Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI jayasiMhasUrikRta paJcakaparihANi tathA AlocanAvidhAna saM. vijayazIlacandrasUri khambhAtanA zrIzAntinAtha prAcIna jaina tADapatrIya bhaNDAranI, kra. 103 nI prati, sUcipatromA 'paJcakaparihANi Adi' evA nAme ullekhAI che. patrasaMkhyA 181 che. jItakalpa Adi sUtragrantho temAM AlekhAyA che. temAM A be racanAo paNa che. prathama racanA 'paJcakaparihANi' e prAyazcittano vidhi varNavatI racanA che. kone, kayA doSa badala, kyAre, koNe, kevuM prAyazcita ApavuM tenuM saMkSepamAM paNa suspaSTa varNana emAM thayuM che. prakaraNanI bIjI gAthAmAM Ane 'paJcaka parihANi prakaraNa' e nAme oLakhAvela che, ane chevaTanI puSpikAmAM paNa. gA0 2 anusAra 'A prakaraNane barAbara samajanAra muni 'gItArtha muni' bane che. prakaraNa 61 gAthAnuM che. pratinA 9 thI 14/1 eTalAM pRSThomAM te lakhAyeluM che. kartAnuM nAma, 61mI gAthA pramANe 'jayasiMhasUri - gaNapati' (gacchapati AcArya jayasiMhasUri ) che. puSpikAmAM paNa te ja nAma che. kayA gacchanA A AcArya haze tathA temano samaya kayo hoya, te jANavAnuM koI sAdhana nathI. vaDagaccha, maladhAragaccha, kRSNarSigaccha, aMcalagaccha-ema vividha gacchomAM 11mA - 12mA - 13mA zatakomAM A nAmanA AcArya thayAnuM itihAsa noMdhe che, jemAM keTalAka gacchapati paNa hatA. paNa te paikI kayA AcAryanI A racanA che, te jANavAnuM muzkela che. 'jaina sAhityano saMkSipta itihAsa' mAM A racanAnuM ja nAma nathI ! Ama chatAM, teono sattAsamaya 12mo ke 13 mo saiko haze tema mAnI zakAya. bIjuM prakaraNa 'AloyaNAvihANa' nAmanuM che. te paNa te ja pratimAM 40 / 2 thI 47 / 1 eTalAM patromA che, ane 35 gAthA pramANa che. e paNa paJcakaparihANinA kartAnI ja racanA hovAnuM vadhu sambhAvita jaNAya che, kemake paJcakaparihANi pUruM thayA bAda 'prAyazcitto' nuM varNana prAkRta ne apabhraMza Adi mizra bhASAmA che. vacce bacce thoDI gAthAo paNa Ave che. te badhuM 14/
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 36 2 thI 40/1 e patromAM che. te pachI tarata 'AlocanAvidhAna' zarU thAya che. e jotAM eka ja viSaya, badhuM varNana hoI te eka ja kartAnI racanArUpa hoya te vadhu sambhavita gaNAya. AmAM prAyazcittane yogya koNa ? kevA muhUrtamAM prAyazcita levaM, Apaq, doSonI kabUlAta koNe kevI rIte karavI, ityAdi vAtonuM varNana thayuM che. 'paJcakaparihANi'nI prathama gAthA bahu camatkRtipUrNa che, kartAnI kavitvazakti tathA sargazakti temAM supere pratibimbita thAya che. 