Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
- tZ::
ratM... SUZZrE7:= | મોરથ જે સમસ્ત મજુવો કહાવીરૂં. આ છે શ્રીશાસન કંટકેદારક ગ્રંથમાલા-ગ્રંથાક ૩૯ જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
— યાને — શ્રમણ ભગવાન મહાવીર પરમાત્માના
પ્રાચીન ૧૦ ૧ સ્તવનોનો સંગ્રહ
Tr======ા હીરા'
દીરામreરામાજિc
GAWPegasawasawesweswes Deewewewe
છે....૨....ક છે પૂ. મુનિરાજ શ્રી ગુણસાગરજી મહારાજ
પ્રકાશક : | શ્રી શાસન કંટકેદ્ધારક સૂરિજી જૈન જ્ઞાન મંદિર તે
જી. ભાવનગર, વાયા તળાજા, મુ. ઠળીયા
=====
====Jze=YTRIEVED
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
નંબર
નામ
لم
ع
તિથિચર્ચા અંગેના પુસ્તકો વસાવો.
| કિ મત ૧ શ્રી તત્વતરંગિણી ગ્રંથનો અક્ષરશ: અનુવાદ રૂા. ૮-૦૦ ૨ ૫. વ. તિ... થ...નિ...ર્ણ...ય
રૂ. ૯-૦૦ ૩ તવતર ગિણી ગ્રંથરત્ન સાનુવાદ
૨ ૪ - ૦ ૦ ૪ પર્વતિય પ્રકાશ તિમિર ભાસ્કર
રૂા. ૫-૦૦ ૫ પર્વતિથિ બેધક પ્ર...નો. ત્ત...રી રૂા ૮-૦૦ ૬ તિથિચર્ચા અંગેના શાસ્ત્રીય પુરાવાઓ - રૂા. ૨-૦૦ ૭ સૂતક-પ્રહણના શાસ્ત્રીય પૂરાવા ભા. ૧ લે રૂા. ૧-૦૦ ૮ નવા મતનું સચોટ અને સરળ નિરસન છે ૧-૨૫ ૯ અસજ ઝાય અંગેના શાસ્ત્રીય પુરાવા ભા. ૨ રૂા ૧-૦૦ ૧૦ નવાવર્ગની સાધુતાનું દિગ દર્શન રૂા. ૧-૦૦
આરાધનામાં બે પર્વ તિયિ કરાય જ નહિ અલભ્ય ૧૨ નવા મતિઓના વિક્રદર્શનનું પ્રદર્શન રૂા. ૧-૦૦ ૧૩ તપાગચ્છની આચરણા આગમ અ ગે પરંપરાનું
સારી છે રૂા. ૧- ૦ ૦ ક ૧૪ જૈન –સ...મા જ- સા .. વ ધા...ન રૂા. અમુલ્ય
૧૫ દેવસુર તપાગચ્છીય શ્રી સંઘને સુચના રૂા. ૧-૦૦ ( ૧૬ , રસ્તા ..વ ના તિમિર-ભા.....૨ રૂા. ૧-૦૦ ૧૭ તિ... થિ ચ ..ર્ચા નું તા. ર વ ણ રા અલખ્ય ૧૮ પાલીતાણા તિ...યિ. ચ. ર્ચા પ્ર-નેત્તરી રૂા. ૮-૦૦ ૧૮ જૈન શાસનને ઘેરી રહેલે ઘેર પીળા રૂા ૨- ૦૦ ૨૦ રાજનગર -શ્રમણ સંમેલનતી કે ર્યવાહી રૂા 5 ૨ - ૨ 1 ની રામચ દ્રસૂરિજીને સણસણતે જવાબ રૂ ૨ - ૦ ૦ ૨ ૨ શ સ ન જય ૫...તા . કા
રૂા. ૨-૦ ૦ ૨૩ નવા મતીઓના પ્રચારની પોકળતા રૂા. ૧છે ર૪ નેવું વર્ષ પહેલાના પ ચગીની ફેટ કે પી બુક રૂા ૧-૦૦
૨૫ શ સ ન ત...૫... ત્રિ... કા રૂા. ૧ ૦૦ ,
૦
6 ૦
જ
o ૦
- જ
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
|
| ચરમ તીર્થકર શ્રી મહાવીર સ્વામિને નમઃ જ શ્રી શાસનકંટકેદ્ધારક ગ્રંથમાળા-ગ્રંથાંક ૩૯
|
શ્રી જ્ઞાત નંદન ગુણાવળી
– યાને – ચરમ તીર્થકર ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીના
૧૦૧ પ્રાચીન સ્તવન સંગ્રહ.
દિ'
સંશોધક :– પરમ પૂજ્ય શાસનકટકોદ્ધારક આચાર્યદેવ શ્રી
હંસસાગરસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબના પરમવિનયી શિષ્યરત્ન પૂ. પ્ર. મુનિશ્રી મુનીન્દ્રસાગરજી મહારાજ તથા વ્યાકરણ વિશારદ, વિવિંદ્ર પૂ. પં. શ્રી નરેન્દ્રસાગરજી મહારાજ સાહેબ.
પ્રકાશક – શ્રી શાસનકંટકે દ્ધારકસૂરિજી જૈન જ્ઞાનમંદિર વાયા : તલાજા, જી. ભાવનગર
મુ. ઠળીયા – ગુજરાત
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
જો
મંગળ
Jકી)
(wભ
કો
(
) મિ
iDI G૬ મી
G (ie
GEN
દિવસનાં ચોઘડીયા
14
કાળ
wwત લાક યલ )
i
રોજ
ઉમ
(લાભ
Lan
19. K
nic
વિરાજ
તા
કે
પ્રાપ્તિસ્થાન – શ્રી શાસનકંટકેદ્ધારસૂરિજી જૈન જ્ઞાનમંદિર વાયા : તળાજા, જી. : ભાવનગર,
માં. ઠળીયા (ગુજરાત)
વીર સં. ૨૫૦૯ –(૦) – વિ. સં. ૨૦૩૯ | | આગમધારક સં. ૩૪ દ્વિતીયા વૃત્તિ
કાપી ૫૦૦ | કિંમત રૂા. ૫ ૦૦ મુદ્રક :–શ્રી અરૂણોદય પ્રેસ ખારગેટ-ભાવનગર.
િ
રાત્રીનાં ચેઘડીયા
છે
કોમ
AIR
s
.
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
$ શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણુવલીના સહાયકની ? શુ....ભ....ના.....મા..........લી.
રૂ. ૩૫૧ શેઠશ્રી અમરચંદ મુળજીભાઈના સ્મરણાર્થે
. હ. તેમના સુપુત્રો. પાલીતાણા રૂ. ૧૫૧ પૂ. સા. શ્રી વિદ્યાશ્રીજી મ. ના ઉપદેશથી
શ્રાવિકા સંઘ. હ. દેવકરબેન વલ્લભીપુર રૂા. ૧૫૧ શેઠશ્રી દીપચંદ કેશવજી પાલીતાણા રૂા. ૧૦૧ પૂ. સા. શ્રી મૃગેન્દ્રશ્રીજી મના ઉપદેશથી
ખાનપુરના શ્રાવિકા બહેને અમદાવાદ રૂ ૧૦૧ પૂ. સા. શ્રી રત્નત્રયાશ્રીજી મ.ના ઉપદેશથી
મહેતા ભંવરલાલ વીરચંદભાઈ સેજત રૂા. ૧૦૧ ૫. સા. શ્રી ગુણોદયાશ્રીજી મ.ના ઉપદેશથી
શ્રી હસુબેન હિરાચંદના સિદ્ધિતપ નિમિત્તે
હરિપુરા સુરત રૂા. ૧૦૧ શેઠશ્રી ગીરધરલાલ જુઠાલાલ પાલીતાણું રૂ. ૧૦૧ શ્રી રમણલાલ મણીલાલ બેગમપુરા,
અમદાવાદ. રૂા. ૧૦૧ શેઠશ્રી જગજીવન ઉજમશી સરદાર સોસાયટી,
સુરેન્દ્રનગર
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
રૂ. ૧૧ મહેતા યશવંતરાય પિપટલાલ હરિપુરા, સુરત. રૂ. ૧૦૧ શા. માણેકચંદ નાનજીભાઈ ધ્રાંગધ્રા રૂા. ૧૦૧ સંઘવી શાંતિલાલ ઠાકરદાસ મહિધરપુરા, સુરત. રૂ. ૧૦૧ શેઠશ્રી તારાચંદ પિપટલાલ ચૂડાવાળા
અમદાવાદ. રૂ. ૧૦૧ શેઠશ્રી શાંતિલાલ મોહનલાલ રામપુરા.
વકીલ વીરચંદભાઈ ગોર્ધનભાઈ સતના
સુપત્ની અચરતબેનના સ્મરણાર્થે પાલીતાણા. રૂા. ૧૦૧ શ્રી રમણઑન રંગીલદાસ તરફથી તેમના
માસક્ષમણ નિમિ. હરિપુરા, સુરત. રૂ. ૧૦૧ શ્રી કુસુમબ્રેન વશરામભાઈ પાલીતાણુ.
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી પંચ પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર
મંત્રને મહિમા
૧. જૈન જનતાને ગુરૂ મંત્ર કયે .....
પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૨. સર્વ શાસ્ત્રોનું અંતર વ્યાપક સૂત્ર કયું ?”
" પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૩. સર્વ સૂરોને અર્પણ કરતા પહેલાં શું
અર્પણ કરાય છે. પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૪. ભગવાન ભદ્રબાહુવામીએ બધી નિર્યુકિતઓમાં પહેલી નિર્યુકિત જે સત્રની કરી તે સૂગ કર્યું..
પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૫. સૂત્રોની વ્યાખ્યા કરવા પહેલાં ક્યા સૂત્રની
વ્યાખ્યા પહેલી કરાય ?..પચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર સર્વકાલમાં સર્વક્ષેત્રમાં એક સરખે જ સૂત્રપાઠ
જેને રહે એવું સૂર કર્યું છે. પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૭. બાર અંગ અને ચૌદ પૂર્વને ધારણ કરનારાઓને
પંણ મરણ સમયે આરાધના કરવાના સાધનભૂત સૂત્ર કયું પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
.
(૮) ૮. સુદર્શન શેઠને તેવી ઉત્તમ દશા લાવી આપનાર
ભવાંતરનું સાધન કયું પંચ પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર ૮. સમસ્ત પાને નાશ કરવામાં સમર્થ
એ મંત્ર કટ....પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૧૦. રસ્તે ચાલતાં પણ ગણી શકાય એવું સૂત્ર કયું ....
....પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૧૧. અપવિત્ર અથવા પવિત્ર એ બંને અવરથામાં મરણ કરી શકાય એવું સૂત્ર કયું ?...
* પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૧ર. સર્વ મંગલ માં આઘે મંગલ તરીકે ઉચ્ચારણ
કરવાનું મંગલ કયું ?... પંચ પરમેષ્ઠિ નમરકાર ૧૩. અનુક્રમે, વગર અનુક્રમે અથવા અંતથી શરૂ કરીને પણ ગણી શકાય એવું સૂત્ર કયું છે.......
પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૧૪. કેવળ આત્માની શુદ્ધદશાને પ્રકટ કરનારાઓને જ જેમાં નમરકાર કરવાનું છે. એ નમન સૂત્ર કયું?...
પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૧૫. કેવલ આત્મશાના અવલંબને જ નમન કરવા લાયક એવા મહાપુરૂષને જ નમસ્કાર કરાવનાર
સૂર કયું પંચ પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૬. કર્યું સૂત્ર ઉચ્ચારણ કર્યા પછી ભવ્ય જીવને ' સૂત્રોનું અધ્યયન કરાવાય ?...
પંચ પરમેષ્ઠિ નમસ્કાર ૧૭. કયું સૂત્ર આરાધતાં અટ્ટમ, આઠ અબેલ અને પાંચ ઉપવાસ કરનાનું સરકાર ફરમાવે છે ?”
પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૧૮. ઇરિયાવહી અથવા ચૌત્યવંદનાદિ સૂત્રોનું અધ્યયન કરવા પહેલાં સરકારે કર્યું સૂત્ર ભણાવવું
જરૂરી ગણે છે. ?...પંચ પરમેષ્ઠિ સુરા ૧૯. સકલ શાસન, બાર અંગ અને ચૌદ
પૂર્વ સાર કરે છે... પંચ પરમેષ્ઠિ મંત્ર ૨૦. સર્વ કલે, સર્વ ક્ષેત્રે, સર્વ જાનેમ ગલ
અને કામ હોય તે કોણ? ....પંચ પરમેષ્ઠિ
પ્રણેતાઆગામોદ્ધારક
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
મી વધવાન વામને નામ પ્રકાશકીય નિવેદન.
શ્રી સર્વજ્ઞપ્રણીત સદ્ધરાધક શ્રી ચતુર્વિધ જૈન સંઘના પુનિત કર કમલમાં આ “શ્રી શાસનકંટકેદ્ધારક સૂરિજી જૈન ગ્રંથમાળા'ના ૩૯મા મણકા તરીકે– “શ્રી જ્ઞાતનદન ગુણુવલી' નામના પુસ્તક રત્નને સમર્પતા પ્રમહાતિરેક અનુભવીએ છીએ.
આપણુ લકત્તર એવા શ્રી જૈન સંઘને અનેક મહાશય તરફથી સ્તવનાદિ સંગ્રહના અનેક પુસ્તક પ્રસિદ્ધ થયા છે. તેમાં ચરમ તીર્થકર મહાવીર પ્રભુજી ના અનેક છુટક-છુટક સ્તવને પણ પ્રસિધ્ધ થયા છે.
પરંતુ એકજ પુસ્તકમાં શ્રી મહાવીર પરમાત્માના સ્તવનેને સંગ્રહ પ્રગટ થાય તે કેવું સારૂં ? એવી શુભ ભાવનાથી વિ. સં. ૨૦૧૯ ની સાલમાં શાંતમૂર્તિ પૂ. મુનિરાજ શ્રી ગુણસાગરજી મહારાજશ્રીએ અનેક પુસ્તકમાંથી લઈને શ્રી મહાવીર પરમાત્માના ૧૦૧ સ્તવનેને સંગ્રહ કરાવીને જ્ઞાતનંદન ગુણવલી નામનું હિંદી ટાઈપમાં પુસ્તક પ્રસિદ્ધ કરાવેલ.
ઉપરોક્ત પુસ્તકની માંગણી વધી જવાથી અને તે હાલમાં અપ્રાપ્ય હોવાથી હવે ગુજરાતી ટાઈપમાં છપાવવાની પૂજ્યશ્રીની ભાવના થવાથી તેઓશ્રીએ પૂ. શાસન પ્રભાવક શાસનકંટકે દ્ધારકે આચાર્યદેવ શ્રી હંસસાગરસૂરીશ્વરજી મ. શ્રી ના વિદ્વાન શિષ્યરત્ન તિવિંદ પૂ.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
પં. શ્રી નરેન્દ્રસાગરજી મ. શ્રીને આ કાર્ય સેપ્યું અને તેઓશ્રીએ તેને સહર્ષ સ્વીકાર કર્યો.
સાતનંદન ગુણાવલી’ નામના હિંદી પુસ્તકની પૂ. સા. શ્રી અંજનાશ્રીજી મ. ના શિષ્યા પૂ. વિદુષી સા. શ્રી વિદ્યાશ્રીજી મ. એ તથા તેઓના શિષ્યાઓએ ગુજરાતી લીપીમાં પ્રેસ કેપી તૈયાર કરી આપી છે.
શ્રી ચતુર્વિધ સંઘને હંમેશને માટે ઉપયોગી એવું આ પુસ્તક રત્ન શ્રી મહાવીર પરમાત્માના ૧૦૧ સ્તવને ને સંગ્રહ રૂ૫ શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલીની દ્વિતીયાવૃત્તિરૂપે શ્રી જેન આનંદ જ્ઞાન મંદિર દેવબાગ – જૈન ઉપાશ્રય જામનગર તરફથી નૂતન વર્ષે પ્રગટ થયેલ છે
તેમાંથી ૫૦૦ કેપીઓ આ ગ્રંથમાળાને જુદી કાઢવા માટે ઉદારતા બતાવનાર પૂ. મુનિરાજ શ્રી ગુણસાગરજી મ. શ્રીને આભાર માનવામાં આવે છે.
તેમજ આ પુસ્તક રત્નના દરેક પ્રફે બારીકાઈથી તપાસનાર પૂ. પં. શ્રી નરેન્દ્રસાગરજી મ. શ્રીને તથા આ પુસ્તકની વ્યવસ્થિત સંકલન કરી આપનાર પૂ. મુનીન્દ્રસાગરજી મ. શ્રીને આભાર માનવામાં આવે છે.
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
JAZMANJ =60 શ્રી મહાવીર પ્રભુજીના ૧૦૧ સ્તવનાની ....................ણિ..કા મઠ ૩૦૦ ૩ 6 5 6 > 0
ક્રમાંક
સ્તવન
૧
ગિરૂઆરે ગુણ તુમ તણા આજ જિનરાજ મુજ કાજ સિધ્યાં સવે સાહિબ યાયા મનમેહના સિદ્ધારથનાં રૅ નંદન વિનવું વીર જિષ્ણુસર પ્રભુ પાયા વંદુ વીર જિનેશ્ર્વર રાયા ७ વંદા વીરજિનેશ્વર રાયા
૨
.
૯
૧૦
૧૧
૧૨
૧૩
૧૪
૧૫
૧૬
૧૭
૧૮
૧૯
વીર જિણું જગત ઉપકારી
આજ મ્હારા પ્રભુજી સ્હામુ જુઓને વીરજી સુણા એક વિનતિ મેારી
માતા ત્રીશલાનંદ કુમાર
ના રે પ્રભુ નહિં માનુ
રૂડીને રઢીયાળી રે
વદા વી૨ જિનેસર રાયા
વીર કુંવરની વાતલડી કેને કરીએ
શાસન નાયક શિવસુખ દાયક
શ્રી મહાવીર મને હર્ દુઃખ હરણી દીપાલિકારે લાલ
વીર મધુરી વાણી ભાખે
પૃષ્ઠ
૧
૩
૪
પ
७
૧૧
૧૨
૧૩
૧૩
૧૪
૧૫
१७
૧૮
૧૯
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧૩)
કમાં
સ્તવન
૨૦
૨૪
૨૭
૨૬
૨૯
૨૭
૩૦.
૩૧
લઇ
૩૦
૩૧
માતા ત્રિશલા ઝુલાવે પુત્ર પારણે મારે દિવાળી રે થઈ આજ મેં તે નજીક રહસ્યા સિદ્ધિ શિરમણ સુરતિ સુંદર વીરજીને ચરણે લાગું ચરમ જિસર વિગત સ્વરૂપનું દુર્લભ ભવ લહી દેહલે રે વર્ધમાન જિનવરને ધ્યાને દુઃખ ટાળીયા મુખ દીઠે પ્રભુ બળદેખી સુરરાજા પ્રભુ ધરી પીઠ બૈતાલ બાલ વીરજી ઉ મ મેડી શાસન નાયક સુંદરૂ રે સુણ સુગુણ સનેહી સાહિબા ચરમ જિર્ણ એવી શમે ચરણ નમી જિનરાજના રે નીરખી નીરખી સાહિબકી સુરત શાસન નાયક સાહિબ સાચે આણંદમય નિરૂપમ વીશમે ત્રિશલા નંદન ચંદન શીતલ મુજ જી સિધ્ધારથ દારક સુગુણ સનેહા વીરજી સફળ ફલ્યા સહિ માહરાજી
w
૩૨
W
૩૩
૩૪
૩૭
૩૫
૩૮
૩૮
૩૭
૩૯
૩૮
૪૧
४०
૪૫
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
92
ક્રમાંક ૪૩
४६
४४
४७
૪૫
४८
9.
४७
૪૯
૫૩
૫૫
(૧૪)
સ્તવન આજ મારે સુરતરૂ ફલિયે સાર આજ સફલ દિન મારો એ આવ આવરે મારા મનડા માંહે શાસન પતિને વંદના શાસન નાયક સે અબ મેરી વર્ધમાન પ્રભુ વંદીએ વીર જિનેસર વંદીએ સમવસરણ શ્રી વીર બિરાજે જબુદ્ધીપે અવર વિદેહે. કેડી ગામે ગુન્હા કર્યા અરજ સુણી એક માહરી રે વીર વડપીર મહાવીર મોટો પ્રભુ વીર જિનેસર સુણ મુજ સ્વામી સુણ સુગુણ સનેહિર સાહિબા સમરી સરસતી વરસતી તે શું પ્રીત બંધાણી જગતગુરૂ નંદન ત્રિશલા દેવીને રે જગપતિ તારેક શ્રી જિનદેવ પ્રભુજી વીર જિjદને વંદીએ ' સિધ્ધારથ રાજાને ઘેર પટરાણું વધતી વેલી મહાવીરથી વીર જિનેવર સાહિબ મેરા વીર હમણા આવે છે મારે મંદિર -
૫૫
૫૪
૫૮
પંપ
પ૯
૫૬
૫૭
૬૨
પ૮
६४
૬૫
2
0
६८
0
૭૦
X
૬૫
ઇર.
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬૭
૭૫
७६
७८
૭૦
૮૨
૭૨
૭૩
૮૫
७४
૭૫
|
(૧૫)
સ્તવન શ્રી જિનવર ચરણે નમીજી યે જિનવર જગ હિતકારીરે શ્રી વર્ધમાન જિન રાજિઆ રે સમરીએ સરસતી વરસતી સરસતી સામિણી પાયે લાગી હસ્તિપાલ રાજાની સભામાં રે હે વીર વ્હેલા આવજો હરિશણ આવ્યા રે હો માતાજી તુમ ધન ધન રે સકલ સુરાસુર સેવિત સાહેબ વીરા વિના વીર તેની સાથે બેલશું સરસ્વતી સ્વામિની વિનવું રે વીર જિનેશ્વર પરમેશ્વર જ સરસતી માતા રે ! મતિ દીય નિરમલી મહાવીર સ્વામીના ર૭ ભવનું સ્તવન પહેલે ભવ એક ગામને રે... ઢાળ ૧ ન વેશ રચે તેણે વેલા ઢાળ ૨ પાંચમે ભવે કેલ્લાગ સન્નિવેશ ઢાળ ૩ ૯૮ અઢારમે ભવે સાત સુપન ઢાળ ૧૦૦ નયર માહણકુંડમાં વસે રે ઢાળ પ ૧૦૧ શ્રી મહાવીર પંચકલ્યાણક સ્તવન સાંભળજે સસનેહી સમણું ઢાળ -
७६
७८
૭૯
૯૭
૮૩
૧૦૩
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧૬)
ક્રમાંક
૮૭
પળ ૧
૧૧૨
સ્તવન
પૃષ્ટ ૮૬ ભવ સત્તાવીશ સ્કૂળમાંહિ ઢાળ ૨ ૧૫
કરી મહોત્સવ સિધ્ધારથ નૃપતિ ઢાળ ૩ ૧૦૮ શ્રી મહાવીર સ્વામીને પંચ કલ્યાણકનું દસ ઢાળીયુ
સરસ્વતી ભગવતી દીયે. ઢાળ ૧ નયર ક્ષત્રિય કુંડ નરપતિ ઢાળ ૨ ૧૧૪ ચળ્યું રે સિંહાસન ઈદ્ર ઢાળ ૩
૧૧૬ પ્રભુ કલ્પતરૂસમ વાધે ઢાળ ૪ ૧૧૭
યૌવન વય જબ આવિયા રે ઢાળ ૫ ૧૧૮ ૯૩ પીતરી સુપાસ રે ઢાળ ૬ ૯૪ : આલે આવે ત્રિશલાને કુંવર ઢાળ ૭
જસ ઘરે હાય પ્રભુ પારણું ઢાળ ૮ ૧૨૧
જુઓ જુઓ કમેં શું કીધું રે ઢાળ ૯ ૧૨૨ ८७ એમ કર્મ ખપાવી ઢાળ ૧૦
૧૨૩ વીર જિનેશ્વર સાહિબા ત્રિશલા નંદન ચંદન શીત અનિ હારે પુરણ મનેરથ મહાવીરજી સિધ્ધિવર્યા
૧૨૯ સાગર સમાધાનના પ્રશ્રનેત્તરે ૧૩૦ થી ૧૩૬
૧૨૦
૧૨૫ ૧૨૫
૧૨૭
૧૦૧
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
ક » નમે વીરાય ક આગદ્ધારક આચાર્ય પ્રવર શ્રી-આનંદસાગરસૂરીશ્વરે
નમઃ |
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
ગિરૂઆ રે ગુણ તુમતણ, શ્રી વર્ધમાન જિનરાયા રે; સુણતાં શ્રવણે અમી ઝરે, મારી નિરમળ થાયે કાયા રે....
ગિ. ૧ તુમ ગુણ ગણ ગંગાજળ, હું ઝીલી નિર્મળ થાઉં રે; અવર ન ધંધે આદરૂ, નિશદિન તોરા ગુણ ગાઉં રે...
મિત્ર ૨ જીલ્યા જે ગંગાજળે, તે છીલ્લર જળ નવિ પેસે રે; જે માલતી કુલે મહીયા, તે બાઉલ જઈ નહિ બેસે રે...
શિ૦ ૩
ઈમ અમે તુમ ગુણ ગોઠણું, રંગે રાચ્ચાને વળી માયા રે; તે કિમ ૫સુર આદરે, જે પરનારી વશ રાવ્યા રે..
: ગિ. ૪ તું ગતિ તું મતિ આશરે તું આલંબન મુજયારે રે; વાચક જસ કહે માહરે, તું જીવજીવન આધારે રે...
- , ગિ૨ ૫
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી
આજ જિનરાજ મુજ કાજ સિધાં સવે,
તું કૃપા કુંભ જે મુજ તુઠે કલ્પતરુ કામઘટ કામધેનુ મિલ્યા,
આંગણે અમીયરસ મેહ વૂડે. આજ૦ ૧ વીર તું કુડપુર નયર ભૂષણ દુઓ,
- રાય સિદ્ધાર્થ ત્રિશલા તનુજે; સિંહ લંછન કનક વર્ણ કર સખત તનુ,
તુજ સમ જગતમાં કોન દુજે ? આજ ર સિંહ પરે એક ધીર સંયમ રહી,
આયું બહેતેર વર્ષ પૂર્ણ પાળી; પુરી અપાપાએ નિષ્પાપ શિવવહુ વેર્યો,
તિહાં થકી પર્વ પ્રગટયું દીવાળી. આજ૦ ૩ સહસ તુજ ચૌદ મુનિવર મહાસંયમી, - સાધુણુ સહસ છત્રીસ રાજે; યક્ષ માતંગ સિદ્ધાયિકા વર સુરી,
| સકલ તુજ ભવિકની ભીતિ ભાંજે. આજ ૦ ૪ તુજ વચન રાગ સુખ સાગરે જીતે,
પલતે મેહ મિથ્યાત્વે વેલી; આવી ભાવીઓ ધર્મ પથ હું હવે,
દીજીયે પરમપદ હેઇ વેલી. આજ ૫
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી સિંહ નિશદિહ જો હૃદય ગિરિ મુજ રમે,
તું સુગુણલાહ અવિચલ નિરહે; તે કુમત રંગ માતંગના જુથથી,
મુજ નહીં કોઈ લવલેશ બીહે. આજ ૦ ૬ ચરણ તુજ શરણ મેં ચરણ ગુણનિધિ રહ્યા,
ભવ તરણ કરણ દમ શર્મ ખે; હાથ જોડી કહે જસવિજય બુધ ઈસ્યું,
દેવ નિજ ભુવનમાં દાસ રાખો. આજ૦ ૭
સાહિબ ધાયા મનમોહના, અતિ સેહના ભવિ હતા,
સાહિબ. ટેક આજ મેં સફલ મેરે, માનું ચિંતામણી પાયા-સાહિબ. ચોસઠ ઈન્દ્ર મિલિય પૂજી, ઇન્દ્રાણી ગુણ ગાયા.
સાહિબ૦–૧. જન્મ મહોત્સવ કરે દેવ; મેરૂશિખર લે આયા, હરિકે મન સંદેહ જાણી; ચરણે મેરૂ ચલાયા.
સાહિબ૦–૨ અહિ વેતાલરૂપ દાખી, દેવે ન વીર ભાયા, પ્રગટ ભયે પાય લાગી, વીર નાભિ બુલાયા સાહિબ -3 ઇન્દ્ર પૂછે વીર કહે, વ્યાકરણ નિપાયા, મેહ થે નિશાલ ઘરમેં, યુહીં વીર કઢાયા સાહિબ -૪
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી
વરસી દાન દઈ ધીર, લેઈ વ્રત સુહાયા. સાલ તલે ધ્યાન બાતે, ઘાતી ઘન ખપાયા. સાહિબ.–૫ લહી અનંતજ્ઞાન આપે, રૂપ ઝગમગાયા, જસ કહે હમસેઈ વીર, જતિનું તિ મીલાયા સા.-૬
સિદ્ધારથના રે નંદન વિનવું, વિનતડી અવધાર; ભવમંડપમાં રે નાટક નાચી, હવે મુજ દાન દેવરાવ.
* સિદ્ધા-૧ ત્રણ રતન મુજ આપે તાતજી, જિમ નાવે રે સંતાપ; દાન દિયતા રે પ્રભુ કોસર કિસી, આ પદવી તે આપ
સિદ્ધા-૨ ચરણ અંગુઠે રે મેરૂ કંપાવીઓ, મોડયું સુરનું રે માન; અષ્ટ કર્મને રે ઝગડા જીતવા, દીધાં વરસી રે દાન.
સિદ્ધા-૩ શાસનનાયક શિવસુખદાયક, ત્રિશલા કુખે રતન; સિદ્ધારથ રે વંશ દીપાવીએ, પ્રભુ તમે ઘન ઘન,
સિદ્ધા.-૪ વાચક શેખર કીતિવિજય ગુરૂ, પામી તાસ પસાયઃ ધર્મતણ એ જિન ચોવીસમાં વિનય વિજય ગુણ ગાય.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
વીર જિસેસર પ્રણમું પાયા, ત્રિશલાદેવી માયા રે; સિદ્ધારથ રાજા તસ તાયા, નંદિવર્ધન ભાયા રે. વીર-૧ લઈ દીક્ષા પરિસહ બહુ આયા મદમ સમણું તે જાયા રે; બાર વર્ષ પ્રભુ ભૂમિ ને ઠાયા, નિદ્રા અપ કહયા રે.
