Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ paNDita hemavijayagaNiviracita RSabhazataka __saM. muni kalyANakIrtivijaya prathamatIrthaMkara zrIRSabhadeva bhagavAnanI stavanAsvarUpe racAyekheM A RSabhazataka kAvyatattva tathA varNananI dRSTie anupama che / tenA racayitA, paM. zrIkamalavijayajI gaNinA ziSya paM. zrIhemavijayajI gaNi che / aitihAsika saMdarbhamAM temano paricaya A pramANe che : paraMparA : tapAgacchAdhipati sahasrAvadhAnI AcArya zrImunisundarasUrinA rAjyamAM thayela zrIlakSmIbhadragaNinI zAkhAmAM zubhavimala thayA / temanA ziSya amaravijaya, ane temanA ziSya paM. zrIkamalavijayagaNinA ziSya paM. zrIhemavijayagaNi thayA, jeo eka uttama kavi ane samartha granthakAra hatA / kALa : temaNe racelI kRtionA racanAkALanA AdhAre temano samaya vikramanI 16mI zatInA uttarArdhathI prAraMbhI 17mI zatInA pUrvArdha sudhIno hovAnuM anumAnI zakAya che / temano svargavAsa vi.saM. 1681mAM vijayaprazasti mahAkAvyanA 16 sarga racyA bAda thayo hato / sAhitya sarjana : temaNe aDhaLaka pragalbha ane uttama saMskRta kRtionI racanA karI che : pArzvanAtha caritra (saM. 1632) jinacaturviMzati stuti (saM. 1650) (jemAM pratyeka stutinAM 5-5 padya che, ane 4-4 zlokanA 24 kamalabandha cha; jemA 16 caraNanA Adya akSara bhegA karavAthI vividha gurubhagavaMtonAM nAma bane ch|) RSabha zataka (saM. 1656) kathAratnAkara (saM. 1657) vijayaprazasti-mahAkAvya (saM. 1681)(A kAvyanA 16 so racI 1. 'jaina sAhityano saMkSipta itihAsa' tathA 'jaina saMskRta sAhityako itihAsa'nA AdhAre /
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-29 teo svargastha thayA hatA, zeSa 5 sarga tathA samagra kAvyanI TIkA temanA gurubhAI vAcaka vidyAvijayanA ziSya vAcaka guNavijaye racelI che / A kAvyamAM mukhyatve vijaya senasUri mahArAjanuM aitihAsika jIvanavRtta temaNe AlekhyuM che / kahe che ke-A kAvya raghuvaMzanI barobarI karI zake tevU ch|) A sivAya paNa temaNe anyoktimuktAmahodadhi, kIrtikallolinI, sUktaratnAvalI, sadbhAva zataka, stuti tridazataraGgiNI, kastUrIprakara, vijayastuti va. kRtio tathA seMkaDo stotro racyAM che / gujarAtImAM paNa temaNe ghaNI racanAo karI haze te temaNe racela kamalavijayarAsa, samatA sajjhAya (juo anusandhAna - 24) va. parathI jaNAI Ave cha / temanI pratibhA tathA vidvattAthI aMjAyelA vAcaka guNavijayajI temanI prazasti karatAM kahe che : "te sukavi hemavijaya, vAglAlitya hemasUri jevU hatuM, ane temane deva-gurune vize atyanta bhakti hatI / vaLI, temanI kavitArUpI kAntA kone Azcarya pamADatI nathI- ke jeNe raja vinA paNa yazarUpI putrane janma Apyo ?" ___ kRtiparicaya : prastuta kRtimAM kartAe tenA nAmane anurUpa ja zrI RSabhadeva bhagavAnanI stuti karI che / A kRti zrIjambUnAga muni viracita jinazataka (prAyaH saM. 1025)nI anukRti svarUpa che / jinazatakamAM sragdharA chandamAM so (100) padyo che, jemAM 25-25 zlokonA cAra paricchedo cha / pratyekamAM anukrame jinezvara bhagavaMtanA caraNa-hasta-vadana tathA vANI, vividha alaMkArothI alaMkRta varNana jambU muni e karyu che / (juo kAvyamAlA, guccha-7) A jinazatakane sAme rAkhIne ja jANe hemavijayajIe zArdUlavikrIDita chandamAM so zloko racyA che / ahIM paNa 25-25 zlokonA cAra pariccheda cha / paraMtu temaNe taddana judA viSayo laIne te paricchedo racyA che / te che anukrame 1. juo vijayaprazasti mahAkAvyanI TIkAmAM karelI prazasti /
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ August-2004 1. bhagavAnanuM lAMchana vRSabha, 2. bhagavAnanI be patnIo - sunandA tathA sumaMgalA, 3. bhagavAne dIkSA vakhate loca karatI veLA indranI vinaMtithI rAkhelI kezajaTA, tathA 4. bhagavAnanA vArSika tapanuM zreyAMsa dvArA ikSurasa vaDe thaela pAraNuM / A cAreya viSayo temaNe bhagavAnanA jIvanakramAnusAra ja goThavyA che / jemake, bhagavAna janmyA tyArathI ja temanA zarIra para vRSabhanuM lAMchana hatuM, tyAra bAda yauvanavayamAM sunandA - sumaMgalA sAthe temano vivAha thayo, pachI dIkSA letI vakhate loca karatAM rahevA dIdhela kezanI jaTA, ane pachI eka varSanA nirjaLA tapa bAda zreyAMsakumAre ikSurasathI karAveluM pAraNaM / paramAta kavi dhanapAle RSabhapaMcAzikA tathA 'te dhannA jehiM diTTho si'- e dhruva padavALI RSabhastavanA ( anusandhAna-24) mAM RSabhadeva prabhunI atyanta mAdhurya ane prasannatA bharelI tathA aneka navI upamAo ane kalpanAothI chalakAtI bhAvabhInI stavanA