'mahAvIra' kevA? to, 'siddhisahayAra' mATe 'kIra', 'mAyAvaNi' mATe 'sIra', 'bhavadava' mATe 'nIra' ane 'mayaNapaDibhaDa' mATe 'vIra' - evA mahAvIra che. I. 1991mAM pratilipi karI rAkhela A racanAo Aje pragaTa thaI rahI che teno Ananda che. paJcakaparihANiH // siddhisahayAra-'mAyAvaNi'- bhavadava-mayaNapaDibhaDANa kamA / kIraM sIraM nIraM vIraM namiuM mahAvIraM // 1 // vocchaM paMcagaNaparihANi-pagaraNaM piMDasohaNavihIe / muNieNa jeNa muNiNo bhavaMti gIyatthamuNimaNiNo // 2 // jaivi viusANa na maNo-raMjagameyaM bhavissai tahAvi / matto vi maMdamaiNo je tesimuvaggahaM kAhI // 3 // jIvA suhesiNo, taM sivammi, taM saMjameNa, so dehe, / so piMDeNa, sadoso so paDikuTTho, ime te ya // 4 // solasa uggamadosA solasa uppAyaNAe dosAo / dasa esaNAe dosA saMjoyaNamAi paMceva // 5 // sohito ya ime taha jaejja savvattha paNagahANIe / ussarasaMtatA(?)yariU jaha caraNaguNA na hAyaMti // 6 // sIso pucchai 'bhayavaM ! nAyavvA sA kahaM paNagahANI ?" gururAha "suNasu suMdara ! jaha bhaNiyA jiNavariMdehiM // 7 //
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ September-2006 samayarakayavimalamaiNA(No), jaiNo suddhaM jiNiMdamayaraiNo / piMDaM sejjaM vatthaM pattaM ca purA gavesaMti ||8|| suddhA saMpattIe paMcagapacchittalacchiyadhiIe / tadasaMbhave sadasagaM tadabhAve paMcadasagajuyaM // 9 // tadasai vIsagasahiyaM tavvirahe bhinnamAsasaMjuttaM / tassasai salahumAsaga-mevaM taratamavibhAgeNa // 10 // tA neyaM jA cchagguru muccissaM jeNa sA tavobhUmI / chattIsapayanibaddhA vineyA paNagapaNihANI // 11 / / tatto ccheo mUlaM aNavaThThappo ya hoi pAriMcI / tAvatthoyaM paDhamaM sevijjai lahu guruM pacchA // 12 // jayaNAe vaTTiyavvaM na hu jayaNA jeNa bhaMjae aMgaM / esA jiNANa ANA tAecciya sujjhae jIvo // 13 // " puNaravi bhaNai viNeo "pacchittaM kammi kammi dosammi / kayaraM kayaraM bhayavaM ! bhaNiyaM samayammi ?" gururAha ||14|| paMcagaparihANIe nisIhapamuhesu ccheyagaMthesu / dIsai bhaNiyaM mUlaM bhavamUle mUlakammammi // 15 // paMciMdiyavavarovaga-dAyagadosammi egakallANaM / saMkAe jaM saMkai pAvai taM tassa pacchittaM // 16 // ahakamme uddesiya caramatige3 mIsa carimajuyalammi 2 / bAyara pAhuDiyAe1 saMpai 1 bhAvisu 1 nimittesu // 17 // sappaccavAya paragAmAhaDadosammi 1 lobhapiMDammi 1 / gADhapaNidiyatAvaga-dAyagadosammi 1 aMgAre 1 // 18 // sAhAraNa1 vigaliMdiyamAraga 3 pagalaMtakuTThadAIsu / 1 kaTThAipAoyA-rUDhadAyage 1 citta gurupihie // 19 // avvavahiya bhaNiyasAhAraNa nikkhiviuM 1 mmIsa 1 pihiya 1 sAhA(ha)riye za apariNaya1 chaDDieK1 acittagurudavvasAharie 1 // 20 // vasahi bahi1 raMtare vA 1 duvihe saMjoyaNAe dose vA / caugurugaM pacchittaM bhaNiyaM kammaTThamahaNehiM // 21 //
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 36 evaM eguNatIsAe dosehiM caugurugAhigAro sammatto // cha / kammuddesiya jAvaMtiyammi 1 mIsassa paDhamabheyammi 1 // paMcavihadhAidose 4 duvihe dUittadosammi // 22 // maMtazvaNImagavijjA1 kohArahaMkAra1 joga 1 cunne o 14 tIyanimitte1 saMbaMdhisaMthave 1 davvakIyaduge 2 // 23 // AjIvaNAsu paMcasu 5 tivihe cchejje 3 NisaTThabheyatige 3 / bhAvAyakIyadose 1 loiya pAmiccadosammi // 24 // patteyajiyANaMtara nikkhiviu 6 pihiya 6 sAhAriya 6 (sAharie) / apariNaya6 chaDDiesu 6 