Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ - bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana guNavaMta baravALiyA
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ ka $ bhagavAna mahAvIra jaja 14. " F jara, TV ane jI * saMyamajIvana, * * * AN - guNavaMta baravALiyA A V ja navabhArata sAhitya maMdira 134, prinsesa sTrITa, muMbaI - 400 002 derAsara pAse, gAMdhI roDa, amadAvAda - 380 001 202, pelIkana hAusa, naTarAja TokIjha pAse, Azrama roDa, amadAvAda-380 006 Visit us at : navbharatonline.com Email : info@navbharatonline.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ BHAGWAN MAHAVIR ANE SAYYAM JEEVAN by Gunvant Barvalia "GUNJAN" April 2004 Visit us at : navbharatonline.com Email : info@navbharatonline.com (c) MRS. (Dr.) M. G. BARVALIA prathama AvRtti H 2004 mUlya rUA.30/ prakAzaka : navabhArata sAhitya maMdira 134, prinsesa sTrITa, muMbaI - 400 002 derAsara pAse, gAMdhI roDa, amadAvAda - 380 001 201, pelIkana hAusa, naTarAja TokIjha pAse, Azrama roDa, amadAvAda - 380 006 mudrakaH thanaka ophaseTa zAhIbAga, ena.Ara.esTeTa, tAvaDI pUrA, amadAvAda - 380 004.
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ nilaiMThA bhagavAna mahAvIra svAmInI 2600mI janma kalyANaka mahotsavanI ujavaNI samagra bhAratavarSa ane duniyAmAM jyAM jyAM jaino vasI rahyAM che tyAM tyAM iktagata ane saMsthAkIya dhoraNethaI. Aja samayagALA daramyAna gujarAta sarakAranA yuvaka sevA ane sAMskRtika pravRttione lagatA civAlaya gAMdhInagarathI eka patramaLyo. patramAM jaNAvyA pramANe bhagavAna mahAvIranI 2600mI janma kalyANaka mahotsavanI ujavaNI aMtargata bhagavAna mahAvIra vizenA 26 pustako kramazaH pragaTa karavAnuM nakkI karavAmAM AvyuM hatuM jemAM mArI pasaMdagI 'bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana' aMgenA pustakanA lekhana kArya mATe karavAmAM AvelI. pustakanI hastaprata nizrI vAtsalyadIpane amadAvAda sUprata karavAnI vinaMtI patramAM karavAmAM AvI hatI. munizrI vAtsalyadIpa sAthenA patra vyavahArathI jANayuM ke munizrInI preraNAthIja gujarAta sarakAre A prakAzana pravRttinonirNaya lIdhelo, paraMtu sarakArI vahIvaTI kAraNone lIdhe temAM vilaMba thayo. bhagavAna mahAvIranA saMyamajIvana vizenA A pustakanA lakhANa dvArA carama tIrthaMkara devAdhidevane bhAvAMjali ApavAno namaprayAsa karyo che. prakAzana kAryamAM sahAyaka thavA badala pUjya munizrI vAtsalyadIpa, DoM.rasikabhAi mahetA navabhArata sAhitya maMdiranA zrI azokabhAItthAzrI mahendrabhAino AbhArI chuM. guNavaMta baravALiyA 601,smita epArTamenTa, upAzraya lena, ghATakopara (IsTa), mahAvIrajayaMtI eprIla 2004
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAvAna mahAvIranI maMgalamaya karuNA Theya sAmrAjaya emanuM dharmacaka sarvatra AnaMda, zAMta ane mAdhurya phelAvatu rahe che. emane sparSeluM vAyu maMDaLa sarvatra pavitratA ane caMdana jevI zitaLatA prasarAve che. saMsAranA tamAma sAmrAjya karatAM A sAmrAjya utkRSTa che. koIpaNa vyaMtasAthe laDAI nathI karI hiMsA nathI AyarI, chatAM hakya siMhAsana para rAjya karanArA A rAjAnuM ja vAstavika rAjya che. kAraNake A sAmrAjyamAM, hiMsAnathI, corI nathI, abrahmama nathI, juTha nathI, ane paragrahanathI. ahIM satyanA siMhAsana para haMsA, brahmacarya, asteya, ane aparigrahane rAjatilakakarAyuM che.
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana bhArata varSanI bhUmi pavitrabhUmi che. A bhUminA kaNa-kaNamAM AdhyAtmika aMzo maLI Ave che. aneka vizvavaMdya vibhUtioe A dharatIne dhanya banAvI che ane mAnavajAtanA kalyANa mATe anokhI divyasaMpatti ApI che. aneka dharmonuM piyara A bhUmi che. tethI ja bhAratIya saMskRtine tapovananI saMskRti kahevAmAM AvI che. tapovananI je zItaLatA - pavitratA ane sAttvikatA che, parama zAMti ane saMvAditA che tevI ja uttama saMpatti A dharatInA mAnavInA jIvanamAM prApta thAya evI zubha bhAvanA aneka manISIoe vyakta karI che ane te mujabanuM mAnavajIvana banI rahe e mATenI jIvana vyavasthA paNa ApI che. bhAratIya saMskRtie deha karatAM AtmAne, preya karatAM zreyane, bhotika sukha karatAM AdhyAtmika sukhane prAdhAnya ApyuM che. A dharatI paranI jIva sRSTimAM mAnavI sauthI mahAna che. mAnavIthI caDiyAtuM A bhUmi para koi che ja nahI. AvA uttama mAnavajIvanane dhanya banAvavAnI amUlya taka mAnavIne maLI che. vasuMdharA paranuM enuM Agamana phogaTa phero na banI rahe, pharI pAchuM janma-maraNanA cakramAM ene aTavAvuM-rakhaDavuM na paDe te mATenI uttama jIvana paddhati-sAdhanApaddhatinI bheTa ene maLI che. mAnavI pote ja potAno bhAgyanirmAtA banI zake che. saMparka-puruSArtha ane satata jAgRtithI, UMca jIvanamUlyonA AcaraNathI vyakti potAnI jAnane dhanya banAvI zake che. satsaMga, sAcana, sadvicAra, sartana ane deva-guru-dharmanI kRpAthI, A bhavasAgara taravAnuM saraLa banI jAya che. bhAratIya saMskRtirUpI traNa AdhyAtmika pravAho (1) hiMdu dharma, (2) jaina dharma, (3) bauddha dharma bhAratavAsInA AdhyAtmika utthAna mATenI ane kalyANa tathA mAMgalyamATenI uttama jIvanavyavasthA varNave che. A saMskRtinA triveNI tIrthe bhAratIya AtmAno ajoDa vikAsa thayo che ane vizvamAM ene khUba gauravavaMtu - mAnanIya sthAna prApta thayuM che. bhautika sukha sagavaDo ane vaijJAnika zodhakhoLamAM khUba pragati karI rahela pazcimanA dezone zAzvata zAMti ane jIvananI yathArtha paripUrNatA mATe bhAratIya saMskRtinI amaratAmAMthI ja preraNAnAM pIyUSa pIvAnA che. vizvanAgariktva vizvabaMdhutva ane vizvazAMtino - bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ upAya, bhAratIya saMskRtinA uttama aMzomAMthI, jagatane prApta thai zake tema che. bhagavAna mahAvIranI ahiMsA, bhagavAna buddhanI karuNA jagatane mATe tAraNahAra banI zakaze e vize koi ja zaMkA nathI. jainadharma A bhUmino bhAratavarSanI bhUmino khUba prAcIna dharma che. A dharmanA prAraMbha vize cokkasa vigata ApI zakAya tema nathI paraMtu hiMdu dharma graMtho veda vageremAM jaina dharmanA ane e dharmanA prathama tIrthaMkara bhagavAna RSabhadevanA ullekho maLI Ave che tethI A dharma khUba prAcIna che enuM samarthana maLe che. A dharmanA jUnAM nAmo 'zramaNa dharma', 'nigraMtha dharma', 'jina dharma' Adi maLe che. 'jaina dharma evo ullekha dhaNA samaya pachI maLe che ane Aje jaina dharma' evI saMjJAthI e jagatabharamAM jANIno banyo che. - - lagabhaga 2600 varSa pahelAM thai gayelA A ArAnA 24mAM carama (aMtima) tIrthaMkara bhagavAna mahAvIre emanI pUrva thai gayelA bhagavAna pArzvanAtha Adi tIrthaMkaronI amara vANIne enI suMgadhane vizvabharamAM prasarAvavAnuM samanvaya kArya karyuM che. bhagavAna mahAvIranI vicAra saMpattimAM maulika aMzo avazya che, bAkI mukhyatve to teonA vicAromAM temanI pUrve thai gaelAM 23 tIrthaMkaronI amaravANInuM AdhyAtmika navanIta ja maLe che. vartamAna jAgatika paristhitimAM bhagavAna mahAvIranuM jIvanadarzana mahAna upakAraka banI raheze. mANasa-mANasa vacce saMvAditA ane snehanI, maitrI ane udAratAnI bhAvanAnA kharA vikAsa mATe ahiMsA, kSamA avera ane aparigrahane sarvadharmasamabhAva ane samatAne yogya sthAna ApavuM joize. 'jItavI jAtane sAcI, anyane jItavA thakI' - vijaya potAnI ja vRttio para, apUrNatAo para ane indriyo para meLavavAnI vAta bhagavAna mahAvIre jagata samakSa rajU karI eka anokho mArga darzAvyo ane uttama jIvanasAdhanA rajU karI. - 2 AvI uttama jIvanasAdhanA, bhagavAna mahAvIre emanA ziSyo gaNadharo mAraphata Agama graMtho mAraphata loko sudhI pahoMcADI zvetAMbara mUrtipUjaka jainonI mAnyatA mujaba Agama graMthonI saMkhyA 45 che; zvetAMbara sthAnakavAsI tathA terApaMthI jainonI mAnyatA anusAra 32 Agama che jyAre digaMbara jainonI mAnyatA mujaba, bhagavAna mahAvIranI vANInI zraddheya vAcanA AgamamAM maLatI nathI. bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ karUNAsAgara, vizvakalyANa ane vizvamAMgalyanI mAnavInA sarvAgI. vikAsanI satata hitaciMtA karanAra bhagavAna mahAvIranI amRta saravANInuM mULa joie chIe to dhanyatA ane AnaMdanA udgAro sarI paDe che. teonA jIvananA AraMbhathI ja nahIM paraMtu mAtAnA udaramAM garbha rupe AkAra lai rahelA A uttama mahAmAnave ajara ane amara saMdeza Apyo che. siddhArtha rAjA ane trizalA mAtAnA saMyamI-pavitra-sAttvika dAMpatyajIvananI uttama asara bhagavAna mahAvIra para jovA maLe che. temanA mAtA-pitA alaga-alaga zayanakhaMDamAM, rAtrI niMdrA karatA hatA. trizalA mAtAne 14 uttama svapnAMo Ave che, e svapnono AnaMda ane enA phaLa vizenuM jJAna meLavavA teo utsuka bane che ane najIkanA bIjA khaMDamAM zayana karI rahelA siddhArtha rAjAne khUba vinaya ane AdarathI jagADI A svapnanI vAta rajU kare che. bIjo paNa evo ja sarasa prasaMga jJAnIoe varNavyo che. trizalA. mAtAnA udaramAM garbhastha rahelA bhagavAna mahAvIranA jIve mAtAne kaSTa na paDe tevA zubha AzayathI garbhamAM pharakavAnuM - halanacalana karavAnuM baMdha karyuM. Ama karavAthI mAtA khUba ciMtita thayA teone Dara lAgyo ke temanA udaramAM rahelA garbhanuM kazuMka amaMgala to nahI thayuM hoya ? eno nAza to nahI thayo hoya ? bhagavAne, avadhijJAnathI mAtAnuM duHkha jANI lIdhuM ane pharIthI halanacalana zarU karI dIdhuM. uparAMta, nakkI paNa karyuM ke jayAM sudhI mAtA-pitA saMmati na Ape tyAM sudhI dIkSA levI nahI - saMsArano tyAga karavo nahI paraMtu saMsAramAM raMgAyA vinA, saMyamathI jIvana vyatIta karavuM ane mAtA-pitAne prasanna rAkhavA. bhagavAnanA A uttama saMkalpamAM emanI vaDIlo pratyenI pUjayabhAvanI uttama abhivyakti maLI Ave che. A prasaMgamAM bhagavAnanI mAtA-pitA pratyenI bhakti abhipreta che. bhagavAna mahAvIranuM kuTuMba vAtsalya : mAtA pitAnA sneha ane AgrahathI emanA pratyenA AdarabhAvathI ane bhogAvalI karmanA udayane kAraNe RNAnubaMda pUrNa karavA mATe bhagavAna mahAvIranA lagna thAya che. teonA dAMpatyajIvanamAM paNa bhogopabhogane badale saMyama ane tyAganA, viveka ane vairAgyanA aMzo vadhu pramANamAM maLI Ave che ane bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvaThA)
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamajIvanano Adarza prApta thAya che. jIvanamAtrane AdarathI sneha ane maitrIthI jonAra bhagavAna mahAvIranuM mAtA-pitAnA svargavAsa pachI saMyama dIkSA levA tatpara thayelA bhagavAna mahAvIre moTAbhAi naMdIvardhananA duHkhano snehano-vinaMtIno svIkAra karI be varSa pachI dIkSA aMgIkAra karavAnuM svIkAryuM temAM teonI kuTuMba pratyenI vatsalatAnA dhanya darzana thAya che. emano A rAga tIvra vairAgya mATenI pUrvabhUmikA hatI. rAga ke dveSathI para rahI uttama jIvana jIvavuM e emanuM dhyeya hatuM. dIkSA aMgIkAra karyA pachI bhagavAna mahAvIre prathama tApasonA kulapatinI prArthanAthI karyuM. e samaye teoe bhagavAna mahAvIranA pAMca abhigraha : 1) 2) 3) 4) aprIti thAya tyAM vasavuM nahIM - cAturmAsa karavuM nahIM, hamezAM kAryotsarga karIne ja rahevuM, prAyaH mauna dhAraNa karavuM, karapAtramAM ja bhojana karavuM, ane gRhasthano vinaya karavo nahIM. cAturmAsa morAka gAmamAM abhigraha dhAraNa karyA. A rIte bhagavAna mahAvIranA saMyamajIvanane khUba gati maLI. dIkSA aMgIkAra karanAra mATe varSovAsa daramiyAna ke anya samaye kevI kALajI rAkhavI teno uttama Adeza maLyo. teonA zrImukhethI tripadI sAMbhaLIne gaNadhara bhagavaMtoe racelA dazavaikAlikasUtramAM darzAvyuM che H : dhammo maMgala muThi ahiMsA saMjamo tavo / devA vi taM namaMsaMti jassa dharmo sayA maNo II ahiMsA, saMyama-tapamaya je dharma che te utkRSTa maMgala che. AvA dharmanuM pAlana karanArane A dharmane devo paNa namaskAra kare che. jayAM hiMsA-asaMyama ane atapa che tyAM dharma amaMgala che. ahiMsA, saMyama ane tapa e traNa jainadarzananI AdhArazilA che, paraMtu ahIM to mAtra 'saMyama' nI carcA abhipreta che. dareka vyaktinA jIvanamAM - jIvananA pratyeka kSetramAM saMyama anivArya che. saMyamanuM mahattva saMyama-tyAgathI vizvakalyANano bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgala prAraMbha thaze. savRttiono karuNa rakAsa asaMyamane kAraNe ja, AjanA vizvamAM nirAzA jovA maLe che. sarjananI nahI paNa saMhAranI sAmagrI dina-pratidina vadhatI jAya che. prAkRtika sAdhano para darekano samAna adhikAra, vizva paryAvaraNanuM saMtulana vagerenI vAto thAya che paraMtu kazuM nakkara pariNAma prApta thatuM nathI. hiMsA, AMtaka, tanAva, raMgabheda, jhagaDA, haDatAla, karaphyu, lUMTa, khUna - mAnavajAtanA sarvanAza mATenI ja badhI taiyArIo cAle che. Aje ApaNe bIjAne mATe jIvatA zIkhIe-saMyama ane tyAgane jIvanazailI banAvIe prema ane zAMtinA dUta thaie. 'uttama saMyama' badhAM kSetramAM - badhA mATe anivArya che. saMyama vinAnuM jIvana e jIvana nathI. Ajano mAnavI 'tANa satata tANa laine jIvuM chuM. vedanAnuM eka parimANa laIne jIvuM chuM. lAguM chuM bahArathI zAMta bhale, paNa bhItaramAM kaMi keTalAya ramakhANa laine jIvuM chuM.' AvI viSama paristhitimAM jIvatarane pasAra karI rahyo che. jIvananAM uttama varSo gumAvI rahyo che ene deva-guru-dharmanA mahAmAMgalyakAraka pavitra paMthe lAvavAnuM ane enA jIvanamAM AzA, umaMga, taravarATa, tAjhagI ane pavitratA lAvavAnuM kArya saMyama ane tyAgathI thai zakaze. baMdhana, samasyA ane duHkhathI mukti meLavavA mATe saMyama khUba upakAraka banI raheze. sva-para kalyANa mATe maMgala banI raheze. bhagavAna mahAvIre caturvidha saMghanI sthApanA karI, (1) sAdhu, (2) sAdhvI, (3) zrAvaka, (4) zrAvikA. sAdhu AcAra-samAcArI ane zrAvakAcAra ane baMnenA spaSTa uddezo kAryo paNa darzAvyAM che. daza prakAranA zramaNa dharmamAM eka "saMyama dharma che. saMyama eTale zuM ? athavA saMyama kone kahevAya ? sam + yama - saMyama. 'samu" eTale samyapha prakAre "yama' eTale nigraha. samyaka prakAre indriyono kaSAyonA, vibhAvano nigraha karavo, tenuM nAma saMyama. samma jovA saMjamo. maNapai kAyANa ja mahaMtuM, bhagavALI mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthAt mana-vacana-kAyAnuM samyapha saMyamamAM niyamana te saMyama. vivekapUrvakanuM AcaraNa te saMyama. mana-vacana-kAyA para aMkuza rAkhI, jIvananI pratyeka pravRtti jAgRtipUrvaka karavI - pathArtha rIte karavI te saMyama. saMyama=cAritra-dIkSA. samavAyAMga sUtramAM saMyama vize darzAvyuM che ke samiti athavA sAvadhAnIpUrvaka cama-niyamonuM pAlana karavuM to saMyama che. sattara prakAranA saMyama ane sattara prakAranA asaMyama temAM varNavela che. 17 prakAranA saMyama : pRthvIkAyasaMyama, apakAyasaMyama, te ukAyasaMyama, vAyukAyasaMyama, vanaspatikAyasaMyama, be indriyasaMyama, teinidrayasaMyama, caurenidrayasaMyama, paMcendriyasaMyama, ajIvakAyasaMyama, prekSAsaMyama, upekSAsaMyama, apahatyAsaMyama, pramArjanAsaMyama, manasaMyama, vacanasaMyama ane kAyasaMyama ekendriya pRthvIkAya vagere jIvonI rakSA karavI tene koi paNa prakAranI bAdhA na pahocADavI te pRthvIkAya Adi jIva viSayaka saMyama che. ajIva pIgalika vastuo saMbaMdhI yatanA karavI te ajIva saMyama che. sthA, upakaraNa, vastra, pAtra AdinuM vidhipUrvaka pratilekhanA karavuM te prekSA saMyama che. zatru-mitramAM ane iSTa-aniSTamAM rAgadveSa na karavo paraMtu temAM mAdhyastha bhAva rAkhavo te upekSA saMyama che. jIvone dUra karIne nirjIva bhUmi para vidhipUrvaka maLamUtra Adine paraThavuM te apAdata saMyama che. vidhipUrvaka pramArjana karavuM te pramArjanAsaMyama che. mana-vAcana-kAyAno prazasta vyApAra karavo te teno saMyama che. A pratyeka prakAranA saMyamane jIvanamAM AcaravAthI paramazAMti ane zAzvata sukha maLaze. sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAe A saMyamajIvananA pAlana-poSaNa ane saMvardhana mATe satata jAgRti rAkhavAnI che. ThANAMgasUtramAM saMyamanA be prakAra darzAvyA che. (1) sarAgasaMyama, (2) vItarAgasaMyama, A mukhya prakAranA peTAprakAro paNa varNavavAmAM AvyA che. bhedaprabheda sahita saMyamanuM vizada varNana ThANAMga sUtramAM maLe che. indriya ane manane samyaka prakAre niyamanamAM rAkhavA te saMyama che. pAMca mahAvrata, pAMca samiti, traNa gupti, kaSAyono nigraha - A sarva pravRttine saMyama kahe che. saMyamanI sarvAgI - vigatapUrNa-vaijJAnika carcA jainadarzanamAM maLe che. AvI vistRta carcAthI pratyeka sAdhakane saMyamanuM yathArtha svarUpa samajavAmAM anokhI sahAya maLe che. saMyama, mAtra bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana)
