Book Title: Jain Bhugol
Author(s): Nyayavijay
Publisher: Z_Jain_Sahitya_Sambandhi_Lekhono_Sangraha_005198_HR.pdf
Catalog link: https://jainqq.org/explore/249571/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 jainavibhAga 9 jaina bhUgola. ( lekhaka-AcArya zrI muni nyAyavijayajI.) Adhunika bhUgalanA saMsargamAM prAcIna bhUgalanuM nirIkSaNa karI tene yathArtha rIte varNavavuM te saMbaMdhe vicAra carcA karatAM A nibaMdha lakhavAnuM banyuM che. paraMtu prAcIna bhaugolika mAnyatA ane arvAcIna mAnyatA vaccenuM sAmya AlekhavAmAM je muzkelI che tenI apekSAe paraspara prAcIna bhUgola varNananI sarakhAmaNI karavAmAM amuka anukuLatA hovAthI nagna satyane prakAzamAM lAvavAnI vRttine svIkArI A nibaMdha lakhela che. prAcIna ke arvAcIna dareka vidvAne kabula rAkhe che ke AkAza ananta che. A anantAkAzanA madhya bhAgamAM kAkAza rahe che. te kAkAza manuSpAkAre che. banne hAtha keDe mukI TaTTAra ubhA rahela manuSyanI je AkRti thAya tevI ja AkRti A lokAkAzanI che. tenI pagathI mAthA sudhInI laMbAI cauda rAju pramANa che ane pahoLAI nIcenA bhAgamAM sAta rAja, nAbhinA bhAgamAM eka rAja, chAtI tathA keNInA bhAgamAM pAMceka rAja, ane zikhAnA bhAgamAM eka rAja che. puruSAkRti lokanA madhya bhAgamAM nAbhinA sthAne mRtyu loka che tenI nIce asura sthAna (nAga loka) che ane anukrame ratna prabhA, zarkarA prabhA, vAlukA prabhA, paMka :bhA, dhUma prabhA, tama prabhA ane tamastama prabhA ema sAta narakasthAna che. mRtyu lokanI upara 700 thI 900 jana sudhImAM jyotiSa cakra che tenI upara bAra devaloka ane nava lekatika devanAM nivAsasthAne che. gaLAnA bhAgamAM naiveyaka devasthAne che. mukhanA bhAgamAM pAMca anuttara devasthAne che ane lalATa zikhAnA sthAne siddha zilA mokSasthAne che. manuSyAkRti lokAkAza A pramANenA sthAnemAM vahecAyela che. (ska. 2 adhyAya pa. loka 34 thI 4ra). jIva dharmAstikAya (gamana sahAyaka zakti) adharmAstikAya, gati nirodhaka zakti) jugala vigere padArtho letAdarzaka padArtho che. A dravya AkAzanA jeTalA bhAgamAM prasarAI rahela che te AkAzanuM nAma lokAkAza che ane bAkInuM lekatAdarzaka dravyothI rahita aguru ladhu svabhAvavALuM AkAza te alakAkAza che. A banne AkAze mAtra upacAra bhedathI judAM paDe che. jemAM kAkAzanA pradeza asaMkhyAtA che ane alakAkAzanA pradeza anaMtA che. purANa graMtho paNa AkAzanA kAkAza ane mahAkAza e be bhedo pADe che. vidvAna gAgIe karela praznanA uttaramAM yAjJavalkaya jaNAve che ke-" upalI nIcalI badhI jagA mahA 38127870 maNane eka bhAra evA eka hajAra bhAranA tapelA loDhAnA goLAne keI samartha devatA nIce pheMke te golo caMDa gatithI AvatAM AvatAM 6 mAsa 6 divasa 6 para ane 6 ghaDImAM jeTaluM aMtara kApe te aMtanI rajaju ke zaja evI saMjJA che. