Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ followLa. ..jelesed sl*. lesley-b lesley-ses.....lslMs ] >>l slots of slowleved Absolu raMgIna paTa AgamaprabhAkara sva. zrI puNyavijyanA saMgrahamAM hato. tenA uparathI raMgIna bleka karAvela paTa mArA pitAnA saMgrahamAM che. uparokta kRtio jevAthI, teozrIno jaina citrakalA tathA jaina maMtra-AkhAye pratyene advitIya prema hovAnuM sAbita thAya che. AvA ucca koTinA mahApuruSanA jIvana sabaMdhI prakAza pADe tevuM sAhitya upalabdha nathI. saMvata 1474 mAM lakhAyelI suMdara citravALI hastapratamAM paNa teozrIne AcArya tarIke ullekha che ane saMvata 1535 mAM temanA upadezathI karAvelI dhAtupratimA paranA lekha uparathI ema lAge che ke, teozrIne dIkSA paryAya bahu ja lAMbA samayane haze ane te daramyAna uparokta hastaprata ane suMdara raMgIna yaMtrapaTa sivAya ghaNI kalAkRtionuM sarjana teozrInA upadezathI thayuM haze. teozrInI AcArya padavI vIsapacIsa varSanI uMmare thayelI mAnIe, te paNa teozrInuM AyuSya ochAmAM ochuM 80-85 varasanuM mAnI zakAya. AvA ucca koTinA kalAtmaka sAhityanuM sarjana karAvanAra mahApuruSanuM jIvaMta smAraka A kalAkRtio ja che. * mahAmaMtravizArada aMcalagacchAdhipati zrI merUtuMgasUri kRta zrI sUri mukhyamaMtrakalpa [ saciva ] zrI aMcalagacchanI paraMparAmAM 11 mI pATe thayelA mahAmaMtra vizArada zrI merUtuMgamUrijIno janma mAravADamAM AvelA nANInagaramAM saMvata 1403 mAM poravADa jJAtinA vorA varasiMha pitA ane haNaleTa nAmanI mAtAne tyAM thayuM hatuM. saMsArIpaNAmAM temanuM nAma vastiga hatuM. teone saMvata 1410 mAM mAtApitAnI saMmatithI dhAmadhUmapUrvaka nANI gAmamAM aMcalagacchIya bahuzruta zrI mahendraprabhasUrie dIkSA ApI hatI. saMvata 1426mAM gujarAtanI prAcIna rAjadhAnI aNahilapura pATaNamAM teozrInA gurudeva zrI maheMdraprabhasUrijI, e, saMghavI narapAle karelA mahotsavapUrvaka teozrIne AcAryapade sthApana karyA hatA. saM. 1446 mAM teozrIne gacchanAyaka pada ApavAmAM AvyuM hatuM ane teozrI 68 varasanI uMmare saMvata 1471 nA mAgazara suda pAMcamanA pATaNamAM ja kALadharma pAmyA hatA. DF mAM zrI Arya kalyANa gAmasmRtigraMtha AB%
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhabhis vala aay [63] teozrInA jIvanane lagatA viziSTa vRtAMta 'acalagaccha digdarzana' nAmanA graMthamAM pRSTha 199 thI 235 mAM ApavAmAM AvelA che. emanA racelA graMtho : saMvata 1444 mAM kAta Mtra vyAkaraNa para khAlAvaaiAdha vRtti racI; jenA upara . pote ja catuvRtti Tippanaka nAmanI 2128 zlAka pramANu kRti racI che. jenA TUMka paricaya A lekhamAM ja Apele che. tyAra pachI jaina meghadUta kAvya, SaTadana samuccaya (ve. na. 1666), saMvata 1449 mAM saptati bhASya para TIkA banAvI, temAM suni zekharasUrie racavAmAM sahAya karI hatI. bhAvadhama prakriyA, zataka bhASya, namaithuNuM para TIka, upadeza mALAnI TIkA, susaDhakathA, dharmopadeza, laghuzatapadI, saMvata 140 mAM peAtAnI 53 varSInI vaye eTale 1456 mAM athavA te zatakanA 53 mA vadhe, eTale savata 1453 mAM zatapadmikA sAroddhAra ane sUrimaMtrakalpa sAroddhAra (jue. pITana riporTa pR. 248), zrI kaMkAla rasAdhyAya (jue. vekhara varSe 1. pR. 297) tathA nAbhiva MzasaMbhava kAvya, yaduvaMzasa'bhava kAvya, naimikRta kAvya Adi kAlidAsa, mAdha