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ AdhyAtmika kSetre ja nahIM, saMsArIo mATe rojiMdA vyavahAramAM paNa saMyama anivArya che. bAhya riddhi-siddha temaja sukha-zAMti saMyamathI ja prApta thAya che. vadhAre bhojana karavAmAM Ave-AhAra levAmAM Ave to, zarIramAM zakti AvavAne badale rAtre utpanna thAya che. zarIranI nIrogitA rUpa riddhi-siddha khovAi jAya che. e pAchI meLavavI hoya to khorAkano tyAga athavA sapramANa AhAra karavo anivArya che. khorAkano tyAga e bAhya saMyama che. zarIranA rogane dUra karavA mATe khorAkanA saMyamanI jarUra che to pachI jene mithyAtva kaSAyAdinA mahAroga lAgu paDyA che ane ene kAraNe AtmA potAnI nIrogItAne khoi beTho che, e gumAvelI nIrogItA prApta karavA mATe AdhyAtmika kSetre to saMyama avazya jarUrI che. saMyama vinA siddhi nahIM evuM kathana saMpUrNapaNe pathArtha che. saMyama ane tapanuM milana jaina dharmamAM tapanuM khUba mahattva che. tapanI sAthe saMyamanuM hovuM jarUrI che. saMyama vinAnA tapane phaLadAyaka mAnela nathI AvA tapathI thoDAka puNyano saMyama ane bhotika sukha-sAdhanoja prApti thai zake che paNa kalyANa ane mokSa to na thai zake asaMyamane kAraNe navAM karmono baMdha thato raheze. tethI tapanuM vAstavika phaLa karmanijarA tyAre ja prApta thaze. jyAre saMvararUpa saMmabhAvano svIkAra karavAmAM Ave navAM karmonA Agamanane saMyamathI aTakAvavA paDaze. saMyama vinAnuM tapa e tapa ja nathI. saMyama prathama sopAna che, tapa te pachInuM sopAna che. je prathama che tene prathama svIkAravAthI pachInAno svIkAra thaze. saMyama sAthenI bAhya tapasyA jaina dharmanuM vizeSa pradAna che. saMyamI sAdhaka AtmAo ApaNane saune uttama mArgadarzana ApI, bhavakaTI karAvavAnuM puNya kArya karI zakaze. uttarAdhyayanasUtranA 29mA adhyayanamAM, gautama svAmIe bhagavAna mahAvIrane prazna puchyo, 'he bhagavAna ! saMyama dhAraNa karanAra jIvane zuM lAbha thAya ?' bhagavAna mahAvIre javAba Apyo, 'he gautama ! saMyama dhAraNa karavAthI Azravono nirodha thAya che'. AvA uttama javAbathI jIvanamAM saMyamanuM keTaluM UMcuM sthAna che te bhagavAna mahAvIre darzAvyuM che. saMyamamAM sthira rahevA mATe sAdhake kevA 7 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ kevA vicAronuM avalaMbana levuM joie tenI paNa vigatapUrNa carcA maLe che. jJAnIoe sAdhakane saMyamIne kahyuM che (jJAnIonI sAdhakane zikhAmaNa). "A saMsAranA kAmabhoganA sukha vAstavika nathI, paraMtu bhAtijanya che. uparAMta, te tuccha ane alpakAlIna che. te sukhane aMte paNa duHkha che. bhogavatI veLAe duHkha che ane sukhanI pAchaLa he AtmA ! tuM rokAiza nahIM, muMjharAiza nahIM paNa tArA jIvanane zAzvata sukha maLe evI pravRtti pAchaLa tArI badhI zaktiono upayoga karaje". 'A saMsAranA loko mAyAvI ane svArthI che. tane kAmabhoga mATe AmaMtraNa ApanArA, khUba rUpALI moTI moTI vAto karaze paNa e kyAre pharI jaze te kahevAya nahIM. emanI jALamAM phasAine tArA amUlya ratnasamAna saMyamane veDaphI nAkhIza nahIM, nahI to pastAvAno pAra raheze nahI. tArI dazA dhobInA kUtarA jevI thaze". 'tane saMyamamAM je duHkha AvyuM che te kAMi haMmeza mATe rahevAnuM nathI, AvyuM che e javA mATe, A siMdhdhAMtane tArA hRdayamAM kotarI rAkhaje. vItarAga zAsanano laDavaiyo duHkhathI gabharAya kharo ?' saMyama aMgIkAra karanAra e to siMha samAna hoya che. siMha koi divasa vameluM ke koinuM eThuM kareluM khAto nathI. tema saMyama svIkAratI vakhate jenuM vamana karyuM che. tene siMha samAna saMyamIthI pharIthI kema khavAya ? hAtha-paganAM nakha eka vakhata potAnA sthAnathI chUTA thayA pachI enI koi kiMmata thatI nathI mAthethI vALa kapAvI. nAkhyA pachI, kApelA vALanI koi kiMmata karatuM nathI evI rIte saMyamarUpI padano tyAga karyA pachI enI koi kiMmata rahetI nathI'. jenA kAraNe tane yaza-kIrti prApta thayA che ene ja tuM choDavA taiyAra thayo che ? tArA jevo hatabhAgI koNa ? kyAM narakanAM dukho, kyAM tiryaMconA parAdhInatAnAM duHkho. e hisAbe tane saMyamamAM duHkha zuM che ? hakIkate saMyamajIvanamAM to AnaMda....AnaMda.... AnaMda.... ne AnaMda ja hoya. chatAM emAM duHkha jaNAtuM hoya to tenuM kAraNa zuM? emAM to saMyama pratyenI tArI aruci ja kAraNa che. emAM saMyamano doSa nathI paraMtu tArI arucino ja doSa che. asthitaratAmAM sthiratA lAve evA uttama vicArone roje roja sAdhake ciMtanamAM lAvavA joie jethI potAno saMyamabhAva vizeSa daDha thAya, saMyamajIvanane TakAvI rAkhavAnuM vizeSa baLa ane samajaNa prApta thAya. ((8) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMyamajIvana aMgIkAra karanArane kevA lAbha thAya che ? zAstrakAroe saMyamajIvananuM khUba gaurava karyuM che. jainadharmamAM AtmAne paramAtmA banAvanAra mahattvanA avalaMbana tarIke saMyamajIvananuM gaurava karyuM che. apavAdarupa thoDAka kissAone bAda karatAM, sAdhaka jIva saMyamadhAraNa na kare tyAM sudhI siddhatvane prApta karI zakato nathI. jIva, bAdhaka dazA choDIne sAdhaka dazA prApta kare ane siddha dazAne vare e enuM dhyeya hoya che. A siddha dazA ja sarvottama sthiti che aMtima lakSya che. paraMtu e dazA prApta karyA pUrve saMyamathI kevA kevA lAbha thAya che te joie. - 1) 2) 3) 4) 8) saMyama ekatva bhAvanAmAM ramADanAra che. saMyama e asaMgadazAne arpanAra che. saMyama e kaSAyone vamAvI sutelA AtmAne jagADanAra che. saMyama e AtmaguNonA vikAsanuM mahatvanuM sopAna che. jIvanamAM rahelA AtmaguNonA A bhUmikAe samajAya che. AtmaguNonI rakSA paNa kare che. saMyama e baMdhanane kApanAra tIkSNa chINI che. saMyama e pApa-tApane zAMta karanAra che. saMyama e tyAga sAthe AtmIyatA bAMdhI potAno dosta banAvanAra che. saMyama e vaktAne verI mAnI tene dezavaTo ApI, saraLatAnA svIkAra mATe taiyAra kare che. saMyama AkAzavata sadA nirlepa rahenAra che ane 'huM' mAMthI 'te' nA rAhe lai jAya che. vItarAganA mahelamAM praveza karavAnuM mukhya dvAra saMyama che. AvA uttama lAbha saMyamajIvanathI maLe che tethI pratyeka mAnavInuM kartavya che ke teNe A lAbho meLavavA bhavya samyak puruSArtha karavo joie ane e mArge pragati karatAM karatAM, uttama guNonI prAptithI saMsArasAgara tarI javAnI zakti prApta karavAnI che. bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ caugati vAraNa che sukhakAraNa saMyama guNa nidhAna TaLe tApa trividhanA Apa bane bhagavAna kapaDuM meluM thAya to tene dhovuM paDe tema AtmA upara caDI gayelA karmanA melane dhovA mATe saMyama che. karma prakSAlane vAri maMtra viSApahAraNe vAyu medhAvaraNe bhAri saMyamazivasukha kAraNaH karmanI malinatAne dhovA mATe vAri (pANI) che. saMyama AtmarUpI vastra upara coMTI gayelA melane dhovA mATe saMyamanuM pANI joie. sAbu-pAuDara vagere badhuM ja hoya paraMtu pANI na hoya to ? pANI vinA kapaDAM dhovAya kharA ? tema jayAM sudhI jIvanamAM saMyama nahI Ave tyAM sudhI aMdaranI malinatA dUra nahI thAya. koine jhera caDI gayuM hoya to gAruDI maMtra bolI jhera utAre, tevI ja rIte saMyama e aMdaramAM paDela viSayanI vAsanAnuM jhera utAranAra maMtra che. karmarUpI kALA bhammara vAdaLAo AtmAne AvaraNa karIne rahyA che. jo jIvanamAM saMyamarUpa pavana hoya to karmanAM vAdaLA vikherAi jAya ane AtmAnuM vizuddha svarupa pragaTa thAya. saMyama ja zivasukhanuM kAraNa che, saMyama jevo duniyAmAM anya koi rasa nathI. bhagavAna mahAvIrasvAmIe jIvanabhara jevI sAdhanA-ArAdhanA karI che. jevuM uttama jIvana teo jIvI gayA che tenuM ja temaNA pratipAdana karyuM che. AcArane sarvottama dharma kahenAra bhagavAne potAnA jIvanamAM uttama prakAranuM AcaraNa karyA pachI ja ApaNA saunA mATe tenI prarupaNA karI hoya te badhuM khUba naisargika ane asarakAraka bane che. jJAna, darzana, cAritra, tapa, dAna ane bhAva ema pratyeka paranuM teonuM koru ciMtana ja nahIM kudaratI AcaraNa-svAbhAvika kartavya ApaNA saune mATe ajoDa preraka baLa banI rahe che. vizvamAM jemano uttama AcAra ane e AcAranuM vicAra mAraphata uttama nirupaNa jagatane prApta thayuM hoya to te bhagavAna mahAvIranuM che. AcAra ane vicArano, veza-vANI-vRtti ane vartanano ajoDa saMgama samanvaya bhagavAna mahAvIranI vizvane maLelI anupama bheTa che. 10 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana)
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA saMyamajIvanane samRddha banAvavAmAM jJAna, darzana, cAritra, tapa, dAna ane bhAvanuM zuM mahattva che tenI saMkSepamAM carcA karavAno Azaya che. vigatapUrNa carcA karavA mATe to pratyeka mudA upara eka svataMtra vizALa graMtha thai zake teTalI bharapUra sAmagrI AgamakAroe ane jJAnIoe ApI che. jJAnanA mahAsAgaramAMthI eka-be amRtabiMdu, ahIM darzAvavAno prayAsa che. jJAna ane bhagavAna mahAvIranuM saMyamajIvana H vItarAga paramAtmA anaMtajJAnI-anaMtadarzanI bhagavAna mahAvIra, jagatanA jIvone mokSano mArga batAvI gayA che. mokSamArganI ArAdhanA samyadarzana, samyagujJAna ane samyakacAritrathI thAya che. bhagavAna mahAvIrano AtmA saMsAranA aMtanI najIka pahoMcyo che, mAtra eka bhava bAkI rahyo che. manuSyalokamAM janma levo che paNa devanA sukhane choDavAnI jarA paNa vedanA teone thatI nathI. sukhasaMpatti, saMyoga ke viyoga temanA AtmAne DagAvI zake tema nathI. mati-zruta ane avadhi ema traNa jJAna sAthe teono A dharatI para janma thayo. kevaLajJAna prApta karavA mATeno puruSArtha A bhavamAM karavAno emano uddeza che. vardhamAna moTA thai rahyA che. e jANe che pote siddha che, buddha che paraMtu mAtAne rAjI rAkhavA nirdoSa bALaka jevAM tophAna karI rahyA che, e tophAnamAM paNa emanuM Atmateja camake che. A AtmatejanA camakArA jemAM jovA maLe che tevA be prasaMgo joie. pahelo prasaMga :- bagIcAmAMthI cUMTI lAvelA sugaMdhI puSponI vaNIthI dAsIo trizalAmAtAno kezakalApa gUMthI rahyA che. traNa varSanI vayanA bALaka vardhamAna e sajAvaTane joi rahyAM che ane ekAeka raDavA lAge che. mAtA gabharAine doDIne vardhamAnane teDI le che ane rudananuM kAraNa jANavA icche che. vardhamAna javAba Ape che, "mA ! phUlane kema mArI nAkhyAM ?' mAtA kahe che ke mAryA nathI, DALImAMthI cUMTI lIdhAM che. bALaka vardhamAna kahe che kUla DALI para hoya tyA sudhI ja jIvatAM rahe che, cUMTI laie to e marI jAya. mAtA pharIthI pUche che, beTA, A phUla kyAM maryA che e to tAja-sugaMdhI che' vardhamAna kahe che ke nA mAM ema nathI kSaNe-kSaNe e - karamAtA jAya che.' pharIthI phUlane cUMTIza nahIM mAM, mane bahu duHkha thayuM che. potAnA jJAnathI vardhamAnane badhe sarvatra AtmAnA darzana thAya che. ( 11 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ bIjo prasaMga :- koi eka vAra mAtA vardhamAnane lai pAsenA bagIcAmAM pharavA gayA. lIlA dhAsanI hariyALI lonamAM mAtA, dAsIo sAthe cAlI rahyA che. vardhamAna dUra UbhA UbhA emane jue che. mA, pAse bolAve che paNa e Avato nathI ane kahe che, 'mA, e dhAsanA jIvone te zA mATe kacarI nAkhyAM ? ene keTalI pIDA thai rahI che ? jo enA ujharaDA mArI pITha para paDyA che !' mAe doDIne vardhamAnane teDI lIdho ane tenI pITha para joyu to kharekhara ujaraDAnAM nizAna hatAM. e joine mAtA khUba duHkhI thai. sUkSma jIvanI hiMsA paNa bALa mahAvIrathI sahana nathI thatI. chakAyanA rakSaka jIvananA A baMne prasaMgo, teonI sUkSma ahiMsA, jIva mAtra pratyenI dayA tathA anukaMpAne vyakta kare che ane uttama udAharaNa prApta thAya che. zALA zikSaNa :- bALaka vardhamAnane zALAe bhaNavA mokalavAmAM Ave che. zikSaka teonA jJAnane jANI prabhAvita thayA, hakIkate to jeno AtmA jJAnanA tejathI tejomaya che tene bhaNavAnuM zuM hoya ? ene bhaNAvavAnI koNa hiMmata karI zake ? 30 varSanI vaye vaDIla baMdhu naMdIvardhananI AjJA lai, mAtA-pitAnA avasAna pachI. dIkSA le che teo jANatA hatA ke parivAra sAthenA je kaMi RNAnubaMdha che te A bhave ja pUrNa karavAnAM che. tethI sArA-kharAba badhAM ja baMdhano A bhave bhogavI levAnAM che bAhyAMtara nigraMtha banIne sAdhanAne paMthe Daga mAMDe che. sarvasvano tyAga karI dIdho che. e tyAga paNa keTalo naisargika-sAhajika che ! jayAM jayAM teo vicaryA che vihAra karyo che. tyAM tyAM khUba pariSaho-upasargo sahana kare che kevaLajJAna prApta karavA bhavya puruSArtha-satata jAgRti ane tapa-dhyAna kare che. maunabhAve badhuM sahana kare che. teo sAdhanAno mArga keTalo kaThIna che te darzAve che, ane kevaLajJAna prApta thatuM nathI tyAsudhI mauna seve che. jagatanA sarva padArthonuM yathArtha svarUpa teo jANatA nathI tyAM sudhI upadeza paNa ApatA nathI ! sAdhanA badhA ja pariSaha-upasargo samatAbhAve sahana karIne teoe kevaLajJAna prApta karyuM che. bhagavAna mahAvIrane deva-mAnava ke pazuoe je je upasargo ApyA che te 12 $ bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ badhA ja jIvo sAthe prabhune vera hoya toja e jIvonA aMtaramAM veranA bhAvo jAgyA hoya. bhUtakALanA bhavomAM keTalA jIvo sAthe kevAM-kevAM vera bAMdhyA haze to ja teone aMtima bhavamAM eka sAthe e badhAM udayamAM AvyA ane bhogavavA paDyAM. paraMtu jUnA verAnubaMdha, navAM karmanA baMdhanamAM nimittupa nathI banyA. devarAja indranI sahAyano asvIkAra karIne, aDagatAthI atyaMta samatA pUrvaka sahI le che. badhAM ja karmo ne hasatAM hasatAM AvakAra Ape che ane karma siddhAMtane spaSTatAthI darzAve che, sAmAnya jIva hoya ke tIrthaMkarano AtmA hoya badhAe pApa-puNya bhogavavAM ja paDe. karma AgaLa badhAM sarakhAM. gautama ane gozALo baMne pratye samAnabhAva darzAvI bhagavAna mahAvIre sAdhaka mATe kevI jAgRti ane kevA uttama-maMgala bhAvomAM lIna rahevAnuM te darzAvyuM che. janmatAMnI sAthe ja teoe indra Adi devone potAnI zaktino paricaya Apyo ja che, teoe dhAryuM hota to badhA upasargone saraLatAthI dUra karI zakyA hota, paraMtu tema na karavAnuM mukhya kAraNa paNa A aMtima bhavamAM badhA pApa-puNyanA hisAba pUrNa karI paramagatine prApta karI levAnuM che. bhagavAna mahAvIre potAnAmAM rahelI jJAnanI zaktino upayoga sva mATe nathI karyo ke, AvatAM vighno-saMkaTonA nivAraNa mATe paNa nathI karyo paraMtu, vizvakalyANa ane vizvamAMgalya mATe karyo che. A dvArA AdhyAtmika utthAna ane sAmAjika utthAnano Adarza prastuta karyo che. jJAna e aMdhArAmAM paDelA AtmAne oLakhavAno dIvo che H jainadharmamAM jJAnane sarvocca sthAna ApyuM che. jJAna vinAnI kriyAnI kazI kiMmata nathI, eTaluM ja nahIM jJAnanuM phaLa virati che evuM darzAvIne samyajJAna darzana ane cAritrathI ja mokSa prApti thai zake che. mokSaprAptinuM sAdhana jJAna sarva karmathI chuTakAro apAvI zake che. jJAna-darzana-cAritrarUpa ratnatrayI ne khUba mahattvanuM sthAna ApyuM che. jJAna, AtmAnI svabhAvadazA che. jJAna e amRta che, rasAyaNa che, auSadha che, ajJAnarupa rogane dUra karanAra jJAna, rAga-dveSane dUra karanAra parama jyotirupa che. paramasamAdhi jJAnathI prApta thAya che. AtmA svayaM jJAna svarUpa che. jJAna AtmA che ane AtmA jJAna che. AcArAMga sUtramAM darzAvela che. 'je AtmA che te vijJAtA che, je vijJAtA che te ja AtmA che'. AtmAnA anaMtaguNa hovA chatAM jJAnaguNanI mahatA che. jIvAtmA jJAna svarUpa hovA chatAM 13 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ anaMta guNonI sAthe jJAnaguNa paNa karmothI Avarita che. e AvaraNa dUra karavAnI tAkAta paNa samyakajJAnamAM che. A jJAna guNa ja jIva ane ajIvano bheda samajAve che. pratyeka jIvamAM karmAnusAra jJAnanI tIvratA ke maMdatA hoya che. sAdhanAnA kSetre jIva jema jema puruSArtha vaDe AgaLa vadhato jAya che tema tema karmanAM paDaLo dUra thatA jAya ane jJAnaguNano vikAsa thato jAya che jeno jJAnaguNa prakAzita che te, potAnA AtmasvarUpa nijAnaMdane mANI zake che svabhAvadazAnuM vAstavika svarUpa pAme che. jaDa ane cetanane samajAvanAra jJAnaguNane kAraNe ja jIvAtmAmAManya jIvamAtra pratye maitrI, karuNA, mAdhyastha bhAva, pramodabhAva vagere apUrvabhAvo sthAyIrupa vase che. ArAdhanAnA kSetre samyakajJAnanI ja kiMmata che. mAnava jIvanamAM jJAnA meLavavA khUba doDadhAma kare che, paraMtu jayAM sudhI meLaveluM jJAna samyaka na hoya. tyAMsudhI te jJAna karmanirjarAnuM kAraNa nathI banI zakatuM. caturgatirupa saMsAramAM janma-maraNanAM kAraNabhUta karmothI mukta thavA samyakajJAnanI prathama jarUra che. samyakatva vinAnuM jJAna mAnavane, jIvanamAM bhautikasamRddhi, mAna, sanmAna, paiso, pratiSThA jarUra apAvaze paraMtu-AtmakalyANa mATe, bhavanI paraMparA toDavA mATe, karmanI nirjarA karavA mATe to samyakajJAna anivArya che. jJAnaguNono pUrNa vikAsa te kevaLajJAna che. jJAnaguNanI saMpUrNa zuddha paryAya kevaLajJAna che. paraMtu jANapaNAnI taratamatAne kAraNe jJAnanA pAMca prakAra darzAvela che. ThANAMgasUtra, naMdIsUtra, tattvArthasUtra Adi graMthomAM (1) mati, (2) zrata, (3) avadhi, (4) manaparyava, (5) kevaLa - prakAra darzAvela che. pratyekanA peTA prakAra ane vistRta carcA paNa karavAmAM AvI che. ahI A badhI carcA aprastuta che. paripUrNajJAna to mAtra kevaLajJAna ja che. A jJAna prApta thayA pachI bIjA kazAnI AvazyakatA rahetI nathI. jJAnIoe kahyuM che ke ApaNe ApaNA ajJAnane oLakhIzuM to jJAnanI kSitijano vistAra thaze. jJAnano punita prakAza ajJAnanA aMdhakArane ApaNA jIvanamAMthI dUra karI, pavitratA ane sAtvikatA tarapha ApaNane lai jAya. jJAnarUpI AMkha ane kriyArUpI pAMkha, AtmapaMkhInuM urdhvagamana phAve che. 14) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyagadarzana ane saMyama sAdhanA : samarpaNanI zarUAta jo arihaMtathI che to sAdhanAnI zarUAta samyagadarzanathI che. tattvArthazraddhAne samyagadarzanam arthAta jinezvara bhagavaMte kahelA tattvo paranI zraddhA e ja samyagadarzana che. samyagadarzana vinA samyagajJAna, samyaphacAritra ke samyaktapanuM astitva paNa zakya nathI. paramAtmA ja sAcA, huM nahIM, A vicAra sAthe manane saMmata karavuM paDaze. ahaMkArane ogALyA vinA samarpaNa nathI ja nathI. A vAkyane satata smRtimAM rAkhavuM e manuSya sarala AcaraNa ahaMnA tyAga mATe bharapUra prayatna karatA rahevAthI samyagadarzana maLaze. jainadarzana spaSTapaNe kahe che ke pratyeka AtmAmAM paramAtmA thavAnI zakti paDI che. puruSArtha kare to koi paNa paramAtmA banI zake che. paramAtmadarzanuM bIja, samyagadarzana che. zAstrakAro evuM darzAve che ke je bhavamAM jIva pAme e ja eno pahelo bhava ! enI pahelAnA bhavonI koi gaNatarI ja nahIM. prabhu mahAvIra, mahAvIra banyA te pahelAMnA teonA 26 bhavone joizuM to khyAla Avaze ke teo kyAMthI kyAM pahoMcI zakyA ? keTakeTalAM kaSTo sahana karIne paramAtmApadane pAmI zakyA, TUMkamAM, je bhavamAM jIva prathama samyagadarzanane pAme che te bhavathI tenI Atma-sAdhanAno prAraMbha thAya che ane mokSa pAme tyAM sAdhanAnI pUrNAhuti thAya che. samyaphadarzana ethI e bhavonI ja gaNatarI thAya che. bhagavAna mahAvIra 27me bhave mokSe padhAryA te pUrve teonA 26bhavo thayA che ane badhA maLIne 27 bhavonI gaNanA karavAmAM Ave che. samyagadarzana eTale zuM ? 