Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ nibaMdhavAcanane aMte thayelI khullI carcA baLavaMta jAnI A kAmagIrI niraMtara thatI rahe, follow up rUpe thatI rahe e mATe madhyakAlIna sAhityanI ciMtA karatuM eka maMDaLa thavuM joIe. A maMDaLanuM adhivezana thAya, emAM khullI carcAo thAya to A viSayane aMge vAta karavA mATenuM eka cokkasa mAdhyama maLaze ane A kAmane protsAhana paNa maLaze. atyAre hastapratasUcio mAtra yAdI rUpe prApya che paNa enuM koI madhyastha kAryAlaya hovuM joIe jyAM hastapratasUcinI eka nakala paNa hoya. hastapratonI jALavaNInA prazno paNa che. jemanI pAse hastaprato che teo ema mAne che ke ame e jALavIe chIe. chatAM. e yogya rIte jALavI rahyA nathI. hastapratonI jALavaNInI yogya tAlIma apAvI joIe ane enA sAcA saMrakSako UbhA karavA joIe. ApaNA sarakArI daphtara bhaMDArone vahIvaTI rekarDa sAcavavAnI khevanA che, paNa sAMskRtika rekarDa sAcavavAnI khevanA nathI. A kAma kharekhara je karavA mAge che ene sarakAra taraphathI kAMIka to dAna maLavuM joIe. badhuM naSTa thAya e pUrve enuM Microfilming karIe athavA anya rIte enI jALavaNI karIe. je sUcio prakAzita thaI che te sUcio zuddha nathI. ane jyAre pratyakSa eno upayoga karavAno Ave tyAre ja e azuddhinI khabara paDe che. 'jaina gUrjara kavio'nA navasaMskaraNamAM je zuddhi-vRddhi karavAmAM AvI che eno paNa ApaNe upayoga karavo joIe. kompyuTaranI madadathI kaI hastaprata kyAM che enI mAhitI maLavI joIe. hastapratavidyAnI tAlImamAM kompyuTarano upayoga karavo joIe. madhyakALanI ghaNI mudrita kRtiono paNa hajI abhyAsa thayo nathI. jemake 'AnaMdakAvya mahodadhinI graMthamALA; jemAM mahattvanI kRtio mudrita che ane mohanalAla da. dezAI jevAe e vize abhyAsalekho paNa lakhyA che, chatAM AvI kRtio enA abhyAsIonI rAha jotI paDI che. adhyApakone sArI kRtionA saMpAdana mATe prerIe. e mATe evI mahattvanI hastaprato saMpAdana mATe emane sulabha karI ApavI paDaze to ja kharA arthamAM A kAma mATe navI peDhI taiyAra karI zakIzuM.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ nibaMdhavAcanane aMte thayelI khullI carcA ramaNalAla pAThaka DaoN. kanubhAI zeThanI pUrti rUpe thoDI vAta karavI che. vaDodarA pAse puNiyAda gAmamAM rAmakabIra saMpradAyano eka bhaMDAra che enuM sAMskRtika ane sAhityadaSTie je mUlya che te ApaNe jANIe chIe. huM tyAM traNa divasa rahyo ne joyuM ke tyAM seMkaDo hastaprato paDelI che. mAtra rAmakabIra saMpradAyanA kavionI ja nahIM, vaiSNava kavio, muslima kavionI vANI paNa emAM che. hastapratabhaMDAronI yAdImAM jo eno samAveza na hoya to te karavAnuM mAruM sUcana che. porabaMdara AsapAsanA vistAramAM jayagopAlajI zAkhA che. emAM raghunAthajInA lAla jayagopAlajI, yamunezabeTIjI ane gopendrajIne lakSamAM rAkhI vipula sAhitya lakhAyuM che. gokuleza saMpradAyanAM kendra kapaDavaMja ane bharUcamAM che. enA eka