karI che / jyAre ahIM to kavi mAtra cAra ja viSayone lakSyamA rAkhI vividha kalpanAo tathA alaMkArothI paripUrNa stavanA karI rahyA che je vAMcatAM ja hRdaya tarabatara thaI jAya che / pratyeka viSayanAM udAharaNa joIe / 1. ( prathama pariccheda padya 5) vRSabhalAMchanavarNana (1) buddhimAna puruSonA hRdayarUpI gocaramAM caratI, ullasita caraNa tathA uttama rasayukta, bhagavAnanI gau-vANIe ja mane atyanta puSTa karyo che; mATe te bhagavAnanI sevA karavAthI ja huM kRtajJomAM agraNI gaNAIza, evaM vicArIne vRSabhe lAMchananA miSe jemano Azraya lIdho te jinane ame stavIe chIe / 3 I (2) (padya 20) A bhagavAne potAnI gatithI haMsa - RSabha tathA gajane jIto lodhA / tethI hArelA traNamAthI prathama - haMsa devalokamAM cAlyo gayo, ane antima - gaja vanabhUmimAM jato rahyo; jyAre vacalA vRSabhe- mahApuruSono kopa praNAma karIe ( nahi) tyAM sudhI ja rahe che - evaM vicArI lAMchanAnA vyAje jemanAM caraNono Azraya karyo te jinapati tamArI sampattine puSTa karo /
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusaMdhAna-29 2. (dvitIya pariccheda - padya-11) kanyAdvayavivAhavarNana (1) azvinIkumAroe bhagavAnanI tribhuvanathI paNa caDhiyAtA guNavALI gADha rUpazrIthI parAbhava pAmIne upadA (bheTaNAM) rUpe potAnI be baheno (bhagavAnane) bheTa dharI / (tyAre) jemaNe bannenA pratIka svarUpa, ananyasadRza be kanyAogeM pANigrahaNa karyu tevA, aneka narendrothI vandita jinane ame vaMdIe chIe / (2) (padya-15) pazupatine gaMgA ane gaurI ema be priyAo che, (te ja rIte) sUryane chAyA ane chavi (prabhA), viSNune zrI tathA goyI ane kAmadevane rati tathA prIti(ema babbe patnIo che); A rIte badhA devono be (patnI)no mata, teomAM (devomAM) vartatA mAre mATe paNa yogya che ema vicArI jemaNe be strIo sAthe lagna karyAM, te prabhu lakSmI mATe thAo / 3. (tRtIya pariccheda-padya 4) jaTAvarNana (1) he mahAvratin ! tuM mArA bhAI (yama)no nirdayatApUrvaka nAza karavA mATe utsuka na thA- evI vijJapti karavAnI icchAvALI kAlindI (yamunA) ja jANe bhagavAnanA karNa pAse na AvI hoya / tevI jemanA karNamUlamAM laTakatI kezarAjI zobhI rahI te bhagavAna tamane cirakALa sudhI zrI mATe thaao| (2) (padya 12) hRdayarUpI kuNDamAM rahelAM zItalakiraNothI dhavala dhyAnAmRtane rakSavAnI icchAthI jANe brahmAe zyAmala sarpa (rakSaka tarIke) mUkyo hoya evA, jemanI bhujA para vilasatA atasInA puSpatulya kezasamUhe saubhAgyane dhAraNa karyu te bhagavAna satpuruSonI AbAdI mAre thAo / 4. (caturtha pariccheda - padya 5) ikSurasapAraNavarNana (1) A bhagavAna rAjAomAM prathama, vratadhArIomA prathama, temaja arihaMtomA prathama che, (temanA) ugra tapanuM A paheluM pAraNuM che; ane sarvarasomAM ikSurasa ja prathama (zreSTha) rasa che. to bhagavAnane tenAthI ja zubha bhojana thazeevI buddhithI zreyAMse dharelo ikSurasa jemaNe pIdho te jinane ame stavIe choe|
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ August-2004 (2) (padya 21) jenI vRddhi viSamAM che, jenI janmasthiti viSanI sAthe che, jenI sattA viSagRhamAM che, je viSadharothI vITaLAyeluM che ane je vaLI nAmathI amRta (tarIke) thayu (kahevAyu) tevA svarganA bhojanarUpa (amRta)thI A yatine zuM ? evaM vicArIne zreyAMse rasathI Apelo ikSurasa jemaNe dhAraNa karyo (svIkAryo) te tamArA kalyANa mATe ho / AvI aneka kalpanAo tathA utprekSAo kavie A zatakamAM bharI dIdhI che jeno rasAsvAda to vAMcavAthI ja mANI zakAze / racanAsthaLa-saMvat A kRtinI racanA saM. 1656mA stambhatIrtha (khaMbhAta)mAM thaI che, ane tenuM saMzodhana paM. zrIlAbhavijayagaNie kareluM che / pratiparicaya : A. zrI yogatilakasUrijI dvArA prApta thayela, rAdhanapuranA sAgaragaccha jaina peDhInA bhaMDAranI DA.6/63 kramAMkanI hastapratanI jherokSa nakala parathI A kRtinuM sampAdana karavAmAM AvyuM che / pratinuM lekhana akabarapura (khaMbhAta)mAM thayeluM che / A prati mULa pratino prathamAdarza hoya tevU prAnte lakhela puSpikAthI jaNAya che / ane jo te sAcuM hoya to Azcarya e vAtanuM che ke A pratinA lekhanamAM thoDI azuddhio to rahIja che, sAthe keTalAMka akSaro / pado / paMktio paNa chUTI gayAM che ! te sivAya paNa jherokSamAM keTaleka sthaLe akSaronI chApa barAbara na uThI hovAthI te ukelavAmAM muzkelI thaI che / te chatAM keTalAMka sthAno / azuddhio pU.gurubhagavaMtanI sahAyathI ukelyAM che, paraMtu thoDAM sthAno aNaukalyAM rahI gayA che, te sujJa vAcakone ukale to jaNAvavA vinaMti / pratinA akSara sundara che, pratyeka pRSThamAM prAyaH 13 paMkti che ane chellA (8/2) pRSThamAM 12 paMktio cha / kRtinuM granthAgra 250 zloka pramANa cha / RSabhazatakam // 60 // 4 nama: siddham / / svasti zrImati yatra mitramahasi prApte dRzoradhvani, snigdhAbjairarikairavaizca yugapallebhe pramododgamaH /
