Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ kalyANalakSI vicAra lekhaka: pUjya munirAja zrI nyAyavijayajI, nyAyavizArada, nyAyatIrtha zAsathI sIdho anubhava ja nathI, paNa zAstropadezanA 5 parizIlana bAda mumukSu jyAre antaryoganI sAdhanAno mArga grahaNa kare che tyAre e sAdhanAnA vikAsamAMthI, zAstrothI na meLavI zakAya evo anubhava tene prApta thAya che. A prakAranA ujajavaLa anubhavamAMthI sajatuM zAstra yathArtha ane zreyaskara hoya che. Ama anubhavanuM sthAna bahu UMcuM che, zAstranI bhUmithI bahu UMce che. duniyAmAM zAnA pravAho keTalI badhI bhinna bhinna vicAradhArAomAM vahI rahyA che! emanA (zAnA) praNetA RSio samAna bhUmikAnA nathI. te badhAnI AMtarika nirmalatA tathA samatA sarakhI nathI. zAstravidyAnA mahArathI mahApuruSa AcAryo vacce keTalA ane kevA matabhede jovAmAM Ave che ! ane svamantavya viSe samatulA na rahetAM tenA pratipAdanamAM Avezane vaza thayelA paNa joI zakAya che. RSio ane AcAryonA paraspara khaMDanamaMDanathI bharelAM zA kaMI ochAM che? A prakAranA vikaTa vAvaMToLathI mUMjhAI akhA bhagata bolI gayo ke- "akho kahe aMdhAre kUve, jhaghaDA cukAvI kaI na muo." kahevAno matalaba e che ke zAstramehe zAstranA pUjaka na thatAM pitAnI praNArUpa pradIpane sAthe rAkhI zAstravihAra karavAmAM kSemakuzala che. dareka samajadAre kaI paNa zAstra jaLa yA upadeza-jaLane pitAnI svastha buddhirUpa gaLaNAthI gALIne ja levAmAM DahApaNa che. zArUpa samudramAMthI "marajIvA" thaI metI kADhavAnAM che. e rIte zAthI kAma levAnuM che, paNa DUbI maravA mATe kaI eka zAstrane kUvo banAvavAnuM nathI. ArSa, pAramaSa zAmAM jJAnasampatti tathA pavitra vicArasampatti ghaNI bharI che. chatAM zAre lAMbA bhUtakALanA jhaMjhAvAtamAMthI pasAra thaI AvyAM che e vastu paNa, zAstronA avalenamAM pitAnI sahaja taTastha buddhinA upayogane sAthe rAkhavAnI AvazyakatA sUcave che. koruM "bAbAvAkya pramANuM" na cAle.
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvaNu-mahAtsava-graMtha AjanA pratibhAzAlI prAjJAnA vicAra| zAstraparaMparAthI viruddha jaNAtA hAya tAye tethI na bhaDakatAM te vicArAne samatAthI vicAravA ghaTe; ane, ThIka lAge teA, satyazeAdhakanI hesiyatathI te vicArAne peAtAnI vicArapUjImAM bheLavavA ghaTe. koInA paNa vicAro jeTale aMze yukta-upayukta lAgatA hoya teTale aMze temanI kadara karavI ghaTe. e satyapUjA cA jJAnapUjAnuM prazasta lakSaNa che. ph satyane mATe zAstra che, paNa zAstrane mATe satya nathI. je satya che, je vicArapUta athavA buddhipUta che, yuktisiddha ane hitAvaha che tene zAstra uthalAvI zake nahi; utha lAvavA jAya to te pAte ja UthalI paDe. je buddhithI agamya-buddhinI paheAMrAnI bahAra-hAya tenI sAme te virodha karavAnI zakayatA ja kayAM che ? tevI bAbatamAM gama na paDe tAye cupakI ja rAkhavI paDe. parantu buddhiviruddha hAya (buddhi vAMdhA uDAve) evu', leAkahitaviruddha hoya evuM tattva zAstrathI (zAstra kahe che mATe) mAnI levAya nahi. bRhaspati smRtimAM kahyuM che : kevalaM zAstramAzritya na kartavyo vinirNayaH / yuktihInavicAre tu dharmahAniH prajAyate // arthAt kevaLa zAstranA AdhAra laI nirNaya karI zakAya nahi; kemake