Atmanand Prakash Pustak 098 Ank 05

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/532062/1

Page #1

www.kobatirth ora
ટિફિકલકિલાટટિકિટટિકિટ કિટ ઉમટવ2િઉલટ ડિટ
હિકિક
શ્રી અUGuiઠ પ્રકાશ SHREE ATMANAND PRAKASH
&ઉ taઉટ 688 E59 E6 8 8 :છિએ 29 , Sઉટ દર 80 S9 280 E 9 Se 9S2 9િ 28 ટકિટ 6.
Vol-1 * Issue-5 MARCH-2001
ફાગણ
માર્ચ-૨૦૦૧ આત્મ સંવત : ૧૦૫ વીર સંવત : ૨૫૨૭ વિક્રમ સંવત : ૨૦૧૭
પુસ્તક : ૯૮
લાકડાકિટ®®es(Naઉલટાઉદટાઉદ હિલર લીટીeત્ર કિરીટાઇટકિટ કિટી દરથિી દર ઉss ઉદક ઉદગાઉ )
बहुदुःखी बहूपाधिरल्पोपाधिरनाकुलः । सन्तुष्टो निर्धनोऽपीष्टे कर्तुं जनहितं वरम् ।।
ઘણી ઉપાધિવાળો ઘણો દુઃખી અને ઉપાધિ ઓછી તેમ શાન્તિ વધારે. નિર્ધન છતાં જે સન્તુષ્ટ છે તે જનસેવા વધુ સારી કરી શકે છે. ૩૯
The more a person's exertions to satisfy his avarice, expand, the more his agony increases, while the person whose such troubles are less, is happy and peaceful. A contented person, though without wealth, can better do service to the people.
(કલ્યાણભારતી ચેપ્ટર-૬ : ગાથા-૩૯, પૃષ્ઠ ૧૩૪)
299 83 89 E6 88 89 રન ઉ0:29ી ૪૩ 9િ0 9 290 ઉિ પગ જ

Page #2

શ્રી અColl.iદ પ્રકાશ.
તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ
અનુક્રમણિકા
પૃષ્ઠ
ક્રમ લેખ
લેખકે (૧) સાચો નવકાર
બટુકભાઈ સી. બોટાદરા (૨) નામ અને ગુણ
લક્ષ્મીચંદભાઈ છે. સંઘવી (૩) માણસનો અહંકાર જ્યારે પ્રબળ બને છે ત્યારે તે હિંસામાં પરિણમે છે
મહેન્દ્રભાઈ પુનાતર (૪) ધાર્મિક શિક્ષણની આ હતી સાચી પદ્ધતિ રાયચંદ મગનલાલ શાહ (૫) ભુકંપ કેમ આવે છે?
ડૉ. નેમિચંદ જૈન (૬) વિવિધ વિચાર સરણીઓ
| નરોત્તમદાસ અમુલખરાય કપાસી ૧૪ (૭) જે નયને કરુણાતર છોડી એની કિંમત કુટી કોડી આ.શ્રી વિજયરત્નસુંદરસૂરિજી મ.સા. ૧૮ (૮) તીર્થકરોના જીવનમાં જોવા મળતા દસ અચ્છરાં !
કુમારપાળ દેસાઈ
આ સભાના નવા પેટ્રના મેમ્બરશ્રી રાહુલકુમાર જિતેન્દ્રભાઈ શાહે - સુરત રજનીકાંત દીપચંદ મહેતા
મલાડ, મુંબઈ-૬૪ રાજેશભાઈ હસમુખલાલ કામદાર - 1 અંધેરી, મુંબઈ-૬૯ સતીષકુમાર નવીનચંદ્ર શાહ
અંધેરી, મુંબઈ-૬૯