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ taM vizvatrayacittacAtakacayaprahlAdane toyadaM zrImannAbhinarAdhirAjatanayaM kurmo manovartmani // 1 // pAtraM puSTipaTuH pathaH pathayitA prAdhAnyahetuH prabhuvizve'sminnayameva devatilako jajJe mamA'harnizam / yaM bheje'GkamiSAd vRSaH zubhagatirmatveti sallakSaNaM dhyAyAmastamazeSadoSavimukhaM nityaM jinAdhIzvaram ||2|| pAvitryeNa kaTizriyA vibhutayA varyArjaveNo (NA ) 'pi yajjigye'haM vibhunA'munA'tibalinA matveti cihnacchalAt / yaM gaugaurava (gaurgaurava) vAnanyagatikaH zizrAya vizvAdhipaM dadhmaH padmamivA'linaH praNayinastaM tIrthanAthaM hRdi // 3 // asmin garbhamupeyuSi prathamato dRSTo'hamasyA'mbayA lakSmImeSa mayaiva vizvaviditAM dhatte va (ca) dhanyoddhuraH / aGke'pyeSa bibhatti zastakamale mAmeva devottamaH sevA me'sya ghaTeta yaM vRSa iti dhyAtvA''zritastaM stuve ||4|| kurvatyA caraNaM lasaccaraNayA hRdgocare dhImatAM ninye puSTimahaM mahasvirasayA gADhaM gavAsyaprabhoH / anusaMdhAna - 29 tenA'muSya niSevaNAdahamado bhAvI kRtajJAgraNI - rdhyAtvetthaM bhajati sma lAJchanamiSAd yaM gauH stumastaM jinam // 5 // // zazvatsaMzritasarvamaGgalamabhUd gAtraM ca zakti zubhA manyudhvaMsavidhAyinIya nitamAM bhAlaM dalAbjAdbhutam / aizvaryaM guru yasya vizvaviditaM tasyaiva pAdAbjayoH sthAne matsthitirityakAmamabhajad yaM gauH sa vaH zreyase ||6|| asmAdasmayacittavRttisubhagAt saJjAnayA yadavA yacchantyA rasamujjvalaM prajanitaH prauDhaprabhAvAnaham / kiM tat sUtritasarvasammadamahaM muJcAmi mAtAmahaM yasyA'GkaM na jahau vRSaH sukhasakhaM matveti so'stu zriye // 7 //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ August-2004 grAmAntavi(ni)vasantamatra manujAstanvanti sAMvAhinaM tra(trA)saM yacchati siMhikAtanuruho nAnte vanAnte'pi me / trAsAd madgatireSa eva bhagavAn bhartA'yamAdyazca me matvetyaGkamiSAd yamIzamabhajad gauauravAyA'stu saH // 8 // dhvastA matpatayaH same'pi tarasA'muSya pratApavrajaiH sarve matpatayo namantyamumayaM matsvAminAM vA'graNIH / vizve'smin mama vizvasaMstutamatestaddAsyamasyocitaM gauryatpAdayugaM zrito'GkamiSato matveti vaH pAtu saH // 9 // svaH zAstIva dhanaM ghanaM tanubhRtAmenaM ghanacchAyayA saMchanaH paTupallavaiH parivRto dAsyatyasAvAditaH / evaM jJApayituM kimambujabhuvA'muSyaikacihnacchalAdaGke'kAri vRSaH zriyaM sa tanutAM devaH satAM jJAnabhUH // 10 // strI-stamberama-kAnana-druma-nadI-bhojyAdhipA apsaraHzubhrAnekapa-nanda[na] tumahiruD-gaGgA-sudhA-zakratAm / prApuryasya puraH sthitAstrijagatInAthasya tat so'Gkago'muSyaivA'rhati gAM nyadhAd vidhirato yatpAdayoH sa zriye // 11 // hanyAdUrjitamAryavRttavimukhaM netaitadaGkaH smaraM / vairAgyAmbujapuJjabhaJjanakarI(ro) ghAtyo'styathI(tho) me'pi saH / matvaivaM bhagavAn vRSaM varagatiryo'Gke dadhAvAtmanastaM saMsAravikAravArijavidhuM vandAmahe zrIjinam // 12 // AbAlyAdapi gorasaiH priyarasaiH santuSTacittasya me / sthAtuM hImuci nocitaM cyutadhiyAM vRnde pazUnAM dhruvam / cakre yatpadayorupAstimRSabho matvaivamaGkacchalAt taM chAyAsubhagaM mahIruhamivA'dhvanyaH zraye zrIjinam // 13 // proccaizcittacamatkarI ma[ma] gatiH sampattiheturguNAM bAlyAdapyamunA balena sahajasyA'pyAdade svAminA /
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthAnaM nirgatikasya me'yamucito vizvatrayInAyakastasthau yatkramayorvRSo'GkamiSato dhyAtveti vaH so'vatAt ||14|| anusaMdhAna- 29 gaurasyaiva mamopabhogasubhagA puSNAtyasAveva mAM bhUyobhizcaraNaiH sthitI rasavare hagocarasyaiva me / dhyAtvaivaM gatapaGkamaGkamabhajantrityaM yadIyaM vRSaH pAthorAzirivaiSa rAtu bhavabhImuktaH zriyaM mauktikIm // 15 // yo(yA) jADyAmbujabhaJjane dvipavadhUgarasya vizvezituH saivainaM jananIva zAvamanizaM puSNAti puNyAkRti: / tenA'traiva vRSo'yamu [ cca] sugatizcihnacchalAdacchalaM yatpAdau sRjateti vArijabhuvA dhyAtaM stumastaM jinam // 16 // viSNornIradhinandanI kumudinI nityaM tuSAratviSaH paulomI ca biDaujasaH kamalinI bhUcchAyavidhvaMsinaH / yuktomA'pi tathA