'samyagadarzana'mAM be zabdonuM milana che. samyak = padArtha + prazasta; darzana eTale zraddhA, je vastu jevI hoya tevI ja rIte temAM zraddhA rAkhavI te samyagadarzana. vastunuM satya-yathArtha darzana karavuM te. kevaLajJAnI bhagavaMtoe potAnA pUrNa jJAnathI jagata ane jagatanA padArthonuM sAkSAta darzana karIne je padArtho mATe je jAtano abhiprAya Apyo che, te abhiprAyane atyaMta AdarathI mAnya rAkhavosvIkAravo tenuM nAma che samyagadarzana. kevaLajJAnIe jJAnanI AMkhathI joine je satyatatva jagatane darzAvyuM te satyatatvane ApaNe zraddhAnI nirmaLa AMkhathI jovuM - te mujaba vRttimAM parivartana karavuM tenuM nAma samyagadarzana. ((15) bhagavAna mahAvIra a saMyamajIvana
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyagadarzana AtmAnA anaMtagaNomAM zraddhA guNanI nirmaLa paryAya che. AtmAno e svAbhAvika dharma che. paraMtu anAdikALanI AtmAnI mUDhadazA-darzana mohanIyanA AvaraNathI AtmAno mULa zubha (zudhdha) guNa AvRtta thayo che. je rIte medhapaTalathI Avarita sUrya prakAza medhapaTalanA dUra thavA prakAzita thAya tema darzana mohanIya dUra thatA samyagadarzana pragaTa thAya che. A samyagadarzana AdhyAtmika vikAsanuM prathama, madhyama ane aMtima sopAna che. bhedajJAna paNa samyagadarzanathI prApta thAya che. Agama graMtha uttarAdhyayana sUtramAM darzAvela che ke jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, baMdha, nirjarA ane mokSa - e navatattvanI svabhAvathI arthAt upadezAdi nimitta vinA athavA upadeza dvArA rucipUrvaka zraddhA karavI te samyagadarzana che. navatatvanI zraddhA sahitanA AtmatattvanI zraddhA ja pradhAna che. nava tatvanuM yathArthonuM paddhArtha rIte, pUrNa zraddhAthI zravaNa, manana ane nididhyAsana karIne jIva parabhAvathI mukta evA svarUpe pichANI zake che. saMkSepamAM, ema paNa kahI zakAya ke samyagadarzana eTale navatatvanA AdhAre jaDa ane cetanano bheda karIne caitanyatatvanI anubhuti karavI. samyagadarzana eTale Atmadarzana. anubhavagocara hovA chatAM tenI abhivyakti pAtra bhede bhinna prakAre thAya che. jaDa ane cetanano bheda karI, jaDane choDI cetanamAM sthira thavuM te ja mukhya che. zrI pUjyapAdasvAmIe 'ibdopadeza' mAM darzAvyuM che. jIva ane pudagala baMne dravya bhinna che, e ja tatva no sAra che, te sivAyanuM ane je kAMi vyAkhyAna che te teno ja vistAra che. prakAzanA bhAvamAM aMdhakAra saMbhavita ja nathI tema bhedajJAna ke samyagadarzananA sadbhAvamAM anaMta saMsAravardhaka karmo TakI zakatAM ja nathI. 'uvasagacahara srota' mAM samyaktvano mahimA varNavatA kahyuM che. he prabhu ! ciMtAmaNi kalpavRkSa samAna tArA samyakatvanI prApti thatAM samyaktvane pAmelA jIvo, pApone vidgone dUra karI ajaraamara sthAna mokSane pAme che. munizrI devacaMdrajIe dravyaprakAza mAM samyagadarzanano mahimA varNavatA kahela che ke je koi bhavyajIva bhedajJAnanI anubhUtimAM ja tallIna rahe che te, karmonAM baMdhanone eka kSaNa mAtramAM ja ukheDI nAMkhe che, temAM bhedajJAna mukhya kAraNa che, tenA abhAvamAM baMdhanA cakramAM phasAyelo jIva AThe prahAra mAtra karmabaMdhana ja kare che ane tenI jALamAM phasAine saMsArabhramaNa kare che. 16 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ uttarAdhyayana sUtramAM mokSanuM pravezadvAra-mokSanuM mULa samyagadarzana che, evo ullekha darzAvI zAstrakAra kahe che "samyagadarzana vinA jJAna nathI, jJAna vinA cAritra nathI. jJAna ane cAritra vinA mokSa nathI nirvANa nathI'. A draSTie nirvANa prAptinuM mULa samyagadarzana che. nirvANaprAptinuM mULa, jJAna-darzana ane cAritranI pUrNatA che. jayAM sudhI jIvano draSTikoNa yathArtha na hoya, samyapha na hoya tyAM sudhI sAdhanAnI sAcI dizAnuM bhAna thatuM nathI ane enA vinA lakSyasudhI pahoMcAtuM nathI. lakSya sudhI pahoMcavA mATe zraddhA parama Avazyaka ja nahI, anivArya che. zraddhAne jJAnIoe parama durlabha kahI che. mAnavanuM sarvottama dhana zraddhA che. zraddhAvAnane ja samyaphajJAnanI prApti thAya che. pratyeka sAdhakane bhagavAna mahAvIre samyakajJAnadarzana-cAritra-tapanI ArAdhanA karI paramapadanI prApti karavA mATe samyaphapuruSArthaAcarI sidhdhazilA para sthAna meLavavAno uttama paMtha darzAvyo che. zAstrakAra bhagavaMtoe samyagadarzanano apUrva mahimA jaNAvatAM varNavela che, samyagadarzanarUpa ratnathI koi zreSTharatna nathI, samyagadarzana mitrathI koi zreSTha mitra nathI, samyagadarzana baMdhuthI koi zreSTha baMdhu nathI ane samyagadarzananA lAbhathI vadhAre koi lAbha nathI'. AcArya zrI ratnasuMdara vijayajIe darzAvyuM che, taraNatAraNa to jinazAsana ja ! tribhuvananAyaka to arihaMta paramAtmA ja ! zaraNabhUta to jinavacano ja ! maMgaLabhUta koi hoya to arihaMtAdi cAra ja ! lokamAM uttamarUpa koi hoya to arihaMtAdi cAra ja ! jagatamAM sahu mATe zaraNabhUta hoya to arihaMtAdi cAra ja ! basa, zarIranA romaromamAM ane AtmAnA pradezapradezamAM pedA karIe A nAda ane enA dvArA anubhavIe samyagadarzananI sparzanAno svAda ! AtmAnuM muktigamana nizcita karI denAra o samyagadarzana ! mArA tane anaMtaanaMta namaskAra ! 17 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyagadarzananI prApti kvI rIte ? saMtanA samAgama vinA koi paNa AtmA sAdhanAne mArge pragati karI. zakato nathI evI mAnyatA che te ghaNe aMze yathArtha che. tattvArthAdhigama sUtramAM AcArya umAsvAtijIe samyagadarzananI prApti kevI rIte thAya che te praznanA uttaramAM kahyuM che ke be prakAre prApta thAya che. (1) nisargathI, (2) adhigamathI. nisarga arthAt koinA paNa nimitta vinA adhigama eTale koinA nimittathIkoinI sahAyathI. je jIvane bhUtakALamAM kyAreya samyagadarzana na thayuM hoya tene prathama samyaphadarzananA prAgaTyAmAM koine koi nimitta avazya hoya che. pachI bhalene e tIrthaMkara paramAtmA hoya, nigraMtha saMta hoya. paraMtu je jIva ekavAra samyagadarzana pAmyo hoya paNa mohanIyanA udaye, te jIva samyagadarzanathI patita thaI jAya ane pharI e ja bhavamAM samyagadarzana thAya tyAre tene koi nimittanI jarUra nathI, svayaM ja pragaTe. koi paNa jIva samyaktva tyAre ja pAmI zake ke jayAre tenI vyavahAra zuddhi thai hoya. eka vAra jene samyagadarzana thai gayuM tenuM bhavabhramaNa sImita thai jAya che, mokSa nizvita thAya che. jo A samyagadarzana TakI rahe to trIje bhave mokSa thAya, nahIM to paMdarame bhave ane aMte ardhapudgala parAvartamAM to mokSa thai ja jAya. samakgadarzana prApta karavA mATe potAmAM ja UMDA UtaratAM zIkhavAnuM che. jAtasAthe vAta karavAnI jAtane oLakhavAnI 'huM' ne jagADavAnI vAta karavAnI, 'huM' koNa ? satata vicAravAnI ane huM' nI zodha karavAnI pravRtti karIe samyagupuSArthamAM lAgI jaIe to samyagadarzana prApta karavuM muzkela nathI. Atmika kSetre ApaNI saunI A prAthamika pharaja che. svayaM-svayaMne zodhe, svayaM-svayaMne jANe, svayaM-svayaM ne mANe-paramAMthI khasavAnI ane jAgRtipUrvaka AtmazodhamAM macI paDavAthI ApaNA aMtaHkaraNamAM samyagadarzananuM bIjAropaNa avazya karI zakazuM evI draDha zraddhA sAthe badhI sAdhanA karavAnI che. ApaNuM carama ane paramadhyeya e ja banI rahevuM joie, bhavaparaMparAnuM cakra aTakI jAya ane AtmasAkSAtkAra prApta thAya evI mAMgalyakArI sAdhanA karI laie. AvI uttamasAdhanA ja jIvananI sArthakatA banI raheze ane mAnavabhava maLyAno parama AnaMda mANI zakAze. 18 ) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana)
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyagadarzanathI jIvanamAM AvatuM AmUla parivartana : AtmAnA jJAnamaya, AnaMdamaya, zAzvata svarUpI svAnubhavasiddhinI. pratIti thatAM bhavabhramaNA bhAMgI jAya che. bAhya jagata tene svapna jevuM niHsAra lAge che. sama saMvega, nirveda anukaMpA ane AsthA jevA lakSaNo enAmAM pragaTa thAya che. zAzvata svarUpanI pratIti thatAM have tene mRtyuno bhaya paNa sparzato nathI. samyaphacAritra : jinezvaradevanA zAsanamAM samyagadarzana ane samyaga jJAna pachI samyaphacAritranuM sthAna che. AtmAne sarva pApathI mukta banAvanAru cAritrA che. jagatanA sarve jIvone abhayadAna ApanAruM cAritra che. AtmaguNomAM sthiratA ApI karmamAtrano kSaya karanAruM cAritra che. samyakadarzana ane samyaphajJAna meLavyA pachI jayAM sudhI samyaphacAritranuM pAlana mAnavanA jIvanamAM AvatuM nathI tyAM sudhI mokSa maLato nathI. jJAnanuM phaLa virati che-cAritra che. jJAna ane kriyAthI arthAta AcaraNathI mokSa maLe che. cAritra eTale zuM ? saMcita karelAM karmono kSaya kare te cAritra athavA AtmasvarUpamAM caraNa, vicaraNa, ramaNatA te cAritra che. "sarvathA siddhi' mAM cAritra mATe kahyuM che. je AcaraNa kare che, jenA dvArA AcaraNa karAya che athavA AcaraNa karavuM te cAritrA che. cAritradharma eTale sarvajIvonuM ekAMte hita manathI icchatA, AtmAnAM pariNAma arthAt sarvasattavAhitAzaya. bhagavatI ArAdhanA mAM kahyuM che. jenAthI hitane prApta karAya che ane hitanuM nivAraNa karAya che ane cAritra kahe che athavA sajajana jenuM AcaraNa kare che tene cAritra kahe che. saMsAramAM paribhramaNa karAvanArA sarva hetuonA nAza karanArA ane aMtaramokSane prApta karAvanArAM AtmAnAM pariNAma samyaphacAritra che. jIva jayAre viSaya ane kaSAyonAM pariNAmono tyAga karI jJAtA ane dRSTApaNAno bhAva keLave che tyAre te saMsAranAM samagra kAryo paratve nirvedabhAvano anubhava kare che. ((19) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ A nirvedabhAvane prApta thayelo AtmA svabhAvamAM sthira thAya che, AtmasvararUpamAM ramaNatA kare che. muni devacaMdrajI 'AgamasAra' mAM cAritranA svarUpane vigate samajAve che. teo lakhe che, 'cAritra eTale caMcalatA rahita sthiratAmaya pariNAma ane AtmasvarUpane viSe ekatvapaNe ramaNa, tanmayatA, svarUpa vizrAMti-tattvAnubhava te cAritra. emaNe A vicArane niSedha pakSa ane vidhipakSa baMne pakSathI samajAvela che. niSedhapakSa : pariNAmonI caMcaLatAno abhAva eTale jeTale aMze moha ane kSobhanAM pariNAma ghaTatA jAya teTale aMze caMcaLatA ghaTatI jAya che. jJAnIoe darzAvyA mujaba darzanamohanIyakarmanA pariNAma rupa moha ane cAritramohanIya karmanA pariNAma rupa kSobha che. cAritramohanIya karmano sarvathA abhAva thAya tyAre kSobhano abhAva thavAthI, caMcaLatAno abhAva thAya ane jIva pUrNa akaMpapaNAne pAme che. jyAM sudhI moha ane kSobhanAM pariNAmarUpa caMcaLatA che tyAMsudhI AtamapradezomAM kaMpana thAya ane te kaMpanathI karmabaMdha thAya. paraMtu jyAre te caMcaLapariNAma sthira banI jAya tyAre Atmapradezo paNa akaMpa banI jAya karmabaMdha aTakI jAya che ane te ja cAritranI pUrNatA ke yathAkhyAta cAritra che. yathAkhyAta cAritra pragaTa thAya che. A cAritra pragaTa thatAM saMpUrNa karmakSaya chAya che ane te muktinuM kAraNa banI zake che. vidhipakSa : sthiratAnAM pariNAma ane AtmasvarUpane vize ramaNatA te cAritra. caMcaLatAnA nAzathI sheje sthiratA Ave che ane svarUparamaNatA thAya che. A svarUpa ramaNatA te ja cAritra che. te ja svadharma che. A svarUpa prApta karavA mATe sahu koie samyakpuruSArtha karavAno che. anAdikALathI Adhi-vyAdhi-upAdhirupa trividha tApathI bhaTakatAM jIvane svarUparamaNatA ane zuddha tatvAnubhavathI svadharamAM vizrAMti thAya che. paramazAMtino anubhava thAya che. jIvanI vizrAtinuM sthAna cAritra che. 'aNagAradharmAmRta' mAM paMDita AzAdhare cAritrane vRkSanI chAyAnI upamA ApatA kahyuM che ke mumukSuoe janmarUpa mArgano thAka utAravA samyacAritrarUpa vRkSanI 20 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ chAyAno Azraya levo joie. bAhyatApathI trasta thayelA jIva, vRkSanI chAyAmAM vizrAMti pAme che te ja rIte vibhAvanA bhAvathI trAsita thayela AtmA paNa cAritrarUpa vRkSanI chAyAmAM vizrAMtino anubhava kare che. cAritranA prakAra : cAritranA pAMca prakAra maLe che. ThANAMgasUtramAM cAritra eka che tema darzAvyuM che. to bIjI mAnyatA mujaba dezavirati ane sarvavirati ema be prakAra che. opazamika, zAyika ane kSAyopathamika ema traNa bheda che. sarAga, vItarAga, sayoga ane ayoga cAra prakAra paNa maLe che. sAmAyika, chedopasthApanIya, parihAra vizuddha, sUkSmasaMparAya ane yathAvAta - pAMca prakAra paNa darzAvela che. pratyekanI carcA nahI karatAM - dezavirati ane sarvavirati - be prakAranI carcA joie. bAhyakriyAnI taratamAne kAraNe cAritranA be bheda paDe che. (1) dezavirati cAritra, (2) sarvaviraticAritra. | hiMsA, asatya, corI, abrahma ane parigraharUpa pAMce Azravano tyAga te virati che. A sthULa pApa pravRttiothI thoDA samaya mATe virAma pAmavuM te dezaviraticAritra che ane sarvaprakAranI pApa pravRttiothI sarvathA ane sarvadA virAma pAmavuM te sarvacAritra che. dezaviratinA dhAraka sAdhu che. alpaaMze virati te aNuvrata' che jayAre sarvIze virati te "mahAvrata' che. zrAvako dvArA grahaNa karAyelA vrata sAdhunAM vratothI nAnAM hoya che. tethI paNa tene aNuvrata kahyAM che, e vrato potAnA svarUpamAM nAnAM hotAM nathI. mahAvrata ke aNuvrata A vizeSaNa vratonI sAthe joDAya che te tenA pALanAranI kSamatAnA sAmarthyane kAraNe joDAya che. zrAvako eTale vratonA upAsako, te upAsakonI dazA samajAvavA mATe bAravratonuM varNana paNa 'upAsakadazAMga' sUtramAM maLe che. sarvavirati dhara sAdhuo mATe pAMca mahAvrata, chaDuM rAtrIbhojana tyAga, anivArya vrata che. 'mAcArAMgasUtra', 'praznavyAkaraNa' sUtra tathA "pannavaNAM' sUtramAM sAdhuone mATe pAMca mahAvrata, pAMca samiti ane traNagupti A tera prakAranuM cAritra darzAvela che. 21 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ samyak-cAritranuM mahattva : cAritra e mAnavajIvananI amUlya mUDI che, samyakcAritra e mokSamArgamAM pradhAna che. je AtmA samyacAritrane prApta kare che tenAmAM ajaba koTInI garimA pragaTe che, paNa te AtmAmAM ja samAtI hovAthI Atma lakSya vinAnA AtmAonI dRSTimAM AvatI nathI. je muni cAritramAM pUrNa hoya che te thoDA abhyAsI hoya topaNa dazapUrvanA jJAtA karatAM caDhiyAtA hoya che, arthAt te cAritranI pUrNatAthI mokSa meLavI zake che ane cAritranA abhAve dazapUrvanA abhyAsI paNa saMsAramAM paribhramaNa kare che. kahevAno uddeza e che ke jJAnamAtrathI iSTasiddhi nathI. jJAnane anurUpa samyaAcaraNa na hoya to badhuM nakAmuM che. jJAnathI vidvattA meLavAya che, jyAre samyacAritrathI vItarAgatA meLavAya che. cAritra vinA mukti nathI. cAritradharma ATalo mahimAvaMta hovAne kAraNe samyacAritranuM pAlana karatAM munivaronAM caraNamAM devo paNa namaskAra kare che. rAjA hoya ke raMka, cAritrano svIkAra karIne pUjanIya, vaMdanIya banI zake che ane AtmasAdhanA karI mokSa meLavI zake che. samyakcAritrano svIkAranAra muni AtmaguNomAM sthira thAya che. saMpUrNa AraMbha-samAraMbhano tyAga karI, jJAna-darzana-cAritra-tapanI ArAdhanA karanAra sAdhu samyakcAritrI divase divase potAnAM pariNAmomAM, vizudhdhi meLavatA anupamasukho meLave che. 