Book Title: Jivan Vyavahar
Author(s): Dhirajlal T Shah
Publisher: Muktikamal Jain Mohan Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020412/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jIvanavyavahAra [ ' mAnusArI 'nA 35 guNa ] SMLTU puSpa : 19 : ( = 0 A For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharma Adha graMthamALA-puruSa : 19 : jIvanavyavahAra [ 'mArgAnusArI'nA 35 guNNA ] : lekhaka : dhIrajalAla TokarazI zAha. : prakAzaka : zrI muktikamala jaina mAhanagranthamALA. kAryAdhikArI-lAlacaMdra naMdalAla zAhu De. rAvapurA, ghIkATA, vakIla bradha presa-vaDAdarA. Atti 1 lI. kIM. 10 AtA vi. sa. 2009 mudrakaH-sAha gulAbacaMda lallubhAi, zrI maheAya prinTIMga presa-bhAvanagara. For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prakAzakaH muktikamala jaina mehanagraMthamALA rAvapurA, mahAjana piLa-vaDodarA. AvRtti pahelI. pahelI vAra dasa AnA vi. saM. 2009 zrA. zu. 15 * mudraka : zA. gulAbacaMda lalubhAI zrI mahedaya prI. presa-bhAvanagara. For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org --: viSa yA nu * maH-- ke Lis << nItimaya jIvana dharmArAdhananI traNa bhUmikA mArgAnusArInA 35 guNA pahele guNa : dravya nyAyathI meLavavuM khIjo guNa : ziSTAcAranI prazaMsA karavI trIjo guNa : vivAha samAna kulazIlAddivALA paNu anyagAtrI ... Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ... ... ... For Private And Personal Use Only ... 040 635 sAthe karavA ceAthe guNu : pApathI DaratAM rahe pAMcame guNu : prasiddha dezAcAranuM pAlana karavu chaThTho guNu : kAnA avavAda eTalave nahi sAtame guNu : yogya sthAnamAM ghara bAMdhIne rahevu AThamA guNa : sadAcArIne saMga karavA. navame guNu : mAtApitAnI bhakti karavI dazamA guNa : upadravavALAM sthAnane tyAga karavA agiyArame gu : nitikAryamAM pravRtti karavI nahi khArameA guNu : Avaka pramANe kharca karavA terame| guNu : dhanAdi anusAre veza rAkhavA cAkrameA guNu : buddhinA ATha guNAne sevavA paMdaramenA guNa : nitya dharma sAMbhaLavA sALamAM guNu : ajINu thatAM bhAjana karavuM nahi sattaramA guNa : prakRtine anukULa avasare bhAjana karavu aDhAramA guNu : dharma, artha ane kAmane paraspara bAdhA na Ave te rIte sAdhavA.. ... ... ~80 ... *** ... ... 5 thI 70 5 12 ... ... 93. ... ... 43. 030 ... ... H ... ... .41 43 45 48 re 5 para ... ... 444 ... 6.0 1 26 28 29 ra 38 35 39 : 54 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ma ogaNIsamA guNu : deva, atithi ane dInabaMneAnI sevA karavI papa 56 57 tr vIsamA guNu : kadAgrahI thavuM nahiM ekavIsame! guNa : gurune viSe pakSapAta rAkhavA bAvIsame! guNu : deza ane kAlathI viruddha cAlavuM nahiM 5 tevIsame guNa : peAtAnI zakti anusAra kAmanA Arabha karavA 60 cAvIsameA guNa : bharaNapoSaNa karavA yeAgyanuM bharaNapoSaNa karavu 61 pacIsame| guNu : sadAcArI ane jJAnavrukSAnI sevA karavI 3 chavIsame guNa : dI darzI thavu sattAvIsame guNa : vizeSana thavuM aThThAvIsame| guNu : kRtana thavuM AgatrIsame guNa : lAkapriya thavu trIsame guNa : lajjAvAna thavu ekatrIsame guNu dayALu thavu .. batrIsame guNa : AkRti sAmya rAkhavI... tetrIsame guNa : paropakArI thavu 64 64 5 p *** 10G ... 080 ... ... ... Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ... cetrIsame| guNa : aMtaranA cha zatrune jItavA pAMtrIsame guNu : iMdriyAne vaza rAkhavI... upasaMhAra ... For Private And Personal Use Only ... ... ... *** ... :: *** :: : ... ... ... ... : : : 63. --- : ... : : ... 67 ka 67 : 69 e Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nItimaya jIvana khimAra mANusane khArAka ApavAnI zarUAta karavI hoya te prathama tene maganu' esAmaNu ApavAmAM Ave che, pachI temAM thADA gaLelA bhAta umeravAmAM Ave che, pachI tene dALabhAta ApavAmAM Ave che, pachI tene ekAda e khAkharA khAvAnI chUTa apAya che, pachI tene phATalA-rATalI khAvAnI chUTa apAya che ane tatpazcAt pe'DA-kharI ke dUdhapAka-bAsUdI jevA bhAre padArthAM apAya che. khALakane gaNitanuM zikSaNa ApavuM hAya te prathama tenI pATImAM ekaDA lakhI ApavAmAM Ave che; te ghUMTIne pA kare eTale bagaDo lakhI ApavAmAM Ave che; ane te ghaTIne pArka kare tyAre tagaDI lakhI ApavAmAM Ave che. A rIte tene nava aMka ane zUnyanuM jJAna karAvyA pachI ja khIjA AMka zIkhavavAmAM Ave che ane e AMka pAkA thAya tyAre ja saravALA, bAdabAkI, guz2AkAra, bhAgAkAra, dazAMza, apUrNAMka, trirAzi, paMcarAzi, vargamULa, ghanamULa, gaNitazreDhI, bhUmiti For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhamabodhamALA zreDhI, bIjagaNita vagere kramazaH zIkhavAya che. athavA bALakane vAMcatAM zIkhavavuM hoya te prathama mULAkSare pAkA karAvavAmAM Ave che, pachI bArAkhaDI zIkhavAya che, pachI pade vAMcatAM zIkhavAya che, pachI vAkaye vAMcatAM zIkhavAya che ane chevaTe pariccheda ke pATha vAMcatAM zIkhavAya che. je bimAra mANasane prAraMbhathI ja bhAre khorAka ApavAmAM Ave te tenI tabiyata sudharavAne badale bagaDe che. je bALakane zarUAtamAM ja gaNitanA agharA dAkhalAo zIkhavavAnAM prayatna thAya te gaNitanA viSayamAM te cheka ja kAce rahI jAya che; athavA mULAkSara zIkhavyA sivAya bhAre gadya-padya vaMcAvavAne prayatna thAya te e bALaka vAMcatAM kadI paNa zIkhI zakatuM nathI. dharmazikSaNa ke dhamAMrAdhananI bAbatamAM paNa A ja nyAya pravarte che, kAraNa ke sAmAnya saMsArI manuSyanI sthiti eka bimAra AdamI ke eka bALakathI jarAye vadhAre sArI hotI nathI. teo kaleza, kaMkAsa ke Te-phisAda karavAmAM magarUrI mAne che ane vAtavAtamAM bAMye caDhAve che tathA kaMDArDaDI kare che. vaLI teo Dagale ane pagale jU DuM bole che-pachI kaI svArtha sadhAte heya te paNa bhale ane na sadhAte heya te paNa bhale. teo keInA para AkSepa karatA ke game tevuM ALa mUkatAM paNa acakAtA nathI. dhana kamAvuM-game te prakAre kamAvuM-e temane mudrAlekha hoya che ane te mATe teo game tevuM kUDakapaTa karatAM, chetarapIMDIne Azraya letAM, dago ramatAM ke baLajabarI karatAM paNa kSobha pAmatA nathI. mitra For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM: : 3 : jIvanavyavahAra paragA hAya athavA te peAtAnI nathI. temane tene hoya ke murakhkhI hAya, pADAzI hAya ke kaI garIba ke bhikhArI hAya te paNa svArtha-sAdhanAne zikAra banAvyA vinA rahetA AraMbhamAM AnaMda Ave che, parigrahathI pramAda upare che ane mAnelI moTAI maLatAM phUlajI thaIne phare che. temanI kAmavAsanAne AreA nathI. jyAM suMdara rUpa joyu, jyAM thoDI TApaTIpa joI ke jyAM kai hAva-bhAva jovAmAM Avye tyAM temanI manovRttie uzkerAya che ane tene tRpta karavA mATe te game tevA anarthAM karavA cUkatA nathI, aneka khUnakhAra yuddho te mATe ja thayA che. aneka jAtanA chaLa-prace te mATe ja khelAyA che. aneka jAtanAM adhama AcarA te mATe ja astitvamAM AvyAM che. prAkRta manuSyanA krodhanuM pramANu jue, temanA mAnanuM mApa kADhe, temanI mAyAnuM sAMgeApAMga avalAkana kareA ane temanA lAbhanA hisAba mUke te ema ja kahevuM paDe ke teo manuSyanuM nahiM paNa vAgha-dIpaDAnu jIvana jIvI rahyA che, sApa-vIMchIne paricaya ApI rahyA che ane kAgaDA-kUkaDA ke bataka-bagalAnA bhAva jyAM jIvananuM dhAraNa ATaluM nIcuM hoya ane sAmAnya saMskArAnI paNa khAmI hAya, tyAM vItarAgatAnI vAte karavAnA atha Aaa ? vaLI A manuSyeAnA jovA-jANavAnI dRSTi eTalI sthUla ane eTalI uparachalI hoya che ke temanI AgaLa tattvajJAnanAM sUkSma rahasyAnI vAta karavI e bheMsa AgaLa bhAgavata vAMcavA jevu ja che. tethI mAnavajAtinuM mahAhita icchanArA munivarAe dharmArAdhananI traNa bhUmikAe atAvI che, te A rIte bhajavI rahyA che. For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dhama bodha graMthamALA www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 dharmArAdhananI traNa bhUmikAo. (1) vyavahArazuddhi ke mArganuM anusaraNu. (2) dezavirati ke zrAvakadhama (3) virati ke sAdhudha, Ane spaSTa atha e che ke je mumukSu vyavahArazuddhi ke mArganuM yathArtha anusaraNa kare che, te dezavirati ke zrAvaka dhamane ceAgya thAya che ane je dezavirati ke zrAvakadhamatuM ceAgya anusaraNa kare che, te savirati ke sAdhudhamane yogya thAya che. bIjI rIte kahIe te vyavahArazuddhi ke mAnu anusaraNu e dharmAMrAdhananuM prAthamika zikSaNu che, dezavirati ke zrAvaka dharma e dharmAMdhananu mAdhyamika zikSaNa che ane savarita ke sAdhudharma e dharmAMdhananuM ucca zikSaNa che, eTale sAdhudhama ne cAgya thanAra dezaviratinuM yathArtha anusaraNa karavu joIe ane dezaviratine yAgya thanAre mArganuM yathA anusaraNa karavuM' joie. dhArmika jIvana eTale nItimaya jIvana. dhArmika jIvana eTale saskArI jIvana. dhArmika jIvana eTale sadAcArI jIvana, H puSpa A vAtane ApaNe svIkAra karatA hoie-karIe ja chIe-te ApaNA dhArmika jIvananI zarUAta nItimaya jIvanathI ja thavI joIe ke jenAthI kramazaH saskAranI suvAsa prakaTAvI zakAya ane pariNAme sadAcArI banI zakAya. For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : vinayavahAra e vAta kadI paNa bhUlavI joItI nathI ke jyAM nIti nathI, tyAM saMskAra nathI, jyAM saMskAra nathI, tyAM sadAcAra nathI, ane jyAM sadAcAra nathI, tyAM dharma nathI. pachI ucca keTinA vItarAga dharmanI te vAta ja kayAM rahI? mAnusArInA 35 guNa nItimaya jIvana gALavA mATe nirgatha maharSioe mAganusArInA 35 guNanI prarUpaNa karI che, je mumukSuonI jANa mATe ahIM rajU karavAmAM Ave che. pahelo guNa dravya nyAyathI meLavavuM. Arya nItikArIe kahyuM che ke nindantu nItinipuNA yadi vA stuvantu, lakSmIH samAvizatu gacchatu vA yatheSTam / adyaiva vA maraNamastu yugAntare vA, nyAyyAtpathaH pravicalanti padaM na dhIrAH / / vyavahAra-vicakSaNa puruSe niMdA kare ke stuti kare, lakSmI Ave ke IrachA pramANe cAlI jAya, maraNa Aje ja Ave ke yuga pachI Ave, paraMtu dhIra puruSe nyAyanA mArgamAMthI pagaluM paNa pAchA haThatA nathI. sArAMza kenyAyapUrvaka vartavuM, e sajajanene mudrAlekha hiya che. For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kamabodhacaMthamALA : 6 : zrImAna haribhadrasUrie dharmabiMdu graMthamAM kahyuM che ke "tara sAmAnyato gRhasthadharmaH kulakramAgatamanindhaM vibhavAdyapekSayA racAvatoDanuSTAmiti . kulaparaMparAthI AveluM, niMdArahita ane vaibhavAdikanI apekSAe je nyAyapUrvaka AcaraNa te gRhasthane sAmAnya dharma che." tAtparya ke-gRhasthAe pitAnA bApadAdAoe khele, sAdhu janee jene niSedha na karyo hoya te ane arthopArjananI daSTie nyAyavALa dhaMdhe karIne potAnI AjIvikA calAvavI ghaTe che. bApadAdAoe kheDela dha beDavAmAM aneka prakAranA lAbha rahelA che. prathama te tenI pitAne vyavahAru tAlIma maLelI hoya che eTale te saraLatAthI karI zakAya che; bIjuM te dhaMdhAnuM cokkasa kSetra taiyAra thayeluM hoya che eTale grAhake mATe phAMphAM mAravA paDatA nathI ane trIjuM e dhaMdhAnI saphalatA aMgenuM rahasya pitAne sAMpaDeluM hoya che tethI te dhaMdhe uttama rIte karI zakAya che. bApadAdAoe kheDele dhaMdhe kheDavAnI prathAthI samAjaracanA barAbara jaLavAI rahe che ane kaI paNa vargane nukazAna khamavAno prasaMga AvatuM nathI. vepArIne putra vepArI thAya, darajIne choka darajI thAya ane kuMbhArane cheka kuMbhAra thAya eTale sahu potapotAnA dhaMdhAmAM niSNAta hoya ane tethI potAnA bhAge AveluM kartavya te barAbara bajAvI zake. Ama chatAM eka samaye A dezamAM evI havA phelAI ke " bApadAdAnA kuvAmAM bUDI marAya nahi. arthAt bApadAdAe karyo te ja dhaMdhe ApaNe zA mATe kare ? ApaNe temanAthI vadhAre sAre dhaMdho zA mATe na karI zakIe? For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir MER egaNIsamuM : : 7 : jIvanavyavahAra A tarka dekhItI rIte suMdara hovA chatAM AtmaghAtaka hatuM, kAraNa ke ethI khetanA chekarAne khetI karatAM zarama AvavA lAgI. te mukhI, talATI ke mAmalatadAra thavAnAM svapnAM sevavA lAge. kuMbhAranA chokarAne vAsaNa ghaDatAM zarama AvavA lAgI ane te nizALane zikSaka ke vepArI thavAnA manasUbA ghaDavA lAge. vepArInA chokarAne vepAra karatAM zarama AvavA lAgI. ane te sarakArI amaladAra ke kArIgara thavAmAM gaurava anubhavavA lAgyA. Ama sahu potapotAnA dhaMdhAnuM kSetra cheDIne anya dhaMdhAnI zodhamAM