Page #3

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧]
ટ્રસ્ટ રજી. ન. એફ-૩૭ ભાવનગર
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા
ભાવનગરનું મુખપત્ર શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ તંત્રી : પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ ફોન : ઓ. ૫૧૬૬૦૭ ઘર : પ૬૩૬૪પ : માલિક તથા પ્રકાશન સ્થળ :
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઈટ, ખોડિયાર હોટલ સામે, ખાંચામાં, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧ ફોન નં. (૦૨૭૮) ૨૨૧૬૯૮
સભા પેટ્રન મેમ્બર ફી રૂા. ૧૦/૧=૦૦ સભા આજીવન સભ્ય ફી રૂા. ૫૦૧=૦૦
( સાચો નવકાર છે ) ભલા! આ જિંદગીનો કેવો વ્યવહાર છે. વૈભવ સુખ ચેનમાં, કષ્ટ પારાવાર છે. શાંતિનો સંદેશો, કોણ કોને આપશે. આત્માનો વૈભવ જ સાચો નવકાર છે. મિત્ર બની શત્રુ, કાયામાં પારાવાર છે. ફૂંકી ફૂંકીને ડંખ મારનારા એવા અપાર છે. સ્વાર્થના સરવાળા, બાદબાકી કોણ કરે. સાચા નફાનું સરવૈયું, એક જ નવકાર છે. દેવ દેરાસરો બહુ વિદ્યા, ભીતરની શાંતિ કયા છે. આ તો છે શાંતિનું નગર, તેનો આ ભાસ છે. મૃગજળ પાછળ દોડ્યા કરું, નથી પાણીનો છાંટો. સાચો અમૃતનો સાગર, ફક્ત નવકાર છે. સત્સંગ ચારે કોર છે, ઢોલનગારાનો શોર છે. કોણ કોનું સાંભળે, ચારે કોર બકોર છે. સત્ય સમજાયું નહીં, આત્માનું ગણકાર્યું નહીં. શાંતિનો પૈગામ હવે ફક્ત નવકાર છે. આ સફર છે, કેવી વિસામો ગામે ગામ છે. કયાંથી આવ્યો ક્યાં જવું છે, ક્યાં તારું મુકામ છે. રાગ, દ્વેષ, મોહનાં પોટલાનો ભાર ક્યારે ઊતરે. ચોર્યાસીના ફેરા છૂટવા, સારથિ નવકાર છે. સાથે મુસાફરી કરી, સ્નેહથી સૌ મલકાય છે. આવતાં મુકામ સૌ પોતાના રસ્તે ફંટાઈ છે. શિકાયત કોને કરું, સાંભળનારું અહીં કોણ છે. સાચો સહારો બસ એક જ નવકાર છે.
રચયિતા: શ્રી બટુકભાઈ સી. બોટાદરા
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વાર્ષિક જાહેરાત દરઃ
આખું પેઈજ રૂ. ૩૦૦૦=૦૦.
અર્ધ પેઈજ રૂા. ૧૫OO=00 શૈક્ષણિક ઉત્તેજન, જ્ઞાન ખાતુ, સભા નિભાવ ફંડ, યાત્રા પ્રવાસ આદિમાં વ્યાજું ફંડ માટે ડોનેશન સ્વીકારવામાં આવે છે.
: ચેક ડ્રાફટ : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગરના
નામનો લખવો.
સભાના હોદ્દેદારશ્રીઓ : (૧) પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ–પ્રમુખ (૨) દિવ્યકાંત એમ. સલોત–ઉપપ્રમુખ (૩) હિંમતલાલ એ. મોતીવાળામંત્રી (૪) ચીમનલાલ વર્ધમાન શાહ–મંત્રી (૫) ભાસ્કરરાય વી. વકીલમંત્રી (૬) હસમુખરાય છે. હારીજવાળા–ખજાનચી