vagerenAM pAMca kAvyanI peThe kAvya, jesAjI prabaMdha jemAM umarakeTanA jesAjIe A sUrijInA upadezathI umarakeTamAM ja zrI zAMtinAtha prabhune 72 devakulikAvALA prAsAda karAbyA ane zatru MjayAdi tIrthInI yAtrA karyAMnu suMdara varNana che. prastuta pUjyazrI merutu gasUrinI bAbatamAM teo prakhara matravAdI hatA. te saMbaMdhamAM temanA jIvanamAM anelI keTalIka ghaTanAonA ullekha temanI paraMparAmAM thaI gayelA eka ajJAtaziSya A pramANe karelA che : (1) merutu gasUrijIe AsAulI (AjanuM asAravA) mAM yavanarAjane pratibAdha ApIne ahiMsAnA mama samajAvyeA hateA. evA ullekha kareleA che ke, A vAta kahetAM pakhavADiyuM ke mahiteA vItI jAya eTalI meATI cheH AsAulII sAkha javanarAu DimeDiye, kahatAM lAgaI pAkha mAsa vAta chaI te ghaNIya. 1. A graMthanI prazastimAM kartA pote A pramANe jaNAve che H ziSyapraziSyasmaraNArthametai vineya vAtsalya rasAbhyupetaiH / vyatAni nandAmbudhiveda soma (1449) saMvatsare saptatibhASyaTIkA // kAvyaM zrI megadUtAkhyaM, SaDdarzana samuccayaH / vRtirbAlAvabodhAkhyA dhAtuparAyaNaM tathA // evamAdi mahAgranthanirmANaparAyaNAH / caturANAM ciraM cetacamatkArAya ye'nvaham // zrI Arya kalyANa gautama smRtigraMtha DIE
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ [264] U bakoda decha chawdach kaadash.ka.(dabaddas assa. bah (2) purisAdANIya mahimAvaMta zrI za Mkhezvara mahAtIrthanI najIkamAM ja AvelA leAlADA gAmamAM pUjyazrI merutuMgasUrijIe bhayaMkara sarpanuM jhera zrI pArzvanAtha prabhunI stuti karIne dUra karyuM hatuM, te vAta rAsakAranA samayamAM jANItI hatI. A prasaMga vaNu - vatAM rAsakAra kahe che ke, eka vakhata AcArya deva sadhyA samaye Avazyaka kriyA karIne kAusagga dhyAnamAM magna thaIne UbhA hatA, te vakhate eka kALA sape AvIne AcAya zrIne page DaMkha dIdhA. te vakhate tee merutugara, pUrve thaI gayelA metA damadanta tathA cilAtIputra vagere munionI jema dhyAnamAM sthira rahyA ane kAryotsarga pUrNa thayA pachI zrI pArzvanAtha prabhunI pratimA samakSa dhyAnAsana jamAvI besI gayA. pArzvanAtha prabhunA dhyAnanA prabhAvathI teonu adhuM jhera UtarI gayuM. savAramAM tenuM vyAkhyAna zravaNa karavA saMdha ALye, tyAre AcArya devane svastha jeI saMdhamAM AnaMda chavAI gayA. ane acalagacchane mahimA sArA ye gAmamAM prasaryAM : anna divesi gururAya, sAMjha Avazyaka karIya; kAusa-gahula thirakAya, kAla bhumi pagaDasIya. suNi meyajja calAIputa, muNi kramamruta jima; ahiMyAsI thira thAI, ' kAusagga pUrakarIya. mayaMtra maNimUla gaNu, guNIyA gaDha gAruDIya; auSadha mUkI mUla, paramadhA i lahu lAI mana. pAsa jijJesara biMba, AsaNu mAMDIe; lakha lAgau avilaMba, amIya pravAha ughADIue. jhANu amIya rasaaMga, tima sIciya jima visa; nimnAsIya sabvaMgaravikasa, pariri timiraha jima. ugamata sarisUri, sUriza seAbhAga nidha; uDi ANu dapUri, amiya sarisa desaNa karaI. uchalIu jayavAda, kalarava jaNAsAsaNa bhae; jaguvara nirUI nAda, acalagacchaha mati valaie. sAvaga karaI asaMkha, dravya stava bhAvaddhi sahiya; kali jima kAlabhuyaMga, jIta jiMga rekhA rahiya. (3) lAvaNyacaMdra 'vIravaMzAnukrama'mAM erutu gasUrinA jIvana viSe Ama noMdha kare cheH gaNanAyaka merutu gasUrine aSTAMgayoga, tathA sarva vidyAnuM jJAna hatuM ane sadaiva Dic zrI Arya kalyANa gautama smRtigraMtha