saMkuciubbhinnagakavADe 1 // 25 / / nippaccavAya paragAmAhaDa1dose pagAsakaraNammi / ukkosagamAlohaDa 1 loiya pariyaTTadosesu 1 // 26 // saccittakaddameNaM pamakkhie 1 puvva 1 paccha 1 kammesu / garahiyamajjAipamakkhiyammi 1 bAyaratigicchAe // 27 // saMsattAgarahiyamakkhiyammi 1 saMsatta-littahatthammi / 1 saMsatta-littamatte1 pihi puhine 1 sadhUmammi 1 // 28 // nikkAraNovabhutte1 kAraNasambhAvasaMbhavAbhutte 1 / patteyavaNammIse 1 bhaNiyapamANAiregammi 1 // 29 // appahu 1 vuDDa 1 napuMsaga 1 jariya 1 'vvattazmattagu?mmattA 1 / chinakara 1 niyalabaddha 1 gaha 1 tthaM'duyabaddha 1 chinapaya(yA) 1 // 30 // vevira 1 kaMDaMtI 1 bAlalahugA 1 guThviNI 1 virolaMtI 1 / bhajjaMtI 1 pIsaMtI 1 pAhuDiThavigo 1 gottayaMtIsu 1 // 31 // pattegegeMdiyamArigAe tivihaM sapaccavAyAe 3 / saMsattadavvalittaga-itthAsattAi dAIe 1 // 32 // sAhAraNa-vigaliMdiya-caukkagaigADhatAvaNakarIe / 5 sAhAraNa 1 coriyagaM 1 paramuddisiuM 1 dadaMtIsu // 33 // paMceMdiyajIvasarIrathovaparitAvagAvarAhe ya / 1 caulahugaM pacchittaM bhaNiyaM jiNavara-gaNidehiM // 34 // saeNaM aTThAvIsuttareNa dAsANaM caulahugAhigAro sampatto ||ch||
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ September-2006 ajjhoyaracarimaduge 2 mAyApiDammizkahacaukkammi 4 / vigaliMdiyasAhAraNa4 thovagaparitAvaNakarIe // 35 // sAhAravaNaparaMpara nikkhivio 1 mIsa 1 pihiya 1 sAhariya(e)1 / apariNaya 1 chaDDiesuM 1 paMceMdiyaghaTTaNakarIe // 36 // mIsANaMtANaMtara nikkhiviuM1mmIsa 1 pihiya 1 sAhariya(e) 1 // apariNaya 1 chaDDiesu 1 pUie bhattapANassa 1 // 37|| pattegegeMdiyajIvagADhaparitAvadAyagavarAhe / taha aNaMtamakkhiesu ya mAsaguruM hoi pacchittaM // 38|| tettIsAe dosehiM mAsagurugAhigAro ||ch|| ohuddese1pAgaDakaraNe 1 parabhAvakIyadosammi 1 / louttarapariyaTTiya 1 ciraThavaNuvagaraNapUIsu 1 // 39 / / uddiTThacaukke5 vayaNasaMthave 1 suhumavejjakiriyAe 1 / louttarapAmicce 1 daddaragubbhinnadosammi // 40 // saggAmAhaDadose 1 jahannamAlohaDAvarAhammi / 1 mIsagakaddamamakkhiya 1 paDhamajjhoyarayadosesu // 41 / / patteyajiyaparaMpara nikkhiviuM 1 mmAga 1 pihiya 1 sAhariya(e) 1 / apariNaya 1 chaDDiesuM 1 bhAvApariNayavarAhammi 1 // 42 // mIsaparittANaMtara-nikkhiviuM 1mmIsa 1 pihiya 1 sAhariya(e) 1 / apariNaya1 chaDDiesuM 1 daullakaramatta1dosammi // 43 // hariyAlaM 1 jaNa 1 seDiya 1 maNosilA 1 lavaNa 1Usa 1 hiMguluya 1 // gorADiya 1 gajAya 1 sariyAhiM 1 makkhiyakarAmatte // 44 // pihu 1 kuTuga 1 kukkusa parittavaNa makkhiyAvarAhesu / patteNegaM(gegeM)diya jIva-thova 4 parittAvaNakarIe // 45|| vigi(ga)liMdiyasAhAraNa 4 maMdAragadAyagakkhadoseNa / piMjaMtI ruvvaMtI kattI 1 maddayaMtIsu 1 // 46 / / jo saMsadagalitte hatthe matte ya hoi caubhaMgI / taccaramabhaMgatiya3 vaTTamANadAIe nArIe // 47 //
