Book Title: Devdravya ane Chaityadravya
Author(s): Sagaranandsuri, Anandsagarsuri
Publisher: Harshpushpamrut Jain Granthmala
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005798/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hi -gara. zrI ha`pRpAmRta jaina graMthamAlA-206 zrI mahAvIra jinendrAya namaH zrI maNimuyANaMdaha kapU rAmRtasUribhyA nama: devadravya cAne caityadravya p lekhaka pU. AcAya deveza zrImatsAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja 0 prakAzikA - zrI haSa puSpAmRta jaina graMthamAlA lAkhAbAvaLa-zAMtipurI (saurASTra) mUlya rUA. traNa Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI harSa puSpAmRta jaina graMthamAlA-206 zrI mahAvIra jinendrAya namaH zrI-maNibudayANaMdaha kapU rAmRtasUribhyo nama: devadravya yAne saiyadravya C lekhaka 0 pU. AcArya deveza zrImatsAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja ra * prakAzikA zrI haSa puSpAmRta jaina graMthamAlA lAkhAbAvaLa-zAMtipurI. (saurASTra) mUlya rUA. traNa Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzikA - zrI hapuSpAmRta jaina graMthamAlA lAkhAbAvI C/o. zrutajJAna bhavana 4pa digvijaya ploTa jAmanagara vIra sa 2515 vi.sa. sana prathama AvRtti 2045 1989 nakala 1000 mudraka sureza prinTarI : vaDhavANa zaRsra phaina : 24546 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . be zabda - jaina dharmane AdhAra AjJA pradhAna jenazAsana che ane tenI vyavasthA mahApurU aneka graMthomAM varNavI gayA che. devadravya Adi aMge ane graMthe ane lakhANo dvArA spaSTatA thayelI che. kalpanA dvArA tukakA lagAvanArAone tenA spaSTa pratyuttara nAMdhAyA che. devadravya ane cityadravya pustakamAM pU. AgAme ddhAraka A.bha. zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAjAe aneka praznonI spaSTatA karI che te upayogI hovAthI pustaka rUpe pragaTa karI che. tA. 21-7-89 mahetA maganalAla catrabhuja vyavasthApaka zrI harSa puSpAmRta jena graMthamAlA zAka mArakeTa sAme, jAmaganara Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - e95 vaktavya jina maMdira jina mUti jina Agama ane caturvidha saMgha A sAta kSetranI vyavasthA mATe jaina dharma gromAM vizada varNana che. devadravya, tenI AvakanA upA, vyayanA viSaye ane tenA niyame vyavasthita che ane tethI kalpanAmAM viharanAra ke bheLapaNathI temAM pheraphAra ke AgapAchuM karavAnI vAte karanAra kadI phAvyA nathI. jayAre jyAre prasaMga AvyA tyAre tyAre dharmazAstrone AdhAre mahApuruSoe paSTatA karI che pa.pU. Agama dvAraka A. bha. zrI sAgarAnaMdasUrIzvarajI mahArAja sAhebe 60 varSa pahelAM AvI eka spaSTatA AlekhI che ane temAM devadravya Adi aMge kutarka karanArAone sacoTa paSTatAthI javAba ApyA che. A badhA javAbo Aje paNa eTalA ja upagI che.. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vartamAnamAM 2044mAM thayelA muni saMmelane kalpita devadravyamAM AjanI svapnA AdinI belIo tathA pUjA kalyANaka vi.nI belIo laI javAnI temaja temAM je avyavasthA ubhI thAya tevI vAte temanA TharAvamAM karI che te sAme A lekhamAM aneka spaSTatAe samajavA male tema che ane tethI sane 197nA vIra zAsananA aMkamAM Avelo A lekha jena zAsana aThavADikamAM chapAya che. A lakhANa sau vivekIe samajavA jevuM hovAthI tenI pustikA rUpe saMpAdana karAyuM che je vAMcI vicArI sau zAsana mArgane vaphAdAra banI ane unmArgathI dUra rahI ane ubhAgane vistAra na vadhe tenI kALajI rAkhatAM thAo eja abhilASA. 2045 avADa vada 6 osavALa yAtrika gRha pAlItANuM jinendrasUri Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuddhi patraka peja 6 lITI zuddha 13 pradyatanane zrImAna nANa davvaM A sake 13 yaha dravya o n m daLUNa in w us . wG mokkhaphalA m kRtaM m m x caityadravyaM va0hiraNya0 mUla meM mahatrUpA 0bIjAdi0 0 bo hilAho 0prakSepeNa 5 = w kI w Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ -va yAne caityadravya devadravyanI vRddhi ane rakSaNa e mahAna kartavyanI samaja ( lekhaka pa. pU. AcArya mahArAjA devadrayanA prakhara himAyatI hatA. ane tethI devadravya vRddhi ane rakSA mATe teozrIe 1989 mAM devacaMda lAlabhAI pustaka uddhAra kuMDa taraphathI pragaTa thayela "surata maitya pari. pATI pustakamAM suMdara lakhANa karyuM hatuM. te lakhANa vIrazAsana sane 1927 nA aMke mAM pragaTa thayela te atre sAbhAra Apela che je AjanA saMmelananA nirNayanA saMdarbhamAM dhA upayogI che. , saM.) jenazAsana kI vRddhi karanevAlA aura jJAna darzana kA vistAra karanevAlA esA jina dravya ke baDhAnevAlA jIva tIrthakarapanA pAtA ha ! Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upara ke mUla ke pATha se vAcaka jana sApha 2 samajha sakege ki devadravya ke baDhAne meM kitanA baDA phala hai, kaki jainazAsana meM tIrthakarane ke sivAya dUsarA baDA padahI nahI hai aura vaha pada Isa caityadravyakI vRddhi se milatA hai, esI zaMkA nahIM karanI ki tIrthakara nAma kama bAMdhane ke liye zAstrakArone arihanta Adi 20 padoM kA ArAdhana hI kahA hai lekina vahAM devadravya vRddhi kA ullekha nahI ha, esI zaMkA nahI karane kA kAraNa yaha hai ki ariharatAdi 20 pada ki jinakI ArAdhanA se tIrthakara gotra kA badhU aura nikAcana hanA tumane bhI mAnA hai usa arihaMta padanI ArAdhanA mukhya hI ora devadravya kI vRddhi mukhyatA se zrI arihaMta bhagavAna kI bhakita ke liye hI hai, te arihaMtakI bhakita ke adhyavasAya se devadravya baDhAnevAlA jIva tIrthakarapanA pAye usameM kaunase Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 tAjuba kI bAta hai ! aura isIse hI zAzvakAra mahArAja haribhadra sUrijI devadravya vRddhi karanevAle jIva ke tIrthakara nAma gotra kA badhU dikhAte ha. vaha atizacokti nahIM ha devadravya baDhAnevAlA utkRSTAdhyavasAya meM have taba tIrthaMkarapanA pAve, lekina madhyama yA mada pariNAma have taba bhI maitya aura tyadravyaka upakAra karanevAlA gaNadhara padavI aura pratyeka buddhapanA pAtA hI, dekhiye vaha pATha- ceiyakulagaNasaMghe uvayAraM patteyavuddha - gaNahara titthayaro vAtao hoi / / 419 / / Isa gAthAme zrImAna haribhadra sUrijI pharmAte hai ki padagalika IcchA vinAkA jIva racatya kulagaNa aura saMgha ke je sahArA detA hai vaha pratyekabuddhapanA pAtA ha yA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaNadharapanA pAtA ha yA Akhira meM tIrthakara bhI hotA ha, AkhIra meM zrI haribhadrasUrijI mahArAja dikhAte ha ke kamase kama pariNAmavAlA bhI devadravya vRddhi karanevAlA jIva sura asura ora manuSyakA pUjaya hokara karma rahita hokara mekSa jAtA ha dekhe yaha gAthA pariNAmaviseseNaM etto annayara bhAvahigamma / suramaNayAsuramahio sijjhati navo ittero | pariNAma kI tAratamyattA hone se koi bhI jaghanya pariNAma se devadravya kI vRddhi karanevAlA sura asura manuSya se pUjita hokara karma rahita banakara mekSa pAtA hai aba sociye ! jisa devadravya kI vRddhi, se carama zarIrIpanA pratyeka budvapanA gaNadharapanA aura tIrthakara5nA milatA hai usa Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAla devadravya kI vRdhdhi karanI vahu hareka bhavyAtmA kI phahuM ki nahI ? yaha devadravya kI vRddhi abhI hI hotI huM esA mata samajhiye, kintu zrImAna mahAvIra mahArAja ke vakhta bhI zreNika mahArAjA tIneAMhI suvaNa ke 108 java se bhagavAna kA pUjana karake devadravya khaDhAte the, isa seAnA ke javake viSaya 'me' metAya sunikA dRSTAMta sabhI bhavya jIvAMke khayAlame hI huM dekhiye vahu Avazyaka kA adhikAra. tattheva rAyagihe hiMDai, suvaNNakAra