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bhUla kAzathI otapreta che" eTale mahAkAzanA madhyamAM lokathI bhareluM nAnuM AkAza che. vaLI lokasthApanA mATe purANa graMtha kaye che ke-paramAtmA kRSNa bhagavAnamAM sarva lokana samAveza thAya che, kemake ubhA rahela paramAtmAnuM zarIra ja sarva padArthonuM AdhAra sthAna che. A ja bInAnuM spaSTIkaraNa karatAM utpattinA adhikAramAM Rda jaNAve che ke -"virATa rUpanI nAbhithI AkAza, mastakathI svarga ane be pagathI bhUmi utpanna thatI hatI." A saMkSepa sucanAne vistAra bhAgavatamAM nIce pramANe karela che. hajAra varSa sudhI aMDa sutuM hatuM, kAla karma ane svabhAvamAM rahela chava jIvane jIvADa hatuM. te hajAra paga, hajAra upha, hajAra hAtha ane hajAra netra vALo thayo hato aMDa bhedI bahAra nIkaLe. jenA avayavathI lokakalpanA che, tenA keDanA bhAgamAM mRtyu leka che, ne kaTI uparanA vibhAgamAM judA judA devaloke che. je paikImAM nAbhI upara bhUva leka (gRDacAra ) udaya upara svargaleka, chAtI upara maham grIvAmAM jana, stanamAM teleka ane mAthA upara satya loka che ane tenI upara sanAtana brahma che. keDathI nIcenA bhAgamAM sAta tala (naraka sthAna) che. keTaleka ThekANe A saMkhyAnI noMdha ekavIsanA AMkathI paNa dekhADela che jyAM sAta talanI yAdagIrI A pramANe che. keDa nIce atala, upha (sAthala) nIce vitala, jAnu nIce sutala, jAMdha nIce talAtala, ghuMTI nIce mahAtala, pagamAM rasAtala ane paganA taLIyA nIce pAtAla ema judAM judAM sthAne rahelAM che. A sivAya bIjI rItanI kalpanA paNa prApta thaI zake che jemAM kahe che ke, bhUloka, bhuvarloka ane svarlokanA sthAne anukrame paga, nAbhi ane mastaka che. AthI samajI zakAya che ke lokasthitinA purANa siddhAMta paNa jaina siddhAMtanI samAna mAnyatAvALA che. A lokAkAzanA madhya bhAgamAM darzAvela mRtyu loka-bhUlaka teja ApaNI pRthvI che. A pRthvI te mATIno ghaTTa sapATa thara che. brahmA mATI pAtharIne tene pASANathI TIpate have.' (tti paripa6) te sthira che. arvAcIna kALamAM pRthvI mATe bhramaNavAdanI mAnyatA vizvAsa pAtra banI che paraMtu dareka prAcIna graMmAM te pRthvIne sthira tarIke oLakhAvela che. pRthvI sthira che ane sUrya phare che. A bAbatanI noMdha levA paNa ahIM jarUrI dhAruM chuM. jaina bhUgala zAstra --jaMbu dIpa prajJapti surya prajJapti che. bhASAnI dRSTithI jenI racanA kAla 2200 thI 2400 varSa pUrve che temAM lekane ane pRthvIne sthira kahela che. sada a0 3 va0 6 mAM lakhe che ke-vizva prakAzI sUrya suvarNamaya rathamAM besIne Ave che. te pravaNavata, urdhva deza yukta urva bhAgamAM thaI pravaNa bhAganA bhedathI gamanAgamana kare che. praNaya janakAraka dezamAM zvetAzvathI Ave che. kada a0 2 a. 1 0 5-mAM lakhe che ke sUrya nitya 5059 jana cAlavA vaDe merune pradakSiNA de che. A pradakSiNa dakSiNapakrama jANavI. Rgvada a2 ara pa kA ra gharanI arajI vAkRSi vAvA ane pRthvI acara che, acala che. vi, 6. 