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 36 accitte'cittassa vi sAhAraNe ceva 1 mANiyaM lahuyaM / pacchittamiNaM bhaNiyaM jiNehiM jiyarAgadosehiM // 48 // tettIsuttareNaM saeNa dosANaM lahumAsiyAhigAro ||ch| ittiriya ThAvaNAe 1 sasiNiddha 1 sasarakkhamakkhiya 1 karesu / bIehiM ummIse 1 suhumAe pAhuDIyAe 1 // 49 / / mausaparittaparaMpara-nikkhiviuM 1 mIsa 1 pihiya 1 sAhariya (e) 1 // apariNayapachaDiesuM 1 titthesarasamayabhaNiesu // 50 // mIsANaMtaparaMpara - nikkhiviuM 1 mIsa 1 pihiya 1 sAhariya (e) 1 // apariNaya1 chaDDiesuM 1 sAhAraNe bIyakAyuvari // 51 // pattegegidiyajIva-ghaTTaNAdAyapAyapacchittaM / pattee lahupaNagaM gurupaNagamaNaMtage u tahi // 52 / / vaya tava khavaNAyaMbila-egAsaNa purimanivvigaiyANi / lahu lahutarANi kamaso tahA tahA mUlapamuhANi // 53 // ii sayaladosavisayaM pacchittaM jANiUNa gIyatthA / gurulahuvibhAvaNAe rakkhaMti taNuM jiNANAe // 54 // . paMcadasagAikameNaM jai vi pacchittamAgame natthi / tahavi hu tigAi gaNaNA dasa-paNadasagAi vineyaM // 55 // joggaM jaI pamottuM rahassameyaM na deyamannassa / jeNAjoggavidine dosocciya hoi bhaNiyaM ca // 56|| "Ame ghaDe nihittaM jahA jalaM taM ghaDaM viNAsei / ii siddhaMtarahassaM appAhAraM viNAsei" // 57 // tamhA apattAvattA pattA pariNAmagAi pariNAmi / pAsasthAikutitthiya-gihINa na suyaM pi nijjeyaM // 58 // pariNAmage viNIe gurubhatte ujjue asaDhabhAve / ANAruimmi bhavabhIrugammi dejjA payatteNaM // 59 / / suyasiMdhusuttisUyA dhIvaraparikammiyA guNavisAlA / supayA suhakkharatihI sacchAyA vittasArapiyA // 6 //
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ September-2006 muttAvalI va raiyA gAhAlI sAhukaMThabhUsAe / muttAvaNieNa va patthieNa jayasiMhagaNavaiNA // 61 // paMcakaparihANi prakaraNaM pradhAnamunijanahRdayA-laGkaraNaM zrImajjayasiMhasUriviracitaM zrImattIrthakarapraNItasiddhAntoddhRtaM samAptamiti ch| namiUNa mahAvIraM goyamasAmi ca jaMbuNAmaM ca / AloyaNAvihANaM vocchAmi guruvaeseNaM // 1 // AloyaNa dAyavvA kevai kAlA u kassa keNaM vA ? / ke addANe dosA ? ke ya guNA haMti dANammi ? // 2 // kaha dAyavvA ya tahA ? AloeyavvaM ca kiM [tahA?]guruNA ?! kaha va davAveyavvA ? pacchittaphalaM ca dArAiM / / 3 / / pakkhiya cAummAse AloyaNa niyama sA u dAyavvA / gahaNaM abhiggahANaM puvvaggahie niveeuM // 4 // emeva uttimaTe saMvegapareNa sIyaleNAvi / AloyaNAvi deyA jANiyajiNavayaNasAreNa ||5|| Agamao suyao vA Agamao chavviho viNiddiTTo / kevali-maNosahi-caudasa-dasa-navapucI ya bodhavve ||6|| kappa-pakappadharo vi ya AyAravamAiguNagaNoveo / sohei bhavvasatte sohIe jiNovaiTThAe |7|| nijjuttI suttatthe pIThadharo viya kiliTThajogotti / kAuM paDucca neo jIyadharo jo vi gIyattho ||8| dAraM // jAikulaviNayanANe daMsaNacaraNehiM hoi saMpanno / khaMto daMtu amAI apacchayAvI ya bodhavve // 9 // sohIe abhIeNaM apuNu karaNujjaeNa dosANaM / no paDivakkhajueNaM jamesa bhaNio ajogotti // 10 // AkaMpaittA aNumANaittA jaM diTuM bAyaraM ca suhumaM vA / ' channaM saddAulayaM bahujaNaavvatta tassevI // 11 // dAraM / /