gihamAgao, soya seNie sa sovaNiyANaM javANamasataM repha, ceiyaccaNiyAe parivADie seNio kArei tisaMjjhaM / metA muni vahAM rAjagRhI me' gocarI phirate haiM... sAnI ke ghara para Aye, vahu sunAra zreNika rAjA ke 108 sAneke karatA huM kAMki zreNika paripATI java Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se caitya meM pUjana ke liye trikAla 108 java karAtA hai. isa taraha se zrImAna mahAvIra mahArAja ke vakhta meM hI siMdhu sauvIra ke mahArAja udAyana rAjA kI mUrti ke jIvita svAmI zrI mahAvIra mahArAjA kI pratimA ke liye caDapradyotanane bAraha hajAra gAMva diye haka, dekhiye vaha pAThavidyunmaalikRtaay tu, pratimAmai maNIpatiH | pradadau dvAdaza grAma sahasrAn zAsanena saH / / 606 / / yAne rAjA caMDapradhAnatane vidyummAlI devakI banAI huI jIvita svAmI zrI pratimA ke 12 hajAra gAMva hukama se diyA ItanA hI nahI lekina dara meM vItabhayame rahI huI pratimA ke liye bhI dazapura zahara diyA. devadravya kI vRddhi jarurI hai isIliye Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te AcArya zrImad haribhadrasUrijIne sodha prakaraNa meM pharmAyA hai ki jabataka devadravya kI vRddhi nahI hove tabataka zrAvakane apanA dhana nahI baDhAnA cAhiye dekhiye vaha pATha, pradyoto'pi vItabhaya pratimAyai vizuddhadhIH / zAsanena dazapuraM datvA'vantikipurImagAt / 604 / yAne nirmala buddhivAlA canDapradyotana hukama se vItabhayameM rahI huI pratimA ke dazapuranagara dekara avanitapurI gayA. Isa taraha se tyAM ke liye gAMva diye jAte the Isase hI usakA haraNa hone kA saMbhava dekhakara paMcakalpabhASyakArane gAMva gau hiraNya ora kSetrake liye sAdhake prayatna karane kA kahA ha ! jiNadavvaM nANadatvaM sahAraNamAi davvasaMgahaNaM / Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na karei jahakareino ____ kujjA niyayaNappasaMga / / 30 // ' yAne jaba taka devadravya jJAnadravya aura sAdhAraNa dravya kA saMgraha (vRddhi) na kare taba taka apane dhana kI vRddhi nahi kare aura IsI taraha se karanevAlA hI mahA zrAvaka tIrthakarapanA pAtA hai, lekina Isa vidhi se virUddha vartana karanevAlA yAne apanA dravya baDhAve lekina devadravyAdi nahIM baDhAve-vaha chava durlabha baddhi hetA hai, dekhiye yaha pATha, evaM titthayarattaM pAvai tappuNNao mahasaDDho / iya vihIvivarIo no so duwvohizo mavaDu yAne upara kahe mujaba devadravyanI vRddhi karanevAlA jIva devadravya kI vRddhi ke puNya se tIrthakarapanA pAtA hai, aura e sI Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidhi se viparIta vanevAlA durlabhadhi utA hai| isa upara ke pATha ke socate mAluma hogA ki je sAdhu bhagavAna zrI dravya pUjA kare usake apane pAsa dravya hemese madira kA hI dravya vAparanA paDe aura yaha deSa baDA ha esA gina (mAna) kara zrI mahA nizIthasUtra meM pharmAyA hai ki, se bhAyavaM je NaM kei sAhU vA sAhuNI vA niggaMthe aNagAre dabatthayaM kujjA se NaM kimAlavejjA ? goyamA ! je NaM kei sAhU vA sAhuNI vA niggaMthe aNagAre davvatthayaM kujjA se NaM ajaei vA asaMjae vA devabhoie vA devaccagei vA jAva NaM ummaggapaidiei vA durUjjhiyasIlei vA kusIlei vA sacchaMdayAriei vA AlavejjA / / da8 / / Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 he bhagavana ! je keIbhI sAdhu yA sAdhvI nircantha anagAra dravyastava kare unake kayA kahanA ? bhagavAna pharmAte ha ki he gautama! je kabhI sAdhu yA sAThavI nircastha anagAra dravyastava kare te usake ayata asaMyata devajI devAcaka yAvata, ekAnta unmAga patita zIla rahita kuzIla aura svachanda kahanA 385 ' yAne je nirgatha hekara bhagavAna kA pUjana kare tababhI vaha devabheja ha yAne devabhejI henA yaha sAdhu ke liye baDA meM baDA doSa ha aura IsIse zrImAna haribhadra sUrijI caitya vAsaka aura devAdi dravya ke bhega ke adhamAdhama dikhAte hai | jisa devadravyanA bhakSaNa yA upayoga karanA sAdhu ke liye bhI manAI huM te pIche dusare ke liye kyA kahanA. * aura IsI se hI deva dravya ke aMzase banI huI vasti meM bhI sAdhu ke rahanese haradama Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAyazcita maDhatA jAtA huM. dekhiye ? haribhadrasUrijIkA lekha-- jiNadavva-lesajaNiyaM 11 ThANaM jiNadavvabhoyaNaM savvaM / sAhahiM ca yavvaM jai taMbhi vasijja pacchittaM / / 108 / / challahuyaM chagguruyaM bhinnamAso ya pai diNaM jAva // kappavihArAI yaM niyaM niTrAya vye / o06/ * yAne devadravya kA leza mAtra bhI jisame lagA haiA vase sthAnakA yA sarvathA devadravyake sthAna kA paribhAga sAdhu ke va na karanA 'cAhiye- je sAdhu paisA sthAna nahI. cheDe te! usa sAdhu ke pahile dina che laghu dusare dina cha guru pi prati dina bhinna bhinna mAsa baDhate 2 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 yAvaska5 vyavahAra meM kahA huA carama prAyazcitta yAne pAjaMcita prAyazcitta A jAya taba taka haradama prAyazcitta baDhatA jAtA hai , upara ke kathana se sApha he jAtA hai ki devadravya sAdhu ke upayoga meM kisI taraha se bhI nahIM AsakatA. kitaneka laga kahate he ki saMgha devadravya ki vyavasthA palaTA sake yA devadravya saMgha ke upaga meM Asake, yA saMghamilakara usa devadavya kA dusarA upaga kara sake, te yaha upara kahe mujaba kahane vAle yA paisA karane vAle saMgha se bAhara hI hai. aura vaise ke saMgha kahane ke liye zAstrakAra sApha 2 manA karate hai: dekhiye ! vaha pATha :devAi davvabhakkhaNa tapparA taha umaggapakkhakarA / / sAsu mora . kAriNaM mA bhaNaha saMgha // 120 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 devAdi dravya ke bhakSaNa karene meM tatpara aura ubhAga kA pakSa karane vAle aura sAdhu jana ke dveSI se ke saMgha nahIM kahanA che. Isa upara ke pATha se sApha mAlUma he jAyagA ki devadravya sAdhu sAdhavI zrAvaka yA zrAvikA caturvidha saMdha meM se kisI kA bhI upaga meM nahIM A sakatA hai. isIse upadezasaptatikAkArane satya hI kahA ha ki "ekauva sthAne devavittama yAne devadravya kA dUsare kisI bhI kAya meM upaga nahIM le sakate hai: kintu kevala caitya ke liye hI usakA upayoga he saktA , devadravya kA upaga dusare se na have aura usakI vRddhi uparyukta phila ke dene vAlI hai isase zrI dharma saMgraha zrAddhavidhi aura upadezaprAsAda Adine devadravya kI vRddhi karanA yaha eka jarUrI vArSika kRtya dikhAyA hai Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 upara ke lekha se devadravya ke baDhAnA cAhiye. rakSita rakhanA aura apanane bhakSaNa karanA nahIM aura dUsare se hene bhI denA nahIM yaha bAta Apa samagra gaye hege, lekina Isa jagaha para zaMkA hogI ki e sA bhaMDAra baDhane se usake khAnevAle milate hI aura ve phUba jAte hai ke usake baDhAnA hI nahIM, ki jisase khAnevAle ke dUSita hane kA prasaMga hI nahIM Ave ? lekina yaha zaMkA ajJAnatAkI hI ha. koMki dharma pragaTa karane se nindava aura dharma ke avarNavAdI utpanna hete hai aura anata saMsArI banate ha* Isase kayA tIrthakara bhagavAna ke dharma pragaTa nahIM karanA? ese hI sAdhu hone se mithyAtvI lega karma bAMdhate haite kyA sAdhu nahIM hanA ? mandira banavAne se ora kaeNtimAM karane se hI mithyAtvIye ke karma baMdhana hotA he te kayA maMdira aura pratimA nahIM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 banavAnA ? harigaja nahIM, Dumane vAle adhama pariNAma se tRkha mare isase tairanekI cAhanA vAle ke tairane kA sAdhana hADa denA kabhI bhI munAsiba nahI hai. jisa rIti se mahArAjA kumArapAla aura vastupAla tejapAla maMtrI ne karoDA 2 rUpayA kharca karake jJAna bhaMDAra banavAye the, abhI