paDatAM dhaMdhAnuM asala dhAraNa TI gayuM, eka prakAranI avyavasthA utpanna thaI ane bekArIne janma thayo. tenuM pariNAma e AvyuM ke vyApAra ane kalA-kArIgaranuM sukAna paradezIonA hAthamAM cAlyuM gayuM ane ApaNI sthiti atyaMta vicitra thaI paDI. Aje varSanuM zikSaNa lIdhA pachI paNa e prazna uThe che ke have zuM karavuM? ane aneka jAtanA akhatarAo karyA pachI dhaMdhAmAM sthiratA Ave che, e ja batAvI Ape che ke bApadAdAe kheDele dhadha kheDe vadhAre sAre che. Ama chatAM e vAta avazya svIkAravA jevI che ke bApadAdAne che je niMdha hoya eTale ke cerI karavAne, dhADa pADavAne, vATa mAravAne, ThagAI karavAne, dAru gALavAne, dAru vecavAne, kUTaNakhAnA calAvavAne, manuSyane pakaDIne vecavAne ke prANIene zikAra karavA vagerene, te tene tyAga karIne aniMdya dhaMdhAne svIkAra kare ane e rIte pitAnI AjIvikA calAvavI. manuSya pitAnI AjIvikAne mATe rakSaNa, vyApAra, khetI, udyoga, nekarI Adi je kaI vyavasAya savIkAryo hoya temAM For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samabodha graMthamALA .. puSNa nyAyathI vartavuM ghaTe che, paNa anyAyathI vartavu ghaTatu nathI. svAmInA droha karavA, mitrAne ThagavA, vizvAsu jAnI vacanA karavI, eka yA bIjA prakAre cArI karavI, lAMca-ravata levI ke nagoTakA karavA e anyAya kahevAya che. ane tene tyAga karIne prAmANikapaNe vartavuM, te nyAya kahevAya che. prajA pAsethI kara veza laI prajAnuM rakSaNa na karavuM e anyAya che. TharAveleA bhAva lIdhA pachI eka vastu AchI ApavI, ekane badale trIjI ApI devI ke TharAvelA samaye na ApavI, e paNu anyAya che. ane zeTha ke mAlIke sAMpeluM kAma kharAkhara na karavuM ke temAM jANIbUjhIne bagADa karavA yA lAMca-ravata laIne tene nukazAna pahoMcADavuM' e paNu anyAya che. vaLI zeTha ke mAlIkanA paisAthI pAtAnA khAnagI dhaMdhA karavA ane nukazAna Ave te tenA khAte udhAravuM ke peDhI cA kArakhAnAnAM mANasA pAse pAtAnuM ghara-khAnagI kAma karAvavuM, e paNa anyAya che. te ja rIte eka dhaMdhAmAM bhAgIdAra tarIke joDAyA pachI sahiyArI mUDIne pAtAnA khAnagI dhadhAmAM upayoga karavA ke sahiyArI milakatane ucApata karavI, e paNa anyAya che. teja rIte eka ajANyo manuSya ApaNI pAse amuka vastu levA Ave ke amuka kAma karAvavA Ave, tenI pAsethI mukarara bhAva karatAM vadhAre bhAva laI levA, e paNa anyAya che. nigraMtha maharSie kahe che ke-- nyAyopAttaM hi vittamubhayalokahitAyeti / For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamu : 9 : jIvanavyavahAra nyAyathI upArjana karelu' dravya ja A loka ane parAkamAM hitakArI thAya che. kAraNa ke-- anabhizaMkanIyatayA paribhogAdvidhinA tIrthagamanAcceti / tenA upabhAga niHzaMkapaNe thaI zake che ane tenA vaDe tIrthaMgamana vagere vidhipUrvaka thai zake che. ahIM niHza'ka upabhoga e A lAkane hitakArI che ane vidhipUrvakanuM tIrthaM gamana e paralIkane hitakArI che, eTale nyAyathI upArjana karelu' dravya ubhaya lAkane hitakArI thAya che, ema samajavAnuM che. nItikArAe paNa spaSTa ja kahyuM che ke-- sarvatra zucayo dhIrAH svakarmabala garvitAH / kukarmanihatAtmAnaH pApAH sarvatra zaGkitAH // peAtAnAM kAryAM ane balathI garvita evA dhIra puruSo sarvatra pavitra aMtaHkaraNavALA athavA svastha manavALA hAya che, tyAre peAtAnAM kukarmAMthI haNAyelA pApI sarvatra zaMkAzIla hAya che. tAtparya ke nyAya--nItithI thatanArA puruSo peAtAnAM kAma ane alane gava laI zake che ane temanA manamAM kAipaNa prakAranA bhaya hAtA nathI, tyAre anyAya-anItinuM AcaraNu karanArA pApI puruSA pAtAnAM kAma ane khaLane gava lai zake evI sthitimAM hAtA nathI, eTaluM ja nahui paNa peAtAnAM pApa rakhe khullAM paDI jAya e bhItithI sadA zakAzIla hAya che. mahApuruSoe e vAta praca'Da udyaSaNA karIne kahI che ke For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir padhAthamALA : 10 : : puSa nipAnamiva maNDUkAH saraH pUrNamivANDajAH / zubhakarmANamAyAnti vivazA: sarvasampadaH // jema kuvAnI pAse deDakAo ane pUrNa sarovaranI pAse pakSIe pitAnI meLe ja cAlyA Ave che, tema zubhakarmavALA puruSenI pAse sarva saMpatti vivaza thaIne-AdhIna thaIne cAlI Ave che. anubhava paNa e ja kahe che ke-nyAya, nIti, prAmANikatA ane satya hoya tyAM vizvAsa utpanna thAya che ane vizvAsa utpanna thAya che tyAM ja vepAra-rojagAranI jaDa jAme che. ethI UlaTuM jyAM anyAya, anIti, aprAmANikatA ane asatya hoya che tyAM avizvAsa utpanna thAya che ane avizvAsa utpanna thatAM jAmelA vepAra-rojagAra paNa tUTI jAya che. tethI ja maharSienuM e kathana sarvathA ucita che ke - ___ ahitAyaivAnyaditi / " nyAyathI anya rIte vartatAM ahita thAya che." hAla te game tema karIne dhana pedA karI levA de, pachI tenAthI dAna-puNya karIzuM e vicAra bhUlabhareluM che. anyAyathI meLavelA lAkha rUpiyAnA dAna karatAM nyAya-nItithI meLavelA dhavanI eka keDI paNa adhika mUlyavAna che. je ema na heta te giranAra tIrthanI pALa baMdhAvatI veLA sAjaNa maMtrIe bhImAkuMDaliyAne rUpiye pahelo zA mATe ne hota? pahelAM pApa karavuM ane pachI tenA nivAraNa mATe dAna karavuM, enA For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : 11 jIvanavyavahAra karatAM pApa na karavuM ane pavitra rahevuM e ja vadhAre yaskara che. eTale ayudayanI IcchA rAkhanArAe amaryAdita dhanalAlasAne kAbUmAM rAkhI jarUriyAta jeTaluM dravya nItithI kamAvAne saMkalpa kara ghaTe che. cerInuM caMDALe jAya, pApI hAtha ghasate thAya." " dUdhanA dUdhamAM ane pANInAM pANImAM. " "dage keIne sage nahiM." vagere kahevata paNa e ja vAta pharI pharIne kahe che ke " lakSmInI lAlacamAM phasAIne kadI paNa cerI karaze nahi, dagAne Azraya leze nahi, apramANikatAthI vartaze nahi." anItithI kamAyeluM dhana saddavicAre ane sadvartanane nAza kare che, tyAre nItithI kamAyeluM dhana saddavicAre ane saddavartanane janma Ape che. A vAtanI vizeSa pratIti thavA mATe ahIM eka dRSTAMta rajU karIzuM. anIti ane nItinuM dravya. eka rAjAne vizALa rAjamahela baMdhAvavAnI IcchA thaI. A mahela atibhavya aneka sagavaDatAvALa kalAtmaka banAvavAnI IcchA hatI. AthI teNe kuzala rathapatione belAvI suyogya sthAnanI pasaMdagI karI ane kayA divase khAtamuhUrta karavuM, te mATe joza jovaDAvyuM. - jozIe joza joIne kahyuM ke amuka tithie, amuka vAre, amuka nakSatre, amuka pegamAM je A rAjamahelanuM khAtamuhurta thaze te Apane daze dizAmAM DaMko vAgaze ane ApanI addhi-siddhi joIne idane paNa zaramAvuM paDaze. For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhamadhathamALA. rAjAe e muhurta kabUla rAkhyuM ane te mATe lAgatAvaLagatA adhikArIone ghaTatI taiyArIo karavAne hukama Apyo. taiyArIo pUra jhaDape thavA lAgI. ema karatAM nirdhArita divasa AvI pahoMce. eka vizALa suzobhita maMDapa baMdhAye che. tenI madhyamAM ratnajaDita siMhAsana para rAjA birAjamAna thayuM che. bAjumAM suvarNamaya siMhAsane upara maMtrIo beThA che ane temanI najIkamAM zeTha, zAhukAre, sAmaMte, purohita, paMDite ane anya nagarajanoe pitapatAnAM sthAna laI lIdhAM che. sarvatra AnaMda che sarvatra utsAha che; ne rAjamahela ke thaze, te viSe jAtajAtanI aTakaLa thaI rahI che. muhurtAne samaya pratipaLa najIka AvI rahyo che. evAmAM jozIe kahyuM: "mahArAja ! je A mahelanA pAyAmAM pAMca rane nAkhavAmAM Avaze, te kArya ghaNuM uttama thaze." rAjAe kahyuM: "ApaNI pAse ratnone te nathI. tame pAMca kahe te pAMca, dasa kahe te dasa ane vIsa kahe te vIsa ratna, A ghaDIe ja maMgAvI ApuM chuM.' ' tyAre jezIe kahyuM: "mahArAja ! e te huM paNa jANuM chuM ke Apane bhaMDAra suvarNa, muktA, maNi ane vividha prakAranAM ratnathI bharapUra che, paNa A kAryamAM te evAM ratnanI jarUra che ke je nyAyathI ja meLavelAM hoya, temAM anyAyathI meLavelAM rane bilakula cAlI zake nahi." For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : L: 13 : jIvanavyavahAra A sAMbhaLI rAjA vicAramAM paDyo, kAraNa ke pitAnA bhaMDAramAM jamA thayeluM saghaLuM dravya nyAyanuM ja che ane anyAyanuM nathI, evI khAtarI tenA dilamAM na hatI rAjAnI A mUMjhavaNa joI jozIe kahyuM: "mahArAja ! ahIM meTe samudAya ekatra thayela che, tene pUchI juo ke koInI pAse nyAyapUrvaka meLavelAM pAMca ratna che?" rAjAne A sUcanA gamI eTale teNe pUchaparacha zarU karI. bele maMtrIzvara! tamArI pAse nyAyathI meLavelAM pAMca rane che?" pratyuttaramAM maMtrIzvara cUpa rahyA. eTale bIjA maMtrIone pUchavAmAM AvyuM, paraMtu temaNe paNa maunane ja svIkAra karyo. pachI nagarazeThane pUchavAmAM AvyuM, anya zrImaMtane pUchavAmAM AvyuM, sAmaMta ane saradArane pUchavAmAM AvyuM ane purahite tathA paMDitane paNa pUchavAmAM AvyuM, paraMtu temAMnA keIe hA bhaNI nahi. - A joI rAjAnA kheda ane Azcaryane pAra rahyo nahi. te belI ukyoH "zuM AvaDA moTA mAnava samudAyamAM kaI nItivALo mANasa ja nathI?" te vakhate je zIe kahyuMH "mahArAja ! ApaNA nagaramAM eka nItivAna zeTha rahe che. tenI sthiti madhyama che, eTale tenI pAse rane havAne te saMbhava nathI, paraMtu tenI kamANInI pAMca senAmahora maLI jAya te paNa ApaNuM dhAryuM kAma thaI jaze." For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gA-graMthamALA : 14 : puSpa ' rAjAe kahyuM: * jo ema ja hAya teA tenI pAsethI seAnAmaherA hamaNAM ne hamaNAM maMgAvI laie.' pachI teNe nItivAna zeThane teDavA mATe gADI sAthe rAjasevakane mAkalyA ane jaNAvyuM ke 'pAMca sAnAmahArA laIne hamaNAM ne humAM AvI jAva.' rAjasevA nItivAna zeThane tyAM pahoMcyA ane rAjAnA sadezeA kaDI sabhaLAvyeA, eTale te pAMca sAnAmahArA laine utsavanAM sthAne AvavAne taiyAra thayA, te vakhate rAjasevakAe kahyuM ke ' Apane mATe mahArAjAe gADI mokalI che, mATe temAM virAje, ' paNa nItivAna zeThe jaNuAnyuM ke A gADImAM esavAnA adhikAra nathI, huM te page cAlIne ja AvIza. ' nItivAna zeTha AvI pahoMcatAM rAjAe tenuM svAgata karyuM" ane prazna pUchyo ke huM zeTha! tame Aja sudhImAM koI paNa vakhata anyAya karyAM che? - * nItivAna zeThe kahyuM: mahArAja! mArI yAdadAstI pramANe meM Aja sudhImAM koi paNa prakAranA anyAya karyAM nathI.' rAjAe bIjo " prazna pUchyAH ' tamArI AjIvikA zI rIte calAvA che ? > zeThe kahyuM: 'mahArAja ! huM rUpiyAnI vastu lAvu chuM ane savA rUpiye vecuM chuM. koine AchuM ApatA nathI ke kaiAinI pAsethI vadhAre letA nathI. mArI dukAne bALaka Ave ke khUDhA Ave, sahune mATe eka sarakhA ja bhAva che. A rIte nItithI kamAuM chuM ne te vaDe mArI AjIvikA calAvu chuM. ' For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsa : L: 15 : jIvanavyavahAra rAjAe kahyuM "zeTha! tamArI A hakIkata sAMbhaLIne huM ghaNe ja prasanna thayo chuM, have amAruM eka kAma kare. meM baMdhAvavA dhArelA navA rAjamahelanuM Aje khAtamuhUrta che, temAM nItinuM dravya nAkhavAnI jarUra che, te tamArI kamANanI pAMca sonAmahoro Ape. tenA badalAmAM tame mAgaze teTaluM bIjuM dhana ApIza." zeThe kahyuM "mahArAja ! anItinA koDa rUpiyA karatAM nItinI eka keDI paNa vadhAre mUlyavAna che, ema huM mAnanAre chuM, eTale tevA dhanane mArAthI svIkAra thaI zakaze nahi. vaLI mAro e saMkalpa che ke nItinI kamANImAMthI je kaMI vadhAre paDe tene upaga dAna, puya ke tIrthayAtrAmAM kare, paNa te sivAya anya kAryamAM kara nahi, eTale Ape mAgelI senAmahore mArAthI ApI zakAze nahi." zeThane A uttara sAMbhaLatAM ja rAjA rAtopI thaI gaye ane AMkha kADhIne be ke "zeTha ! huM te samajAte hate ke tame bhalA mANasa che ane rAjAne pUrA vaphAdAra che, paNa tamAre javAba batAvI Ape che ke tamane tamArI nItinuM abhimAna thayuM che ane te eTalI hada sudhI ke bharasabhAmAM mAruM apamAna karatAM jarA paNa acakAtA nathI." zeThe kahyuM: "mahArAja ! avinaya thatuM hoya te mApha karaje paNa mArI nItinI kamANanuM dravya huM A kAryamAM ApI zakIza nahi." A zabda sAMbhaLatAM ja rAjAe zeThane pakaDavAne hakama For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir agAdha-jyamALA karyo paNa te ja vakhate jezI mahArAja vacce paDyA ane bolI UDyAH "rAjana ! khAmeza kare. tame A rIte zeTha pAsethI sonAmahora meLavaze te ApaNA kAmamAM Avaze nahi, kAraNa ke koInI vastu tenI marajI viruddha baLajabarIthI paDAvI levI e anyAya che." jozInAM A vacane rAjAnI AMkha