વીર૦-૨ ચંડ કૌશીક પ્રતિબોધન આયા, ભય મનમાં નવિલાયા રે; ત્રણ પ્રકારે વીર કહાયા, સુર નર જસ ગુણ ગાયા રે. . .'
વીર – ૩ જગત જીવ હિતકારી કાયા, હરિ લંછન જસ પાયા રે; માન ન લેભી વલી અકષાયા, વિહાર કરે નિરમાયા રે.
વીર-૪ કેવલજ્ઞાન અનંત ઉપાયા, યાન શુકલ પ્રભુ ધાયા રે; સમોસરણે બેસી જિનરાયા, ચઉવિ સંધ થપાયા રે. *
" : વીર-૫ કનક કમલ ઉપર હવે પાયા, ચઉહિ દેશના દાયા રે; પાંત્રીસ ગુણ વાણી ઉચ્ચરાયા, ચેત્રીસ અતિશય પાયા રે.
- વીર-૬ શૈલેશીમાં કર્મ જલાયા, જિત નિશાન બનાયા રે; પંડિત ઉત્તમ વિજય પસાયા પદવિજય ગુણ ગાયા રે,
વીર
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતાનંદન ગુણાવલી
વંદુ વીર જિનેશ્વર રાયા, વર્ધમાન સુખદાયાજી; શાસનનાયક જેહ કહાયા, જગ જશવાદ સવાયાજી. વંદુ-૧ હરિ લંછન કંચનવન કાયા, સિદ્ધાર્થ નૃપ તાયાજી; સિદ્ધાર્થ થયા કર્મ ખપાયા, ત્રિશલા રાણી માયાજી.વંદુલધુવયથી જેણે મેરૂ ચલાયા, વીર વૈતાલ હરાયાજી; દુર્ધર મોહેજોહજિતીને, નિમેં જતિ મિલાયાજી.
વંદુ-૩ જસ શાસનથી ટૂ દ્રવ્ય પાયા, સ્યાદવાદ સમજાયા છે; અભિનવ નંદનવનની છાયા, દર્શન જ્ઞાન ઉપાયાજી.વંદુ-૪ જાસ વજીર છે ગૌતમરાયા, લબ્ધિ નિધાન મન ભાયા; ન્યાયસાગર પ્રભુના ગુણ ગાયા, સુજશ સુબોધ સવાયા.
વંદુ-૫
વંદે વીર જિનેશ્વર રાયા, ત્રિશાલા દેવી જાય રે; હરિ લંછન કંચનવન કાયા, અમરવધુ ફુલરાયા રે બંદે-૧ બાલપણે સુરગિરિ ડેલાયા, અહિ બૈતાલ હરાયા રે; ઇન્દ્ર કહણ વ્યાકરણ નિપાયા, પંડિત વિસ્મય પાયા રે.
વંદે-૨ ત્રીશ વરસ ઘરબાર રહીયા, સંયમશું લય લાયા રે; બાર વરસ તપ કર્મ ખપાયા, કેવલજ્ઞાન ઉપાયા રે. વિદે-૩
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી ખાયક રિદ્ધિ અનંતી પાયા, અતિશય અધિક સુહાયા છે. ચાર પ કરી ધર્મ બતાયા, ચઉવિ સુરગુણ ગાયારે.વદ-૪ તીન ભુવનમેં આણ મનાયા, દશ દેય છત્ર ધરાયા રે; પકનક મણિગઢ વિરચાયા, નિર્ણય નામધરાયારે વંદે-૫ ચણ સિંહાસણ બેઠણ ઠાયા, દુંદુભિ નાદ બજાયા રે; દાનવ માનવ વાસ વસાયા, ભક્ત શિષ નમાયા રે. વદ-૬ પ્રભુ ગુણગણ ગંગાજલ નાહ્યા, પાવન તેહની કાયા રે; પંડિત ક્ષમા વિજય સુપસાયા, સેવક જિન સુખદાયા રે.
વદ-૭
વીર જિદ જગત ઉપકારી, મિયાધામ નિવારીજી; દેશના અમૃતધારા વરસી, પર પરિણતિ સવિવારિજી. વર-૧ પંચમ આરે જેહનું શાસન, દેય હજારને ચારજી; યુગપ્રધાન સૂરીશ્વર વહેશે, સુવિહિત મુનિ આધારજી વીર-ર ઉત્તમ આચારજ મુનિ અજજા, શ્રાવક શ્રાવિકા અચ્છજી; લવણ જલધિમાંહિમીઠું જલ, પીવે શૃંગી મચ્છજી. વીર-૩ દશ અને દુષિત ભરતે, બહુ મતભેદ કરાલજી; જિન કેવલી પૂર્વધર વિરહે, ફણસમ પંચમ કાલજી વીર-૪ તેહનું ઝેર નિવારણ મણસમ, તુજ આગામ તુજ બિંબજી; નિશિ દીપક પ્રવહેણજિમદરિયે, મરૂમાં સુરતરૂલબજી વીરૂપ
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનદન ગુણાવલી
જૈનગમ વક્તા ને શ્રોતા, સ્યાદવાદ શુચિ બેધજી; કલિકાલે પણ પ્રભુ તુજ શાસન, વરતે છે અવિરોધજી વીર-દ મારે તે સુષમાંથી દુષમા, અવસર પુણ્ય નિધાનજી; ક્ષમાવિજય જિન વીર સદાગમ, પામ્યા સિદ્ધિનિદાનજી.
વીર-૭
રે
આજ મહારા પ્રભુજી ચ્હાનું જુઓને, સેવક કહિનેબેોલાવે. —ટેક આજ મહારા પ્રભુજી મહિર કરીને, સેવક સ્હાનું નીહાલા; કરૂણાસાગર મહિર કરીને, અતિશય સુખ ભૂપાલે.
આજ ૧
ભક્ત વચ્છલ શરણાગત પજર, ત્રિભુવનનાથ દયાલે; મૈત્રીભાવ અનંત વહે અહેનિશ, જીવ સયલ પ્રતિપાલા.
આજ
ત્રિભુવનદીપક જીપક અરિગણુ, અવિધટ જ્ગ્યાતિ પ્રકાશી; મહાગેાપ નિયમક કહીએ, અનુભવ રસ સુવિલાસી;
આજ૦ ૩
મહા માહુણ મહેાસારથી અવિતય, અપના બિરૂદ સભાલા: ખાદ્ય અભ્યંતર અરિગણ જોરા. વ્યસન વિરોધ ભય ટાલે,
આજ ૪
વાદી તમહેર તરણી સરખા, અનેક બિરૂદના ધારી: જીત્યા પ્રતિવાદી નિજમતથી,સકુલજ્ઞાયક યશકારી. આજ ૫
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી વજ્ઞકારક ચઉ વેદના ધારક, જીવાદિ સત્તા ન ધારે. તે તુજ મુખ દિનકર નિર ખણથી, મિથ્યાતિમિર પરજાલે;
આજ ૬ ઈલિકા ભમરી ન્યાયે જિનેસર, આપ સમાન તે કીધા ઈમ અનેક યશ ત્રિશલા નંદન, ત્રિભુવનમાહે પ્રસિદ્ધા.
આજ૦ ૭ મુજ મન ગિરિકંદરમાં વસી, વીર ચરમ જિન સિંહ હવે કુમત માતંગના ગણથી, ત્રિવિધ વેગે મીટી બીહ
આજ૦ ૮ અતિમન ણે શુભ ઉપયોગે, ગાતા જિન જગદીશ સૌભાગ્યસૂરિશિષ્ય લક્ષ્મસૂરિ લહે, પ્રતિદિન સયલ જગીશ.
આજ૦ ૯
વીરજી સુણે એક વિનતિ મેરી, વાત વિચારો તુમે ધીરે વિર મને તારે મહાવીર મને તારે, ભવજળ પાર ઉતારેને
(ટેક ૦) પરિભ્રમણ મેં અનંતારે કીધા, હજુએ ન આવે છેલેરે, તુમે તે થયા પ્રભુ સિદ્ધ નિરંજન, અમે તે અનંતા ભવ
ભમ્યા રે–વીર. ૧
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦
જ્ઞાતનન ગુણાવલી
તમે અમે વાર અનતી વેલા, રમીયા સંસારી પણે રે: તેહ ઔંત જો પૂરણ પાલા, તે અમને તુમ સમ કરો રે. વીર૦ ૨ તુમ સમ અમને જોગ ન જાણેા, તે કાંઈ ચાડુ દીજીએ રે ભવેાભવ તુમ ચરણેાની સેવા, પામી અમે ઘણું રીજીએરે. વીર્૦ ૩ ઈન્દ્રજાલીયા કહેતારે આવ્યા, ગણધર પદ તેઢુને દીયા રે: અર્જુનમાલી જે ધાર પાપી, તેઢુને જિન તમે ઉર્દૂર્યાં રે. વીર૦ ૪ ચંદનબાલાએ અડદના બાકુળા, પડીલાલ્યા તુમને પ્રભુ રે: તેહુને સાહુણી સાચી ફૈ કીધી, શિવહુ સાથે ભેળવી રેક વર્॰ પ
ચરણે ચડકેશિયા ડસીએ, કલ્પ આમે તે ગયા રે ગુણતા તમારા પ્રભુ મુખથી સુણીને, આવી તુમ સન્મુખ રહ્યો રે.-વીર૦ ૬ નિરંજન પ્રભુ નામ ધરાવેા, તે સહુને સરખા ગણા રે; ભેદભાવ પ્રભુ દૂર કરીને, મુજશું રમે એકમેકશું રે. વીર૦ ૭
મેાડા વહેલા તુમહીજ તારણ, હવે વિલંબ શા કારણે રે; જ્ઞાનતણા ભવનાં પાપ મીટાવા, વારી જાઉ વીર તેારા વારણે ? –વીર૦ -
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
માતા ત્રિશલાનંદકુમાર, જગતને દિ રે. મારા પ્રાણ તણે આધાર, વીર ઘણું જીવો રે. (ટેક) આમલકી ક્રીડાએ રમતા, હાર્યો સુર પ્રભુ પામી રે; સુણજે સ્વામી આતમરામી, વાત કહું શીરનામી રે-જગ. ૧ સૌધર્મા સુરલેકે રહેતા, અમો મિથ્યાત્વે ભરાણ રે નાગદેવની પૂજા કરતા, શિર ન ધરી પ્રભુ આણે રે.
જગ-૨ એક દિન ઇન્દ્ર સભામાં બેઠા, સહમપતિ એમ બોલે રે ધીરજ બલ ત્રિભુવનનું ના, ત્રિશલા બાલક તોલે રે.
સાચું સાચું સહુ સુર બોલ્યા, પણ મેં વાત ન માની રે, ફણીધર ને લધુબાલક રૂપે, રમત રમીયે છાનીરે જગ-૪ વર્ધમાન તુજ ધૈર્યજ મોટું, બલમાં પણ નહી કાચું રે ગિરૂઆના ગુણ ગિરૂઆ ગાવે, હવે મેં જાણ્યું સાચું રે
ન જગ-૫ એકજ મુષ્ટિપ્રહારે મારૂ, મિથ્યાત્વ ભાગ્યું જાય રે, કેવલ પ્રગટે મેહરાયને, રહેવાનું નહી થાય રે.-જગ. ૬ : આજ થકી તું સાહિબ મારે, હું છું સેવક તારો રે ક્ષણ એક સ્વામી ગુણ ન વિસારું, પ્રાણ થકી તું યારે રે.
જગ-૭
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
- -
૧૨
જ્ઞાતનદન ગુણાવલી મોહ હેરાવે સમક્તિ પાવે, તે સુર વર્ગ સિધાવે રે, મહાવીર પ્રભુ નામ ધરાવે, ઈન્દ્રસભા ગુણ ગાવે રે જગ-૮ પ્રભુ મલપતાં નિજ ઘર આવે, સરખા મિત્ર સેહવે રે શ્રી શુભવીરનું મુખડું નીરખી, માતાજી સુબ પારે. જગ-૯
ના રે પ્રભુ નહિ માનું, નહિમાનું અવરની આણ ના માહરે તાહરૂં વચન પ્રમાણ, અવરને નહિ માનું –ટેક હરિહરાદિક દેવ અનેરા, તે દીઠા જગમાંય રે; ભામિની ભ્રમર ભૂટિએ ભૂલ્યા, તે મુજને ન સુહાયરે ના૧ કેઇક રાગીને કેઈક દ્વેષી, કેઈક લેભી દેવ રે; કેઇક મહામાયાના ભરીયા, કેમ કરીએ તસ સેવ રે? ના.૨ મુદ્રા પણ તેમાં નહિદિસે પ્રભુ, તુજ મહેલી તિલમાત્ર રે; જે દેખી દિલડું નવિ રીઝે, શી કરવી તસ વાત. ના૦૩ તું અતિ તું મતિ તું મુજ પ્રીતમ, તું જીવજીવન આધાર રે; રસંદિવસ સુપનાંતરમાંહિ, તું હિ મારે નિરધાર. ના૦૪ અવગુણ સહુ ઉવેખીને પ્રભુ, સેવક કરીને નિહાલ રે; જગબંધવ એ વિનતિ માહરી, મારા ભવભવના દુઃખ ટાલ.
ના૦૫ વીસમા પ્રભુ ત્રિભુવન સ્વામી, સિદ્ધારના નંદ રે; ત્રશલાજીનાનાનડીયાપ્રભુ, તુમ દીઠ અતિહિ આનંદ.ના ૬
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી ' '૧૩ સુમતિવિજય કવિરાયને રે, રામ કહે કરેઠ રે; ઉપકારી અરિહંતજી મારા, ભવભવના બંધ છેડ. ના-૭
૧૩ રૂડી ને રઢીયાલી રે, વીર તારી દેશના રે; એતો ભલી જનમાં સંભળાય, સમક્તિ બીજ આજે પણ
થાય. રૂડી ને૦૧ ષ મહિનાની ભુખ તરસ શમેરે, સાકર દ્રાક્ષને હારી જાય
કુમતિ જનની મદ મોડાય. રૂડી ને ૨ ચાર નિસેપે સાત ન કરી રે, મહિલી સંતભગી વિખ્યાત
નિજનિજ ભાષાએ સહુ સમજાત. રૂડી ને૦૩ પ્રભુજીને યાતા રે શિવપદવી લહે રે, આતમ દિનેભક્તા થાય, જ્ઞાનમાં લેકાલેક સમાય. રૂડી ને ૪ પ્રભુજી સખિ હે દેશક કે નહિ, એમ સહુ જિન ઉત્તમ ગુણ ગાય; પ્રભુપદ પદ્મને નિત્ય થાય. રૂડી ને ૫
વદ વીર દિનેસર રાયા, ત્રિશલા માતા જાયા; હરિ લંછને કંચન વર્ણ કાયા, મુજ મનમંદિર આયાજી
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
ફાતનંદન જુણાવલી દુષમ સમયે શાસક જેહનું, શીતલ ચંદન છાયાઃ જે સેવતા ભવિજન મધુકર, દિન દિન હેત સવાયાજી.
વદ – ૨ તે ધન્ય પ્રાણી સદ્ગતિ ખાણી, જસમનમાં જિન આયાજીર વંદન પૂજન સેવન કીધી, તે કાં જનની જાયાજી, વ.-૩ કર્મ કટક ભેદન બલવત્તર, વીર બિરૂદ જેણે પાયાજી; એકલ મલ અતુલીબલ અરિહા, દુશમન દરે ગમાયાજી.
- વંદો.-૪ વંછિત પૂરણ સંકટ ચૂરણ, તું માતપિતા સુહાયાજી; સિંહ પરે ચારિત્ર આરાધી, સુજશ નિશાન બનાયાજી.
વદે -૫ ગુણ અનંત ભગવંત વિરાજે, વર્ધમાન જિનરાયા; ધીરવિમલ કવિ સેવક તય કહે, શુદ્ધ સમકિત ગુણ દાયાજી.
વદ-૬
વીર કુંવરની વાતડી કેને કહીએ, હરે કેને કહિએ ?
છે. કેને કહિએ રે; કવિ મંદિર બેસી રહિએ, હાંરે સુકુમાર શરીર, વીર-૧ બાળપણથી લાડકનૃપભાળે, મલી ચેસઠ ઈન્દ્ર મલાગે; ઇન્દ્રાણી મલી દુલરા, ગ રમવા કાજ, વીર-ર
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
સાતનંદન ગુણાવલી છે ઉછાંછળાં લેકના કેમ રહિએ, એની માવડીને શું કહીએ કહીએ તે અદેખા થઈએ, નાશી આવ્યા બાલ વીર-૩ આમલકી ક્રીડા વૃક્ષે વીંટાણે, માટે ભોરિંગ રોષે ભરાણો વીરે હાથે જાલીને તાણે, કાઢી નાખે દૂર. વીર-૪ રૂપ પિશાચનું દેવતા કરી ચલિ, મુજ પુત્રને લેઇ ઉછલી; વીર મુષ્ટિપ્રહારે વલી, સાંભળીએ એમ. વી–૫ ત્રિશલામાતા મેજમાં એમ કહેતી, સખીઓનો એલંભા દેતી; ક્ષણ ક્ષણ પ્રભુ નામ જ લેતી, તેડાવે બાલ. વીર–૬ વાટ જેવંતા વીરજી ઘરે આવ્યા, માતા ત્રિશલાએ નવરાવ્યા, બોલે બેસાડી હલાવ્યા, આલિંગન દેત. વિર–૭ ચૌવનવયપ્રભુ પામતા પરણાવે, પછી સંજમણું દિલ લાવે; ઉપસર્ગની ફેજ હઠાવે, લીધું કેવલજ્ઞાન. વીર–૮ કર્મસૂદનતપ ભાખિયુજિનરાજે, ત્રણ લેકની ઠકુરાઈ છાજે, ફલપૂજા કરી શિવકાજે, ભવિને ઉપગાર. વીર-૯ શાતાઅશાતા વેદની ક્ષય કિધું, આપે અક્ષયપદ લીધું શુભવીરનું કારજ સિધુ, ભાગે સાદિ અનંત. વી—૧૦
શાસન નાયક શિવસુખદાયક, જિનપતિ મારા લાલ પાયક જાસ સુરસુર ચરણે, નરપતિ મારા લાલ
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી સાયકે કંદર્પ કેરા જેણે નવિ, ચિત્ત ધર્યા મારા લાલ, ઢાયક પાતક છંદ ચરણ, અંગીર્યો મારા લાલ. ૧
ખાયક ભાવે કેવલજ્ઞાન દર્શન ઘરે મારા લાલ, વાયક કલેકનાં ભાવશું વિતરે મારા લાલ ઘાયક ઘાતકર્મ મર્મની આપદા મારા લાલ, લાયક અતિશય પ્રાતિહાર્યની સંપદા મારી લાલ. ૨ કારક ષટૂક થયા તુજ આતમ તત્વમાં મારા લાલ, ધારક ગુણસમુદાયે સયલ એકત્રમાં મારા લાલ; તારક નર તિરિદેવ ભમણથી હું થયો મારા લાલ, કારક એહ વિભાવ તેણે વિપરીત ભયો મારા લાલા. ૩ તારક તું ભવિજીવને સમરથ મેં લડ્યો મારા લાલ, ઠારક કરૂણ રસથી ક્રોધાનલ દહ્યો મારા લાલ વારક જેહ ઉપાધિ અનાદિની સહચરી મારા લાલ, કારક નિજગુણ સદ્ધિ સેવકને બરાબરી માસ લાલ. ૪ વાણું એવી સાંભલી જિન આગમતણી મારા લાલ, જણી ઉત્તમ આશ ધરી મનમાં ઘણી મારા લાલ; ખાણી ગુણની તુજ પદ પાની ચાકરી મારા લાલ, આણી હૈયડે હેજ, કરૂં 4િજપદ કરી મારા લાલ. ૫
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાનનંદન ગુણાવલી
૧૭
૧૭
શ્રી મહાવીર મને રુ, પ્રણમુ શિર નામી; કત જશેાદા નારીને, જિન શિવગતિ ગામી-૧ ભગીની જામ સુંસણા, નંદિવર્ધન ભાઈ;
ટુરિલ છન હેાલુ, સહુ કાને સુખદાઇ.-૨ સિદ્ધાર્થ ભુપતિ તણેા, સુત સુંદર સાહે;
નંદન ત્રિશલા દેવીનેા, ત્રિભૂવન મન માહે.-૩ એક શત દશ અધ્યયન જે, પ્રભુ આપ પ્રકાશે;
પુણ્ય પાપ ફુલ કેરડા, સુણે ભવિક ઉચ્છ્વાસે-૪ ઉતરાધ્યયન છત્રીશ જે, કહે અર્થ ઉદાર;
,
સાલ પહેાર દીયે . દેશના, કરે . ભિવ ઉપગાર-પ સર્વાર્થ સિદ્ધ મુહુર્તમાં, પાછલી જે રાણી;
ચણ નિરોધ કરે તિહા, શિવની નિસરણી..-૬ ચેસઠ સુરવર આવી, જિન અંગ પખાલી;
કલ્યાણક વિધિ સાચવી, પ્રગટી દીવાલી. ૭ સ્વાતિ નક્ષત્ર ચંદ્રમા, જોગે શુસ આવે;
અજરામર પદ પામીઆ, જય જય રત્ર થાએ-૭ લાખ કોડી ફલ પામીએ, જિન ધ્યાન રહીએ;
ધીર વિમલ કવિરાજ, જ્ઞાન વિમલ કહીએ-૮
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮
શ્રી નંદન ગુણાવલી
૧૮. દુઃખ હરણું દીપાલિકારે લેલ, પર્વ થયું જગમાંહી ભવિ
માણી રે; વીર નિર્વાણુથી થાપનારે લાલ, આજ લગે ઉછાહિ ભવિ.
સમકિત દ્રષ્ટિ સાંભળે રે લેલ-૧ સ્યાદવાદ ઘર ઘેલીએ રે લાલ, દર્શનની કરી શુદ્ધિ ભવિ; ચારિત્ર ચંદ્રોદય બાંધીયે રે લાલ, ટલે જ દુકમ બુદ્ધિ.
* ભવિ–સમય ર સેવા કરો જિનરાયની રે લાલ, દિલ દીઠાં મિઠાશ ભવિ; વિવિધ પદારથ ભાવના રે લાલ, તે પકવાનની રાશિ
ભવિ–સમ૩ ગુણીજન પદની નામના રેલાલ, તેહિ જ જુહાર ભટ્ટાર ભવિ; વિવેક રતન મેરાઈયા રે લાલ, ઉચિત તે દીપ સંભાર
ભવિ–સમય ૪ સુમતિ સુવનિતા હેજ ફુરે લાલ, મન ઘરમાં કરે વાસ ભવિ; વિરતિ સાહેલી સાથે શું રેલાલ, અવિરતિ અલી નિકાશ
' ભવિ–સમ. ૫ મૈત્રાદિકની ચિંતના રે લાલ, તેહ ભલા શણગાર ભવિ; દર્શન ગુણ વાઘા બન્યારે લાલ, પરિમલ પર ઉપગાર
ભવિ–સમ ૬
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણવલી પૂર્વ સિદ્ધિ કન્યા પખે રે લાલ, જાઈયા અણગાર ભવિ; સિદ્ધશિલા વર વેદિકા રે લાલ, કન્યા નિવૃત્તિ સાર.
ભવિ-સમ- ૭ અનંત ચતુષ્ટય દાયજો રે લાલ, સુદ્ધા લેગ નિધિ ભવિ; પાણિગ્રહણ પ્રભુજી કરે ર લાલ, સહુને હરખ વિધ
ભવિ–સમ૦ ૮ છણીપ પર્વ દીપાલિકા રેલાલ, કરતા કોડિ કલ્યાણ ભવિ; જ્ઞાનવિમલ પ્રભુભકિતશું રે લાલ, પ્રગટે સકલ ગુણખાણ
ભવિ–સમ. ૯
૧૯ વીર મધુરી વાણી ભાખે, જલધિ જલ ગંભીર રે; ઇન્દ્રભૂતિ ચિત્ત ભ્રાંતિ રજંકણ, હરણ પ્રવર સમીર રે. વી-૧ પંચભૂત થકી જે પ્રગટે, ચેતના વિજ્ઞાન રે, તેહમાં લયલીન થાએ, તે નરભવ સંજ્ઞાન રે. વી-૨ વેદપદને અર્થ એ કરે મિથ્યા રૂપ રે; વિજ્ઞાન ઘન પદ વેદ કેરા, તેહનું એહ સ્વરૂપ છે. વી-3 ચેતના વિજ્ઞાન ઘન છે, જ્ઞાન દર્શન ઉપગ રે; પંચ ભૌતિક જ્ઞાનમય તે, હેય વસ્તુ સંગ રે વી-૪
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન, ગુણાવલી જિહા જેવી વસ્તુ દેખ્રીએ, હોય તેહવું જ્ઞાન રે; પૂરવ જ્ઞાન વિપર્યયથી, હાય ઉત્તર જ્ઞાન રે. વી-૫ એહ અર્થ સમર્થ જાણી, મ ભણ પદ વિપરીત રે ઈણિ પરે ભ્રાંતિ નિરાકરીને, થયા શિષ્ય વિનીત રે. વી-૬ દીપાલિકા પ્રભાતે કેવલ, લહ્યું તે ગૌતમ સ્વામ રે અનુક્રમે શિવસુખ લહ્યા, તેહને નય કરે પ્રણામ રે. વી-૭
માતા ત્રિશલા કુલા પુત્ર પારણે,
ગાવે હાલે હાલ હાલરૂવાના ગીત; સેના રૂપાને વલી રને જડિયું પારણું રે,
રેશમ દેરી ઘુઘરી વાગે છુમ છુમ રીત - હાલો હાલે હાલે હાલે મારા નંદને રે ? જિનાજી પાસે પ્રભુજી વરસ અઢીસે અંતરે,
હશે એવસમાં તિર્થંકર જિન પરિમાણ કેશી સ્વામી મુખથી એવી વાણી સાંભલી;
સાચી સાચી હુઈ તે માટે અમૃતવાણુ હા. ૨ ચૌદ સ્વને હવે ચક્રી કે જિનરાજ,
વિત્યા બારે ચકી નહિ હવે ચીરાજ; જિન પાસ પ્રભુના શ્રી કેશીગણધાર,
તેહને વચને જાણ્યા ચોવીસમા જિનરાજ:
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
*, *
*
*
*
*--
શ્રી જ્ઞાતદન ગુણલી મારી કુખે આવ્યા ત્રણ ભુવન શિસ્તા,
મારી કુખે આવ્યા સંઘ તીરથની લાજ હું તે પુન્ય પતી ઇન્દ્રાણુ થઈ આજ હા. ૩ મુજને દોહલો ઉપજે બેસુ ગજ અંબાડીએ,
સિંહાસન પર બેસુ ચામર છાત્ર ધરાયા એ સહુ લક્ષણ મુજને નંદન તાહરા તેજતા, તે દિન સંભારૂને આનંદ અંગ ન માય.
હાલે હાલે હાલે હાલે ૪ કરતલ પાતલ લક્ષણ એક હજારને આઠ છે,
તેથી નિશ્ચય જા યા જિવર, શ્રી જગદીશ નંદન જમણી જ ધે લંછન સિંહ વિરાજતે| મેં તો પહેલે સુપને દીઠે વસવાવીસ હા. ૫ નંદન નવલા બંઘવ નંદિવર્ધનના તમે,
નંદન ભેજાઈનાં દેવર છે, સુકુમાલ; હસશે ભેજાઇએ કહી દીયર મારા લાડકા,
હસશે રમશેને વલી ચુંટી ખણશે ગાલ
હસશે રમશેને વલી ઢંસા દેશે ગાલ હાટ ૬ નંદન નવલા ચેડા રાણના ભાણેજ છે,
નદત નવલા પાંચશે માસીના ભાણેજ છે નંદન મામલીયાના ભાણેજ સુકલ,
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
२२
શ્રી જ્ઞાતાનન ગુણાવલી હસશે હાથે ઉછાલી કહિને નાહના ભાણેજા
આંખ આજીને વલી ટપકુ કરશે ગાલ હા. ૭ નંદન મામા મામી લાવશે ટેપી આંગલા,
જડીયા ઝાલર મોતિ કસબી કારક નિલા પીલાને વલી રાતા સર્વે જાતિના
પહેરાવશે મામી મહારા નંદ કિર હા. ૮ નંદન મામા મામી સુખડલી બહુ લાવશે,
નંદન ગજવે ભરશે લાડુ મોતી ચુરઃ નંદન મુખડા જોઈને લેશે મામી ભામણા,
નંદન મામી કહેશે છે સુખ ભરપુર હ૦ ૯ નંદન નવલી ચેડા મામાની સાતે સતી,
મારી ભત્રીજીને બેન તમારી નંદઃ તે પણ ગુંજે ભરવા લાખણસાઈ લાવશે,
તુમને જોઈ જોઈ હશે અધિકે પરમાનંદ હા. ૧૦ રમવા કાજે લાવશે લાખ ટકાનો ઘુઘરો,
- વલી સુડા મેના પોપટને ગજરાજ; સાસ હંસ કોયલ તીતરને વલી મરજી
મામી લાવશે રમવા નંદ તમારે કાજ હા. ૧૧ છપન્ન કુમરી અમરી જલકળશે નવરાવીયા,
નંદન તમને અમને કેલીઘરની માંહી,
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
નાના
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી ફૂલની વૃષ્ટિ કીધી જન એકને માંડલે,
બહુ ચિરંજી આશીષ દીધી તુમને ત્યાંહી હા. ૧૨ તમને મેરૂ ગિરિપર સુરપતિએ નવરાવીયા,
નીરખી નીરખી હરખી સુકૃત લાભ કમાય મુખડા ઉપર વારૂ કોટિ કોટિ ચંદ્રમા,
વલી તન પર વારૂ ગ્રહગણનો સમુદાય હા. ૧૩ નંદન નવલા ભણવ નિશાલે મૂકહ્યું,
ગજવર અંબાડી બેસાડી રે સાજ: પસલી ભરણું શ્રીફલ ફેકલ નાગરવેલશું,
સુખડલી લેશુ નિશાલીયાને કાજ હા૧૪ નંદન નવલા મોટાં થાશેને પરણાવશું,
વહુવર સરખી જેડી લાવશું રાજકુમાર; બરખા વેવાઈ વેવાણીને પધરાવશું,
વરવહુ પિાંખી લેશું જોઈ જોઈને દેદાર–હા - ૧૫ પીયર સાયર માહરા બેહું પક્ષ નંદન ઉજલા,
| મારી કુખે આવ્યા તાત પનેતા નંદ; મારે આંગણે ગૂઠા અમૃત દુધે મેહુલા, _ મારે આંગણે ફિલિયા સુરત સુખનાં કંદ-હા. ૧૬ ઇણિપરે ગાયું માતા ત્રિશલા સુતનું પારણુ,
જે કોઈ ગાશે લેશે પુત્રતણા સામ્રાજ; બીલીમોરા નગરે વર્ણવ્યું વીરનું હાલરૂ,
જય જય મંગલ છે જે દી૫વિજય કવિરાજ-હા. ૧૭
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
મી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
મારે દિવાળી રે થઈ આજ, પ્રભુ મુખ જેવાને,
સર્યા સર્યા રે સેવકના કાજ, ભવદુઃખાવાને, મહાવીર સ્વામી મુગતે પહત્યા, ગૌતમ કેવલજ્ઞાન રે;
ધન્ય અમાવાસ્યા, ધન્ય દિવાળી મારે,
વીરપ્રભુ નિર્વાણ-જિન મુખ. ૧ ચારિત્ર પાળ્યા નિર્મળાને, ટાળ્યા તે વિષય કષાય રે; એવા મુનિને વાંદિયે તો, ઉતારે ભવપાર-જિન મુખ૦ ૨ બાકુલા પહેર્યા વીરે જિને, તારી ચંદનબાળા રે, કેવળ લઈ મુગતે પહેતા, પામ્યા ભવને પાર રેજિન.મુખ૦ ૩ એવા મુનિને વદીયે જે, પંચજ્ઞાનને ધરતા રે સમવસરણ દઈ દેશનારે, પ્રભુતાર્યાનને નાર જિનમુખ૦ ૪ ચોવીસમા જિનેસરને, મુક્તિતણા દાતાર રે, કરજેડી કવિયણ ઈમ ભણે રે, પ્રભુ ભવનો ફેરો ટાળ.