uname se eka bhI pustaka nahIM milatA hai aura isI taraha se aba bhI kiyA jAtA jJAnedvAra Age ke jamAne me nahI' dikhAI degA tA kayA yaha jJAnauddhAra abhI nahIM karanA ? hariMgaja nahI, terane kI IcchAvAle kA haine kA sAdhana jarUra karane kA huM pezkara (pUrNAMka)kA sAdhana vinAza pAtA hai|ve usakA rakSA karanA jarUrI hai aura nayA sAdhana khaDA karanA aura baDhAnA usakI bhI jarUrata hatA isase pephtara (pUrva) ke devadravya ke kA nAza ho gayA dekhakara devadravya kI vRddhi maiM pIchA nahIM haTanA cAhie. eka putra Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kA maraNu dekhakara dusare putra ke nahIM baDhAnA yA pASaNa nahIM karanA yaha duniyA ke vyavahAra' se bhI bAhara hai. isase devadravya kI vRddhikA upara likhA huA la samajhakara bhavya jIvA| devadravyakI vRddhi jarUra karanI cAhiye / devadravya kI vRddhi rakSA maMjura hAne parabhI kitaneka e sA kahate haiM ki avidhi se devadravya me bhI ananta saMsArakI vRddhi huM / zrImAna haribhadrasUrijIne hI jiNavara ANArahiyaM baDhAne kahA hai ki baddhAraMtAyi kesvi jiNadavva / buDDhati bhavasamudde mUDhA moheNa annANI / / 102 / / yAne jinezvara mahArAja kI AjJA ke rahitapane kai ajJAnI mAha se mujhAye hue devadravya keA khaDhAte hue Dubate huM teA isase devadravya vidhise baDhAnA saMsAra samudra meM mAlUma hAtA ki cAhiye, Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 yaha kahanA sAcA hai, ke IbhI kArya vidhi sivAya phala nahIM detA hai, lekina IsakA matalaba yaha nahIM hai ki asala vastu ke choDa denA. ki dAna, zIla, tapa, rata, pacakhANa, pUjA, prabhAvanA, pauSadha, pratiSThA aura tIrthayAtrA vigere sabahI dhamakRtya vidhise hI phala denevAle hai, aura avidhi se karane meM Ave to bAnevAle hai. lekina isa se dhamma kanya kI upekSA karavAlA te ja rahI DUbegA. avidhise kiyA huA bhajana bhI ajIrNa karatA hai lekina sarvathA bhejana tyAga karanevAlA manuSya yA prANI ane jIvana ke bhI nahIM TikA sakattA ha ! aura jinezvara mahArAjA kI AjJA rahita devadravya kA baDhAnA kisakA nAma ? kyA maMdira me rekaDa dravya denA, senA cAMdI danA. gAMvagrAma denA, kSetra ghara vagerA denA, Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18. isake kisI bhI jagaha zAstro meM manAI ha ? kaI bhI zAstra ke jAnakAra e sI bAta nahIM kaha sakatA hai. kaki upara diye hue zAstra ke pramANe se hI suvarNadi 2 grAmAdi dene kA nizcita huA hai , Isase yaha bhI siddha huA ki apanI tarapha se grAmAdi suvarNa Adi dekara devadravya kI vRddhi karanI cAhiye. jisa taraha se gAma Adi dekara vRddhi hetI hI usI taraha se uchAmaNI ( balI ) yAne belI se hI devadravya kI vRddhi karanI ve munAsiba nahIM ? uchAmaNI yA balI karanA vaha vetAmbara ke hI mAnya haM sA nahI kintu digabereke bhI mAnya ha, anyathA giranArajI tIrtha ke vivAda meM digambara loka yaha bAta ke se mAnya karate ki jyAdA bolI bele usI kA tIrtha ginanA ? aura Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 supa yaha bAta te! sukRtasAgara Adi ganyAM me prasiddha hI hai ki chappanadhaDIsAnA elakara pethaDazAne giranArajI tItha kA zvetAmbara banAyA aura usa vakRta DiMgambarIM ne maMjIra bhI kiyA-rAjA kumArapAla ne bhI siddhAcalajI 52 indramAlA kI uchAmaNI kI, vAgbhaTa ne bhI uchAmaNI kI, zrI ratnazekhara sUrIzvarajI mahArAja ne uchAmaNI se AratI Adi karane kA kahA, ItanA hI nahI' lekina zrAddhavidhi me bhI yadA ca yena yAvatA mAlA paridhApanAdi kRtaM tadA tAvaddevAdi dravyaM jAtaM" yAne mAlAkI uchamaNI me jisa vakta khelane meM AyA usI vakata se vahu beAlA huA dravya devadravya ginA jAve yAne usame' se kuchaMbhI aMza dusare khAte me' le ... jAve nahI, jitanI uchAmaNI hI ho vahu sakha devadravya hI hai. isa sthAna para sAcanA cAhiye ki saMgha ke bahAne se lI hui mAlA kI "1 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 bhI uchAmaNI devadravya have aura upadhAna ki je jJAna ke ArAdhana ke liye hote hai: usameM bhI belA huA dravya devadravya have te pIche, khuda bhagavAna ke Alambana se hI aura bhagavAna kI mAtA ke Aye hue svapna aura bhagavAna ke hI pAlane kA dravya dusare khAte meM se jAve? aura esA nahIM kahanA cAhiye ki kevalajJAnepaNuM ke bAda hI devAnA hI ke esA kahane se te tIrthakara mahArAja ke jJAna aura nirvANa dine hI kalyANaka haze, cyavana, janma aura dIkSA ye tIne kalyANaka uDa jAyege, bhagavAna kA dIyA huvA saMva charI dAna Adi to bhagavAnane hI apane kalpa se diyA ha. Isase haraja nahIM karegA. jaise dIkSA lenevAlA gurU Adi se saba upakaraNa le, lekina dUsarA cerane vAlA te narakAdikagati kA hI adhikArI bane. kayA mahAvIra mahArAja ke bacapanemeM aura Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 chadmasthapane me' upasarga karane vAle jinecarakI AzAtanA karane vAle nahIM. hue ? zAstrakAra mahArAja teA cyavana se hI jinapane kA namaskArAdi kArya kmAte haiM, hemacandra mahAguja dharmAM ghASasUrijI ratnazekharasUrijI mAnavijaye pAdhyAya vigera: mahAnubhAva kA jinezvara mahArAjakI AjJAse virUddha vanavAle aura kahane vAle thai ? esA kahane kA himmata bhavIrU jIva tA kabhI nahIM kara sakatA hai. kitane kA kahanA hai ki pratikramaNa kI belI sAdhAraNu khAte me lejAne kA vijayasenasUrijIne pharmAyA hUM, te yaha khAta saccI hai, lekina yaha sAdhAraNa zabda abhI cAlu ke devadravyalampAne kalpita kiye sAdhAraNa khAte ke liye nahI. huM kintu madira ke sAdhAraNa ke liye hI huM . dekhiye ! zrImAn hIrasUrijI kayA kahate haiM / . Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 "kvApi kvApi tadabhAve jinabhavanAdi nirvAhAsambhavena nivArayitumazakyamiti" ' yAne kisI ra jagaha para pratikama di belI ke dravya sivAya jinabhavanAdika kA nirvAha hI nahIM letA isase nivAraNa karanA azakaya ha ! vAcaka jana soce ki jaba pratikramayAdi belI kA dravya bhI jinabhavana ke liye hI rakhA gayA che te pI che vaha dravya devadravya yA deva kA sAdhAraNa dravya hI hove lekina zrAvaka ke laDU khAne yA sAdhu ke mauja majA uDAne ke kAma meM yaha be kahAM se Ave ? tineka kA kahanA hai ki hIrasUrijI ne uchAmaNuM karanI yaha suvihita AcaraNa se nahIM hai sA kahanA ho te yaha bAta bilakula galata hai, kyAMki hemacandrasUri mahArAja sarIkhe yAvat ratna Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 zekharasUrijI kAve zrImAna hIrasUrijI kabhI bhI avihita nahI gine. asala me' jaisA Ajakala mAravADAdi dezeAM me' sAmAyika uccAraNa karane bAda ghI belakara Adeza diye jAte huM se rivAja ke liye zrImAna hIrasUrijIne pharmAyA hai aura isIse hI vahAM para pratikramaNAdi Adeza esA kahA hai aura huM suvihitAM ke liye kahA huM yAne sAmAyika lene khAda belI karanI, sAdhuke sAdhukA Adeza daMnA aura vahu thI. ii vRdhdhi ke hisAba se denA yaha vihatAM ke ThIka nahIM' mAluma hatA. jahAM para vizeSa AdaeNza viziSTa purUSa ke liye kahA huM. vahAM para sarva Adeza ke liye aura sabhI avasthA ke liye lagA denA yuddha akalamaMdI kA kAma nahI ! tinaka kA yaha kahanA hai ki bhagavAna kI pUjA AratI vigaiH bhakita rUpa dha Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 24 hai, aura usameM dravya se sambandha rakhanA aura dravya vAle ke jayAdA lAbha denA kisI taraha se munAsiba nahI hai -lekina esA kahanAM yaha bhI zAstra se virUddha haM koMki khuda jinezvara mahArAja ke janmAbhiSeka Adi meM acyatendrAdi IdroM ke anukama se hI abhiSeka hete he to kayA ve abhiSeka dravya kI apekSA se nahIM hai? vahAM para te