ughADanArAM banyAM. tene tarataja khyAla AvI gaye ke-pite eka gaMbhIra bhUla karI che ane muharta sAcavI levA mATenI je chellI taka hatI, te eNe gumAvI dIdhI che. paraMtu A ghaTanAe rAjAnA dilamAM e vicAra pedA karyo ke anIti ane nItinI kamANInAM dravyanuM zuM pariNAma Ave che, te mAre jarUra jevuM. eTale pitAnI pAsethI eka senAmahera kADhI sevakanA hAthamAM ApI ane tene jaNAvyuM ke A senAmahera ke mahAtmA puruSane Apaje ane tenuM zuM pariNAma Ave che, te jaNAvaje. pachI bIjI senAmahora zeTha pAsethI lIdhI ane te bIjA sevakane ApI jaNAvyuM ke A senAmahera kaI pApImAM pApI manuSyane Apaje ane tenuM zuM pariNAma Ave che, te jaNAvaje." mAlIkanI AjJAne amala karavA baMne sevake cAlI nIkaLyA. temAM rAjAnI senAmaheravALe sevaka gaMgAnadInA kinAre gaye ke jyAM eka sAdhupuruSa dhyAna dharIne beThA hatA. teNe AjubAjunA lekane pUchayuM te jaNAyuM ke te bALabrahmacArI che ane chellA trIsa-pAMtrIsa varSathI A rIte ahIM besIne tapazcaryA kare che. eTale sevake vicAra karyo ke "AthI moTe mahAtmA bIje ke maLavAnuM che? mATe rAjAnI senAsora For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : ': 17 : jIvanavyavahAra tene ja ApI dauM. " ane teNe pitAnI pAsethI senAmahera dhIme rahIne te sAdhupuruSanI AgaLa mUkI dIdhI ane zuM banAva bane che, te gupta rIte jovA lAgyo. DI vAre pelA sAdhunuM dhyAna pUruM thayuM ane tenI AMkhe UghaDI gaI ke-A senAmahora tenI najare paDI. AthI te vicAravA lAge ke- A senAmahora ahIM kyAMthI AvI? zuM keIe tenuM dAna karyuM haze ke mArI parIkSA karavA mATe ja ahIM mUkI haze ?" AsapAsa najara karI te kaI jaNAyuM nahi, eTale manamAM nirNaya karyo ke "A senAmahora mArI lAMbI tapazcaryAthI prasanna thayelA keI deve ja ahIM mUkelI che." pachI te senAmahora hAthamAM laIne vicAra karavA lAgyo ke AnuM zuM karuM? enAthI phaLa-phUla kharIduM? mevA-mIThAI kharIduM ke anya ke me jamajAha karuM?" ema anekAneka abhilASAo karatAM tenA manamAM suMdarIne sukhabhegane saMkalpa pasAra thayo ane pariNAme te sAdhue eka vezyAne tyAM jaI pelI sonAmahora vaDe strI-sukhane AsvAda lIdhe. rAjAne nekara pitAnA mAlIkanI senAmaheranuM AvuM pariNAma joIne Azcarya mAM garakAva thaI gaye. - zeThanI senAmahoravALA nekara paNa pharate pharate gaMgAtaTe gaye ane tyAM eka mAchImAranA mAthe mAchalAMne Tepa tathA khabhe jALa joIne vicAravA lAge ke-AnAthI vadhAre pANI bIje kaNa maLavAne hate? mATe zeThanI senAmahera ene ja For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhama Apa grathamALA H 18 : - puSpa ApI dauM. ane teNe e sAnAmaheAra mAchImArane ApI dIdhI. have te mAchImAre peAtAnI jiMdagImAM koIvAra sAnAmahAra joI na hatI, eTale te joIne tene aneka jAtanA vicAro AvavA lAgyAH 'huM savArathI sAMja sudhI mAchalAM pakaDuM chuM. ane gharanA mANasA tene bajAramAM vece che, tyAre mAMDamAMDa amArA peTagujArA thAya che. paraMtu Aje te paramAtmAnI kRpAthI eka AkhI sAnAmAra maLI gaI che, mATe pakaDelAM mAMchalAMne pANImAM pAchA padharAvI dauM ane kaMIka puNya hAMsala karuM, " Ama vicArI teNe pakaDelAM mAchalAMne pANImAM mUkI dIdhAM ane Topale khAlI karIne ghera AnyA. gharavALAe tene pUchyu ke * rAja te mAchalAM pakaDIne sAMje ghera AvA che ne Aje atyAramAM phrema ? tyAre mAchImAre jaNAvyuM ke ' Aje rAjAnA sevake eka sAnAmaheAra inAmamAM ApI, eTale ApaNune thADA divasanI rAjI maLI gaI tethI meM vicAra karyAM ke Aje nAhaka pApa zA mATe karavu ? ane pakaDelAM mAchalAMne pANImAM choDI daI ghera Avye.' A sAMbhaLI gharavALA AlI uThayA! * tame ghaNuM sAruM karyuM. havethI ApaNe bIjI mahenata-majUrI karIne peTa bharazuM paNa mAchalAM te nahi ja pakaDIe. kharekhara ! A dhaMdhA ghaDDA ja pApI che, ' ane te mAchImAranA kuTu'e te divasathI mAchalAM pakaDavAnu cheADI dIdhuM. rAjAnA sevaka A joI ati Azcaya pAmyA. " ane sevakAe senAmaheAranAM pariNAma rAjAne kahI saMbha LAvyA. e sAMbhaLIne rAjAnA Azcayane pAra rahyo nahi ane For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gAgaNIsama : : 19 : " te kSaNe ja teNe nizcaya karyAM ke - have pachI anyAyathI dravya meLavavu* nahi. ' jIvanavyavahA khIjo guNa ziSTAcAranI prazaMsA karavI. zrImAna haribhadrasUrie dhamabiMdu graMthamAM kahyu` che ketthaa ziSTacaritaprazaMsanamiti // temaja ziSTa puruSAnAM AcaraNunI sadA prazaMsA karavI. jJAnavRddha puruSAnI pAse rahIne zuddha zikSA prApta karanArA puruSo ziSTa kahevAya che. temanuM AcaraNa sAmAnya rIte Avu hAya cheH (1) savanI niMdAnA tyAga karavA. (ra) sajjana puruSAnI pratha"sA karavI. (3) ApattimAM dhaiya dhAraNa karavuM. (4) sa'pattimAM namratA rAkhavI. (5) prastAvAcita mita bhASaNu karavuM. (6) vRthA vivAdane tyAga karavA. (7) svIkArelAM kAryane pAra pADavuM. (8) kuladharmanuM pAlana karavuM. (9) nakAmA kharcanA tyAga karavA. (10) mukhya kAryo karavAmAM Agraha rAkhavA, (11) pramAdanA tyAga karavA. (12) leAkAcAranuM pAlana karavuM. (13) ucita pravRtti karavI. (14) kaThe prANu AvyA hoya te paNa anucita pravRtti karavI nahi. vagere. kahyuM che ke-- svacchAzayAH prakRtyA, parahitakaraNodyatA ratA dharme / saMpadi na garvabhAjI, vipadi na muhyanti satpuruSAH // For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ma mA-graMthamALA : 20 : suSa satpuruSo svabhAvathI ja svaccha AzayavALA, parApakAra karavAmAM tatpara ane dharmamAM rata hoya che. tee sukhanA samayamAM chakI jatA nathI ane duHkhanA samayamAM himmata hAratA nathI, vipadi dhairyamathAbhyudaye kSamA, sadasi vAkpaTutA yudhi vikramaH / catti vAmihattiryaMtana zruto, prakRtisiddhamidaM hi mahAtmanAm // vipatti-samaye taiyA, unnatinA samayamAM kSamA, gRhamAM ceAgya vANIvyavahAra, yuddhamAM parAkrama, yazanI AkAMkSA ane zAstra sAMbhaLavAnuM vyasana, ATalI vastue mahApuruSone prakRtithI ja prApta thayelI hAya che. garva nodvahate na nindati paraM no bhASate niSThuraM, proktaM kenacidapriyaM ca sahate krodhaM na cAlambate / zrutvA kAvyamalakSaNaM parakRtaM saMtiSThate mUkavad, doSAn chAdayate svayaM na kurute hyetat satAM ceSTitam // satpuruSo gavane dhAraNa karatA nathI, bIjAnI niMdA karatA nathI, kaThora vacana bolatA nathI, kAie kadAca apriya kahyuM hAya tA sahana karI le che paNa krodhanA Azraya letA nathI, bIjAe karelu lakSaNahIna kAvya sAMbhaLavAmAM Ave te mUMgAnI jema UbhA rahe che ( paNa tene utArI pADatA nathI) anyanA DhASAne DhAMke che ane svayaM DhASA karatA nathI. For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAgaNIsasu' : : 21 : jIvanavyavahAra guNuvAna para prIti rAkhanAra, guNAnu' anumAdana karanAra ane sava sthaLethI guNu graheNu karanAra avazya guNavAn ane che. tethI ja kAI kavie kahyuM che ke ' guNu caNu karavA yatna karA. meTA ADaMbaranuM zu' prayeAjana che ? dUdha vagaranI gAyA moTI ghugharamALa AMdhavAthI vecAtI nathI paNa te dUdhanA guNu uparathI ja vecAya che. " trIjo guNa. vivAha samAna kula-zIlAdivALA paNa anyageAtrI sAthe karavA. kula eTale pitA, pitAmaha vagere pUrva puruSAnA vaMza zIla eTale AcAra. Adi zabdathI vaibhava, veSa, bhASA vagere samajavA. eka puruSathI cAlyA AvatA vazamAM jene janma thayA hoya tene svagotrI kahevAya che ane anya puruSathI cAlyA AvatA vaMzamAM jemanA janma thayA hAya temane anyageAtrI kahevAya che. lAMbA kAlanA vyavadhAnathI jemanA saMbaMdha tUTI gayA hAya, temanI gaNanA paNa anyagotrImAM thAya che. tAtparya ke-jenuM kula ApaNA phula jevuM hoya, jenA AcAra ApaNA jevA DrAya, jenI Arthika yiti lagabhaga ApaNA jevI hoya, jenA veSa tathA bhASA paNa ApaNA jevI ja hoya ane je ayaMgAtrI hAya tenI sAthe vivAha karavA ucita che. uttama kulanA saMskArA uttama hoya che, hulakA kulanA For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhamadha cUthamALA : 22 : saMskAre halakA hoya che. te ekadama badalI zakAtA nathI. tethI uttama kulavALA ane halakA kulavALAne vivAha saMbaMdha thAya te jIvanavyavahAra muzkelIvALo thaI paDe che. AcAranuM dharaNuM juduM juduM hoya tyAM paNa bhinna bhinna rucine lIdhe visaMvAda Ubhe thatAM vAra lAgatI nathI. eka pahA prabhubhakti, jJAne pAsanA, sAdhusaM tenI sevA ane sAtvika AhAra-vihAramAM mAnanAra hoya ane bIjo pakSa nAstika hAya, jJAnanI rucivALa na hoya, sAdhusaMte pratye napharata dharAvatuM hoya ke mAMsa-madirA ane kaMdamULa vagerenAM bhakSaNanI rucivALe hoya te sahajamAM viruddhatA utpanna thAya che ane gRhavyavahAra kalezamaya banI jAya che. dhArmika mAnyatA chavananA dareka vyavahAra para asara karanArI hoya che, eTale vivAha saMbaMdha samAna dharmavALA sAthe kara ja ucita che. - Arthika sthiti para paNa temaja samajavAnuM che. pati paisAdAra gharane heya ane patnI garIba gharanI hoya tyAM patnInuM mAna-pAna joIe tevuM jaLavAtuM nathI. kadI pati tenA pratye nehavALa hoya te paNa sAsu, naNaMda vagere tene meNAM-ToNAM mAryA vinA rahetAM nathI. ane AjanA jamAnAmAM te paisAdAra patine garIba patnI sAthe vadhu paDyo ke tene cheDI detAM paNa vAra lAgatI nathI. te ja rIte pati je garIba sthitine hoya ane patnI paisAvALAnI putrI hoya te e patine bhAgyeja gAMThe che athavA tene tAbedAra sevaka je For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAgaNIsamuM : * 13 : jIvanavyavahAra banAvI de che. eTale vivAhasa madha tenI sAthe ja joDavA ke jenI Arthika sthitimAM bahu moTA taphAvata na hAya. veza ane bhASAnI ati bhinnatA paNa arasaparasanA vyavahArane visa'vAdI banAve che. pati gujarAtI khelatA hAya ane patnI telugu khelatI hoya ke pati ba'gALI khelatA hAya ane patnI kacchI khelatI hoya tyAM eka bIjA eka bIjAne keTalA aMze samajI zake ane temanA vyavahAra kevA cAle ? e samajavu' muzkela nathI. vivAhasa "dha joDavAmAM bIjI paNa ghaNI khAkhatA jovAnI rahe che. zAstromAM kahyu che ke '* mUrkha, nidhana, dUra dezAvara rahenArA, judI bhASA khelanArA, aneka sAthe veravarodha karanArA, mokSanA abhilASI, ati zUravIra ( vAtavAtamAM laDI paDanArA) ane kanyA karatAM traNagaNI adhika uMmaravALA pati kanyA ApavAne mATe aceAgya che. te ja rIte laukika gItAmAM gavAya che ke eka UMcA te vara nava jozo re dAdA, UMcA te nitya nevAM bhAMgaze. eka nIceA te vara nava jozA re dAdA, nIceA te nitya le Avaze. eka dhALA te vara nava jozo re dAdA, meLe te Apa vakhAze. eka kALeA te vara nava jezA re dAdA, kALA te kuTu'ba lajAvaze. For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dhagadhagraMthamALA www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : 24 : te paNa dhyAnamAM levA lAyaka che. pati mUkha hoya ane patnI bhaNelI-gaNelI heAya te eka prakAranuM kajoDu' che. e rIte pati ghaNA bhaLelA hoya ane patnI kALA akSarane phUTI mAranArI hoya te pazu eka prakAranu kajoDu che, athavA pati bahu moTI umaranA hoya ne patnI ALA hAya ke pati nAnA hoya ne patnI moTI hoya te paNa eka prakAranuM kajoDuM che. AvA koDAMethI sa'sAra sukhamaya khanI zakatA nathI. : puSpa svageAtrI sAthe vivAha baMdha na karavAnuM mukhya kAraNu e che ke eka ja gotravALAethI je prajA utpanna thAya che te nakhanI hAya che.eTale AvA prakAranA vivAhasaMbadhe thAya te samarata prajA thADA ja samayamAM nabaLI paDI jAya ane te vyavahAra ke dharmanAM kAI kAda cagya rIte karI zake nahi. agni ke devanI sAkSIe kareluM pANigrahaNa vivAha kahevAya che, te zAstrakArAvaDe ATha prakArane manAyelA che: (1) brAhma-vivAha-jemAM vastrAbhUSaNathI ala'kRta karelI kanyA varane ApavAmAM Ave che ane tu A puruSanI samAna dharmamAM cAlanArI thA? ema kahevAmAM Ave che. H mahAbhAga (2) prAjApatya-vivAha-jemAM kanyAne pitA vini gathI dravya ApI kanyAdAna kare che. (3) A-vivAha-jemAM gAyanA joDalAM sAthe kanyA ApavAmAM Ave che. For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : * : 25 : jIvanavyavahAra (4) daiva-vivAha-jemAM yajJane mATe varelA brAhmaNane dakSiNamAM kanyA ApavAmAM Ave che. (5) gAMdharva-vivAha-jemAM strI-puruSa parasparanA anu rAgathI joDAya che. (6) AsurI-vivAha-jemAM kaI paNa jAtanuM paNa ( sATuM) karIne kanyA apAya che. (7) rAkSasa-vivAha-jemAM baLAtkAre kanyAne upADI lAvI vivAha karavAmAM Ave