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ de desbotasesteedteste deste testosteste stedes estados dedosse des deutstestestosteste de dadete dobesedos esteste deste dode sosestestades de 1 4 1 padmAvatI ane cakezvarI devIo emanI pAse AvatI hatI. zrI jIrApalI pArzvanAthanA adhiSThAyaka yakSanI kRpA vaDe utpanna thayelA prabhAvane sAMbhaLeluM hovA chatAM bRhaspati paNa varNana na karI zake, te pachI mArA jevo maMda buddhivALo mANasa kevI rIte varNana karI zake ? tatsthAne prabhu merutuMgagaNa bhRdyoSTAMgayogaM samA / vidyAH samyagvet sadaiva savidhe padmA ca cakrezvarI // jIrApalIjinezayakSakRpayodbhUtAn pramAvAn zrutA nvaktuM vAgpatirakSamaH kimupunarmAdrignaro maMdadhIH // 35 // (4) vaLI, mituMgasUrirAmAM zrI cakezvarI devI merUtuMgasUrinuM sAnidhya karatAM hatAM e ullekha che. sAMnidhU karaI apAra, caTa cakesari sUriya. (5) zrI zatruMjaya parvata upara AvelA bhaMDArIjIe baMdhAvelA jinamaMdiranA zilA lekhamAM cakezvarI devI merUtuMgasUri upara prasanna thayAM hatAM, evuM vidhAna che. cakrezvarI bhagavatI vihittaprasAdAH zrI merutu sUrayo naradeva vaMdyAH // 10 // (6) aMtamAM " namo revA' thI zarU thatA mahAmaMtra garbhita zrI jIrApallI pArzvanAtha leka 14, ke je mArA taraphathI prasiddha thayelA maMtrAdhirAja ciMtAmaNi" nAmanA graMthanAM pRSTha 48-49 upara I. sa. 1936 mAM prasiddha thayela che. te stotranI utpattinuM kAraNa vaDanagaramAM kevI rIte utpanna thayuM te darzAvIne puNyanAmadheya, prAtaHsmaraNIya aMcalagabbeza zrI merutuMgasUrinI mArA saMgrahamAM AvelI be mahatvanI hastapratene TUMka paricaya ApavAnuM huM cagya mAnuM chuM. eka vakhata vihAra karatAM pUjyazrI merUtuMgasUri, pitAnA ziSya-praziSyanA parivAra sahita vaDanagaranA gAma bahAra AvelA taLAvanI pALa upara AvIne sthiratA karI. te vakhate nAgara brAhmaNonAM tyAM traNa ghara hatAM. nagaramAM gocarI mATe pharatAM ziSyone keIe kahyuM ke, "sAruM thayuM, tapovRddhi thaI."DA samaya pachI gAmane eka karoDapati nagarazeThanA ekanAeka putrane sApe DaMza dIdhe. sarpadaMzathI cheka mUchita thaI gayo. ghaNuM upAya karavA chatAM chokare bhAnamAM nahIM AvavAthI tene maraNa pAmele mAnI rovA-kUTavAnuM zarU thaI gayuM. matuM gasUrie nagarazeThane pUchAvyuM ke, "chokarAne jIvato karI ApuM te zuM Apaze?" nagarazeTha bhArobhAra sonuM ApavA IcchA batAvI. guru mahArAja te niHspRhI hatA. jethI sarva nAgare e zrAvaka thavAnuM kabUla karyuM. eTale uparokta che to vahevAra thI zarU thatuM tetra rahyuM ane navakuLa nAgane bolAvyA. DarelA sarpane DaMkhe vaLagADI sarva jhera cUsI ma zIAryakalayANaoNtamasmRtigraMtha che.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 5 5 destacadesaste stededos dochodeste desastestas se sosestadoslastestesteste stedeste-te testosteste de deste desbosstedeste dedede stedest desestesteses levaDAvyuM, ane chokarAne jIvato karyo. AcAryanA prabhAvathI soe jaina dharmane svIkAra karyo ane meTA utsavapUrvaka merUtuMgasUrine vaDanagaramAM nagarapraveza karAvavAmAM AvyA. teozrInAM upadezathI nAgaree vaDanagaramAM jinamaMdira tathA upAzraya baMdhAvyAM. uparokta mahAmaMtravAdI, prakhara sAhityakAra tathA parama tapasvI zrI merutuMgasUrijIe