priyA vRSadharasyaiveti tadvallabhaM yaM cakre vRSalAJchanaM jalajabhUrnAthaH sa vo'stu zriye // 17 // loke'haM zizunA'munA prakaTito yUnA'pyahaM pAlito vRddhi vArdhakadhAriNA'tizayataH saMprApitaH sarvadA / tena syAmanRNo'hamasya caraNopAstyeti jAnan vRSo yatpAdAmbujayugmamaGkamiSato bheje bhaje taM jinam // 18 // gopAlasya gavAM drutaM dazazatI yattuNDakuNDodbhavaM ramyaM gorasamatti dRgjamahasAMmitraM pibatyanvaham / tenaitatpadayormama sthitavato bhAvI svakaiH saGgamo matvA gauriti yatkrame'GkamiSatastasthau tamIzaM stumaH ||19|| [ gatyA ] yena jitA gatipratibhaTA haMsarSabhAnekapAstanmadhyAt prathamo'gamat suragRhaM vanyAvana cA'ntimaH / kopaH syAnmahatAM praNatyavadhiko matveti madhyo'zrayad yatpAdau dhvajadambhataH sa jinapaH puSNAtu vaH sampadam ||20||
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ August-2004 zlAghAhetumuSApaterdhvajamumAbhartuzca lAtvA balAdeNaM cAkSa(kSi)Ni lAJchane ca vRSabhaM bibhrad bhRzaM hAriNi / svasvAGke spRhayA kalAnidhimahAvratyAzrito yo babhau tadvAg devagavA[kSa]cArucaraNA dizyAt satAM gorasam // 21 // yaH svAmI vRSavAnapi pratidinaM noccaiH surAsaktimAn no mAtaGgasakho babhUva bhuvane nA'pi dvi[ji] hvAzrayaH / ityAkArasatattvajo'jani mahAn bhedaH satAM nindito yasmin satyapi citrahetumahimA sArvaH sa vaH zreyase // 22 // AsaMsAramidaM svayaM vidadhataH pAthojayonejagajjAtaH saccaraNo'yameva bhagavAn zrInAbhirAjAGgajaH / tanmAM poSayitaiSa eva matimAn matveti yatpAdayozcakre cihnamiSAd vRSaH sukhamanAH sevAM sa dizyAcchriyam // 23 // bhIneneva payodhijAtanuruho dambholinevA'dribhid daityArAtiriva dvijihvaripuNA kekAvatevA'gnibhUH / yaH zobhAM bibharAMbarAMbabhUva (bibharAmbabhUva) bhagavAJ zazvad vRSeNA'dbhutAM deyAcchama satAM sa devatilakastoyaM taDitvAniva // 24 // zazvad yasya mukhe vRSasthitirabhUt pArvaM vRSopAsitaM zreyaHzrIzaraNaM ca cArucaraNadvandvaM vRSeNA'dbhutam / itthaM yastrijagatIpativRSamayo reje guNAnAM nidhiH mna(taM) cetasyanaghaM vahema vijayazrIhadyamAdyaM jinam // 25 // zrIRSabhazatakasarasI-vividhAlaGkArakamalaparikalitA / zrIlAbhavijayapaNDitamatizaradA nirmalA jayati // 26 // // iti paNDitazrIkamalavijayagaNiziSyabhujiSya-paM. hemavijayavicAracite (viracite) zrIRSabhajinazatake RSabhalAJchanavarNano nAma prathamaH stavaH sampUrNaH ch||shaach|
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 svasti zrIvrajarAjinirjaravadhUvRndairamandAdarairudrI gatirAntarA bhavatu me zrInAbhirAjAtmaje / saGgaM svargi (rga) taraGgiNIyamunayornAtho yathA pAthasAM yaH pANigrahaNaM viracayat reje dvayoH kanyayoH // | 1 || ekasmin hyubhayostu vastuni manorodhe virodhe sthitiH syAdevA'jJjanajAlazAli vahatoH zyAmatvamantarmithaH / mA bhUkamRgIdRgIkSaNasukhAnmannetrayostatkaliH dve UDhe yugapajjinena yuvatI yeneti vaH pAtu saH ||2|| anusaMdhAna - 29 vizvaM vizvasRjaH sukhena sRjato vizvatrayaM yo nRNAM ratnaM cA'tra sumaGgalA baligRhastrINAM sunandA punaH / svaHstrINAM tadadhIzadattamiva yastat paryaNaiSIt tayordvandvaM sannibhamAtmanaH sa bhagavAn bhUyAd vibhUtyai satAm ||3|| AvAbhyAM mumuce ri (cirantanatarakrodhAviro (?) mithaH svAmiMstvAmadhigamya siddhisadanaM zAntaM ripubhyAmapi / tannau svIkuru yo ramAM giramapi strIyugmadambhAt prabhuH (bhu)ste dve ja... ivoduvAha bhagavAn zreyaH zriye so'stu vaH ||4|| yAmyodakkakubhorgatiM kRtavatA ye arjite Urjite sampattI raviNo (NA ) 'titIvramahasaM yasya pratApaprathAm / bADhaM soDhumazaktinA jalajadRgyugmacchalAd Dhaukite UDhe prauDhaparAkrameNa vibhunA te yena so'stu zriye // 5 // satpakSaH kamalAkarapraNayidhIH zazvad vidhiprItibhUH zrImanmAnasavAsasaGgatirato yad rAjahaMso'bhavam / syAd dvAbhyAM rahitasya me na tu kathaM tatpakSi (kSa) tibhyAM gati-ryena strIdvayadambhato bhagavatA te svIkRte sazriye // 6 // chAyAkAntipatiH piteva yamunAbhrAturnizAkaumudI - yuktazcandra ivA'tisundararasAdhIzapramodapradaH /