che. (8) pizAca-vivAha-jemAM sUtelI ke gaphalatamAM rahelI kanyAnuM haraNa karI tenI sAthe vivAha saMbaMdha bAMdhavAmAM Ave che. A ATha prakAranA vivAha paikI prathamanA cAra dharme- vivAha che, kAraNa ke te gRhasthane cagya devapUjana vagere vyavahAranA mukhya kAraNarUpa che ane mAtA, pitA, baMdhujana vagerene pramANa che. pachInA cAra adharmI-vivAha che, kAraNa ke tenAthI gRhasthane yogya devapUjana Adi vyavahAra sacavAta nathI ane te mAtA pitA, baMdhujana vagerenI saMmati vinA thayelA hoya che. Ama chatAM je A vivAha arasaparasane anukULa paDe te e adhamya lekhAtuM nathI. sIvIla mereja " e eka prakArane gAMdharva-vivAha che. kanyAne vikraya kare ke varane vikaya kara e eka prakArane AsurI vivAha che. ane dharma jhanUnathI ke bIjA keI kAraNe kanyAonuM apaharaNa karIne tenI sAthe vivAhasaMbaMdha joDavA e rAkSasa vivAha che. te ja rIte kendrane lAlacamAM phasAvI, For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharmabodhathamALA tenA bheLapaNane lAbha laI ke bIjI yukti-prayuktione Azraya laI tene pitAnI sAthe vivAha karavAnI pharaja pADavI e paizAca-vivAha che. vivAhanA A prakAranuM rahasya samajI dharmsa-vivAhane Azraya levAmAM Ave te gRhasthAzrama saphaLa thAya che, anyathA te eka prakAranI viSamatAnuM viSamaya pradarzana banI jAya che. - vivAhanuM phala kulIna strIne lAbha che. kulIna strInA lAbhanuM phaLa dharmanI suMdara ArAdhanA, uttama saMtati, cittanI prasaghatA, gRhakAryanI sughaDatA, AcAranI rakSA ane atithi tathA snehI-saMbaMdhIone yogya satkAra che. vezyAone rakhAyata tarIke rAkhavAthI AmAMnuM kaI prayajana siddha thatuM nathI. cothe guNa. pApathI DaratAM rahevuM. bIkaNa, bAyalA ke Darapoka thavuM e gRhasthanuM bhUSaNa nathI, tema chatAM teNe pApathI DaratAM rahevAnuM che. je e prakArane Dara na rAkhavAmAM Ave te sadAcArane lepa thAya ane pariNAme jIvanane samasta vyavahAra dUSita thAya. jugAra rama, mAMsabhakSaNa karavuM, dAru pIve, vezyAgamana karavuM, zikAra kare, corI karavI ane parAgamana karavuM, e sAta moTAM pApa che, tene dareka gRhastha avazya tyAga kara ghaTe che. jugAra ramavAnI Teva paDI ke nAnAmeTA aneka durga dAkhala thAya che, ahIM jugAra zabdathI pAnAnI vividha ramate, For Private And Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsama' : :27; jIvanavyavahAra pAsAM pheMkavAnA khela, AMkaka, tejI-maMdI ane ghoDAnI zatA samajavAnI che. temAM paisA maLavAnA saraibhava e TakA hAya che ane gumAvavAnA sA~bhava aThThANuM TakA hAya che, eTale e raste caDhanAra jhaDapathI kaMgAla banI jAya che ane tene che peAtAnAM dara-dAgInA ke mAla-milakata vecavAnI pharaja paDe che. ema chatAM jo e nAda chUTatA nathI ane tenA dvArA ja gayelu dhana kamAI laIza, evA bhrama cAlu rahe che te chevaTe tene cArI karavAnI ke-bIjAne ThagavAnI jarUra paDe che ane ema karatAM pakaDAI javAthI jelanA saLiyA pAchaLa dhakelAvu paDe che. tAtparya ke je jIgArathI DarIne cAlatA nathI, tenuM jIvana barabAda thAya che ane paralAka paNa khagaDe che. mAMsabhakSaNanI leAlupatA manuSyanA kAmaLa pariNAmAnA nAza kare che ane nirdayatA, krUratA, svArthAMdhatAnA guNane gatimAna kare che, eTale tenA tyAga karavA ghaTe che. temAM rahelA dASAnuM savistara dana *bhakSyAbhakSyanA nima...dhamAM karAvyuM che. dAru sasAranAM sarva sukhAnI satyAnAzI vALanArA che; vezyAgamana ane parasIMgamana paNa teTalAM ja khataranAka che; zikAranI Adata aneka dRSTie IcchavA yogya nathI; cArI karavAnI Teva ke dhaMdhA mAnahAni sAthe dAruNa duHkhA sahana karavAnI pharaja pADe che ane kuTu banI pratiSThAnA sa pUrNa nAza kare che. A sivAya bIjA` pApA aneka che, jenA vistAra + pApanA pravAha' nAmaka pustakamAMthI jANI levA. *jIe A ja graMthamALAnu puSpa na, 18, + jIe A ja graMthamALAnu puSpa na. 14, For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "dharmabodha-caMthamALA : 28 : je manuSya pApathI Darate rahe che ane pApa na karavAnI sAvacetI rAkhe che, te pApathI bacI zake che, puNyane saMcaya karI zake che ane e rIte sarva ISTa sukhanI prApti karI zake che. pApanI pravRttine Dara rAkhanArAothI tevA saMjogonI parAdhInatAmAM puruSArthanI nabaLAI aMge keIvAra pApa thaI jAya te paNa te pApanI pravRttidvArA cIkaNuM karma te nathI ja baMdhAtA. pApa karavA agAu tenA kaDavA vipAkane bhaya ane pApa thaI gayA bAda hRdayane sAce pazcAttApa e dharmI jIvanuM lakSaNa che mATe pApane sApa gaNIne tene avazya Dara rAkhe. pAMcamo guNa prasiddha dezAcAranuM pAlana karavuM. dezane je rivAja ziSTajanene saMmata hoya tene mAna ApIne cAlavuM, tene prasiddha dezAcAranuM pAlana kahevAya che. ema karavAthI vyavahAra sacavAI rahe che ane lokapriyatA saMpAdana thAya che ke je eka gRhasthane mATe nitAnta jarUrI che. laukika zAe te tyAM sudhI kahyuM che ke yadyapi sakalAM yogI, chidrAM pazyati medinIm / tathA ravivA , manasA pi = ta . jo ke gI AkhI pRthvIne chidravALI jue che, eTale ke tenA rahevAsIonI raheNI-karaNamAM rahelAM saghaLAM dUSaNane jANe che, te paNa laukika AcAranuM manathI paNa ullaMghana karate nathI. tAtparya ke- sujJajane harahaMmeza lokika AcArane mAna Ape che. For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : .: ra9 : jIvanavyavahAra laukika rivAjone bhaMga karavAthI janatAnI itarAjI vahoravI paDe che ane thatAM aneka mahatvanAM kAryo sidAya che, eTale prasiddha dezAcAranuM pAlana karavuM ucita che. chaThThA guNa koIne avarNavAda bela nahi. "amukane joye." "amuka ThIka che.". "amukanI vAta karavA jevI nathI." "amuka Ave che." "amuka te che" amuka amuka rIte varte che." "amukane ItihAsa jANavA je che." vagere vacanaprayoga dvArA bIjAnI niMdA karavI, bIjAne utArI pADavA ke bIjAne parivAda kare, e avarNavAdanuM svarUpa che. AvA avarNavAdano Azraya le te sAjanenuM kartavya nathI. mahApuruSoe kahyuM che ke- avagaNai dosalakkhaM, ikvaM manneha jaM kayaM sukayaM / sayaNo haMsasahAvo, pIai payaM vajae nIraM / haMsa dUdhane pIe che ne pANIne choDI de che. sarjana puruSe paNa AvA ja svabhAvavALA hoya che, tethI teo lAkhe. denI avagaNanA kare che ane eka paNa sAruM kAma karyuM hiya tenI gaNanA kare che. tAtparya ke puruSa bIjAnA guNe jue che, paNa de jetA nathI. anyanA guNe jovAthI ApaNumAM guNene saMgraha thAya che ane anyanA de jevAthI ApaNuM de vRddhi pAme che, For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bodhagrathamALA : 30 eTale anyanA deve jovAnuM cheDI daI tenA guNe jevA e ja hitAvaha che. eka kavie ThIka ja kahyuM che ken vinA parivAdena, hRSTo bhavati durjanaH / kAkaH sarvarasAna pItvA, vinA'medhyaM na tRpyati / / kAgaDe jema sarva rasanuM pAna karavA chatAM azucimaya padArtha vinA tRpta thatuM nathI, tema durjana bIjAnI niMdA karyA vinA harSa pAmate nathI. athavA- dahyamAnAH sutIveNa, nIcAH parayazo'minA / karAzAtatya , to nirAM kari . parayazarUpI tIvra asi-vaDe niraMtara baLI rahelA nIca puruSe yazasvInAM pagale cAlavAne azakta hovAthI temanI niMdA karavA lAgI jAya che. tAtparya ke anyanI niMdA karavAmAM rasa Ave te samajavuM ke-ApaNe mAnavatAnA sahuthI nIcalA thara para UbhA chIe ane pragati, vikAsa, unnati ke abhyadayanA adhikArI nathI. pragatinI IcchA hoya te paraniMdA cheDavI ja ghaTe. 'vikAsanI vAMchA hoya te keInuM vAMkuM belAya ja nahi. unnatinI AzA hoya te anyanA de jovAnuM cheDavuM ja joIe. For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsa : 31 : jIvanavyavahAra aspRdayanA adhikArI thavuM hoya te punaH punaH AtmanirIkSaNa karI pitAnI ja bhUla sudhAravI joIe. keIne avarNavAda karavAthI mana draSita thAya che, vANI apavitra bane che, samayanI barabAdI thAya che, bInajarUrI manAvaTa UbhI thAya che ane samAjahitanAM aneka kAmo thatAM aTakI jAya che ke thatAM hoya te bagaDI jAya che. zAstrakAree A deSanI gaNanA soLamA pApasthAnaka tarIke karI che, eTale puravAM puruSoe tene sarvathA tyAga kare e ja ucita che. sAtamo guNa. rogya sthAnamAM ghara bAMdhIne rahevuM. zrI haribhadrasUrie dharmabiMdumAM kahyuM che ke sthAne gRhakaraNamiti / yogya sthAne nivAsane mATe ghara karavuM. ahIM cagya sthAnathI sAruM nagara ke sAruM gAma abhipreta che, kAraNa kekugraamvaas: kunarendrasevA, kubhojanaM krodhamukhI ca bhAryA / kanyAbahutvaM ca daridratA ca, SaDjIvaloke narakA bhavanti / / kurAmane vAsa, kunarendranI sevA, kujana, vAraMvAra krodha karanArI strI, ghaNI kanyAo ane daridratA, e cha A jagatamAM naraka samAna che. For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharmabodha-thathamALA : 3ra : zAstrakAroe aAgya sthAnanI viziSTa vyAkhyA A pramANe karI che - atiprakaTAtiguptamasthAnamanucitaprAtivezyaM ceti / je sthAna ati khulatuM hoya athavA ati gupta heya athavA anucita pADezavALuM hoya te agya jANavuM. - je sthAna ati khulluM eTale bIjAM gharo pAse na hovAthI ekaluM-UghADI paDI jatuM hoya, tyAM corI thavAno saMbhava vizeSa che. je sthAna ati guma eTale ghaNuM khIcakhIce gharonI aMdara AveluM hoya te pitAnI zobhA dhAraNa karI zakatuM nathI. tathA agni vagerene upadrava thatAM temAMthI bacavuM muzkela paDe che. je sthAnane pADeza kharAba hoya tyAM rahetAM aneka prakAranI aDacaNa UbhI thAya che ane abhyaya thaI zakatuM nathI. je pADozI duSTa caritravALe hoya te ApaNuM kuTuMbane bagADe che athavA tenI pAse rahetAM ApaNe Abarune dhakko pahoMce che. je pADozI ati uDAu hoya ane chelabaTAunI mAphaka rahe te heya te ApaNAM gharanAM mANasane paNa tene cepa lAgavAne saMbhava rahe che, eTale sAdAI ne sughaDatAnAM sthAne majazekha dAkhala thaI jAya che ane e rIte paDatInAM zrI gaNeza maMDAya che. je pADezI krodhI svabhAvane hoya te vAraMvAra jhaghaDA kare che ane ApaNAM cittanI svasthatAne bhaMga kare che, je pADozI gaMbhIra na hoya te ApaNuM gharanI bAtamI bIjAne pahoMcADe che ane tethI ApaNe vyavahAra jokhamAya che. eTale sAre pADaza have khAsa jarUrI che. For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM: : 33 : jIvanavyavahAra kevA gharamAM rahevuM? te viSe zAstrakAroe bIjI sUcanAo paNa ApelI che. temAMnI mukhya sUcanAo e che ke saphaLotidavAra rati vAstuzAstramAM jaNAvelA sarva lakSaNethI yukta hoya tevAM gharamAM vAsa kara. - je lakSaNahIna gRhamAM vAsa karavAmAM Ave te vaibhavane nAza thAya che tathA temAM rahenAranuM Arogya joIe tevuM jaLavAtuM nathI. uparAMta bIjA upadrave thavAne paNa saMbhava che. nimittaparIkSeti / nimitta vaDe parIkSA karavI. amuka ghara rahevAne mATe anukULa paDaze ke nahi, tenI zukana vagere dvArA parIkSA karavI. tathA nimarninamittA temaja javA-AvavAnAM ghaNA rastAo heya, tene tyAga kara. je gharamAM javA AvavAnAM dvAra ghaNuM hoya, temAM nivAsa karavAthI vaibhava tathA kulastrInI maryAdAnuM rakSaNa thaI zakatuM nathI. AThamo guNa sadAcArIne saMga kare. sadAcArInA saMgathI sadAcArane raMga caDe che ane durAcArInA saMgathI durAcArane raMga caDe che, tethI ja zAstrakAra maharSioe kahyuM che ke- For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhamadha-cathamALA : 34 : * puruSa ___ pradhAnasAdhuparigraha iti / uttama ane sadAcArI puruSane saMga kare. uttama puruSe kene gaNavA?" ene uttara e che ke jeo saujanya dAkSiNya, kRtajJatA Adi guNethI vibhUSita hoya, temane uttama puruSa gaNavA. khAnadAna kuTuMbamAM janmelAe meTA bhAge AvA guNothI yukta hoya che, eTale temane samAveza uttama puruSamAM thaI zake. sadAcArI kene gaNavA?" ene uttara e che ke jeo sadAcArane Agraha rAkhatA hoya ane pitAnA jIvanamAM tene yathAzakita amala karatA hoya, temane sadAcArI gaNavA." ahIM e prazna pUchavAno saMbhava che ke "sadAcAra kone kahevAya ?" ene uttara e che ke "sapuruSae-mahApuruSoe pravartAvela je AcAra te sadAcAra. athavA samyagU e je AcAra te ja sadAcAra. ahIM AcAra zabdathI AcaraNa che vartana samajavuM ghaTe che." punaH e praznane avakAza rahe che ke "mahApuruSoe ke AcAra pravartAvela che? kevA AcaraNa ke vartananI himAyate karelI che?' ene uttara e che ke "jagatanA tamAma mahA puruSae dayA rAkhavAnuM kahyuM che, sAcuM bolavAnuM kahyuM che, ke paNa