જિન મુખ. ૫
મેં તે નજીક રહસ્યાંજી, મારા સાહેબની મેંતે સેવા
કરસ્યાંજી, સાહેબની સેવામાં રહીશું, કરશું સુખદુઃખ વાત; આણ વહીને શિવસુખ લેશું, લેશું ભવને પાર મેં ૧
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૫
જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી સિદ્ધાર્થ રાજાને નંદન, ત્રિશલાદેવી માય; એવી શમા જિનના ગુણ ગાશું નિર્મળ કરશુંગાત્ર..મેં તે. ૨ ચાર પાંચ સાત આઠ હણીને નવશું ધરશું નેહ, દશ પોતાના દેત કરીને, એકને શું છે.....મેં તેo 3 છેને છડી બેને મંડી, બેલાવીશું બાર પંદર જનની પાસ ન પડશું,તેરને દેશું મારમેં તો ૪ સત્તર પાળી અઢાર અજુવાળી, જીતીશું બાવીશ; ત્રેવીસ જણને દૂર કરીને, ચિત્ત ધરશું ચોવીશ. તે૫ ત્રણ પાંચ સત્તાવીશ ધરણું, બેતાલીશે શુદ્ધ તેત્રીશ રાશી ટાળી, આતમ કરશું શુદ્ધ .મેં તેરા ૬ ચારમાને બે પરિહરશું, બેને આદર કરશું; એમ જીનની આણ વહીને, ભવસાગરથી તરછું.તે ૭ અંગ વિનાને સંગ ન કરીએ, ઉતરીએ ભવજલ તીર; ઉદયન કહે ત્રિશલાનંદન,જય જય શ્રી મહાવીર મેં તે.૮
૨૩ સિદ્ધિ શિરોમણિ સુરતિ સુંદર, સેવઈ સુર સુરરાય; ગુણ સમુદ્રમહિમા અતિ મેટા, જયવંતે જયવંતો જગદીશ.
વસંત વધો વીરજી હૈ. ૧ સમકિત તેલ લેલ સરસ અતિ, ભાવ ગુલાલ અબીર ઐરણ રૂપે વિસ્તર્યો છે, ઉપશમ ઉપશમ રસ તે નીર.
વસંત વધારે વીરજી હો, ૨
.
.
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૬
માતનદન ગુણાવલી
મન પિચકારી ક્રિયા કુમકુમા, સુરતિ અખ ંડિત ધાર; ગ્યાન પાટલી ગાયને ઢા, કીજે અશુભ કરમ વેભાર વસંત વધાવા વીરજી હા. ૩
અષ્ટપ્રકારી પૂજા રચાવા, આણી આણું પૂર; સંસાર તણા સ ંતાપ મીટાવા, દૈખિક દૈખિકૈ પ્રભુ મુખ નૂર; વસંત વધાવા વીરજી હૈ।. ૪
ડફ જાંજ પખવાવેજ આજ, વાવજ તાલ કે સાલ; નૃત્ય કરી જે નવ નવા ઢા, તતઐ તતૌ તાન રસાલ;
વસંત વધાવા વીરજી ।. ૫
ત્રિશલાનંદન ત્રિહુ જગવંદન, આનંદકારી એન; સાચા સિદ્ધાર્થ સેવāા હૈ।; નિરખિત નિર્મળ નૈન; વસંત વધાવા વીરજી હા. ૬ સકલ સામગ્રી લેઈ ઋણુ પરિ, મિલજ્ગ્યા સારી ભાવ; ઋદ્ધિસાગર શીષ્ય ઋષભ કહે, જો હું? જો હુવે અવિચલ વસ ત વધાવા વીરજી હૈ।. ૭
પદને ચાવ,
૨૪
વીરજીને ચરણુ લાગું, વીરપણું તે માંગુ રે, મિથ્યા માઢુ તિમિર ભય
ભાગ્યું, જિત નગારૂં વાગ્યું રે, વીરજીને ચરણે લાગુ, ૧
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૭
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી ઉમથ્ય વીરય લેશ્યા સંગે, અભિસંધિ જ મતિ અંગે રે, સૂક્ષ્મ થુલ ક્રિયાને રંગે, જેગી થયે ઉમંગે ,
વીરજીને ચરણે લાગું, વીરપણું તે માંગુ રે. રે અસંખ્ય પ્રદેશે વીર્ય અસંખે વેણ અસંખિત કંખે રે, પુદગલ ગણ તેણે તે સુવિશેષે, યથાશકિત મતિ લેખે રે,
વીરજીને ચરણે લાગું, વિરપણું તે માંગુ રે. 3 ઉત્કૃષ્ટ વીર્યને વે, ગક્રિયા નવિ પેસે રે, ગતણી ધ્રુવતાને લેસે, આતમ શકિત ન બેસે રે,
વીરજીને ચરણે લાગું, વીરપણું તે માંગુ રે. ૪ કામ વીર્યવશે જિમ ભોગી, તિમ આતમ થયે ભોગી રે, સુરપણે આતમ ઉપયેગી, થાય તેહને અગી રે.
વીરજીને ચરણે લાગું, વીરપણું તે માંગુ રે. ૫ વીરપણું તે આતમ ઠાણે, જાણ્યું તુમચી વાણે રે; દયાન વિનાણે શકિત પ્રમાણે, નિજ ધ્રવપદ પહિચાણે રે,
વીરજીને ચરણે લાગું, વીરપણું તે માંગુ રે. ૬ આલંબન સાધન જે ત્યાગે, પર પરિણતિને ભાંગે રે, અક્ષય દર્શન જ્ઞાન વૈરાગે. આનંદઘન પ્રભુ જાગે રે,
વીરજીને ચરણે લાગું. વીરપણું તે માંગુ રે. ૭
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
ચરમ જિસેસર વિગત સ્વરૂપનું રે, ભાવું કેમ સરૂપ સાકારી વિણ યાન ન સંભવે રે, એ અવિકાર અપ.
ચરમ જિર્ણસર વિગત સ્વરૂપનું રે–૧ આપ સરુપે આતમમાં રમે રે, તેહના ધુર બે ભેદ, અસંખ ઉકોસે સાકારી પદે રે, નિરાકારી નિરભેદ.
ચરમ જિસેસર વિગત સ્વરૂપનું રે–ર સુખમ નામ કરમ નિરાકાર જે રે, તેહ ભેદ નહિ અંત, નિરાકાર જે નિગતિ કર્મથી રે, તેહ અભેદ અનંત.
* ચરમ જિણસર વિગત સ્વરૂપનું રે-૩ રૂપ નહી કંઇયે બંધન ઘટયું રે, બંધન મેક્ષ ન કોય બંધ મેક્ષ વિણ સાદિ અનંતનું રે, ભંગમંગ કિમ હેય.
ચરમ જિસેસર વિગત સ્વરૂપનું – દ્રવ્ય વિના તિમ સત્તા નવિ લહે રે, સત્તા વિણ યે રૂપ રૂપ વિના કિમ સિદ્ધ અનંતતા રે, ભાવું અકલ અપ.
ચરમ જિસેસર વિગત સ્વરૂપનું –૫ આતમતા પરિણતિ જે પરિણમ્યા છે, તે મુજ ભેદા ભેદ તદાકારવિણ મારા રૂપનું રે,ધ્યાવું વિધ પ્રતિષેધ ચરમ-૬ અંતિમ ભવ ગણે તુજ ભાવનું રે, ભાવશું શુદ્ધ સ્વરૂપ તઈયે આનંદઘન પદ પામશું રે, આતમ રૂપ અરૂપ. ચરમ-૭
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનદન ગુણાવલી
૨૬.
દુર્લભ ભત્ર લહી દાદુલારે, કહા તરીયે કુણ ઉપાય રેઃ પ્રભુજીને વિનવું રે !
સમક્તિ સાચા સાચવું રે, અશુભ માડુ જે ભેટીયે રે, નિરાગે પ્રભુને ધ્યાઇયે રે, કાંઈ
તે કરણી કિંમ થાય રે. પ્રભુ-૧ કાંઈ શુભ પ્રભુને જાય રે; પ્રભુ. તા વિરાગે કહેવાય રે. પ્રભુજીને વિનવું રૂ. ૨ નામ ધ્યાતા જો ધ્યાઇયે રે, કાંઇ પ્રેમ વિના નવિતાનરેઃ પ્રભુ. મેહુવિકાર જિજ્ઞા તિહા હૈ, કાંઇ ક્રિમ તરીયે ગુણધામ રે. પ્રભુજીને વિનવું રૂ. ૩
ન
મેાહુ બંધજ બાંધીયેા રે, કાંઇ બ ધ જિહ્વા નહિ સાય રેઃ પ્રભુ. ક બંધ ન કીજીયે રે, કર્મ બંધન ગયે જોય રે, પ્રભુ-૪ તેમાં શે। પાડ ચઢાવીયે રે, કાંઇ તુમે શ્રી મહારાજ રે: પ્રભુ. વિણ કરણી જો તારા રે, કાંઈ સાચા જિનરાજ રે.
પ્રભુજીને વિનવું રૂ. પુ પ્રેમ મગનની ભાવના રે, કાંઇ ભાત્ર તિહાં ભવનાશ રે: પ્રભુ. ભાવ તિહાં ભગવત છે રે, કાંઇ ઉદ્દેશ્ય આતમસાર રે. પ્રભુજીને વિનવું રે. ૬ પૂરણુધટાભ્યતર ભર્યાં રે, કાંઇ અનુભાવ અનુદ્ગાર રે પ્રભુ. આતમધ્યાને ઓળખી રે, કંઈ તરશ્યુ ભવને પાર રે. પ્રભુજીને વિનવું રૂ. ૭
૩૯
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦
શ્રી જ્ઞાતદન ગુણાલી વર્ધમાન મુજ વિનતિ રે, કાંઈ માનજો નિશદિશ રે પ્રભુ મોહન કહે મનમંદિરે રે, કાંઇ તુ વસી વિસવાવીશ રે.
- પ્રભુજીને વિનવું રે. ૮
વર્ધમાન જિનવરને ધ્યાને, વર્ધમાન સમ થાવેજી; વમાન વિઘા સુપાયે, વદ્ધમાન સુખ પાવેજી. વ૦ ૧ તું ગતિ મતિ સ્થિતિ છે માહરે, જીવન પ્રાણ આધાર; જયવંતુ જગમાં જસ શાસન, કસ્તુ બહુ ઉપગારજી
વમાન. ૨ જે અજ્ઞાની તુમ મત સરિ, પરમતને કરી જાણેજી: કહે કુણ અમૃતને વિષ સરિખું, મંદમતિ વિણ જાણેજી.
વર્ધમાન 3 જે તુમ આગમસ સુધારસે, સીએ શીતલ થાય; તાસ જન્મ સુકૃતાર્થ જાણો, સુરનર તસ ગુણ ગાયજી.
વર્દામાન- ૪ સાહિબ તુમ પદપંકજ સેવા, નિત નિતુ એહિ યાચું છેઃ શ્રી જ્ઞાનવિમલ સૂરિવર ભાખે, પ્રભુને દયાને માગુંજી
વર્ધમાન ૫
- -
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનદન ગુણાવટી
૧
૨૮
દુ:ખ ટળીયા મુખ દીઠે મુજ સુખ ઉપન્યા રે, ભેટયા ભેટયા વીર જિણ રે
વે મુજ મનમંદિરમાં પ્રભુ આવી વસે ૨,
પામું પામું પરમાણંદ રે ! દુઃખ-૧ પીડ ધ ઈંડા કીધે સમક્તિ વજને રે,
કાઢયે કાઢયા કચરા તે ભ્રાંતિ રે; ઇટ્ઠા અતિ ઉંચા સાહે ચારિત્ર ચંદ્રુઆ ?,
રૂડી રૂડી સંવર ભિત્તી હૈ! દુઃખ-૨ કવિવર ગેાખે ઇંડા મેાતી ઝુમણા રે,
કુલઇ ઝુલઈ શ્રીગુણ આઠ રે
બાર ભાવના પંચાલી અચરજ કરે રે,
કારી કારી કારણી કાઠરે. ! દુઃખ-૩ ઇટ્ઠા આવી સમતા રાણીશ્યુ પ્રભુ રમે રે, સારી સારી થિરતા સેજ રે;
કિમ જઇ શકશે રે એકવાર જો આવશે. ૨,
રજ્યા ર યા હિયડાની હેજ રે ! દુઃખ-૪ વયણ અરજ સુણો પ્રભુ મનમદિર આવી ત્યારે, આપે તૂઠા તા ત્રિભુવન ભાણ રે; શ્રી નવિજય વિબુધ પયસેવક ઈમ ભણે રે, તેણિ પામ્યા કડી કલ્યાણ રે ! દુઃખ-૫
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી
નંદન મુણાવલી
પ્રભુ બળદેખી સુરરાજા, લાજતો ઈમ બોલે દેખો બળ ભાંગે જમ મેરે, કો નહિ જગ તુમ તેલે.
પ્રભુ બળ દેખી. ૧ ચરણ અંગુઠે કંપિત સુરગિરિ, માનું નાચત ડોલે ઇન મિસિ પ્રભુ મોહિ ઉપર તૂટે, હરખ દિયાક ખોલે.
પ્રભુ બળ દેખી ર ડરત શેષધર હરત મહેદધિ, ભય ભુંગર ભૂગોલેઃ દિશિકુંજર દિમૂઢ ભએ તબ, સબહી મિલત એક ટેલે
પ્રભુ બળ દેખી. ૩ લીલા બાલ અબાલ પરાક્રમ, તિન ભુવન ધંધેલેઃ જસ પ્રભુવીર મહેર અબ કીજે, બહુરી પરિ હુન હું ભોલે.
પ્રભુ બળ દેખી૪
પ્રભુ ધરી પીઠ મૈતાલ બાલ, સાત તાલાઁ વાધે, કાલરૂપ વિકરાળ ભયંકર, લાગત અંબર આધે.
પ્રભુ ધરી પીઠ ૧ બાલ કહે કે વીર લે ગયે, પરિજન દેવ આરાધે તિલ વિભાગ ચિત્ત વીર ન જે, બળ અનંત કણ બાધે.
. પ્રભુ ધરી પીઠ- ર
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૦
-
-
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી બઢત રહે નહી સુર ભીષણ, જાનું મોહિ વિરાધે; કુલિશ કઠિન દ્રઢ મુષ્ટિ માર્યો, સંકુચિત તનુ મન દાધે
સુર કહે પરખત મોહિ ભયે , પાણી સ વિણ ખાધે; જસ કહે ઈન્દ્ર પ્રશસ્ય તૈસે, તું હિ વીર શિવ સાધે. ૪
૩૧ વિરજી ઉમે મદ મોડી, બે કર જોડી અરજ કરે લે ; મહારા વીર યારા રે લો, વીરજી રાજેસર રાણું !
આણા તાહરી શીર ધરું રે લે! મારા. ૧ વીરજી મીઠલડે વયણે નયણે, ઈણ રાચી રહું રેલે. મારા. વીરજી વાત મનરુષની સુખની, તુજ આગે કહું રે લે.
મારા. ૨ વિરછપિત્ર પરલોકે ગયા, તિણ શેકે દીહા ગમું રે લો! મા. વિરજી ચિંતાતુર નિજ મે ચિત્તમાં,જિમ શૂનો મામું રે લે!
મારા. ૩ વિરજી તુજ વિરહ મટિક, વળી છેઃ દેહી રે લે; મા. વિરજી સંયમ જો લે દે, મુંબડ ખાર તેઈર લે !
મારા. ૪
વિરજી ભોજન નવિ ભાવે થાવ, અતિ આરસંગલો રેલો. મા. વીરજી નિંદરડી ના ધ્યાવે, મન ઉધાધલે રે લે.
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૪
શ્રી જ્ઞાતાન'દન ગુણાવલી
મારા, ૫
વીરજી છાતીમાં ધાતી કાંતી, જેણે સારની રે લે ; મા. વીરજી પીડા વિણ વાગે લાગે, મેાટી મારની રૂ લે
મારા. ૬
વીરજી વેદન નિવ જાણે ટાણે, આણે કઠિન હિયારે લા. મા વીરજી થા કરુણાલા વાલ્ડા, ત્રતાના મુંકી ક્રિયા રે લો
વીરજી વિનવ્યા ઇમ આઈ ભાઈ, ભાઈ નંદિવ ને ૨ વીરજી ભીના નહિ મનશુ' ધનશુ', પે।ષે જગતને ૨
લે
મારા. ૭
લે ! મા
મારા. ૮
વીરજી ચારિત્રલેથ્યુ મે પામી, અવસર આપણા રે લે. વીરજી કેવલ લહી સીધા લીધા, શાશ્વત સુખ ધણા રે લે
મા
મારા. ૯
પ્રેમ જે ધ્યાવે ગાલે; જિનગુણ આદરી રે લે; મા. કાંતિવિજય જય બાબા, માલાને વરી રૂ લે.
માહરા વીર પ્યારે ૩ લે.
૩ર
(જાત્રા નવ્વાણું કરિયે સલુણા)
શાસન નાયક સુંદર રે
વર્ધમાન જિનરાય, સકલ સુખ સાયરું,
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૩૫ જસ નામે નિત્ય નવ નવા રે,
મંદિર મંગલ થાય ! સકલ. ૧ રંગ મજીઠના સારીખો રે, જેહશું ધર્મ સનેહ સકલ. અહર્નિશ દિલમાંહી વસે રે,
જિમ મોરા મન મેહ! સકલ. ૨ રાતી પ્રભુગુણ રાગશું રે,
માહરી સાતે ધાત; સકલ. વિધ વિધ ભાવે વખાણીએ રે,
જેહને જસ અવદાય સકલ. ૩ તે જિનવર ચોવીસમોર,
ગુણ ગણ રણ નિધાન; સકલ. મુજ ભવ ભાવઠ જી રે,
ભગત વત્સલ ભગવાન; સકલ. ૪ સાહિબ ગુણ રંગે કરી રે,
જે રાતા નિશદિશ; સકલ. તસ ઘર રંગ વધામણા રે,
( દિન દિન અધિક જગીશ; સકલ. ૫ શ્રી તપગચ્છ શિરોમણિરે,
શ્રી વિજય રાજ સૂરી, સકલ. ૬ તાસ શિષ્ય એમ વિનવ્યારે,
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાલી
ચોવીશમાં જનચંદ સકલ ૬ વર્તમાન શાસન ધણી એ,
| સુખ સંપત્તિ દાતાર, સકલ. સકલ મને રથ પૂર રે; ;
દાન વિજય જયકાર ! સકલ. ૭
(પ્રભુ તુજ શાસન અતિ ભલું ) સુણ સુગુણ સનેહી સાહિબા! ત્રિશલાનંદન મહાવીર રે; શાસન નાયક ! જગધણી ! શિવદાયક ! ગુણગંભીર રે !
સુણ. ૧ તુજ સરીખા મુજ શિર છતે, હવે મહતણું નહિ જેર રે; રવિઉદયે કહે કિમ રહે, અંધકાર અતિ ઘનઘેર રે સુણ ૨ વેષ રચી બહુ નવનવા, હું નાઓ વિષમ સંસાર રે; હવે ચરણ શરણ તુજ આવીયે મુજ ભવની ભાવઠ વાર રે
સુણ. ૩ હું નિગુણે તે પણ તાહેર, સેવક છું કારણે નિધાન રે; મુજ મનમંદિર આવી વસે, જેમ નાસે કર્મ નિદાન રે
" સુણ. ૪ મનમાં વિમાસે છે કિહ્યું, મુજ મહેર કરે જિનરાજ રે; સેવકના કષ્ટ નવિ ટળે, એ સાહિબ ને શિર લાજ રે
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી
સુણ ૫ તું અક્ષય સુખ અનુભવે, તસ અંશ દીજે મુજ એક રે; તો ભાંજે ભૂખ ભભવ તણું, વળી પામું પરમ વિવેકરે
સુણ ૬ શી કહું મુજ મન વાતડી, તુમે સર્વ વિધારના જાણ રે, વાચક જસ એમ વિનવે, પ્રભુ દેજે ક્રોડ કલ્યાણ રે સુણ. ૭
ચરમ જીણંદ વીશમે, શાસન નાયક સ્વામી ! સનેહી; વરસ અઢીસે આંતરે, પ્રણએ નિજહિત કામી ! સનેહી
ચરમ. ૧ અષાઢ સુદિ છઠ ચવ્યા, પ્રાણત સ્વર્ગથી ગેહ ! સનેહીઃ જનમ્યા ઐતર સુદિ તેરસે, સાત હાથ પ્રભુ દેહ ! સનેહી
ચરમ. ૨ સાવન વરણ સહામણું, બેન્તર વરસનું આય સનેહી માગશર વદિ દશમી દિને, સંયમશું ચિત્ત લાય સનેહી
ચરમ. ૩ શૈશાખ શુદિ દશમી પ્રભુ, પામ્યા કેવલજ્ઞાન સનેહી, કાર્તિ અમાવાસને દહાડલે, લહિ પ્રભુ નિર્વાણ ચર. ૪ દિવાળી એ જિન થકી, ઉત્તમ દિવસ કહાય; સનેહી પદ્મવિજય કહે પ્રણમતાં, ભવભવનાં દુઃખ જાયે સનેહી.૫
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગણાવલી - - ૩૫ ચરણ નમી જિનરાજનારે, માગું એક પસાય મારા લાખેણ સ્વામીરે, તું ને વિનવું રે મહેરકરે મહારા નાથજીરે, દાસ ધરિ દિલમાંહે ! મારા. ૧ પતિત ઘણાં તે ઉદ્ધર્યા રે, બિરુદ ગરીબ નિવાજ મા. એક મુજને વિચારતાં રે ચેં ન આવે પ્રભુ લાજ ! મા. ૨ ઉત્તમ જન ઘન સારિખોરે, નવિ જેવે ઠામ કુઠામ; મા. પ્રભુ સુનજર કરુણ થકીરે, લહિએ અવિચલ ધામ! મા. ૩ સુત સિદ્ધાર્થ રાયને રે, ત્રિશલાનંદન વીર ! મા. વરસ બહેતર આઉખું રે, કંચનવાન શરીર મા. ૪ મુખ દેખી પ્રભુ તાહરૂં રે, પાસે પરમાનંદ મા. હૃદયકમલને હંસલે રે, મુનિજન કરવ ચંદ મા. ૫ તું સમરથ શિર નાહલેરે, તો વધે જસ પૂર મા. જિત નિશાનના નાદથી રે, નાઠા દુશમન દ્વર મા. ૬ શ્રી સુમતિ સુગુરુપદ સેવનારે, કપતરુની છાંહ; મા. રામ પ્રભુ જીવન વિરજી રે, છે અનબન બાંહ મા. ૭
નીરખી નિરખી સાહિબકી સૂરત, ચનકેરે લટકે હો રાજા !
યારા લાગે. ! માને બાબાજીરી આણુ યા માને દાદાજરી આણ!
પ્યારી. ૧
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૩૯ તુમ બાનીમાંયે અમીય સમાની, મન મોહયું મુખ મટે
હે રાજ... યારા. ૨ મુજ મન ભમરી પરિમલ સમરી, ચરણકમલ જઈ અટકે
હે રાજ... યારા ૩ સુરતી દીઠી મુજ મન મીઠી, પરસુર કિમ નવિ ખટકે
હે રાજયારા. ૪ જિન ઉવેખી ગુણીના દ્રષી, ત્યાંથી મુજ મન છટકે
હે રાજ....યાર. ૫ ત્રિશલાનંદન તુમ પય અંદન, શીતલતા હુઈ ઘટકે
હે રાજ. યારા. ૬ ઉત્તમશીશ ન્યાય જગશે, ગુણ ગાયા રંગ રટકે હે મજ
| યારા લાગે. ૭
૩૭ શાસન નાયક સાહિબ સાચા, અતુલી બેલ અરિહંત કરમ અરિબળ સબળ નિવારી, મારિય મેહ મહંત મહાવીર જગમાં જીજી, જી જી આપ સહાય, હાંજી જી જી ગ્યાન પસાય, હાંજી જીત્યો જીત્યો
યાન દશાય. હજી જી જીત્યો જગ સુખદાય... મહાવીર 1
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી અનંતાનુબંધી બડ ધા, હણિયા પહિંલી ચાટ મંત્રિ મિયાત પછે તિગ રૂપી, તબ કરી આગળ દેટા
મહાવીર-ર ભાં હેડ આયુષે તિગકેરી, ઈગ વિગલેંદ્રિય જાતિ એહ મેવાસ માં ચિરકાળે, નરક યુગલ સંપાતિ !
મહાવીર-૩ થાવરી તિરિદગા જાસી કટાવી, સાહારણ હણું ઘાડી ! થીણુઠ્ઠી તિગ મદિરા વયરી, આપ ઉદ્યોગ ઉખાડી !
મહાવીર-૪ અપચ્ચકખાણા અને પચફખાણા, હણીયા દ્ધા આઠા ન વિદ નપુંસક સ્ત્રી સેનાની, પ્રતિબિંબિત ગયા બાઠ !
મહાવીરપ હાસ્ય રતિ અરતિ શેક દુગંછા, ભય એ મોહ ખવાસા હણીયા પુરષદ ફરજદારા, પછે સંજલના નાશ |
મહાવીર-૬ નિંદ્રા દોય મેહ પટરાણી, ઘરમાંહિથી સંહારી અંતરાય દરશનને જ્ઞાનાવરણય લડતા મારી
માહાવીર-૭ " જય હુએ મેહ જ મુઓ, હુઓ તુજ જગનાથ ! કાલેક પ્રકાશ થયે તબ, મોક્ષ ચલાવે સાથ
મહાવીર-૮
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાનન દન ગુણાવલી જિત્યે તિમ ભગતને જીતાવે, મુકો મુકાવે, તરણ તારણ સમરથ છે તુંહી, માનવિજ્ય નિતુ ભાવે છે
મહાવીર-૯
૩૮ આણંદમય નિપમ ચોવીસ, પરમેશ્વર પદ નિરખે રે પરમેશ્વરપદ જેહને છાજે, અંતર ચિત્તથી મેં પરખે રે
- આણંદમય ૧ ઘારક છે દેવ શબ્દ ઘણેરા, પણ દેવતત્વ ન ઘરે રે ? જેમ કનક કહિયે ધંતુરને, હેમની ગત તે ન સરે રે !
આણંદમય ૨ જે નર તુમ ગુણ ગણથી લીના, તે કિમ અવરને સેવે રો માલતી કુસુમે લીના જે મધુકર, અવર સુરભીન લેવે રે !
આણંદમય ૩ ચિત્ત પ્રસન્ને જનજીની ભજના, સજજન કહે કિમ ચૂકે રે ઘર આંગણ ગંગા પામીને, કુણ ઉવેખી ને મુક રે આ.૪ ચેય સ્વરૂપે થાયે તમને જે, મન વચ કાર્ય આરાધે રે! પ્રેમવિબુધ ભાણ પભણે તે નર, વર્ધમાન સુખ સાધે રે
આણંદમય ૫
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨
મી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
-
---
--
-
ત્રિશલાનંદન ચંદન શીતલ, સસિ સોહે શરીર ગુણ મણ સાગર નાગર ગાવે, રાગ ધન્યા શ્રી ગંભીર રે
પ્રભુ વીરજીનેશ્વર પામ્ય 1 શાસન વાસિત બેધે ભવિકને, તારે સયલ સંસાર; પાવન ભાવના ભાવતી કીજે, અમો પણ આતમ સાર રે, .
પ્રભુ. ૨ નાયક લાયક તુમ વિણ બીજે, નવિ મળી આ કાલ; તારક વારક ભવભય કે, તું જગ દીનદયાળ રે...પ્રભુ ૩ અકલ અમાય અમલ પ્રભુ તાહરે, રૂપાતીત વિલાસ ધ્યાવત લાવત અનુભવ મંદિર, યેગીસર શુભ ભાસ રે.
