________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઓગણીસમું : • : ૨૫ :
જીવનવ્યવહાર (૪) દૈવ-વિવાહ-જેમાં યજ્ઞને માટે વરેલા બ્રાહ્મણને દક્ષિણમાં કન્યા આપવામાં આવે છે.
(૫) ગાંધર્વ-વિવાહ-જેમાં સ્ત્રી-પુરુષ પરસ્પરના અનુ રાગથી જોડાય છે.
(૬) આસુરી-વિવાહ-જેમાં કઈ પણ જાતનું પણ ( સાટું) કરીને કન્યા અપાય છે.
(૭) રાક્ષસ-વિવાહ-જેમાં બળાત્કારે કન્યાને ઉપાડી લાવી વિવાહ કરવામાં આવે છે.
(૮) પિશાચ-વિવાહ–જેમાં સૂતેલી કે ગફલતમાં રહેલી કન્યાનું હરણ કરી તેની સાથે વિવાહ સંબંધ બાંધવામાં આવે છે.
આ આઠ પ્રકારના વિવાહ પૈકી પ્રથમના ચાર ધર્મે– વિવાહ છે, કારણ કે તે ગૃહસ્થને ચગ્ય દેવપૂજન વગેરે
વ્યવહારના મુખ્ય કારણરૂપ છે અને માતા, પિતા, બંધુજન વગેરેને પ્રમાણ છે. પછીના ચાર અધર્મી-વિવાહ છે, કારણ કે તેનાથી ગૃહસ્થને યોગ્ય દેવપૂજન આદિ વ્યવહાર સચવાત નથી અને તે માતા પિતા, બંધુજન વગેરેની સંમતિ વિના થયેલા હોય છે. આમ છતાં જે આ વિવાહ અરસપરસને અનુકૂળ પડે તે એ અધમ્ય લેખાતું નથી.
સીવીલ મેરેજ ” એ એક પ્રકારને ગાંધર્વ-વિવાહ છે. કન્યાને વિક્રય કરે કે વરને વિકય કર એ એક પ્રકારને આસુરી વિવાહ છે. અને ધર્મ ઝનૂનથી કે બીજા કેઈ કારણે કન્યાઓનું અપહરણ કરીને તેની સાથે વિવાહસંબંધ જોડવા એ રાક્ષસ વિવાહ છે. તે જ રીતે કેન્દ્રને લાલચમાં ફસાવી,
For Private And Personal Use Only