lahiyAnI noMdha vicAravA jevI che. gorakhanAthanI 'kAyAzodhIne nAme je noMdha akhAnA chappA pahelAM maLe che tene lahiyAe akhAne nAme caDhAvI dIdhI che. prakAzita bhajanAvaliomAM kaviono saMkSipta paricaya Apavo joIe. aruNodaya jAnI bhaMDArImAM alabhya amUlya vastuo paDelI che ene kevI rIte bahAra lAvavI tenI jayaMtabhAIe vAta karI e saMdarbhe kahevAnuM ke madhyakAlIna gujarAtI sAhityano je koza thayo emAM madhyakAlIna traNa pravAho zAkta-zaiva-vaiSNava kAvyone joIe evuM pratinidhitva maLyuM nathI. e kAma teo svIkAre evI vinaMtI. ke. Ara. caMdrA ahIM gujarAtI bhASAnI hastapratonA je prazno carcAyA - pATha, pAThAMtara, saMpAdana vagere - te koI paNa bhASAnI - amArI prAkRta bhASAnI hastapratone paNa lAgu paDe che. koI paNa saMpAdanamAM pAThAMtaronuM saMpAdana karatI veLAe bhASAnuM jJAna bahu ja jarUrI che. "AcArAMgasUtra' jevA sauthI jUnA AgamagraMthamAM "papAtika jevo zabda aneka judAjudA arthomAM Ave che. e ja rIte "kSetrajJa' zabda paNa. ramaNa sonI hastapratalipivAcananI tAlImanI sAthe e lenAra sAhityanA jANakAra hoya e paNa eTaluM ja jarUrI che. nahi to hastapratasUcimAM gaDabaDa UbhI thAya. saMpAdita thatI haratapratanA parAmarzako paNa hovA joIe. vaLI eka evI kendrIya saMsthA hoya je A kAmone Control kare. joke kharuM niyaMtraNa
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ eka abhivAdana-occhava, eka goSThi to kaDaka samIkSAthI ja thaI zake. Aje to mudrita saMpAdanomAMthI pAThAMtaro ja kADhI nAkhavAmAM Ave che. enuM kAraNa e saMpAdano kevaLa gAIDo rUpe vidyArthIo pAse jAya che e che. hastapratomAM sacavAyelI apragaTa kRtionAM saMpAdano badhAM ja sAmayiko kare e jarUrI nathI. 'anusaMdhAna' jevuM sAmayika AvuM kAma karI zake. kanubhAI jAnI 68 saMzodhako be prakAranA hoya. 1. jemane vAMcatAMvAMcatAM saMzodhana sUjhyuM che. 2. keTalAkane e sujhADavuM paDe. Gener and gendrenI prazna paNa che. Gener and gendre vary with context. baheno gAya to jenDaranI sAthe ekarUpa hoya, puruSa gAya to bIjuM rUpa hoya. adhyApakIya sajjatAmAM AvAM kAmonI anivAryatA gaNAvI joIe. adhyApaka saMghe paNa A bAbatanI noMdha levI joIe. zAMtilAla AcArya ahIM je carcAo sAMbhaLI eno sUra e che ke A kSetranA avyavasthitapaNAmAMthI vyavasthitapaNAmAM AvavuM joIe. e mATe sajjatA joIze e to pachInI vAta. paNa e pahelAM enI 'blyu prinTa ApaNI pAse hovI joIe. pacheDI pramANe soDa taNAya.' ApaNI pAse evI pacheDI che ? je maMDaLa ApaNe racavA mAgIe chIe e maMDaLe Ano vicAra karavo joIe. yuni.oe A karavuM joIe te karavuM joIe evI vAto thaI. paNa yuni.o jo karI zakatI hota to eNe A karyuM na hota ? ekale hAthe mohanalAla ke jayaMtabhAI jevA kare e ja yunivarsiTI che. hastaprato kyAM paDI che e mAhitI meLavavI joIe. A aMge paisAnI jogavAI paNa karavI paDe. kaI sAmagrI kaI hastaprato kayA hetusara chApavI che e nakkI karavuM