પ્રભુ. ૪ વીર ધીર શાસનપતિ સાધે, ગાતા કોડી કલ્યાણ - કીર્તિ વિમળ પ્રભુ પરમ સેભાગી, લક્ષ્મીવાનું પ્રમાણ રે;
પ્રભુ ૫
મુજ જી સિદ્ધારથ દારક મુજરો છે,
સેવક સુખકાર મુજ. ત્રિભુવન જન તારક મુજ. જિનશાસન ધારક | મુજ. વંદે ભવિકા વીર જસર, વીશમે જિનત્રાતા;
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી
૪૩ કેસરીલંછન કેસરી સરીખ, ત્રિશલારાણી માતા મુજ. ૧ જીવિત વસ બહેતર અનુપમ, સેવનકાંતિ ઉદાર, ક્ષત્રિયકુંડ નગર અતિ હે, એકાદશ ગણધાર...મુજ. ર માતંગસુર સિદ્ધાર્થ દેવી, પૂજે જિનવર પાયા . સાત હાથ તુજ દેહ પ્રમાણજે, ચઉદ સહસ મુનિરાયા....
| મુજ. ૩ સાવી સહસ છત્રીશ વિરાજે, ચરમજિનેસર દેવા તેર પદે મેં જિનવર ગાયા, સુરપતિ કરતા સેવા.... મુજ. ૪ ભણશે ગણશે જે જન સુણશે, તસ ઘર રિદ્ધિ વિશાલા; પ્રમોદ સાગર જપે પ્રભુજીને, હેજો મંગલ માલા.... મુજ.
મુજરો જી સિદ્ધારથ દારક. ૫
સુગુણ સનેહા વીરજી વીરજી વીનતી રે.
અવધારી શ્રી જિનરાય રે; દરિશણ દીઠે પ્રભુજી તુમ તણે રે,
અહ મન હરખ ઘણેરે થાય ?સુગુણ૦ ૧ નિર્મલ તુજ ગુણ ગંગાજલે રે,
ઝીલે અહનિશી મુજ મન હંસ રે; નિર્મલ હેયે કલિમલ નાશથી રે,
પલે કરમ ભરમ ભર અંશ રે
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી શાતનંદન ગુણાવલી
સુગુણ પરા કેવલ કમળાકંત મનોહરું રે,
ભેટી ભાવે તું ભગવંત રે; માનું માનવ ભવ સફળે સહી રે, પાયે વંછીત સુખ અનંત રે.
સુગુણ. 3 દેવ દયાકર ઠાકુર જે મીલ્ય રે
તે ફળ્યો સફલ મરથ આજ રે; સેવક સેવા આણું ચિત્તમાં રે, પૂરા મુજ મન વિંછીત કાજ રે.
સુગુણ. ૪ પ્રભુ તુજ મનમા સેવા થકી રે, હું વસું એ તો મોટી વાત રે; પણ હુંયા, મુજ ચિત્તમાં રે, જિનજી વસજો દિનને રાતરે.
સુગુણ. પણ પ્રભુજી તુજ ચરણાંબુજ સેવનારે, સફલી ફલજો ભવભવ દેવરે હેજે મુજ તુજ શાસન વાસન ૨, વળી તુજ ચરણ
કમળની સેવ રે. સુગુણ ૬. ચરમ જિનેસર ભુવન દિનેસરૂ રે, પૂરજ સેવક વિંછીત આશ રે; જ્ઞાનવિજ્ય બુધશિષ્ય ઈમ વિનવે રે, નય વિજય
આણી મન ઉલ્લાસ રે. સુગુણ. ૭મા
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
બી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
સફલ ફલ્યા સહિ માહરાજી, મનના મારથ આજ.ટેક. વીર જિનેસર તું મલ્ય છે,
હવે સીધાં હૈ હવે સીધા વંછીત કાજ; પ્રભુજી અરજ સુણજે માહરી અરજ સુણીજે,
માહરે મુજર લ્ય મહારાજ....પ્રભુ. ૧ દિન એતા ભૂલ્ય ભમે છે, તુજ દરિશણ વિણ દેવ, હવે મન મંડી ટકશું જ, તુમ સેવા કરે નિત મેવા
પ્રભુત્ર ૨ તુમ દીઠે આવે નહી જી, દેવ અવર કોઇ દાય સુરતરૂ શાખા છાંડીને છે,
કણબેસે હે કુણ બેસે બાઉલ છાંહ..પ્રભુ3 ગુણ અવગુણ જાણ્યા પખે છે, મન ન રહે એક તાર; પ્રગટ પટંતર દેખીને જ, કણ સેવે હે કુણ સેવે વરતુ અસાર
પ્રભુ૪ તું ગતિ તું મતિ સાહિબેજી, તું મુજ જીવન પ્રાણ, નિરવહીયે શિર ઉપરે છે, ભવભવ હે ભભવ તુમચી
આણ....પ્રભુ ૫ જીતું તુમ સેવા બળે છે, કુમતિ કદાગ્રહ ફે; નિતનિત નવલી તાહરી છે, મને ઈચ્છીત છે મન ઈચ્છીત
મેજ..પ્રભુ૬
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
સર
શ્રી સ્તન ન ગુણાવલી
નાય વસે। મુજ ચિત્તમાં જી, આજ અધિક સુખ પૂર; હઁસ રતન કહે માહુરી જી, હુવે પ્રગટયા ઢા હુવે પ્રગટયા પુન્ય પડુર....પ્રભુ ૭
૪૩
આાજ મારે સુરતરૂ લિયા સાર, ધર આંગણે શાભા
R
કર જી રે જી; આજ મે ત્રિશલાનંદન દેવ, દીઠા દેવ યાકરૂ' જી રે જી. આજ મારે ૧ જિનજી તારહ ગુણ અવદ્યાત, ગંગ તરંગ પરે નિર્મલા જી રે જી; જિનજી સંભારૂ દિનરાત, મુકી મનના આમલા જીરે જી. આજ મારે ૨ જિનજી ઉત્તમ જન શું રંગ, ચાલ મજી કે તણી પરે જી રે જી; જિનજી તુમ શું અવિહડ નેહ, નિવ ુજો રૂડી પરે જીરે જી
આજ મા૦ ૩
વિધારશે
જીરે જી;
સભારશે
જીરે જી. આજ મારે૦ ૪
જિનજી તાઢુરી ગુણ મણિમાળ, કંઠે જે
જિનજી ધનધન તસ અવતાર, જે તાઢુરૂં નામ
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણવલી જિનાજી મેરૂ વિજયજી શિષ્ય, વિનીત વિજ્યના વડા
જી રે જી; જિનજી જે ચિત્ત ધરશે નિત્ય, તસ ઘર રંગ વધામણાં
જી રે જી આજ મારે૫
આજ સફલ દિન માહો એ, ભેટયે વિર જિર્ણોદ કે,
ત્રિભુવનને ધણી એ.....ટેક. ત્રિશલા નેણું નંદ કે, જગચિંતામણી એ; દુઃખ દેહગ દુરે ટળ્યાં એ, પખી પ્રભુ મુખ ચંદ કે.ત્રિ..૧ રિદ્ધિ વૃદ્ધિ સુખ સંપદા એ, ઉલટ અંગે ન માય છે; આવી મુજ ઘર આંગણે એ, સુગવિ હેજ સવાય કે.
ત્રિ... ૨ ચિતામણી મુજ કર ચહ્યું એ પાયો ત્રિભુવન રાજ કે મુહ માગ્યા પાસા ઢલ્યા એ, સિથાં વંછીત કાજ કે.
ત્રિ...૩ ચિત્ત ચાહ્યા સાજન મિલ્યાએ, દુર્જને ઉડયા વાય કે; સૌમ્ય નજરે પ્રભુની લહી એ, જેહવી સુરતરૂ છાંય કે
ત્રિ....૪
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪૮
બી જ્ઞાતદન ગુણાવલી તેજ ઝલાહુલ દીપ એ, ઉગ્યો સમક્તિ સૂર કે; વિમલ વિજય ઉવજઝાયન એ, રામ લહે સુખ પૂર કે.
ત્રિ.....૫
આવ આવ રે મારા મનડા માહે, તું છે મારે રે; હરિહરાદિક દેવ હૃતિ, તું છે ત્યારે રે..આવ૦ ૧ અહે મહાવીર ગંભીર તું તો, નાથે મહેર રે; હું નમું તુંને ગમે મુને, સાથે તારો રે....આવ રે ગ્રહી સાહી રે મીઠડા હાથ માહરા, બૈરી વારો રે; ઘો ઘે દેવ મુને, ધે લારી રે.... આવ૦ ૩ તું વિના ત્રિલે મેં કેહને, નથી ચારો રે; સંસારે પારાવાર સ્વામી, આપને આરો રે....આવ૦ ૪ ઉદયરત્ન પ્રભુ જગમેં જોતાં, તું છે તારો રે; તાર તાર રે મુને, તું સંસાર અસારો રે...આવ પ
૪૬ શાસનપતિને વંદના, હેજ વાર હજાર હે સાહિબ ગંગાજલમાં જ રમ્યા, તે કિમ છિલર છાર હે સાહેબ.
શા.....૧
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણવલી જાઈ જઈ સેવતાં, માલતી મોગર માલ હ સાહેબ, ચંપક ગુલાબની વાસના, તે આઉલે કિમ છે સાહેબ
શા. ૨ સતીય અવર ઈચ્છે નહીં, નરભેગી ભરતાર હે સાહેબ અવ કદાગ્રહી આતમા તાર તાર મુજ તાર છે સાહેબ.
....શા૦ ૩ મૃગમદ ઘન જિમ વાસના, વાસિત બેધ અગાધહે સાહેબ, મૃગપતિ જે જ સેવના, દૂર ગયા દુઃખ દાહ છે સાહેબ.
..શા૪ નિર્ધામક સથ સાહેબા, આલંબન તુજ લીધ હે સાહેબ વિજન મન જિન/ વ, ત્રિશલાનંદન રિદ્ધિ છે સાહેબ
...શ૦ ૫ એ રિધ એ સિધ તાહરી, પામી પરમાનંદ હો સાહેબ અજ્ઞાન તિમિરતા ભયહરૂ, ગટથી જ્ઞાન દિણંદ હો સાહેબ.
...શા૦ ૬ સુરિ પ્રતાપે રાજયમાં, ગુણીયલ જિન ગુણ ગાય છે સાહેબ, ચતુર વિજ્ય જિન નામથી, દિન દિન દોલત થાય છે
સાહેબ....શા૦ ૭
શાસન નાયક સે અબ મેરી, અજ કરન આવે; હજી સાહિબા, અબ મુજ વાલા....શા. ૧
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
NO
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
કાલ અને તે પુદ્ગલય, આવતા નસે વહાયે....શા ર ભમત ભમત સરિતાપલ ન્યાયે, તુમ શાસન હું પાયે. બ સેવકકુ' વ’છીત ડીજે, લીજે જસ હું સવાયા..શા. ૪ જો તુમ તારે સાઈ હું જાનુ, તિને કહા ઢીને બતાયે શા. ચાં કરને સામિકા ન રહે, તારક બિરૂદ ધરાવે...શા૦ ૬ આગે પીછે કશું ન વિચારા, પારસ અયસ જો મિલાયે
શા૦ ૭
તુમ પદ સેવા અમૃત કિયા સાં, દીજે હું નવિનિધ પાયેા....શા૦ ૮
૪૨
વર્ધમાન પ્રભુ વઢીયે, ચાવીશમે। જિનરાજ, વિજન ક્ષત્રિય કુૐ અવતર્યો, આપે ત્રિભુવન રાજ. ભત્રિજન
9..... 9
વંશ ઇકણ સરોવર, જે પ્રભુ હઁસ સમાન; જિન કનક કમલને જીપતા, જેઠુ તણેા તનુ વાન, ભવજન
૧. .... ૐ
સુત સિદ્દારથ રાયના, ત્રિશલા જાત પ્રધાન; ભત્રિજન વરશ બઢાંતેર આઉખું, સાત હાય તનુ માન. ભવિજન
q.....
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી વર્તમાન શાસન તણો, નાયક અકલ અમીહ; ભવિજન લંછન મિસિ સેવે સદા, જસ સચ્ચે જી સીંહ ભવિજન
વ.... ૪ માતંગ યક્ષ સિદ્ધાયિકા, નિતુ સેવે જસ પાય; ભવિજન મહાવીર જિનરાયના, ભાવ વિજય ગુણ ગાય. ભવિજન
વ, .... ૫
વીર જિનેસર વંદીએ, જેણે કીધે તપ ઉદારે રે; એક છ માસ પૂરો કર્યો, બીજે પાંચ દાડે ઉણ કર્યો
રે. વીર .... ૧ નવ માસી આદરી, વળી ત્રણ માસી બે વાર રે બે માસી તપ છ કર્યા, અઢી માસી બે તસ સારે રે.
વીર... ૨ બાર બે માસખમણ કર્યા, વળી દોઢ માસી બે વારો રે, બહોતેર પાસખમણ કર્યા, અક્રમ બાર વિચાર રે
વીર... 3 બસેં નેવું ગુણ છત્રીસ, છઠ કર્યા ઘણું સારે રે; ભદ્ર ને મહાભદ્રાદિક, પ્રતિમા ત્રણ પ્રધાને રે
- વીર.... ૪
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
K
શ્રી જ્ઞાતનધન ગુણાવલી
ખાર વરસ છદ્મસ્થપણું, ઉપરે સાડા છ ત્રણસેને આગણ પચાસ પારણાં, બાકી
વીર૦ પ
કૈવલજ્ઞાને રે; મુક્તિના રાજો
૨. વીર૦ ૬
વીર તણાં ગુણ ગાવતાં, ધરે હુઈ માંગલમાલે રે, રૂદ્ધિ કીર્ત્તિ તે નિત લહે, જસ નામ જપ્યાં જે સારા
ૐ. વીર્॰
વૈશાખ શુદ્ધિ દશમી દિને, પામ્યા ભવિક જીવ પ્રતિબુઝળ્યા, જેણે લીધા
માસે રે; ઉપવાસે રે.
સમવસરણ શ્રી વીર બિરાજે, સરસ મધુર પૂરી પદ ખાર મનેાહેર, છત્ર ત્રય
....
ધ્વનિ ગાજે રે, શિર છાજે રે.
સમ૦
૧
જયકારી દુ:ખ પાર ઉતારણ, માલિમ ધર્મ મુકિત તણું બંદર આપવા, સેવક ગરીબ
....
અષ્ટ મહાપ્રાતિહારજ સુંદર, ઢીઢે દારિદ્ર ભાંજે રે; લુણ ઉતારતી ભમરીય ફરતી, ઇન્દ્રાણી નાટક છાજે રે;
સમ॰ .... ?
જહાજે રે, નિવાજે રે
સમ૦ .... ૩
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી ઇંદ્ર છડી લઈ દરબારે, ઉભા સેવા કાજે રે; પ્રભુ મુખ પંકજ નિરખી નિરખી, હરખીત હવે બાજે
રે. સમ૦ .... ૪ વિમલ સ્વરૂપી વિલસતી જેની, કીર્તિ મીઠી આજે રે; દાન દીયા અક્ષય સુખ સવલ, દિન દિન અધિક દિવાજે
રે. સમ... ૫
૫૧ જબૂદ્વીપે અવર વિદેહે, ચામાધિપ નયસાર, શ્રાવક ધર્મ આરાધી સેહમે, એક પલ્ય સુર સાર રે
હમચડી ... ૧ નામ મરિચિ ભરત તણો સુત, મુનિ થયે ત્રિદંડી; લખ ચોરાશી પૂર્વ આયુ, બંભ લે કે સુર માંડી રે.
હમચડી.... ૨ એંશી લાખ પૂર્વનું જીવિત, કૌશિક દ્વિજ સુત થયો દેવી, સૌધર્મ સુર પુષમિત્ર દ્વિજ, બહોતેર પૂર્વ લખ જીવી
રે. હમચડી ... 3 સૌધર્મ સુર અજિત દ્વિજ, ચોસઠ લખ પૂર્વ આય; ઈશાને અગ્નિભૂત દ્વિજ લિંગી, છપન પૂર્વ લખ
આય રે ... હમચડી જ
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
૫૪
શ્રી જ્ઞાતવંદન ગુણાવલી સનકુમારે ભારદ્વાજે, ચુંમાલીશ લખ પૂર્વ આય; મહેન્દ્ર સુર તિહાંથી બહુ ભવ, અંતે ત્રિદંડી થાય રે;
હમચડી... ૫ રાજગૃહે વિશ્વભૂતિ નૃપતિ થયા, વર્ષ માટીનું આય; વર્ષ સહસ્ત્ર ચારિત્ર નિયાણું, કરી મહાશુદે જાય રે.
હમચડી – ૬ ત્રિપૃષ્ટ નામ હરિપતનપુરીમાં, ચુંમાલીશ વર્ષ લખ આય; સાતમી નરકે સિંહ ચતુ નરકે, ભવ ભ્રમણ બહુ થાય
રે. હમચડી – ૭ મહાવિદેહે પ્રિય મિત્ર ચક્રી, કોટી વર્ષ તપ કરતો શુંકે સુરવર તિહાંથી ભરતે, છત્રાપુરી અવતો રે.
હમચડી .... ૮ નંદન નામે લાખ વરસને, પાલી સંયમ ભાર લાખ અગ્યાર એ સી સહસને, છ સંય પણયાલ સંસાર
રે. હેમચડી .... ૮ મા ખમણથી સ્થાનક સાધે, બાંધી જિનપદ કર્મ: પ્રાણસુર તિહાંથી કુંડ પૂર, ગર્ભે બહુ સંક્રમે રે.
હમચડી ... ૧૦ ક્ષત્રિયકુંડ પુરી સિદ્ધારથ, નુપ ત્રિશલા રે માય; હરિ લંછન કંચન વર્ણ કાય, ઈમ સગવશ ભવ
થાય રે. ... હમચડી ૧૧
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાનન દન ગુણાવલી વર્ધમાન મહાવીર શ્રમણ એ, નામ ત્રણ સુખદાયી, જ્ઞાન-વિમલથી જસ શાસન મહિમા, અવિચલ ઉદય
સવાઈ રે. હમચડી ... ૧૨
પર કડી ગમે ગુન્હો કર્યા છે, વિષય છે લયલીન, તે બગદીશ હવે કરે છે, અરિહંત વીર અમીન
જિનેસર; શાસનનો શણગાર 1 એલગીયા એલંભડે છે, મત આણો મન રીસ જે પૂઠે સરજયા સદા છે, જપે ઈમ જગદીશ–જિને ૨ લળી લળી લટકે પાયે પડું છે, વળી વળી વિનવું એહ; સમકિત ચિત્ત તુમણું મળે છે, મત મૂકો તેહ-જિને૦૩ કહે કેણ પરે કિજીયે જી, હાલે તું વીતસંગ ભગતે કાંઇ ન રંજીયે જી, લાલચને શું લાગ–જિને ૪ યાતા દાતા ધન તણે જી, ત્રાતા તું જિનરાય કેવલ લક્ષ્મી વર કરો જી, મધ વિજય ઉવઝાય-જિને. ૫
અરજ સુણ એક માહરી રે, ત્રિશલા નંદન વીર જિર્ણદા કેવલજ્ઞાન દિવાકરૂં રે, મેરૂ મહીધર ધીર જીણુંદા- અ. ૧
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
થી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી અહ અપાર ઉતરી રે, ભવ સાગર ગુણવંત જિમુંદા દિલ ભરી દરશન દીજીયે રે, તુમ સમ કે નહી સંતા
જિદ-અ૦ ૨ તરશું તપ કિરીયા થકી રે, તે શે તુમ પાડ જિણ દા; જે રળતાં હોય લખેસરી રે, તે શી સુરતરૂ છાંય -
જિમુંદા–અ૦ ૩ જણે છે કલિયુગ તણું રે, રાખો છે પ્રભુ રીતિ જિમુંદા; જે ધની તે લેભી હુએ રે, ન કરે નિધનશું પ્રીતિ
* જિમુંદા. –અ૦ ૪ અવરને જ પ્રાર્થીએ રે, તે શી તાહરી શોભ? જિમુંદા બિરૂદ રહે કિમ તાહરૂં રે, ભકત વત્સલનું થાભ
જિમુંદા–અ) ૫ તુજ પરેધન જે મુજ હુએ રે, તો દેતાં ન કરૂં ઢીલ જિમુંદા; વિણ માગે પૂરણ કરું રે, આ સકલ જન લીલ
જિમુંદા. –અ) ૬ જે રે કરાવી ચાકરી રે, અમચી આશ પૂરીશ જિમુંદા; નિષ્કારણ જગહિતકરૂ રે, તે કેમ બિરૂદ ધરીશ જિમુંદા
હરિલંછન હેજાળુઓ રે, આપ સમકિત ભાગ જિર્ણ; કેડે પડયા કિમ મૂકશે રે, નહીં ઈ ઢીલની લાગ
જિદા. અ. - ૮
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ૭
બી શાતનંદન ગુણાવલી ઘણું ઘણું કહીએ તેહને રે, જે હોય સહેજે અજાણજીણેદા; સુપ્રીને શું શીખવું રે, જ્ઞાન અનંતની ખાણજિમુંદા;
અ. - ૯ આલગ કીજે તેહની રે, જે હેય લગ જાણ જિર્ણોદા તું અંતરજામી અછે રે, તો શી ખેંચતાણ જિમુંદા;
અ. - ૧૦ જાણે અજાણે તાહેર રે, હું સેવક વિસવાવીસ જિદા; ઇમ જાણીને આપને રે; લેખ લખાવી એ જગદીશ
જિર્ણોદા અ. – ૧૧ સઘલી સંપદ આપની રે, જે પ્રભુ આપ મેહે જિમુંદા; તે કો પાડ ન તારો રે, જગપિતા તું હેય જિર્ણ દા
અ. – ૧૨ આસંગાયત જે હુએ રે, તે કહે કોડી વચન્ન જિમુંદા; કહેવાએ પણ તેને રે, જેહશું બાંધ્યું મન જિપ્સદા
- અ. – ૧૩ નિજ બાલક લધુ બેલડા રે, સુણ હરખે માવીત જિમુંદા તે માટે પ્રભુ દીજીયે રે, તુમ સેવા પ્રતીત જિર્ણદા
- અ. – ૧૪ સિદ્ધારથ સુત વિનવ્યો રે, ભગતિ બેલ વિચાર જિર્ણદા; ધીર વિમલ કવિ શિષ્યને રે, મત મૂકે વિસારી જિમુંદા
અ. – ૧૫
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
- ૫૪ વીર વડપીર મહાવીર માટે પ્રભુ, પેખતાં પાપ સંતાપ નાસે; જેહના નામ ગુણ ધામ બહુમાનથી,
અવિચલ લીલ હૈયે ઉલ્લાસે....વીર. ૧ કર્મ અરિ જીપ, દીપ વીર તું,
ધીર પરિસહ સહે મેરૂ તલે; સુરે બલ પરખી, રમત કરી નીરખીયે, | હરખી નામ મહાવીર બેલે....વિર૦ ૨ સાપ ચંડશીયે જે મહારાષીયે,
પિષી તે સુધાનયન પૂરે; એવડા અવગુણ શા પ્રભુ મેં કર્યા ?
તાહરા ચરણથી રાખે દૂર...વીર. ૩ શૂલપાણી સુરને પ્રતિ બેધી,
ચંદના ચિત્ત ચિંતા નિવારી, મહેર ધરી ઘરે પહેતા પ્રભુ જેહને,
તેહ પામ્યા ભવદુઃખ પારી..વીર૦ ૪ ગૌતમાદિકને જઈ પ્રભુ તારવા,
વારવાં યજ્ઞ મિથ્યાત્વ ખોટો; તેહ અગિયાર પરિવારણું બૂઝવી,
' રૂઝવી રેગ અશાન મટે....વીર૫ હવે પ્રભુ મુજ ભણી તું ત્રિભુવન ધણી,
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી
- દાસ અરદાસ સુણી સામું જોવે; આપ પદ આપતાં આપદ કાપતાં, " તારે અંશ છું ન હે...વીર. ૬ ગુરૂ ગુણે રાજતા અધિક દિવાજતા,
છાજતા જેહ કલિકાલ મહે; શ્રી ખિમાવિજય પય સેવા નિત્યમેવ લહી,
પામી શમરસ સુજસ ત્યાંહે...વીર. ૭
૫૫ વીર જિનેસર સુણ મુજ સ્વામી, વિનવીયે શિરનામી રે; તું પ્રભુ પૂરણ મન હિત કામી, તું મુજ અંતરજામી
રે. વી. ૧ એક જ તું શિર સાહિબ કીજે, તુમ સમ કોણ કહીએ રે; ભગતિ કરતાં જે તે રીજે, તે મનવંછીત સીજે રે
વી... ૨ તુજ હિતથી સુખ સંપદ આવે, દારિદ્ર દુર ગાવે રે; જગબંધવ જિન તું હી કહાવે, સુરનર તુજ ગુણ ગાવે રે
વી. ... 3 તું પ્રભુ પ્રીતિ ન હેત જણાવે, પણ સેવક સુખ પાવે રે; ગિરૂઆ સેવા ફળ નવિ આવે, સેવી ઈણ ભાવે રે
- વી ... ૪
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
બી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી ત્રિશલાદન વીર 'જિનેશર, વિનતડી અવધારી રે; કેસર જપે દરિશન દીએ, દુરગતિ દૂર નિવારી રે
વી.... ૫
સુણસુગુણ સનેહિ રે સાહિબા, ત્રિશલાનંદન અદાસ રે; તું તો રાજનગર રાજય, ગુણ ગાજીયે લીલ વિલાસ રે
- સુ. – ૧ તુજ સરિ સાહિબ શિર છતે, જુઓ મેહ કરે કિમ જોર રે, તે ન ઘટે રવિ ઉગે રહે, જિમ અંધકાર ઘનઘોર રે
સુ. – ૨ અલસર વેષ રચી ઘણું, હું ના મહને રાજ રે; હવે ચરણ શરણ મેં તુજ રહ્યા. આ ભાવઠ ભવની
ભાંજ રે સુ. – ૩ ટાળે પ્રભુ અવિનય માહો, મુજ ગાલે ભવની ભીત રે મુજ રદય પખાલે ઉપશમે, પાલે પ્રભુ અવિહડ પ્રીત કે
સુ – ૪ નિગુણ પણ તુજ ગુણ સંગતે, ગુણ પામું તે ઘટમાન રે; હુએ ચંદન પસંગથી, લિંબાદિક ચંદન માન રે
સુ. – ૫
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૧ નિગુણે પણ શરણે આવીયે, નવિ ડીજે ગુણગેહ રે; નવિ છંડે લંછન હરિતણું, જુઓ ચંદ અમિમય દેહ રે
સુ. – ૬ મનમાંહી વિમાસી શું રહ્યા, હવે મહેર કરે મહારાજ રે; સેવકનાં દુઃખ જે નવિ ટળે, તે લાગે કુણને લાજ રે
- સુ. – ૭ તુજ આણથી હું પતિત છું, પણ પતિત પાવન તુજનામરે; નિજનામ ભણી મુજ વારતાં, શું લાગે છે તુજને દામ રે.
સુ. – ૮ ચાખી તુજ સમકિત સુખડી, નાઠી ભૂખડી તેહથી દૂર રે, જે પામું સમતા સુરલતા, તો એ ટળે મુજ મહિમુર રે,
સુ. – ૯ તુજ અક્ષયસુખ જે રસવતી, તેહને લવ દીજે મુજ રે; ભુખ્યાની ભાંજે ભૂખડી, શું અધિવું કહીએ તુજ રે
સુ. – ૧૦ આરાધ્ય કામિત પૂર, ચિંતામણી પણ પાષાણ રે; ઈમ જાણું સેવક સુખ કરે, પ્રભુ તુમે છે ચતુર સુજાણ
રે સુ. - ૧૧ શું વિનવીએ તુમ અતિ ઘણું, તું તો મોટે ત્રિભુવન ભાણ રે; શ્રી નવિજ્ય સુશિષ્ય તે, હવે દેજો કેડી કલ્યાણ રે.