'uttarAdhyayana' sUtra mAM kahyuM che, 'je puruSa pratyeka mAse daza daza lAkhanuM dAna kare che tenA karatAM kaMi paNa dAna nahIM karatA evA saMyamI sabhyacAritra pALanAra zreSTha che'. svarUparamaNatAnI anubhUti karAvanAra mahAmUlA saMyama jIvana viSe zabdomAM varNana zakya nathI. samyaktapa : karmanirjarAnuM amodha sAdhana tapa jainasAdhanApadhdhatino prANa che. jaina dharmanI pratyeka kriyAmAM ahiMsA, saMyama ane tapanuM gauravavaMtu sthAna che. dareka kriyAmAM tapa kendra sthAne rahe che tapa e sAdhanAnuM teja che, zakti che. tapazUnya sAdhanA niSprANa che. sAdhanAno bhavya mahela tapanA sudraDha pAyA para racAya che. tapasAdhanAmAM jJAnayukta tapane ja 22 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAdhAnya maLyuM che. jJAnayukta tapa ja samyaphatapa che. tapa dvArA karmanirjarA e AtmavizuddhinuM sarvotkRSTa sAdhana che. karoDo sAdhako tapasAdhanAne apanAvI, Atmavizuddha karI AtmA para lAgelA karmadalikono kSaya karI siddha, buddha ane mukta thayA che.. AcArAMgasUtra, bhagavatIsUtra, aupapAtika sUtra, sthAnAMga sUtra, uttarAdhyayana sUtra, dazavaikAlika sUtra tathA tatvArtha sUtramAM tapanI carcA maLe che. dazavijayati dharmamAM tapa aMtargata che. sAdhu AcAramAM tapanuM svataMtrarUpathI varNana karela che tapathI navAM karmano baMdha aTake che ane pUrve upArjita karmono kSaya thAya che. tapathI sakAma nirjarA thAya che. jema agni rasoi banAvavAmAM nimitta bane ane kaMika bhasma paNa karI nAMkhe tema tapathI karmano kSaye tathA UMca gatinI prApti paNa thAya che. tapakriyAnuM mukhya lakSa karmakSaya che, UMcagatinI prApti gauNa che. uttarAdhyayana sUtramAM gautamasvAmIe bhagavAna mahAvIra svAmIne prazna karyo, he bhagavAna ! tapathI jIvane zuM prApta thAya che ? bhagavAna mahAvIre javAba Apyo. 'tapathI jIva pUrvasaMcita karmane bodA banAve che, karoDo bhavanA saMcitA karmanI tapathI nirjarA thAya che'. - dIrdhakALathI saMcita karmarajane tapadvArA zIdhra naSTa karI zakAya che. je rIte agni, havAnI madadathI ghAsa kASTa vagerene bALe che. tema jJAnarUpI havAthI yukta zIla, saMyama ane samAdhithI prajavalita tArUpI agni saMsArarUpI bIjane bALe che. jemAM mATIthI yukta suvarNa agnimAM tapAvavAthI zuddha thAya che tema jIva, vizuddhine prApta kare che. tapadharmanI ArAdhanA saraLa nathI. zarIra paranI mamatAno tyAga ane AhArasaMjJAnI lAlasAne paNa choDavI paDe che. kAyAne jinAjJAkathita kaSTamAM joDyA vinA kayAreya AtmakalyANa thAya nahIM. jaina dharmanA tIrthaMkaronuM jIvana tapAsatA - e jIvana vizenI vigato vAMcatAM kahI zakAya ke teo tapasAdhanAnA mahAna puraskartA hatA. eka ja bhavamAM potAnI mukti nizcita che evuM jANatA hovA chatAM, zramaNa bhagavAna mahAvIre bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ sADA bAra varSanI ugra tapasyA karI che ! temAM cauvihAra upavAsa, lAga2 be divasa emaNe kyAreya AhAra lIdho nathI. eka divasamAM be vAra paNa emaNe AhAra karyo nathI. emanuM sAdhanAmaya jIvana tapanI anokhI preraNA ardhI rahe che. tapanuM mukhya prayojana, prayatnapUrvaka karmapudgalone AtmAthI judA karI vizuddha AtmasvarUpane pragaTa karavAnuM che. ethI ja bhagavAna mahAvIre kahela che ke tapa AtmazodhananI prakriyA che. tapa jIvanane saccidAnaMda anubhUti karAve che. tapanI vyAkhyA : jJAnIoe tapa' nI bhinna bhinna vyAkhyAo ApI che, jemAMnI thoDIka nIce darzAvela che. (1) icchA nirodha : tapa - arthAt icchAono virodha karavo te tapA (2) jenAthI zarIranI sAta dhAtuo tapta thAya che te tapa che. athavA jenAthI azubha karmo tapta thAya che te tapa. navIna karmonA pravezano jenA vize abhAva hoya, jenI haiyAtimAM navAM karma na baMdhAya ane jenAthI pUrve upArjita karmono kSaya tene 'tapa' kahe che. je jJAnAvaraNIya Adi ATha prakAranAM karmone bALI nAkhe tenuM nAma tapa che. (5) je karmane tapAvI AtmAthI alaga karI de che te "tapa" che. (6) je sAdhanAthI pApakarma tapta thai jAya che tene tapa' kahe che. vAsanAone kSINa karavA mATe, saMcita karmono nAza karavA mATe tathA AdhyAtmika baLa vadhAravA mATe je je upAyothI zarIra, indriya, kaSAya ane manane tapAvavAmAM Ave che, te badhA upAyone tapa' kahe che. athavA je aMtargata vAsanAone, zarIrane ane karmane kRza kare che te tapa' che. je AtmArUpI suvarNane tapAvI karmarUpI melathI rahita zuddha kuMdana jevo banAvI de tapa che. ((24) ' bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ tapanA prakAra : tapa Atmazodhana ane karmakSayanI eka akhaMDa prakriyA che, paraMtu svarUpa ane sAmagrInA AdhAra para athavA sAdhanano bheda darzAvavA tapanA mukhya be bheda pADavAmAM Avela che. (1) bAhyatapa, (2) AtyaMtara tapa. uparAMta, A darekanA cha peTAprakAra che. baMne maLIne tapanA kula 12 bheda varNavAmAM Avela che. | * 'tapAcAra bAra bheda', cha bAhya, cha AtyaMtara, zarIrane lagatA hovAthI anazana Adi cha prakAranA bAhyatapa che ane AtmAne sIdhA sparze tevA prAyazcitta Adi cha AtyaMtara tapa (1) bAhya tapa - sarvasAdhAraNa janasamAjamAM je tapanA nAmathI oLakhAya che, athavA bIjAne je pratyakSa dekhAya che, jeno sIdho prabhAva zarIra para paDe che, je mokSanuM bahiraMga kAraNa che-sAdhana che tene bAhyatama kahe che. 'sarvArtha siddhimAM" pUjayapAdasvAmI darzAve che. bAhyadravyanA AlaMbanathI bIjAne jovAmAM AvatA tapane bAhyatapa kahevAya che. bAhyatapa AvyaMtara zuddhinuM nimitta che. A tapathI mananI vizuddhi, saralatA ane ekAgratAnI sAdhanA thAya che. AtyaMtara tapamAM pragati karavA mATe bAhyatapa sIDInuM kAma kare che. AtyaMtara tapanI siddhi mATe draDha AdhAra ane prazastabhUmikA taiyAra karavAmAM bAhyatAnuM mahatvapUrNa sthAna che. dharma ArAdhanA mATenuM pradhAna sAdhanA zarIra che, evu vItarAgI uttama AtmAoe darzAvyuM che. zarIra para AvatAM kaSTo mahAna phaLa Ape che. DhaDhaNamuni, dhannA aNagAra, caMpAzrAvikA AdinA bAhya tapanI jJAnIoe mukta kaMThe prazaMsA karI che. eTaluM ja nahIM, parva divasonI ujavaNI mATe paNa zAstrakAroe bAhyatAnI ja himAyata karI che. oLImAM AyaMbila, paryuSaNamAM chaTTa-aTTama-aThThAi vagere, jJAnapaMcamIno upavAsa divALInA chaThTha, mauna ekAdazIno upavAsa, paphakhIno upavAsa. vipnanAza mATe paNa tapa. 2pa bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ A rIte bAhyatama AtmAne sanmArgamAM sthira rAkhavAnuM apUrvasAdhanA che. sAdhune jitendriya banAvavAmAM bAhya-tapanI mahattvanI bhUmikA hoya che. anazana, uNodarI, vRttisaMkSepa, rasaparityAga-A cAra prakArathI rasanendriya para kAbU Ave che. kAyakaleza ane vivakatazayanAzanathI, pratisalInatAthI sparza, dhrANa, cakSu ane zrotanA viSayo para anAsakti Ave che. manano saMyama tapamAM hoya che e Avazyaka paNa che. bAhyatapa paMcendriya saMbaMdhI viSayasukho prati udAsInatA lAvavAmAM, kaSTa sahana karavAmAM, zarIranI Asakti ane mamatvabhAvane dUra karavAmAM tathA AtmakalyANamAM pravRtti rahevAmAM khUba sahayogI bane che. AhArasaMjJAnI Asaktine kAraNe jIvanamAM tapa na thai zakato hoya toya tapa pratyeno AdarabhAva leza mAtra dhaTADazo nahI, bAhyatapanI TIkA ke niMdA karIne pApanA bhAgIdAra thazo nahIM, tapanA mArge AgaLa vadhI rahelA sattvazALI . jIvone hRdayanI vaMdanA karajo, evo tapa ApaNe paNa karI zakIe evI bhAvanA, bhAvatA rahejo. 'tapa karIe samatA rAkhI ghaTamAM'. AcArya ratnasuMdaravijayajI darzAve che. 'samatvabhAvane AtmasAta karavA sAthe - bAhyatapanI sAdhanAmAM jhukAvanArA karmasattAne jhukAvI devAmAM pracaMDa saphaLatAne varyA che jayAre AhAra saMjJAne paravazA banelAonA karmasattAe DUcA kADhI nAkhyA che. mahAmunivara kuMDarika, maMguAcArya muni ASADhAbhUtine saMyamajIvananI sAdhanAnA uttama koTinA phaLathI vaMcita rAkhavAnuM kAma AhArasaMjJAe karyuM che, tenuM vismaraNa na thavuM joie. zarIrano zreSTha upayoga tapa che. zarIra game teTaluM taMdurasta hoya, sAmAnuM mana mohI le tevuM AkarSaka hoya toya enI kiMmata to enI aMdara beThelA AtmAne kAraNe ja che, A vAta barAbara samajAi javI joie. AtmAne gauNa gaNIne zarIrane sAcavavAnI kALajI levA jevI bIjI koi mUrkhAi hoi zake nahIM. AtmakalyANamAM sahAyaka bane eTalA pUraMtu zarIra paNa mukhya. tapanI upAsanA zuddhinI upAsanA che. AtmazuddhinI pravRtti che. navatattvamAM tapano samAveza nirjarAmAM karyo che. navI azuddhi AtmAmAM pravezavA na de ane jUnI azuddhisApha karyA vinA na rahe evI tapanI upAsanAmAM paNa sAvadha rahevAnuM che. tapane krodha khAi na jAya te mATe pUrI jAgRti rAkhavAnI che. tapanuM ajIrNa krodha che, tene dUra rAkhavAnI pUrI saMbhALa levAthI khUba lAbha thaze. ((26) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana)
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ (2) AtyaMtara tapa - A tapa prAyaH aMtaHkaraNanA vyApArarUpa che. A tapamAM bAhyadravyonI apekSA hotI nathI. A tapa loko dvArA draSTigocara hoto nathI - eTale ke lokonI najaramAM Avato nathI. prazasta ciMtana-mananA ane anuzIlana dvArA manane ekAgra, zuddha ane nirmala banAvavuM te AtyaMtara tapano mukhya uddeza che. A AtyaMtara tapa viziSTa vyaktio dvArA ja tapanA rUpamAM svIkRta thAya che. enA vinA karmanI nirjarA thatI nathI, muktinuM aMtaraMga kAraNa A tapa che. bAhyatapa e svayaM Atmazuddhino hetu nathI temaja baMdhanamuktinuM kAraNa paNa nathI. bAhyatapa, AtyaMtara tapa mATenI sarasa bhUmikA pUra pADe che - AtmazuddhinuM paraMparAe kAraNa bane che. AtyaMtara tapa vinA ekalA bAhyatapane jainadarzana vizeSa lAbhakArI gaNAvela nathI. AtyaMtara tapapradhAna che. guNasthAnakanI bhUmikA mujaba joIe to bAhyatA pahelA ane trIjA guNasthAnake hoya che - tyAre AtyaMtara tapanI zarUAta cothA guNasthAnakathI thAya che ane tenI pUrNAhuti caudamA guNasthAnake thAya che. tethI ema jarUra kahI zakAya ke bAhyatapathI AtyaMtara tapa caDiyAto che. AtyaMtara tapane najIka karI ApanAra athavA AtyaMtara tapamAM pravezavAno mArga mokaLo karI ApanAra hovAthI ene bAhyatapa gaNela che. uparAMta, bAhyata: bAlajIvone susAdhya hovAthI teo temAM pragati karI zake che ane vizeSa pragati karatAM AvyaMtara tapanI paNa sAdhanA karavA lAge che. AtyaMtara tapa vinA bAhyatapa pUrNakarmanirjarA karavAmAM asamartha che. AtyaMtara tapanI prarUpaNA karI bhagavAna mahAvIre paraMparAgata tapano AMtara zudhdhino upAyarUpe vistAra karyo che. tapasAdhanA mAtra eka manuSyagatimAM ja saMbhavita che. naraka temaja devagatimAM audArika zarIrano udaya tathA paMcamahAvratarUpa saMyama nathI. tiryaMcagatimAM, paMcamahAvratanuM pAlana asaMbhava che. tethI mAnavabhavamA nitya AcaraNa karavuM zreyaskara che. bAhya ane AtyaMtara ema baMne prakAranA vizuddha tapathI bahirAtmA-aMtarAtmA bane che ane aMtarAtmA vikAsa pAmIne paramAtmA bane che. bAra prakAranA tapa AtmavikAsanA ArohaNa mATenAM uttama sopAno che. mAnavajIvana ke munijIvanane dhanya banAvavA tapa e AtmavikAsa mATe uttama sahAyaka che. anazana-uNodarI, bhikSAcarI AhAratyAga, rasa-parityAgathI saMjJA ((7) zi7. bhagavAna mahAvIra ao saMyamajIva
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ (rasa) tyAga, kAyakaleza, prati saMlInatA tapathI dehAdhyAsatyAga, prAyazcitta tapathI svadoSa darzana, vinaya tapathI paraguNadarzana, vaiyAvacca tapathI indriyaramaNatA tyAga, svAdhyAya tapathI svarUparamaNatAnI prApti ane dhyAna tathA vyutsargatapathI samAdhi jevI uttama guNa samRddhi prApta thAya che, aneka labdhio prApta thAya che. 'karma khapAve cIkaNAM, bhAvamaMgala tapa jANa, pacAsa labdhi upaje, jaya jaya tapa guNa khANa.' samyaphatapanI sahAyathI AtmA, sarva karma khapAvIne siddhAcalamAM zAzvata nivAsa prApta karI zake che. AvA uttama maMgala tapane vaMdana. bhagavAna mahAvIranI tapazcaryA, AMtarika vizuddhino rAjamArga zarIra ane mananA aneka prakAranA rogo sAme catura kuzaLa ane anubhavI vaidha jema vividha prakAranA auSadho Ape che tema devAdhideva parama tIrthaMkara mahAzramaNA bhagavAna mahAvIre bhavaroganA nivAraNa mATe ekamAtra uttamakoTinuM tapazcaryArUpI auSadha ApI ApaNA para parama upakAra karyo che. ' prabuddha karuNAnA karanAra mahAzramaNe potAnA nija jIvanane prayogazALA banAvI, A auSadhino saphaLa prayoga potAnI jAta upara karyo pachI ja tapazcaryA nAmanI utkRSTa jaDIbuTTI ApaNane ApI. pramAdI jIvanacaryAmAMthI apramatta banavA mATe bAhya tapazcaryA che. jIvanI pramAdI sthitimAM zarIra tathA indriyo sAdhanAmAM bAdhaka thai jAya che. bAhya tapazcaryA dvArA saMyama AvavAthI cetanA jAgRta thaze. ane mana tathA zarIra sAdhanAmA pravRtta thaze. AtyaMtara tapazcaryAthI A mArge AgaLane AgaLa vadhI zakAze mATe ja bhagavAna mahAvIre bAhyatapanuM anusaMdhAna AtyaMtara tapa sAthe joDI AMtarika vizuddhinA rAjamArga para javA aMgulinirdeza karyo. zrI AcArAMgasUtranA navamAM upadhAna zrata adhyayananA cothA uddezakamAM bhagavAnanI anazana, uNodarI, rasaparityAga Adi tapasyAonI, gocarI gaveSaNA vidhi, dhyAnasAdhanA ane prabhunI apramata avasthAnA varNana para ciMtana karatAM jaNAze ke prabhunI tapa sAdhanA, AhAra pANInA svaicchika niyaMtraNapUrvakanI hatI. 28 ) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ temanI utkRSTa tapa sAdhanAmAM satata jAgRti, cetanA ane dhyAnamagnatA abhipreta hatI. bhagavAnanA sahaja thai jatA bAhya tapa sAthe AvyaMtara tapanA anusaMdhAnanuM adbhuta sAyujaya racAtuM. bhagavAne be mAsathI vadhAre to kyAreka cha mahinAnA cauvihAra upavAsa karyA hatA. ThaMDA tuccha ke pheMkI devA yogya bilakula amanojJA AhAra karI letA. A vAta bhagavAnanA AhAra pratyenA taddana anAsakta bhAvanAM darzana karAve che. zabdAdi indriyonA viSayathI virakta thaine mana ke alpabhASI banI ThaMDInA samaye paNa chAyAmAM rahI dharmadhyAna ane zukladhyAna karatA. unALAnI baLabaLatI bapore sUrya sAme ugratApamAM sUryAbhimukha AtApanA levA chatAM jIvamAtra sAme caMdana jevI zItaLatA varasAvatAM pAceya indriyone saMyamamAM rAkhI kaSAya para vijaya prApta karyo. ApaNane prazna thaze ke bhagavAnanuM zarIra, dharmasAdhanAmAM bAdhaka na hatuM chatAM - bhagavAna kAyAkaSTa zuM kAma ApatA ? 1, * bhagavAnanI A sahaja jIvanacaryA hatI. saMyama ane tapanI ataMradhArAmAM e evA tallIna banI jatA ke bAhya apekSAnI pUrtino prazna ja gauNa banI jato. zArIrika kaSTonA dardanI anubhUti evI vyaktione vadhu thAya che, jenI, adhyAtmacetanA supta hoya. bhagavAnanI adhyAtma cetanAnuM jAgaraNa pUrNataH hovAthI temanI tapa sAdhanAnI jAgRti samAdhiprekSA ane apratijJA sAthe joDAyelI hatI tethI teo game tevA kaThina tapa karavA sAthe satata samAdhibhAva mAMja rahetA ane teo koIpaNa prakAranA pUrvagraha ke haThAgrahathI prerita saMkalpathI taddana muktAvasthAmAM hatA. anArya pradezanI guphA, kotaro, khaMDera, verAna sthaLo ke bhayaMkara vanamAM temanuM vicaraNa thatuM. sAdhanA daramyAna zarIranA bAhya ke AMtarika rogono pratikAra karavA, bhagavAna auSadha upacAra karavAnI icchA paNa na karatA. A vAta zarIra pratyenA anAsakta bhAvanI pratIti karAve che. ((29) 29 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvaThA )
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ brAhmaNa, zramaNa gAmanA bhikSuko, cAMDAla, bilADI, kutarA, pakSIo ke prANIonI AjIvikA (AhAra-pANI)mAM vikSepa na paDe ke bhaMga na thAya tenuM dhyAna rAkhI bhagavAna bhikSA mATe jatA. lukhA, sUkA nIrasa padArthono AhAra kyAreka maLe kyAreka na paNa maLe to paNa rAgadveSa rahita saMcama bhAvamAM prabhu pAMca samiti ane traNaguptithI yukta rahyAM hatA. jIvananA koIpaNa kSetramAM tapa vinA siddhi maLatI nathI. jIvananI bAhya pravRtti jevI ke kaLA, sAhitya, saMgIta, vyApAra ke arthopArjanamAM paNa tapazcaryA hoya to ja temAM saphaLatA maLe paraMtu, A to bhautika kSetranI vAta thai. jenadarzanamAM mahAzramaNa mahAvIranI. tapazcaryAmAM mukhyatve AdhyAtmika vikAsanI vAta abhipreta che. 'munizrI saMtabAlajI kahe che ke bahibUta parabhAvathI thatI kriyAomAM caitanyanI je zaktio vaheMcAI ane vikharAi jAya che tene ekatrita karI prakhara saMyama karavo tenuM nAma tapa,' te judI judI rIte vahI jatI aneka nirjaraNIonA jalano saMgraha karavAthI jema sthAyI saMcaya thAya che ane tenA yogya upayogapachI vidyuta jevI pracaMDa zaktionuM sarjana thai zake tema, caitanyanI saMgrahita zaktimAMthI eka ajoDa navacetanA pragaTe che. AthI koipaNa dharma tapAsatAM pratyeka dharma saMsthApake tapazaktinI anivArya AvazyaktA svIkArI che. A zakti khoTe mArge veDaphAi na jAya ane temAM aniSTa tattva bhaLI nA jAya tenI saMbhALa ke takedArI, jJAna, viveka ane atyaMtara tapa rAkhe che. bhagavAna mahAvIrano kAyotsarga e zarIra pratyenuM mamatva, mUcchabhAva choDavA preraka bane che ane, dehAdhyAsa choDavAnI pAvana prakriyA che. sAdhanAmAM maunane adhika mahattva apAyuM che. maunano vyApaka artha to TheTha mananA saMyama sudhI pahoMce che. sAdhaka mATe vANI saMyama upakAraka che. sAdhakanI zaktino bahu moTo hisso vANI dvArA ja veDaphAi jAya che. 30 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana)