devadravya kI vRddhi kA nahIM hone para kevala apanI apanI adhika ThakurAI se hI petara abhiSeka karate hi. isI rItise khuda bhagavAnane samavasaraNa meM bhI a5Rddhi vAlA deva mahaddhika deva se pIche baiThatA hai aura alpaddhi vAlA devatA pIche Ave te mahaddhika ke namaskAra karatA huvA AtA hai. aura mahaddhika jAve usa vakata bhI a5ddhika devatA namaskAra karate hai aba dekhiye ! khuda bhAva tIrthakara kI bhakita ke vakta bhI apanI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svataMtra ddhi kI mahattAbhI apekSA rakhatI ha aura vahI apekSA zAstrakAra ne bhI svIkAra kI hai te pIche dravyabhakita meM devadravya baDhAne vAle kA sambana hI nahIM hai yaha kahanA kese saccA hogA ? RddhimAne ke liye khuda AcAryAdika ke bhI Avazyaka kiyA kA niyamita TAIma meM se bhI upadeza ke liye vakta nikAlanA zAstrakAra pharmAte hai, itanA hI nahIM kintu bhAvastavarUpa dIkSA ke bAda upasthApanA ke viSaya meM zAstrakAra pharmAte hai ki rAjA aura pradhAna zeTha aura vAtara, rANI aura amAtya kI aurata sAtha 2 dIkSita have te pradhAna vigere vaDI dIkSA ke liye lAyaka he jAne parabhI rAjAdika ke liye rUkanA. jaba bhAvastavameM yaha dravyano prabhAva mAnA gayA che te pIche utsarpaNa se adhika dravya zaitya meM dene vAlA prathama adhikArI have usameM kayA Azcarya hI ? Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 kitaneka kA yaha kahanA hai ki devadravya kI panA cheDe deve aura sAdhAraNa kI kalpanA kara ke bhagavAna kI pUjA AdikI belI karAve te! pIche vaha dravya sAdhAraNa khAte me' le jAve te kayA haja huM ? lekina yaha. kahanA bhI galata ha ceAMki peztara ke AcAya, muni aura zrIsaMgha ne je khelI devadravya ke liye hI zurU kI hai usamelI kA palaTA denA vahu devadravya kI Avaka tADa dene kA hI hai aura devadravya kI Avaka teDanevAle ke liye zAstrakAra kayA pharmAte huM ? dekhiye AyANaM jo bhaMjai, paDivaNNa dhaNaM na dei devassa | nassaMtaM samuvikkhaI // so vihu paribhamai saMsAre // jo manuSya devadravya kI Avaka ke| Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAMgatA hai, maMjura kiyA huA dhana nahIM detA hai yA bhAMgane vAle aura nahIM dene vAle kI upekSA karatA hai. vahabhI saMsAra me salatA hai. dekhiye ! Isa haribhadrasUrijI ke vAkya se kedravya kI Avaka ke bhAMgane vAle kI kyA hAlata hotI hai je loga ka9panA phirAne kA kahate hai unako samajanA cAhiye ki je laDagra vigere: mandira meM navedya tarIke dharAve nahI hai sirpha kandira meM le gaye hai jaise laDavU vigera : ko ve kaHpanA vAdI kayA lekara khA sakege ? kabhI bhI kahIM'. jinezvara mahArAja ke mandira me bolI bolakara usakA dravya zrAvaka ke upaga meM lAnA yaha to bhagavAna kI ApatanA ke jAnane vAlA kabhI bhI maMjUra nahIM karegA, karyo kI zAstrakAro mahArAja ne te bhagavAna kI daSTi meM azanAdika sarva bhAgya vastu kA nidhi kiyA hai. dekhiye vaha pATha. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ didIai vijiNidANaM savvamasaNAi bhaagvyUni no gharamAM kutte..... 188aaaa yAne bhagavAna kI daSTi ke viSaya meM bhI sabhI azanAdi bhogya vastu kA kisI bhI taraha se paribhega karanA lAyaka nahIM ha. aba socanA cAhiye ki jaba bhagavAnuM kI dRSTi meM bhI azanAdika kA bhAga nahIM have te pIche bhagavAna ke samakSa yA nimitta belI karake zrAvaka yA sAdhu kA khAnA yA upaga meM tenA kaise lAjIma hegA? aura yaha bAta te sabake mAnya hI hai ki mandirameM ghusate hI nirisahI karanA cAhiye aura usa nisihI se maitya ke sivAya ke sabhI kAryakara tyAga hotA hai, aba jahAM para citya ke sivAya ke kArya ke liye mana vacana kAyA kA vyApAra baMda kiyA ha, te vahAM para caityame hI Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 sAdhAraNa ke liye belI khelakara prayanakarane vAlA nissihI kI maryAdA kA tADanevAlA hI hai. kitaneka lAga sI zaMkA karate ho ki devadravya kA svarUpa batAnemeM hI zAstrakArane devadravya ke zAsanakI vRddhi karane vAlA aura jJAna danakA prabhAvarka kahA hai. isase catuvidha saMgha pravacana tathA jJAna darzana ke liye devadravyakA kharca karanA gairamumakIna nahIM hai lekina esA kahane vAle kA pezvara teA usI hI gAthA kA vivecana aura usakI TIkA o upara dI hai vahu sAcanA cAhiye jo velAga zAstrakA sAceMge teA sApha (2) mAluma hA jAyagA ki devadravya kisI bhI anya kSetrane (sAdhu sAdhvI zrAvaka zrAvikA ke jJAname) nahI jA sakatA huM. jo usa gAthA me Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 pravacanakI vRddhi karane vAlA devadravya kahA hi ora jJAna darzana kA prabhAvaka kahA hai usI meM hI sAcA hatA te mAlUma ho jAtA ki eka sthAna para kRma dhAtu kaye rakhA ? ora dusare sthAna para prabhAvakapanA karyo rakhA hai ? ItanA hone parabhI InDI zrImAna haribhadrasUrijI ne IsI devadravya ke viSaya meM kisa taraha se zAsanakI vRddhi aura jJAna darzanakA prabhAvakapanA mAnA hai vaha inhIM sUrizvarajI kI nIce dI huI gAthA se spaSTa ho jAyegA. picchissaM etthaM iha vaMdaNagavihisamAgae sAhU / kayapugne bhagavaMte guNAyaNa gihimahAsana / 1926 / paDibujjhissaMtti ihaM daTTaNajiNida bimbamakalaMka / aNNe'vi bhavvasattA kAhiti tao paraM dhamma ! Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tA eameva vitaM jamitthapuvamANpara guNagauravaM ia citA pari vaDiA sAsapavuDai u mAkkhAphalA / vandana ke liye Aye hue puNyazAlI guNaratna kA nidhAna aura mahAsatva ese sAdhu mahArAjakA idhara meM dekhUgA pAse mandira hone se o re guNavAna sAdhu mahArAja kA AnA hogA aba seciye ki sAdhu mahArAja ke samAgama se kayA jJAna darzana kI prabhAvanA nahIM hogI ? itanA hI nahI lekina dUsarI gAthA meM bhI sApha ra pharmAte hai ki bhAgavAnuM kA niSkalaMka bilba je idhara sthApana kiyA hI usako dekhakara kaI bhavya jIva pratibodha pAyeMge aura phira dharma kare Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aba seciye ! ki samyapha va pAnA, dhama karanA yaha saba raulya pratimAdi se have te pravacana kI unnati aura jJAna darzana kI prabhAvanA huI ki nahIM? yaha bAta pUrvadhara ne bhI kahI huI hai sA zrImAna haribhadrasUrijI stavaparijJA dvArA pharmAte hI: phira bhI zrImAna haribhadrasUrijI kayA likhate hai: dekhiye- cei hareNa keI pasaMtarUveNa kei bibeNa / pUyAisayA anne anna surakSati ya ghaNA 8zA kaI bhavya jIva tya dekhane se pratibadha pAte ha, kaI bhavya jIva bhagavAna ke zAtarUpa se pratibaMdha pAte hakaI bhavya jIva arachI pUjA dekhakara pratibaMdha pAte hai aura kaI bhavya jIva upadeza se yAne vahAM para Aye hue sAdhu mahArAja ke vyAkhyAna se pratibodha pAte ha. Isa taraha Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ se zAsana kI vRddhi aura jJAnadarzana kI vRddhi aura jJAna darzana kI prabhAvanA khudahI AcArya mahArAja dikhA rahe che te phira devadravya bhakSakapanA kI buddhi karanA bhavya jIva ke liye lAjima kese have khuda haribhadrasUrijI sambandha prakaraNa meM pharamAte hai ki AdAna (Avaka) Adi se AyA huA dravya jinezvara mahArAja ke zarIrameM hI lagAnA aura akSata, phala, vaLI, vastrAdika kA dravya jinamaMdira ke liye lagAnA ora Rddhi yukata se sammata (aza vAle) zrAvaka ne yA apane jina bhakata nimitta je dravya Acarita hai vaha mandira mUti dene meM lagAnA Isa lekha se samajhanA cAhiye ki jineTavara mahArAja kI bhakti ke nimita hatI huI belI kA dravya dUsare kisI meM bhI nahIM laga sakatA hI ! isa lekha ko upasaMhAra karate priya Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 vAcake