સુ, – ૧૨
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
પ૭ સમરી સરસતી વરસતી વચન સુધા ઘણી,
- વીર જિનેસર કેસર અરચિત જગધણી; રાજનગર વર ભૂષણ દુષણ ટાળતે,
ગુણશું નિજ ગુણ કરણે જગ અજુવાળ – ૧ સ્વામી મેં તુજ પામી ધર્મ સહામણે,
- માનું માનવ અવતાર સફલ કરી આપણો મેં તુજ પાયે જિનછ નયન મેલવડે,
આ તો નિજ આંગણ રે સુરતરૂ પડે – ૨ તુજ મનમાં મુજ વસવું કહ કિમ સંભ, * સુપનમાંહી પણ વાત ન એ હુઈ નવિ હુવેઃ મુજ મન મંદિરમાંહી સુંદર વસે જે તમે,
તે અધિકું નવિ માંગશું રાગજું ફરી અમે – ૩ ચમક પાષણ ખેંચશે સંચશે લેહને,
તિમ તુજ ભગતિ મુકિતને ખેંચશે મેહને; ઈમ જાણી તુજ ભક્તિ જુગતે કરી રહ્યો,
- તે જન શિવસુખ કરતલ ધરશે ગહગ – ૪ લાગી તુજ ગુણ ભરકી કરડી નવિ શકે,
અલગું મુજ મન વળગું તુજ ગુણશું કે, છાંડયો પણ નવિ છૂટે મોહ એ મોહના,
શિવસુખ દેશે તો છોડશું કેડી ન તે વિશે – ૫
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતાનંદન ગુણવલી બાઉલ સરિખા પરસૂર જાણ પરિહર્યો,
સુરત જાણી જાણી તમે સાહિબ વર્યા; કરે દેવ જે કરૂણા કર્મ તે નવિ ટકે,
ચર જોર નવિ ચાલે સાહિબ એક થકે – ૬ તુજ સરીખે મુજ સાહિબ જગમાં નવિ મળે,
મુજ સરિખા તુજ સેવક લાખ ગમે રૂલે, તે આસંગો તુજ સું કરે નવિ ઘટે,
સહેજ મોજ જે આવે તે સેવક દુઃખ માટેમિ વિણ પંકજ પરિમલ મધુકર નવિ રહે;
વિણ મધુમાસ વિલાસ ન કેકલ ગગહે, તિમ તુજ ગુણ રસપાન વિના મુજ નવિ સરે; અંબે શાખ જિણે ચાખી તે આંબલીશું શું કરે? – ૮ જ્યાં મહેકે તુજ પરિમલ કી વેલડી,
મું જ મન તરૂઅર વીંટી તે રહી પરગડી, ભકિતરાગ તસ પલવ સમકિત કુલડાં,
શિવસુખ ફળ તસ જેહનાં મોંધા મૂલડાં – ૮ તુજ વાણી મુજ મીઠી લાગે જેહવી,
સાકર દ્વાખ સુધા પણ ન રૂચે તેહવી; કાન કરાવે એહનાં જે ગુરૂ પારણાં,
નિત નિત લીજે દેવ તેહના ઓવારણાં – ૧૦ સુખદાયક જગનાયક વીર જિનેસર,
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
શી રાતનંદન ગુણાવલી
ઈમ મેં સ્તવી વંછીત પૂરણ સુરત આ સતવ ભણતાં પ્રગટે નવનિધિ આંગણે,
શ્રી નવિજય વિબુધ પાય સેવક બમ ભણે – ૧
તે શું પ્રીત બંધાણું જગતગુરૂ ! તો શું પ્રીત બંધાણી; વિદ અરથ કહી માં બ્રાહ્મણકું,
ખિણમેં કીધે નાણી જગતગુરૂ – ૧ બાલક પરે મેં જે જે પૂછયું,
તેં ભાભુ હિત આણી, મુજ કાલાને કુણ સમજાવે,
તો બિણ મધુરી વાણી જગત – ૨ વમણ સુધારસ વરસી વસુધા, પાવન ખેત સમાણી;
નર નાકી તિરિ સમાદિત ધિત,
તો હી ગુણમલિ ખાણી જગત. – ૩ કિસકે પાઉં પુર અને જાઈ, કિનક પક પાની;
કુણ મુજ ગોપમ કહી બોલાવે
તે સમકુણ વખાણી જગત – ૪ અઈમુ આપે મુજ સાથે, રમતો કાચલી પાણી;
. કેવલ કમલા ઉસકે દીની, યહી કિરતી નહીં છાની જગત – ૫
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી ચૌદ સહસ અણગારમાં એટી, કિીને કાં હું પીછાની અંતિમ અવસર કણસાગર,
જાણી. જગત. . ૬ કેવલભાગ ન માગત સ્વામી, રહેત ના છેડે તાણી; - બીચમેં છોડ ગયે શિવમંદિર,
. લકમેં હેત કહાણી. જગત એ છે ખામી કછું ખિજજત મેં કીની, તાઠી યાહી કમાણી - સ્વામીભાવ લહે સુસેવક
યાહી બાત નિપાની જગત.... ૮ વીતરાગ ભાવે ચેતનતા, અંતર મૂરતિ ઠરાણી; - ખિમાવિજય જિન ગૌતમ ગણધર,
જતિશું જતિ મિલાણું. જગત. ... ૯
નંદન ત્રિશલા દેવીને રે, વર્ધમાન વડભાગ ! ટેક છે શાસન નાયક સાહિબે રે, કરુણાનિધિ વીતરાગ રે; વીર જગતધણી ભાવ ધરમ દાતાર રે, સુગુણ શિરોમણી
વીર. ... ૧ કંચન કાંતિ સેહામણી રે, સાત હાથ તનુમાન; સિંહ લંછન પય સેહતું કે, ભયવારક ભગવાન રે
વીર. ... ૨
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
11
માઁ જ્ઞાતન દવ ગુણાવલી
ત્રીશ વરસે પ્રભુ સર્ચમી રે, છાંડી સવિ પરિવાર બાર બરસ છદ્મસ્થમાં ૐ, તપ તપીયા વિકાર રે વીર. ૩
દેવલ કમલા પામીયા રે, સમવસરણે સુખદાય; મહાગેપ મહામાહણેા રે, મહાસત્યવાહ કહાય રે
....
વીર. ૪
*
બાર ગુણા પ્રભુ દેહથી રે, વૃક્ષ અશોક' મઢુત; છત્રત્રયી ત્રિભુવન ધણી રે,
4.4.
ભામડલ ઝલકત રે વીર.
કુસુમવૃષ્ટિ જાનુ લગે હૈ, પાંચ વસ્તુ સુરસાલ; ચંચલ ચામર ઉજલાં રે, મુખકજ માતુ મરાલ રે
રત્ન સિંહાસન બેસીને રે; દિવ્યધ્વનિ વસંત; છ રાગ છત્રીસ રાગણી રે, સુરનર
સદ્દઢણા સુર વેલડી રે, ભિન્ન મન સીચી શમ અમૃતરસે રે, તૃષ્ણા
વીર. ગાજે ગગને દુંદુભી રે, ભાખે જગત સામ્રાજય; માનુ સવિ સુરવર પ્રયતે રૈ, તાડુરી સેવા કાજ રે
વીર. ૭
....
તિરિ સમજત રે
વીર. ૮ મંડપ રોપ;
તાપના લેપ ૨ વીર. ૯
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતન દન સુણાવલી
કવલ રૂપ તે ફાલશે ૐ, ફાલશે .અવ્યાબાધ; ક્ષમા વિજય જિન નિમિત્તથી ?
૬૧
પ્રભુજી વીરજિણ અને વંદિએ,
પ્રગટે પરમ સમાધ
૨. વીર. ૧૦
''''
30
૬૦
જગપતિ તારક શ્રી જિનદેવ, દાસને દાસ છું તાહેરા; જગપતિ તારક તુ કિરતાર, મનમાઢુન પ્રભુ માહુરો....૧ જગપતિ તાહેરે તે। ભક્ત અનેક, મારે તે એકજ તું ધણી; જગપતિ વીરમાં તું મહાવીર, મૂતિ તારી સૈાહામણી. ૨ જગપતિ ત્રિશલારાણીને તને, ગંધાર બંદર ગાયે, જગપતિ સિદ્દારથ કુલ શણગાર, રાજરાજેશ્વર રાજીયા...૩ જગપતિ ભકતાની ભાંગેછે ભીડ, ભીડ પડે પ્રભુ પારીખે; જગપતિ તુ હી પ્રભુ અગમ અપાર, સમજયા ન જાય મુજ સારીખે ૪ જગપતિ ઉદય નમે કર જોડ, સત્તર નેવ્યાસી સમે કીયા; જગપતિ ખંભાત જંબુસર સંધ, ભગવત ભાવશું ભેટીયા,... પ
....
ચાવીસમાં જિનરાય હૈ। ત્રિશલાના જાયા;
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
બી જ્ઞાતનદન ગુણાવલી પ્રભુજીને નામે તે નવનિધિ સંપજે,
. ભવદુઃખ સવિ મીટી જાય ત્રિશલા. ૧ પ્રભુજી કંચનવાન કર સાતનું,
જગતાતનું એટલું માન હૈ, ત્રિશલા. પ્રભુજી મૃગપતિ લંછન ગાજતે, *
ભાજતે મગજ માન છે. ત્રિશલા. ૨ પ્રભુજી સિદ્ધાર્થ ભગવંત છે,
- સિદ્ધાર કુલ ચંદ હે; વિશાલ પ્રભુછ ભકતવત્સલ ભવદુઃખહર,
સુરતરુ સમ સુખકંદ છે. ત્રિશલા. ૩ પ્રભુજી ગંધાર બંદર ગુણનીલે,
જગતિલે જિહાં જગદીશ હે ત્રિશલા. પ્રભુજીનું દર્શને દેખીને ચિત્ત કર્યું,
સર્ષ મુજ વંછિત ઈશહે. ત્રિશલા. ૪ પ્રભુજી શિવનગરીને રાજિયે,
આ જગતારણ જિનદેવ હે ત્રિશલા. પ્રભુછ રંગવિજયને આપજે, -
ભભવ તુમ પાય સેવ છે. ત્રિશલા. ૫
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાન દન ગુણાવલી
સિદ્ધાર્થ રાજાને ઘેર પટરાણું, ત્રિશલા નામે સેહામણુએ રાજભુવનમાંહે પલંગે પોઢંત, ચઉદ સુપન રાણુએ
લયાએ. ૧ પહેલે રે સુપને ગયવર દીઠે, બીજે વૃષભ સેહામણેએ; ત્રીજે સિંહ સુલક્ષણો દીઠે, ચોથે લક્ષ્મી દેવતાઓ, ૨ પાંચમે પંચ વરણની માલા, છઠે ચંદ્ર અમીઝરએ; સાતમે સૂરજ આઠમે વજા, નવમે કલશ પાત . ૩ પદમસરોવર દશમે દીઠે, ક્ષીરસમુદ્ર અગીયારમે એ; દેવવિમાન તે બારમે દીઠું, રણઝણ ઘંટા વાજતાં એ. ૪ રત્નને રાશી તે તેરમે દિઠ, અગ્નિ શિખા ચૌદમે એ ચૌદ સુપન વહી રાણજી જાગ્યા; રાણીએ રાયને
જગાડીયાએ. ૫ ઉઠે ઉઠો સ્વામી મને સુહણલાં લાધા, એ રે સુપન
ફલ શા હશે એ ? રાયસિદ્ધાર્થ પંડિત તેડયા, કરે પંડિત ફલ એહનું એ ૬ અમ કુલમંડલ તુમ ફુલ દવે, ધન રે મહાવીર અવતર્યાએ; જે નર ગાવે તે સુખ પાવે, આનંદ રંગ વધામણું એ. ૭
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતને ગુણાવલી
વધતી વેલી મહાવીરથી, મારે હવે હે થઈ મંગલ માલ; દિન દિન દેલત દીપતી, અલગી ટલી હે બહુ આલા
આ જંજાલ છે વીર નિણંદ જગ વાલહે ? તારક વિશલાનંદને, મુજ મલિયે હૈ મોટે સૌભાગ્ય કે કેડી ગમે વિધિ કેલવી, તુજ સેવીશ હે લાયક પાય :
લાગ્યા કે વીર છે રે વાહરે જે તેહ માહર, હેજે કરી હે વર વાંછિત એહ છે; દિ દેવ દયા કરી, તુજ સંપત્તિ છે મુજ વલ્લભ
- તેહકે વિર છે ? સુતાં સાહેબ સાંભરે, બેઠાં પણ છે દિનમે બહુ વાર કે; સેવકને ન વિસાર, વિનતડી હે પ્રભુ એ અવધાર
કે વીર ૪ સિદ્ધારથ સુત વિન, કજોડી હે મદ મચ્છર છોડ કે; કહે જીવણ કવિ જીવને; તુંજ તૂઠે હે સુખ સંપત્તિ
કોડ કે વીર. ૫
વીર જિનેશ્વર સાહિબ મેરા, પાર ન લહું તેરા મહેર કરી ટાલે મહારાજજી, જનમ મરણના ફેરા છે !
જિનાજી અબ હું શરણે આવે છે ?
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
મી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૭ ગર્ભાવાસ તણું દુઃખ મહેટાં, ઉંધે મરતક રહિયે; મલ મૂત્ર માંહે લપટાણે, એહવા દુઃખ મેં સહિયાં
| હે ! જિનજી. ૨ નરક નિગોદમાં ઉપન્ય ને ચવિ, સૂમ બાદર થઈ વેચાણે સૂઈને અગ્રભાગે, માન તિહાં કિહાં રહી ? હે !
જિન. છે ? નરક તણી વેદના અતિ ઉલટી, સહી તે જીવે બહુ પરમાધામીને વશ પડીયે, તે જાણે તમે સહુ હે!
જિનજી.. ૪ તીર્ય તણે ભવ કીધાં ઘણેરાં, વિવેક નહીં લગાર; નિશ દિનને વ્યવહાર ન જાણે, કેમ ઉતરાયે પાર
| હે જિનજી. ૫ દેવતાણી ગતિ પુણ્ય હું પામ્યો, વિષયારસમાં ભીને; વત પચ્ચક્ખાણ ઉદય નવિ આવ્યાં, તાન માન માંહે
લીને હે. જિનજી ૬ મનુષ્યજન્મ ને ધર્મ સામગ્રી, પાયે હું બહુ પુણ્ય; રાÀગષ માટે બહુ ભલી, ન ટલી મમતા બુદ્ધિ હે.
. જિન. છે એક કંચન ને બીજી કામિની, તેહશું મનડું બાંધ્યું; તેના ભાગ લે ને હું શુરે, કેમ કરી જિન ધર્મ સાધુ ?
જિન છે. જે ૮
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
હ૫
થી જ્ઞાતિનંદન ગુણવલી મનની દેડ કીધી-અતિ જાઝી, હું છું કોઈક જડ જે કલીકલી કલપ મેં જન્મ ગુમા, પુનરપિ પુનરપિ
તેહ. હે જિન. I ૮ ગુરુ ઉપદેશમાં હું નથી ભીને, નાવી સહણ સ્વામી હવે વડાઈ જોઈએ તમારી, ખીજમતમાહિ છે ખામી.
| હે ! જિનજી. ને ૧૦ ચાગતિ માંહે રડવડી, તોયે ન સિધ્યાં કાજ; લભ કહે તારે સેવકને, બાંહે ગ્રહયાની લાજ, હે
જિન”. I ૧૧
વીર હમણાં આવે છે મારે મંદિરીએ, મંદિરીએ રે
મારે મંદિરીએ વીર. ! પાચ પડી હું તે ગોદ બીછાવું, નિતનિત નિતડી
કરીએ. | વીર છે ? સ્વજન કુટુંબ પુત્રાદિક સહુને, હરખે એણપરે ઉચરીએ.
- વીર. | પર જબ આંગણે પ્રભુ વીર પધારે, તવ વત્સ સન્મુખ
- ડગ ભરીએ વીર 3 સયણાં સૂણે પ્રભુ પડિલાભ , તો ભવસાગર તરીએ.
વીર છે
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૭૩ અપ્રતિબદ્ધપણે પ્રભુ વિરજી, ઘર ઘર ભિક્ષાએ ફરીયે.
અભિનવ શેઠ તણે ઘરે પારણું, કીધું ફરતાં ગોચરીએ.
વીર. . ૬ ભાવના ભાવતાં ઝરણ શેઠજી, દેવદુંદુભી સુણી ચિત
ભરીએ વીર. . ૭ બામા કપનું બાંધું આયુષ, જિન ઉત્તમ વીર ચિત
ધરીએ | વીર. ૮ તસ પદ પદ્મની સેવા કરતાં, સહેજે શિવસુંદરી વરીએ.
વીર. ૮
શ્રી જિનવર ચરણે નમીજી, કહિશું ધ્યાન વિચાર આરૌદ્રને પરહિરી જ, ધર્મ શુકલ મન ધારેરે ! પ્રાણી
વંદે વીર નિણંદ | જિમ હુએ પરમાનંદ રે, પ્રાણી વદે વીર જિર્ણોદા
પ્રાણી. મેં ૧ સસ પંચ ઈન્દ્રિય તણાજી, બંછે વિષય સવાદ; અશુભ વિષય પામી ઘણાજી, મન આણે વિખવાદ
- પ્રાણી છે ?
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાલી
ઈષ્ટ
વિષય સ્વજનનેાજી, મનચિંતે વિયેગ; અસંયોગ તિમ દુષ્ટનેાજી, ચિ ંતે ઈઢુ પર લેગ હૈ !
25
વ્યાધિ રાગ વેદન તણાંજી, ચિંતે ધનઋદ્ધિ મેલવાજી, વિવિધ
પ્રાણી !! ૩ ઔષધ ને ઉપચાર; વસ્તુ વ્યાપાર રે ।
પ્રાણી. ૪ તપ સંયમ કિરિયા કરીજી, કરે નિયાણું રે જેઠુ; સુરનર સુખ વાંછે ઘણુંજી, આર્તધ્યાન સવિ અહુ
પ્રાણી. ॥ ૫
દુ:ખ નિસાસ; સુવિલાસ ૨ ।
પ્રાણી. ॥ ૬
ત્રણ લેશ્યા તસ પરિણમેજી, કૃષ્ણનીલ કાપેાત; ગતિ તિર્યં ચતણી લહેજી, દુ:ખ અન ંત તિßાં àાત ૨ પ્રાણી. ॥ ૭
રૂદન શાક તતુ તાડનાજી, ચિંત એણે અહિનાણે જાણજોજી, આર્તધ્યાન
પર પ્રાણિને ચિંતવેજી, જૈન ભેદન ધાત; રીસવશે મન ગોઠવેજી, પરૈપરે વિઈ
વાત રે.
જાણી દુ:ખ પરને દિયેષ્ઠ, ઢીચે જુડાં મુખ મીઠા ધી। હૃદેજી, માંડે માયા જાલ .
પ્રાણી. ॥ ૮
વલી આલ; પ્રાણી । ૯
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી
૭૫ ખાણ પણે ચેરી કરેજ, લુંટેરે પનારે વિત્ત, તિમ નિજ ઘન ઉગરવાજી, પરને દુઃખ દીયે નિત્ય રે.
પ્રાણી છે. ૧૦ શૈદ્ર ધ્યાન એણીપરે કહ્યુંછ, નરક તણું રે જે હેત; લેશ્યા ત્રણ મિલી ઘણું જી, ષ ષ દુઃખ દેત રે. .
પ્રાણી છે ૧૧ આૌદ્ર દુર કરી છે, સેવે શ્રી ભગવંત રે; ધર્મયાન જેમ ઉલ્લજી, શુકલધ્યાન ગુણવંત રે;
પ્રાણી. છે ૧૨ પઢે ગુણે વચે સુણેજ, ભાવે જિનવર આણ રે; બાર ભાવના અનુભવે છે; ધર્મધ્યાન એહ જાણ રે.
પ્રાણી. ૧૩ આપે આ વિચારતાં, જબ જાણે નિજરૂપ; શુકલ ધ્યાન તે જાણજી; કેવલ જ્ઞાન સ્વરૂપ રે..
પ્રાણી છે ૧૪
જય જિનવર જગ હિતકારી રે, કરે સેવા સુર અવતારી રે; ગૌતમ પમુહ ગણધારી, સનેહી વીરજી જયકારી રે !
સનેહિ. છે ૧ | અંતરંગ શિપુને ત્રાસે રે, ત૫ કપાપે વાસે રે;
લહયું કેવળજ્ઞાન ઉલ્લાસે સનેહિ. છે રે છે
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી કટિલકે વાદ વદાય રે, પણ જિન સાથે ન આય રે,
" તેણે હરિલંછન પ્રભુ પાય | સનેહિ | ૩ | સવ સુરવહુ થેઈ થેઈ કારારે, જલ પંકજની પરે ન્યારા રે,
તજી તૃષ્ણ ભેળ વિકારા સનેહિ છે જ છે પ્રભુ દેશના અમૃત ધારા રે, જિનધર્મ વિષે રથકારા રે;
જેણે તાય મેઘકુમારા સનેહિ. ( ૫ | ગૌતમને કેવલ આલી રે, વર્યા સ્વાતિએ શિવ વરમાળી રે,
કરે ઉત્તમ લેક દીવાલી સનેહિ. I ૬ છે અંતરંગ અલછિનિવારી રે, શુભ સજજનને ઉપગારી રે;
' કહે વીર પ્રભુ હિતકારી સનેહિ. | ૭ |
શ્રી વર્ધમાન જિન રાજિઆ રે,
- રાજનગર શણગાર રે; સુખદરીઆ છે વાલેસર સુણે વિનતિ રે,
તું મુજ પ્રાણ આધાર રે ગુણભરી આ છે ? તુજ વિણ હું ન રહિ શકુ રે, જિમ બાળક વિણ
માત રે; સુખ. | માઈ દિન અતિવાહિએ રે, તાહરા ગુણ અવદાત રે !
ગુણ છે રે
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
Cી તદન ગુણાવલી હ મુજ મંદિર આવીએ રે, મ કર દેવ વિલંબ રે, સુખ. ભાણ ખડખડ કુણ અમે રે, પૂરે આસા (અ) વિલંબ
રે ! ગુણ. | 3 મનમંદિર છે માહરૂરે, પ્રભુ તુજ વસવા લાગ રે સુખ માયા કંટક કાઢીઆરે, કીધે કે રજ ભાગ ૨
ગુણ છે ૪ પ્રગટી સુરૂચી સુવાસના રે, મૃગમદ મિશ્ર કપૂર રે સુખ. ધૂપ ઘટી ઈહાં મહમહેરે, શાસન શ્રદ્ધા પૂર રે
ગુણ છે ૫ કિરિયા શુદ્ધ બિછાવણ, તકિયા પંચ આચાર રે સુખ. ચિહું દિશી દિવા ઝગમગે રે, જ્ઞાન રતન વિરતાર રે !
'' ગુણ. ૬ અધ્યાતમ વજ લહલહે રે, મણિ રણ સુવિવેકરે સુખ. ગમાં પ્રમાણ ઈહાં એારડારે, મણિ પેટી નય ટેક રે
ગુણ. ૭ ધ્યાન કુસુમ ઈહાં પાથરી રે, સાચી સમતા સેજ રે; સુખા ઇહ આ પ્રભુ બેસીએ રે, કીજે નિજ ગુણ હેજ રે;
ગુણ. sit ૮ મનમંદિર જો આવ રે, એકવાર ધરી પ્રેમ રે; સુખ ભગતિ ભાવ દેખી ભલે રે, જઈ શક તે કેમ છે ?
ગુણ ૮
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાન ન ગુણાવલી અરજ સુણી મન અણીયા રે, વીરજિસંદયાલ રે સુખ . ઓચ્છવ રંગ વધામણાં રે, પ્રગડો પ્રેમ વિશાલ રે !
ગુણ છે ૧૦ અપાઈ કરૂણા ક્ષમા રે, સત્ય વચન તબેલ રેઃ સુખ. ધરણું તુમ સેવા ભણી રે, અંતરંગ રંગરોલ રે
ગુણ છે ૧૧ હવે ભગતિ રસ રીઝી રે, મત છેડે મનગેહ રે; સુખ. ! નિરવહને રૂડી પરે રે, સાહિબ સુગુણ સનેહ રે !
ગુણ ને ૧૨ ભમર સહજ ગુણ કુસુમને રે, અમર મહિત જગનાથ રે,
જે તું મનવાસી થયે રે, તે હું હુઓ સનાથ રે !
- ગુણ છે ૧૩ શ્રી નય વિજ્ય વિબુધ તણો રે, અરજ કરે ઈમ શિશ રે;
આજે મુજ મન મંદિરે રે, પ્રભુ પ્રેમ ધરી નિશ દિશા
આ ગુણ છે ૧૪
સમરીએ સરસતી વરસતી વચન સુધા ઘણ કે, વચન. વીર જિણેસર કેસર અરચિત જગ ધણી રે કે; અરચિત.
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી સાતનંદન ગુણાવલી રાજનગર વર ભૂષણ દુષણ ઠાલત છે કે, દુષણ ધુણયું નિજ ગુણ કરણે જગ અજુઆલતે છે કે જ
જગા છે છે સ્વામી મેં તુજ પામી ધર્મ સેમણે કે, ધર્મ. માનું મન અવતાર સફલ કરી આપણો તે કે; સફલ. મેંહિ તુજ પાયે જિનછ નયણ મેલાવડે છે કે, નયન તો નિજ આંગણે રોયે સુરતરૂ પરગડે છે કે
સુર છે ૨ છે તુજ મનમાં મુજ વસવું કિમ સંભવે છે કે વસવું. સુપનમાહી પણ વાત ન એ હુઈ નવિ હૈએ કે, નએ. મુજ મન મંદિર સુંદર વસે છે તુહેરે કે, સુંદર તો અધિકું નવિ માંગશું રાગથું ફરિ અહેર કે
રાગ. ને ૩ છે ચમક પાષાણ ખેંચયે સંચશે લેહને રે કે, સંચશે. તિમતુજ ભણતી મુગતીની ખેંચશે મોહને રે કે; ખેંચશે ઈમ જાણી તુજ ભગતિ જૂગતી રહયે રે કે, ભગતિ. તે જ ! શિવસુખ કરતલ ધસી ગહગ છે કે
લાગી તુજ ગુણ ભરકી ફરકી નવિ શકે છે કે, ફરકી. અલાંગુએ મુજ મન વલગું તુજ ગુણયું કે ફી કે મુજ છાંડ પણ નવિ છૂટે હિ એ મોહનાં કે, મહ.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
-
-- * * * .
#
શ્રી સાતનંદન ગુણાવલી શિવસુખ દેશે તે છોડશું કેડી ન તે વિનારે કે !
કેડિ છે ૫ | બાઉલ સરિખા પર સુર જાણ પરિહર્યા કે, જાણી. સુરતરૂ જાણી નાણી તુમહે સાહિબ વર્યા રે કે, તુહે કરો દેવ જે કરૂણા કમ તે નવિ ટકે રે કે, કરમ. જોર જોર નવિ ચાલે સાહિબ એક થકે ૨ કેસા. ૬. તુજ સરિખે મુજ સાહિબ જગમાં નવિ મલે રે કે, જગમાં મુજ સરખા તુજ સેવક લાખ ગમે રૂલે છે કે, લાખ, તે આસંગે તુજાર્યું કરે નવિ ઘરે રે કે, કરે. સહજ ભેજ જે આવે તો સેવક દુઃખ મટે છે કે ! "
હૈ. | ૭ | જિમ વિણ પંકજ પરિમલ મધુકર નવિ રહે છે કે, મધુ. વિણ મધુમાસ વિલાસન કોકિલ ગહગહે છે કે, કોકિલા તિમતુજ ગુણ રસ પાન વિના મુજ નવિ સરે રે કે, વિના અંબે શાખ જેણે ચાખી તે આંબલીયું શું કરે રે
કે તે છે ૮ ત્યાં મહિકે તુજ પરિમલ કરતિ વેલડી રે કે, પરિમલ મુજ મન તરૂઅર વીંટી તે રહિ પરગડી ૨ કે, તે હિ ભગતિ રાગ તસ પલવ સમકિત કુલડાં રે કે, સમકિત શિવ સુખ ફલ તસ જેહના મોંધા મૂલડાં રે કે જે
જેહના. . ૦ |
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી તુજ વાણી મુજ મીઠી લાગે જેવી છે કે, લાગે. સાકર દ્રાક્ષ સુધા પણ ન સંચે તેહવી છે કે કાન કરાવે એહનાં જે ગુરુ પારણાં છે કે, જે ગુ. તે નિત લીજ તેહનાં દેવ ઓવારણું રે કે દેવ. ! ૧ છે સુખદાયક જગનાયક વીર જિનેસડું રે કે, વીર. ઈમ મેં સ્તવી () વંછિત પૂરણ સુરતરૂ રે કે, વીર. એ સ્તવ ભણતાં પ્રગટે નવનિધિ આંગણે રે કે, પ્રગટે. શ્રી નયવિજય વિબુધ પાય સેવક ઈમ ભણે રે કે,
સેવક છે ૧૧ છે
સરસતી સામિણ પાયે લાગી, પ્રણમી સદગુરૂ પાયા; ગાશું હિરડે હરખ ધરીને શ્રી વર્ધમાન જિનરાયા,
મારા સ્વામી હે તારા ચરણ ગ્રહી . સભાગી જિનનાં ચરણ ગ્રહી, બૈરાગી જિનના ચરણ
હીજે અપી જિનનાં ચરણ હીજે, ચરણ ગ્રહીજે હે શરણે
નરભવ લાહે લીજે મારા સ્વામી હૈ. I / ભારે કરમી તે પણ તાર્યાં, પાતથી ઉગાર્યા, મુજ સરખા શે નવિ સંભાર્યા, શું ચિત્તથી ઉતાર્યા છે
- મારા. છે રે !
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૧
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
પચર પણ કાઈ તીથ પરભાવે, જલમાં ક્રીસે તરતે; તિમ અમે તરશુ તુમ પાયે વલગા, શું રાખા છે અલગા.
મેરા. ૩ મુજ કરી સામું મત જો જો, નામ સામું તુમે જો જો, સાહેબ સેવક દુ:ખ દુરજો, તુમને મંગલ હાજો. મારા. ૪ તરણ તારણ તુમે નામ ધરાવે, હું છું ખીજમતગારા; બીજા કુણ આગલ જઈ જાસુ, મેાટા નામ તુમારો. મારા. પ
એહ વિનતિએ સાહિબ તૂટા, શ્રી વર્ધમાન જિનરાયા; આપ ખાના માંહેથી આપે, સમકિત રત્ન સવાયા. મારા. ૬ શ્રી નય વિજય વિષ્ણુધ પય સેવક, વાચક જસ ઇમ બેલે; શાસન નાયક શિવ સુખદાયક, નઢ઼િ ક્રાઇ વીરજીને તાલે;
મેારા. ૭
ચામાસુ ૨ વીર; સાહુસ ધીર ૨.
વીર પ્રભુ સિદ્ધ થયા રે ૧
દેવશર્માને પ્રતિવ્યાધવા રે, એમ જાય ગૌતમ સ્વામ; ઉત્તરાધ્યયન પ્રરૂપતા
રે,
મેક્ષ ગયા ભગવાન રે.
વીર. ૨
૭૧
હસ્તિપાલ રાજાની સભામાં, છેલ્લું બેંતાલીશમું તે કર્યું રે, પ્રણમું
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________
થી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી ૩ સર્વાર્થ મુહુર્ત આવે કે રે, છઠ વિહાર કીઘ રે, અઢાર દેશના રાજા ભેગા થયા રે, સઘલાએ પોષહ લીધ
રે. વીર. ૩ પ્રભાતે ગૌતમ હવે રે, પાછા વલી આવે તામ; દેવ સઘલા શેકાતુર કરે રે, એમ કહે ગૌતમ સ્વામી રે.
વીર. ૪ રાજા અને પ્રજા સહુ રે, સબ શોકાતુર જાણ; દેવ દેવી શકાતુર કરે છે, શું કારણ છે આમ રે.
વીર૫ તવ તે વલતું એમ કહે રે, સુણો સ્વામિ ગૌતમ સ્વામિ; આજની પાછલી રાતમાં રે, વીર પ્રભુ થયા નિરવાણ
- રે. વીર. ૬. વજહત તણી પરે રે, ગૌતમ મૂછ રે ખાય; સાવધાન વાયુ ભેગા થયા રે, પછી વિલાપ કરે મોહરાયા
રેવીર. ૭. ત્રણ લેકના સૂરજ આથમે એમ કહે ગૌતમ સ્વામ; મિથ્યાત્વરૂપી અંધકારને રે, થાશે ગામો ગામ રે.
વીર. ૮ . રાક્ષસ સરીખા દુકાળ પડે રે, થાશે ગામે ગામ; પાંચમા આરામાં માણસ દુઃખીયાં થશે રે, તમે ગયા
મોક્ષ મેઝાર રે વીર. ૮
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________
८४
શ્રી જ્ઞાતનદન ગુણાવલી
ચંદ્ર વિના આકાશ -યુરૂ, યા વિના ધર્મ ન હોય; સૂરજ વિના જીંબુ દ્વીપમાં ૐ, તુમ વિના એમ પ્રમાણ રે. વીર. ૧૦
પાંખડી કુચુરૂ તણું રે, કુણું.... જ્ઞાનવિમલ સૂરિ ઇમ કહે રે, ઢીચે ઉપદેશ ભરપુર રે
વી॰ ૧૧
....