pitAne ja hAthe lakhelI zrI sUrimukhyamaMtrakapanI eka suMdara hastaprati mArA potAnA saMgrahamAM che. - prati paricaya : A prati 49 pAnAnI che. tenI laMbAI 5 iMca ane pahoLAI 23 iMca che. A prati pitAnI pAse rAkhIne, tene niraMtara svAdhyAya karavA mATe, potAnA svahaste ja merUtuMgasUrie lakhelI che. je vAtane spaSTa ullekha, 49 pAnAmAM pote ja A pramANe kareluM che * zrImadaMcalagacchezaH zrImerutuMgasUrayaH / AlokyAnekasUrIdeM mukhyamaMtropayoginaH // 1 // graMthAn gacchopayogArtha sAroddhAraM vyadhuH svayaM // zlokAH paMcazatAnyatrASTApaMcAzaccanizcitAH itizrI vidhipakSa mukhyAbhidhAna zrImadaMcalagaccheza zrI merutuMgasUrilikhitaH zrI aMcalagacche zrI sUrimukhyamaMtrakalpa cha / graMthAbaM 118 cha | athata H zrImadaMcalagacchaza zrI merUtuMgasUrie aneka sUcimukhyamaMtrapaga kalpanuM nirIkSaNa karIne, A graMtha pitAnA gacchanA upayoga mATe, aneka sUrimaMtronA sAroddhArarUpa, pAMca aThThAvana kaleka pramANa A surimukhyamaMtrakalpa nAmano graMtha vidhipakSanA mukhya nAmathI oLakhAtA evA aMcalagacchaza zrI metuMgasUrie jAte lakhele che. A aitihAsika mahApuruSe lakhelI hastaprata, prAcIna tADapatrIya pratonI mAphaka cheka pAnAnA madhya bhAgamAM 7 chidravALI che. ane dareka chidrane pharatuM suMdara lAla zAhIthI doreluM kamala pAMkhaDIo jevuM suzobhana che. pratanA akSare goLAkAra, manahara ane suvAcya che. dareka patramAM sAta athavA lITIo che ane dareka lITImAM ra7-28 akSare che. vAMcakonI jANa khAtara bIjuM pAnuM ke jemAM chatamAM bAMdhelA caMdaravAnI nIce, suvarNanA siMhAsana upara beThelA jainAcAryanuM suMdara citra che. A prata me tuMgasUrie pitAnA hAthe ja lakhelI hovAthI A citra teozrInA guruzrI mahendrasUrijI ane teozrInI sAme be hAtha joDIne beThelA ziSya (zrI merutuM gasUrijI) hovAno saMbhava che. citranI nIcenA bhAgamAM eka bhakta zrAvaka, be sAdhvIo tathA eka zrAvikA baMne hastanI aMjali joDIne suvarNasiMhAsana upara beThelA zrI mahendrasUrijIne upadeza sAMbhaLatAM beThelAM che. A citra sAmAnya prakAranuM hovA chatAM etihAsika dRSTie khUba mahatva dharAve che. citranI che. (ra) - 7. * zrI Arya kalyANagautamasmRtigraMtho T ( 7 8 9 : - - - - - '''''* * *. -
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Mot.sessfeet >> Asjob .blogspot.M.Patest sessiod ol. polestv.t.vtvg ust below.|267) laMbAI 13 IMca tathA pahoLAI 2 Ica mAtra che. vAMcakenI jANa khAtara A etihAsika pratanAM pAnAM be uparanuM zrI mahendrasUri tathA pUjyazrI metuMgasUrijIvALA citranA ATha lITImAM lakhelA suMdara suvAcya lakhANa sahitanuM AkhuM pAnuM tathA pratanA chevaTanA 49 mA pAnA uparanI pAMca lITIo ke jemAM pUjyazrI merUtuMgasUrijIe pote ja A prata lakhyAno ullekha pAnAnI cethI lITInA madhya bhAgamAM zrImatuM nUrisTivita: spaSTa akSarothI kare che, jenI rajuAta A graMthanA bloka citra 1 mAM A sAthe ja karelI che. A hastaprata lagabhaga pastAlIsa varSa pahelAM mane amadAvAdanA eka jaina pustaka vikretA pAsethI prApta thaI hatI ane meM paNa hastapratanAM bIjA pAnAmAM mAtra eka ja citranI viziSTa mahattA samajIne kharIda karI hatI ane te svargastha AgamadivAkara pUjyazrI puNyavijayajIne pATaNa mukAme batAvatAM A hastaprata mahAprabhAvika pUjayazrI metuMgasUrijIe