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranI dIrgha mauna sAdhanA pachI RjuvAlikA nadIne kinAre je jJAna pragaTa thayuM te zAstra banI gayuM. dhyAna ane Asana bhagavAnanI bAhyAbhyatara sAdhanAnA aMgo che. ukaDuM Asana, padmAsana, sukhAsana ane go-dohaAsananuM bAhya tapazcaryAmAM sthAna che. bhojana e sudhA nivAravA arthe upayogI che ane, jIvana mATe padArtha che. padArthajIvana nathI. ATha mAsa bhagavAne bhAta, borakuTa ane aDadanA bAkaLA. para jIvana nirvAha karyo te ghaTanA emanI zarIra sthitinI sahajatA ane nirmohatAne spaSTa kare che. bhagavAnanA svAda vijayanuM e pratIka che. bhagavAna mahAvIranI sAdhanAmAM temaNe pariSaho samatAbhAve sahana karyA, upasargo para vijaya meLavyo, maitrIbhAvathI prANImAtrane jItI lIdhAM. bhagavAna mahAvIranA tape siddha karyuM ke tapazcaryA naisagika auSadha che. tapa e zarIra, mana, ane AtmA e traNe ne taMdurasta karanAra saphaLa jaDIbuTTI che. vairAgyavRtti ane abhyAsathI te sahaja bane che. yogamAtrano samAveza tapazcaryAmAM che. tapazcaryAe ja zramaNa mahAvIrane bhagavAna mahAvIra banAvyA. pariSahothI pAra utaryA. upasargo para vijaya meLavI AMtarazatrune parAjita karI arihaMta banyA. vizvamaitrI pragaTAvI jIvamAtrane jItI lIdhA. bAhyAvyaMtara tapathI bhagavAna mahAvIra vizvavaMda trivijayI mahAvIra banyA. tyAga : daza zramaNa dharmamAM eka 'ciyAe dharma' che, A pAribhASika zabdanA (1) tyAga, (2) dAna, (3) visarjana, (4) akiMcanya vagere artha thAya che. ApaNI pAse hoya tene supAtre ApI devuM temaja ApaNe lai zakIe tema hovA chatAM tene choDI devuM tene tyAga kahe che. bAhya nava prakArano parigraha tathA AtyaMtara cauda prakAranA parigrahano sarvathA tyAga karavo athavA AvazyakatAnusAra rAkhIne bAkInAno tyAga karavo, temaja koi paNa vastu upara mUrchA na rAkhavI ke saMgraha na karavo tene tyAga kahe che. tapanI sAthe tyAga saMkaLAyela che. tyAga dharmanA pAlanathI aneka lAbha thAya che. ((31) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvala)
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ urAdhyayana sUtramAM tyAgadharmathI jIvane kevo lAbha thAya che. tenuM varNanA maLe che. jene moha nathI tenuM duHkha gayuM, jene tRSNA nathI teno moha gayo. jene lobha nathI tenI tRSNA gai ane jeno lobha naSTa thai gayo. tenA mATe Asakti Adi kaMi paNa hotuM nathI'. tyAgadharmanI ArAdhanAthI moha jAya che, tRSNA jItAya che ane lobha jAya che tethI tyAga dharmanA upAsakane koi paNa prakAranI mamatA ke Asakti hotI nathI. tyAgadharma : (1) (2) (3) saMtApane saMtApI nAkhe che. icchAne samApta kare che saMvegane vadhAre che. mAru kaMi nathI' no maMtra zIkhave che." nivRttinA paMthe, jIvAtmAne dore che. aparigrahanI tAlIma Ape che. vItarAgatAnA mahelamAM praveza karavAnuM dvAra che. ratnatrayIno pAlaka ane poSaka che. dehAdhyAsane dezavaTo ApanAra ane svamAM ramaNatA karavAnAra che. (9) tyAgadharmamAM sthira thavA sAdhake zuM vicAravuM joIe ? (1) he jIva ! tane je prApta thayuM che, te puNyanA kAraNe. e puNyaphaLano bhogavaTo tArA ekalAthI na thAya emAM bIjAono paNa bhAga che. tArA puNyaphaLamAM tyAgIdharma ArAdhakone bhAgIdAra banAva. (2) pUrve tyAgadharma sevyo haze tethI Aje tane badhuM sahelAithI maLI rahe che, tane je prApta thayuM che te jagatanA keTalAya jIvone prApta thatuM nathI, have bhavAMtaramAM pharIthI prApta karavuM hoya to tyAgadharmane svIkArI tenuM ArAdhana karavA lAgI jA. (3) tyAge tene Age ane mAMge tene bhAge' he manuSya, tuM tArA tyAgadharmamAM sthira thA. ((32) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvala )
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) tyAgathI jIvo vartamAna sukhI che, tyAga dharmamAM pratyakSa sukha dekhAi rahyuM che, evA tyAgadharmane sevanArane parabhavamAM sukha prApta thaze ja. (5) mamatAnI gAMTha choDyA vinA tyAga thato nathI. mamatA e pApa che. e pApanA tyAgathI puNya prApta thaze. (6) jo tyAgadharmathI aLago rahyo to puNyaphaLamAM maLelI vastuo tane tyAgIne cAlI jaze. e tane tyAgIne cAlI na jAya te pahelAM tuM ja ene tyAgI de. (7) bhoga rogane AmaMtraNa Ape che, tyAga yoga Ape che. jo roganA bhoga na banavuM hoya to tyAgane svIkArI le. (8) mAna-moTAi meLavavA mATe ke Aloka-paralokanA sukha prApta karavAnA lobhe tyAgadharmane sevIza nahiM, mAtra eka AtmakalyANa artheja tyAgadharmane apanAvaje. (9) jeo tyAjya vastuonI prApti arthe ja tyAjaya vastuno tyAga kare che, teono tyAga aneka anarthone utpanna kare che. tAro tyAga AvA prakArano to nathI ne ? (10) tyAga dharmamAM sthira thavA mATe tIrthaMkaronAM tathA mahAtyAgInAM jIvanacaritra vAMcavA-vicAravA jethI tyAgadharmanI bhAvanA sudraDha bane. tyAganA prakAra : 'ThANAMga sUtra'mAM tyAga cAra prakArano darzAvyo che. (1) manatyAga, (2) vacana tyAga, (3) kAya tyAga, (4) upakaraNa tyAga. manathI koi paNa bhogya vastuno tyAga karavo, tene manatyAga kahe che. athavA AtmavirodhI vibhAva bhAvano manathI tyAga karavo tene manatyAga kahe che. 33 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMdha samakSa, gurujInI sAkSIe bolIne, bhogya vastuno tyAga karavo tene vacanaMtyAga kahe che. athavA sAvadyakArI aziSTa bhASAno, utsUtra vacanano, AzAtanAkArI, udvegajanaka vacanano tyAga karavo tene vacanatyAga kahe che. kAya tyAga - kAryotsarga ke saMthArAmAM zarIrano tyAga karavo tene kAyatyAga kahe che. athavA niMdanIya, tyAgavAyogya duSkRtyo, kAyAnI caMcaLatAno, abhakSya dArU, mAMsAhAra Adino tathA niMdanIya sthAnamAM javAno tyAga karavo tene kAyA tyAga kahe che. mana-vacana-kAyAnI aguptino tyAga karavo tene anukrame mana-vacana ane kAyA tyAga kahe che. anAAvazyaka bAhya upakaraNono tyAga karavo tene upaNa tyAga kahe che. dAna :- bhAratIya saMskRtimAM dAnanuM dhaNuM mahattva che. vizvamAM jayAM jayAM jaino vase che tyAM tyAM dAnano pravAha vaheDAvavAne potAno dharma samaje che. jaina dharmamAM dAna dharmane khUba agatyanuM sthAna maLyuM che. pratyeka jaina dAna ApavAmAM apAra AnaMda anubhave che. AgamanAM pAnA para tathA itihAsanAM pRSTho para aneka dAnezvarIno paricaya maLe che. tIrthaMkarano AtmA dIkSA pUrve 'varasIdAna' Ape che. vartamAnamAM paNa aneka jaina dAnezvarI che. vaMdanIya che. 'dAna'no artha :- potAnA adhikAramAM rahelI vastu uparathI potAno adhikAra haTAvI laine bIjAne ApI devo tenuM nAma 'dAna'. svaparanA upara upakAra karavAne arthe potAnI vastuno tyAga karavo eTale ke te anyane ApI devI tene 'dAna' kahevAya che, vidhipUrvaka supAtrane dAna devuM te 'tyAga' che 'dAna' che. lobha e pApanuM mULa che to dAna e puNyano pravAha che. dAna to saMpattino yathocita saMvibhAga che. zAstrakAroe dhananA mukhya traNa vyApAro gaNAvyA che. (1) dAna, (2) bhoga, (3) nAza. A traNamAM dAnane anyane udAratA pUrvaka ApavAne sauthI uttama upAya gaNAvela che. evo paNa ullekha maLe che ke dharmakAryamAM je dAna karato nathI tenuM dhana kAM to agninA prakopathI baLI jAya che, rAjA harI le che bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana 34
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ athavA to cora lUTI jAya che. satkAryo mATe saMpattino pravAha relAvavo e atyaMta prazaMsanIya mAnavakartavya che. dAna kartavyabhAvanAthI ja karavuM joie. dAnanI pAchaLa anya koi svArtha ke pratyupakAranI apekSA na hovI joie. deza-kALa ane pAtra joine dAna karavuM joie. dAnatIrthamAM pAvana thayelo mAnava punaHpunaH saMpattino prasAda prApta kare che ane paramaAnaMda mANI zake che. saMyama ane tyAga, dayA ane dAna jIvanane dhanya banAve che. saMpatti bhogya nahIM paNa tyAjya che. ApyuM eTaluM ApaNuM evo rasa keLavavo joie. zrAvaka dharmanAM zrAvakanAM kartavyomAnuM eka mahattvanuM kartavya dAna che. saMpatti-Avakano niyata karelo hisso acUka dAnamAM ApavAnuM kartavya dareka zrAvake bajAvavuM joie. saMpattine vAvIe tene vAparIe ke veDaphI nAkhavAmAM ja pharaja pUrNa thayelI na mAnI laie to mAnavajIvana sArthaka thayuM gaNAze. dAnanA prakAra :- ThANAMgasUtramAM dAnanA daza prakAra gaNAvyA che. (1) anukaMpAdAna, (2) saMgrahadAna, (3) bhayadAna, (4) kAruNyadAna, (5) lajjAdAna, (6) gauravadAna, (7) adharmadAna, (8) dharmadAna, (9) kariSyati dAna, (10) kRtadAna. darekanI thoDI vigata nIce pramANe che. (1) anukaMpAdAna/abhayadAna :- dayAthI prerAine aMdha, lUlA laMgaDA, anAtha, Apatigrasta jIvone je dAna ApI pharaja bajAvyAno saMtoSa mAne che tene anukaMpAdAna kahe che. abhayadAnano samAveza paNa A prakAramAM thAya che ane ApaNA zAstrakAroe abhayadAnane khUba mahattvanuM dAna-zreSThadAna paNa kahyuM che. (2) saMgrahadAna :- roga, bhUkaMpa, jaLarela, tophAna AdithI pIDita vyaktione sahAyatA ApavI te 'saMgraha dAna' che. (3) bhayadAna :- rAjA-maMtrI, koTavAla, polIsa, sarakArI adhikArI vagerenA DarathI je dAna ApavAmAM Ave che. tene bhayadAna kahe che. bhUta-pizAca, melI vidyA vagerethI mukta thavA mATe je vastu-paisA-vidhi karavAmAM Ave te bhayadAna che. 35 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ (4) kAruNyadAna :- svajananA avasAnathI thatAM zokane kAraNe ApanArA dAnane kAraNya' dAna kahe che. maraNottara kriyA pAchaLa thatA kharca ke tenI tithine divase apAtA dAnane kAruNyadAna kahe che. (5) lajajAdAna :- lajajAne vaza thaine ApavAmAM AvatuM dAna lajAdAna che. janasamUhamAM beThela koi vyakti pAsethI jayAre koi AvIne dAnA artha rakama mAMge tyAre mAganArane rAjI rAkhavA ke janasamUhanI zaramane kAraNe ApavAnI icchA na hovA chatAM dAna ApavuM te. (6) gaurava/kIrti dAna - yaza kIrti ke prazaMsA pAmavA athavA potAnuM nAka rAkhavA, samAjanAM potAnI vAha vAha bolAya - pratiSThAmAM vadhAro thAya te AzayathI thatA dAnane 'gaurava dAna" kahe che. | (7) adharma dAna :- je dAna devAthI dAna lenAra vyakti hiMsA, jUTha, corI vagere kuvyasano seve athavA anya koi paNa prakAranI pApa pravRttimAM - pApa pravRttine poSavAmAM dAna apAya to tene adharma dAna kahevAya che. (8) dharma dAna :- zrata ane cAritranA dharmanA poSaNa ane vRddhi mATe je dAna dharmabhAvanA sahita ApavAmAM Ave, tene dharmadAna kahe che. dharmanA ArAdhaka saMtone je 14 prakAranuM dAna, dharmabuddhie emanA jJAna, darzana, cAritra ane tapanI vRddhi mATe apAya tene dharmadAna kahe che. (9) kariSyati dAna :- vartamAnakALe dAna ApavAthI mane bhaviSyamAM pratyakArarUpe dAna maLaze. evI icchAthI ApavAmAM AvatA dAnane kariSyati dAna kahe che. (10) kRta dAna :- pahelA karelA, upakAranA badalAmAM je kAMI ApavAmAM Ave tene 'kRta dAna' kahevAya che. 36 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ dharmadAna sAdhuone tathA dharmanI ArAdhanA karanAra zrAvakone emanA jJAna, darzana, cAritra ane tapamAM sahAyaka thavA, e guNanI vRddhi karAvavA mATe je potAne arthe nipajela hoya ane potAne mATe lAvela vastuo ApavI tene dharmadAna kare che. A vastuo 14 che. upara darzAvela 10 prakAranA dAnamA 'dharma dAna' niravadha . niravadya eTale pApavinAnuM dAna. je dAna dIdhA pachI dAtAne pApa na lAge tevuM athavA dAnathI potAno tathA bIjAno saMyama guNa puSTa thAya tene dharma dAna kahe che. sAdhuoe 14 prakAranA dAnamAMthI koi paNa dAna ApavAthI je lAbha jIvane prApta thAya che evo lAbha koine paNa dAna devAthI thavAno nathI. dAnamAM ApelI pratyeka vastuno sAdhuoM pUrI kALajIthI - koi jIvanI virAdhanA'na thAya tenI satata jAgRti rAkhIne ja upayoga kare che tethI, sAdhuone ApeluM dAna jeTaluM phaLadAyI nIvaDe che tevuM jagatamAM anyasthAne kareluM dAna phaLadAyI nIvaDatuM nathI. 'bhagavatIsUtra' mAM gautamasvAmIe, bhagavAna mahAvIrane prazna karyo, 'he bhagavAna ! je zramaNopAsaka zramaNane sUjhato AhAra vahorAve tene zo lAbha thAya ?' bhagavAna mahAvIre kahyuM, 'he gautama! je koi zrAvaka, zramaNane cAra prakAranA AhAra vahorAvavAno lAbha le che, te zrAvaka te zramaNanI samAdhino utpAdaka thAya che.' - utkRSTa, supAtra, nispRhamunibhagavaMtane utkRSTa bhAvathI dAtA dAna de to, dAna lenAra tathA dAna denAra baMne sugatine prApta kare che. 'dazavaikAlika sUtra' A pramANe darzAvyuM che. 7 'muhAdAi muhAjIvI dovI ! gacchati suggai' supAtra dAnanI pravRtti mAnavInA vicAramAM kharcamAM satatajAgRta rahe ane lokakalyANa tathA lokamAMgalyanI dAna pravRtti satata vikasatI rahe e ja bhAvanA. bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranI dAna prarUpaNAe bhAratIya saMskRtimAM dAnabhAvanAnuM saMvardhana karyuM che : upaniSadamAM eka prasaMga che. ekavAra deva, asUro ane manuSyoe brahmAno kahyuM ke amane kartavyanuM jJAna Apo. brahmAe da da da no dhvani karyo. devatAo teno artha samajayA ke indriyonuM damana karo. asuroe eno artha karyo ke, jIvA para dayA karo ane manuSyoe bodhaprApta karyo ke, dAna karo. ane e pratibodhane mAnavoe AcaraNamAM mUkyo. je eka hAthe dAna Ape che te banne hAthe meLavI zake che. dAnathI samRdhdhimAM guNakanI gatie vRddhi thAya che. dAna pratiSThA ke ahaMkAranI tRpti mATe nathI, dAnathI karuNA sneha sevA baMdhutva jevI udAtta bhAvanAono vikAsa thAya che. divyatAnI jAgRti sAthe izvariya AnaMdanI anubhUti thAya che. jagatanA dareka dharma darzana ke saMpradAyamAM dAna bhAvanAnuM mahatva che. paraMtu jayAM AvI dhArmika zradhdhA nathI tevA samAjamAM paNa dAnanI paraMparA upayogI mAnIne kahyuM che ke maMdiramAM prArthanA mATe joDAyelA be hAtha karatAM dAna mATe uThelo eka hAtha paNa dhaNoja mahattvano che. - bhAratIya vaidakadarzanamAM mImAMsA darzana pUNyavAdI darzana che. temAM dAnathI puNyanA upArjanane mahattvanuM gayuM che. jayAre zramaNa saMskRtinI jaina ane baudhdhA paraMparAe supAtra dAnane mahatva ApyuM che. jena paraMparAmAM dAnane satkArya mAnavAmAM Ave che. jethI parigraha ocho karavA ane mamatva ghaTADavA dAna karavAnuM kahyuM che. jethI bhagavAna RSabhadevathI carama tIrthaMkara bhagavAna mahAvIra sudhI badhAM ja tIrthakaroe dIkSApUrve eka varSa sudhI varSIdAna dIdhuM hatuM. - bhagavAna mahAvIre 'sUtrakRtAMgasUtra' mAM abhayadAnane ja zreSTha dAna gayuM che. dAnavIrane medhanI upamA ApatA jaNAvyuM che ke medhanA cAra prakAra che. eka garaje che paNa varasato nathI. bIjo varase che paNa garajato nathI. trIjo garaje che ane varase paNa che. ane cotho garajato paNa nathI ane varasato paNa nathI. Ama megha samAna manuSyanA paNa cAra prakAra che. koi dAna vize gAje che eTale moTI jAherAto kare che, paNa dAna detA nathI. bIjA dAna de che, paNa dAna viSe kadI ((38) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAherAta karatAM nathI. trIjA dAna vize jAherAto kare che ane dAna paNa de che ane cothA dAna vize jAherAta karatAM nathI ane dAna paNa detAM nathI. bhagavAna mahAvIre A kathanathI dAnanI garimAne spaSTa karI dIdhI che. dAna zIla tapa ane bhAva dharmanA A cAra aMgomAM, dAna mArga dhaNoja saraLa che. dararoja yathAzakti dareka vyakti tenuM pAlana karI zake che. ApaNe ApaNA bhaviSya mATe lAMbA gALAnA bonDamAM rUpiyAnuM rokANa karIe chIe, tenuM phaLa A bhavamAM maLe che tyAre dAnamAM tyAga karelA rUpiyA ke saMpattinuM aneka gaNuM phaLa bhavabhavAMtare maLe che. denAranA manamAM ahaMbhAva, ane lenAranA mananA ladhutAbhAva na pragaTe e dAna ja svaparanuM kalyANa karI zake. ApaNe lokakalyANa, dharma ke jIvadayAnI saMsthAomAM dAna ApIe teja dhaDIe tenA parano mamatvabhAva choDI devo joie, dAnamAM ApelA nANAM ke sAdhanono barAbara upayoga thAya che ke nahi te jovA mATe niyaMtraNa ke zarato rAkhIe te yogya che. paraMtu ahaMbhAva svArtha ke mAlIkIbhAva rAkhIe to dAna sAthe tyAga karyo na kahevAya. jJAnInuM kathana che ke jema maLatyAga pachI tenI sAmuM paNa jotAM nathI, evoja tyAga dAna karyA pachI karavo joie. dAnamAM saMpattinA visarjanano bhAva dAnanuM sAphalya che. 'bheguM karI janArA karatAM vAparanAro sAro mATe ja kavi sarovara karatAM, varasI jatAM vAdaLA ane bharapUra saMpattinA svAmI karatAM, dAnavIranI prazasti kare che. lAkho Ate, lAkho jAte duniyAmeM na nizAnI hai jisane cha de ke dikhalAyA, usakI amara kahAnI che. mahAtmA bhatRharie kahyuM che ke lakSmInuM upArjana je pote ja karyuM hoya to te putrI samAna kahevAya. jo lakSmI, pitA dvArA upArjita hoya ane vArasAmAM maLI hoya to, bahena samAna gaNAya ane jo lakSmI anya dvArA upArjita hoya to te parastrI samAna che. putrI ke bahena prati apAra vAtsalya ke sneha hoya to paNa lAMbo samaya piyara gharamAM rAkhI zakAya nahiM. AthI A traNamAMthI koIpaNa ((39) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana)