વર
હૈ વીર લા આવા રે, ગૌતમ કહી મેલાવા રૂ, દરિસણ વહેલાં દ્વીજીયે હેજી;
પ્રભુ તું નિ:સનેહી, હું સસનેહી અજાણ વીર. ૧ ગૌતમ ભણે ભેા નાથ તે વિશ્વાસ આપી છેતર્યા, પરગામ મુજને માકલી તું મુકિત રમણીને વર્યાં, હૈ પ્રભુજી તારા ગુપ્ત. ભેદથી અજાણ,
હૈ જિનજી તારા ગુપ્ત ભેદૈાથી અજાણ વીર. ૨ શિવનગર થયું શું સાંકડુ ? કે હતી નહીં મુજ યાગ્યતા, જો કહ્યું હેત તે। મુજને, તેા કાઈ કાઇને રકતા; હે પ્રભુજી હું શુંમાગત ભાગ સુજાણશે?, વીર. ૩ મમ પ્રશ્નના ઉત્તર દર્દ, ગૌતમ કહી કાણ બેલાવશે, કાણુ સાર કરશે સધની, શ ંકા ખીચારી કયાં જશે ? હે પુછ્યું ! કહીને પાવન કરી મમ કાન વીર. ૪
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનન ગુણાવલી
૮૫
જિન ભાણુ અસ્ત થતાં તિમિર મિથ્યાત્વ સધલે વ્યાપશે; કુમત કુશલ્ય જાગશે વલી ચાર યુગલ વધી જશે, હું ત્રિગડે બેસી દેશના ઢીયે જિન ભાણુ. વીર. ૫ મુનિ ચદ સહુસ છે તાદુરે, વીર માહુરે તું એક છે, ટલવલતે મને મુકી ગયા પ્રભુ કયાં તમારી ટેક છે; હે પ્રભુ સ્વપ્નાંતરમાં 'તર ન ધ સુજાણુ. વીર. ૬ પણ હું આજ્ઞાવાટ ચાલ્યા ન મલે કેાઇ અવસરે; હું રાગવશ રખડું નિરાગી વીર શિવપુર સ`ચરે; હૈ વીર ! વીર ! કહું વીર્ ન ધરે કોઈ ધ્યાન વીર. ७ કાવીને ક્રાણુ ગૌતમ નહી કાઈ ક્રાઇનું તા એ રાગ ગ્રંથી છુટતાં લી જ્ઞાન ગૌતમને થતાં, હું સુરતઃ મણીસમ ગૌતમ નામે નિધાન. વી. ૮ કાર્તિક માસ અમાસ રાત્રે, અષ્ટદ્રવ્ય દીપક મલે, ભાવ દીપક જ્યાત પ્રગટે લેાકા દેવ દિવાલી ભણે; હે વીરવિજયનાં નરનારી ધરે ધ્યાન. વીર. -
૭૩
ૐ હૈ। દરિશણ આવ્યા રે, હૈ। દેવાનંદા બ્રાહ્મણીજી ના ટેક
સાથે લીધે પોતાનેા કથ એક રથ બેસી રે, હા દંપતી દાય સંચર્યા):
દરિશણ આવ્યા
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૧
શ્રી જ્ઞાનન દન ગુણાવલી વિંદન આવ્યા તીહાં- શ્રી ભગવંત, ,
દરિશણ આવ્યા રે હે દેવાનંદ બ્રાહ્મણીજી. 1 ઘરેણાં તે પહેર્યા રે અતિહિ જડાવનાજી,
શેભે શેભે અપસરા મનોહાર; રુમઝુમ કરતી રે હે હીંડે પ્રેમશું જી રે,
અઢાર દેશના દાસી છે સાથે. દરિ. ૨ અતિશય દેખી રે હો હેઠાં ઉતર્યાજી,
પાલા થઈને આવ્યા પ્રભુની પાસ; પંચ અભિગમ હૈ દંપતી દય સંચર્યાજી,
સેવા કીધી તે મનને ઉલ્લાસ, દરિ. ૩ ઉભાં તે થઈને રે હૈ જુવે સુંદરીજી,
નયણ કમલ કહાં નવિ જાય; તન મન ઉલસી રે દેવાનંદા બ્રાહ્મણી,
નજર તે ખેંચી પાછી નવિ જાય. હરિ. ૪ પ્રભુને દેખી રે પાનો આવીએ,
પ્રફુલ્લિત દેહડી ને અંગ ન માય, કશ તે તુટી રે હો કંચુકી તણીજી,
બલૈયા તે બાહુમાં નવિ સમાય. દરિ. ૫ ગાયમ પૂછે રે હે શ્રી ભગવંતને જી,
આ નંદા કેમ જુએ છે મેં સા–મેં સ;
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્ર શાતનંદન ગુણાવલી દેડી કુલીની રે હે પાને આવી છે,
આટલી નારીમાં દીસે છે એક. દરિ. ૬ ભગવંત ભાખે રે સુણે ગોમાજી,
આ નંદા છે મારી માય; દેહડી કુલીની રે હે પાને આવીયજી,
| માય બેટાનું હેત જણાય. દરિ. ૭ વાણી સુણીને રે હે હરખ્યા ગોમાજી,
હરખ્યા સર્વ સભાનાં લેક; જ્ઞાનવિમલ કહે ધનધન એહ સતીજી,
કમ ખપાવી ગયાં દેય મોક્ષ દરિ. ૮
માતાજી તુમ ઘન ધન રે, તેં જાયે પુત્ર રતન રે; તુમ મુખ દેખી પ્રેસ રે, અમે દિપકુમરી છપન
રે. ૧ દેવ ચાકર બહેતિ સાહેલી રે, આવી અમે હરખ ભરેલી રે; એક જન ભૂતલ સુદ્ધાં રે, તિહા કેળતણાં ઘર કીધા
જિન જનનીને તિહાં લાવે, જલ લશા ભરી નવરાવે રે ચૂવા ચંદન ફુલ ચડાવે રે, આભૂષણ વસ્ત્ર સેહાવે
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________
k
૯૮
શ્રી જ્ઞાતનંદન; ગુણાવલી
ધ્રુપ દ્વીપ ને પંખા કરીયા રે, આચાર સવે આચરીયા રે; રંગ રસભરે ઘરે જાવે રે, દેવ શય્યાએ પધરાવે રૂ. ૪ નયન હુાર રે; તુહિ રતન કુખ
ધારી રે. પ
વિ ધરો બીક લગાર ૐ, તુમ સેવક જનમે સુત સદ્ગુસ તે નારી રૂં, પણ
માજી દર્દેિશ નક્ષત્ર તારા રે, પૂરવદિશિ કિરણ હેારા રે; માતા સુત જનમ્યા રુડે રે, કરૂં' ભેટ અમુલખ ચુડે રે,
ર
પ્રભુ જાય અનુપમ વરણા હૈ, દેવ ક ચુક ચીરને ચરણા રે; પ્રભુ જાય। જગત આધાર રે, કટિ મેખલ કુંડલ હાર રે.
८
ઝાલકે તે તુજ કીધે, ફ્, શીર ધરસ્તે માતા ટીકા રે; આજથી આણા શીર રાપી હૈ, પ્રભુ પહેરણ આંગલા ટાપી હૈ. હરિ કરશે પ્રભુ નજરાણારે, તે આગે અમે શરમાણા રે; તુમ ઉત્તમ ક્ષત્રિય જાત રે; આજ મલવા સરખી રાત રે. હું
અમે રાસ કીડાએ રમીએ રે, પગલે પગલે વળી નમીયે રે; ત્રિભુવનમાં અપૂરવ ઢીવે રે, જગજીવન એ ચિર જીવે
૨. ૧૦
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણવેલી તુમ પુત્રે કામણ કીધું રે, ચિત્તડું મુજ ચેરી લીધું રે; શુભવીર રસીલા ધ્યાન રે, ભગતી વસે ભગવાન રે. ૧૧
૭૫ સકલ સુરસુર સેવિત સાહિબ, અહનીશ વીર જિર્ણદ ટેકા સુરકાન્તા શચી નાટક ખિત, પણ નહી હર્ષ આણંદ; હૈ જિનવર ! તું મુંજ પ્રાણ આધાર,જગજનને હિતકાર
- હે જિનવર. ૧ દાનવીર તપવીર જિનેશ્વર, કર્મરિપુ હતવીર તિણે કારણ અભિધાન તમારૂં, યુદ્ધવીર ગંભીર હોજિનવર. ૨ તું સિદ્ધારથ સિદ્ધાર્થ સુત, નહિ સુત માત્ર અબીહ હરિ લંછન ગત લંછન સાહિબ, ચઉહિ ધર્મ નીરીહ
હે જિનવર ૩ સંધ ચતુર્વિધ સ્થાપના કીધી, ચઉ ગઈ પંથે વિહાય; પંચમ નાણે પંચમ ગતિએ, વીર નિણંદ સધાય.
હ. જિનવર. ૪ સેલ પહેર પ્રભુ દેશના વરસી, ફરસી વિભુ ગુણઠાણા; બંધન છેદન ગતિ પરિણામે, ચરમ સખ્ય નિર્વાણ. -
હોજિનવર. ૫ સ્વાતિ નક્ષત્રે શિવપદ પામ્યા, દીવાલી દિન તે; વીર વીર ગૌતમ વીતરાગી, તુટ બંધન નેહ હે.
- જિનવર ૬
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૦
થી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી ખીમાગર જસ શુભ સુખ લહીએ, વીર કહે વીર ધ્યાન કરતા સુરસુખ સૌખ્ય મહેય, લીલા-લહેર વિતાન.
જિનવર ૭
વારા વિના વીર કોની સાથે બેલશું,
જંગલ વન લાગે છે આ સંસાર જે વિધ વિધ શાસ્ત્રતણે આલાપ કરૂં કિહાં, ભજન પણ નવિ ભાવે તમ વિન નાથ જે. તારા
વિના. ૧ કાર્ય સકલ કરવા તુજ અનુમતિ માંગતે,
એહવી હે વીર કોણથી પ્રાપ્ય જ થાય છે, પ્રેમ પ્રકર્ષે હર્ષ હતો મુજ અંતર, નિરાશ્રિત કરી આપ ચાલ્યા શિવસ્થાન જે તારા
વિના. ર અમૃત અંજન સમ પ્રભુ દર્શન તાહરૂ,
કરવા અતિ અમ અંતર ઈચ્છા થાય છે સ્વામી નિરાગી છતાં હું તમને વિનવું, શિષ્ય ગણી લે સાથે દીન દયાલ જે. તારા
વિના. ૩ રાગદશાએ બંધન આ સંસારનું,
- એહવી તારી વાણુને પરતાપ જે;
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી આજ ખરેખર અંતરથી મેં અનુભવી, બાહ્ય દૃષ્ટિથી સ્વામી શિષ્ય ગણાય છે. તારા
વિના. ૪ કોના વીર ને કોના સ્વામી જાણવા,
શ્રીપુત ગૌતમ એ ભાવે તદરૂપ છે; નિજ સ્વરૂપ કેવલ કમલા વરી થયા,
ભવિ પ્રગટાવે એ ભાવે નિજ રૂપ છે
| તારા વિના. ૫
૭૭ સરસ્વતી સ્વામીની વીનવું રે, સદ્દગુર લાગુંજી પાય; વહાલા મારા જ્ઞાની વિના રે, ભાંતિ કોણ ભાંજશે રે.
હાલા. | ૧ | અશેક પાલવ તારૂ છાંયડી રે, ત્રિગડું રચ્યું સુરરાય
હાલા રે. . ર છે સાધુ સાધ્વી શ્રાવક શ્રાવિકા રે, બેઠી છે પર્ષદ બાર. ૩ સેલ હેર દીએ દેશના રે બુઝાવ્યા જાણુ અજાણ. કાર્તિક અમાવાસ્યા જાણીયે રે, દિવાલી એ નિરવાણ. ૪
હાલા. | | ભેલા કરી ભોળો ભેળો રે, છેતરી દયે છે છે.
વ્હાલા | ૬ |
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી હું રે નાને પ્રભુ બાર્ડે રે, આડે કરીને ન આવત
સાથ. | ૭ | લધુ થકી મનડું રચ્યું રે,શે તમારી સેવાને કાજ | ૮ | એક ઘડી પ્રભુ તમ વિના રે, જાય મારે વર્ષ સમાન
વહાલા છે ૮ છે ગૌતમ કહી કોણ લાવશે રે, કેણ કરશે મારી સારા
હાલા. ૧૦ | તમે જાણું ગૌતમ કેવલ માંગશે રે, માંગશે રે મુકિતને
વાસ છે ૧૧ | કર્મમાં હશે તે કેવલ આવશે રે, આવશે મુકિતનો
વાસ. | ૧૨ છે વીર પ્રભુ મુગતે ગયા રે, ગૌતમ કેવળ જ્ઞાન છે ૧૩ છે પદ્મવિજય મન રંગશું રે, આપજે મુકિતને વાસ.
હાલા. ૧૫ ૧૪ / હાલારે મારો ફરી ફરી ન આવું ગર્ભાવાસ. હાલારે મહારા ફરી ફરી ન આવું સંસાર
જ્ઞાની વિના શ્રાંતિ કોણ ભાંજશે રે. મેં ૧૫ /
વીર જિનેશ્વર પરમેશ્વર જ, જગ જીવન જગ ભૂપ; અનુભવ મિત્તેરે ચિતે હિતકારી, દાખ્યું તાસ વરૂપ.
વીર. ૧ છે
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી જેહ અગોચર માનસ વચન ને, તેહ અતીન્દ્રિય રૂ૫ અનુભવ મિતે રે વ્યકિત શકિતનું, ભાખ્યું તાસ
| સ્વરૂપ છે વીર ૨ નિક્ષેપે જે ન જાયે, નવિ જિહાં પ્રસરે પ્રમાણ, શુદ્ધ સ્વરૂપે રે તે બ્રહ્મ દાખવે, કેવલ અનુભવ ભાણ
| વીર. છે અગમ અગોચર અનુપમ અર્થ, કોણ કરી જાણ ભેદ સહજ વિશુદ્ધ અનુભવ વયણ જે શાસ્ત્ર તે સઘલા રે
ખેદ. | વીર એ જ છે દિશી દિખાડી રે શાસ્ત્ર સેવી રહે, ન લહે અગોચર વાત; કારજ સાધક બાધક રહિત છે, અનુભવ મિત્ત વિખ્યાત,
વીર. | ૫ | અહ ચતુરાઈ અનુભવ મિત્તની, અહે તસ પ્રીત પ્રતીત અંતરજામી સ્વામી સમીપ તે, રાખે મિત્રનું રીત,
છે વીર ૬ અનુભવ સંગે રંગે પ્રભુ મલ્યા, સફલ ફલ્યા સવિ કાજ; નિજ પદ સંપદ જે તે અનુભવે, આનંદઘન મહારાજ.
છે વિર. ૭ |
७८
(સિદ્ધારથના રે નંદન વિનવું) સરસતી માતા! રે, મતિ દીયે નિરમાલી, મામું એક પસાથ;
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________
બી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી શ્રી મહાવીરે રે છે જે તપ કર્યા, ભાખું તે સુખદાય; વલી વલી વંદુરે વીરજી સેહામણા, શ્રીજિન શાસન સાર.
છે ? ભાવઠ ભંજન સુખકરણ સહી, સમર્યા સંપત્તિ થાય; નામ લિઅતારે નવ નિધિ સંપજે, પાતિક દુર પલાય
વલી. . ર બાર વરસ લગે વીરજીએ તપ કર્યો ઉપર તેજ પાખ; બે કરજેડી રે સ્વામીને વિનવું, આગમ દે છે રે સાખ
- વલી. ૩ નવ ચૌમાસી રે પ્રભુજીની જાણવી, એક કર્યો ખટ માસ પણ દિન ઉરે ખટ એક ધારિએ, બારે એકેક માસ વલી.
| | ૪ | બહેતર પાસખમણ જગદીપતા, છ દેય માસી વખાણ; ત્રણ અઢી માસી રે એ દેય દોય કરી, દે દેઢ માસી રે
જાણ. વલી. ૬ ભદ્ર મહાભદ્ર સર્વ તે ભદ્ર એ, દે ચઉ દશ દિન હેય; એહમા પારણું પ્રભુએ નવિ કર્યું, એમ સેલે દિન જોય.
વલી. . ૬. ત્રણ ઉપવાસે રે પઢિમા બારમી, કીધી બારજ વાર દેસે બેલા રે ઉપર જાણિયે, ઓગણત્રીસ ઉદાર વલી.
૭ |
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮૫
-
શ્રી શતરંજન ગુણાવલી નિત્ય નિત્ય ભજન વીરજીએ નવિ કર્યું,
નવિ કર્યો ચોથે આહાર થોડા તપ માંરે બેલા જાણિયે, તપ સઘલે ચેવિહાર
વલી. ૮ | દેવ મનુષ્ય તિરિ અંગે જે કર્યા, પરીસહ સહયા અપાર; બે ઘડી ઉપર નીંદ નવિ કરી, સાડા બાર વરસ મોઝારા
વાલી | ૮ ત્રણસે પારણ દિવસ વખાણિયે, ઉ૫ર ઓગણપચાસ અનુક્રમે સ્વામી રે કેવલ પામીયા, થાણું તીરથ સાર
વલી. ૧૦ |
શ્રી મહાવીર સ્વામીના ૨૭ ભવનું સ્તવન
દોહા : શ્રી શુભવિજય સુગુરૂ નમી, નમી પદ્માવતી માય; ભવ સત્તાવીશ વર્ણવું, સુણતાં સમકિત થાય છે ? | સમકિત પામે જીવને, ભવ ગણતીએ ગણાય; જે વળી સંસારે ભમે, તે પણ મુગતે જાય. ૨ વીરજીનેશ્વર સાહિબ, ભમિ કાળ અનંત, પણ સમકિત પામ્યા પછી, અંતે થયો અરિહંત છે ?
ઢાળ પહેલી પહેલે ભવે એક ગામનો રે, રાય નામે નયસાર;
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૬
મી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી કાષ્ટ લેવા અટવી ગ ૨, ભેજનેવેળા થયા રે પ્રાણી ! ધરીયે સમતિ રંગ, જિમ પામીયે સુખ અભંગરે
પ્રાણી ! ધરીયે ૧ મન ચિંતે મહિમા નીલેર, આ તપસી કોય; દાન દઈ ભજન કરૂં રે, તે વાંછિત ફળ હોય રે.
પ્રાણી. . ર ! મારગ દેખી મુનિવરા રે, વદે દેઈ ઉપગ; પૂછે કેમ ભટકો ઈહિરે, મુનિ કહે સાથે વિગરે.
પ્રાણી છે ૩ છે. હરખમરે તેડી ગયે રે, પડિલાવ્યા મુનિરાજ; ભજન કરી કહે ચાલીએ રે, સાધ ભેળાં કરૂં આજ.
પ્રાણી છે જ છે પગવટીયે ભેળાં કર્યા રે, કહે મુનિ દ્રવ્ય એ માર્ગ, સંસારે ભૂલા ભમે ૨, ભવ માર્ગ અપવર્ગ રે
પ્રાણી છે ૫ | દેવ ગુરૂ ઓળખાવિયારે, દી વિધિ નવકાર પશ્ચિમ મહાવિદેહમાં રે, પાયે સમકિત સાર રે.
પ્રાણી છે ૬ છે શુભ યાને મરી સુર હુઓ રે, પહેલા સ્વર્ગ મઝાર; પલ્યોપમ આયુ ચવી રે, ભરત ઘરે અવતાર રે.
પ્રાણી. | ૭ ||
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી નામે મરીચી યૌવને રે, સંયમ લીએ પ્રભુ પાસ; દુષ્કર ચરણ લહીથ રે, ત્રિદંડિક શુભ વારે, પ્રાણી ૮
૮૧
ઢાળ બીજી ” નો વેષ ધ્યે તેણે વેળા, વિચરે આદીશ્વર ભેળા; જળ થેડે સ્નાન વિશેષે, પગે પાવડી ભગવે છે. ૧ ધરે ત્રિદંડ લાકડી મહેટી, શિર મુંડન ને ધરે ટી; વળી છત્ર વિલેપન અંગે; સ્થૂલથી વ્રત ધરતે રંગે ૨ સેનાની જનઈ રાખે, સહુને મુનિ મારગ ભાખે; સમોરણે પૂછે નરેશ, કોઈ આગળ હશે જિનેશ? 3 જિન જપે ભરતને તામ, તુજ પુત્ર મરીચી નામ; વીર નામે થશે જિન છેલા, આ ભરતે વાસુદેવ પહેલા. ૪ ચક્રવર્તી વિદેહે થાશે, સુણી આવ્યા ભરત ઉલ્લાસે; મરીચીને પ્રદક્ષિણા દેતા, નમી વંદીને એમ કહેતા. ૫ તમે પુજઈવંત ગવાશ, હરી ચદી ચરમ જિન થાશે; નવિ વંદુ ત્રિદંડિક વેશ, નમું ભકિતએ વીર જિનેશ. ૬ એમ તવના કરી ઘર જોવે, મરીચી મન હર્ષ ન મા: હારે ત્રણ પદવીની છાપ, દાદા જિન ચકી બા ૫. ૭ અમે વાસુદેવ ધુર થઈશું, કુળ ઉત્તમ મહારે કહીશું; નાચે કુળ મદણું ભરાણે, નીચ ગોત્ર સિંહા બંધાણ. ૮
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________
૯૮
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
એક દિન તનુ રાગ વ્યાપે, કૈાઈ સાધુ પાણી ન આપે; ત્યારે વછે ચેલા એક, તવ મળીયા કપિલ અવિવેક, દ્ દેશના સુણી દીક્ષા વાસે, કહે મરીચી લીયેા પ્રભુ પાસે; રાજપુત્ર કહે તુમ પાસે, લેશું. અમે ઢીક્ષા ઉલ્લાસે. ૧૦ તુમ શિને ધર્મને વ્હેમ, સુણી ચિ ંતે મરીચી એમ; મુજ યાગ્ય મળ્યું એ ચેલા, મૂળ કડવે કડવા વેલા ૧૧ મરીચી કહે ધર્મ ઉભયમાં, લીએ ઢીક્ષા યૌવન યમાં; એણે વચને વચ્ચે સંસાર, એ ત્રીજો કહ્યો અવતાર ૧૨ લાખ ચેરાશી પૂવ આય, પાળી પાંચમે રથ સિધાય; દશ સાગર જીવિત ત્યાંહી, શુભ્ર વીર સદા સુખ માંહી ૧૩
૮૨
ઢાળ ત્રીજી
પાંચમે ભવ કેાલ્લાગ સન્નિવેશ, કૌશિક નામે બ્રાહ્મણ વેષ; એંશી લાખ પૂરવ અનુસરી, ત્રિદડીયાને વેષે મરી, । ૧ ।। કાળ બહુ ભમીયે। સમાર, શૃણાપુરી છઠ્ઠો અવતાર; બહેાંતેર લાખ પૂરવને આય, વિપ્ર ત્રિૠડિક વેશ ધરાય.
॥ ૨ ॥
સૌધર્મે મધ્ય સ્થિતિએ થયા, આડમે ચૈત્ય સન્નિવેશે ગયે; અગ્નિદ્યોત દ્વિજ ત્રિદડીયા, પૂર્વ આયુ લાખ સાઠે મુએ
।। ૩ ।।
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનદન ગુણાવલી
૯
મધ્ય સ્થિતિએ સુર સ્વર્ગ ઇશા, દશમે મ ંદિરપુર દ્વિજ ઠાણ; લાખ છપ્પન પૂરવાપુરી, અગ્નિભૂતિ ત્રિદંડિક મરી.
।। ૪ ।।
ત્રીજે સગ મધ્યાયુ ધરી, બારમે ભવ શ્વેતાંબીપુરી; પુરવ લાખ ચુમ્માલીશ ઞાય, ભારદ્વાજ ત્રિદડિક થાય.
તેરમે ચાથે સ્વર્ગે રમી, કાળ ઘણા ચક્રમે ભત્ર રાજગૃહી જાય, ચૈાત્રીશ
॥ ૫ ॥
સંસારે ભમી; લાખ પૂરવને
આય. ॥ ૬ ॥
થાવર વિપ્ર ત્રિદંડી થયા, પાચમે સ્વગે મરીને ગયા; સેાળમે ભવ ક્રોડ વરસ સમાય, રાજકુમાર વિશ્વભૂતિ
થાય. । ૭ ।।
સભૂતિમુનિ પાસે અણુગાર, દુષ્કર તપ કરી વરસ તુજાર; માસખમણુ પારણુ ધરી દયા, મથુરામાં ગૌચરીયે ગયા.
|| ૮ |
ગાયે હુણ્યા મુનિ પડયા વશા, વિશાખાનઢી પિતરિયા હસ્યા, ગેસ્ગે મુનિ ગર્વે કરી, ગગન ઉછાળી ધરતી ધરી.
|| ૯ ||
!
તપ બળથી હેાજ્યો બળ ધણી, કરી નિય છું સુનિ અણુસ ગ્રી સત્તરમે મહાશુક્ર સુરા, શ્રીશુલ વીર સત્તર સાગરા
|| ૧૦ ||
.
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૦
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
|| ઢાળ થી છે અઢારમે ભલે સાત સુપન સૂચિત સતી,
પિતનપુરીએ પ્રજાપતિ–રાણી મૃગાવતી; તસ સુત નામે ત્રિપૂટ–વાસુદેવ નિપન્યા,
- પાપ ઘણું કરી સાતમી નરકે ઉપન્યા. / ૧ વિશમે ભવ થઈ સિંહ-ચેથી નરકે ગયા,
તિ હાથી ચવી સંસારે ભવ બહુલા થયા; બાવીશમે નરભવ લહી પુણ્ય દશા વર્યા,
ત્રેવીશમે રાજધાની મુકાએ સંચર્યા. ૨ રાય ધનંજ્ય ધારણ રાણીએ જનમીયા,
લાખ ચોરાશી પૂરવ થાય જીવીયા; પ્રિય મિત્ર નામે ચક્રવર્તી દીક્ષા લહી,
કડી વરસ ચાત્રિ દશા પાળી સહી. | ૩ | મહાશુંકે થઈ દેવ ઇણે ભરતે ચવી,
છત્રિકા નગરીએ જિતશત્રુ રાજવી; ભદ્રામાય લખ પચવીશ વરસ સ્થિતિ ધરી,
- નંદન નામે પુત્રે દીક્ષા આચરી. છે ૪ છે અગિઆર લાખને એંશી હજાર છસ્સે વળી,
ઉપર પીરતાલીશ અધિક પણ દિન રળ
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
૧૦૧
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી વિશ સ્થાનક માસખમણે જાજજીવ સાધના, * | તીર્થકરનામકર્મ તિહાં નિકાચના.. | ૫ છે લાખ વરસે દીક્ષા પર્યાય તે પાળતા,
છવીશમે ભવ પ્રાણુતકલ્પ દેવતા; સાગર વીશનું જીવિત સુખભર ભેગવે, *
શુભવીર જિનેશ્વર ભવ સુણજે હવે. તે ૬ છે
| | દાળ પાંચમી છે નયર મહાકુંડમાં વસે છે, મહાદ્ધિ ઋષભદત નામ; દેવાનંદ દ્વિજ શ્રાવિકાર, પેટ લીધે પ્રભુ વિસરામ.
પેટ. ૧ ૧ છે બાશી દિવસને અંતરે રે, સુર હરિણગમેલી આય; સિદ્ધાર્થ રાજા ધરે રે, ત્રિશલા કુખે છટકાયા . ત્રિશલા.
નવ માસાંતર જનમિયા, દેવ દેવીયે ઓચ્છવ કીધ; પરણી યશોદા યૌવને રે, નામે મહાવીર પ્રસિદ્ધ છે. નામે.
|| 3 સંસાર લીલા ભોગવી રે, ત્રીશ વસે દીક્ષા લીધ; બાર વરસે હુઆ કેવળી રે, શિવ વહુનું તિલક શિર દીધ
રે. શિવ. ૪ |
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૨
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી સંધ ચતુર્વિધા થાપ રે, દેવાનંદા નષભદત્ત પયાર; સંયમ દેઈ શિવ મોકલ્યા રે, ભગવતી સૂત્રે અધિકાર રે.
ભ. . ૫ છે ચેત્રીશ અતિશય શોભતા રે, સાથે ચૌદ સહસ અણગાર; છત્રીશ સહસ તે સાધવી રે, બીજે દેવ દેવી પરિવાર રે.
બીજ. | ૬ | ત્રીશ વરશ પ્રભુ કેવળી રે, ગામ નગર તે પાવન કીધ; હેતેર વર્ષનું આઉખું રે, દીવાળીયે શિવપદ લીધ રે.
દીવા | ૭ | અગુરૂ લધુ અવગાહને રે, કીચો સાદી અનંત નિવાસ; મોહરાય મલ્લ મૂળશું રે, તન મન સુખનો હોય નાશ
રે. તન. | ૮ તુમ સુખ એક પ્રદેશનું રે, નવિ માવે કાકાશ; તો અમને સુખીયા કરે રે, અમે ધરીયે તમારી આશ
રે. અમે. જે ૮ છે અક્ષય ખજાને નાથ રે, મેં દીઠે ગુરૂ ઉપદેશ લાલચ લાગી સાહિબા રે, નવિ ભજીયે કુમતિનો લેશ રે.
નવિ. ૧૦ હટાને જે આશરો રે, તેથી પામીયે લીલ વિલાસ; દ્રવ્ય ભાવ શત્રુ હણી રે, શુભ વીર સદા સુખવાસ રે.
શુભ | ૧૧ છે
કળશ ઓગણીશ એકે વસ છે કે, પૂર્ણિમા શ્રાવણ વદે, મેં થયે લાયક વિશ્વનાયક, વર્ધમાન જિનેશ્વર
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૧૦૩ સંગ રંગ તરંગ ઝીલે, જસવિયે સમતા ધરે, શુભ વિજ્ય પંડિત ચરણ સેવક, વીર વિજય જય
કરે છે ૧ છે.