joIe. tAlIma ApavA mATenI eka pustikA paNa taiyAra karavI joIe. pachI ja AmAM AgaLa vadhavuM joIe. - dareka seminAramAM 'have ApaNe lAgI paDavuM joIe' ema kahevAya che paNa kAma AgaLa vadhatuM nathI. narottama palANa hastaprato aneka sthaLe, khUNekhAMcare paDelI che ane e badhI ekatra karavI joIe. porabaMdaranA daphatarabhaMDAramAM 500 poTalAM che. jUnAgaDhamAM je poTalAM che tenI eka sUci kizanasiMha cAvaDAnA putra vijayasiMhe banAvI che. niraMjana rAjyagurue 6000thI vadhu bhajano ekatra karyAM che. morabI pAsenA keziyA gAmanA sAdhue amane 8 hastaprato mokalAvI hatI. e prato
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ nibaMdhavAcanane aMte thayelI khullI carcA 69 ravisAhebanI racanAonI che ane te dAsI jIvaNanA hastAkSaramAM che. jaina hastaprato bhaMDAromAM eka ja sthaLe sacavAyelI rahI che, jyAre brAhmaNa paraMparAonI asaMkhya hastaprato hajI rakhaDatI rahI che. dareka dezI rAjyamAM je lahiyAo hatA te kAyastha hatA. teo phArasInA paNa. jANakAra hatA. A lahiyAo pAsethI ghaNI hastaprato maLI Ave che. mAMgaroLamAM phArasI hastapratono eka saMgraha che. jAmanagaranA bhaMDAramAMthI je eka hastaprata maLI tene AdikavinI ArSavANI' nAme prA. IzvaralAla davee saMpAdita karI pATaDI bajANAnuM lokagIta zodhavA jatAM hIrAlAla moDhA pAsethI eka moTuM lokagIta maLI AvyuM. lokasAhityamALAnA bIjA traNa bhAga thAya eTaluM sAhitya emanI pAse paDeluM che. khAkhI jALiyAmAM paTAro bharIne hastaprato che. keTalIka hastaprato pUjAmAM mukAya che. cAraNa-bAroTanAM gharomAM aneka sarajUo' lakhelI paDelI che. cAraNI sAhityanI keTalIka hastaprato saurASTra yuni.e bhegI karI che, paNa hajI ghaNI bAkI rahe che. DhAMkanA kanubhAI bAroTanA gharamAM UbhA copaDAnI eka hastaprata che. nAgArjuna jeThuAnI vAta 900nI AsapAsanI maLe che. dezI rajavADAnA rAjamaheloe lahiyAo rAkhIne je hastaprato taiyAra karAvelI te ApaNe bhegI karavI joIe. jemake vAMkAneranA rAjamahelamAM 50 jeTalo poTalAM dhULa khAtAM paDyAM che. Adiparva karatAM paNa jUnA pALiyAo gujarAtI lipimAM maLe che. gujarAtI sAhitya pariSada jevI saMsthAe hastaprato kharIdIne ekatra karavI joIe. e A kAma hAthamAM le to eka varSamAM 100 hastaprato huM bhegI karI ApuM kulInacaMdra yAjJika komyuTarano paricaya sAhityakArone ApavA mATe sAhitya akAdamIe eka seminAra naDiyAdamAM goThavelo. komyuTara dvArA pAMca miniTamAM tvarita mAhitI maLe che paNa enI pAchaLa kalAkono sophTavera taiyAra karavAno zrama che. Archives - gujarAta sarakAra pAsenA A khAtAne DhaMDhoLIne jagADavA mATe saMzodhakono samudAya ane emAM ya je kaTAralekhako hoya te dainikapatro mAraphate paNa jyAM sudhI sabaLa Movement - AMdolana nahIM kare tyAM sudhI kAMI nahIM thAya. UhApoha to karavo ja paDe. harSada trivedI yunivarsiTIomAM beThelA A viSayanA adhyApakone vinaMtI ke ema.e., ema.phila. kakSAe je vidyArthIo desertation noMdhAvavA tamArI pAse Ave