potAnA hAthe ja lakhyAnuM kahIne A pratanI atihAsika mahattA samajAvI hatI. A AkhA ya sUri mukhyamaMtraka95nuM mULa ane tenA gujarAtI bhASAMtara sahita meM mArI graMthamALAmAM "sUrimaMtraka95 saMdeha nAmanA graMthamAM chapAvI dIcela che. A graMthamAM bIjA paNa sUrimaMtrakalpa tathA zrI siMhatilakasUri kRta vardhamAna vidyAkalpa vagere gujarAtI bhASAMtara sAthe chapAvela che. hAlamAM thoDI ja nakalo prApta che. atyAra sudhInI kAgaLa paranI sacitra hastapratomAM maLI AvelA citro paikI A hastapratanuM citra kadamAM nAnAmAM nAnuM che. A citranI pAzva bhUmikA lAla raMganI che. citramAM sAdhuonAM vastra sapheda che ane mAtra mahendraprabhasUrije siMhAsana upara beThelA che, te siMhAsanamAM ja citrakAre sonAnI zAhIne upayoga kare che. zrI mahendraprabhasUrijI ane zrI metuMgasUrijInI vacce sthApanAcAryajI che. gujarAtanI ja nAzrita kalAnA caudamA saikAnA aMtima samayanuM A citra hovAthI, te samayanA puruSa ane strIono paheraveza A citra rajU kare che. agAu jaNAvI gayA pramANe sUrimaMtraka95 sAro dvAra"nI racanA merUtuMgasUrie vikrama saMvata 1453 mAM karelI che. vaLI sUrimaMtrakalapanA sAre dvAra rUpa A graMthanuM kharuM nAma "zrI sUcimukhya maMtraka5" hevAnuM graMthakAre pote ja aMta bhAgamAM jaNAvela che. vaLI AvA prakAMDa vidvAna ane maMtravAdI tathA devone paNa mAnya prAtaHsmaraNIya zrI merutuMgari jevA mahApuruSe pitAnI pAse aneka zi tathA praziSya hAjara e grAArya kalyANa gautamasmRti graMtha che.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ 268]Meeeeees std 12s deesessessessessesse dessessessessoctos dosed este goddodarafast hevA chatAM A mahAmUlyavAna kRti potAnA ja hAthe lakhI che, te teozrInI jJAna pratyenI aDaga bhakita darzAve che. mArA saMgrahamAM teozrIe racelA "kAtaMtravyAkaraNanA bAlAvabedha upara "catuSkavRtti Tippanaka nAmane lagabhaga paMdaramA saikAmAM 2128 loka-pramANanI kAgaLa para lakhAcelI 77 pAnAMnI hastaprata che. A pratanI laMbAI 8 iMca che. A hastapratanAM patra 6/1, 8, 23, 26, 291, 66/1 tathA 76 upara ti zrImavArezvara zrI mehanuMmUriravite ane patra 9/1, 12/1, 14, 18, 43 naMbaranAM pAnAo upara phari zrI detuM 'risAyA no prata lakhanAre agiyAra jagyAe zrI merUtuMgasUrinA nAmano ullekha karela che. vAMcakonI jANa khAtara A pratanA pahelA tathA 76 mAM pAnAMnI navamI lITImAM iti zrImadacalagaccheza zrImerutugasUriviracite bAlAvabodha svopajJa catuSkavRtiTippanake paSTapAdaSe / lakheluM che. satveSu maitrI guNiSyu praNoda', kliSTeSu jIveSu kRpAparatvan / mAdhyasthabhAva viparItavRtto, badhA sara eTale ke prANIo pratye pramoda (AnaMda), duHkhIo pratye karuNA ane pratikuLa athavA virodhIo pratye madhyastha bhAva ho. he prabhu ! mArA AtmA A bhAvone dhAraNa kare. na kammuNA kamma khaventi bAlA, akammuNA kamma khaventi dhIrA / mahAviNo stroma-mA trA , satoSiNo na bakaranti pAva / / ( [ sUtre kRtAM 2-12/16 ] ajJAnI game teTale prayatna kare, to paNa e kusaMskArone nAza karI zakatA nathI. buddhimAna sAdhaka e che, je saMyamamaya pravRttio dArA pApakarmono nAza kare che. eTale lebha bharyo rahita thaI, saMpUrNa paNe saMtuSTa rahevAvALA medhAvI kaI paNa prakAranuM pApa karatA nathI. trI mAM thIArya kAyANAgomasRtigraMtha . . .