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ svarUpe maLelI lakSmI saMgraha karavA yogya nathI. tethI dharmabuddhi dharAvatAM AtmAo lakSmIno parigraha karatAM tenA tyAga ke dAnamAM ja svaparanuM kalyANa samaje che. saMpattinI mukhyatve traNa gati che bhoga, corI ane dAna, bhogapabhoga mojazokha ane vyasanamAM saMpattino nAza thAya che. corI, lUMTa, mAyA, chetarapiMDI ane daroDA dvArA paNa saMpattino nAza thAya che. nyAya saMpanna lakSmIno ucita jIvana vyavahAra mATe vivaMkapUrNa upayoga karyA pachI vadhe, tenuM supAtre ullAsapUrvaka dAna daie to te lakSmI mahAlakSmI bane che. lakSmIno bhoga tenI bhavyatAnuM pratinidhitva kare che. jayAre lakSmInuM dAna tenI divyatAnA darzana karAve che. saMta kabIre kahyuM che ke naukAmAM pANI vadhI jAya ane gharamAM saMpatti vadhI jAya tyAre tene, banne hAthathI bahAra ulecavAnuM kAma samajadArIbharyuM che. jema gharamAM eka bArImAM thai havA Ave te bIjI bArImAMthI bahAra nIkaLatA pharI tAjI havA pelI bArImAMthI AvI ja jaze. gharamAM kadI zUnyAvakAza sarajAto nathI. tema dAnA karavAthI saMpattino zUnyAvakAza sarjAze nahi. dAna jAhera karyA pachI turata ja rakama jamA karAvI devI joie. dAnamAM je rakama ApavAno saMkalpa karyo hoya te rakamane ApaNe ApaNuM devuM gaNavuM joie ane cUkavavAmAM moDuM thAya to vyAja sAthe cUkavavuM joie. sAMprata samaye sAmAjika ane dhArmika saMsthAomAM dAna aMge sAdhanazudhdhinI vicAraNA Avazyaka che. dAnA e pApa DhAMkavAnuM sAdhana na banI rahe, tevA viveka ane jAgRtinI jarUra che. AvI saMsthAomAM mAtra dhanane ja pratiSThA na maLavI joie. dAna lenAra saMsthAnA TrasTI saMcAlako ane sTAphe saMpattino, nyAyapUrNa upayoga karavo joie. dAna denAra ApatI saMsthA ke dAtAoe evI yojanAo dvArA dAna ApavuM joie ke lenArane vAraMvAra dAna levuM na paDe paraMtu te svAzrayI banI zake. dAnanuM mukhya aMga svatva, aMha ane svAmItvanuM visarjana che. kubera, AnaMda zrAvaka, zAlIbhadra, dhannA aNagAra, vastupALa, tejapALa, jagaDuzA jAvaDazA, bhImAzAha, karNa, balirAjA ane zIvAjI jevA dAnavIro parigrahanA pahADamAM tIrADa pADI dAnanI gaMgA vahAvI che tenA pUNya smaraNane vaMdana karIe. bhagavAna mahAvIra aTho saMyamajIvana )
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIre prarUpela aparigrahano sidhdhAMta ane tyAga bhAvanAe bhAratIya saMskRtimAM dAnabhAvanAnuM saMvardhana karyuM che. aSTa pravacana mAtA : bhagavAna mahAvIrasvAmIe saMyamajIvanane upakAraka banI rahe evI sAdhanA paddhitInuM nirUpaNa karyuM che. paramatAraka sAdhu bhagavaMto nidrAdi pAMce pramAdonA tyAga karI pAMce indriyone kAbUmAM laine prANImAtranA kalyANa mATe satata jAgRta rahe che. IrSAsamiti Adi pAMce samitinA pAlana mATe tatpara hoya che. AtmaramaNatAmAM ja AnaMda anubhavatA sAdhuo sAtabhayathI nirbhaya banI, ATha madathI para rahI, brahmacaryanI nava vADonuM apramatapaNe pAlana kare che. sva-para hitamAM sajaja, zAMta-gaMbhIra pApathI para rahI guruvaryonI AjJAmujabanI AdhyAtmika pravRttimAM lIna rahe che. jinazAsana jina banavAnI sAdhanAne darzAve che. sAdhakanA AcAra ane vicAranI zuddhi mATe anekAMtavAda jevA vizALa ane udAra siddhAMtanuM pratipAdana te jainazAsanI balihArI che. ahiMsAnI pUrNatA mATe-paMca mahAvratanI zuddhi mATe saMyamI jIvanane anAcArarahita banAvavA mATe jinezvaroe aSTa pravacanamAtAnuM kathana karyuM che. pAMca samiti ane traNaguptine aSTa pravacanamAtA kahevAmAM Ave che. samiti ane guptine "mAtA' tarIke saMbodhavAnuM kAraNa darzAvatA yogazAstra mAM lakhyuM che. sAdhuonA cAritrarUpa zarIrano janma devAthI, tenuM pAlana karavAthI tathA aticArarUpa mela dvArA janma malina thavAthI tenuM saMzodhana karavAthI tene mAtA kahI che. jevI rIte mAtA putranA zarIrane janma ApI tenuM pAlana kare che rogAdi thatAM teno upacAra karI, rogane dUra kare che, zarIrAdino mela paNa snAnAdi karAvI dUra kare che ane enuM zarIra nIrogI rahe, vRddhine pAme tevA AhArAdi thI tenA zarIrane poSaNa Ape che, tevI ja rIte samiti ane gupti, muninA cAritrarUpI. zarIrane janmAvanArI mAtAo che. e zarIrane nIrogI-tAjuM-rAkhavA ane vRddhi pamADavA mATe gRhA rUpI AhArAdithI poSaNa karI, pariSaha-upasarga rUpI rogAdithI tenuM rakSaNa karI athavA upacAra dvArA zAMta karI tenuM pratipAlana karatAM, potAnA bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ munirUpa bALakane koi aticArarUpI mela zarIre lAgI gayo hoya to prAyazcitta rUpI snAna karAvI zuddha karI nAkhe che. Ama, zarIra-pudgala piMDarUpI dehane janma ApanArI mAtA samAna, A. pravacanarUpa ATha mAtAo paNa potAthI utpanna thayelA cAritrarUpI saMtAnanuM jatana-pAlana poSaNa karanArI che. mATe "mAtA" che. 'samavAyAMga sUtra', 'uttarAdhyayana sUtra', 'tattvArtha sUtra', 'niyamasAra', 'jJAnArNava' vageremAM enI vistRta carcA maLe che. maharSi zrI devacaMdrajI mahArAja pravacanamAtA vize kahe che. jananI putra zubhaMkarI, tema e pavayaNa mAya, cAritraguNa gaNavardhanI, nirmala zivasukhadAya. A rIte nirmala zivasukha ApanAra mAtAne mATe vizeSa zuM kahevuM ? 'pravacana' zabdanA vividha artho niryuktikAre A mujaba ApyA che. (1) jemanuM vacana prakRSTa - atyaMta utkRSTa hoya tene pravacana kahevAya. A vyutpatti anusAra vItarAgadeva ja pravacana che. zreSTha vacana ja pravacana che. A vyutpati anusAra zAstra e (2) ja pravacana che. (3) zreSTha puruSonA vacana ja pravacana che. A vyutpati anusAra, gurubhagavaMtonA vacanane pravacana kahI zakAya. A rIte pravacana zabda deva, guru ane zAstrano vAcaka che. pAMca samiti : sAdhuone pAMca samitiyukta kahyA che. to samitino artha zuM thAya ? samiti eTale zuM ? tenI prathama carcA karIe. ( % bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana)
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ samiti eTale zubhakriyAmAM pravRtti. jenA dvArA sAdhaka samyagati-pravRtti kare che, te samiti che. sAdhaka svazuddhi mATe sajaga hoya che, paraMtu tenI koi paNa pravRtti parane bAdhaka ke trAsadAyaka na banI jAya tenI pUrI kALajI rAkhavAnI hoya. che. sAvadhAna rahevAnuM hoya che. sam + iti = samiti, sam' eTale samyapha ane iti eTale ceSTA. prabhu arihaMtanA pravacanane anusAra prazasta evI je ceSTA, tene samiti kahevAya che. navAMgI TIkAkAra samiti vize bhAkhe che. eka niSThA sAthe karavAmAM AvatI zubha pravRttine samiti kahe che. munizrI amarendravijayajI lakhe che ke samiti mAMge che, anya jIvo prati AtmIyatA ane nirvyAja prema. A bhAvathI prerAine sAdhakano jagatanA jIvonA hita mATe, sukha mATe kaMika karI chUTavAnI nirmaLa bhAvanA pUrvakano jIvana vyavahAra. uttarAdhyayanasUtranA 24mA adhyayanamAM samitinA pAMca prakAra darzAvyA che, jenI vigata A pramANe che. saMtonA jIvanamAM je je pravRttio aparihArya ane Avazyaka che tene dRSTi samakSa rAkhIne temanuM vargIkaraNa pAMca prakAramAM karelA che. (1) irSA samiti - sAdhaka jIvana eTale svAdhyAya ane dhyAnamAM tallInatA. temAM koi paNa prakAranI capaLatA ke caMcaLatAne avakAza ja nathI. paraMtu A prakAranI tallInatAnuM sAtatyabhaMga thAya tyAre kAyAnI pravRtti, upayogapUrvaka anya jIvone pIDA na pahoMce te rIte karavI te irSA samiti che. sAvadhAnIthI cAlavuM iryAsamiti che arthAt gati saMbaMdhI jAgRtatA, zAstrokta niyama pAlananI tatparatA ane yatanApUrvaka upayogamaya pravRttine irSA samiti kahe che. sthAna, gamana, niSadhA ane zayana e cAreyano samAveza iryAmAM thAya che. irSA samitinI zuddhi mATe zAstrakAre cAra prakAranI zuddhi darzAvI che. (1) AlaMbana zuddhi, (2) kALa zuddhi, (3) mArga zuddhi, (4) yatnAzuddhi. sAdhaka A cAra prakAre parizuddha iryAsamitithI vicaraNa kare. TUMkamAM yatanAthI cAlavAnI vidhi darzAvI che. ( 43) 43 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvala )
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) AlaMbana zuddhi :- munio niSkAraNa gamanAgamana karatAM nathI. jJAna, darzana ane cAritranuM avalaMbana laine, Avazyaka gamanAgamana karavuM joie nirarthaka gamanAgamanathI dUra rahevuM joie. A iryAsamitinI AlaMbana zuddhi che. (2) mArga zuddhi :- saMyamanA pAlana mATe cAlavuM, e sAdhuone mATe Avazyaka che. paraMtu jayAM sudhI surakSita mArga, eTale ke je mArga upara sUryanA kiraNo paDatA hoya, je mArga dhaNAM lokonI avarajavara hoya, je rasto khADA TekarA vinAno hoya, jayAM be indriyAdi jIvonI utpati na hoya, tevA mArge ja iryA samitinI mArgazuddhi che. (3) kALa zuddhi :- sAmAnyarIte sAdhuone divasanA samaye ja cAlavAnuM hoya che, rAtrImAM nahIM. rAtrIe, sUryanA prakAzanA abhAvamAM, sUkSma trasa tathA sthAvarajIvonI utpatti thai jAya che. temaja rAtre lokonI avarajavara nahIvat thai javAthI, rAnI hiMsaka, nizAcara pazu pakSIonuM, gamanAgamana AhArAdi arthe vadhu thAya che. tethI sAdhuoe rAtre vihAra karAya ja nahI. Aja kAraNe AgamanuM pharamAna che ke, sUryAsta pahelAM ja saMyogonusAra, makAna athavA vRkSa Adi je rahevA mATe Azraya sthAna maLe tyAM ja sAdhuo gamanAgamanathI nivRtta thai rahI jAya. rAtre zarIranI dharmanA nivAraNano prasaMge upasthita thAya to zarIrane vastrathI ThAMkI, rajoharaNathI bhUminuM pramAnajana karatAM karatAM, divase joyelA sthAnamAM tenuM nivAraNa karI tarata potAne sthAne AvI jAya tene irSA samitinI 'kALa zuddhi' kahe che. (4) yatnA zuddhi :- upayoga pUrvaka cAlavuM e yatnA zuddhi che. yatnA cAra prakAranI che. dravya, kSetra, kALa, bhAva. jIva-ajIva dravyone, tathA mArgane jotAM jotAM nIcI daSTI rAkhIne cAlavuM. kSetrathI dehapramANa athavA sADAtraNa hAtha bhUmi joine cAlavuM. divase joine ane rAtre poMjIne cAlavuM ne kALa cahnA che. upayogapUrvaka-bhAvathI cAlavuM te bhAvayatnA che. (2) bhASA samiti :- hita, mita ane satya artha pUrvaka bolavuM te bhASA samiti che. AtmAnuM zuddha svarUpa abhASaka che. paraMtu AvazyakatA lAgavAthI satya, hita, mita ane nirdoSa tathA asaMdigdha bhASA bolavI te bhASAsamiti che. svabhAvamAM sthita thavAnA icchuka sAdhakano vacanagupti e ja dharma che. ((ja) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ keTalAka sa sAdhuo sarvathA mInathI jIvI nathI zakatA, emane aneka kAraNosara tathA keTalAka prasaMgo upasthita thatA bolavuM paDe che tethI muni jIvanamAM bhASA aparihArya sarvathA che. sAdhuone sUtranI vAMcaNI ApatA, tenI vyAkhyA karatA zikAo vyakta karI, tenuM samAdhAna prApta karavA, pUchelA praznonA uttara ApavA mATe upadeza ApavA, mArga vize pUchatA tathA kapya-akathyano nirNaya karavA mATe pratyAkhyAnA karAvatI vakhate, hitazikSAdi kriyA karatI vakhate, zAtAdi pUchavA mATe vagere prasaMgoe bolavuM paDe che. bhASAsamitinI zuddhi mATe, utarAdhyayana adhyayana 24mA, sAdhuone ATha bola tyAgavAnuM kahyuM che. krodha, mAna, mAyA, lobha, hAsya, bhaya, maukharya, visthA A ATha doSone sAdhuoe bolatI vakhate tyajI devA joie eno saMparka na thAya teno viveka rAkhavo te ja bhASA samitinI zudadhi che. - sAdhu bhagavaMte pApanI anumodanA karavAvALI, saMdigdha, "e Amaja che' e prakAranI nizvayakarI tathA bIjA jIvonI hiMsA karanArI bhASAne krodha, lobha, bhaya, mAna ane hAsyavaza na bole je bhASA madhura hoya, hitakArI hoya, parimita hoya garvarahita hoya, atuccha hoya, zuddhamatithI vicArIne bolAi hoya, je dharmayukta hoya bhASA saMtoe bolavI joie e ja emanI bhASA samiti che. AcArAMgasUtramAM darzAvyuM che ke sAdhue ati utAvaLathI na bolavuM joie, kAraNa ke vicAryA vinA bolavAthI, dhaNAM aniSTho UbhA thavAnI zakyatA che. teoe vicArIne ekAMta niravaMdha-pAparahita vacana bolavuM joie vivekapUrvaka vicArIne bolavuM joie. A rIte sAdhu bhASA samiti sahita bhASAne bole ThANAMga sUtramAM darzAvyA mujabanI satyabhASA sAdhu bole. dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI bhASAsamitinuM svarUpa :dravyathI - karkaza, kaThora, chedakArI, bhedakArI, hiMsAkArI, pIDAkArI pApaMkArI, krodha, mAna, mAyA, lAbha yukta-vikazAyukta bhASA na bolavI. bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ kSetrathI :- raste cAlatA vAto na karavI. kALathI :- prahara rAtri gayA pachI moTA avAje bolavuM nahI. bhAvathI :- deza, kALa anusAra - staya, hita, priya, mita bhASA bolavI. (3) eSaNA samiti :- jenA dvArA anveSaNA karAya che te ApaNA che arthAtu AhArAdinI gaveSaNA, prApti ane bhojananA viSayamAM upayoga - sAvadhAnI rAkhavI te eSaNA samiti che. azana, pAna, khAya, svAdya - e cAra prakAranA nirdoSa AhAranI samyaphaprahAre gaveSaNA karavA mATe karavAmAM AvatI pravRttine eSaNA samitI kahe che. zramaNadharma athavA cAritradharmanuM bAhya AcaraNa zarIrathI thAya che. zarIranA nirvAha arthe AhAranI jarUra paDe che. e bhojana Adi pRthvIkAyAdi SajIvanikAyanI hiMsA vinA niSpanna nathI thai zakatuM jo sAdhuo AraMbhamAM paDI jAya to teo zramaNadharmanuM pAlana nathI karI zakatA. sAdhubhagavaMtoe dIkSAgrahaNa karatI vakhate mahAvrata svIkAryA che. chatAM zarIrane TakAvavA nirdoSa AhAra-pANI meLavavA mATe sAdhuone eSaNA samiti nI jarUra che. A samitinuM pAlana karIne, zarIrano nirvAha karatAM karatAM teo sAdhanAmAM AgaLa vadhI zake che. eSaNAnA bheda - eSaNAnA traNa bheda che. (1) gaveSaNA, (2) grahaNeSaNA, (3) paribhogeSaNA. (4) AdAna - bhaMDamatta nikSepanA samiti - vastu-pAtra Adi vastuone levA tathA mukavAmAM evI sAvadhAnI rAkhavI ke koi paNa sUkSma athavA traNa jIvanI, virAdhanA na thAya tene AdAna-nikSepa samiti kahe che. AdAna eTale levuM ane nikSepa eTale mUkavuM. jatanAe levAnI ane yatnAe mukavAnI samyaphapravRtti karavI te. vastra, pAtra, rajoharaNa Adi upakaraNo Agama pramANe vidhivata levAM ane mUkavA tene AdAna nikSepa samiti kahe che. sAdhuo saMyama nirvAha arthe je vastuo vApare che te upadhinA mukhya be prakAra che. 46 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) audhika :- je sadA upayogamAM Ave te gha.ta. muhapati, rajoharaNa Adi. athavA je vastu lai teno upayoga karyA pachI dAtAne pAchI ApavA yogya hoya tevI pAThiyArI vastuo-pATa-pATalA Adi athavA lekhaNa, pAnAM, pustaka, zAstra, pANI gaLavAnuM gaLaNuM. .. (2) upagrahika zAstranI vidhi anusAra vastuone grahaNa karyA pachI, dAtAne pAchI ApavAnI na hoya tevI aNaAgArI potAno hakka karIne levAnI vastuo jema ke vastra, pAtrA vagere. (4) pAriSThopanikA samiti H uccArapAsaveNa khela sadha prakAre vastuone nAkhI devI, nAkhI dIdhA pachI pharIthI grahaNa na karavI te pAriSThApanikA samiti che. tyAgavA yogya maLa-mUtra, kapha, nAkano mela, nirUpayogI banela pAtra tathA doSa AdinA kAraNe pariSThApana yogya banela bhaktapAna vagere vastuono acittasthAna upara temaja ucitasthAna upara tayanApUrvaka karAtA tyAgane pariSThApanikA samiti kahe che. enuM bIjuM nAma utsarga samiti che. utsarga eTale tyAga-sadAne mATe tyAga. (0) - paraThavavAnI e kriyA mATe uttarAdhyayana sUtramAM 10 bola joine paraThavavAnI AjJA ApI che, te A mujaba che. (8) jalasiMdhANa pariThAvaNiyA samiti :- athavA (1) koi manuSya Avato paNa nathI ane joto paNa nathI. koi manuSya Avato to nathI paNa dUrathI jue to che. (2) (3) koi manuSya Ave che paNa dekhato nathI. (4) koi manuSya Ave paNa che ane dekhe paNa che. (5) paraThavavAnuM sthAna potAne ke anyane dhAta ke duHkha upajAve tevuM na hoya arthAt sva-paranI dhAta ke duHkha thAya e rIte na paraThave. (6) paraThavAnI bhUmi UMcInIcI nahIM paNa sama hoya tyAM paraThavuM. tRNa-pAMdaDAdikathI rahita bhUmi hoya tyAM ja paraThavuM. agni pramukha vaDe thoDA kALathI aceta thayela bhUmi hoya tevA sthAne paraThave te paNa heThe to dhaNI UMDI aceta thayela hoya. 47 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ (9) potAnA sthAnathI dUra-paraThavavAnuM sthAna bahu sAMkaDha-saMkIrNa na hoya tevA sthAnamAM paraThavavuM. 