ke yaha khyAla dilAnA jarUrI che ki Isa lekha se kitaneka bhale vAMcako kA dila dukhita te hogA lekina devadravya ke bacAne ke liye hamake yaha lekha likhanA jarUra hI thA. vyavahAra aura bRhatkalpa bhASyakAra aura TIkAkAne sApha 2 dikhAyA he ki zramaNasaMgha ke devadravya kA nAza bacAne ke liye rAjA deza se nikAla deve vaisA maukA have taba bI pIche haTanA nahIM. dekhiye ! vaha pATha- vAyaparAyaNa kuvio cceiyataddavva saMjaI gahaNe / puvuttANa cauNhavi jJAna ja sAro che vAde kasyApi rAjavallabhavAdinaH parAjayena nRpatiH kupitaH athavA caityam jinAyatanaM kimapi tenAvaSTabdhaM syAt, Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 tatastanmocane Rddho bhavet , athavA tad dravyasya-caitadravyasya saMyatyA vA grahaNaM gajA kRrta tanmocane vA kuSitaH / (2-4-166 3-2-248) - Isa sUtrake lekhase devadravyane bacAnekI jarUrI pharja samajhakara hI hamane yaha likhA hai aura se devadravya ke vinAza ke prasaMga meM je bacAne kA upAya sece vaise hI sAdhu ke bhASyakArane manniparSada meM gina ha, dekhiye vaha pATha- naM puNa ceiyanAse tavyaviNAsaNe / 3911 tatpunaH iTaGganAditaM kArya caityavinAzo lokottarabhavanapratimA vinAzaH tadravya vinAzanaM-caityadravyavinAzanam .. ......iTaGganAditavidhi samanubhUtaH mantriparSad yAne caMtya aura ratyadravya ke nAzake Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 iTaganAdita kA ginakara usakA uddhAra karanevAle keA khaDI pada me ginA huM / isa lekha se caitya dravya kA rakSaNa kitanA jarUrI haiM. yahu spaSTa hotA haiM aura isIse hamane yaha lekha likhA hai / jinasya mA kArSurihopabhogam, dravyasya kespi tyavagatya zAstram | lekho'yaM mudbhAvita AptavAkyA, nandena modAnmuninA yathA'rham / / 1 / / '' ph caityadravya yAne devadravya ke viSaya me" kisI kA urjA nahI. huM. kaki jo lAga caityakA yA caityame birAjamAna kI huI bhagavAna kI mUrti kA mAnane vAle huM unake; yaha mAluma hI haiM aura mAnA huA bhIki rItya aura pratimA jaisI vastu kI haradama huM yAtI ke liye aura taraphI ke liye dravya kI jarUrata rahetI hI huM . dravya Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zabda kA mAinA kevala paisA nahI hai lekina koibhI cIja yA smRti ke sambandha kI hA cAhe pIche vahu cIja upayogI hAM yA bina upayogI hA. liMkana usakA devadravya yAdazaityadravya rUpayA hI maMdira kI kahA jAtA hai. aura usI dravya kA kisI bhI taraha se nAza karA yA apane upayoga me kainA sAdhu thA zrAvaka koi bhI hA lakina usakA DubAne vAlI hI huM . esA nahI... samajhanA ka... upayogI dravya jo have usakA nAza karanA yahI doSa kA kAraNa hA kintu e dravya caitya me'upayAgI nahIM ho gaise kA nAza hAne me doSa kaiM se lage ? kAMki je dravya vahAMpara bina upayAgI huM vahu bhI devadravyAne se nAza karane vAle kA upayogI dravya ke resA hI doSa karane vAlA huM isIliye zrImAna haribhadra. sUrIjI mahArAja upadezapada medonA tuNDu ke dravya kA nAza karane vAlA sAdhu Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have taba bhI usako ananta saMsAra rUlane kA kahate ha. dekhiye vaha pATha. * tatraviNAi suvira mA ! sAhU uvekkhamANo laita saMsAriko mafma || yAne je tya dravya apanI bedarakArI se nAza pAve che nayA hai yA jUnA yAne upagI yA bina upayegI Ina dene taraha ke tyadravya kA nAza have te vaha nAza karane vAlA te ananta saMsArI have hI, lekina usakI upekSA karane vAlA upekSaka yAne bedarakArI karanevAlA zrAvaka bhI ananta saMsArI hatA ha tathA sAdhu mahAtmA je ki sarva sAvadya se nivRtta hue ha ve bhI vaise devadravya ke nAza kI upekSA kare te anata saMsArI kahe ha. IsI gAthA kI vyAkhyA meM TIkAkAra mahArAja muni Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 - candrasUri bhI yahI spaSTa rIte se pharmAte hu~, hejiye va pATha-- " iha catyadravyaM kSetrahiNyagrAmavanavAstvAdi rUpaM tattatsamayavazena caityopayogitA sampannaM tasya vinAze cintA - niyukta eH puruSaH samyagapratijAgaryamANasya svata eva paribhraMze sampadyamAne, tathA tadddravyavinAzane caityadravyaviluNTane paraiH kriyamANe / kIdRze ityAha dvividhibhede vakSyAmANa vinAzanIya dvividhavastu viSayatvena dviprakAre / sAdhuH sarvasAvadya vyApAraparAGmukho pi yatirupekSamANo mAdhya sthyamavalambamAnA'nantasaMsAriko'parimANa bhavati, sarvajJAjJolla bhavabhramaNo dhanAt " IsakA yaha bhAvArtha hai ki mandira yA hevaDe liye kSetra, sonA, gAMva, azIyA Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA makAna Adi cIja usa samaya ke saMga se upagI milI. usakA achI taraha se bado basta nahIM karane se nAza have yA caityadravya ke dusarA asta vyasta karI deve te sarva sAvadya ke kAma se haTa gayA huA sA sAdhubhI Ina dena taraha ke nAza meM madhyasthapanA kare taba bhI ananta saMsAra kA rUlane vAlA hotA ha ! karyo ki sAdhune cAritra kA mUla je samyaktva aura usakA jaDa je sarvajJa ki AjJA he usake ullaMghana kara diyA, yAne AjJA se nirapekSa ho gayA aura isI se aise nAza karanevAle kA samyakatva nahIM rahatA ha yAne mithyAtvI pAyA huA ha ! dharma ke vaha nahIM jAnatA ha yA te narakAdi durgati meM usa ne pistara AyuSya bAlpaliyA ho kAMki upayukta grantha aura usakI TIkA meM sApha 2 pharmAte hI ki " ceiya davvaM sAhAraNaMca jo duhati Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 mohiyamatIo / dhammaM va so na yANati ahavA baddhAuo puvvi / / 414 / / caityadravyaM caityabhavanopayogi dhanadhAnyAdikASTapASANAdi ca tathA sAdhAraNaM ca dravyaM, tathAvidhavyasanaprAptau zeSadravyAntarAbhAve jinabhavana - jinabimba - caturvidha zramaNasaGgha-jinAgamalekhanAdiSa dharmakRtyeSu sodatsu satsu yadupaSThambhakattvamAnoyate, tatra yo duhyati vinAzayati kIdRzaH sannityAha mohitamatiko lobhAtirekeNa mohamAnItA mohitA matirasyeti samAsaH / dhammaM vA jina praNItaM sa na jAnAti / anena ca tasya mithyA athavA, jAnannapi * dRSTitvamuktam / kiJcid dharmma baddhAyuSko narakAdidurgatau caityadravyAdicintAkAlAt prAg pUrva iti / / " Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 yAne mUlagAthA me* zrIharibhadra sUrijI pharamAte haiM. ki-jisakI budhdhi mAha ke AdhIna hai gaI hai ...jo dhama kA nahI jAnatA hai yA pephtara (durgati maiM) Ayujya bAMdha cukA huM vaise manuSya hI caitya dravya yA sAdhAraNa dravya kA nAza kare. TIkAkAra mahArAja bhI yahI krmAMte haiM ki rItya bhavana ke liye upayAgI dhana dhAnya vigeraha: hA yA kASTa pASANu vagera: he usakA yA agara takalIph ke vakhta dusA dravya na hone se jinabhavana jinezvarakI mUrti caturvidha sa gha yA jaina zAstrakA likhAnA varga 2. dhamma-kA nAza pAte hue bacAne ke liye [RddhimAn zrAvakAM ne apanI tarase ikA kiyA huA sAdhAraNa dravya kA jo nAza karatA huM varSa anatAnubandhI lAbha se ghIrI hui buddhivAlA hai. yA dharma ko nahI jAnate hI agara te caityadrabyAdikA prasaMga karane se peztara narakAdika meM AyuSya bAndhA huA hai. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 uparyukta saTIka gAthA se vAcakeAM ke spaSTa mAlUma ho gayA hogA ki devadravya kA bhakSaNa, nAza yA nAzakI upekSA karanI sAdhu yA zrAvaka doneAMke liye ananta saMsAra denevAlI hai / sA khyAla kabhI bhI nahIM karanA ki sAdhu va apane varga ke liye yA zrAvaka varga ke liye jokhamadAra huM aura zrAvaka varga apane apane zrAvaka varga ke liye hI jokhamadAra huM, kAMki do taraphakA nAza je upara gAthAkArane kahA ha unahI dAnAM tarake nAzA dikhAte hue khuda graMthakAra hI khulAsA karate ha dekhiye ! ' "joggaM atIyabhAvaM mUlattarabhAvao ahava kaTThe / jANAhi duvihabheyaM sapakkhaparapakkhamAIM ca / / 416 / / yogyaM caityagRhaniSpattI samucitamekaM dvitIyaM tu atIta bhAvaM caityagRhaniSpattimapekSya samuttIrNaM yogyatA paryAyaM lagnotpAritamityarthaH / Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ '44 mUlattarabhAvato vA kASThamupalakSaNatvAt upaleSTakAdi vA grAhyaM, jAnIhi dvividhabhedaM vinAzanIyam / iha mUlabhAvApannaM stambhakumbhikApaTTAdi yogyaM kASTadalam , uttarabhAvApannaM tu pIThaprabhRtyuparyAcchAdakatayA pravRttam / itthaM vinAzanIyadvaividhyAd vinAzanaM dvividhamuktaM / saMmati vinAzakabhedAttadAha-svapakSaparapakSAdi vA / svapakSaH sAdhuzrAvakAdirUpaH, parapakSastu mithyAdRSTi lakSaNo, yazcaityadravyavinAzakaH, AdizabdAd mithyAdRSTibhedA eke gRhasthAH pAkhaNDinaJca caityadravyavinAzakA gRhyante / tato'yamabhiprAyaH-yogyAtottarabhedAda mUlottarabhedAd svapakSaparapakSagatayorgahasthapAkhaNDirUpayorvA vinAzakayorbhedAt prAguktaM tadravyavinAzanaM dvividhabhedamiti // mUlakAra zrI haribhadrasUrijI pharmAte ha: Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 ki cAhe upayoga meM Ave esA dravya he cAhe nirUpagI hI ho yA mUlabhUta dravya he cAhe uttarabhUta dravya he cAhe kASTa hI he lekina usakA nAza svapakSa parapakSa mithyAdaSTi gRhastha yA pAkhaMDI kare te usakI upekSA karanevAlA sAdhu bhI ananta saMsArI hetA ha. TIkAkAra bhI yahI bAta hate hai. uparyukata zAstra se yaha bAta sApha 2 mAluma ho jAyegI ki sAdhu zrAvaka yA mithyATi kisIse bhI devadravyako nAza hetA he usakI upekSA karanI dharmiSTa ke lAchama nahIM hai isase AcArya mahArAja haribhadrasUrijI samyapha prakaraNameM bhI pharamAte hai ki - . - 'jiNapavayaNavuddhikaraM pabhAvagaM nANadasaNaguNANaM / jiNadhaNamuvikkhamANo duttavAhiM ja navo 22aa giLa05 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 anaMtasaMsArio bhakto jiNadavvaM bhaNio // 100 // jiNa0 // dohaMto jiNadavvaM dohiccaM duggayaM lahai // 101 // ceMiyadavvaM sAhAraNaM ca bhakkhe vimUDhamaNasovi / paribhamaitiriyajoNIsu aNNANattaM sayA lahai / / 103 / / bhakkhei jo uvakkhei jiNadavvaM tu sAvao / paNNAhINo bhave jovA lippai pAvakamuNA / / 104 || ceiyadavvaviNAse risighAe pavayaNassa uDDAhe / saMjai cautthabhaMge mUlaggI bohilAbhassa / / 105 / / ceiyadavvaviNAse taddavvaviNAsaNe duvihabhae / sAhU uvikkhamANo anaMtasaMsArio bhaNio // 106 // ' zrImAna haribhadrasUrijI pharmAtA huM. ki jaina pravacana kI vRddhi karanevAlA jJAna darzana guNu kI prabhAvanA karanevAlA e sA Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 je devadravya ho usake nAzake upekSAkarane vAlA jIva durlabhadhipanA karatA ha yAne bhavAtara meM bhI usake bhI samyakatva prApta hanI suzkila ha. isa taraha 100mI gAthA meM kahA hai ki vaise dravya kA bhakSaNa karanevAlA anata saMsArI ha esA jJAnine kahA ha phira 101 meM kahate hai ki vaise devadravya kA droha karane vAlA yAne pratibandha karake nAza karane vAlA jIva durbhAgya drohIpaNa aura durgati ke pAtA ha. 103 meM tyadravya sAdhAraNa dravya kA bhakSaNa ajJAnatA se bhI je karatA hai vaha tiryaMca kI ceni meM jAtA hai. aura haradama ajJAnI rahatA he 104 meM je zrAvaka devadravya kA bhakSaNa kare yA devadravya ke nAza kI upekSA kare vaha zrAvaka se pApa karma se banadhAtA hai ki jisase usake (bhava bhava meM) buddhi rahitapanA hatA . 105 meM devadravya kA nAza kare, sAdhu kI hatyA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 kare, zAsana kI uThThAha kare, yA sAdhvI ke caturtha vrata kA bhaMga kare ina cAro meM se keI bhI kArya kare te samyaktva kI prApti meM bhUla meM agni lagAtA ha . 106 caityadravya kA nAza bedarakArI se have agara usa dravya kA done pakSa meM se kisI bhI pakSa kA nAza have te vaha ananta saMsArI hatA ho , Ina uparyukata vAkya se devadravya kA nAza karane meM yA upekSA karane meM kasA doSa ha yaha vAta yAcake ke spaSTa rIti se mAluma he gaI hagI. devadravya ke nAza yA usakI upekSA meM e sA deSa dekhakara kitaneka bhadrika laga devadravya kI vyavasthA se yA devadravya ke prasaMga se hI dura rahate hai lekina yaha dura rahanA apanI AtmA kA uddhAra karane se dura rahanA hI hai, kaki jagata meM jese agni durUpa Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 vega se rakhI jAve te baDA julma karatI hi. sA pratyakSa sunate hai aura dekhate bhI ha;, tathApi agnikA nirUpayegIpanA nahIM mAnate ha. lekina sAvadhAnI se agni kA sevana karate ho koMki usI se hI khAna pAnAdi banane dvArA jIvana kA nirvAha ha. IsI taraha se Idhara bhI devadravya ke nAza meM aura upekSA meM aparimita deSa ha. lekina rakSaNa meM aura baDhAne meM phala bhI vaisAhI ha. de! zrImAna haribhadrasUrijI kayA likhate ha. "jiNapavayaNavuddhikaraM . pabhAvagaM nANadaMsaNaguNANaM / rakkhaMto jiNadavvaM parittasaMsArIo bhaNio // - jina pravacana kI vRddhi karane vAlA aura jJAna darzana guNa kI prabhAvanA karane vAlA e sA jinadravya ha Isase usakI rakSA karane vAlA jIva "paritta saMsArI" yAne bahuta kama saMsAra vAlA hatA ha. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50. yahu upara kahA huA zrImAn haribhadrasUrijI kA sambAdha prakaraNa meM kahA huA vAkaya rakSA kAsA kula dikhAtA huM varSa dekhiye ! upadeza padame bhI yahI krmAMte haiM... rukhiye vaha pATha jiNapavayaNavuDDikaraM pabhAvagaM NANadaMsaNaguNANaM / rakkhaMto jiNadavvaM paritasaMsArio hoi / / 417 // jina pravacanavRddhikaraM bhagavadarhaduktazAsanonnatisampAdakam ata eva ( prabhAvakaM ) vibhAvanaM vistArahetuH / keSAMmityAhajJAnadarzanaguNAnAm / tatra jJAnaguNA vAcanA pRcchanAparAvartanAanupekSA- dharmmakathAlakSaNAH darzanaguNAzca samyaktvahetavo jinayAtrAdimahAmaharUtpA rakSaMstrAyamANo jinadravyaM nirUpitarUpaM, Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 sAdhuH zrAvako vA parittasaMsArikaH parimitabhavabhramaNabhAga bhavatIti / tathAhijinadravye rakSite sati tadviniyogena caityakAryeSu prasannamutsarpatsu bhavino bhavyAH samudagatodagraharSAH nirvANAvandhyakAraNabo. dhivIjAdiguNabhAjo bhavantIti / tathA, caityAzrayeNa saMvignagItArthasAdhubhiranavaratA siddhAntavyAkhyAnAdibhistathA tathA prapacyamAnaH samyagjJAnaguNavRddhiH samyagdarzanaguNavRddhizca sampadyate ! iti caityadravyarakSAkAriNo mokSamArgAnukUlasya pratikSaNaM mithyAtvAdidoSocchedasya yujyata eva parIttasaMsArikatvamiti / / 417 / / mUlagAthA sambodha prakaraNa ja sI henese artha usI mujaba jAnanA. TIkAkAra municandrasUrijI phate ha" ki bhagavAna arihaMta mahArAja ke zAsana Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kI unnati karane vAlA ora IsIse ho vAcanA pRcchanA parAvatanA anuprekSA aura dharmakathA rUpa jJAna ke aura jinezvara mahArAja ke yAtrAdika mahA mahocchava rUpa darzana guNa kA vistAra hetu bhUta vaha dravya ha usakI sAdhu yA zrAvaka rakSA kare te thaDe ho bhava meM mekSa jAtA hai kayAMki jina dravya se madireka kArya baDe unnati meM Ave aura vaha unnati dekhakara bhavya jIva nirvANa kA mukhya kAraNa che bodhibIjAdi unake dene vAlA baDA harSa hove aura maitya ke kAraNa se hI saMvigna gItArtha sAdhukA AnA have aura unake pAsa vistAra se siddhAta ke vyAkhyAnAdi sunane se samyajJAna aura samyagdazana kI vRddhi hotI hai. isase raudravya kI rakSA karane vAlA mekSamArga ke anukUla hai aura vaha rakSA karane vAlA samaya 2 mithyAtvAdi doSa kA nAza karane vAlA hotA hai aura isIse kama bhava meM mekSa jAtA ha ! Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , 53 devadravya ke rakSaNa karane se upara kahe mujaba bahuta phAyadA hai, isIse hI te caityadravya kA kSetra hiraNya gAma gaue Adi ke bacAva ke liye sAdhu ke bhI prayatna karanA sA paMcaka5 bhASyakAra mahArAja bhI pharmAte hai aura usI upara vAdI zaMkA karatA hai ki sarvathA parigraha se virakta trividha 2 parigraha ke tyAgI mahAbhAke Isa taraha se devadravya ke bahAne se bhI parigraha kI rakSA deSa karyo nahIM lagegA ? e sI kI huI zakAke samAdhAna meM bhI bhASyakAra mahArAja sApha 2 pharmAte hai ki devadravya ke rakSaNa meM sarva upAya se cAritravAle yA acAritra vAle saMgha ne laganA hI cAhiye dekhiye ve gAthAeM "coei ceiyANaM khettahiraNNAI gAmagAvAiM / Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 laggaMtassa hu jaiNo tigaraNasuddhI kahaM nu bhave ? bhaNNai ettha vibhASA jo eyAiM ,sayaM vimaggejjA / na hu tassa hoi suddhI. ' maThTha jo sunna thADuM rAA savvatthAmeNa tahi saMvi ho jIravaM tu sacaritta'carittINaM gvaM savaeNti sAmai rUA ziSya prazna karatA hai ki rItya ke liye kSetra hiraNyAdi aura grAma gI AdimeM lagane vAle munirAjake trikaraNa zuddhi ke se hogI ? 1 e zAstrakAra pharmAte hai ki je ye kSetrAdi apane mAMge te munirAja ke zuddhi nahIM rahatI lekina keI usake haraNa kare te sarva saMghane sarva prayatana se bacAva karanA cAhiye aura yaha bacAne Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 55 kA prayatana caritravAle aura cAritra binA ke sarva ke liye sarakhA ha ! jisa taraha se sAdhu ke liye rakSA karane meM jarUrI panA dikhAkara parigraha doSase mahAvrata bAdhA nahIM ha sA bhASyakAra mahArAja ne dikhAyA usI taraha se zrImAna haribhadrasUrijI Avazyaka vRtti meM bhI kahate he ki "dhanadhAnyAdika je viSaya ke sAdhana hI usake rakSaNa gRhastha ke raudra dhyAna lagatA hai lekina tye dravya kA rakSaNa aura vRddhi rIDhuM dhyAna kA kAraNa nahIM hai ki tu prazasta dhyAna he dekhiye vaha pATha "iha ca zabdAdiviSayasAdhanaM dhanavizeSeNa kila zrAvakasya caitya -dhana saMrakSaNe na raudradhyAnamiti jJApanArthamiti. yAne raudradhyAna ke cauthe pAya kA lakSaNa Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 kahate zrI jinabhadra kSamAzramaNajI "saddAI visaya sAdhaNa dhaNa sA kahAra dhanakA vizeSaNa zabdAdi viSaya sAdhana kahate ha. IsakA yahI matalaba hA ki zrAvakake caitya dravya se saMrakSaNa meM saMrakSANAnubandhI raudradhyAna nahI ha. aura yahI bAta jinabhadragaNi kSamAzramaNajI ne bhI viSayaka sAdhana dhanAdika kA saMrakSaNa parAyaNa cittake rIdradhyAna kA cauthA bheda kahakara dikhAyI ha dekhiye vaha gAthA "saddAivisayasAhaNadhaNasaMrakkhaNaparAyaNamaNiTuM" yAne zabdAdi viSaya kA sAdhana bhUta dhana hai aura usake rakSaNa meM jisakA cita tatpara hove usake hI raudradhyAna kahA jAtA hi. e upara kahe hue pAThoM se devadravya rakSaNa kA phala aura devadravya rakSaNa meM raudra Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * pa7 dhyAna kA abhAva siddha huA lekina rakSaNa kI itanI parama keTise jarurIAta hai ki jisase nizItha bhASyakAra mahArAja ke devadravya ke bacAva karane kA prasaMga zRMganAdita kArya meM ginanA paDA hai aura IsIse hI zrImAna nizItha bhASyakAra mahArAja aura zrImAn bRhatka95 bhAkhyakAra mahArAja tyadravya ke rakSaNa ke liye sAdhu ke "dagatIra meM AtApanA karane kI kahate ha ! yAne usa AtApanA kI rItise sAdhu ke bhI devadravya kA rakSaNa karanA hI cAhiye, dekhiye, bhASya tathA cUrNikAra mahArAja AtApanA kI yatnA ke liye pharmAte hai ki je sAdhu AtApanA kare vaha kRti aura saMhanana se daDha henA cAhiye, aura manuSya tiryaMca ke avataraNAdi mArga ke choDakara sAdhuke sAja meM rakhakara sajA jahAMpara gekha meM beThA huA AtApanA dekha sake yA rAja kA jAnA AnA jahAM para hatA hai vahAM kAya . Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 58 (tya yA usake dravya kA nAza bacAne ke liye) sAdhu AtApanA kare che TIkAkAra, bhI yahI kaha rahe hai ki caitya kA vinAza yA zaitya dravya kA vinAza Adi je kArya rAjA ke Adhina hai unake liye rAjake sanmArga meM lAne ke liye pAnI ke najadIka bhI sAdhu AtApanA kare lekina vaha pAnI kA tIra rAja ke avalakana pathameM yA nirgamana pathameM hemAM cAhiye yAvat rAjA khuza hekara mahArAja ! Apa AtApanA kAryo karate he Apake je kAya ISTa have yA bhega cAhe te meM devuM taba sAdhu kahave ki bhegAdika meM bhare kArya nahI hai lekina yaha maitya aura usake dravya kA nAza rokanA vigere saMghakA kAya he vaha kIjiye vRttikAra bhI yahI kahate hai: dekhiye bhASya aura vRttikA pATha-- AloyaNa niggamaNe sasahAo daga Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 59 samIvi aayaare| ubhayajaDho bhogajaDhe kajje AuTTa pucchaNayA // 2429 // caityavinAza-tadravya-vinAzAdi viSayaM kimapi kArya rAjAdhInaM, tato rAjJa AvarjanArtha dakasamIpe AtApayet taJca dakatIraM rAjJo'valokanapathe nirgamanapathe vA bhavet tatra cAtApayan sasahAyo, naikAkI, ubhayadRDho dhRtyA saMhananena ca balavAn, bhogajaatti grAmeyakAraNyakAnAM tiryaGamanuSyANAmavatAraNamArga manujAnAM ca snAnAdi bhogasthAnaM varjayitvA'paribhogye pradeze AtApayati, tataH sa rAjA taM mahAtapoyuktaM AtApayantaM dRSTavA AvRttaH san kAryaM pRcchet bhagavan ! kimevamAtApayasi AjJApaya karomyahaM yuSmadabhipretaM kAryaM bhogAna vA bhagavatAM prayacchAmi, munirAha mahArAja ! na mama Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kArya bhogAdibhirvaraiH, idaM saGghakArya caityavinAzanivarttanAdikaM vidadhAtu mhaarIMga rUti.' upara kahA itanAhI nahI lekina AcArya ke sivAya dUsare ki AjJA se sAdhu ke kArya karane ke prasaMga meM bhI zAstrakAra ne caitya dravya kI rakSA ke liye hI AcArya ke bAhara jAnekA dikhAyA ha seciye ! jina AcArya mahArAja ke gocarI jAne kI manAI huM bAhara sthaDila jAnekI bhI chuTa nahI hai. una AcArya mahArAja ke bhI dusare jarUrI kAraNe ke mAphika citya kI rakSAke kAraNa e bAhara jAne kA hetA he. jisa devadravya ke liye upara ke lekha meM bhakSaNa kA deva dikhAyA hai aura rakSaNa kA phAyadA bhI dikhAyA he vaise devadravya ke bhakSaNa se bacane kI aura rakSaNa meM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 61 lagane kI kitanI jarUrata hai vaha vAcakagaNa ApahI Apa samarjhege che upara likhe mujaba kSetra hiraNyAdi grAma gI Adi dravya ke rakSaNa kI hI jarUrata he ItanAhI nahIM lekina khuda bhagavAna kI pUjA kA nirmAlya bhI ke se bacAnA aura usameM bhI kitanI vidhi rakhanI ora AzAtanA se bacAnA cAhiye, na bace te ka sA nukasAna hetA ha yaha bAta nimna likhita gAthAo se mAluma he jAyagI " __ "pupphAI NhavaNAI nimmallaM jaM have jiNiMdANaM / jaM ThAvai vihipuvvaM jatthAsAyaNaparaM na have // 147 // jaivi hu jiNaMgasaMgaM nimmallaM neva hujja kaiyAvi / nissIkaM. loyaguNA vavahAraguNehi nimmallaM // 148 // bhakkhaNapAullaM ghaNaniyaMgaparibhoyabhUikammaparaM / avihi Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6ra TThAvaNamevaM nimmallaM paJcahA vajjaM / 148 / tiriyabhavaheu bhakkhaNamaNajjajAIsuhavijja ullaMdho dohaggaM paribhogo bhUi kamme AsurI jAI / 150 / avihivaNamavohilAho hujjA NidaMsaNANittha / devapuraMdarakumarA sAmatthI amarasabharanivA || zyu " sthApanA jinezvara mahArAja ke puSpa vigera: aura snAtra kA pAnI vigaraH je nirmAlya hai vaha bhI vidhi pUrvaka vahAM cAhiye kijahAM para AzAtanA na heAve / / 147aaaa