prakAranI corI na karavAnuM kahyuM che, vyabhicArathI dUra rahevAnuM kahyuM che ane saMtoSathI rahevAnuM jaNAvyuM che. vaLI prabhubhakti jJAne pAsanA, vrata, niyama tathA tapazcayanI himAyata karI che ? For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : : 35 : jIvanavyavahAra eTale ahiMsA, satya, asteya, brahmacarya, saMteSa (aparigraha), bhakita, jJAne pAsanA, vrata-niyama tathA tapazcaryA e sadAcAra che" kenI gaNanA durAcArImAM thAya che? e paNa jANI levAnI jarUra che. maharSionA abhiprAyathI hiMsaka, jUhA, kapaTI, vizvAsaghAtI, dagAkhera, cera, DAku, dhADapADu, mavAlI, jugArI, zarAbI, vyabhicArI, krodhI, ahaMkArI vagere puruSo durAcArI che, kAraNa ke temanuM AcaraNa duSTa che. . saMga te raMga;" "sabata tevI asara?" " kALAnI jeDe dheLa bese te vAna na Ave paNa sAna jarUra Ave;" vagere kahevate durAcArInI sabata cheDI sadAcArInI sabata karavA mATe ja rojAyelI che. pipaTanAM be baccAMomAMthI eka vAgharIne tyAM vecAyuM te "mAre, kApa" evA zabda bolatAM zIkhyuM ane khAnadAna gharamAM vecAyuM te "Ave, padhAre " ema bolatAM zIkhyuM, e zuM batAve che ? kAgaDAnI sAthe musApharI karatAM haMsanA prANa gayA, emAMthI zuM bodha levAne ? mAMkaDane Azraya ApatAM jUe pitAne jAna gumAvyuM, e zuM sUcave che? ApaNe nityane anubhava paNa e ja kahe che ke "saMga te sadAcArIne ja kara." navamo guNa mAtApitAnI bhakti karavI. mAtApitA eTale jananI-janaka, temane upakAra ApaNA para atyaMta maTe che. bAlyAvasthAmAM jyAre ApaNe lagabhaga For Private And Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nA mukhI azalanI eka dhamadhacaMthamALA : 36 : * puSa mUha jevA hoIe chIe, tyAre teo ApaNI sAra-saMbhALa le che ane aneka prakAranAM kaSTa uThAvIne paNa ApaNane uchere che. pachI ApaNane bhaNAve che, gaNave che, dhaMdhe lagADe che. tathA ApaNuM bhAvI jIvana sukhI thAya te mATe yogya vivAhasaMbaMdha joDI Ape che. ApaNuM kSemakuzalanI ciMtA satata temanA haiye hoya che, tethI ja zAstrakAra maharSioe kahyuM che ke tathA mAtApitRpUjeti / temaja mAtApitAnI pUjA karavI. ahIM pUjA zabdathI vinaya, bhakti ane bahumAna samajavAnAM che. gurujane ane sAmAnya ziSTAcAra e che ke - abhyutthAnAdiyogaizca, tadaMte nibhRtAsanam / nAmagrahazca nAsthAne, nAvarNazravaNaM kacit // gurujane Ave tyAre UbhA thaIne sAmA javuM; temanI pAse nizcala thaIne besavuM aghaTita sthAne temanuM nAma levuM nahi ane temanI niMdA kadI paNa sAMbhaLavI nahi. mAtApitA pratye kevI rIte vartavuM ?" enuM spaSTIkaraNa zAstrakAra maharSioe A pramANe kareluM che. AmuSmikayogakAraNaM tadanujJayA pravRtiH pradhAnAminavo. panayanaM tadbhoge bhogo'nyatra tadanucitAditi / / mAtApitAne paraloka saMbaMdhI dharma vyApAramAM joDavA, temanI AjJA pramANe ja pravRtti karavI, temane zreSTha ane navI For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamu : 37 : jIvanavyavahAra vastuo bheTa karavI ane te enA upabhAga kare, pachI ja upabhAga karavA, anyathA te vastuonA upabhoga karavA anucita che. eka vAra bhagavAna mahAvIre zramAne uddezIne kahyuM ke'huM zramaNA ! mAtApitA, du:khI avasthAmAM sahAya karanAra ane dhamArge caDAvanAra dharmAMcAya, e traNanA badale ghaNI mahenate vALI zakAya che. ' tyAre zramaNAe pUchyuM ke huM bhagavan ! koI putrA mAtApitAne zatapAka, sahasrapAka ke tenAM ja bIjA uttama prakAranAM tele cALIne snAna karAve, alakArAthI vibhUSita kare, svAdiSTa suMdara bhojana karAve ane jIvanaparyaMta peAtAnI pITha para besADIne pherave te zu' e upakAra nA adale vaLI zake ? 'uttaramAM bhagavAne kahyu ke huM " zramaNA ! teTaluM karavA chatAM mAtApitAnA upakAranA badale vaLI zake nahi, paraMtu tene sarvajJakathita dharmamAM joke, dRDha kare ane AtmasvarUpa prakaTa karavAnA mArgamAM mUke te tenA khaleA vaLI zake, kAraNa ke dharmaprAptithI teo sadAne mATe janma-maraNanA pherAmAMthI mukta thAya che. ' saMsAra-vyavahAranI sarva pravRtti mAtApitAnI AjJA pramANe karavAthI temanI murabbIvaTa jaLavAi rahe che, temane sASanI lAgaNIno anubhava thAya che ane temAMthI ApaNane evA AzIrvAdanI prApti thAya che ke je ApaNI sarva pravruttiomAM saphalatAnuM siMcana kare che. mAmApa tA have gharaDA thayA !' teo A vAtamAM zuM samaje ? 'te ApaNA jeTaluM kAM bhaNyA che? bicArA bhalA-bhALA che. ' vagere vacanaprayAge vinIta putra-putrIonAM mukhamAM jarA paNa zAlatA nathI. " " 2 " For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharmabodha-caMthamALA : 38 : tenA badale ema vicAravuM ghaTe ke "mAbApa anubhavI che." teo ApaNu karatA vadhAre samaje che." teo bhaNyA che ochuM, paNa gaNyA che vadhAre. " "teo je kaMI kahetA haze, te ApaNuM hitanI khAtara ja kahetA haze." anubhavIonI e ughoSaNA che ke " jyAM mAtApitAnI murabbIvaTa jaLavAtI nathI ke temanI sAcI salAhane tarachoDavAmAM Ave che, tyAM zrI ane saubhAgya kadI paNa rahI zaktA nathI." navAM phUla, navAM phaLa ke suMdara vastrAbhUSaNa mAtApitAne bheTa dharavA temane joItI tamAma vastuo lAvI ApavI temane jamADIne ja jamavuM temanI vRddhAvasthAmAM pUrepUrI kALajI rAkhavI ane temane pavitra tIrthonI yAtrA karAvavI e vinIta putra-putrIene dharma che. zramaNakumAre vRddha mAtA pitAne kAvaDamAM besADyAM hatAM ane e kAvaDa khabhe ucakI aDasaTha tIrthonI yAtrA karAvI hatI, e vAta punaH punaH yAda karavI ghaTe che. Adhunika yuganuM meTAmAM meTuM apalakSaNa e che ke-ucharatI prajAne vaDIle pratyene vinaya ghaTyo che ane mAbApa pratyenI bhaktimAM moTI oTa AvI che. mAtApitAne traNa vAra praNAma karavAnuM te dUra rahyuM, paNa temane sAmAM uttare ApavAmAM Ave che ane "tamArA karatAM amane vadhAre samaja paDe che" ema kahIne tarachoDavAmAM Ave che. yuvAna putra patnInA premamAM pAgala bane che ane tenI deravaNI mujaba TUMka samayamAM juduM ghara mAMDIne mAtA pitAnI sevA karavAnI balAmAMthI mukta thAya che. " mAtA bimAra hoya ke pitA pathArIvaza hoya tyAre For Private And Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM ka : 34 : jIvanavyavahAra . temane vaidya-DAkTarone bhaLAvI devAmAM Ave che ane temanu khIla cUkavyAthI sevA karyAMnA sateSa mAnavAmAM Ave che paNu kAyAne kasIne, manamAM utsAha lAvIne temanI sevAmAM niraMtara hAjara rahevAnu bhAgye ja jovAmAM Ave che! keTalAka bahAdura beTA (?) vRddha mAtApitA pAse paNa kAma karAvavAnuM cUkatA nathI ! agara temane soMpAyeluM kAma barAbara na thayuM ke AchuM utaryuM te temanI pUrepUrI khabara laI nAkhe che! keTalAka zANuA sutA (?) vRddha mAtApitAne AjIvikAnA amuka paisA ApI OM che ane temAM jIvananirvAThuM karavAnI pharaja pADe che, tyAre keTalAka eTalu paNa na karatAM temane mAMDa mAMDa roTalA khavaDAve che ane teo A duniyAmAMthI kyAre vidAya thaI jAya tenI rAha jue che! jyAM mAbApe! pratyenuM vana ATalu hIna, ATaluM adhama hoya tyAM sukha ane zAMti yAMdhI anusavAya ? tyAM unnati ane pragati kyAMthI Ave? tyAM vijaya ane saphalatAnI AzA kevI rIte rakhAya ? tAtparya ke-mAtA pitAnI bhakti karavAne prAcIna ziSTAcAra punaH vega prApta kare, e atyaMta jarUtu che. dazamA guNa upadravALAM sthAnane tyAga karavA. nIcenAM sthAne upadravavALAM gaNAya cheH (1) jyAM ApaNA virAdhIe moTA pramANamAM vasatA hoya, (2) jyAM plega, marakI, kAlerA vagere jIvaleNa rAge vAra vAra phATI nIkaLatA hoya. For Private And Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samAyAthamALA : 40 : (3) jyAM cArIe vAravAra thatI hAya. (4) jyAM dhADa pADavAnA bhaya satata jhajhumatA hAya. (5) jyAM pANInAM purathI vAraMvAra nukazAna thatuM hAya. (6) jyAM Aga vAravAra lAgatI hAya. (7) jyAM sainikAne baLavA thavAnA pUrepUrA saMbhava hAya. (8) jyAM paradezI lazkaranuM AkramaNa thavAnA saMbhava hAya. (9) jyAM dukAlanA bhaya hAya. : puSpa (10) jyAM tIDa, zuka ke uMdara vAraMvAra pAkanA nAza karatA hAya. (11) jyAMnA rAjA anyAyI, adharmI ke durAcArI hAya. (12) jyAMne rAjA bALaka ke mUkha hoya. (13) jyAM strInu rAjya hAya. (14) jyAM parastrIlaMpaTa leAkeA kuLavAna strIonI lAja lUTatA hAya. (15) jyAM ghaNA parizrama karavA chatAM AjIvikA maLatI na hAya. (16) jyAM dharmagurunuM kadI Agamana thatuM na hoya ke sAmikAnI sAmata na hAya. upadravavALAM sthAnamAM rahevAthI pUrve upArjana karelA dhama, atha ane kAmanA nAza thAya che tathA navIna upArjana thaI zakatA nathI, eTale ubhaya lekathI bhraSTa thavAnA prasa`ga Ave che, For Private And Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra egaNIsama' : www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : 41 : agiyAramA guNu niti kAryamAM pravRtti karavI nahi. jIvanavyavahAra nidita kAryomAM pravRtti karavAthI pratiSThAneA nAza thAya che ane pratiSThAneA nAza thaye kramazaH sarvane nAza thAya che. tethI ja mahiSa oe kahyuM che ke-- garhiteSu gADhamapravRttiriti / niMdita kAryamAM bilakula pravRtti karavI nahi. niMdita kArya kone gaNavuM ?' enA uttara e che ke je kArya ziSTasamAjamAM adhama gaNAtuM hoya, halakuM' manAtu hoya ke mUruM' lekhAtu hoya tene niMjjita gaNuvuM.' tAtparya ke je kAmA karavAthI jaLabatrIzIe caDI javAya, leAkeAnI najaramAM halakA paDAya ke mAnamaratakhAnA nAza thAya tevAM kAme karavAM nahi. A prakAranAM keTalAMka kAma nIce pramANe gaNAvI zakAya: (1) khUna karavAM, nirdayatAthI vartavuM. (2) jUThThuM. elavu, chetarapIMDI karavI, vizvAsaghAta karavA ke dagATakAne Azraya levA. (3) cArI karavI, dhADa pADavI, vATa AMtaravI ke khIssAM AtaravAM. (4) vyabhicAra karavA, kUTaNakhAnAM calAvavAM. (5) chatI zaktie koine kaMi na AvuM, eTale ke phebrusa banavuM. For Private And Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra samabala-graMthamALA www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : 42 : (6) mAtApitAne duHkha devu. (7) vinA vAMke patnInA tyAga karavA. (8) kuTuMbanI sArasabhALa levI nahiM. (9) zarAba pIvA, zarAkhakhAtAM calAvavAM. (10) jugAra khelavA, jugArakhAnAM calAvavAM. (11) mAMsAhAra karavA, zikAra khelavA (12) dezane nukazAna thAya tevI jAsusI vagerenI pravRtti karavI, (13) kALAM majAra karavAM, leAkeAnI satAmaNI karavI, (14) lAMca-ruvata laIne bIjAnA hakkamAM nukazAna karavuM (15) koinA Adara-satkAra karavA nahi, vagere. eka mahApuruSe ThIka ja kahyuM che ke-- na kulaM vRttahInasya pramANamiti me matiH / aMtyeSvapi hi jAtAnAM vRttameva viziSyate // : puSpa je puruSa sadAcAra rahita hAya te puruSanuM kuLa pramANurUpa nathI, ema huM mAnuM chuM. jo te halakA kuLamAM janmelA DAya paNa sadAcAravALA hAya tA teneA e sadAcAra vizeSatAvALA che, arthAMt praza'sAne pAtra che. arthAt uccakulamAM janma thavA mAtrathI uttamattA gaNAtI nathI, uttamattAnA sAcA AdhAra sadAcAra che. For Private And Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ogaNIsamuM ra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : 43 : ArameA guNa. Avaka pramANe kharca karavA. jIvanavyavahAra anubhavIonA e abhiprAya che ke khetIvADI, vepAravaNuja, makAna-milkata, hunnara-udyoga, kalAkozalya, sevAcAkarI vageremAMthI je Avaka thAya tenA sarakhA cAra bhAga karavA. temAMthI eka bhAga nidhAna tarIke rAkhI mUkavA eTale ke anAmata khAte laI javA, jethI muzkelI ke mUMjhavaNunA samayamAM kAma lAge, bIjo bhAga niyamita Avaka thAya tevA vyAjavaTAva vagere dhaMdhAmAM rAkavA, jethI dhArI Avaka na thaI hAya te paNa harakata Ave nahiM. trIjo bhAga bharaNapASaNa karavA cegya strI, putra, putrI, mAtA, pitA, bhAI, bahena, kuTuMbIjanA tathA petAnA upabhoga mATe rAkhavA ane cAthe bhAga dhama raste upayAgI thAya tevI jAtanA khaca mATe kADhave. Ama karavAthI vyavahAra saralatAthI cAle che ne game tevI AsamAnIsulatAnImAM paNa UbhA rahI zakAya che. jenI Avaka maryAdita che, teNe peAtAnA kharca AvakanA pramANumAM ja rAkhavA, paNa tethI adhika rAkhavA nahi; kAraNa ke tema karatAM devuM thAya che ane eka vAra devu thayu ke ukaraDAnI jema te kramazaH vadhatuM ja jAya che. enu' chevaTanuM pariNAma e Ave che ke-manuSya devAmAM gaLAbUDa thaI jAya che ane tenA sarve vyavahAra thI jAya che, eTale tene dAruNu duHkhanA divase jovAnA prasaMga Ave che. - vadhAre