15 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 jenavibhAga pavitra pustaka bAibalamAM paNa e ja mAnyatA prakAzela che. "paNa pRthvI kAyama che. sUrya Athame che" ane uge che (sabhA zikSaka 1-4) "teNe acala pRthvIne pAyo nAkhyo." (gIta 104-5) "pRthvI sthira che." (gIta 109-90) I. sa. pUrve 200 varSe thayela hIpArakasa paNa pRthvIne sthira kahete hate. TolemI ane keparanIkasanA madhya bhAgamAM thayela ke brAhiye paNa pRthvI mATe sthiratA ja bula karela che. paNa tenI vizeSa mAnyatA e hatI ke-sUrya ane caMdra pRthvIne AMTe de che ane bIjA graho sUryanI cAre bAju phare che ane atyAre paNa pRthvI sthira hovAne dAvo karanAra ghaNAya pAzcAtya paMDita che. meM sAMbhaLyuM che ke hamaNAM ja eka presare navIna zodhamAM pRthvIne (cha khuNavALI ane) sthira darzAvela che. i. sa. pUrvanuM grIka jotiSa paNa pRthvIne sthira kahe che eTale prAcIna kAlamAM sarvAnumate ema manAtuM ke pRthvI sthira che. A pRthvInA madhya bhAgamAM (pramANagule) lAkha jana lAMbo paheLe jaMbu vRkSanA nAmathI prasiddhi pAmelo jaMbu dIpa che. tenA madhya bhAgamAM 10000 ejana bhUmimAM patharAyela lAkha jana uMce mera parvata che. tenI uttaramAM ane dakSiNamAM 250-250 maLIne pAMcaso yojana vistAravALAM be bhadra zALa bane che. meru parvatanI dakSiNanA bhadra zALa vananI dakSiNe 1184ra jananuM deva kukSetra che. tethI dakSiNamAM ne dakSiNamAM ja ardhA ardhA mApavAlA 1684ra yojanane nISadha, 84ra1 jananuM harivarSa kSetra, 4210 ejanane mahA hemavaMtagiri, 2105 jana pramANa hemavaMta kSetra, 105ra yojanane cula hemavaMta giri, para6 jananuM bharata kSetra, ema anukrame rahela che. Aja rItithI megnI uttaramAM uttara kukSetra che, ane tyAra pachI uttara tarapha dakSiNanI peThe ardhA ardhA mApavALA nIlavaMta parvata, ramyakakSetra rUpI parvata, hiraNyavaMta kSetra, zikharI parvata ane aravata kSetra che. uparokta dareka kSetramAM manuSyanI vastI che. vaLI niSadha ane nIlavaMta parvatanI madhye merunA pUrva pazcima bhAgamAM mahAvideha kSetra che temAM paNa manuSya rahe che. uttaranuM arAvata kSetra ane dakSiNanuM bharatakSetra che. te banne jaMbu dvIpanA 190 mA bhAgamAM patharAyelA arthAta para6 jana pramANuvALA che. A pramANe eka lAkha jananA jaMbuddIpanI jaina darzananI mAnyatA che. purANomAM paNa jaMbudvIpanuM upara lakhyA pramANe ja svarUpa darzana karAvyuM che. mAtra keTalAMka nAmamAM ane mApamAM thoDo pharaka che jethI purANamAM jabuddIpanI racanA nIce pramANe khaDI thAya che. lavaNa samudrathI vIMTAyelo cakra jevo lAkha yojanane jabudIpa che. (viSNu purANanRsiMha purANa ) tenA madhyamAM meru parvata che. merunI dakSiNe ane lavaNodadhinI uttare bharataki puruSa ane harivarSa kSetro che ne AMtare eka eka parvata che. te ja pramANe menI uttaramAM karu, hiraNya ane ramyaka ema traNa kSetra che. menI pUrva pazcime ketumAla ane bhadrAzvavarSa che. meru te lAkha pejana uMce senAne parvata che, jenuM IlAvarta nAme kSetra che. A kSetramAM senAnA kAgaDA hoya che. A mesane sUrya caMdra nakSatra ane vAyu dakSiNapakramathI nitya pradakSiNA de che. A uparathI dizA mATe evI maryAdA baMdhAya che ke Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bhUgala 