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 eka abhivAdana-occhava, eka goSThi che tyAre je viSayo emane apAya che temAMthI somAMthI 40-50 jeTalA madhyakALanA viSayo emane Apo. to 10 varSamAM paNa prAyogika dhoraNe madhyakALanI keTalIka kRtione agratAkrama ApIne abhyAsamAM mUkI zakAya. e dvArA TexnuM sAduM saMpAdana paNa ApaNe karI zakIzuM. bhale e thoDI kSatiovALuM hoya paNa Ama ja kAma to AgaLa cAlatuM thaze. jayaMta koThArI (prAraMbhika ane khullI carcAne niSkarSa, pratibhAva ane samApana) (1) madhyakAlIna gujarAtI sAhityavArasAnA jatana ane prakAzananA praznonI vicAraNA ane ukela mATe eka maMDaLa hovuM joIe. (2) je maMDaLa racAze te beThako karIne A aMge jhINavaTathI vicAraze. paNa A viSayamAM je mitrone kharekhara rasa che te potAnAM nAma Ape ne kAmamAM khaDe page UbhA rahe. mArI daSTie Arthika prazna e eTalo moTo prazna nathI. madhyakALanI je keTalIka mahattvanI kRtiomAMthI pAThAMtarI kADhI naMkhAyAM che emAM Arthika praznane huM bilakula javAbadAra gaNato nathI. AmAM to TUMkI daSTi sivAya bIjuM kAMI nathI. prakAzako-vikretAone huM najIkathI jANuM chuM e AdhAre huM Ama kahuM chuM. bhAyANIsAheba jevAe "madanamohanAnAM pAThAMtaro kADhavAnI kyAM jarUra hatI ? (3) yunivarsiTIo pAse - sarakAra pAse javAnI vAta thaI. paNa emanI pAse bahu apekSA rAkhavA jevuM nathI. vadhu mahattvAkAMkSI thayA vinA ApaNe ApaNI rIte ja vicArIe. (4) hastaprata-saMcayonI je mAhitI upalabdha bane te amane Apo. (5) hastapratabhaMDAro mATenuM eka taMtra vicAravuM joIe. ApaNe AvuM taMtra UbhuM karI zakIe je enI sUcio paNa karI zake ? varNanAtmaka nahIM to kamasekama sAdI sUci paNa. (6) eka pUla racavo joIe. koI eka kendra evuM hoya jyAM A viSayanI tamAma prakAranI mAhitI maLe. hastaprata meLavI ApavAnuM kAma paNa e kendra karI zake. zakya hoya to jherokSa paNa karAvI Ape. (7) hastapratanA vargonuM sUcana thayuM. paNa vargo thayA pachI enuM "pholo apa' thavuM joIe. pahelAM kRtionI yAdI thavI joIe. ATaluM karavAnuM kAma ApaNI pAse che e ApaNe batAvI zakIe. je kAmo zarU thAya emAM parAmarzananI vyavasthA paNa hovI joIe. eke utArelI hastaprata bIjAe jovI joIe. zakya eTalI kALajIthI hastapratanuM kAma thavuM joIe. (8) saMpAdita thayelI kRtionA prakAzananI vyavasthA paNa thaI zake. zirISabhAI paMcAlanuM to A aMge sUcana che ja, pU. A. zrI pradyumnasUrijInI
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ nibaMdhavAcanane aMte thayelI khullI carcA paNa evI IcchA che ke ApaNe evuM ardhavArSika ke vArSika zarU karIe jemAM AvI hataprato prakAzita karI zakAya. madhyakAlIna gujarAtI sAhityapITha jevuM kAMIka karavAnI emanI IcchA (9) mitro pote kaI bAbatamAM madadarUpa thaI zake ema che te jaNAve ane A aMge potAnAM nAma/sUcano prA. kAntibhAI bI. zAha ane prA. kIrtidA jozIne Ape.