kharca rAkhavAthI paisAdAra gaNuAizuM, lAja Akhara For Private And Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhamabANa mALA : 44 : : puSpa vadhaze ane e rIte vadhAre kamAI zakAze." e vicAra bhUlabharelo che. mATe ADaMbara kadAca zarUAtamAM bIjAne chetarI zake paNa te lAMbe vakhata na ja cAle. daMbhane paDade eka vAra avazya cIrAya che ane te cIrAya che tyAre ApaNI lAja Abarune paNa nirdayatAthI cIrate jAya che, tethI sujJa manue Avaka pramANe kharca rAkha, e ja ucita che. keTalAka manuSya dekhAdekhIthI vadhAre kharca kare che ane zakti na hovA chatAM vastra, AbhUSaNe ane mojazokhanAM sAdhane kharIde che. temane pharajiyAta devuM karavuM paDe che ane kaI paisA dhIranAra na hoya te dagA-phaTakA, cerI ke vizvAsaghAta ne Azraya levuM paDe che. eTale Avaka karatAM kharca vadhAre rAkhavAnuM pariNAma nItinAzamAM Ave che ane nItinAza heya tyAM sukha ane zAMti prApta thaI zakatAM nathI, e eka siddha hakIkta che; eTale sukhI thavA IcchanAre Avaka pramANe kharca rAkha e ja ucita che. eka kavie ThIka ja kahyuM che ke "je manuSya pitAnA Ayavyayane eTale Avaka-jAvakane vicAra karyA vinA vaizramaNa(kubera)nI mAphaka dAna de che-kharca kare che, te ceDA samayamAM ahIM ja vai-zramaNa eTale nizcayapUrvaka bhikhArI banI jAya che." jIvananuM dhoraNa vadhAryuM saralatAthI vadhe che, paNa ghaTADayuM saralatAthI ghaTatuM nathI, e vAta sadA lakSamAM rAkhavI ghaTe che, eTale be-cAra varSa sArI kamANInAM AvyAM ke akasmAt meTe For Private And Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : : 45 : jIvanavyavahAra lAbha thaI gaye, teTalA mAtrathI kharcanuM dhoraNa vadhAravuM egya nathI. pahelA ane bIjA vizvayuddhanA divase daramiyAna dhUma kamANe dekhIne jIvananuM dhAraNa ekadama UMcuM karanAranI AkharI hAlata zuM thaI te keIthI ajANyuM nathI. saTTA ane AMkapharaka jevA dhaMdhAo ke jemAM dareka vakhate sAhasa ja karavAnuM hoya che ane lAbha thavAnI kei khAtarI hotI nathI, tenA AdhAre mATe kharca rAkhave e eka prakAranI mUrkhAI che ke jenuM AkharI pariNAma nAdArI yA nItinAzamAM ja Ave che, tethI Avaka pramANe kharca rAkhavAnI Tevane pratyeka sujJa manuSya cIvaTathI vaLagI rahevAnI jarUra che. teramo guNa dhanAdi anusAra veza rAkha. dhanAdi eTale ghana, avasthA, deza, kAla, jAti vagere. tene anusarate veza rAkhavAthI zobhAmAM abhivRddhi thAya che ane vyavahAra ke sagavaDatA sacavAI rahe che tethI viruddha rIte vartatAM hasIne pAtra thavAya che ane vyavahAra paNa jokhamAya che. keI dhanavAna manuSya muphalIsane veza paherIne nIkaLe te zuM pariNAma Ave? prathama te lake tenI hAMsI kare, pachI tenI lebhI manavRtti para dhikkAra varasAve, athavA teNe dhaMdhAmAM moTuM nukazAna karyuM haze ane paisA gumAvyA haze, e nizcaya kare ane tethI tenI AMTane nukazAna pahoMcADe tathA ajANyA " mANase tene joIe te Adara-satkAra kare nahi. For Private And Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir puLa adhicaMthamALA : ka6 : te ja rIte keI garIba manuSya dhanavAnane veza dhAraNa karIne nIkaLe te zuM pariNAma Ave? leke tene uddhata ke chelabaTAu gaNe athavA devALiyAnI ke nAlAyakanI kaTimAM mUke ane teNe keInI mAla-milakta jarUra pacAvI pADI haze ke chupe hAtha mA haze, te taka karyA vinA rahe nahi. vaLI mAthe devuM hoya te A veza jaIne leNadAre takAde kare ane "tame hamaNuM khUba kamAo che, mATe amArA paisA ApI de" e Agraha kare, athavA "tamane AvI rIte uDAvavA mATe paisA maLe che ane amArA paisA ApavA mATe maLatA nathI." e AkSepa kare.' kaI vRddha puruSa yuvAna je veza paherIne nIkaLe te lekene tenA cAritra para zaMkA gayA vinA rahe nahi, te ja rIte eka yuvAna vRddha je veza paherIne nIkaLe te lokone jAtajAtanI zaMkA karavAnuM kAraNa maLe ane tethI tene bhaLatuM ja nukazAna thAya e dekhItuM che. deza te veza rAkhavo paNa jarUrI che. mAravADamAM madrAsane veza paheravAmAM Ave ke madrAsamAM mAravADane veza paheravAmAM Ave te ucita gaNAya nahi, athavA bhAratavarSamAM IMglAMDane veza paheravAmAM Ave ne IglAMDamAM bhAratavarSane veza paheravAmAM Ave te ucita gaNAya nahi. dhetiyuM paherIne pharavA nIkaLavA mATe nArAyaNa hemacaMdranI IglAMDamAM dharapakaDa thaI hatI ane daMDa bharyA pachI ja te chUTI zakyA hatA, kAraNa ke dhetiyAnA pizAkane tyAMnA kAyadA mujaba adhUra mAnavAmAM Ave che. For Private And Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : jIvanavyavahAra veza paridhAnamAM Rtu athavA kAlane vicAra paNa Avazyaka che. ziyALAmAM garama kapaDAM, UnALAmAM mulAyama sutarAu vastra ane mAsAmAM reInakeTa tathA chatrI jarUranAM che. je te tarapha upekSA karavAmAM Ave te nukazAna thavAno saMbhava che. ziyALAmAM garama vastranA abhAve chAtI, gaLA ane mastiSkamAM ThaMDI pisI javAno saMbhava che tathA tharatharatI hAlatamAM dhAreluM kAma dhArelA samaye pUruM thaI zakatuM nathI. UnALAmAM halakAM ane mulAyama vastra dhAraNa karavAne badale garama keTa-pATaluna caDAvyAM hoya to akaLAmaNa thAya che, paraseve khUba ja vaLe che ane tethI dhAdhara ke kharajavA jevA re thaI Ave che. comAsAmAM reInakoTa ke chatrI na hoya to bahAra javuMAvavuM ja muzkela thaI paDe che, pachI niyata kAma thavAne prazna ja kyAM rahyo? jAti ke dhaMdhA paratve vezanI pasaMdagI karavI upagI che. je tema karavAmAM na Ave te sagavaDatA sacavAtI nathI. beIlara calAvanAre amuka jAtane veza pahero paDe che, saMca calAvanAre amuka jAtane pizAka pahere paDe che, kArakune amuka jAtane veza paheravo paDe che, DokaTare amuka jAtane veza paherave paDe che ane eka kheDUta ke mALIe amuka jAtane veza paherave paDe che. je beIlara calAvanAra varaNAgiye thAya te keTalA divasa Take? athavA saMce calAvanAra pharapharatAM kapaDAM pahere te ene sahIsalAmatI keTalI? te ja rIte sarvenuM samajI levuM. A kAraNe ja maharSiee jaNAvyuM che ke- For Private And Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir madhanya thamALA : 48 : vibhavAdyanurUpo veSo viruddhatyAgeneti / peAtAnA vaibhava vagerene cAgya veza rAkhavA ane tethI viruddha vezane tyAga karavA. caiAdamA guNa buddhinA ATha guNAne sevavA. puNa jenI buddhinA vikAsa sapramANa thayela che, te peAtAnAM dareka kAryo kuzalatAthI pAra pADI zake che, e kAraNe zAstrakArAe buddhine khIlavanArA ATha gune Azraya levAnuM kahyu che. A guNNAnI gaNunA nIce pramANe thAya che. 1 zreSA eTale sAMbhaLavAnI icchA. 2 zravaNa eTale sAMbhaLavuM te. 3 grahaNa eTale artha samajavA te. 4 dhAraNA eTale sAMbhaLelu yAda rAkhavu te. 5 Uha eTale grahaNa karelA atha nA AdhAre taka uThAvavA te. 6 apeAha eTale uThAvelA tamAM tAttvika khAmatane rAkhIne atAttvika khatane tyAga karavA te. cha vijJAna eTale bhrama, sazaya ane varSAMsa vinAnuM yathArtha jJAna. 8 tattvajJAna eTale UThu, apeAhu ane vijJAnathI zuddha thayela ' A Ama ja che' evA nizcaya. jo navu' navu sAMbhaLavAnI icchA na hrAya ke sAMbhaLavAmAM na Ave athavA sAMbhaLavA chatAM tene atha samajavAmAM na For Private And Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir egaNIsamuM : : 49 4 jIvanavyavahAra Ave ke samajavA chatAM bhUlI javAmAM Ave te jJAnanA bhaMDaLamAM umero thAya nahi ane buddhi avikasita ja rahe. te ja rIte je jJAna thAya te prama, saMzaya ane viparyayarahita hoya te ja pramANabhUta bane tathA uha ane ahine Azraya levAya te ja vastunA guNadoSa ke vastunuM kharuM svarUpa samajavAmAM Ave ane e rIte tatvAbhiniveza thaye hoya te ja hitaahita, sukha-duHkha ke gyAyegyane barAbara vicAra thaI zake. buddhi bedhAru hathiyAra che, eTale tenI vikasita zaktine upaga sanmArge ja the ghaTe che. paMdarame guNa. nitya dharma sAMbhaLa. nitya dharma sAMbhaLavAthI mananI malinatA ochI thAya che, aMtaranA pariNAme kemaLa bane che ane AdhyAtmika guNenI abhivRddhi thAya che. jo evuM zravaNa lAMbA samaya sudhI karavAmAM na Ave te pramAdarUpI pizAca mane maMdiramAM avazya pesI jAya che ane temAM rahelI guNasamRddhine lUMTavAmAM jarA paNa kacAza rAkhatA nathI. athavA vAsanAonuM vRMda jera para Ave che, ane vizada thayelI vRttione kaccaraghANa kADhI nAMkhe che. "dharmanuM zravaNuM nitya zA mATe karavuM ?" enA javAbamAM zAstrakAra maharSioe eka suMdara dRSTAMta rajU karyuM che. eka sApa ane neLiye jera-zerathI laDatA hatA, temAM sApa neLiyAne zarIra para judA judA sthaLe daMza dete hote, eTale For Private And Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * puSpa dhamabodha-caMthamALA : 50 : neLiyAne jhera caDatuM hatuM, paNa neLiyAnI guphAmAM evI jaDI. buTTI hatI (meLavela) ke je sUMghatAM ja caDeluM jhera utarI' jatuM hatuM, eTale neLiyo sApa sAthe laDavAnuM thaDe vakhata mulatavI rAkhI pitAnI guphAmAM AvI jate ane jaDIbuTTI. nA prabhAvathI nirviSa thaIne sApanI sAthe laDavA lAgatuM. Ama karavAthI te sApane harAvI zakaze ane vijayI thaye. A daSTAMtane upanaya e che ke saMsAra-vyavahArane prapaMca e sarSa che ane jIva e Liye che. temAM saMsAra-vyavahArane prapaMca jIvanA pariNAme para bUrI asaro karyA kare che, eTale te asara nAbUda karavA mATe dharmarUpI jaDIbuTTIne vAraMvAra suMghavAnI jarUra che. je dharmarUpI jaDIbuTTIne vAraMvAra sUMghavAmAM na Ave te kAma, krodha, mada, meha vagere jhere pUrepUrA vyApI jAya ane saMsArasAgaramAMthI ugaravAnuM azakya bane. nitya dharma sAMbhaLa, e gRhasthanuM kartavya che. soLame guNa ajIrNa thatAM bhejana karavuM nahi. kIje manamAyA-AyurvedanA prasiddha AcArya AtreyanuM e vacana che ke-prathamane AhAra jIrNa thAya-barAbara, pacI jAya pachI ja bhejana karavuM. je prathama AhAra ajIrNa hoya eTale ke barAbara pace na hoya ane bhejana karavAmAM Ave te mUrachI, lavAre, kaMpa, meLa AvavI, zarIra narama thaI javuM, phera AvavA vagere upadrava thAya che ane For Private And Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : 51 : jIvanavyavahAra vakhate mRtyu paNa nipaje che. ajIrNa thatAM nIcenAM cihno jaNAya cheH (1) peThethI dudhavALa vAyu chUTe che. (2) jhADAmAM vAsa Ave che. (3) jhADe baMdhAyA vinAne cheDe thoDe bhAM-tUTyo Ave che. (4) zarIra bhAre lAge che. (5) anna para ruci thatI nathI. (6) oDakAra avizuddha (kharAba) Ave che. ajIrNa cAra prakAranuM cheH (1) Ama, (2) vidagdha, (3) virudhdha ane (4) rasazeSa. temAM Ama ajIrNa hoya te jhADo narama Ave che ne temAMthI pherelI chAza jevI durgaMdha chUTe che; vidagdha ajIrNa hoya te jhADAmAM kharAba dhUmADAnA jevI durgadha Ave che; viSTabdha ajIrNa hoya te zarIra bhAge che ane treDa ke kaLatara thAya che, tathA rasazeSa ajIrNa heya te AkhuM zarIra akaDAI jAya che ane sAMdhAo DhIlA paDe che. ajIrNane dUra karavAnA upAye aneka che, paNa temAM sahuthI sAre upAya AhAratyAga che tethI ja zAstrakAra maharSioe kahyuM che ke ajIrNe abhojanamiti / ajIrNa thatAM bhejana karavuM nahi. For Private And Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhamadha-caMthamALA : pare : sattarama guNa prakRtine anukULa avasare bhejana karavuM. bhejana e deha-jIvanane pradhAna vyavahAra che, eTale pratyeka gRhastha tenA mukhya niyamathI vAkepha thaIne te pramANe vartavuM joIe. A viSayamAM zAstrakAra maharSioe jaNAvyuM che ke - sAtmyataH kAlabhojanamiti / sAmya pramANe kALajana karavuM. sAmya kone kahevAya? ene uttara e che ke - pAnAhArAdayo yasyAviruddhAH prakRterapi / sukhitvAyAvalokyaMte tatsAtmyamiti gIyate // prakRtithI aviruddha evAM je khAnapAna sukhapaNAne mATe jovAmAM Ave te sAmya kahevAya che. tAtparya ke-prakRtine mAphaka Ave-anukULa Ave tevA khAnapAnane vyavahAra e sAmya che. anubhavIo jaNAve che ke-janmathI mAMDIne sAmyapaNuthI khAdheluM viSa paNa pazya eTale hitakArI thAya che, tethI sAmyane khyAla barAbara rAkha. * kaI vastu keTalI anukULa che, tene nirNaya dareka vyakti pitAnA anubhavathI kahI zake che. tema chatAM tene nirNaya na thaI zake te e bAbatamAM anubhavI vaidya-hakImanI salAha levI ucita che. For Private And Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : 53 : ' jIvanavyavahAra kalAjanane sAmAnya artha e che ke-avasare bhojana karavuM; eTale roja savAre