je vicAra yuktiviruddha heAya tene anusaravAthI dharmAMnI hAni thAya che. ahIM prasaMgeApAtta jaNAvavuM joI e ke kulAcArathI paNa sAruM AcaraNa ke sArAM kAma thAya te praza'sanIya che, paNa samajabuddhithI je satkarma thAya tenI mA eka aura che. kulAcArathI je jaina, bauddha yA vaiSNava che tenI eTalI mahattA nathI, paNa je samajapUrvaka jaina, bauddha yA vaiSNava che, arthAt jainatva, auddhatva yA vaiSNuvatvanA vizuddha Ada mujaba je jaina, auddha yA vaiSNava che te ja kharA jaina, bauddha yA vaiSNava che; kemake je samajapUrvaka sanmAnI dIkSA aMgIkAra kare che te e mAnI para parAmAM kastura-kacarA jevuM je AvI paDeluM heAya tene khaseDavAnA viveka paNa dAkhave che. evA vivekathI te asat tattvane dUra karI peAtAnA jIvanavikAsanA sAdhana sAthe AmajanatA AgaLa paNa eka svaccha jJAnamArga rajU kare che. jaina, auddha, vaiSNava vagere saMkucita maneAvRttinA hoya te ja ekabIjAthI alagajudA judA mArgagAmI bane che, paNa jo vivekadRSTisampanna ane sAcI kalyANa kAmanAvALA hoya to teo, sAmpradAyika nAma judAM judAM dharAvavA chatAM, vastutaH eka ja kalyANamA para viharanArA hAya che. AvA samabhAvI, zuddha jijJAsu, guNapUjaka sajjano kharekhara, eka ja mAnA sahapravAsI che. " * vaiSNava jana te| tene kahIe, je pIDa parAI jANe re." --e bhajana, je dezabharamAM prasiddha che, temAM atAvelA naitika sadguNlRA jema vaiSNava thavA mATe Avazyaka che, tema auddha ke jaina thavA mATe paNa Avasyaka che. ataH e sad guNAne dhAraNa karavA e ja jo sAcu. vaiSNavathavApaNu, bauddhathavApaNuM athavA jainathavApaNuM
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ ke mu. zrI. nyAyavijayajI kalyANalakSI vicAra hoya to vaiSNavapaNuM, bauddhapaNuM ane jainapaNuM e judI vastuo rahetI nathI, e eka ja vastu banI jAya che. jema jala, vAri, pANI, nIra zabdo eka ja vastunA bodhaka hoI jala, vAri, pANI, nIra eka ja vastu che, tema vaiSNava, bauddha, jaina * eka ja vastunA bedhaka hoI eka ja vastu che. jagatamAM dArzanika manta hamezAM judAM judAM ja rahevAnAM, tema ja kriyAkAMDanI praNAlIo paNa judI judI ja rahevAnI. have ahIM e samajI levAnI jarUra che ke dArzanika mantavya ane kriyAkAMDanI judAIne lIdhe dharmamAM judAI AvI zakatI nathI. hajAro mANasamAM dArzanika mAnyatAo ane kriyAkAMDanI rIti-paddhatio ekabIjAthI judI judI hovA chatAMya jo e badhA satya-ahiMsArUpa eka dharmamAM mAnanAra hoya to teo eka dharmanA gaNAvA yegya che. e vAta spaSTa che ke dhArmikatAnuM mApa dharmathI (jIvana dharmanA nirmaLa raMge jeTaluM raMgAyuM hoya te parathI) thAya, dArzanika paTutAthI ke kriyAkAMDanA bAhya AcaraNa parathI nahi. tema ja e paNa khulluM che ke jIvanane uddhAra ekamAtra dharmathI (ahiMsA-satyarUpa dharmanA pAlanathI) che, korAM dArzanika mantavyanA svIkaraNathI ke kere kriyAkAMDathI nahi. Ama chatAM bhinna bhinna prakAranA dArzanika vAde paikI kaI paNa vAda koI mANasanI pavitra dharmasAdhanAmAM sahAro ApanAra bane ane kaI paddhatinuM kiyAkAMDa enI pavitra dharmasAdhanAmAM ullAsa pUranAra bane to te mANasa mATe te banne (te vAda ane te kriyAkAMDa) zreyaskara banI jAya che. Ama, dharma