10) uMdara, kIDI AdinA dara na hoya ke kaMthavA Adi trasajIvo temaja bIja pramukhathI rahita bhUmi hoya tyAM paraThavavuM joie. dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI A samitinuM pAlana thavuM joie. gupti : 'aSTa pravacanamAtA' eTale pAMca samiti ane traNa guptino samanvaya. jevI rIte uttama prakAranA ratno ane saMpattithI samRddha nagaranI rakSA khAi ane koTa dvArA thAya che, tevI ja rIte munione ratnatrayathI samRddha AtmAne doSothI bacAvavA-rakSA karavA mATe traNa guptionuM avalaMbana levuM Avazyaka che, to ja emanI AtmA-RddhinI rakSA thai zake. gupti eTale zuM ? AcArya bhagavaMtoe guptinA vividha artho darzAvyA che, jemAMnA mukhya nIce mujaba che. (1) yogono prazasta nigraha te gupti. (2) pravacana vidhithI sanmAgramAM vizeSa sthApana ane unmArgagamanathI nivAraNa karavuM tenuM nAma gupti che. (3) guptino artha rakSA paNa thAya che. manAdiyogonI rakSA karavI tene gupti kahe che. arthAt dehanA saMrakSaNane choDIne AtmAnuM saMrakSaNa karavuM enuM nAma gupti che. AtmAsAdhanA kendrita jIvana jIvatA sAdhakanuM lakSa sarvakarmothI mukta thavanuM che. tethI karmabaMdhanA kAraNa-kaSAya ane yogano savarthA nirodharUpa mArga ja sarva zreSTha che tema mAne che ane te mArga e ja gupti che. guptinA prakAra : samavAyAMga tathA ThANAMga sUtramAM, yogonI trividhatAne kAraNe traNa guptio sUtrakAre varNavI che. (1) managupti, (2) vacana gupti, (3) kAyagupti. A traNane badhAe svIkArela che. 48 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ (1) managupti H mananI zubha ane azubha baMne prakAranI kriyAno nirodha karavo, zuddhabhASAmAM sthira thavuM tene managupti kahe che. A manoguptinA cAra prakAra che. satya, asatya, asatyA satya. (2) vacanagupti : AtmA azubha karmanA Azrava na kare tevA vacanamAM pravRtti karavI te 'vacanagupti' che. asatya, karkaza, kaThora, marmakArI, bhedakArI, kalezakArI, paraniMdAkArI, AtmaprazaMsaka vANI athavA vikathA karanArA vacanavyApArano. tyAga karavo te vacanagupti' che. A vacanagupti paNa zAstrakAre cAra prakAranI batAvI. che. (1) satya, (2) asatya, (3) satyAsatya, (4) asatyAsatya. sAdhake vacana dvArA karma baMdhanathI aTakavA mATe, sAdhanA mArge, ekAMtalAze pravRtti karavA paNa vacanagupti rAkhavAno puruSArtha karavo joie. (3) kAyagupti H karmanA grahaNamAM nimittabhUta zarIranI kriyAonI nivRttine 'kAyaguNi' kahe che. athavA kAya viSayaka mamatvanA tyAgane athavA nizcalatAne 'kAyagupti' kahe che. saraMbha-samAraMbha ane AraMbhamAM arthAt e traNemAM jatAM manavacana-kAyAne rokI rAkhavA ane e traNene zuddha rAkhavA te "kAyagupti' che. ' A rIte samiti ane guptinuM svarUpa jotAM spaSTa thAya che ke samiti, vidheyAtmaka che, gupti niSedhAtmaka che. samiti pravRttipradhAna che, tyAre gupti mukhyatve. nivRtti pradhAna che. toSaNa pravRtti ane nivRtti eka ja sikkAnI be bAju che. tethI pravRtti nivRttino ane nivRttimAM pravRttino aMza hoya che. azubha bhAvothI nivRttino artha zubha bhAvomAM pravRtti karavAno thA che, ane zubha bhAvomAM pravRttino artha azubha bhAvothI nivRttino thAya che. saMkSepamAM, pAMca samiti e cAritranI pravRtti mATe che ane traNa gupti badhA ja azubha viSayonI nivRtti mATe che. pAMca samiti ane traNaguNirUpa aSTa pravacana mAtAnuM pAlana karanAra, sAdhakanI cAritra zudadhi thAya che ane te sAdhaka doSamukta-karmamukta thAya che, sva-paranuM kalyANa karI zake che tethI sAdhuonA AcAranuM prathama ane anivArya aMga aSTapravacanamAtA che. " mana gupti, vacanagupti ane kAyaguptinA dravya, kSetra, kALa ane bhAvathI cAra-cAra bheda che. (49) 49 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ guptinuM phaLa : manano saMyama karavAthI mAnasiklabdhi prApta thAya che. Avo jIva saMyama mArge pravRtta thai dharmano ArAdhaka bane che ane cAritradharmane meLave che. vacanane gopavavAthI jIva nirvikArapaNuM prApta kare che. Avo jIva AdhyAtmika yoganAM sAdhanothI vacana siddhi prApta karI zake che. kAyAne pApabhAvamAM jatI rokavAthI jIva, saMvarane prApta kare che. evA jIvane kAyalabdhi prApta thAya che ane te dhaNA pApa Azravano nirodha karanAro thAya che. A aSTa pravacanarUpI mAtAone, je muni samyaphaprakAre ArAdhe che, te janma-maraNarUpI saMsAranA paribhramaNathI zIdhra muktine pAme che. AnI ArAdhanA karI bhUtakALamAM anaMtA jIvo mokSane pAmyA che ane bhaviSyamAM paNa je koi sAdhaka Ane ArAdhaze te avazya muktine pAmaze. mahAvIradharmanA kaNa-kaNamAM mAnavatAnuM amRta chalakAi rahyuM che : koipaNa mahAna AdhyAtmika puruSanA jIvana ane temanA dvArA prarUpAyelA dharma mArga pratye vicAra ke ciMtana karIe tyAre, e dharma puruSanI pratibhA dvArA upasatI pratimAM, ApaNAM mATe ArAdhyadeva ke bhagavAna rUpe prasthApita thai jaze. jayAre koipaNa vyaktine ApaNe aizvaryanA dRSTikoNa thI joie tyAre, te ApaNAM mATe izvara banI jAya che ane e dharma puruSanA jIvana ane dezanA nA, anya pAsAnI ApaNe upekSA karI ane tenuM mAtra ekAMgI darzana karIe chIe. A. ekAMgI darzana ApaNane saMkIrNatAnA eka cokaThAmAM baMdha karI de che. ApaNA mATe mAtra eka dvAra khulluM rahe che anya dvAro ane tamAma vAtAyano baMdha thaI jAya che. je saMpUrNa darzana mATe bAdhaka banI jAya che. bhagavAna mahAvIra vize jayAre vicAra karIe tyAre kyAreka ema lAge che ke ApaNe, emane mAtra eka dharmapuruSa ke ArAdhyadeva rUpe svIkArI saMtoSa mAnI lIdho che. ApaNe enA jIvana ane kavananA sarvAgIpaNAne pUrNa rUpe pAmavAno puruSArtha ryoja nathI. e adhurapanA ajaMpA sAthe ApaNe kyAM sudhI cAlyA karIzuM? bhagavAna mahAvIranA jIvana ane dezanAnA samAjagata pAsA upara najara nAkhIzu to, saMsAra pratye narI udAsInatA, AdhyAtmika bAbato sivAya narI. ((50) bhagavAna mahAvIra aTho saMyamajIvana)
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ niSkriyatAnI sAthe sAmAjika utthAna ane vizvanA tamAma jIvo pratye karuNAbhAva prerita prachanna sakriyatAnA sUkSma darzana thayAM vinA raheze nahi. mahAvIre prarUpelo dharma khAtmalakSI hovAthI temaNe jIvana ane upadeza dvArA AtmAne pAmavA mATe vIttarAgI banavA mATe sAdhanA karavAnI vAta kahI, paraMtu ahI aTakI javAnI vAta nathI karI nivRttimAM pravRttinI addabhuta vAta karI che. vyaktigata svArthano tyAga, maryAdAhIna vyakitagata bhoga-upabhogano tyAga, vyaktigata sukha mATenI pravRttipara aMkuza paraMtu samaSTinA kalyANanI pravRttino niraMkuza vistAra eja sAcI nivRtti che. bhagavAna mahAvIre prarUpelA sidhdhAMto ke tatvajJAna roja barojanA jIvanamAM apanAvIe to mAnavInA vyaktigata jIvana, samAjagata jIvana ke rASTrItyAnA mATe kalyANakArI che. jIvamAtranA astItvano svIkAra 'jIvo ane jIvavA do' nI sidhdhAMta jIvone salAmatI ane zAMti bakSe che. mAMsAhArano niSedha karI annAhAra ane zAkAhAranI preraNA mAnavIne tananuM Arogya ane mananI nirmaLatA prati lai jAya. che. je rASTriya saMpattino durvyaya aTakAve che. paryAvaraNa saMtulana poSaka che. aparigrahanA sidhdhAMtanA svIkAramAM vadhArAnI saMpattinuM virsajana karavAnA bhAva, dAna devAnI preraNA kare che. je anya prati anukaMpA dayA ane karuNAnuM udbhava sthAna bane che. je samAjavAdanA Adarzane caritArtha karavAmAM sahAyaka bane che aparigrahano AcaraNathI sAmAjIka IrSA aTake ane asalAmatInI bhAvanAmAMthI mukti maLe che. vyakti, potAnI draSTi choDI bIjAnI draSTithI jueto aDadhuM jagata zAMta thai jAya. e ukti bhagavAnanA anekAMtavAda dvArA samajIzuM to keTalIya samasyAonuM nirAkaraNa thaze. ahIM koI eka dhaTanA, vacana ke, vicAra ne dareka bAjuthI tapAsavAnI vAta che. anyanA matane svIkAravAnI ke gaNatarImAM levAnI che. kuTuMbamAM pitA-putra sAsu-vahu dhaMdhAmAM zeTha nokara prajA-netA samAja rAjya ane rASTramAM saMvAditA sthapAze anekAMtamAM baudhdhika ke vaicArika ahiMsA abhipreta che. ( ( pa1 ) . - sana + ma na lAge mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIranA ciMtanamAM sAmAjika bhAvanAnA uccatama AdarzanA darzana thAya che. ahIM vyaktine mAtra vyaktinA rUpamAM nahi paraMtu samaSTinA rUpamAM jovAmAM AvI che. samAjanA hRdhya sAthe vyaktinuM hRdhya joDAyeluM che vyaktinA saMkalpanuM pratibiMba sAmAjika saMkalpa sAthe saMkaLAyeluM che. vyaktine samAjanA eka avibhAjaya aMga rUpe svIkAryuM che. Aja kAraNe jainazAsananA caturvidha rAMdhamAM sAdhArmika bhaktinI bhAvanAno vikAsa thayo che. bhagavAna mahAvIranA jIvananA keTalAMka prasaMgoe samAjagata Adarzone pratiSThA ApI che. e samaye jayAre yajJo dvArA thatAM balidAnomAM hiMsA caramasImAe pahoMcI hatI tyAre ahiMsAno jhaMDo pharakAvyo. brAhmaNa kuLanA gautama Adi vidvAnone ziSya banAvI gaNadharapade sthAyI ahiMsA paramo dharma rUpa maMtra jagatane Apyo. e samayamAM zudro aspRzya gaNAtI vyaktione yogya sthAna ApI, prabhue e batAvyuM ke dharmano adhikAra sahUno sarakho che temaNe potAnA saMdhamA zUdra jAtinA loko mAMthI metAryamUni ane muniharikezIne dIkSita karyA ane nArIne dIkSA ApI sahunAM samAna adhikAra sthApita karyA. prabhu kozAmbI nagarImAM padhAryA che. AhAra (gaucarI) levA mATe abhigraha dhAraNa karyo che. dAsI banelI rAjaputrI pAtanA veThIrahI hoya, pAtanAnA cinha rUpe hAthe page beDI, mAthuM muMDAvela hoya bhoMyarAmAM baMdha traNa divasanI bhukhI, sUpaDAmAM aDadanA bAkuLA, AMkhamAM AsuM Adi tera bolano prabhune abhigraha che. bhagavAne koi rAjarANI ke zreSThI pUtrInA hAthe AhAra levAno abhigraha kema na karyo ? AvI tiraskRta vyaktinA hAthe AhAra levAnA abhigraha pAchaLa bhagavAnanI karuNAbuddhi hatI. - A samayamAM dAsatva prathA hatI. e prathA dvArA nara-nArI nuM zoSaNa ane amAnavIya krUra vyavahAra cAlato hato. bhagavAna mahAvIranA aMtaramAM dAsaprathA pa2 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvI )
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ zaSyanI jema khUMcatI hatI mATe ja temaNe Avo abhigraha karelo mahinAo sudhI. gocarI na maLatA dIrdha tapasvI banatA jatAM hatAM. rAjaputrI caMdanA paristhitivaza dhanAvaha zeThane tyAM dAsI thai kharIdAine AvI hatI pAMca mAsa ane paccIsa divasanA upavAsI prabhu gocarI mATe dhanAvaha zeThane AMgaNe padhAryA, makAnanA pAchaLanA bhAganAM bhoMyarAnA dvAra pAse yuvAna dAsI caMdanA, muMDita mastake, hAthe page beDI, hAthamAM sUpaDuM lai bAkuDA vahorAvavA. koi saMtanI rAha jotI ubhI che. prabhue eka draSTi A dAsI para nAkhI-pAchA pharavA paga upaDyA, saMtane pAchA jatAM joi caMdanAnI AMkhamAM AMsu AvyA prabhue pAyuM vaLIne joyuM caMdanAnI AMkhamAM AMsu joyA prabhunA terabolano abhigraha pUrNa thatAM gocarI vahorAvI. caMdanAne dikSA ApI ziSyA banAvI. samagra rAjayamAM dAsI prathA dUra karavA rAjAne preraNA ApI. bhagavAna mahAvIra vihAra zrI morAka nAmanA gAmamAM padhAryA te gAmamAM acchedaka nAme eka pAkhaMDI, maMtra-taMtra ane camatkAro karI bhoLA ajJAnI ane aMdhazradhdhALu lokone chetare. saMpatti ane saMtAnanI saMpannatA mATe vaLagADa ane vehamane kAraNe loko chetarAya, bhagavAne joyuM ke achaMdaka divase sAdhu yogI thai rAte pApa Acare che. karUNAvaMta bhagavAnane thayuM ke AmAM loko paNa DUbaze ane acchedaka paNa DUbaze. bhagavAne koinA mananI vAta kahI, koinA jIvananI rahasyamaya vAta karI batAvI, bhUtakALa batAvyo. lokasaMjJAnI pravAha, DhALa jUe tyAM doDI jAya. prabhune loko camatkArI puruSa samajavA lAgyA. acchAMdakanI pakaDa DhIlI paDI, tyAre lokone ekatra karI bhagavAne kahyuM ke A camatkAro ke suvarNa siddhinI AtmasAdhanA AgaLa koi visAta nathI. lokonI aMdhazraddhA dUra karI samyaphazradhdhAnI pratiSThA karI bhagavAnA anyatra vihAra karI gayA. samrATa caMdrapradyote kauzAmbI para caDAI karI. kauzAmbIno parAjaya ane tenA samrATa zatAnIkanuM mRtyu thayuM. zatanIkanI patnI rANImRgAvatInA rUpa para caMdrapradyota pAgala banyo bhagavAne kIzAbbImAM padhArI caMdrapradyotane dharma dezanA saMbhaLAvI. mRgAvatIne caMDapradyotathI mukti apAvI. pa3 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvaLa )
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ laDAi thai hoya te sthaLa rUdhira ane mAMsathI kharaDAyeluM hoya, pudhdhabhUmimAM ugravihAra karI sAdhue javuM keTaluM yogya ? ahIM doSa ke azAtanAno prazna nathI. ahIM bhagavAna mahAvIranI prabudhdha karuNA sAmAjika cetanAnA vikAsanuM preraka baLa banI eka strInA zIlanuM rakSaNa kare che. ekavAra rAjA zreNikane tenI patnI celaNA prati zaMkA ubhI thai. strI jAti pratye nI'napharatane karANe samagra aMtaHpura ane tamAma raNIone Aga lagADI bhasmabhUta karavAno Adeza Apyo. vahemanA vamaLamAM phasAyelA samrATane bhagavAne saMbodhana karyuM zreNika, mahArAjA ceTsanI sAte putrIo satI strI che. rANI celaNA pavitra che. tAro vahema bhayaMkara anarthane AmaMtraNa ApI kahyo che ne samrATa zAMta thayA. saMta saMsAranI baLabaLatI baporanA caMdana jevI zItaLatA Ape che. mahAvIra dharmanA kaNa kaNamAM mAnavatAnuM amRta chalakAi rahyuM che. Ama bhagavAna mahAvIranA jIvanamAM saMsAra pratyenI niSkriya udAsInatA pAchaLa kolakalyANa ane lokamAMlyanI pracchanna sakriyatAnA darzana thAya che. sAMprata jIvanamAM bhagavAna mahAvIrano draSTikoNa : jaina dharme mAnava jAtane sukhI, zAMta ane samRdhdha karavA dharma ane mokSanI bhUmikA sajaja banAvavA mATe dharma, artha, kAma ane mokSa nAmanA cAra puruSArthonI ahiMsA AdhArita saMskRti batAvI. mAnava jIvananuM lakSa mokSa ja hovuM joie. te sAdhyane pAmavA mATe dharma ja sAdhanA banI zake. mokSa mArgamAM artha ane kAma lakSe pahoMcavA mATe aMtarAya pedA kare tevA che te kharuM, paraMtu vahevArika jIvananA to A be avibhAjaya aMgo che. paraMtu artha ane kAmamAM dharma ane viveka hoya to temAnuM bAdhaka tattva dUra thai zakaze. arthamAM nIti, namratA ane saMtoSa nAmanAM dharmo kAmamAM sadAcAra, vairAgya ane saMtoSa nAmanA dharmo jo abhipreta hoya to te artha ane kAmane paNa pavitra banAvI de che. 54 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAMprata jIvanamAM bhagavAna mahAvIranI vANIne lakSamAM rAkhIne jIvana zailI. apanAvIe to jIvanamAM sattvazIlatA ane zAMti prasthArita thAya temAM koi zaMkA nathI. bhAratIya prajAnA bhautika ane adhyAtma vikAsanA mULa tapAsavA jevA che. sUkSma ane sthULa ahiMsAno jIvanamAM svIkAra eTale koine pukha nA pahoMcADavuM, koinuM zoSaNa paNa na karavuM. ane jIvamAtranA jIvananA pUrNa adhikArano svIkAra karavo. AmAM vanaspati ane prANIonI rakSA paNa sAmelA thai jatI hatI. bhautika jIvanamAM sAdhana zuddhinA svIkArane kAraNe jIvanamAM zAMti ane samRddhi hatAM. prajA ane zAsanakartAo saMtonA niyamana heThaLa hatA. dharmaguruonI AjJAmAM hatA. e bhAratIya prajanA AdhyAtmika vikAsanuM mULa che. lirachavI gaNarAjayanA pramukha mahArAja ceTaka, samrATa azoka, saMprati khAravela, zreNika, caMdragupta, siddharAja, kumArapALa, vastupALa, tejapALa ane zivAjI jevA zAsako bhagavAna mahAvIra, gautamabuddha, hemacaMdrAcArya ke samartha svAmI rAmadAsa jevA mahAniSionI AjJAmAM rahetA. hamaNAM samAcAra vAcaMlA ke A varSe anya dharmanA tahevAranA oThA heThaLa mahAvIra jayaMtI jevA ahiMsA dine paNa muMbainI myunisipAlaTIe 'dhArmika vadha' mATe katalakhAnA cAlu rAkhavAnI maMjUrI ApI che. ahiMsA premIonA pracaMDa virodhane kAraNe A maMjUrI to pAchI kheMcAi gai paNa zAsako "dharma" ane "vadha' zabda joDIne dharmanuM zuM arthadhaTana karatA haze ? hiMsAnA pAyA para ubhela, jIvanadhoraNa, samAja racanA ke zAsananuM patanA nizcita thAya che. krUratAthI zarIranuM poSaNa e bhautika samRddhi nathI. jayAM karuNA ane dayAno stotra sukAi jAya tyAM pariNAme azAMti sarjAi che. prajAnuM zArIrika ane mAnasika svAthya annAhAra para AdhArita che paraMtu have to malTInezanala egrIkalcara kaMpanIono bhAratIya kRSi paddhati ane khetapedAza para DoLo che. teNe bhAratIya jIvana paddhatine duSita karavAnuM kArya kyAranuMya papa) bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvaLa )
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ zarU karI dIdhuM che. hiMsaka jaMtunAzaka davAo (pesTIsAiDajha) ne badale sajIva khetI jamInane phaLadrupa banAve che. jApAnI kheDUtoe prAcIna bhAratIya sajIva khetInA saphaLa prayogo karelA ane te mAne che ke rAsAyaNika khAtaro (pharTilAijhara) karatA gAya, baLada ke anya pazuonA chANamAnA seMdriya tattvo khAtararUpa, jamInane ane pAkane vadhu samRddha banAve che. paraMtu ahIM to pazuono ghAsacAro rAjakAraNIo carI jAya che. ane videzI mekaDonAlDanI ceina resTorA samagra bhAratamAM hambargara-gAya ane baLadanuM mAMsa sulabha banAvI rahI che. meksa milana kaMpanInA taiyAra roTalInA pekeTo mAchalInA loTa sAthe meLavIne banAvelA hoya to navAI pAmavA jevuM nathI. geTa karAra ane peTaMTanA kAyada ApaNI artha vyavasthAmAM ja nahi paNa jIvana vyavasthA parano khataro che. lImaDA ke bAsamatI cokhAnI peTaMTano tAjo ja anubhava che. hiMsA AdhArita pravRttio mAnavInuM hIra haNI leze. matsya uchera (dariyAi khetI) posTrIphArma ke yAMtrika katalakhAnAnI pravRttio pANInA bephAma durNaya sAthe paryAvaraNa asaMtulita kare che. je jIvane ApaNe jIvADI zakatA nathI tene mAravAno ApaNane koi adhikAra nathI. ekavAra videzamAM pharatA svAmI vivekAnaMdane yAMtrika katalakhAnuM batAvAyuM. eka bheMsane kApIne tenA taiyAra thayelA keTalAka pekeTo khUbaja tvarAthI tenI sAme mUkavAmAM AvyA. dhanyavAdanA zabdo sAMbhaLavAnI apekSAe katalakAnAnA saMcAlako svAmIjI sAme jovA lAgyA. paNa aphasosa ! svAmIjIe sAva alaga ja vAta karI. "jo have A pekeTomAMthI eTalI ja tvarAthI tevI ja jIvatI bheMsa tame ubhI. karI do to tamane dhanyavAda ApuM !' tyAra pachI videzonI hiMsaka saMskRti para mArmika kaTAkSa karatA svAmI vivekAnaMda bolyA "tame baMdUkanI goLIthI hAthIne mArI zako cho paNa kIDIne jIvADI zakatA nathI.' bhagavAna mahAvIre Arthika ane bhautika vikAsanI vAtanA saMdarbhamAM sAdhanA zuddhinI vAta karI che. Arthika vikAsa karavAmAM dharma vighnakartA nathI. sAdhanazuddhinI sAthe temaNe viveka ane parigraha parimANanI vAta karI che. ((pa6) ' bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana)