agiyAra vAge ane sAMje cha vAge jamatAM hoIe te te pramANe ja jamavuM, paNa eka divasa agiyAra vAge, bIjA divase bAra vAge ane trIjA divase baporanA eka vAge ema vinA avasare jamavuM nahi. sAMjane mATe paNa temaja samajavuM. Ama avasare bhajana karavAnuM kAraNa e che ke te samaye sudhAne udaya barAbara thayela hoya che, eTale jojana para ruci thAya che ane khAdheluM barAbara pacI jAya che. "niyata samaye sudhAne udaya barAbara thayuM na hoya te zuM karavuM ?" ene uttara e che ke "sudhAne udaya barAbara thAya tyAre ja jamavuM, kAraNa ke sudhAne udaya e ja vAta mukhya che." "sudhAne udaya rejanA samaya karatAM vahelo thaye hoya te zuM karavuM ?" ene uttara paNa e ja che ke "te vakhate jamI levuM, kAraNa ke agni bUjhAI gayA pachI iMdhaNA hemavAne kaMI ja artha nathI." paNa A vastuo ApavAdika che, eTale sAmAnya niyama e ghaDavAmAM AvyuM che ke "prakRtine anukULa avasare bhajana karavuM." ahIM zAstrakAra maharSionI eka AjJAne ullekha kara egya gaNAze ke DhaurA rUti avasare bhejana karavAmAM paNa ruci uparAMta jamavAnI lelupatA rAkhavI nahi, kAraNa ke bahu kareluM bhejana vamana, jhADe ke mRtyu karyA vinA virAma pAmatuM nathI. UNAdarI rahevAmAM kevA ane keTalA phAyadA che, tenuM For Private And Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paya odhanya thamALA : 14 - - puSpa darzIna amee tapanAM teja mAM karAvyuM che, eTale mumukSuAe tyAMthI joI levuM. aDhAramA guNu dharma, artha ane kAmane paraspara bAdhA na Ave te rIte sAdhavA. jenAthI AtmAnA abhyudaya thAya ane mAkSasukhanI prApti thAya te dharma, jenAthI vyavahAranA sava pratyeAjanAnI siddhi thAya te atha, jenAthI iMdriyAnI tRpti thAya ke iMdricAne prIti upaje te kAma. eka gRhasthane mATe A traNe varga jarUrI che, eTale teNe ekanu sevana karavuM ane bIjA tarapha upekSA karavI ucita nathI. gRhastha jo mAtra dharmane sAdhavAnA a ke kAmanI darakAra kare nahi, te tene nahi, eTale teNe dhanI sAdhanA evI rIte atha ane kAmane bAdhA Ave nahi. puruSArtha kare ane kAI vyavahAra cAle karavI ke jethI gRhastha jo mAtra ane sAdhavAnA puruSArtha kare ane dharma ke kAmanI darakAra na kare te ene A loka ane paraloka bagaDe eTale teNe anI sAdhanA evI rIte karavI ke jethI dhama ane kAmane bAdhA Ave nahi. gRhastha jo mAtra kAmane sAdhavAnA puruSArtha kare ane dharma OM arthanI darakAra na kare te ene duHkha ane daridratAnA zIghra anubhava thAya, eTale teNe kAmanI sAdhanA evI rIte karavI ke jethI dharma ane arthane AdhA Ave naThuiM. * jIe A ja gra MthamALAmAM prakaTa thayela puSpa na. 12. For Private And Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : : pa5 : jIvanavyavahAra tAtparya ke gRhastha yathAzakita dharmanuM sevana karavuM, dhaMdhAjagAra pratye upekSA karavI nahi tathA zarIra ke patnI-parivAra pratye bedarakAra thavuM nahi. artha ane kAmanI pravRtti evI te na ja thavI joIe ke jethI dharmane bAdhA pahoMce. gRhasthAzramamAM dharmanI pradhAnatA ane artha-kAmanI gaNatA hoya te ja jIvanavikAsa thaI zake che. ogaNIsame guNa deva, atithi ane dInajananI sevA karavI. devanI sevA eTale ISTadevanI upAsanA atithisevA eTale sAdhusaMtone nirdoSa anna-pANI ApavAnI kriyA athavA ghera AvelA memAna-paNAnuM bhAvathI svAgata. dInajananI sevA eTale lUlA, laMgaDA, AMdhaLA, azakta, bhagata, bhikhArI ke muzIbatamAM AvI paDelAone yathAzakti dAna. ISTadevanI upAsanA na hoya te aMtaranuM valaNa dhamabhimukha thatuM nathI. je sAdhusaMte pratye mAnavRtti na hoya te cAritra athavA guNavRddhine lAbha thatuM nathI. je dIna jane pratye upekSA dAkhavavAmAM Ave te dayA dharmane lepa thAya che; mATe ja zAstrakAra maharSioe kahyuM che ke devAtithidInapratipattiriti / deva, atithi ane dIna janenI sevA karavI. ahIM e spaSTIkaraNa karavuM ucita gaNaze ke kaI paNa dharmanA sAdhu, saMte ApaNe tyAM AvyA hoya te gRhasthane sAmAnya dharma samajIne temane yacita satkAra kare ane For Private And Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharmabodha graMthamALA : 56 : : 55 temane annapAna ApavA, pachI temanA guNe pratye ApaNAM hRdayamAM pakSapAta bhale na hoya. te ja rIte dIna janane dAna ApatI vakhate pAtrApAtra vicAra kare nahi, kAraNa ke jinezvarAe anukaMpAdAnane keI sthaLe niSedha karela nathI. vIsamo guNa kadAgrahI thavuM nahi, eka vastu nyAyanItithI viruddha che, pitAne karavA yogya nathI, pite tenuM AcaraNa karyuM te bhUla hatI, ema jANyA pachI paNa tene pakaDI rAkhavI ane pitAnuM beleluM anyathA kema thAya? e vicAre tene sAcI TheravavA prayAsa kare e kadAgraha che. A prakArane kadAgraha rAkhavAthI saralatAne nAza thAya che, navIna hitazikSAnI prApti thatI nathI ane lekamAM apakIrti thAya che, tethI ja mahApuruSe kahyuM che ke - sarvatrAnabhiniveza iti / sarvatra abhiniveza rahita thavuM. abhinivezane sAmAnya artha kadAgraha che, paraMtu bIjAne parAbhava karavAnA pariNAmathI nItimArgane na pAmelA kAryane AraMbha kare, tene paNa abhiniveza kahevAmAM Ave che. nItinuM ullaMghana thAya tevuM kArya karavAnI IcchA thavI e nIcanuM lakSaNa che. kahyuM che ke darpaH zramayati nIcAniSphalanaya vigunndusskraarNbhaiH| sroto vilomataraNavyasanibhirAyAsyate matsyaiH / / For Private And Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAgaNIsasa' : : 57 : kadAgrahathI utpanna thatA ahaMkAra pravAhanI sAme cAla vAnI TevavALA matsyAnI jema nIca manuSyane niSphaLa, nIti vagaranA ane muzkelIbharyo kA nA AraMbha karavAnA zrama Ape che. . abhiniveza vinAnA manuSyA ja dharma prAptine cAgya che, ema jANIne gRhasthAe abhinivezathI rahita thavu kadAgrahI thavuM nahi. ekavIsamA guNa, guNane viSe pakSapAta rAkhavA. ke ... anubhavIe kahyuM che ke guNavAna puruSAmAM rahelA zukSu e ja pUjAnuM sthAna che, nahi ke veza ane vaya eTale manuSyanA veza ane vaya sAme na jotAM tenA guNu sAme jovu ane te guNavAna jaNAya te tenA Adara karavA, tenI prazaMsA karavI ane tene ane teTalA madadagAra thavu' e sajjanAnu kattanya che. jIvanavyavahAra ' guNane viSe pakSapAta rAkhavAnuM uttara e che ke 'guNune viSe pakSapAta pazu tevA guNNA vRddhi pAme che ane guNavAna thavAnI preraNA maLe che. tAtparya ke-guNanA pakSapAta karavAnI Teva svarUpane upakArI hovAthI ja tenuM vidhAna karavAmAM Avelu che, ' kAraNa zuM ? ' aneA rAkhavAthI ApaNAmAM anya manuSyane paNa < kSamA, guNu zabdathI zu` samajavu` ?' enA uttara e che ke namratA, saralatA, saMtASa, sajjanatA, udAratA, dAkSiNyatA, sthiratA, pavitratA, dharma parAyaNutA Adine guNu samajavA. ' For Private And Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAdhanyathamALA : 58 : bAvIsamo guNa deza ane kAlathI viruddha cAlavuM nahi. zAstrakAra maharSioe spaSTa vANImAM kahyuM che ke adezakAlaparicaryAparihAra iti / deza ane kAlathI viruddha paricaryAne tyAga kara. deza eTale sthAnavizeSa ane kAla eTale samaya. tene anusarIne cAlavuM te adezakAlaparicaryA kahevAya. tAtparya ke saurASTradezamAM rahenAre saurASTradezanI raheNI-karaNI mujaba, gujarAtadezamAM rahenAre gujarAta dezanI raheNI-karaNa mujaba ane mahArASTradezamAM rahenAre mahArASTradezanI raheNI-karaNI mujaba cAlavuM, paNa tethI viruddha cAlavuM nahi. te ja rIte je samaya ke jamAnAmAM rahetA hoIe tene anurUpa badhe vyavahAra rAkha paNa tethI viruddha vyavahAra rAkhave nahi. ekavIsamI sadImAM aDhAramI sadIne vyavahAra rAkhavA jatAM pAchA paDAya ane bAvIsamI ke tevIsamI sadIne vyavahAra rAkhavA jatAM unnatamAM khapavuM paDe, A kAraNe deza ane kAlane anusarate vyavahAra rAkhavo e ja ucita che. paraMtu A badhI bAbatamAM dharmane bAdhA na pahoMce tene khAsa upayoga rAkha-dezakALanA bahAne dharmanA siddhAnta ane AcAravicArane aLagA rAkhanAre manuSya tatvane hajI samaye ja nathI mATe dharmane sAcavIne deza-kAla pramANe pravRtti karavI. vaLI zAsakAronuM vacana che ke For Private And Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra mAgaNIsamu : www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : 5 : yathocitalokayAtreti / ceAgyatA pramANe leAkavyavahAra karavA, jo cagyatA pramANe leAkavyavahAra na rAkhavAmAM Ave te lokonAM mana ApaNAthI viruddha thAya ane te ApaNI avagaNanA kare eTale laghutA thavAnA prasaMga Ave. anubhavIonI uddASaNA che ke-- jIvanavyavahAra " lokaH khalvAdhAraH sarveSAM dharmacAriNAM yasmAt / tasmAllokaviruddhaM dharmaviruddhaM ca saMtyAjyam // sarva dharma mArge cAlanArA puruSAnA AdhAra leAka che, tethI je leAkaviruddha ane dharmaviruddha hAya tenA tyAga karavA, ahIM e vAta yAda rAkhavI ghaTe che ke-DhInepu DhInama ti halakA leAkAne vadhAre paDatu mAna ke vadhAre paDatu vajana Avu... nahi, kAraNa ke tema karavAthI temanI tucchatAmAM umerA thAya che ane abhimAnAdi durguNA vRddhi pAme che. vaLI e paNa yAda rAkhavuM ghaTe che ke-atisaMsarjavaLajJamiti-eTale atiparicayane tyAga karavA. keTalAka atiparicayathI guNuvAna upara paNa anAdara thAya che. kahyuM che keatipricyaadvjnyaa bhavati viziSTe'pi vastuni prAyaH / lokaH prayAgavAsI kupe snAnaM sadA kurute // For Private And Personal Use Only atiparicayathI ghaNAbhAge sArI vastu upara paNa anAdara thAya che. prayAgatIrtha mAM rahenArA mANusa (ga'gA nadI pAse hAvA chatAM atiparicaya aMge ) 'mezAM kUvAmAM snAna kare che. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dharmabodha graMthamALA. www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : 30: tevIsame guNa, 4 peAtAnI zakti anusAra kAmanA AraMbha karavA. buddhimAna manuSya koipaNa kAma karatAM pahelAM e vicAra avazya karavA ghaTe che ke A kArya huM pUruM karI zakIza ke kema ? jo badhA vicAra karatAM e kArya pUruM thaI zake tema na lAgatuM hAya tA enA AraMbha na karavA e ja DahApaNa che, kAraNa ke AdarelAM kAma adhUrAM rAkhavAthI lAkamAM hAMsI thAya che ane temanA ApaNA pratyenA vizvAsa UThI jAya che, eTale bIjA kAmamAM paNa sahakAra maLato nathI. tethI ja maharSa Ae kahyuM che ke puSpa balAbalApekSaNamiti / kAipaNa kArya karatAM pahelAM khala ane amalanA vicAra karavA, ahIM bala zabdathI zArIrika sthiti, mAnasika sthiti, Arthika sthiti, mitrA, lAgavaga, AvaData vagere vastuo samajavI, eTale koIpaNu kArya upADatAM pahelAM-huM zarIrathI paheAMcI zakIza ke kema ? temAM mArI buddhi cAle che ke kema ? tene mATe joItAM jarUrI paisA mArI pAse che ke kema? athavA jarUra paDaye bAkInA paisA lAvI zakuM tema chuM ke kema ? A kAryamAM madada kare tevA mitra mArI pAse che ke kema ? haiya teA keTalA ? mArI lAgavaga keTalI ? AvaData keTalI ? jo AnA uttara alavAna chIe, ema samajavu. amalavAnamAM karavI. A kAya viSe mArI peAtAnI anukULa hoya te ApaNe anyathA ApaNI gaNunA For Private And Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tayAra ogaNIsamuM : 61 zAstrakAronuM e vacana che kekH kAlaH kAni mitrANi ko deza ko vyayAgamau / kazcAhaM kA ca me zaktiriti ciMtyaM muhurmuhuH / / samaya ke che? mitra keNu che? deza ke che? Avaka ane kharca keTaluM che? huM keNu chuM ane mArI zakita kevI che? e sarvene vAraMvAra vicAra kara." covIsamo guNa. bharaNapoSaNa karavA yogyanuM bharaNapoSaNa karavuM. mAtA, pitA, dAdA, dAdI, patnI, putra, putrIo, vidhavA bahena tathA ApattimAM AvI paDelAM svajane bharaNapoSaNa karavA yegya gaNAya che. temanuM keIpaNa upAye bharaNapoSaNa karavuM, te gRhasthane dharma che. tethI ja zAstrakAra maharSioe kahyuM che ke - martagamaramiti bharaNapoSaNa karavA gyanuM bharaNapoSaNa karavuM. vaLI ema paNa kahevAyuM che ke - catvAri te tAta! gRhe vasantu / zriyAbhijuSThasya gRhasthadharme // sakhA daridro bhaginI vyapatyA / jJAtizca vRddho vidhanaH kulInaH // "he tAta ! gRhastha dharmane viSe saMpattithI yukta evA tamArA gharamAM daridrI mitra, chokarA vagaranI bena, kaI paNa For Private And Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yamamAza graMthamALA : R : puSpa vRddha jJAtijana ane nina thaI gayelA kulIna mAzusa e cAra hamezAM nivAsa karIne rahe ! arthAt sarvAMgRhasthe A cAranuM paNa peSaNa karavuM ghaTe che. " ahIM khIjI paNa keTalIka