શ્રી મહાવીર સ્વામી પંચકલ્યાણક સ્તવન દુહા – શાસન નાયક શિવકરણ વંદુ વીર જિર્ણ પંચ કલ્યાણક તેહનાં ગાણું ધરી આણંદ.
| | ૧ | સુણતા થતાં પ્રભુ તણાં, ગુણ ગિરૂઆ એકતાર; ઋદ્ધિ વૃદ્ધિ સુખ સંપદા, સફળ હેય
" અવતાર છે છે
છે. ઢાળ પહેલી છે સાંભળજે સસનેહી સયણ પ્રભુજીના ચરિત્ર ઉલ્લાસે રે, જે સાંભળશે પ્રભુ ગુણ તેહનાં, સમકિત નિર્મળ થાશે રે.
સાં. ૧ | જબૂદીપે દક્ષિણ ભારતે, માહેણકુંડ' નામ ગામે રે, sષભદત્ત બ્રાહ્મણ તસ નારી, દેવાનંદા નામે રે. સાં છે ર છે અષાઢ શુદિ છઠે પ્રભુજી, પુત્તરથી આવિયા રે; ઉતરા ફાલ્ગની જેગે પ્રભુ આવી, તસ કુખે અવતરિયા રે.
- સાં | ૩
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________
tor
શ્રી જ્ઞાતનદન ગુણાવલી
તેણી રયણી સત દેવાનંદા, સુપન ગજાદિક નિષ્ણે રે; પ્રભાતે સુણી ક ત ઋષભદત, ઢુંડા માંહિ હરખે રે.
સાં ॥ ૪ ॥
ભાખે ભાગ અર્થ સુખ હારશે, હાથે પુત્ર તે નિસુણી સા દેવાન દાએ, કીધુ' વચન
ભાગ ભલા ભાગવતી વિચરે, એહવે કાર્તિક જીવ સુરેશ્વર હરખે, અવધે
।। ૫ ।।
અરિજ હેવે રે પ્રભુજીને જોયે રે.
સુજાણ રે; પ્રમાણ રે. સાં.
સાં. ।। ૬ ।।
કરી. વંદન ને ઇંદ્ર સન્મુખ, સાત આઇ ડગ આવે ; શક્રસ્તવ વિધિ સહિત ભણીને, સિંહાસન સેહાવે રે.
સાં. ।। ૭ ।।
સંશય પડિ એમ ત્રિમાસે, જિન ચકી તુચ્છ દરિદ્ર માતુણુકુળ નાવે, ઉગ્ર ભાગ
અંતિમ જિન માહણકુળ આવ્યા, એહુ ઉત્સર્પિણી અવસર્પિણી અનંતી, જાતાં
ઠણ અવસર્પિણી દશ અચ્છેરા, થયાં તે ગર્ભ હરણ ગાશાળા ઉપસ, નિષ્ફળ
હરી રામ હૈ; ત્રણ ધામ રે. સાં. ॥ ૮॥ અચ્છેરૂ કહીએ રે; એહુવુ લહિએ.
સાં. ॥ ૯ ૫
કહીએ તેડુ ૐ; દેશના જે રે.
સાં ૫ ૧૦ ॥
મૂળ વિમાને રવિ શશી આવ્યા, ચમરાના ઉત્પાત રે; એ. શ્રી વીર જિનેશ્વર વારે, ઉપન્યા પંચ વિખ્યાત રે. સાં. ॥ ૧૧ ।
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૧૦૫ સ્ત્રી તીર્થ મલ્લિજિન વારે, શીતલ ને હરિવંશ રે, અષભને અફોતે સીધા, સુવિધિ અસંયતી શંશ રે;
સાં. | ૧૨ છે શંખ શબ્દ મળીયા હરી હરીયું, નેમીકવરને વારે રે; તેમ પ્રભુ નીચ કુળે અવતરીયા સુરપતિ એમ વિચારે છે.
સાં. ૫ ૧૩ છે
છે ઢાળ બીજી ! ભવ સત્તાવીશ ઘૂળમાંહિ ત્રીજે ભવે,
મરીચી કી કુળ મદ ભરત યદા રત નીચ ગોત્ર કર્મ બાંધ્યું તિહાં તેહથી,
અવતરીયા માહણ કુળ અંતિમ જિનપતિ. | ૧ | અતિશે અઘટતું એવું થયું થાશે નહીં
યોનિ પ્રસવે જિન ચકી નીચ કુળે નહિં; એહ મારો આચાર ધરૂ ઉત્તમ કુળે,
હરીણમેષી દેવ તેડાવે તેટલે. ૨ ! કહે માહણકુંડ નાયરે જઈ ઉચિત કરે,
દેવાનંદાની કુખેથી પ્રભુજીને સંહરે; નયર ક્ષત્રીયકુંડ રાય સિદ્ધારથ ગેહિની,
ત્રિશલા રાણું ધરે પ્રભુ કુખે હની. ૩ છે
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૬
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી ત્રિશલા ગર્ભ લઈને ધરો માહિણી ઉરે,
ખ્યાશી રાત વ્યતીત કહ્યું તેમ સુર કરે; માહિણું દેખે સુપન જાણે ત્રિશલા હર્યા,
ત્રિશલા સુપન લહે તિહાં ચૌદ અલ કર્યા. ૪ હાથી વૃષભ સિંહ લક્ષ્મી માળા સુંદરું,
- શશી રવી દવજ કુંભ પદ્મસરાવર સાગરૂ દેવ વિમાન ચણપુંજ અગ્નિ વિમળ હવે,
દેખે ત્રિશલા માતા કે પીયુને વિવે. | ૫ | હરખે રાય કે સુપન પાઠક તેડાવીયા,
રાજ ભોગ સુત ફળ સુણી તેણે વધાવીયા; ત્રિશલારાણી વિધિયું ગર્ભ સુખે વહે, | માયતણે હિત હેત કે પ્રભુ નિશ્ચલ રહે છે ૬ . માય ધરે દુઃખ જેર વિલાપ ઘણા કરે,
કહે મેં કીધા પાપ અઘાર ભવાંતરે; ગર્ભ હર્યો મુજ કેણે હવે કેમ પામીએ ?
દુ:ખનું કારણ જાણ્યું વિચાર્યું સ્વામીએ. એ ૭ Hi અહે અહે મોહવિટંબણ જાલિમ જગતમેં,
અણદીઠે દુઃખ એવડું પાયું પલમે; તામ અભિગ્રહ કીધે પ્રભુજીએ તે કહું,
માતા પિતા જીવંતા હું સંયમ નવિ હું ૮ !
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૭
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી કરૂણા આણી અંગ હલાવ્યું જિનપતિ,
બેલે ત્રિશલામાત હયા ઘણું હિલતી; અહે મુજ જાગ્યા ભાગ્ય ગર્ભ મુજ સળવળે,
સે શ્રી જિનધર્મ કે સુરતરૂ જેમ ફળે ૯ છે સખી કહે રે શીખામણ સ્વામિની સાંભળે,
હળવે હળવે બેલે હસે ખેલે ચલે ઈમ આનદે વિચરતા દેહલા પુરતે, | નવ મહિના ને સાડા સાત દિવસે થતું. ૧૧ છે ચિત્ર તણી શંદિ તેરશ નક્ષત્ર ઉત્તરા,
જનમ્યા વીર સુહંકર સુંદરા; રિભુવન થયે રે ઉદ્યોત કે હરખ વધામણાં,
સેના રૂપાને કુલે વધારે સુર ઘણાં. ૧૧ આવી છપન કુમારિકા પ્રભુ ઓચ્છવ કરે,
ચહ્યું કે સિંહાસન ઈદ્ર કે ઘંટા રણઝણે, મળી સુરની કોડ કે સુરવર આવીયા,
પંચ રૂપ કરી પ્રભુજી સુરગિરિ લાવીયા. છે ૧૨ છે. એક ક્રોડ સાઠ લાખ કળશ જળશું ભર્યા,
કેમ સહેશે લધુ વીર? કે ઈદ્ર સંશય ધર્યા; પ્રભુ અંગુઠે ચાંયે મેરૂ અતિ ધડથડ,
ગડગડો પૃથ્વી લેક જગત જન લડથયો. ૧૩
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦૮
શ્રી.જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
અનંત બળી પ્રભુ જાણીને ઇંદ્ર ખમાવી, ચાર વૃષભના રૂપ કરી જળ નામી; પુજી માઁ પ્રભુજીને માય પાસે ધ,
ઠવી અંગુઠે અમૃત ગયા નંદીશ્વરે. ।। ૧૪ ।।
02
ના ઢાળ ત્રીજી
કરી મહેાત્સવ સિદ્ધાય નૃપતિ, નામ ધરે વર્ધમાન; દિન દિન વાધે પ્રભુ સુરત જેમ, રૂપ કળા અસમાન રે. હુમચડી. ।। ૧ ।! એક દિન પ્રભુજી રમવા કારણ, પુર બાહિર જબ જાવે; ઈંદ્રમુખે પ્રશ ંસા ‘સુણીને, મિથ્યાત્વી સુર આવે રે.
હુમ. ૧૨ ।। અહિ રૂપે વટાણા તરૂણ્યું, પ્રભુજીએ નાખ્યેા ઉછાળી: સાત તાડનું રૂપ કર્યું. તબ, મુક્તે નાખ્યું વાળી રે.
હેમ. ।। ૩ ।।
ધરે મહાવીર; સાહસ ધીર રે.
પાય લાગીને તે સુર ખમીયા, નામ જેવા ઈંદ્રે વખાણ્યા સ્વામી, તેવા
હુમ. ।। ૪ ।।
વરસના જાણી; વ્યાકરણ વખાણી
રે. હુમ. ।। ૫ ।।
માતા પિતા નિશાળે મૂકે, આઠ ઈંદ્ર તણાં તિહાં સંશય ટાન્યા, નવ
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૧૦૯ અનુક્રમે યૌવન પામ્યા પ્રભુજી, વર્યા યશોદા રાણી; અઠ્ઠાવી વરસે પ્રભુજીના, માતપિતા નિરવાણી રે.
હમ | ૬ | દોય વરસ ભાઇના આગ્રહે, પ્રભુ ઘરવાસે વસીયા; ધર્મપંથે દેખાડો એમ કહી, લેકાંતિક ઉલ્લાસીયા રે.
હમ. ૭ એક કોડ આઠ લાખ સેનેયા, દિન પ્રત્યે પ્રભુજી આપે; એમ સંવત્સરી દાન દઈને, જગના દરિદ્ર- કાપે રે.
હમ. | ૮ ઇડી રાજ્ય અંતરિ પ્રભુજી. ભાઈએ અનુમતિ દીધી; માગશર વદી દશમી ઉત્તરાએ, વીરે દીક્ષા લીધી રે.
હમ. ૮ ચઉનાણી તે દિનથી પ્રભુજી, વસ દિવસ ઝાઝેર, ચીવર ધરી બ્રાહ્મણને આપ્યું, ખંડ ખંડ દેય ફેરે રે.
હમ. | ૧૦ | ઘેર પરિસહ સાડા બારે વરસે જે જે સહિયા; ઘર અભિગ્રહ જે જે ધરીયા, તે નવિ જાયે કહીયા રે.
શૂલપાણી ને સંગમદેવે ચંડકસી ગોશાળે; દીધા દુઃખ ને પાયસ રાંધી, પગ ઉપર ગોવાળે છે.
હમ. જે ૧૨
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૦
શ્રી જ્ઞાતન દૈન ગુણાવલી
કાને ગાયે ખીલા નાખ્યા, કાઢતા મુકી રાટી;
જે સાંભળતાં ત્રિભુવન ક"પ્યા, પર્વત શિલા ફાટી રે.
હુમ. ।। ૧૩ ।।
તે તે દુષ્ટ સહુ ઉર્જારીયા, પ્રભુજી પર ઉપગારી; અડદ તણાં ભાકુળા લઈને, ચંદનબાળા તારી રે. હુમ.
11 98 11
દાય છ માસી નવ ચઉમાસી, અઢી માસી ત્રણ માસી; દાઢ માસી તે બબ્બે કીધાં, છ કીધા બે માસી રે.
હેમ. ।। ૧૫ ।।
ખાર માસને પક્ષ બહાંતેર, છઠ ખસે એગણત્રીસ વખાણું; બાર અઠ્ઠમ ભદ્રાદિ પડિમા, દિન દેાઇ ચાર દેશ જાણુ રે. હુમ. ।। ૧૬ ।। એમ તપ કીધા ભારે વરસે, વીણ પાણી ઉલ્લાસ; તેમાં પારણા પ્રભુજીએ કીધાં, ત્રણસે એગણ પચાસ રે.
હેમ. ૧૭ ૫
કર્મ ખપાવી શૈશાખ માસે, શુદ્ધિ દશમી શુભ જાણ; ઉત્તરા જોગે શાલીવૃક્ષ તળે, પામ્યા કેવળ નાણ રે. હેમ. ।। ૧૮ ।
ઇન્દ્રભૂતિ આદિ પ્રતિબેાધ્યા, ગણધર પદવી ઢીધી; સાધુ સાધવી શ્રાવક શ્રાવિકા, સોંધ સ્થાપના કીધી રે. હુમ. !! ૧૯ ।
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________
બી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૧૧૧ ચાઉદ સહસ અણગાર સાધવી, સહસ છત્રીશ કહી; એક લાખ ને સહસ ઓગણ સાઠ, શ્રાવક શુદ્ધ લહી જે
- રે. હમ | ૨૦ | ત્રણ લખને સહસ અઢાર વળી, શ્રાવિકા સંખ્યા જાણી; ત્રણસે ચઉદસ પૂરવઘારી, તેરશે એહનાણી રે.
સાત સયા તે કેવલનાણી, લબ્ધિધારી પણ તેતા; વિપુલમતિ પાંચસે કહીએ, ચારશે વાદી તારે. હમ.
( ૨૨ છે સાતસે અંતેવાસી સિયા, સાધવી ચઉદસે સારા દિન દીન ટીપે તેજ સામે, પ્રભુજીને પરિવાર રે.
હમ. | ૨૩ | ત્રીશ વરશ ઘરવાસે વસીયા, બાર વરસ છદ્મસ્થ; ત્રીશ વરશ કેવળ બેંતાલીસ વરસ તે શ્રમણ મધ્યરે.
હમ. ૨૪ છે વરસ બોંતેર કેરું આયુ, વીર નિણંદનું જાણે દિવાળી નિ સ્વાત્તિ નક્ષત્ર, પ્રભુજીનું નિવાણ રે.
હમ. ૨૫ પંચ કલ્યાણ એમ વખાણ્યાં, પ્રભુજીના ઉલ્લાસે; સંઘ તણે અ ડે એમ હર્ષભર, સુરત રહી માસે
૨. હમ. ૨૬ છે
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી
-
કળશ ઈમ ચરમ જિનવર, સયેલ સુખકર યુ અતિ ઉલટ ધરી; અષાઢ ઉજવલ પંચમી દિન, સંવત સત્તર ત્રીહેતરે; ભાદ્રવા શુદિ પડવા તણે દિન, રવિવારે ઉલટ ભરે; વિમલવિજય ઉવઝાય પદક જ, ભ્રમર સમ શુભ શિષ્ય એ; રામ વિજય જિન વીર નામે, લહે અધિક જગીસ એ
| | ૧ |
-
-
-
-
શ્રી મહાવીર સ્વામીના પાંચ કલ્યાણનું દશ ઢાળીયું સ્તવન
છે ઢાળ ૧ લી છે સરસ્વતી ભગવતી દિયે મતિ ચંગી, સરસ સુરંગી વાણ; તજ પસાય માય ચિત્ત ધરી હું, જિનગુણ યણની ખાણ ગિરૂઆ ગુણ વીરજી, ગાઈશું ત્રિભુવન રાય; જસ નામે ઘર મંગળમાળા, તસ ઘર બહુ સુખ થાય
ગિ. | ૧ | જંબુદ્વીપ ભરત ક્ષેત્ર માંહે, નયર માહણ કુંડ ગ્રામ ઋષભદસ વર વિપ્ર વસે તિહાં, દેવાનંદા તસ પ્રિયા
નામ, ગિ. | 3 | સુર વિમાન વર પુષ્પોત્તરથી, ચવી પ્રભુ લીયે અવતાર તવ તે માહણી ચણી મળે, સુપન લહે દશ ચાર.
ગિ. | 3 ||
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી ઘર મયગલ મલપત દેખે, બીજે વૃષભ વિશાળ ત્રીજે કેસરી ચોથે લક્ષ્મી, પાંચમે કુસુમની માળ
ગિ. | ૪ | ચંદ્ર સુરજ દેવજ કળશ પઉમસર, દેખે દેવ વિમાન; યણરેલ ચણાયર રાજે, ચૌદમે અગ્નિ પ્રધાન
* ગિ. | ૫ | આનંદભર તવ જાગી સુંદરી, કંતને કહે પ્રભાત; સુણ વિપ્ર કહે તુજ સુત હશે, ત્રિભુવન માંહે વિખ્યાત
ગિ. | ૬ | અતિ અભિમાન કી મરીચી , ભવિ જુઓ કર્મ વિચાર તાત સુતા વર તિહાં થયા કુંવર, વળી નીચ કુળે અવતાર
ગિ. | ૭ | ઇણ અવસર ઇંદ્રાસન ડોલે, નાણે કરી હરી જય માહણ કુખે જગગુરૂ પખી, નમી કહે અઘટતું હોય.
ગિ. | ૮ છે તક્ષણ હરિણ ગમેષી તેડાવી, મોકલિયે તેણે ઠાય; માહણી ગર્ભ અને ત્રિશલાને, બિહું બદલી સુર જાય.
ગિ. | ૮ | વળી નિશિભર તે દેવાનંદ, સુપન લહે અસાર; જાણે એ સુપન ત્રિશલા કર ચઢિયાં જઈ કહે નિજ
ભરતા. મ. ૧૦ |
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૪
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી કંત કહે તું દુઃખ હર સુંદરી, મુજ મન અરિજ એહ, મરૂલ માંહિ ક૯પમ દિઠે, આજ સંશય ટ
તેહ. ગિ. | 11 |
છે ઢાળ બીજી છે નયર ક્ષત્રિયકુંડ નરપતિ, સિદ્ધારથ ભલે એક આણ ન ખડે તસ કઈ જગ જસ નિરમલ એ. ૧ તસ પટરાણું ત્રિશલા સતી, કુખે જગપતિ એ પરમ હર્ષ હેડે ધરી. ઠવિયા સુપતિ એ. ર સુખ શવ્યાએ પિઢી દેવી, ચૌદ સુપન લહે એ, જાગતી જિન ગુણ ગાવતી, હરખતી ગહગ એ. ૩ રાજ હંસ ગતિ ચાલતી, પિચુ કને આવતી એ; પ્રહ ઉગમતે સુર કે, વિનવે નિજ પતિ એ. ૪ વાત સુણી રાય રંજિયા, પંડિત તેડીયા એ; તેણે સમે સુપન વિચારવા, પુસ્તક છેડીયાં એ. ૫ બેલે મધુરી વાણ કે, ગુણનિધિ સુત હશે એ સુખ સંપત્તિ ઘર વધશે, સંકટ ભાંજશે એ ૬ પંડિતને રાય તુઠિયા, લછી દીયે ઘણું એક કહે એ વાણું સફળ હેજે, અમને તુમ તણી એ ૭ નિજ પદ પંડિત સંચર્યા રાય સુખે રહે એ
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________
-
-
-
-
- -
-
- -
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી ૧૫ દેવી ઉદર ગર્ભ વધતો, શુભ દેહલા લહે એ. ૮ માત ભકિત જિનપતિ કરે, ગર્ભ હાલે નહીં એ સાત માસ વાડા વેલીયા, માય ચિંતા લહી એ. ૮ સહીયરને કહે સાંભળો, જેણે મારો ગર્ભ હર્યો એ હું ભેળી જાણું નહીં, ફોગટ પ્રગટ કર્યો છે. ૧૦ સખી કહે અરિહંત સમરતા, દુઃખ દેહગ ટળે એ; તવ જિન જ્ઞાન પ્રયુંજીયે, ગર્ભથી સળસળે એ. ૧૧ માત પિતા પરિવારનું, દુઃખ નિવારીયું એ; સંયમ ન લેવું માય તાય છતાં, જિન નિરાશ્યિ એ. ૧૨ અણ દિઠે મોહ એવડે, તે કેમ વિછુઓ ખમે એ નવ માસ વળી ઉપરે, દિન સાડા સાતમે એ ૧૩ ચૈતર શુદિ દિન તેરસે, શ્રી જિન જનમીઆ એક સિદ્ધારથ ભૂપતિ ભલા, ઓચ્છવ માંડિયા એ. ૧૪
વસ્તુ પુત્ર જન પુત્ર જનમે, જગત શણગાર; મા સિદ્ધાર્થ નૃપ કુલ તિલે, કુળમંડન કુળ તણો દી; શ્રી જિનધર્મ પસાઉલે, ત્રિશલાદેવી સુત ચિરંજી; એમ આશીષ દયે ભલી, આવી છપન કુમારી; સૂતિકર્મ કરે તે સહી, સેહે જીસી હરિની નારી. ૧.
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૬
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી
છે ઢાળ ત્રીજી | ચળ્યું રે સિંહાસન ઈદ્ર, જ્ઞાને નિરખતાં એક જાણી જન્મ જિસુંદ, ઇંદ્ર તવ હરખતા એ ૧ આસનથી રે ઉઠેવ, ભકિત હૃદયે ઘણીએ; વાજે સુઘોષા ઘંટ, સઘળે રણઝણે એ. ર ઇંદ્ર ભુવનપતિ વિશ, વ્યંતર તણા; બત્રીશ રવિ શશી દેય, દશ હરિ કલ્પનાઓ. | 3 | ચેસઠ ઇંદ્ર મિલેય, પ્રણમી કહે એ; રત્નગર્ભ જિન માત, દુજી એસી નહીંએ છે ૪ છે જન્મ મહોત્સવ કરે દેવ, સરવે આવીયા એ; માયને દેઈ નિદ્રા મંત્ર, સુત લેઈ મેરૂ ગયા. છે ૫ છે કંચન મણિ ભંગાર, ગંદકે ભરે એક કેમ સહેશે લધુ વીર, હરિ શંકા ધરે એ. છે ૬ વહેશે નીર પ્રવાહ કિમ તે નામીયે એક ન કરે હવણ સનાત્ર, જાણ્યું સ્વામી એ. જે ૭ માં ચરણ અંગુઠે મેરૂ, ચાંયે નાચી એ; મુજ શિર પગ ભગવંત, એમ કહી માચિયે. . ૮ છે ઉલટયા સાયર સાત, સરવે જલ હલ્યા એ; પાતાલે નાગેન્દ્ર, સઘળા સળ સેલ્યા એ. | ૮ | ગિરિવર ગુટે ટુંક, ગડ ગડી પડ્યા એ
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞ તનંદન ગુણાવલી ૧૧૭ ત્રણ ભુવનનાં લેક, કંપિત લડથડયા એ. ૧૦ અનંત બળ અરિહંત, સુરપતિ કહે એ; મુઝ મન મુરખ મૂઢ, એટલું નવિ લહે એ. ૧૧ / પ્રદક્ષિણા દેઈ ખાય, મહેસૂવ કરે એ નાચે સુર ગાયે ગીત, પુણ્ય પોતે ભરે એ. ૧૨ છે. એણે સમે સ્વર્ગની લીલ, તૃણ સમ ગણે એ; જિન મુકી માય ને પાસ, પદ ગયા. આપણે એ. ૧૩ માય જાગી જુવે પુત્ર, સુરે પૂજિયે એ; કુંડલ દેય દેવદુષ્ય, અમિય અંગુઠે દીયો એ. ૧૪ જન્મ મહોત્સવ કરે તાત, અદ્ધિએ વાધી એ; સ્વજન સંતોષી નામ, વર્ધમાન થાપી એ. ૧પ
છે. ઢાળ ૪થી છે પ્રભુ કલ્પતરૂ સમ વધે, ગુણમહિમા પાર ન લાધે; રૂપે અદ્દભુત અનુપમ અકલ, અંગે લક્ષણ વિદ્યા સકલ ૧ મુખ ચંદ કમલ દલ નયણા, શ્વાસ સુરભિસંધ મીઠાં નયણાં; હેમ વણ તનુ સેહ, અતિ નિર્મળ નીરે નવરાવે. ૨ તપ તેજે સૂરજ સેહે, જોતાં સુર નરનાં મન મોહે; રમે રાજકુંવરયું વનમાં, માય સામને આનંદ મનમાં 3 પ્રભુ અતુલ મહાબળ ધીર, ઈદ્ર સભામાં કહે જિન વીર એક સુર મૂઢ વાત ન માને, આ પરખવા ને રમવાને ૪
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧૮
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી સુર અહિ થઈ અમળ રાખેપ્રભુ હાથે ઝાલી દુર નાખે, વળી બાળક થઈ આવી રમી, હારી વીરને ખાંધે લઈ
| ગમીયો ૫ માય તાય દુઃખ ધરી કહે મિત્રો, વર્ધમાનને લઈ ગયે શત્રુ; જોતાં સુર વાધે ગગને મિથ્યાત્વી, વિરે મુઠે હણ્યો પડયો
ઘરતી ૬ પાય નમી નામ દીધું મહાવીર, જે ઈદે કહો તેવો ધીર; સુર વાળીયો ને પ્રભુ આવ્યા રંગે, માય તાય ને ઉલટ
' અંગે. ૭
વસ્તુ રાય ઓચ્છવ રાય ઓછવ, કરે મન રંગ, લેખનશાળા સુત હવે; વીર જ્ઞાન રાજા ન જાણે; તવ સૌધર્મ ઈદ આવી કરી, પૂછે ગ્રંથ સ્વામી વખાણ, જૈન વ્યાકરણ તિહાં કીયો, આણદે સુરરાય; વચન વદે પ્રભુ ભારતી, પંડયો વિસ્મય થાય. લા.
છે ઢાળ ૫ મી છે યૌવન વયે જબ આવિયા એ,
રાયે કન્યા યશોદા પરણાવીયા એ; વિવાહ મહોત્સવ શુભ કિયા એ,
સવિ સુખ સંસારનાં વિલસીયા એ. 1
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી અનુક્રમે હુઈ એક કુંવરીએ,
ત્રીશ વર્ષ જિનરાજ લીલા કરીએ; માત પિતા સદગતિ ગયા એ,
પછી વીર વૈરાગે પૂરિયા એ. પારા મયણરાય મનશું છતિયે એ,
વિરે અથિર સંસાર મન ચીતિ એ; રાજ રમણી રૂદ્ધિ પરિહરી એ,
કહે કુટુંબને લેશું સંયમસિરી એ. 3
| દાળ છઠી છે
! પિતરી સુપાસરે, ભાઈ નંદિવર્ધન
કહે વત્સ એમ ન કીજિયે એ. લો આગે માય તાય વિશે હું રે, તું વળી વ્રત લીયે
" ચાંદે ખાર ન દીજીયે એ. આરા નર વિના જેમ મચ્છ રે, વીર વિના તેમ !
ટળવળતું સહું એમ કહે છે. 3 કૃપાવંત ભગવંત રે, નેહ વિના વળી,
- વરસ બે ઝાઝેરા રહયા છે. જા ફાસુ લીએ અન્નપાન રે, પર ઘર નવી જમે . . .
ચિત્ત ચારિત્ર ભાવે રમે એ પાપા
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧ર૦
શ્રી જ્ઞાનદન ગુણાવલી ન કરે રાજની ચિંત રે, સુર લેકાંતિક
આવિ કહે સંયમ સામે એ. ૬ બુઝ બુઝ ભગવંત રે, છોડ વિષય સુખ
એ સંસાર વધારો એ. છા
८४
છે ઢાળ ૭ મી છે આલે આલે ત્રિશલાને કુંવર, રાજા સિદ્ધારનો નંદન,
દાન સંવત્સરી એ; એક કોડી આઠ લાખ દિન પ્રતે એ, કનક ચણરૂપા મેતી તે, |
મુઠી ભરી ભરીએ. ૧! ઘણ કણ ગજ રથ ઘેડલા એ, ગામ નયર પુર દેશ તો. મન વંછિત વળી એ, નિર્ધનને ધન્વત કર્યા છે, તસ ઘરે ઓળખે ન નાર, સમ કરે વળી વળી એ પરા દુ:ખ દારિદ્ર હરે જગતના એ, મેઘ પર વરસી દાન તે, પૃથ્વી અરૂણ કરીએ; બહુ નર નારી ઓચ્છવ જુએ એ, સુરનર કરે મંડાણ તે, જિન દીક્ષા વરીએ. 3 વિહાર ક્રમ જગગુરૂ કીઓ એ, કેડે આવ્યો માહણ મિત્ર તો, નારી સંતાપીઓ એ જિન ! યાચક હું વિસર્યો એ, પ્રભુ બંધ થકી દેવદુષ્ય તે, ખંડ કરી દીએ એ. પૂજા
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૧૨૧ - ૯૫
ઢાળ ૮ મી છે જસ ધરે હે પ્રભુ પારણું
સુર તિહા કંચન વચ્ચે અતિ ઘણું, આંગણે દીપે તેજે તેહ તણું એ, દેવ દુંદુભી વાજે એ, તેણે નાદે અંબર ગાજે એ,
છાજે એ, ત્રિભુવન માંહે સોહામણું એ. ૧
સોહામણું પ્રભુ તપ તપે બહુ, દેશ વિદેશે વિચરતાં, ભવિ જીવને ઉપદેશ દેતાં, સાતે ઇતિ સમાવતાં, ષટ માસ વન કાઉસગ્ગ રહી, જિન કર્મ કઠિન દહે સહી, ગેવાળ જાયે ગૌ ભળાવી, વીર મુખે બોલે નહીં ૨
ઢાળ ગૌ સવિ દશ દિશે ગયા, તેણે આવી કહયું મુનિ કિહા ગયા, ઋષિરાયા ઉપર મુરખ કેપીયાએ, ચરણ ઉપર રાંધી ખીર, તેણે ઉપસર્ગ ન ચળ્યા ધીર,
મહાવીર, શ્રવણે ખીલા ઠેકીયા એ. 3 .
| _ટક ઠેકીયા ખીલા દુખે પલ્યા, કે ન લહે તેમ કરી ગયા, જિનરાજને મન શત્રુ મિત્ર સરિખા, મેરૂ પરે ધ્યાને રહા, ઉહી વસે મેઘ બારે, વીજળી ઝબુકે ઘણી, બેઉ ચરણ ઉપર ડાભ ઉગ્યા, એમ સહે ત્રિભુવન ઘણી
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણુવલી
એક દિન ધાન પુરૂં કરી, પ્રભુ નયરીએ પહોંચ્યા ગૌચરી,
તિહાં ગૌ, શ્રવણે ખીલા જાણયા એ, પારણું કરી કાઉસગ્ગ રહયા, સિંહા વૈદો સંચ ભેળા કીયા, બાંધીયા વક્ષે દોર ખીલા તાણયા એ છે પ છે
| ગુટક તાણી કાઢયાં દેય ખીલા, વીર વેદના થઈ ઘણી, આઠંદતાં ગિરિ થયે શતખંડ, જૂઓ ગતિ કરમ તણી બાંધે રે જીવડે કર્મ હસતાં, સેવતાં છુટે નહીં, ધન્ય ધન્ય મુનિવર રહે સમચિત્ત, કર્મ એમ ત્રુટે સહી. ૬
|| ઢાળ ૯ મી છે જુઓ જુઓ કમેં શું કીધું રે, અન્ન વર્ષ રૂષભે ન લીધું રે; કર્મ વિશે ન કરે કોઈ ખેદ રે, મલિલનાથ પામ્યા
સ્ત્રીવેદ રે. ૧ છે કમેં ચક્રી બ્રહ્મદત્ત નડી રે, સુભૂમ નરકે રે પડી રે, ભરત બાહુબળથું લડિયે રે, ચદી હાર્યો જસ
ચડીયે રે. . રા સનતકુમારે સહયા રોગ ૨, નળ દમયંતી વિગ રે; વાસુદેવ જરા કુંવરે માર્યો રે, બળદેવ મેહનીયે ધા રે.
| ૩
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી ભાઈ શબ મરતકે વહીયે રે, પ્રતિબોધ સુર મુખે વહી રે; શ્રેણિક નરકે પહુર રે, વન ગયા દશરથ પુત્ર રે જા સત્યવંત હરિશ્ચંદ્ર ધીર રે, ડુંબ ઘર શિર વહયું નીર રે; કુબેરદત્તને કાગ રે, લેન વળી માતાજું ભોગ ૨. પા પર હસ્ત ચંદનબાળા રે, ચલું સુભદ્રાને આળ રે , મચણરેખા મૃગાંકલેખા રે, દુઃખ ભોગવ્યા તે અનેકરે. દા કરમે ચંદ્ર કલંક છે, રાય રંક કેઈ ન મૂક્યા રે, ઇંદ્ર અહલ્યાણું લુબ્ધો રે, રત્નાદેવી ઈશ વશ કીધે રે.
| | ૭ | ઈશ્વર નારીએ નચાવે રે, બ્રહભા ધ્યાનથી ચૂકાવે રે અહો અહે કર્મ પ્રધાન રે, જીત્યા જીત્યા શ્રી વર્ધમાન રે.