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ August-2004 11 smerAkSIyugalena maJjulamabhAt pANau gRhItena yastaM niHzeSavizeSavidvaragavIgeyaM stuve'haM jinam // 7 // sarvajJaM narakacchidaM ca hRdaye vijJAya vAmAdvayavyAjAd vizvavilocanAlinalinI hlAdaikahelicchavI / sollAsaM zrayataH sma zailatanayA pAthodhiputrI ca yaM puNyaH puNyapathaprakAzanapaTurbhUyAt sa vaH prItaye // 8 // aizvaryaM vRSabhadhvajatvamananaghaM(managhaM) yasminnavekSya prabhau naSTe svAmini cittajanmani rati-prItI tadeNIkSaNe / nityaM nirgatike iva praNayinaM yaM cakratuH strIdvayavyAjAd vizvavanaprasUnasamayaH puSNAtu puNyaM sa vaH // 9 // snehADhye sudRze anazvaramahe satpAtrike dIpike jAte ye sudRzau vidhervidadhato vizvAtite(ge) eva yaH / gRhNAti sma kareNa darzanadhiyA satkarmadharmAdhvanoH zrImantaH prathayantu puNyapaTava: pAdAstadIyA: zivam // 10 // datrAbhyAM bhuvanAtizAyiguNayA rUpazriyA sAndrayA dhvastAbhyAmupaDhaukite upadayA [tat] svasvasArAviva / yo jagrAha kareNa tatpratinidhI kanye ubhe nirnibhe namrAnekanarendravanditapadaM vandAmahe taM jinam // 11 // UrdhvAdhaHkakubhoH pratApapaTalairAkrAntayorbhItatadbhartRbhyAmupaDhaukite iva nija(jA)sthAnazriyAM maNDane / ke li?]prAbhRtake prabhuH praNayavAn pANaugRhIte ubhe yazcakre suciraM cinotu rucirAM cAritracaryAM sa vaH // 12 // AdyastIrthakRtAM tathA kSitibhRtAM bhAvI sameSAmayaM vizve'sminniti tacchyioH pratibhuvau matveva kanye ubhe / yaH pUjyaiH pariNAyitaH kila rati-prItI iva zrIsutaH zrImAnnAbhisutaH prayacchatu sa va: padmAmudanvAniva // 13 //
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 syAt pitroryugapat pavitrapadayornepuNyapuNyAtmanoH kartuM bhaktimalaM vilambarahitAM naikA sruSA jAtucit / dhyAtvaivaM pariNItavAn vinayavAMstatkarmamarmakSame yo dve padmavilocane avatu vastApAdivendurbhavAt // 14 // anusaMdhAna - 29 dve gaGgAgirije priye pazupatezchAyAchavI bhAsvataH zrIgopyau ca tamoriporapi rati- prItI ca cetobhuvaH yo dvaivaM ( dhaM? ) marutAM mataH samucitastadvartinaH me'pi sa dhyAtvaivaM pariNItavAn prabhurubhe yaH muttuvo (subhruvau ) sa zraye ||15|| ekameva hi yugmajAtamanujAstanvanti tanvIM dhruvaM pUrveSAM prathamaH kramaH kramajuSo'pyeSa dhruvaM mUlata: / ucchedyo'sti mameti yo'tra tadabhijJAnAya sadjJAnavAn kAnte dve pariNItavAn sa kurutAM kaivalyakelI (liM) satAm // 16 // nA''ptAH paGktivibhedinaH syuriti yo bhogArthamabhyarthitaH svaH strIbhirvasudhAbhRtAM yuvatibhizcA'nekazo vAgbharaiH / kAmorvIruhavArivAhasadRzo dve sudhruvI vU ( vyU) DhavAMstAsAM tuSTikRte pRthak pRthagasau svAmI zriye vaH sadA ||17|| lokezatvagabhIratAjitasarojanmAsanAmbhonidhi kSmApAbhyAM svasute upAyanakRte sAkSAdiva preSite / yo dordaNDamakhaNDacaNDamahasaM bibhrad bha[ ] bhAsuraH kanye dve pariNItavAn prathayatu zreyAMsi bhUyAMsi saH // 18 // AsIdagnivRSo dhRtAmRtaruciH sAkSAdasAvIzvara stenomA ca sarasvatI ca marutAmasyaiva yukte priye / saJcintyeti viracinobhayavadhUvyAjAt tayordattayoH pANi pIDayati sma yo'stu puruSApIDaH sa pIDApahaH // 19 // ekAM kSmAM ramaNImananyagatikAmanyAM ca sindhoH sutAM datte nAbhinarAdhipena guruNA bAlye'pi bhuJjan prabhuH /
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 August-2004 spardhAmAzritayA sahAtmapatinA yaH paryaNaiSIt striyau dve mAtrA'pi samarpite iva yuvA vaH pAtu so'rhadguruH // 20 // yaM cendaM ca vicintya cetasi ciraM jaivAtRkatvAt samau brAhmayau tatkRtaye vidhirvihitavAn kanye ubhe sannibhe / ekaM vIkSya valakSa[pakSa] yugalaM zuklaikapakSaM paraM taddattAmuduvAha yastadubhayImapyekakaH sa zriye // 21 // sUryaM vIkSya rajasvalAmapi sadA bhuJjAnamambhojinIMnityaikAmbaracAriNaM ca dayitaM duHkhai zaM vyAkulAm / chAyAM gAM ca samAgatAminatayA khyAtastrilokIpatiH strIrUpAM pariNItavAn sapadi yastaM saMmugaH(saMstumaH) svAminam // 22 / / matvA mAmRSasaM(bhaM) madarthamakarod gAM spaSTamaSTazravA mAM cendraM jayavAhinIM jayakarImete ca mAmAzrite / no lokezanidezalopa ucitazcitte vicintyeti yazcakre drAgubhayostayorupayamaM strIrUpayoH so'vatAt // 23 // astyavyastadhano mahAvratisuhRd bharteSa maddevaro matsakhyoramunA samaM pariNaye syAt tadviyogo na me / matvaivaM zivayA vazAdvayamiSAd dve eva te Dhaukite ya: svAmI pariNItavAn zivasakhaH zreyaHzriye so'stu vaH // 24 // netA ya: kalayAmbabhUva kamalAM lolekSaNAbhyAM ratiprItibhyAmiva manmatho harikulollAsI kalAvatsuhRt / sa zrInAbhinarezavaMzasarasojanmAbjinIvallabhaH kAntyA taptanavInahemavijayaH puSNAtu vaH sampadam // 25 // zrIRSabhazatakasarasI vividhAlaGkArakamalaparikalitA / zrIlAbhavijayapaNDitamatizaradA nirmalA jayati // 26 // // iti paNDitazrIkamalavijayaziSyabhujiSya-paM. hemavijayagaNiviracite zrIRSabhazatake kanyAdvayavivAhavarNano nAma dvitIyaH stavaH sampUrNaH // For