sUcanAe vicAravA jevI che. temAMnI prathama sUcanA evI che ke tasya yathocitaM viniyoga iti / te badhAne ucita kAryamAM joDavA. tAtparya ke-nAnAne nAnu kAma sAMpavuM ane moTAne mATu kAma soMpavuM; paNa kAI ne kAma vinAnA rahevA devA nahi. navarA mANase nakhkhAda vALe che, e sahu kAI nA anubhava che. bIjI sUcanA evI che ke-- tatprayojaneSu baddhalakSateti / temanA dharma, artha ane kAma saMbaMdhI prayojanamAM haMmezA lakSa rAkhavu. tAtparya ke--kuTuMbanA mANasone dharmArAdhana aMge kAI sAdhana-sagavaDanI jarUra hAya te tevAM sAdhana-sagavaDa karI ApavA. e paisA vAparavA joitA hAya teA ceAgyatA pramANe e pazu ApavA ane temane ucita AnaMda-vineAda paNa karAvave. ema. karavAthI AkhA kuTuMbamAM sapa ane sahakAranI lAgaNI jaLavAi rahe che ane pariNAme pratiSThA vadhe che. trIjI sUcanA evI che ke apAyaparirakSodyoga iti / For Private And Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eNIsamuM' : 63 : vanavyavahAra temAMnuM kAI aAgya raste na caDI jAya te mATe prayAsa karavA. agninA taNakhA ghAsanI gaMjIne bALI mUke che, tema eka vyakita kulAMgAra thAya te AkhA kuTuMbanI pratiSThAnA nAza kare che, tethI kuTu'khanI kAi paNa vyakti aAgya raste na caDI jAya te mATe pUratI sAvadhAnI rAkhavAnI jarUra che, ane jo koI paNa vyaktimAM kaMi paNa evuM jovAmAM Ave te ene ThekANe lAvavA mATe cAgya prayAsA karajJAnI AvazyakatA che. ceAthI sUcanA evI che ke-- garthe jJAna-vaLauravapakSe tti 1 jo te pALya vagara niMdA karavA caiAgya thAya te gRhasthe peAtAnA jJAna ane gauravanI rakSA karavI. tAtparya ke gharanAM adhAM mANasA avaLA mArge caDI jAya tA gRhasthe temanA e mAgane uttejana na ApatAM peAtAnI lAja-Abaru kaI rIte bace enA vicAra karIne vavuM, pacIsamA guNa. sadAcArI ane jJAnavRddhonI sevA karavI. sadAcArI eTale sAdhu, saMtA ke nyAyanItine anusaranArA gRhasthA. temanI sevA karavAthI ApaNA AcAra sudhare che ane cAritra vikAsa pAme che. jJAnavRddho eTale vidvAnA, pati, vicArakA. temanI sevA karavAthI ApaNA vicAre sudhare che ane jJAnamAM vRddhi thAya che. te ja kAraNe mahiSae kahyu' che ke vRttasthajJAnavRddhaseveti / For Private And Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharmabodha-caMthamALA chavIsamo guNa. dIrghadaza thavuM. je manuSya pariNAmane vicAra karatA nathI, te mUrkha kahevAya che ane je manuSya pariNAmane vicAra kare che, te dIrgha darzI kahevAya che. bIjA zabdomAM kahIe te je manuSya lAhya lAge tyAre kUvo khodavA nIkaLe che, e TUMkI dRSTivALe ke mUha che ane je manuSya paNa pahelAM pALa bAMdhe che, te lAMbI najaravALe ke dIrghadazI che. gRhastha je dIrghadazI na hoya te aneka jAtanI AmAM aTavAI jAya ane tema thatAM tenA vyavahAra nAza pAme tethI ja dIghadaza thavuM Avazyaka che. satAvIsamo guNa. vizeSajJa thavuM. je manuSya gya ane ayogya, hitakara ane ahitakara ke sArA ane beTA vacce taphAvata barAbara jANI zake che, te vizeSajJa kahevAya che. e vizeSajJa manuSya kadI keIthI chetarAtA nathI, temaja cagyanI cogya kadara karI zake che, tethI ja vizeSajJa thavuM, e eka gRhasthane mATe atyaMta Avazyaka che. aThThAvIsamo guNa kRtajJa thavuM. keI manuSya pitAnA para kaI paNa prakArane upakAra karyo hoya, tene barAbara yAda rAkhe ane samaya Avye tenA para vadhate upakAra karavAnI bhAvanA rAkhe te kRtajJa kahevAya. AvA For Private And Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM : thavahAra kRtajJa thavuM e gRhasthane moTAmAM meTe guNa che. ethI ziSTA cAra jaLavAI rahe che, sadbhAvanI vRddhi thAya che ane dareka kAma sahelAIthI pAra paDe che. tethI viruddha je manuSya kRtajJI che, eTale karelA upakArane bhUlI jAya che, te ziSTAcArane lepaka che, sadbhAvane nAza karanAra che ane pitAnA hita para pite ja kuThArAghAta karanAre che tethI kRtajJa thavuM e sujJajananuM kartavya che. ogaNatrIsa guNa jokapriya thavuM. je manuSya pitAnI vANI madhura rAkhe che ane keInuM kaMI paNa kAma karI Ape che, te lekapriya thAya che. tethI viruddha je manuSya pitAnI vANuM atyaMta kaDavI eTale eka ghA ne be TUkaDA jevI rAkhe che, te bIjA guNe game teTalA hovA chatAM lekamAM apriya thAya che ane banatAM sudhI kaI tene belAvatuM nathI. te ja rIte je mANasa chatI zaktie koInuM kaMI paNa kAma karI ApatuM nathI ane pitAnI ja svArtha sAdhanAmAM ma. rahe che, te paNa apriya thAya che, eTale kapriya thavA icchanAre pitAnI vANIne bane teTalI madhura rAkhavI ane keInuM kaMI paNa kAma karI chUTavuM. trIsamo guNa lajajAvAnuM thavuM. lokomAM eka kahevata che ke "jeNe mUkI zarama tenuM phUTayuM karama" eTale je manuSya lAja-zaramane tyAga kare che, ane na For Private And Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sabodha-graMthamALA : du : pujya karavAnAM kAmeA kare che, tenuM bhAgya paravArI jAya che. zAstrakArAnA * abhiprAya ethI bhinna nathI, tethI ja temaNe pratyeka saddagRhasyane lajjAvAn thavAnA anurAdha karyAM che. ahIM e spaSTIkaraNa karavuM ucita gaNAze ke gRhasthAe je lajjA rAkhavAnI che, te anucita kAryAM aMge rAkhavAnI che, paNa ucita kArya aMge rAkhavAnI nathI. jamavA beThA ane khATI zarama rAkhI bhUkhyA uThavuM ke dasta vagerenI hAjata thai hAya chatAM kheATI zaramathI besI rahevuM, te haragIjha ucita nathI. te ja rIte koI kAma aMge kAI pAse javAnuM' thayuM tyAM zaramAine kaMi paNa na khelatAM pAchA pharavuM, te paNa teTaluM ja anucita che. ahIM * mAgyA vinA mA paNu na pIrase, ' ' mele tenA era vecAya' vagere kahevata yAda rAkhIne peAtAne je kaI kahevAnu hAya te spaSTatAthI kahevuM ghaTe che. ekatrIsamA guNa yALu thavu. manuSyamAM khIjA guNA game teTalA mahAna haiAya pazu tenAmAM dayA na hAya, te e badhA guNNA daTAI jAya che; ane tenI gaNanA eka nirdaya, krUra ke ghAtakI manuSya tarIke thAya che; tethI sujJa manuSye avazya dayALu thavuM ghaTe che. sarva dharmanA saMtapuruSAe dayAnI prazaMsA karI che ane tene dharmanuM mULa gaNI che. A rahyA tenI pratIti karAvanArA zabdoH-- 4 pApa mUla abhimAna; dayA dharma ke mUla hai, tulasI dayA na chAMDica, jakha laga ghaTame prAna. For Private And Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jIvanavyavahAra ogaNIsamuM: batrIsame guNa AkRti sAmya rAkhavI. AkRti eTale mukhamudrA. te saumya eTale prasanna rAkhavAthI anya manuSya para suMdara chApa paDe che ane kapriyatAmAM vadhAre thAya che. tethI viruddha je manuSya sadA cIDAyele dekhAya che, bAvare rahe che ke divela pIdhA jevuM moTuM rAkhe che, tenuM moTuM jovAnuM bhAgye ja koIne pasaMda paDe che. tAtparya ke-tethI apriyatA thAya che, saMbaMdhe ghaTe che ane pariNAme vyavahAranI kSati thAya che. tetrIsame guNa paropakArI thavuM. je manuSya anya para upakAra kare che, tenuM jIvana dhanya che. bAkInA manuSya te mAtra jIvavAnI khAtara ja jIve che, eTale temanuM jIvana eka pazu karatAM koI paNa rIte adhika nathI. athavA te teo pazu karatAM paNa adhama che, kAraNa ke pazuo paNa koI ne koI jAtane paropakAra kare che. keI dUdha Ape che, keI khetInA kAmamAM Ave che, kaI bhAra vAhana kare che, kaI pitAnI rUMvATIo Ape che ane kaI pitAnAM zIMgaDAM, kharI ke cAmaDAM ApIne paNa bIjA para upakAra kare che. - vRkSo sAme najara kare, te teo paNa mahAna upakAra karatA jaNAze. teo pitAnAM mULa, chAla, patra, pukhe ane For Private And Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharmabodha-caMthamALA : 68 : phalo ApaNane ApI de che ane ApaNuM jIvana TakAvavAnI anukUlatA karI Ape che. nadI-navANu sAme daSTi karaze te tyAM paNa parepakArano guNa pravartele jaNAze. je teo pitAnuM madhura jaLa ApaNane na ApatAM hoya, te ApaNI sthiti kevI thAya ? vAyu ghaDIbhara thaMbhI jAya ane ApaNuM zvAsocchavAsamAM AvavAne InakAra kare te ApaNI zuM vale thAya? e ka9pavAnuM muzkela nathI. Ama prakRtinuM baMdhAraNa ja evuM che ke eka bIjAnA upara upakAra kare tethI pratyeka gRhastha paropakArI thavA tarapha lakSa rAkhavuM ghaTe che. trIsamo guNa aMtaranA cha zatruone jItavA. aMtaranA zatruonI gaNanA vividha rIte thAya che, temAM chanI gaNanA prasiddha che, eTale ja ahIM cha ullekha karavAmAM AvyuM che. A che zatruo te kAma, krodha, lobha, mAna, matsara ane harSa che. temanI vighAtakatAnuM darzana "pApane pravAha" e pustakamAM tenuM savistara darzana karAvyuM che, eTale ahIM tene vistAra karatA nathI, paNa te saMbaMdhamAM eTaluM ja jaNAvIe chIe ke eka gRhastha dhana, dhAnya, kuTuMba-parivAra ane adhikAra vagerethI game teTale samRddha thAya paNa aMtaranA zatruone jItavAne kaMI paNa prayAsa juo A ja graMthamALAmAM prakaTa thayela pu5 naM. 14 For Private And Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ogaNIsamuM: : 69 : jIvanavyavahAra na kare te enI gRhasthAI adhUrI rahe che ane te dhamAMrAdhananI yegyatAne prApta karI zakatuM nathI. pAMtrIzamo guNa. Itine vaza rAkhavI. sparzanendriya, rasanendriya, dhrANendriya cakSurindriya ane zrotrendriya e pAMca iMdriya che. tene vazamAM rAkhavAthI saMyama keLavAya che, ArogyanI rakSA thAya che, dhanane nirarthaka vyaya thatuM nathI ane dhamarAdhananI yogyatA satvara Ave che tethI pratyeka sujJajane iMdriyane vaza rAkhavA mATe prayatna kare. eka eka indriyane parAdhIna thavAthI kevuM duHkha sahana karavuM paDe che, te ame AgaLa vistArathI batAvI gayA chIe, eTale ahIM vadhu vivecana karatA nathI, paNa tenA sArabhUta eTaluM ja kathana karIe chIe ke "iddhine vaza rAkhavAmAM ja gRhasthanI zobhA che, Idriyone vaza rAkhavAmAM ja gRhasthanuM hita che. ane Idriyane vaza rAkhavAmAM ja Akhare kalyANa che." upasaMhAra A pAMtrIza guNene barAbara samajIne te pramANe pitAne vyavahAra calAvanAra yaza ane pratiSThAne bhAgI thAya che tathA dharAdhananI yogyatA prApta karIne jIvanayAtrAnI eka mahAna majala pUrI kare che. sarvene jIvana-vyavahAra zuddha bane, e ja abhyarthanA. For Private And Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - nIti-vacane - apUjyA yatra pUjyante, pUjyapUjA vyatikramaH / trINi tatra bhaviSyanti, durmikSaM maraNaM bhayam // jyAM apUjanIya vyaktio jAvA mAMDe ane pUjanIya vyaktionI upekSA thAya tyAM dukALa, maraNa ne bhayanI Apattie veThavI paDe che. anyAyopArjitaM vittaM, dazavarSANi tiSThati / prApte tvekAdaze varSe, samUlaM tat vinazyati // anyAyathI upArjana kareluM dhana, vadhumAM vadhu daza varSa sudhI Take che. agiyAra varSa jyAre bese che tyAre saMgraha kareluM saghaLuM ye dhana [ junuM-navuM] vinAza pAme che eTale ke game te raste mArga karI jAya che. For Private And Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AUDIO tapa chaIIII navA bahAra paDelA pratye AtmakalyANamALA (1) hajAro vAMcake jenI rAha joI rahyA hatA, pU. munivare, sAdhvIjIe, jenI khUba prazaMsA karI rahyA che te atyaMta bhAvAtpAdaka prAcIna prArthanA, gujarAtI saMskRta caityavaMdanA, stutio, DhAlIyAM, stavanA, sajA, pAnA atyuttama saMgraha jemAM che. kiM. rUA. 4) (2) dhamadha graMthamAlAnA zIdhra grAhaka banI jAva, mAtra posTeja sAthe rUA. 12) nI kiMmatamAM jIvananuM ghaDatara karavA mATe jIllA judA viSaya upara rocaka zailImAM lakhAelAM 20 pustako vasAvI lo. (3) paiSadha vidhi (cothI AvRtti ) saMpUrNa sUtre vidhi sAthe, nahi bhaNelAo vAMcatA jAya ane pauSadha karI zake tevI yojanA jemAM karavAmAM AvI che. kiM 0-12-0. | (4) mehanamAlA (cAthI AvRtti) prAcIna arvAcIna stavana tathA prArthanA, caityavaMdana, thAye, gahulIo, tapavidhi, stotrA, chanA saMgraha ki. rUA. 1.. | (5) sajajhAyA tathA DhALIAonA suMdara saMgraha ki. rUA. rA. chapAtA anyA (1) ka9pasUtrasubAdhikA TIkA (2) zrI bhagavatI sUtranAM pravacano (3) bRhasaMprahaNI suvistRta sacitra bhASAMtara (bIjI AvRtti). | chUTaka pustikA paNa maLI zakaze. -: grAhako thavAnAM tathA pustaka meLavavAnA ThekANAM :zA, lAlacaMda naMdalAla sI. zAMtilAla zAhanI kAM The, rAvapurA, ghIkAMTA-vaDodarA | The. 86, prinsesa sTrITa muMbaI sarasvatI pustaka bhaMDAra medharAja jaina pustaka bhaMDAra The. ratanapALa, hAthIkhAnA - The. gulAlavADI, gADIjInI cAla na. 1 amadAvAda muMbaI kAraka For Private And Personal Use Only