111 menI bhUmi te samapradezanuM uttara sthAna che ane sUrya uge te dareka pradeza mATe pUrvI dizA che. tethI amuttare . A mAnyatA satya pAThane bhajave che. (mArAma 202) menA svarUpa mATe purANamAM judA judA mata che. juo-meru gAyanA puccha jevo che, (viSNu purANu). dhaturAnA kula jevo che, (padmapurANa), cekhuTe che, (bhAgurI). aSTakeNu che, (sAvaraNa). sAta khuTe che, (atri). sahastra khuTe che, (bhagu). guMthelA vALa jevo che, (gArgI). goLa che, (anya). khuTe che, (masya purANa ). IlA varSamAM cAra devadhAna che. jemAM siddha cAraNo vicare che. A dareka kSetre paikInA dakSiNa ane uttara ane kSetre dhanuSya kAmaThInA AkAre che. (padmapurANa bhUmikhaMDa adhyAya 101. nRsiMhapurANa ke adhyAya 30 ) vahina purANamAM kSetranAM nAme upara pramANeja darzAvyA che - uttarA kuravoramyaM varSa haimavataM tathA bhadrAzva ketumAlaM ca tathA varSamilAvataM // 1 // bhArata harivarSa ca tathA kiMpuruSAvRtaM etAnyAhautu varSANi puni thitari tu / 2 / tilakakRta mRgazIrSamAM paNa e ja nAme maLe che. arvAcIna zodhake paNa samucitapaNe 49320000 mAIla pRthvI tathA tethI cAra gaNuM samudra hovAnuM kahe che. A jaMbudIpanI cetarapha lapeTAyela cuDInI jevo be lAkha yajanane khAro lavaNa samudra che temAM manuSya nivAsanA pada dIpe che. lavaNuM samudranAM keTalAMeka mAchalIo rAkSasI kadanAM hoya che. lavaNuM samudranI pharate cAra lAkha ejanane ghAtakI dIpa che. A dvIpamAM paNa pUrva pazcimamAM be meru parvata che ane jabuddIpanI peThe ja uttara dakSiNanA vibhAge be merunAM babbe kSetra ane parvata che. temAMnA dareka kSetramAM manuSyo vase che. ghAtakI dvIpanI pharate ATha lAkha janane kAledadhi samudra che, jyAM taddana kALuM pANI hoya che. tenI pilIpAra goLa vIMTAyelo puSkaravara nAme dvIpa che. jenI adhavacamAMja pharato cakrAkAre 1721 jana uMco bhAnuSottara parvata che. A kAraNathI hIpano ardha bhAga parvatanI bahAra ane ardha bhAga aMdara rahe che. eTale A dvIpane ardha puSkarAvatenA nAme oLakhAvAya che. A dvIpano aMdarano ardha khaMDa pUrva pazcimanA be meranAM kSetre, nadIo, parvata ane manuSyothI vibhUSita che. upara pramANe mAnuSottara parvatanA madhya bhAgamAM 1 jabudvIpa 1 ghAtakIkhaMDa ane be puSkaravara ema rA dvIpa che. temAM manuSya tathA tirtha janme che vase che ane mare che. ane tenI pharatA bIjA asaMkhya dIpe che. temAM mAtra tiryo hoya che jethI manuSya kSetra e saMjJAmAM rA dvIpano samAveza thAya che. puSkaravara dvIpanI pharate puSkaravara samudra che ane tene vIMTIne cAre bAju vANI dIpa rahela che. A pramANe bamaNuM bamaNuM pramANavALA dvIpa. ane samudro rahela che je paikInAM atyAre chatrIsa nAmo maLI zake che. taddana che svayaMbhUramaNa samudra che. je adha rAjalokamAM patharAyela che te tenI pachI alokAkAza che. Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 jainavibhAga purANI bhUgoLamAM jaMbu dvIpanI mAnyatAmAM je samAnatA che te samAnatA tyAra pachInA kathanamAM alpAMze che kemake purANa graMtho pramANe eka pachI bIje dIpa bamaNuM hoya che, jyAre AkhAgamAnusAre dIpa pachIne dvIpa cAra gaNe thate jovAya che. vaLI purANa graMthano evo sAra che ke-kSIradadhi, IkSarasodadhi, suradadhi, ghodadhi, kIradadhi, maMDedadhi ane zudadhi (mArkaDeya purANa) A pramANe sAta samudra che ane tyAra pachI mAnuSastara parvata che. meru parvatathI A mAnuSottara parvatanI vacamAM jeTalI pRthvI che teTalI ja mAnuSI vastIthI rahita mAnuSAra parvatanI bahAra bIjI pRthvI che. A samasta pRthvIne vistAra 50 karoDa jana che ane tene cothA bhAgamAM lokAlokAcala parvata che. A purANa graMtha mAnyatAthI taittirIya brAhmaNa 2-11-1 vizeSa ajavALuM pADe che je vaktavyatAmAM mRtyulokanI vizALatA mAnavAne avakAza rahe che. te kahe che ke vizva anaMtaapAra che. jaina zAstra kahe che ke manuSya kSetra-aDhI dIpa 45 lAkha yojanamAM che. paraMtu mRtyulokano vistAra eka rAjaloka ane uMcAI nIce 900 ne upara 900 maLIne 1800 jana che. ApaNe hiMdusthAna dakSiNa AMbuLIpanA bhAratakSetrano eka vibhAga che. tenuM prAcIna nAma bharatakhaMDa hatuM. A nAma RSabhadevanA putra bharata cakravAtanA rAjya sthApanathI prasiddha thaela che. (mArkanDeya) temaja te arasAmAM bharata cakravatInA bhAIenA nAma uparathI kaccha, mahAkaccha, sudarzana, kurupaMcAla, vigere dareka dezonAM nAma paDayAM hatAM. atyAre temAMnA ghaNAM nAmamAM pheraphAra thaI gayAM che. hiMdustAna A saMjJA siMdhuvAsI lokaeN mATe vaparAtI hatI. paraMtu atyAre to te saMjJAmAM bharatakSetranA moTA vibhAgone saMgraha jovAmAM Ave che. A ja pramANe keTalAka dezone paNa rUpAntara pAmelAM nAmathI oLakhIe chIe. temanAM prAcIna nAmo bIjAM hatAM jema ke-hiMdustAnanAM tailaMga, erIsA, AsAma, AgrA prAMta, malabAra, ayodhyA, dakSiNa paMjAba, madrAsa, baMgAlA, kaccha, brahmadeza, mevADa, surata ane tIbeTane prAcIna prajA AMdhra, kalama, kAmarUpa, kura, kerala, kezala, jAlaMdhara, drAvala, naiSadha, bhejakeTa, magadha, medapATa, sauvIra ane dUNanA nAmathI oLakhatI hatI. temaja hiMdu bahAranA kAbula, rUziyA, grIsa, balucistAna, AphIkA, arabastAna, mIsara ane sIlona vigere pradezo kaikeya, rUkSma, pavana, pulIMda, barbara, bAhika, bhadra ane siMhadIpa vigere nAmathI prasiddha hatA. A pramANe te arasAnAM nAmo jema rUpAntara pAmyAM che tema hiMdustAnane paNa bharatakhaMDanI nAmanA TuMka mudata thayA keTaleka aMze bhuMsAyela che. bharatakSetranI uttare 100 yojana uMce himavAna parvata che; tathA pUrva, pazcima ane dakSiNe lavaNadadhi samudra che. bharatakSetranI pahoLAI parakara jana che ane uttara dakSiNamAM sutela 50 ejana pahoLA vaitADhyagirithI te kSetranA be bhAga paDe che. vaLI uttaramAMthI nIkaLI dakSiNamAM vahetI gaMgA siMdhunA saMgathI uparokta bane bharatAddhanA traNa traNa vibhAge thAya che. A pramANe bharatakSetranA cha khaMDa thAya che. te cha khaMDamAMthI dakSiNa bhArataIne madhyamakhaMDa