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 anusaMdhAna-29 kalyANadhuti yasya bAhu-zirasi zyAmA sahasratviSaH koDe sthAsnukalindasUriva dadhau zobhA luThantI jaTA / taM zreyovanavArivAhasadRzaM vidyAnavadyairyativrAtairvanditapAdapadmamanaghaM nAbheyadevaM stumaH // 1 // ki lokatrayacittavRttimathanaprahvasya cetobhuvakSmArAjasya bhujAlatAmasirasAvucchettumudyatta (dyuktavAn ?) / rolambacchaviraMsadezapatito yatkezapAzo babhau devaM darpakadarpasarpavinatAjanmAnamIhAmahe // 2 // sphUrjacchaktimatA'tidhanyadhavaladhyAnaikasaptAciSA nirdagdholbaNakarmamarmasamidhAM dhUmasya kiM dhoraNiH / prApto yadbhujamUrdhni mUrdhajabharo rolambanIlo lasatprIti vastunutAM sa saMsRtisarinnAthaikakumbhodbhavaH // 3 / / mA dhvaMsAya mahAvratistvamadayaM madbhAturautsukyavAn bhUyAH kartumanAH kalindaduhitA vijJaptimenAmiva / karNAbhyarNamupeyuSI zravaNayormUle luThantI babhau rAjI yasya ziroruhAM sa bhagavAnastu zriye vazciram // 4 // devendraiH kumudendusundarataraiH saJcAlitaizcAmaraiH zliSTA yacchrutipArzvayoradhigatA jAtyAJjanAbhA jaTAH / daivAt sammilitairjalairdiviSadAM nadyA mithaH saGgatAH kallolA iva yAmunAH zuzubhire so'haMJ zivAyA'stu vaH // 5 // spardhI sArdhamahaM tvadaGgamukhajaiH kartA'smi no saurabhaiH stenA'kIrtikarI kuraGgajaTharAvasthAnajAM vedanAm / svAmin ! bhindhyabhidhAtumityupagatA kastUrikeva svayaM yaM skandhazirojarAjimiSatastaM tIrthanAthaM stumaH // 6 // bhuktAyAzciramRddharAjyakamalAlolekSaNAyA vratAdAnasyA'vasare sarAgavinayAdAliGgya yAntyA iyam /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ August-2004 15 lekhA kajjalapezalAkSipayasAM kiM skandhayoH saGgatA zreNI yasya ziroruhAM zriyamadhAt pAyAdapAyAt sa vaH / / 7 / / hA ! naikA'pi mayA mahodayazilA pUrNIkRtaujasvinA saptAnAmapi madhyatazca narako naiko'pi riktIkRtaH / vyajJAyi svamakIrtiyugmamanizaM yeneti bhA'lakAH svaskandhoparigA dvidhA zititamAstaM dadhmahe hRdgahe // 8 // ghrANAnandharavindakundakumudImodazriyAM jitvaraM ghrAtuM saurabhamAsyasambhavamasau ki smaityalInAM tatiH / kAlindIsalilomivarmitazaravyomopamo niHsamo yasyAuMse zuzubhe luThaJ zirasijastomaH stumastaM jinam // 9 // dve mokSasya ..... paddhatidhure sArdhaM dvayoH skandhayoryasyovyauM vahatastadeka pizune cihna ivoddharSaje / dormUoH patitau pRthag jaladharazyAmau zriyaM bibhratuzvArU yaccikuroccayau cayamayaM prINAtu puNyAtmanAm // 10 // bhartA bhogabhRtAM tvameva balavAMzcA'cA'mI vayaM bhoginastenA'smatkalakAlato garuDato naH pAhi dAsAniti / ki vijJasumitAsta eva phalinInIlotpalazyAmalA lagnA yacchutimUlayoH zuzubhire kezAH sa Iza: zriye // 11 // hatkuNDasthamanuSNadhAmadhavalaM dhyAnAmRtaM rakSituM devenA'mbujajanmanA vinihita: kiM zyAmala: kuNDalI / yaddormUrdhani mUrdhajavraja umApuSpopamaH prollasan saubhAgyaM bibharAmbabhUva bhagavAn bhUtyai satAmastu saH // 12 / / mA'smin duSTadRzAM dRzAmasadRzAM doSaH mukhadhvaMsakRd bhUyAdvizvamanorame bhagavataH kAye nikAye zriyAm / .. matvetyabjabhuvA''JjanI janitamudrekhA kRtA kiM svayaM yasyAuMse patitA'lakAlirabhasAt so'rhan zriyaM rAtu vaH // 13 //
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16 nyastA saMyamabAlayA'liphalinIsaMkAzavAsoGgikA sadyaskAJjanaratnakaGkaNabhRtA bhAvAd bhujevA''tmanaH / yasyA''nandavataH ziroruhatatiH skandhe luThantI babhau zreyasvI bhagavAJ zriye zritavatAM jJAnArNavaH so'stu vaH ||14|| bhinnormiprasarA svasA'pi nRpaterdattapramodA sudhI[ : ] haMsAnAM sahaseyamuttarati kiM zRGgAd gireH svaHsadAm / dRSTvA yasya suvarNavarNavapuSaH skandhe luThantIM jaTAM zyAmAM citta iti vyacinti caturaiH pAyAt sa vastIrtharAT // 15 // anusaMdhAna - 29 padmAhlAdalasadguNotkarakalA kUlaGkaSAkUlayoH kiM yAtA abhirAmamudgamamI sarve'pi dUrvAGkurAH / rejuryasya pRthak pRthak sthitisRjaH kezAH prabhoraMsayostaM prAvINyapaTuprasiddhikamalAgehaM stuve'haM jinam // 16 // utA aMsazarAvayoH subhagayoH kiM muktisImantinIvIvAhAya zivAvadAnavayavAGkarAH pravRddhispRza: / kezAstAlatamAla [jAla) sadRzo yatskandhayo rejire taM vande vinayAvanamrazirasi nyastAgrahastaH (taM) prabhum // 17 // Ize'smillapanacchalAcchritavati zvetadyutau sAmprataM sthAtuM vairiNi naiva me bhujazironizreNito nazyataH / aGkasyetyasitA ivA'hiyugalanyAsodbhavA paddhatiryatskandhe patitA sma bhAti cikurazreNiH sa vaH zreyase ||18|| deva ! tvaM puruSottamo'si tamaso dasyustamo'haM puna hantA tena mama tvameva tadahaM na dhvaMsanIyastvayA / kiM vijJasumiti zrutestaTamitaH svarbhANureSa sphuTaM yatskandhe zuzubhe zirojanicayaH pAyAt sa vaH zrIjinaH // 19 // na spardhAM dhvaninA tvayA samamahaM kartA'smi tena prabho ! maddoSaM dvikapuSTatAkhyamayazomUlaM tvamunmUlaya /