(
૮
!
છે ઢાળ ૧૦ મી છે એમ કમ ખપાવી, ધીર પુરૂષ મહાવીર બાર વરસ તથા તપ, તે સધળાં વિણ નીર. ૧ શાલિવૃક્ષ તળે પ્રભુ, પામ્યા કેવળ નાણ સેમેસરણ રચે સુર, દેશના દિયે જિનભાણ. મારા અપાપા નયી, યજ્ઞ કરે વિપ્ર જે; બુઝવી દીક્ષા દીયે, વરને વંદે, તેહ. 3
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૪
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી ગૌતમ ઋષિ આદે, ચારસેં ચાર હજાર સહસ ચૌદ મુનીશ્વર, ગણધર વર અગ્યાર. ૫૪ ચંદનબાળા પ્રમુખ, સાધવી સહસ છત્રીશ દેઢ લાખ સહસ નવ, શ્રાવક હે આશીષ. પા ત્રણ લાખ શ્રાવિકા ઉપર સહસ અઢાર; સંધ ચતુવિધ રથો, ધન ધન જિન પરિવાર. ૬ પ્રભુ અશક તરૂ તળે, વિગડે કરે વખાણ સુણે બારે પરખદા, યોજન વાણી પ્રમાણ. Iળા ત્રણ છત્ર સેહે શિર, ચામર ઢાળે છે; નાટક બદ્ધ બત્રીશ, ચેત્રીશ અતિશય જિર્ણદ. ટા કુલ પાર ભરે સુર, વાજે દુંદુભિ નાદ; નમે સકળ સુરાસુર, છાંડી સવિ પ્રમાદ. ચિંહુ રૂપે સોહે, ધર્મ પ્રકાશે ચાર
વીશમે જિનવર આપે ભવને પાર પાલન પ્રભુ વરસ બહેતર, પાળી નિર્મળ આય; ત્રિભુવન ઉપગાર, તરણ તારણ જિનરાય. 11
અમાવાસ્યા કાર્તિક, દિવાળી નિરવાણ; પ્રભુ મુગતે પહોંચ્યાં, પામે નિત્ય કલ્યાણ. ll૧ રાાં
કળશ એમ વીર જિનવર સયલ સુખકર, નામે નવનિધિ સંપજે, ઘર દ્ધિ વૃદ્ધિ સિદ્ધિ પામે, એક મને જે નર ભજે;
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતન'દન ગુણાવલી
૧૨૫
તપગચ્છ ઠાકુર ગુણ વૈરાગર, હીર વિજય સૂરીશ્વરૂ, હુંસરાજ વદે મન આણુ દે, કહે ધન્ય એ મુજ ગુરૂ. ૫૧૫
૯૮
વીર જિનેશ્વર સાહિબા, શાસનપતિ શિરતાજ; સિદ્ધાર્થ કુળ દિનમણિ, તારણ તરણ જડુા—વીર. ૫૧૫ ત્રિગડે બેસીને દેશના, દેતા જગ ઉપકાર; ભવિક કમળ વિકસાવતા, આતમ ધર્મ દાતાર–વીર. ૫રા કેવળજ્ઞાન ગુણે ભર્યાં, કેવળ દન વંત; ક્ષાયિક ચારિત્ર અનુભવે, કીધા ભવના રે અત-વીર. ૫ા અનંત ગુણુ મણિ આગરુ', કરુણા રસના ભંડાર; ચગતિનાં દુઃખ વામીયા, જગ જંતુ હિતકાર–વીર. ૫૪૫ ત્રિકરણ શુધ્ધે રે તાતુર, ધ્યાન ધરૂ મહારાજ; ભાળે ભાવે ભકિત કરૂં, સાધુ. વાંછિત કાજવીર. પા જગચિંતામણિ સારિખા, જગ વલ્લભ જગનાથ; જિન ઉત્તમ પદ્મ સેવતાં, રતન થાયે સનાથ-વીર. ॥૬॥
૯૯
ત્રિશલાનંદન ચંદન શીત, દન અનુભવ કરીએ નિત્ય, સાહિબ સેવિએ; તુમ દર્શનથી મળગા જેઠુ, વળગ્યા કપિશાચને તેડુ.
સા. ।। ૧ ।
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨૬ મી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી હું પણ ભમિ આ સંસાર, દર્શન દીઠા વિણ નિરધારસા. અબ તુમ દરિશન દીઠું રત્ન, નિજ ઘરમાં રહી કરશું ન.
સા. | ૨ | દરિશણથી જે દરિશણ થાય, તે આનંદતો જગત ન માય;સા. ભવ બ્રમણાદિક દુરે જાય, ભવસ્થિતિ ચિંતન અપ કરાય.
સા. | ૩ || તસલક્ષણ પ્રગટે ઘરમાંહિ, ઐશાલિક પ્રભુ તુઠે ઉચ્છાહિ સા. અમૃત લેશ લહું એકવાર, રોગ નહિ ફરી અંગ મોઝાર.
- સા. ૫ ૪ ૫ દરિશન દરિશન હેવે તાસ, સંવેદન દરિશનને નાશ; સા. પણ જે જાય પાંડુ પાસ, તે મહમહકે વાસ બરાસ.
સા. | ૫ | દેવ કુદેવની સેવા કરંત, ન લહું દરિશન શ્રી ભગવંત; સા. એક ચિત્ત નહિ એકની આશ, પગ પગ તે દુનિયાનાં દાસ.
સા છે ૬ છે વેશ્યઘાટ પરે ક્ષીણ કોઈ ઘાટ, તસમુખ દરિશન દૂરે દાટ સા. લેક કહે ધિક ચિત્ત ઉચાટ, ઘર ઘર ભટકે જે બારે વાટ.
સા. ૭ | તિણ વિધ ભમીઓ કાળ અનંત, મળીયા કળીયા નવિ
અરિહંત; સા. તે દિન તે દરિશન પ્રતિપક્ષ, હવે દરિશન ફળશે પ્રત્યક્ષ.
સા. | ૮ |
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________
થી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
'૧૨૭ પ્રીતિ ભકિત એ ચાળને રંગ, ગુણ દરિણે ગયે રંગ
પતંગ; સા. અણમિલ મન ઉકંઠ, મિલ દુઃખ કરે વિરહે ઉલૂંઠ.
સા. ૯ છે અનુભવ દરિશણે બિહુ દુઃખ નાશ,
રાત્રિ દિવસ રહો હિયડા પાસ; સા. ક્ષય ઉપશમ ગુણ ક્ષાયિક દાય,
ગર્ભવતી પ્રિયા પુત્ર જણાય. સા. મેં ૧૦ છે. રંગ મહેલમાં ઓચ્છવ થાય,
મહ કુટુંબ તે રોતું જાય; સા. શ્રી શુભવિજય સુણો જગદીશ,
વીર કહે છે દેજો આશિષ. સા. ૫ ૧૧ |
અનિ હારે પુરણ મનોરથ પુત્રની રે, તેજ કાંતિ કહીનવિજાય.
જતિ જગે જિન ચંદની રે; અનિહોરે ભૂતલ રત્ન રવિ આથમે રે,
ચિંતામણિ સ્વર્ગે સિધાય. જે. ૧ અનિહારે જન્મની વેળાએ ગળે રે,
તેજે તરણિ હાર્યો જાય છે. અનિહારે રાત્રે જન્મ ઝરે અમૃત ચંદ્રમા રે,
પ્રભુ શીતલ દર્શન થાય જ. રા
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી અનિહારે માજી તમારે સુત લાડકો રે,
| મુખ દેખી મહયું મન; જ. અનિહોરે મેહન પુત્ર મલ્હાવતી રે,
જગ માતા તુમે ધન ધન. જ. કા અનિહારે લેચન અમૃત કોલડાં રે,
કજ કેતકી કર્યું મુખવાસજે. અનિહારે કહી ન શકે ગુણ કેવળી રે,
રાત થોડી ઘણેરી આશ. ૪ અનિહારે જઈશું અમે હરિ આવશે રે,
રહેજો માજી સુખવાસ , અનિહારે વાતે વિલાસે વાલેસરી રે,
મુજ રહે હૈડા પાસ. જે. પાપા અનિહારે ઈદ્રાણી દુલરાવશે રે,
તુજ બાળક બાળે વેશ; જ. અનિહારે પાવન પુણ્ય પતિ પરણશે રે,
| ગીત ગાવા અમે આવશું. જ્યો. માંદા અનિહોરે રાસ રમી રમણી ગઈ રે,
કરી પિત પિતાનું કાજ; જ અનિહોરે સુરગિરિ જન્મ મલ્હાવશે રે,
શુભવીર વિજય મહારાજ. . આશા
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલ્સ
૧૦૧ મહાવીરજી સિદ્ધિ સ્થં, સંદેશ એ દેતા ગયા; પ્રાણહિંસા ત્યાગીને ધરે, ધર્મ નહિ વિના દયા-મહા. ૧ ધર્મનું મૂળ જીવદયા, વીતરાગ એ કહેતા ગયા; વિરતાર કરવા ગણધરૂને, ત્રિપદી દેતા ગયા-મહા. ૨ ક્રોધબંધન ચંડકોશી–નું વિભુ છેટી ગયા; બાકુળ વહેરી ચંદનાનાં, ભવ સહુ ભેદી ગયા–મહા. ૩ સિદ્ધિદાયક સિદ્ધચક્ર, યંત્ર તો દેતા ગયા; જાપ નવપદનો કરી ભવિ, ભવતર કહેતા ગયા-મહા. ૪ ગૌતમને કૈવલ્ય દેવા, આપથી દુર કર્યા, દેશના સોળ પર દેઈ, અમૃત ભવિ હૃદયે ભયં–મહા. ૫ ગકેન્દ્રને પ્રભુ મિક્ષ કાળ, ભૂત ભાવિ કહી ગયા; પ્રભુતણા ફરમાન સહુ ભવિ, ધારજે ગ્રંથે લહ્યા–મહા. ૬
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૦
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી ધ્યા. સ્વ. પૂ આગામે દ્ધારક આચાર્ય દેવેશ
શ્રી આનંદસાગરસૂરીશ્વરજી કૃત સાગર–સમાધાનમાંથી ઉદધૃત.
(ભાગ ૧ લે)
પ્રશ્ન ૫૫–ચોમાસાની દીક્ષા માટે કયા શાસ્ત્રમાં વિધાન છે? સમાધાન– ચેમાસાની દિક્ષાને પાઠ નિશીથચૂર્ણિ ઉદેશ
૧૧ ગા. ૫૬૫ પ્રશ્ન ૬૪–સુંદર પુપની પૂજા કરવી તે બરાબર છે.
પણ તેની પાંખડીઓને ચુંટવી તેથી વનસ્પતિ કાય દુભાય છે. અને તેથી એકેન્દ્રિય જીવને દુઃખ થાય છે. આટલી બધી કિલામણ કરવાની પ્રવૃતિ શાસ્ત્રમાં હશે એવી મનમાં વિચારણા
આવે તેનું શું ? સમાધાન-પરમારાધ્ય પૂજા પ્રસંગે આ વિચાર આવે છે
પણ સંસારની સમગ્ર પ્રવૃત્તિમાં છકાયની હિંસા ડગલે પગલે થયા કરે છે. પણ તે સંબંધી મહાનુભાવ ! લેશભર વિચાર કેમ આવતો નથી ! ! ! એકેન્દ્રિયની કિલામણ, કદર્થના અને હિંસાથી હૃદય ભ પામે તેને જરૂર સર્વવિરતિ અંગીકાર કરવી જોઈએ. વિ. પ્રભુ ચરણે ચડેલ એકેન્દ્રિયે પિતાના એકેન્દ્રિયભવની સાર્થકતા તે પૂજા પ્રસંગે આપણી દ્વારા કરી
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવેલી
૧૩ શકે છે. પણ તે સ્વરૂપ (હિંસાને વાસ્તવિક) ન્હાના તળે (હિંસા માની) પરમારાધ્ય પૂજા ત્યાગ કરવી તે અનુચિત છે. એ પૂજા પ્રસંગની
હિંસા તે વાસ્તવિક હિંસા નથી. પ્રશ્રન ૭૯-દ્રવ્યપૂજા અને ભાવપૂજામાં શું અંતર છે? સમાધાન–ચોથા આરામાં ઉંચામાં ઉંચા સર્વોત્તમ પ્રકારના
વિવિધ દ્રવ્યથી પૂજા કરે તેના કરતાં પાંચમાં આરામાં છેડે શ્રી દુપસહસૂરીશ્વરજીનું ચારિત્ર અને તે રૂપ ભાવપૂજાની વચ્ચે કેડ અને કેડી, મેરૂ અને સરસવ સમાન અંતર છે. અર્થાત દશાર્ણભદ્ર અને ઈદ્રમહારાજા કે જે સામૈયાદિકની ભકિતમાં અનુક્રમે ચઢીયાતા છે, છતાં જ્યારે દશાર્ણભદ્ર સર્વ ત્યાગરૂપ સર્વવિરતિ આદરે છે તે વખતે ઈદ્રમહારાજા તેના (દશાર્ણભદ્રના)
ચરણમાં ઝુકે છે. પ્રશ્ન ૧૬૭–નવગ્રહોમાં સમકિતી કયા તથા મિથ્યાત્વી ક્યા ?
ક્યા શાસના આધારે તે માનવું? કાલા ગેરા
ક્ષેત્રપાલ સમકિતી છે કે મિથ્યાત્વી? સમાધાન ગ્રહના વિમાનમાં શાશ્વત જિનચૈત્ય હોવાથી
અને તેની આશાતના તેઓ ટાળતા હોવાથી તથા દક્ષા પંચાશેકમાં અને પ્રતિષ્ઠાવિધિમાં ગ્રહોનાં આહવાન તથા નન્દાસ્તવે ધર્માનુષ્ઠાનમાં ગ્રહની સાક્ષી ગણવાથી તે સમકિતી હોય તેમ
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________
શ્રી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી સંભવે છે. કલા ગેરા નામના ક્ષેત્રપાલ ભૈરવને
કઈ તેવા મુખ્ય ગ્રંથમાં લેખ નથી. પ્રન ૧૬૮–નવ ગ્રહોને માનવા કે નહિ ? સમાધાન - સાધમિક તરીકે માનવામાં અડચણ જણાતી નથી. પ્રટન ૧૬૯-દશ દિપાલમાં સમકિતી ક્યા, મિથ્યાત્વી કયા?
ક્યા શાસ્ત્રના આધારે એ માનવું ? એમને
માનવા કે નહિ ? સમાધાન- નન્દીસ્તવ આદિના આધારે દશ દિપાલને પણ
સમકિતી માનવામાં અડચણ નથી. પ્રશ્ન ૧૭૦–સોળ વિદ્યાદેવીઓમાં સમકિતી કઈ અને
મિથ્યાત્વી કઈ? તથા એ દેવીઓને માનવી કે
નહિ ? માનવી તે કયા શાસ્ત્રના આધારે ? સમાધાન- વિદ્યાદેવીઓમાં સમકિતી કે મિથ્યાત્વીને ઉલ્લેખ
સ્પષ્ટપણે ખ્યાલમાં નથી. પણ શ્રી શોભનમુનિવૃત સ્તુતિઓમાં તે દેવીઓની સ્તુતિઓ હોવાથી સમ્યગદષ્ટિ હોય પણ તેથી તેમાં મનાતી દેવીઓને મનાય નહિ. કારણ કે તેઓની કિયા
જૈનશાસ્ત્રથી વિરૂદ્ધ છે. પ્રશ્ન ૭૦૬-પકખી, માસી તથા સંવત્સરી પ્રતિક્રમણમાં
મોટી શાંતિ અને છેલ્લે લેગસ બેલાયા પછી
“સંતિક્રરં બોલવું જ જોઈએ? સમાધાન- “સંતિક” એ નવ સ્મરણમાંનું એક સ્મરણ
છે. પાપ હરનાર હવા સાથે વિનનું નિવારક
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૩
શ્રી જ્ઞાનન દન ગુણાવલી છે. પૂર્વ પુરૂએ તેનું કથન આચરેલું છે, અને તેની (સંતિકરની) ટીકામાં પાક્ષિકને દિવસે તેને પઠનને ઈસારો છે, માટે તે બેલવું ઉચિત છે, અનુચિત નથી. કેટલાંક તરફથી કહેવામાં આવે છે કે-એમ પ્રક્ષેપ કરતાં ઘણું વધી જશે; પણ આ કથનની આચરણ કરનારા મહાપુરૂષોએ એ નહિ વિચાર્યું હોય એમ માનવા તૈયાર થવું, એ એગ્ય નથી. કદાચ મહાપુરૂષોએ કારણસર વધાર્યું તો તે સંતિકર ના અંગે કઈ સાવધકરણી હતી કે જેથી નિષેધ
કરવાની જરૂર પડી? પ્રશ્ન ઉ૦૮–ભગવાન શ્રી મહાવીર દેવના કાનમાં ખીલા ઠોક્યા
ત્યારે તેમના મુખેથી કંઈ અવાજ સરખે થયે નહિ, જ્યારે ખીલા કાઢ્યા ત્યારે ભગવાને ચીસ પાડી તે પછી ભગવાન શ્રી મહાવીરદેવના
વીર્યબલમાં વધારો ઘટાડો માને? સમાધાન- ભગવાન શ્રી મહાવીર દેવના કાનમાં ગવાળીઆએ
જે શલાકાએ ઠોકી તે વખતે માત્ર માંસનું વિધાવાપણું હતું અને તેથી તે વખતે ભૈરવ શબ્દ ન થયે પણ તે શલાકા કાનમાં ઘણું મુદત રહેવાથી માંસ સાથે જોડાઈ ગઈ અને તેથી તે શલાકાઓ ખેંચતી વખત મર્મસ્થાનના માંસને ભાગ ખેંચાયે અને તેથી રવ શબ્દ
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૩૪.
મા
એ
શ્રી જ્ઞાતિનંદન ગુણાવલી થયે એમ માનવામાં, વીર્યની ન્યૂનાધિકતા માનવાની કાંઈ જરૂર નથી. જો કે કલકનાં પ્રક્ષેપ અને નિર્ગમનની વખતે ભગવાન શ્રી મહાવીરદેવ છદ્મસ્થ અવસ્થામાં હોઈ વીર્યની ન્યૂનાધિકતા પણ માનવામાં અડચણ નથી, તે પણ કીલકકર્ષણ વખતે થયેલે મૈરવ શબ્દ તેઓશ્રીના વર્ષની ન્યૂનતા જણાવનાર નથી એમ જણાય છે.
પ્રશ્ન ૭૦૮-આયંબિલની રઈમાં હિંગ વપરાય કે નહિ ? સમાધાન શ્રી વિજયસેનસૂરિજીના કથન મુજબ સુંઠ વિગેરે
વાપરવામાં જે આયંબિલમાં વાંધો નથી તે હિંગમાં વધે ન હોય તે સ્વાભાવિક છે, અને એ વાત “બિલવણ સૂઠિ મરીચ અને સૂઆ, મેથી સંચલ રામઠ કહ્યા” આ મુજબ આયંબિલની સજઝાયમાં જવાથી સમજી શકાશે તથા પ્રવૃત્તિથી પણ હિંગવાળા પદાર્થો આયંબિલમાં દોષકર્તા નથી એમ જણાય છે.
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________
બી જ્ઞાતનંદન ગુણાવલી
૧૩૫
સાગર – સમાધાનમાંથી
(ભાગ ૨ જો)
પ્રશ્ન ૭૭૨-શ્રી મહાવીર ભગવાનના જન્મને શ્રવણ કરતી
વખતે નાળીયેર વધેરાય છે, તે નાળીયેર એકેન્દ્રિય
જીવ હેવાથી અનુચિત કેમ નહિ? સમાધાન-સંસારી લેકે હર્ષની વખતે નાળીયેરની શેષ વહેંચે .
છે, તેવી રીતે આ જન્મત્સવ પ્રસંગ શ્રવણના આનંદને અંગે નાળીયેરની શેષે વહેંચે તે સ્વાભાવિક છે. “નાળીયેર એકેન્દ્રિય છે માટે ન વધેરવું” એમ કહી એકેન્દ્રિયની દયાના કથનને આગળ કરે તે તેને જ શોભે કે જે અગ્નિકાયને એકેન્દ્રિય સમજી દવે ન સળગાવતો હાય, માટી, મીઠાની વિરાધના ન કરતો હોય, તથા શાક વિગેરે વનસ્પતિની વિરાધનાથી જે અલગ થયે હોય; એકેન્દ્રિયની વિરાધનાથી આ રીતિએ દુર રહેનાર મનુષ્ય નાળીયેરની શેષ ન વહેંચે તે સ્વાભાવિક છે. બાકી અન્યત્ર એકેન્દ્રિયને અંગે ચિંતા ન કરનારો, અત્ર આવી વાત આગળ કરે તે તે ફકત ભક્તિના
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________
- શ્રી શાંતનંદન ગુણાવલી ચેડાં જ છે. શાસ્ત્રકારો પણ એકેન્દ્રિયના આરંભથી દૂર રહેનારા વિમલબુદ્ધિને દ્રવ્યસ્તવ કરવાની
જરૂરિયાત નથી, એમ સ્પષ્ટપણે જણાવે છે. પ્રશ્ન ૭૭૮–લેકરીતિએ દીવાળી કરવી એવી કહેવતને
અનુસરીને દિવાળી કરતાં લૌકિક દીવાળીને દિવસે અમાવાસ્યા અને સ્વાતિ નક્ષત્રને ભગવાન મહાવીર મહારાજના નિર્વાણ કલ્યાણકની તિથિ તથા નક્ષેત્ર છે તે બે માંથી એક પણ ન
આવે તેનું શું ? સમાધાન – ત્રિકમથ શ્રી તીર્થકર ભગવાનની આરાધના
માત્ર તે તે અંગે જ છે, અને તે પ્રમાણે શ્રી પંચાશક વિગેરેમાં ચેકો લેખ છે. કઈ પણ ભગવાનનું કોઈ પણ કલ્યાણક નક્ષત્રની અપેક્ષાએ આરાધવાનું હતું જ નથી અને અમાવાસ્યા તિથિના નિયમને બાધ કરવા માટે જ સ્ત્રોનો એમ કહીને આ શ્રી દીવાળીનું પર્વ લેક તેમ કરવા જણાવેલું છે.
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________
|
જે
o
રૂા.
| o ૦ છે
-- ૦ ૦.
? | o ૦
| ° o ૧
૦ | o ૦
૦
o ૦
૨૯ શ્રી વિ... ઘા...સં...ગી...ત સ...રિ...તા અલભ્ય ૩૦ દેશ કેમ ફેરવ્યો ? દિશા ફેરવ ભા ૧થી૪ રૂા ૫-૦૦ ૩૧ શ્રી વ્યાખ્યાન સંગ્રહ ભાગ ૧
રૂા ૬ - ૦ ૦ ૩૨ હરિબલ મચ્છીનું અદ્ભુત ચરિત્ર રૂા. ૨ ૩૩ શ્રી વ્યાખ્યાન સંગ્રહું ભા. રજો ૩૪ રાજનગર શ્રમણ સંમેલનની કાર્યવાહી
રૂા. ૧૦૩૫ શ્રી હું સ આરાધના સંગ્રહ
રૂા ૧૦ ૩૬ વિવિધ પ્રશ્નોત્તર શુદ્ધિપ્રકાશ ભા ૧-૨જો રૂા. ૧૦-૦૦ ૩૭ શ્રી શાસનકંટકધ્ધારકસૂરિજી જીવન સુરખ રૂા. ૫30 ઠળીયા દીક્ષા મહોત્સવ પ્રસંગની ભવ્યતા રૂા. ૧-૦ ૩૯ શ્રી શાસનકટકે ધારકસૂરિજી જીવન પરાગ રૂા. ૪-૦૦ ૪૦ જય વિજ ચરિત્ર અને સમ્યકત્વનું સ્વરૂપ રૂા. ૨-૦ ૭ છે ૪૧ કલ્યાણ સમાધાન શુદ્ધિપ્રકાશ
રા ૩-૦ ૦ શ્રી ધર્મસુરિજીના વંદિત્તાના આવશ્યક સુધારા રૂા. ૧-૨૫ ૪૩ શ્રી રામચંદ્રસુરિજીના ઉસૂત્રોની હારમાળા રૂા. ૨-૦૦ ૪૪ શ્રી જિન ચંદ્ર ભકિત સુધારસ
અલભ્ય ૪૫ શ્રી સુષ પૂરનું સાગર સ્વાગત
| ૧-૫૦ સુધાકર રત્ન મંજુષા
અલભ્ય ૪૭ સૂર્યપુરની ભવ્ય શહેરયાત્રા
રૂા. ૧- ૫૦ ૪૮ કલ્યાણ કલિકા શુદ્ધિપ્રકશ
રૂા. ૧-૦૦ ૪૯ શ્રી હંસ રન મંજૂષા ભા. ૧૯ રૂા. ૯-૦ ૦ ૫૦ શ્રી હંસ રતન મ જૂષા ભા. રજો
પ્રેસમાં
આ ૧લી - પ્રા...પ્તિ...સ્થા...ન શ્રી શાસનકંટકેદ્રારક સૂરિજી જૈન જ્ઞાનમંદિર
અને પૌષધશાળા-ઠળીયા-૩૬૪૧૪૫. બારમા •
@ 94
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ નામ | કિંમત 0 15-0 0 0 શ્રી શાસનકટકે દ્ધારક સૂરિજી જૈન ગ્રંથમાલાના પ્રકાશન નંબર ૧થી૪ શાસન સુધાકર વર્ષ 1 થી ૪ની ફાલે અલભ્ય પથી૧૩ ,, વર્ષ પથી૧રની પ્રત્યેક ફાઈલ રૂા. 29-00 13 શ્રી પિંડ નિયુકિત આગમ ગ્રંથને અનુવાદ છે 15-00 14 શ્રી શાસનક ટકૈદ્ધારકસૂારજી સ્મૃતિગ્રંથ - ભા. ૧લ. રૂા 15 00 15 શ્રી શ્રાવકપ્રતિક્રમણ-વંદિતા સૂત્રો અનુવાદ રૂા. 25-00 16 શ્રી શાસન. સ્મૃતિમથ ભા. રજે રે. 17 પ્રાચીન અર્વાચીન ઇતિહાસની સમીક્ષા રૂા. 1518 શ્રી શાસન. સ્મૃતિગ્ર થ ભા. 3o નાતા. રાતત્ર થ ભા. 3 , 25-00 19 શ્રી માનતુંગ-માનવતીનો રાસ રૂા 520 - શ્રી શાસન. લેખ સં સહ ભા. 1 લો. રૂા. 20-0 | 21 કુમતાહિવિષજા ગુલીમંત્ર તિમિર તરણી રૂા. 5-00 : 22 શ્રી શાસન. લેખ સંગ્રહ ભા. રજે રૂ 20-00 23 શ્રી ર જનશ્રીજી મ નું આદર્શ જીવન અમૂલ્ય 24 મુમતા સન: લેખ સં સહું મો -ળી. રૂ 3-00 ર૫ કિમતાહિવિષજા ગુલીમત્ર તિમિર તરણી રૂપે બી નિ:- લેખ સંગ્રહ ભા. ૨જ રા શ્રી હિવિષજ ગલીમંત્ર તિમિર તરણત્વન 31. 5 શ્રી મંત્ર તિમિર તરણી રૂા હૃા. 8-00 28 દિ...શા.... રૂા. 10 - 0 0 0 0 0 0 0 0 સહુ ન R | ‘ગ્રહ ભા. ૨જે રૂ. 100