je ki jinezvara mahArAja ke aMga ke| lagA huA padArtha kabhI bhI nirmAlya nahI. hAtA hai lekina leAkika guNu aura yavahArika guNu kI apekSA se AbhA rahita haiAne se nirmAlya ginA jAtA huM 5148aa usa nirmAlya kA bhakSana nahI' karanA cAhiye 1, pAMva ke nIce nahIM lAnA C Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yA ullaMghana nahIM karanA 2, apane zarIra ke upayoga meM nahI lenA 3, kAmaNa humaNa vigeraH bhUtikarma meM upayoga nahI karanA 4, avidhi se pheMkanA nahI 5, Isa taraha se nirmAlya kI bhI avidhi AzAtanA pAMca taraha se varjana karanI cAhiye (14lA aba isa nirmAlya ke bhakSaNa vigera: 5 doSa dikhAte hai ki-nirmAlya kA bhakSaNa karane se tiyaca gati meM rUlanA hotA hai. ullaMghana karane se anArya jAni meM janma hotA ha. zarIra se paribhAga karane se darbharApanA hetA bhUtikarma meM upaga lAne se devatA meM bhI adhama jAtI ke deva hatA he 15 nirmAlya ke bhI avidhi se sthApana karane meM AIbda janma meM bhI bedhi nahIM milatI hai isa taraha se pAMce taraha ke nirmAlya ke apa Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 sAna me hA batAyA, liye dRSTAMta dikhAte ho. aba usa ca bhava anukrama se ce pAMcA dRSTAMta hu`' bhakSaNa me' devakumAra-ullaMghana me purandarakumAra, paribheAga me'zyAmA, bhUtiqama meM amararAjA aura avidhi tyAga me sa vararAjA, yAne ina pAMcAMne upara kahe mujaba bhakSaNAdi kiyA aura isase tiya me rUlanA Adi kriyA 5151aa Isa se zrImAna haribhadrasUri kmAte hai ki acche sajjana AdamI ke sarvathA avidhi tyAga karanA cAhiye kAMki mAkSa mAga vAle ke| AzAtanA kA tyAga karanA vahI meAkSa kAraNa huM / kA isa upara ke lekha se khuda devadravya ke kA rakSaNa karanA kitanA jarUrI hai vahatA mAlUma hai| gayA hogA lekina Akhira ke sammedha prakaraNakI gAthAe se jarUra samaja Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meM AgayA hogA ki nirmAlya kA bhI vidhi-se hI upaga karanA jarUrI che ! devadravya ke rakSaNa meM kitanA phAyadA he yaha bAta sIdhe rUpa se te upara dikhA cake hIM, lekina arthAntara se bhI zAstrakAra mahArAja phate haM ki-kisI eka sAdhu ke utkRSTa meM utkRSTa anavasthApya yA pArazcika prAyazcita AyA he ora vaha pArAMpazcika yA anavasthApya prAyazcitta karatA bhI hai lekina e se mIke para sauca yA caityadravya kA nAza hotA hai aura usake vaha anavasthApya yA prAyazcita vAlA bacAde te unakA zeSa pArA, yA anaH prAyazcita eka divasa se kucha yA bAraha varSa ke tapa kA have vahabhI mApha letA ha, vaha pATha Isa lekha ke Akhira-ke bhAgameM diyA hai. Akhira meM kiyA huA zrI bRhatkala5 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhASya aura TIkA kA pATha dekhakara vAcake ke mAluma hegA ki maitya draya kA nAza reke yAne cItya dravya kI rakSA kare te anavasthApya aura pArA- mApha have aba sociye ki maitya dravya ke rakSaNa meM kitanA baDA phAyadA hogA ki jisase baDA meM baDA prAyazcita bhI mApha he jAve, aura IsahI lekha se yaha bhI samajha sakege ki rItya dravya kA rakSaNa nahI karake bhakSaNa kare yA bhakSaNa karane kA rAstA nikAle yA upekSA kare te usake kitanA bhArI doSa detA hogA vaha jJAnI hI jAna sakatA ha ! koMki anavasthApya aura pArAMcika sthAna meM bhI kahe hue aparAdha Inase kama mAne gaye. devadravya kA bhakSaNa nahI karanA aura rakSaNa hI karanA sirpha itanAhI kArya gRha kA nahI he kiMtu aura bhI vRddhi karane kA bhI kArya unakA ha yadyapi sAdhu mahAtmAo ke liye Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . 67 e dena hI kA yAne bhakSaNa nahI karanA aura rakSaNa karanA yahI hai ki sAdhu mahAtmA akiMcana ha aura sAmAyika sivAya kI pravRtti ke tyAgI ha: Isase sAdhu mahAtamA vRddhikA na te adhikArI ho na te karasakatte halekina je loka sarvathA parigraha ke tyAgI nahI hI aura na te jihone sarva sAvadya choDA ha vaise gRhastha le ke liye devadravya kI vRddhi karanI bahuta jarUrI ha ! devadravya kI vRddhi karanevAlA kayA 2 phala pAtA hai isake liye petara dekhIye upadeza padakA pATha ! - jiNapavayaNavuDDikaraM pabhAvagaM nANa daMsaNaguNANaM / vaDhaMto jiNadavvaM titthayarattaM lahai jIvo // 418 / / pUrvArddhavyAkhyApUrvavat / varddhayan apUrvApUrvadravyaprekSepaNa vRddhi nayan jinadravyaM, tIrthakaratvaM caturvarNazrIzramaNasaMdhakartatvalakSaNaM labhate jIvaH || 428 | Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jenazAsana kI vRddhi karanevAlA aura jJAna darzana kA vistAra karanevAlA sA jina dravya ke baDhAnevAlA jIva tIrthakara panA pAtA ha ! upara ke mUla ke pATha se vAcaka jana sApha 2 samajha sakege ki devadravya ke baDhAne meM kitanA baDA phala hai, kaki jena zAsana meM tIrthakarapane ke sivAya dUsarA baDA padahI nahI hai aura vaha pada Isa caityadravya kI vRdidha se milatA hai, e sI zaMkA nahI karanI ki tIrthakara nAma karma bAMdhane ke liye zAstrakAro ne arihanta Adi 20 pada kA ArAdhana hI kahA hai lekina vahAM devadravya vRddhi kA ulekha nahIM ha, esI zaMkA nahI karane kA kAraNa yaha hiM ki arihaMtAdi 20 pada kI jinakI ArAdhanA se tIrthakara gotra kA bandha aura nikAcana honA tumane bhI mAnA hai. usameM arihaMta padakI ArAdhanA mukhya ha aura Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 devadravya kI vRddhi mukhyatA se zrI ariha'ta bhagavAna kI bhakita ke liye hI hai, tA arihaMta kI bhakita ke adhyavasAya se devadravya baDhAnevAlA jIva tIthakara panA pAve usame' kaunase tAjjuba kI bAta hai / aura isIse hI zAstrakAra mahArAja haribhadra sUrijI devadravya vRddhi karane vAle jIva kA tItha"kara nAma gotra kA anya dikhAte haiM, vahu atizayeAkita nahI. huM / devadravya aDhAnevAlA utkRSTAdhyavasAyae. have tama bhI tIthaMkarapanA pAve, lekina madhyama yA mantra pariNAma hAve tamalI caitya aura caityadravya kA upakAra karanevAlA gaNadhara padavI aura pratyekSu yanA pAtA huM. sa pU ' Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAcIna sAhitya prakAzana cejanA * 2044-45nA chapAtA graMtha (je.. mUbhaMDAramAM bheTa jAya che) (1) bharaphesara kathAo (2) maha niNANuM 36 kartavyo (3) pratikramaNa hetu tathA svAdhyAya (4) citrasaMbhUti caritam (5) dhanya caritram (6) dvAviMzati pari sahakathA (7) raghuvaMzama (mUla traNa sarga) . (8) vineda kathA saMgraha (jIvana bAvanI (10-11) caMdralekhA copAI buddhirAsa (12) prazna vyAkaraNa saTIka (13) viMzati sthAnaka caritrama (14) niyukita saMgraha Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) samavAyAMga sUtra saTIka (16) pAMDava caritrama (zubha vardhana) (17) sapta vyasana kathA samuccaya: (18) prajJApanA tRtIya pada saMgrahaNa (19) kumAra saMbhavama (mUla 4 sarga TIkA (20) paMca nircathI prakaraNama sAvacerikA, (21) upadeza pada bhA. 1 (22) devakumAra caritrama (23) dharma vilAsa (24) yugAdidezanA (25) upadeza sAraH saTIkaH (26) abhayakumAra caritrama (27) ratnapAla rAsa (28) ratanacaMDa rAsa (29) vizeSaNa parva Apa A graMtha prakAzanamAM lAbha laI zakaze zrI harSapuSyAmRta jaina graMthamAlA (lAkhAbAvaLa) C/o. zrutajJAna bhavana 45 digvijaya ploTa, jAmanagara (saurASTra Page #79 -------------------------------------------------------------------------- Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avazya magAvo jaina zAsana | (aThavADika) vArSika lavAjama-rUA. 30 mahAvIra zAsana (mAsika) vArSika lavAjama-rUA. 21 zrI mahAvIra zAsana kAryAlaya zAka mArakeTa sAme, jAmanagara, jaina zAsana kAryAlaya meIna roDa, vaDhavANu zahera (saurASTra)