AryakhaMDa tarIke oLakhAto hato. A khaMDe eTalA badhA vizAla che Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina bhUgola 110 ke jemAM vasanArA manuSyo keI jAtane paraspara vyavahAra karI zakatA nathI. arthAta eka khaMDamAMthI bIjA khaMDamAM javAmAM bahu muzkelIo rahelI che-AryakhaMDanA madhyamAM zAzvatA svastika upara bAra yojana lAMbI ane nava jana pahoLI vinItA nagarInuM sthAna che jenI uttaramAM aSTApada parvata che. vinItA ane lavaNuM samudranA madhyamAM zatruMjaya parvata che tathA bharatakSetranI dakSiNamAM traNa tIrthabhUmi che. purANa graMthe paNa jabudIpanA navamA sthAnane pavitra bharata tarIke oLakhAve che paraMtu tene vistAra nava jana hovAnuM kahe che. vinItA (prAcIna adhyA) nI uttaramAM rahelA aSTApada parvatanuM paurANika nAma kailAsa parvata che. jana bhUmiti gaNanAmAM traNa prakAranA jana kalpela che. prathama usevAMgulathI gaNatAM keSTakamAM Adhunika mApane maLatuM jananuM mApa che. bIjA svAtmAMgulathI gaNatA keSTakamAM vividha manuSyamAM uMcAI nIcAIne pheraphAra paDatuM hovAthI vividha kAlanuM mApa ghaDAya che. ane trIjA pramANagulathI gaNAtA koSTakamAM uvAMgulathI kalpela cejina karatAM laMbAImAM cAra gaNuM ane pahelAImAM aDhI gaNuM mApa Ave che. A aMtima yajananI laMbAIthI ke pahelAIthI dvIpa kSetranI jana gaNanA karela che. A rItie gaNanA karatAM samasta deza pradezane samAveza sulabhatAthI bharata kSetramAM thaI zake ema che ane bharata kSetra sivAyanI pRthvInuM kevuM kada che te paNa turata kalpanAmAM AvI zake tema che. A pramANe jaina darzane darzAvela pRthvInuM pramANa bahu vizAla che. ( purANa graMtha paNa bharatakhaMDanA bahu dezonAM ane keTalAka dInAM nAme tathA varNane saMkSepamAM kare che chatAM A mAnyatA alpAMze jaina darzanathI judI paDe che. A lokasthiti zAne AdhAre che, tyAre A pRthvI jenI upara sthira che te viSayamAM dIrdhadazI jaina darzane ati sukSma dRSTino upayoga karyo che. kemake pRthvI mUrta che ane tene dhArI rAkhanAra paNa koI teja mUrta padArtha hoya to pachI te pRthvInA AdhArabhUta padArthane AkAzamAM TakAvI rAkhanAra keI trIje padArtha paNa kaha5vo paDe. paraMtu A pramANe aMte anAsthaLeSa Ave che mATe anavasthA deSanI aDacaNa dUra thAya tevA mArgane avalaMbavA jaina darzane apUrva yukti vAparI che. ApaNe jANIe chIe ke ApaNI pAsenuM vAtAvaraNa bahu pAtaLuM che paNa jema jema upara uMce caDIe chIe tema tema tyAM ghaTTa vAtAvaraNa joI zakAya che. uMce amuka hade te vAyumAM pakSI ke vimAnane bhArane jhIlI zake tevI nakkaratA anubhavAya che. geluseka pitAnA I. sa. 1804 nA varNanamAM lakhe che ke sumAre cAra bhAila uMce jatAM ThaMDI havAnA sababe amArI zAhI paNa sukAI gaI hatI. vaLI tyAM amAruM pakSI paNa uDI zakayuM nahIM. AthI vadhAre AgaLa jaIe to phephasAM paNa na saMgrahI zake evI havA che. sane 1862 mAM 7 mAIla jatAM jarmana vidvAna glezIyAne bebhAnanI asara thaI hatI. tyAM evI havA che ke jenA AdhAre vAdaLAM ane pANI sthira rahI zake che. Apta puruSonA jJAnathI jana darzana A ja buddhine svIkAra karI jaNAve che ke tana vAyu (pAtaLA vAyu) nI upara ghana vAyu che ne tenI upara ghane dadhi baraphanI jevuM ghaTTa pANI che. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 je vibhAga jenI upara game teTalo bhAra nAkhavA chatAM sthira rahI zake che. A kathananI sAbItI baraphanA parvata jevAthI vizeSa puravAra thAya che. A niyamAnusAra tanavAyu, ghanavAyu ane ghanodadhi upara ApaNI pRthvI sthira rahela che. svargAdika sthAne mATe A traNa ane te sivAyanA bIjA keTalAka AdhAra che. A pramANe pRthvInA AdhAranA sabaMdhe jaina darzana nAmAM suMdara vivecana maLI zake che. have prAcIna jainetara dazAmAM tapAsIe te A viSayanI mAnyatA judI judI rIte darzAvela che. A sabaMdhe bAibalamAM lakhela ke-" A pRthvIne pAye samudranA pravAha para sthApela che" "te yahovAha pitAnA oraDAnA bhAravaTIyA pANI upara muke che." A zabdothI pRthvInI nIce samudra che evuM bAIbalakAranuM maMtavya che. kurAne zarIphanA pharamAna pramANe "A pRthvI gAyanA zIMgaDA para che" ema samajAya che. gujarAtI patranA cAlu 44 mA varSanA aDhAramA aMkamAM jagatanA AdhAra mATe purANuM mAnyatA dekhADatA IslAma lAlAjI nurAjI lakhe che ke muLa AdhArabhUta tatva " dharma " che. tenI upara anukrame jugra, nIra, zeSanAga ane dhumADedharI che (tyArapachI) A dhamaDAdherInA zRMga (zIMgaDAM) upara rAI ane rAI upara sRSTi che. keTalAka graMtha mAtra zeSanAga upara pRthvI hovAnuM jaNAve che paraMtu te kathanamAM eTalo satyAMza rahe che ke pRthvInI nIce zeSasthAna-nAgaloka asurenuM nivAsasthAna che. vaLI amRtasAgaranA graMthakAra te jaNAve che ke hAthI, vRSabha, kacchapa ane sarpa upara pRthvI che. amuka amuka sUrya saMkrAMta rAzImAM te rAzI sAthe saMbaMdha rAkhanAra AcAramAMthI eka calAyamAna thavAthI bhUkaMpanA prasaMgo bane che. taittirIya brA. 1 aSTaka 1 adhyAya 1 mAM lakhe che ke pANImAM kamala che ane te kamala upara pRthvI che. A pRthvIne brahmAe TIpIne sIdhI sapATa karela che. vaLI keTalAMka purANe kahe che ke-pRthvI lAMbI pahoLI 50 karoDa jana che. tenA cothA bhAgamAM lekAlokAcala parvata che. te upara diggajo rahIne suMDhavaDe pRthvIne dharI rAkhe che ane pRthvIne tema dharI rAkhavAmAM potAnI badhI senAthI vIMTAelA bhagavAna paNa pitAnA hAtho vaDe sahAya kare che. (padmapurANanA bhUmi khaMDamAM bhUmivarNana adhyAya 131). - A upalabdha thatA purAvA uparathI spaSTa samajI zakAya che ke paurANika kAlamAM pRthvInA AdhArabhUta kayA kyA padArtha che te mAnyatA vivAdAspada hatI. A pramANe prAcIna bhugela viSayamAM bahu aMze jaina mAnyatAmAM ane bIjI mAnya tAmAM keTaluM sAmya ane keTalo pharaka hatA te uparanA nibaMdhamAM samajAvavA prayatna thaela che. 1. A nibaMdha pUjyapAda guruvarya zrI darzanavijayajIkRta aprakaTa vizvaracanA prabaMdhamAMthI uSata karyo che mATe A lekhanuM badhuM mAna teozrIne ja ghaTe che.