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIranAM dhaNAM bhakto Arthika samRddhithI saMpanna hatAM. AnaMda zrAvakanI vAta karIe to tenI pAse hajAro vIdhA jamIna, hajAro gauzALA, seMkaDo vahANo, hajAro dhAnyanA koThAro ane karoDonI saMpatti vyApAramaM lAgelI hatI. te vratadhArI zrAvaka hato. arthopArjanamAM apramANika sAdhanono upayoga nahoto karyo. parigraha parimANanuM vrata hatuM. vadhArAnI saMpattino sadavyaya karatAM. saMpatti tene lAgelI hatI. te saMpatti nahotA lAgyA tenA cittamAM saMpatti pratye lezamAtra Asikti nahatI. vyakti, kuTuMba, rAjayo ke rASTromAM A mAlikIbhAva, parigraha ja hiMsA ane azAMtinuM kAraNa bane che. azuddha sAdhano dvArA meLavelI saMpatti, sAdhano ke bhautika sukha aMte azAMti ke duHkhamAM ja pariName che. e vAta samAja, rAjaya ke zAsanane lAgu paDe che. koi rAjaya jugAra, loTarI, kI-kalabo, abhadra viDIyo cenalo ke philmo vi. nA vyavasAya ke evI ja anya pravRttio para karaverA dvArA Avaka meLavI te pravRttine poSaze to te dvArA ekaThI karelI saMpatti prajAnuM kalyANa to nahi karI zake paraMtu netika AdhaHpatana ja karAvaze. je rAjayo dArU ane pAna masAlA jevA nazIlA. ane jherI dravyone karaverAnI Avaka meLavavA mATe pratibaMdhita nathI karatA te rASTra prajAnI zArirIka saMpatti ane ArogyanI pAyamAlI kare che. mAnasika svasthatA ane pArivArika saMtulanane hAni kare che. zrImad rAjacaMdranA sahavAsane kAraNe gAMdhIjIe paNa sAdhanazuddhinA vicAranA mahattvanuM sthAna ApyuM hatuM. bhagavAna mahAvIranuM arthazAstra ahiMsA ane aparigrahanA siddhAMta para racAyeluM che. Adhunika arthazAstra icchAo vadhAravAnI, jarUriyAto vadhAravAnI himAyata kare che. icchAo, jarUriyAto vadhavAthI zodho vadhaze, pravRttio vadhaze paraMtu bhagavAne A vRttinuM vizleSaNa karI, alpaicchA dvArA icchAjayI banavA kahyuM. tethI jIvanamAM dhIre dhIre vikalpo ochA thatAM jaze. arthopArjananI Adhunika vicAradhArA A pravRttine, vyaktinA lAbhArjananA saMdarbhe mUlave che. jemAM koi lAbha nathI, te vahevAranuM, arthazAstranI draSTie koi mUlya nathI. sAmenI vyaktinI sthiti mANasanI prakRtinI ke paristhitinI bilakula upekSA karavAmAM Ave che. bhagavAna mahAvIre bhoga upabhoga lakSI nahIM paNa upayogalakSI saMskRtinI himAyata karI che. bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ arthaupArjananI pravRttimAM adhyAtma dharma abhipreta hoya tyAre e dharmamArga AjIvikA calAve che. jainadharmanA ananya zrAvara zrImad rAjacaMdrae eka vepArI sAthe jhaverAtano sodo karyo hato. bajAramAM ekAeka tejI AvatA sAmevALA vepArIne lAkhanuM nukasAna thAya tema hatuM zrImadgha sAmevALA vepArInI aMgata muzkelI ke muMjhavaNa jANatA hatA. zrImad te vepArIne kahyuM ke tame karAranAmAdastAvejano kAgaLa lAvo. vyApArI bolyA ke zrImAna tame ciMtA na karo, huM tamArI eke eka pAi cUkavI daiza. paraMtu atyAre mArI sthiti nathI. zrImad e dastAveja hAthamAM lai phADatA kahyuM ke, 'rAjacaMdra dUdha pI zake che, koinuM lohI nahI, huM A karAra radda karuM chuM.' ahIM arthopArjanamAM aMgata lAbha ke naphAnI vAta nathI hotI paNa maitrI, viveka ke karuNAbuddhinI bhAvanA hoya che. samayanA sAMprata vaheNamAM AtaMkavAda ane dharmajhanUna jyAre vakaryuM che tyAre bhagavAna mahAvIranI vANI mAnavajAta mATe upakArI che. vizvazAMti mATe bhagavAna mahAvIre prarUpela anaMkAMtavAda uttama vicAra che. koipaNa vAtane aneka draSTikoNathI tapAsatA dekhItI rIte khoTI lAgatI vAta paNa sAcI lAge, mitro, vyakti, kuTuMba, guruziSya, pati-patnI vacce, zAsako ane prajA mAlika vacce, be dharmo vacce, be rAjayo ke be rASTro vacce, zAsako ane prajA vacce be pakSo ke sahakAryakaro vaccenA vicAra vinimaya veLAe anekAMta draSTikoNa najara samakSa rAkhatA gerasamajUtI dUra thai maitrIbhAva jAgaze. visaMvAditA dUra thai saMvAda sarjAze. vyakti potAnI draSTithI jUe to aDadhu jagata zAMta thai jAya e vAta bhagavAne anekAMtavAda dvArA samajAvI. Ama sAMprata jIvanamAM bhagavAna mahAvIrano ahiMsA, aparigraha ane anekAMtanI vicAradhArA ja sAcu sukha ane zAMti ApanArI banI raheze. 58 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ maMgalamaya sUryanAM saumya kiraNo rAtrinA aMdhArAne dUra karI nagarI para prakazanuM Adhipatya jamAvI rahyA che. prabhAtanA ramya vAtAvaraNamAM, jyotiSa vidyAnA prakhara vidvAna chAyAzAstrI vidyApALa ane tenA mitra harSadatta cAlI rahyA hatA. zAMta vAtAvaraNamAM mauna toDatA harSadatte kahyuM, 'mitra ! thoDI kSaNo pahelA A mArga parathI koi mahAna vyakti pasAra thai hovI joie.' abhivaMdanA NAnuM divya sAmrAjya : 'mitra zA kAraNe Ama kahe che ?' vidyApALe prazna karyo, 'koyalano Tahuko ane khaLakhaLa vahetA jharaNAMnA saMgItanuM sAmaMjasya, malayAnilane sugaMdhita banAvatI phUlonI parAga, sAmenI eka talAvaDImAM siMha ane haraNa baMne sAthe pANI pI rahyA che. eka ja vRkSanI chAyAmAM sApa ane noLiyo vizrAma karI rahyA che. mArga niSkaMTaka che. mitra ! koi divya puruSanA paramANunI upasthitinI anubhUti karAve che. vAtAvaraNanuM mAdhurya ane prasannatA pratIti karAve che.' adhyAtma sAdhanAmAM masta rahetA dharmaniSTha harSadatte vAta pUrI karI. natamastaka cAlI rahelA paMDita chAyAzAstrI nIce rastA para joi daMga thai gayA, thaMbhI gayA ane bolyA ke mitra tArI vAtamAM tathya lAge che, jo A pagalA ! koi samrATanA pagalA...! sAmudrika lakSya pramANe eka cakravartI samrATanA pagalA ja hoya. paraMtu paMDita vidyApALa kSaNika camakyA ane pachI bolyA 'cakravartI samrATa... ekalA... ane khulle page...jo samrATa jatA hoya to tenI sAthe parivAra, sevako ke senA paNa hoya. paraMtu A pagalA to eka ja vyaktinA che. mitra ! zuM mArI jyotiSa vidyA mane dago dai rahI che ? zuM A uMmare mArI buddhi naSTa thai rahI che. ?' harSadatta kahe, 'nA mitra nirAza na thA, mane tArI jayotiSa vidyAmAM zraddhA che' baMne mitro pelA pagalAnuM anusaraNa karatAM AgaLa cAlyA. A pagalA rAjagRhI nagaranA guNazIla caitya udyAnamAM kAryotsarga mudrAmAM dhyAna karI rahelA eka sAdhaka pAse samApta thayAM. khinna vadane vidyApALa bolyA, 'harSa ! kyAM che samrATa ? ahIM to eka bhikSuka...!' . bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ harSavibhora harSadatta bolyA, vidyApALa ! tArI vidyAne gaurava apAve eva A dhaTanAnI vAta sAMbhaLa, 'jemanA mukhAraviMda para prazama bhAvo ramI rahyA che teva kalyANa mitra A bhikSuka bIjA koi nahIM, paraMtu svayaM bhagavAna mahAvIra che. 'AMtarakarmo sAme dAruNa yuddha karI vijaya meLavanAra cakravartI che. aSTakarma kAlInAgane saMyamanA zastrothI emaNe jItI lIdhA che. nirvikapla dhyAnarUpI pitA khoLAmAM teo UbhA che. te ahiMsArUpI aSTapravacana mAtAnI nizrAmAM che. brahmaca rUpI bhAi, anAsaktirUpI bahenane emanuM sadaiva sAnnidhya che. zAMtirUpI priyata emanA jIvanamAM abhipreta che. vivekarUpI putra ane kSamArUpI putrI temanI sAthe hoya che. anekAMte temano maMtrI che.' 'rAjAnI senAne eka nizcata sImA hoya, paraMtu prabhunA AbhAmaMDaLamAMtha nIkaLelA divya kiraNo agaimata lokonA kalyANanuM kAraNa banI jAya, akAraNa karuNA karanArA, A yugapuruSanA phacca puNya ane tIrthaMkaranA atizayonI asarane kAraNe temanI upasthitithI copAsa vaira vikhavAda maTe, roga na hoya, duSkALa na hoya, mAlakauMsa rAgamAM pravAhIta thatI temanI pAvana vANI sRSTinA tamAma jIvo potAnI bhASAmAM samajI ane svanuM kalyANa sAdhI zake.' ( 'emanI zubha taraMgonI senA ja cAre bAju surakSA karI zake che. emanuM dharamacakra sarvatra AnaMda, zAMti ane mAdhurya phelAvatu rahe che. temane sparSeluM vAyu maMDaLa sarvatra pavitratA ane caMdana jevIM zItaLatA prasarAve che. saMsAranA tamAma sAmrAjya karatAM A sAmrAjya utkRSTa che. koi paNa vyakti sAthe laDAi nathI karI, hiMsA nathI karI chatAM hRdaya siMhAsana para rAjaya karanArA A rAjAnuM ja vAstavika rAjaya che. kAraNa ke A sAmrAjayamAM, hiMsA nathI, corI nathI, abrahmam nathI. jUTha nathI ane parigraha nathI. ahIM satyanA siMhAsana para ahiMsA, brahmacarya, asteya ane aparigrahane rAjatilaka karAyuM che.' harSadatte jyAre vAta pUrI karI tyAre baMne mitroe bhagavAnanA zrIcaraNomAM bhAvapUrvaka vaMdanA karI ane chAyAzAstrI vidyApALe kahyuM, have mane samajAyuM ke sAmudrika lakSaNo mAtra bAhya cinho ke saMketo para AdhArita nathI hotA. mAnavInI AMtarika Go bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAkSaNikatAomAM agaNita saMbhAvanA chupAyelI paDI hoya che. Aje huM bhagavAna mahAvIranA AMtara vaibhavanA dhUdhavatA sAgaranAM pracaMDa mojAMo nihALI rahyo chuM. mitra ! Aje mArI jyotiSa vidyA sAce ja sArthaka thai. Aje mane sAcA samrATanuM darzana thayuM. paMcamahAvratanuM mAhAsya samajAyuM. praNAma ho anekAMta draSTAne ! vaMdana ho maMgalamaya karuNAnA divya sAmrAjayane ! (usUtra prarUpaNA ke jInAjJA virUdhdha kAMi lakhAyuM hoya to trividhe micchAmI dukkaDaM). ( 61 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana )
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ (saMdarbhagraMtha sUci RNasvIkAra )) - na aNagAra dharmAmRta iSTopadeza dravyaprakAza tatvArthodhIgama paMDita AzAdhara zrIpUjayapAd svAmI pUjayapAda svAmI AcArya umAsvAtijI AcArya zrI ratnasuMdaravijayajI zrI munidavecaMdrajI pUjayapAda svAmI AcArya vijaya ratnasuMdarasUri tapa karIe samatA rAkhI ghaTamAM. AgamasAra sarvArtha sidhdhi A che mahAvIra amArA AcArAMga sUtra ane uttarAdhyayana sUtra (gujarAtI anuvAda) mUnizrI saMtabAlajI AgamagraMtho na utarAdhyayana sUtra upAsaka dazAMga sUtra AyArAMga sUtra praznavyAkaraNa sUtra dazavaikAlika sUtra samavAyAMga sUtro ThANAMgA tatvArtha sUtra bhagavatI sUtra ja ((62) bhagavAna mahAvIra aTho saMyamajIvA)
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNavaMta baravALiyA "guMjana'nA pustako (sarjana ane saMpAdana) * Ura nirkarA (svaracita kAvyono saMgraha) * tapAdhirAja varSItapa (jenadarzanamAM tapa) * kalApI darzana (kavi kalApInI janmazatAbdI nimite pragaTa thayela temanA jIvana-kavana ane vivecananA lekhono saMcaya) * hRdaya saMdeza (zikSaNa ane vidyA-jagatane lagatA lekho). * prIta - guMjana (so varSanA praNaya kAvyono pratinidhi saMgraha) * zaileSI (AlocanA ane upAsanA) * ahiMsA mImAMsA * Commentry on Non-Violence (ZH PEHI HHIZLI BOY) * vANInA jharUkhethI (vAgmitA) * caMdrasena kathA * adhyAtmaniSTha saMtabAlajI * saMkalpasiddhinA sopAnA * amaratAnA ArAdhaka * Agama darzana (paricaya pustaka) bhagavAna mahAvIra ane saMyama jIvanA * dAmpatya vaibhava (dAmpatya jIvanane lagatA lekhono saMcaya) * dArzanika draSTA * vizvavAtsalyano saMkalpa * abhivaMdanA * jIvananuM rahasya * kAmadhenuM (hindI-aMgrejI) * uttama zrAvako * adhyAtma sudhA - adhyAtma AbhAra * amRta dhArA * adhyAtma amRta (jena adhyAtma sTaDI sarkalanA dazAbdI varSa nimitte sabhyonA adhyAtma viSayaka lekhano saMgraha) * zrImada rAjacaMdra-eka darzana (zrImadjInA jIvananA vaNasparzva pAsAnuM darzana) sarvadharma darzana * vicAra maMthana * amarasena vayarasena kathA. * Glimpses of world religions (sarvadharma darzana aMgrejI) * Introduction to Jainism * zAkAhAra (anuvAda-DaoN. madhubahena baravALiyA) * dulerAya mATaliyA kRta be virala vibhUtio zrImad rAjacaMdra ane gAMdhIjI * jJAna sAdhanA ane sarasvatI vaMdanA * marmasparza * mRtyunuM smaraNa * bhAratIya saMskRtimAM dAna bhAvanA * jainadharma (paricaya pustikA) : ApanI sanmukhA prApti sthAna ? navabhArata sAhitya maMdira 134, prinsesa sTrITa, muMbai-400002. gAMdhI roDa, derAsara pAse, amadAvAda-380001. ciMtana prakAzana : 1/316, siddhivinAyaka, hiMgavAlA lena ekSa., muMbai-75. phona : 2512 pa6pa8. 63 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana)
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ guNavaMtabhAI baravALiyAno paricaya amarelI jIllAnA khAMbhA gAmanA vatanI guNavaMtarAya mAdhavalAla baravALiyAe muMbaimAM sI.e. sudhI abhyAsa karyo. thoDAM varSo prekTIsa karyA pachI hAla TekSaTAila prosesa inDa. mAM pravRtta che. guNavaMtabhAie dharma, adhyAtma, kavitA vigere viSaya para 35 jeTalA pustakonuM sarjana saMpAdana karela che. kAThiyAvADa sthA. jaina samAja ghATakoparanA mukhapatra 'kAThiyAvADI jaina' ane munisaMtAbAlajI prerita vizvavAtsalya prAyogika saMdha muMbai-amadAvAdanA mukhapatra 'vizvavAtsalya' mAM mAnad taMtrI saMpAdaka, akhilabhAratIya sthAnakavAsI jaina konpharansa nA maMtrI tathA 'jaina prakAza' nA sahataMtrI tarIke sevA Ape che. jaina jAgRti seMTara borDa muMbainA mukhapatra 'jAgRti saMdeza', phorama opha jaina inTalaekacyuala muMbainA mukhapatra 'enalAiTanamenTa', bhArata jaina mahAmaMDaLanA mukhapatra 'jaina jagata' (gujarAtI vibhAga) mAM taMtrI tarIke sevA Apela che. muMbaimAM keTalIka vyAkhyAnamALA ane parisaMvAda guNavaMtabhAinA pramukhasthAne yojAya che. phAra isTamAM siMgApora vi. mAM jainadharma para temanA saphaLa'pravacana yojAyelA. dharma ane adhyAtmanA viSayo para muMbai duradarzana para emanA vArtAlApa avAranavAra yojAya che. zrI paMDIta ratnacaMdrajI jaina kanyAzALA TrasTa ghATakopara prerita pI.ena.dozI ArTasa koleja saMcAlita saurASTrakesarI prANaguru jaina philosophikala lITararI rIsarca seMTaranA guNavaMtabhAi onararI ko.orDIneTara che. jemAM jainadharmanA prAcIna graMtho paranuM saMzodhananuM kArya uparAMta inTaraneTa para jaina darzana sAhityanA pracAranuM kArya thAya che. zrI ghATakopara jaina moTA saMghamAM maMtrI tarIke, zrI saurASTra dazAzrImALI sevA saMgha, bRhada muMbai sthA. jaina mahAsaMgha, jaina adhyAtma sTaDI sarkala ghATakopara vi. saMsthAo sAthe saMkaLAyelA che. tathA cembura jaina saMghanA TrasTI che. temanA dharmapatnI DaoN.madhubahene hindI sAhityamAM saMzodhana kArya karI DokTareTa Ph.D prApta karela che. guMjana baravALiyAnA nAme temanA dharma, adhyAtma uparAMtanA vividha viSayo para lakhANo muMbai samAcAra, janmabhUmi, dazAzrImALI, jainaprakAza, zAsanapragati, dharmadhArA, jainasaurabha, vinayadharma, vi. mAM pragaTa thAya che. muMbai samAcAramAM pragaTa thayela guNavaMtabhAinA lekhane 1997 nAM muMbai 'jaina patrakAra saMgha zreSTha patrakAra evorDa' nuM prathama pAritoSika prApta thayuM che. ema.bI.baravALiyA phAunDezana, cerITebala TrasTa, (holIsTIka helthakerane lagatAM prakalpo calAve che) sAthe saMkaLAyelA che. 4 bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagavAna mahAvIra ane saMyamajIvana vIraprabhu ane saMyama ekabIjAnA paryAya. saMsArI avasthAmAM paNa prabhune rasamAM Asakti nahotI to saMyamajIvanamAM to prabhu rasomAM apratijJA ja hoya, rasavijetA banI prabhue anAsaktinA mArge muktinI yAtrAno aMgulinirdeza karyo. bhagavAna mahAvIre sADAbAra varSanA sAdhanAkALamAM 180 upavAsa ekavAra, 17pa upavAsa ekavAra, 120 upavAsa 9 vAra, 90 upavAsa be vAra, 7pa upavAsa be vAra, 60 upavAsa 6 vAra, 45 upavAsa be vAra, 30 upavAsa bAra vAra, 15 upavAsa 72 vAra, bhadra pratimA 2 divasa, mahAbhadra pratimA 4 divasa, sarvatobhadra pratimA 10 divasa, 3 upavAsa 12 vAra, 2 upavAsa 229 vAra, sADAbAra varSanA sAdhanAkALamAM pAraNAnA mAtra 349 divasa ja. upavAsa karyA te badhA ja nirjaLA. pAraNAmAM be vAra kadI vAparyuM ja nahi. tapazcaryAnA A badhA AMkaDAo ApaNane tapanI preraNA maLe mATe gaNadhara bhagavaMtoe prarUpyA che, paraMtu bhagavAnane to sAhajika rIte ja thaI gayuM. saMyamajIvanamAM AhArasaMjJA para vijaya meLavanAra vIrane vaMdana ! jAgrata rahIne prabhu aSTakarmanA kAlInAga sAme saMyamanAM zastrothI jaMga jItI gayA, sADAbAra varSanA sAdhanAkALamAM nidrAno kALa 48 miniTano ! darzanAvaraNanA AvaraNane cIratA prabhune vaMdana ! vIra prabhunI javalaMta jAgRtadazAne vaMdana ! durgAnathI dUra, icchArahita maunasamAdhimAM lIna, pariSadomAM Rtu ke prakRtinI niMdA nahIM. upasargomAMya ajAtazatru, maitrIbhAva abhipreta. prabhunI saMyama sAdhanA eTale raNamAM pratikULatAnI vizALa vaNajhAramAM prasannatAnuM pAvana jharaNuM. merU parvatanA zikhara jevA vairAgye prabhune vItarAgI banAvI dIdhA. dhanya che vIra, tArI samatA, jayaNA ane karuNAne !