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ August-2004 ityAkhyAtumivA''gata: pikayuvA yatkarNapArve lasan vAlaugha: kalayAmbabhUva kamalAmastu zriye'rhan sa vaH // 20 // tuGgAnaGgapataGgadAhanipuNe nityAmRtasnehayuga hRtpAtre pRthudhIdaze prakaTitaprauDhaprakAzaprathe / zukladhyAnadazendhane zuciruco yasyAM'sabhAk kuntalavyUhaH kajjalatAmuvAha sa jinaH puSNAtu puNyAni vaH // 21 // AdhivyAdhivirodhavArigahanAt saMsAranIrAkarAd ghorAduttarato'sadezalasitAH zevAlavallayaH kimu ? / yasya skandhataTe jaTA dhanaghaTA zrIkaNThakaNThopamA rejurvizvagurorguroravatu vaH klezAt sa Adyo'rhatAm / / 22 / parjanyAstava sevakAH punarahaM teSveva sau[bhAgyavAn ?] ----[mahAbalo balavatAM mukhyo'pi bhUyAd bhavAn / kiM vijJApayituM bhujaGgamabhujAba)gha eSa zravomUle mukta iti vyabhAd yadalakastomo'sayoH sa zriye / / 23 / / padmAnandavidhAyinA na zucinA vaktreNa vIra ! tvayA zrIrneyA nidhanaM sadAmRtarucezcandrasya bandhormama / etad vaktumivA''gatA kuvalayazreNiH prabhoH karNayoryasyAuMsasthalazAlinIzriyamadhAt kezAliravyAt sa vaH // 24 // zreNiM kSoNiruhAmivA'maragiriH kAdambinIbandhurAM yaH keliM kalayAJcakAra cikuravAtaM vahan mUrdhani / dizyAt sa pravarANi bibhradanaghaM vA'stasatpadminIgarbhAdityamadInahemavijayazrIdhAma dhAmAni vaH // 25 // zrIRSabhazatakasarasI vividhAlaGkArakamalaparikalitA / zrIlAbhavijayapaNDitamatizaradA nirmalA jayati // 26 // / / iti paNDitazrIkamalavijayagaNiziSyabhujiSya-paM.hemavijayagaNiviracite zrIRSabhazatake jaTAvarNano nAma tRtIyaH stavaH sampUrNaH // 3||
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 zreyasvatyanaghe mama sthitavata: koDe pituH zaizave dattA (vA) ssdAvapi yaM hari [vi] hitavAnikSvAkurityanvayam / dIkSAyAmapi bhuktiratra ghaTato tAneva tAvad hRdi dhyAtvetIkSurasena yaH pravidadhe prAk pAraNaM sa zriye // 1 // anusaMdhAna - 29 AsIjjyeSThamidaM madIyamanaghaM tIvraM tapo vArSikaM jyeSThenaiva rasena tena ghaTate zrIkAraNaM pAraNam / matvaivaM madhureNa yo vihitavAnikSo rasenA'zanaM varSAnte vRSabhaH sa rakSatu jagat saMsAranIrAkarAt // 2 // prAgjanmArjita [ vighna ] karmasamidhaH saMvatsaro dustaro jajJe jvAlayatastapohutabhujA tIvrAMzutIvreNa me / tattanno bhavitA'munaiva tuhinaH kAyo madIyo bhRzaM matvetIkSurasaM papau prathamake yaH pAraNe taM stuve ||3|| anyanmattapaso tapo bhagavatAM bhAvi trayoviMzatestat prAk pAraNake'pi bhid bhavatu me matveti tatpAraNe / paurastye paramAnnameva kalayannabdAnta AdIzvaracokSeNekSurasena tatpravidadhe yaH pAraNaM taM stumaH || 4 || AdyaH kSoNibhRtAmayaM vratavatAmAdyastathaivA'rhatAmAdyaH pAraNamAdyamugratapasaH pauNDrastathA''dye (dyo ) rasaH / sarveSveSa raseSu tadbhagavato'nenaiva bhuktiH zubhA zreyAMsena dhiyeti DhaukitamapAd yastaM stumastaM jinam // 5 // pUrvaM pAvakapakvamodanamasau nA'sti sma vezmasthito dIkSAyAmapi pAraNe prathamake stAdevameva dhruvam / zreyAMsena vitIrNamaikSavarasaM dhyAtveti dhanyAtmanA yaH prItaH pibati sma puNyapadavIpAnthaH prabhu pAtu saH ||6|| sadgAmbhIryarasezatAtizayato'nenA'smyahaM nirjito mA bhUyo'pi balI parAbhavatu mAmeSo'dhunetyabdhirI ( ? ) /
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ August-2004 19 buddhayaivA'mRtamenadaikSavarasavyAjAtkRtaM prAbhRtaM svAmI yastadapAt sa pAtu bhavataH puNyAtmanAmagraNIH / / 7 / / klRpto'yaM dalaza: prayacchati rasaM ramyaM ca niHpIDito'pyeSa projjhati no nijAM madhuratA-mikSustataH sattamam / hatsthastena mamA'dhunA'tidhavaladhyAnadruretadrasAd bhAvI bhadraphalo dhiyeti tamadhAd yo'ntastamIDe prabhum // 8 // gacchadbhinidhanaM drupaidiviSadAM mAdhuryamatraiva kiM svaM nyastaM vidateti dattamanaghaM mAdhuryavaryaM mudA / ikSoreva rasaM rasezvarabhuvA zreyAMsasajJena yaH / puNyAtmA pibati sma pezalapadaH puSNAtu vaH sa zriyam // 9 // lokAstokamanovinodaviduSA kartA(l)'smi kartA mudA spardhA sArdhamahaM tvadIyavacasA mAdhuryadhuryeNa no / tApAt pAhi tapasvinaM hutabhujAM tanmAM jinendrA'dhunA kiM vijJapta itIkSujaM rasamimaM yo'pAt sa va: zreyase // 10 // sampannaH sumanA ayaM ----------- --- - -- - - -- ------ - - - ...