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 36 lajjAe gAraveNa va bahussuyamaeNa vA vi duccariyaM / je na karhiti gurUNaM na hu te AhAra (ArAha)gA huMti // 12 // chattIsaguNajueNa vi jamhA esA avassa dAyavvA / parasakkhiya cciya sayA suTTa vi vavahArakusaleNaM // 13 // daMsaNanANacarittA-yArA aTThaTThabheyabhinnAo / bArasavihatavajuttA chattIsaguNA ya iya huti // 14 // vayachakkAI aTThAraseva AyAravAi advaiva / pAyacchittaM dasahA AyariyaguNA u chattIsaM // 15 // taha pavayaNamAyA samaNadhamma-vayachakka-kAyachakkAI / aTTha-dasa-aTThArasa-bheyao guNA hu~ti chattIsaM // 16 // AyAravamAIyA advaiva ya dasaviho ya Thiikappo / bArasa tava chAvAsaya chattIsa guNA ime ahavA // 17|| evaM jANaMteNa vi pAyacchittavihimappaNo samma / tahavi ya pAgaDatarayaM AloevvayaM(yavvayaM) guruNA // 18 // dAraM / / lahuyAhAIjaNaNaM appaparaniyatti ajjavaM sohI / dukkarakaraNaM ANA, nissallattaM ca sohiguNA / / 19 / / to uddharaMti gArava-rahiyA mUlaM puNabbhavalayANaM / micchAdasaNasallaM mAyAsallaM niyANaM ca ||20||daar|| vakkhevavirahieNaM pasatthadavvAi joga sudisAe / viNaeNa mujjaNA-sevaNAi lomeNa chassavaNA // 21 // davvAiyA u cauro ekeka duhA pasattha-apasatthA / apasatthe vajjeuM pasatthaesuM ca Aloe // 22 // amaNunadhanarAsI amaNunadumA ya huMti davammi / khettammi bhAga-jjhAmiya-gharaUsarapamuhaThANANi // 23!! kAle daDDhatihI taha amAvasA aTTamI ya navamI ya / chaTThI ya cautthI bArasI ya doNha pi pakkhANaM // 24|| taha saMjhAgaya-ravigaya-pamukkhanakkhatta asuhajogo ya / bhAve ya rAgadosA pamAya-mohAdao ahavA // 25 //
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ September-2006 eesuM nAloe AloejjAsu tavvivakkhesu / davvesu dhannamAIsu khIradumAIsu Aloe // 26 // ucchuvaNe sAlivaNe ceiyahare ceva hoi khettammi / gaMbhIrasANuNAe payAhiNA vanaudae ya // 27 // puvuttasesatihirikkha-karaNajogAiesu kAlammi / bhAve maNAipasamo uccAiThiesu ya gahesu // 28 // pAINo dINamuho ceiyatto ya suhanisanno ya / AloyaNaM paDicchai parovayArekkarasiyamaNo // 29 // dAraM // jaha bAlo jaMpato kajjamakajjaM va ujjuyaM bhaNai / taM taha AloejjA mAyAmayavippamukko u // 30 // nANAipaMcarUvassa bhayavao suvihiyANucinassa / AyArassaiyArA AloeyavvayA huMti // 31 // iyare ya' suyAIyA AloyAviti te puNa tikkhutto / sarisatthaapaliuMciya--AgArAIhiM nAUNa // 32 // AgArehiM sarehi puvvAvaravAhayAhi ya girAhiM / paliuMciyassarUvaM kusalA jAyaMti pAeNaM ||33||daarN // dasavihapAyacchittaM AloyaNamAiyaM muNeyavvaM / jo tattha jeNa sujjhai aiyAro, taM tadarihaM tu // 34|| dAraM / / AloyaNAe puvvaM je ceva guNA ya vanniyA ihaI / tamaNaMtaraphalamuttaM paraMparaM sAsao mokkho // 35 // AlocanAvidhAnaM samAptam ch| 1. jJAnAdyAcArAH