e muddAnI vastu che, ane dArzanika matavAda tathA kriyAkAMDanuM sauSThava dharmapAlanamAM upagI athavA sahAyaka thavAmAM ja raheluM che. jenI pavitra dharmasAdhanAmAM je tattvavAda ane je prakAranuM kriyAkAMDa sahAro Ape te tene mATe amRtarUpa. ataH dArzanika mantavyanI vizeSatA ke kriyAkAMDanI bhinna bhinna praNAlIo uparathI dharma judA judA mAnI levAnI daSTi khoTI hAI dUra karavI joIe, ane ahiMsA-satyanA sanmArgamAM dharma mAnanArA badhA-cAhe e lAkho hoya ke karoDo-eka dharmanA che, sAdhamika che ema samajavuM joIe. jIvananuM kalyANa zAstrajJAnanI vizALatA ke adhikatA upara avalaMbita nathI, paNa tattvabhUta samajaNano daDha rIte amala karavAmAM che. jADI buddhinA paNa mANasa anItianyAya tathA rAga-roSa na karavAnI zikhAmaNane jIvanamAM utArI jhapATAmAM tarI gayA che, jyAre moTA moTA paMDite, zAstrIo ke philasUphe tatvadaSTine sparzavAmAM asamartha rahI bhavasAgaramAM DUbelA rahe che. mAruM te sAcuM ema nahi, paNa sAcuM te mAruM" ema bolavAmAM ghaNAkharA caturAI vApare che, paNa vartAvAmAM teo pakSamehathI kheMcAI jAya che ane sAcuM zuM che, kyAM che ene vicAra karavAne thobhatA nathI, ane pitAnuM te sAcuM ane bIjAnuM te huM * vaiSNava, bauddha, jainanI jema anya sampradAyAnuyAyI dhArmika paNa levA.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zrI mahAvIra jaina vidyAlaya suvarNa mahotsava evA manobaddha pUrvagrahathI deravAI bIjAne mithyAtvI, kusaMgI, nAstika, kAphara evAM evAM upanAmathI navAje che. paraMtu AmAM vivekadraSTinI moTI khAmI dekhAI Ave che. jemane ApaNe AptapuruSa mAnyA temanA vize ApaNane zraddhALubhAva heya e svAbhAvika che, paraMtu te zraddhA aMdhazraddhA na hovI joIe. sthAne paDelI hoya toye vidhekavicAranA pAyAvALI na hoya to te jAgrata ane aDaga zraddhA nathI hotI. jyAre te zraddhAne viveka-vicAranuM pIThabaLa hoya che tyAre te sAcI zraddhA bane che. ahIM ApaNe e jANI levuM upayogI che ke mAnavajIvananA sarvAgINa vikAsa mATe buddhi (je jJAnanuM sthAna che) ane hRdaya (je zraddhAnuM sthAna che) e benuM saMtulana Avazyaka che. e banne ekabIjAnA pUraka che -buddhi je kartavyamALa sujhADe che, te hRdaya e mArga para cAlavAnI preraNA Ape che; hRdaya vinA buddhi niSkriya che ane buddhi vinA hRdaya dibrAnta che. buddhi ane hRdaya e benA sumeLathI ja jIvanayAtrA cAle che ane jIvanayAtrAnuM sauSThava sadhAya che. cAritramArgamAM jJAnanI apUrNatA zraddhAthI pUrIne AgaLa vadhI zakAya che. jema jema anubhavajJAnanuM kSetra vadhatuM jAya che tema tema zraddhAnuM kSetra ghaTatuM jAya che -jeke zraddhAnI ghaniSThatA vadhatI jAya che, ane jyAre anubhavajJAna pUrNatAe pahoMce che tyAre zraddhA pitAnuM svataMtra astitva tajIne anubhavajJAnamAM laya pAmI jAya che. kaI bAbatanA astitvanA saMbaMdhamAM athavA keI kAryakAraNabhAvanA saMbaMdhamAM sanDehane mATe kiMcit paNa avakAza raheto hoya tyAM zraddhA rAkhavA na rAkhavAno prazna AgaLa Ave che; paraMtu jyAre te bAbatanuM pratyakSa rIte ke prayogasiddhapaNe anubhavajJAna thAya che tyAre zraddhA rAkhavA na rAkhavAno prazna UThato nathI. mAMDala (viramagAma thaIne) : tA. 29-10-64 - - - - -