----- DhaukitaM zreyAMsena dhiyeti yastamapibat sampatpradaH so'stu vaH // 11 // uptaH syAd yadi puNyabhAji bhagavatkSetre'tra pUrvaM mayA mAdhuryasya khanI rasaH phalamahaM prApto'smi tadabIjajam / zreyAMsena dhiyeti yatkarabhuvi nyasto rasaH puNDrabhUH kSetrAntarnidadhe sa eva tarasA yenezitA sa zriye // 12 // AsIdeSa valakSapakSayugala: zrIrAjahaMso jino dhatte gorasatAM rasottamatayo(yA) yukto'yamikSo rasaH / etatpAnamamuSya sAmpratamiti dhyAtveti yaM DhaukitaM zreyAMsena papau prabhuH prathitadhIryaH so'stu vaH zarmaNe // 13 / /
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 20 anusaMdhAna-29 patrANAM prakaro'sti toraNakRte puSpaM pikaprItaye saurabhyaM prasannaM mude madhulihAM yasyA rasAlAvaleH / tenA'syaiva rasaH prakAmamucitastasyA rasAlezituH zreyAMsArpitamityapAt tamakhilaM yaH zreyase so'stu vaH // 14 // UdhasyaM jaThara[sthava ?]stu milanAt sarvaM bhRzaM kazmalaM sarpiorasajaM tathA'nnamakhilaM tatkRrNavAzritam / asya stAdadanArthamaikSavaraso nirdoSa ityAzayA zreyAMsena vitIrNamenamadadhad yaH sa zriye vaH prabhuH // 15 / / dIkSA''dAyi manojJamuktiramaNIdUtI vyadhAyi, sphuranmAhAtmyaM ca tapo rasAya vibhunA jyeSThAya yenA''bdikam / tanmeso(?) bhavatAt prabhoriti dhiyA tatkAraNaM DhaukitaM zreyAMsena ya aikSavaM rasamadhAt taM dadhmahe hRdgRhe // 16 // prAgjAte: smaraNAdrasaM sumadhuraM prApaM(prApya) prabhuM prekSya yad dAtavyo'dya sa eva tat prathamato'muSmai mayA svAmine / pautreNetyupadIkRtaM sukRtinA zreyAMsanAmnaikSavaM yo jagrAha rasaM rasAya bhavatAM zAntAya so'stu prabhuH // 17] bhartA yaH salilaM vinA kRtatapo varSopavAsAtmakaM sA tajjA tar3apaiti ----nA nIreNa nAzaM katham ? | taddhvaMsAya rasaM dadAmi madhuraM dhyAtveti dattaM dadhau zreyAMsena rasaM rasAlajamasau ya: so'stu vaH svastikRt // 18 // anyatrA'nupalabdhito madhuratA cittasya kiM moraTadvArA''dhAyi sudhekSubhiH kSititalAt svAdustadIyo rasaH / zreyAMsena sudhetyadauki vibudhAdhIzAya yasmai mudA hastAbhyAM nipiban sataM(tAM) vitanutAM zreyAMsi bhUyAMsi vaH // 19 // jyeSTho yo'sti raso raseSu madhuro bhatre kRtajJAya cedetasmai pravitIryate'yamapi me datte drutaM taM bahum /
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ August-2004 tadbIjaM rasamenamaikSavamiti zreyAMsavizrANitaM yaH svAmI nijakAnane nihitavAn so'rhaJ zriyaM rAtu vaH ||20|| vRddhiryasya viSe viSeNa ca samaM janmasthitiH sadviSAgAre yadviSibhizca veSTitamabhUnnAmnA'mRtaM yatpunaH / svarbhojyena kimasya tena yatino matveti dattaM dadhau zreyAMsena rasAd rasAlajarasaM yaH zreyase so'stu vaH // 21 // mA lAtvAttamadaGgajaH priyavRSAdAno balI mA[ma] sAvitthaM trAsavatA satA pavibhRtA zreyAMsatAM bibhratA / anyasmAd vigataspRhasya bhavatAd bhaktyai sudhA'syopadA dattetIkSurasA (sa) cchalAd bhagavataH sA yasya so'stu zriye // 22 // dezAnibhyabharaprabhUtanagarAn hitvA puraM hAstinaM prAptaH padmamabhUSayanmama gRhaM yo rAjahaMsaH zuciH / jyeSThenaiva rasena bhuktirucitA jyeSThasya tanme pituH pautreNeti rasaM pradattamadadhad yaH pauNDrameSa zriye // 23 // cAritrasmitacakSuSo'pi daminA pANigraho nirmame martyAmartyasamakSamakSayasukhAnandAya bhartrA'munA | tadrogo (tadayogo) madhurAdrasAdadhigatAdeveti pautreNa yaH prattaM pauNDramapAdasaM prabhurasau bhUyAt satAM bhUtaye ||24|| pIyUSaM nipiban surairiva hariH zazvatsuparvAJcito yAdobhirmudi rodhayanniva paya: sindho rasollAsavAn / bhuJjAno'JjalinA vyaloki manujai rakSo rasaM yo jino bhUyAd dIdhitiklRptahemavijayaH svAmI sa vaH zarmaNe ||25|| zrIRRSabhazatakasarasI vividhAlaGkArakamalaparikalitA / zrIlAbhavijayapaNDitamatizaradA nirmalA jayati // 26 // zrIhIrahIravijayavratirAjapaTTapadmAMzumadvijayasenamunIndrarAjye / 21
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 anusaMdhAna-29 zrIstambhatIrthanagare rasa-bANa-bhUpa (1656) varSe samAptimagamat zatakaM sadartham // 27 // // iti paM.zrIkamalavijayagaNiziSyabhujiSyapaNDitazrIhemavijayagaNiviracite zrIRSabhazatake ikSurasapAraNA-varNano nAma caturthaH stavaH / zrIRSabhazatakaM samAptam // akabbarapure prauDhe zrIsaGghaH sakalo'naghaH / alIlikhat pratiretAH (pratimetAM) prathama(mAM) zrutabhaktaye // 1 // / / granthAgraM - 250 /