Page #4

[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧
( નામ અને ગુણ)
- પાપા
"'I[,
.
ભગવાન બુદ્ધ પાસે એક વખત એક માણસ | કરીને નગરમાં લોકોને મળવા ગયો.” આવ્યો અને બોલ્યો, “પ્રભુ! મારા જીવનમાં એક
પાપક નગરમાં ફરતો ફરતો એક નાની દુકાન મુસીબત ઊભી થઈ છે. આપ મને કંઈક માર્ગદર્શન | પાસે આવીને ઊભો રહ્યો. દુકાનમાં ધૂપ, દીપ, ચંદન, આપો!”
અગરબત્તી વગેરે વેચાતું હતું. તેણે દુકાનના માલિક વત્સ મુસીબત વિનાનું જીવન જ અશક્ય છે. સામે જોયું દુકાનદારે કપાળમાં ચંદનનું મોટું તિલક મુસીબતો જ માનવીના સામર્થ્યને વિકસાવે છે. છતાં | કર્યું હતું. તેણે દુકાનદારને પૂછ્યું, “ભાઇ તમારું નામ તારી મુસીબત કઈ છે તે કહે.”
શું છે? આ દુકાન તમારી છે?' ભજો! મારું નામ પાપક છે. મને મારા આવા | | દુકાનદારે જવાબ આપતાં કહ્યું, “મારું નામ તો નામ બદલ અત્યંત ખેદ થાય છે?
સુતરચંદ છે પણ હું સૂતરનો ધંધો કરતો નથી અને “વત્સ નામનું મહત્વ શું છે? કામ થકી જ! આવો બધો પૂજાપો વગેરે વેચવાનું કામ કરું છું અને નામની મહત્તા વધે છે કે ઘટે છે. તારું કામ ઉત્તમ હોય | કપાળમાં તિલક કરું છુંમાટે હવે લોકો મને તિલકચંદ તેવો પ્રયત્ન કરીશ તો તારી મુસીબત જરૂર ઓછી | કહે છે.” જશે.”
પાપક વિચાર કરતો આગળ ચાલ્યો. રસ્તામાં પરંતુ પ્રભુ! જગત તો મને નામથી જ ! તેને એક ભિખારણ જેવી લાગતી સ્ત્રી મળી. પાપકે ઓળખે છે અને નામથી જ સંબોધે છે. “પાપક” તે તેને ઊભી રાખી અને પૂછ્યું, “તારું નામ શું છે? તું વળી કાંઈ નામ છે?'
અહીં કેમ ઊભી છે?' ભગવાન બુદ્ધને લાગ્યું કે પાપકને પોતાના પેલી સ્ત્રી રડમસ અવાજમાં બોલી, “શું કરું નામ માટે ઊંડો ખેદ છે અને તે કોઇપણ રીતે મારી ભાઈ? મારું નામ તો ધનલક્ષ્મી છે પણ ઘરમાં બે ટંક વાત સ્વીકારવા તૈયાર નહિ થાય. એટલે તેમણે વાત | ખાવાનું ય મળતું નથી. અહીં મંદિર પાસે ઊભી બદલતાં કહ્યું :
રહીને ભીખ માગું છું. કોઈ દયાળુ માણસ પાઇ-પૈસા ‘ભલે, તો તું એક કામ કર...'
આપી જાય તો છોકરાનું તો પેટ ભરાય!' “આજ્ઞા કરો, પ્રભુ...”
પાપક વિચારવા લાગ્યો, “આ તે કેવું! નામ તારે કર્યું નામ જોઇએ છે તે કહે તારું નામ! ધનલક્ષ્મી અને ખાવાના ય સાંસા !' બદલીને નવું નામ આપી દઉં.”
છતાં હજી એના હૈયે ધીરજ ખૂટી નહોતી. “આપ જ મને કોઈ સારું નામ આપો
એ આગળ ચાલ્યો રસ્તામાં એક મહાશય નહિ વત્સ! એમ કર. તું નગરમાં ઠેર ઠેર | દોડતા જતા દેખાયા. પાપકે કહ્યું ‘ભાઈ, જરા ફરીને જુદા જુદા લોકોને મળી જશે. તેમનાં નામ પૂછી | થોભો !' જો. એ બધાં નામ જાણ્યા પછી તેને યોગ્ય લાગે તે ના મારે ઉતાવળ છે.” નામ રાખી લઈશું.”
‘પણ તમે કયાં જઈ રહ્યા છો? તમારું નામ શું?” ભલે, પ્રભુ! એમ કહીને પાપક પ્રભુને વંદન ! હું જંગલમાં લાકડા કાપવા જાઉં છું. મારું નામ

Page #5

જોયા.
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧] ધીરજલાલ છે. ઘેરા મહેમાન આવવાના છે તેથી | કે આ કોણ મૃત્યુ પામ્યું? તો ડાઘુઓ બોલ્યા, ઉતાવળમાં છું!'
“અમરભાઈ મરી ગયા છે!' અચરજની વાત છે ને! નામ ધીરજલાલ પણ એક હસમુખલાલને એણે ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડતા સ્વભાવમાં તો જરાય ધીરજ નથી! આમનું નામ તો રઘવાયાલાલ હોવું જોઇએ! એમ વિચારીને પાપક
એક ભાઈનું નામ હરિભાઈ હતું, પણ એ એવા વળી આગળ ચાલ્યો.
ક્રૂર દેખાતા હતા કે એમનું નામ રાક્ષસભાઈ જ શોભે! રસ્તામાં એને એક ગુરુજી મળી ગયા. એ પાપક જ્યાં જતો ત્યાં તેને આવા વિચિત્ર ગુરુજીનું નામ શાંતિલાલ હતું. પાઠશાળામાં
અનુભવો થતા! વિદ્યાર્થીઓને ભણાવતા હતા. પરંતુ એમની ઉંમર
છેવટે તે પ્રભુ પાસે આવ્યો અને બોલ્યો, થઇ. દીકરાને પરણાવ્યો વહુ આવી. ઘરમાં ઝઘડા !
પ્રભુ! આપની વાત સાચી છે. નામ હંમેશાં ગુણથી ચાલ્યા. દીકરો-વહુ અલગ રહેવા લાગ્યાં. પત્ની મૃત્યુ
જ શોભે છે અને સાર્થક બને છે. હવે મને મારા પામી હતી. પાપકે વિચાર્યું કે આ ગુરુજીનું નામ ભલે
નામનો કોઈ જ અફસોસ નથી. મારું નામ ભલે પાપક શાંતિલાલ હોય, પણ એમના જીવનમાં તો ભારે |
હોય, પરંતુ હું પુણ્યકાર્ય કરીને મારા જીવનને પુણ્યનાં અશાંતિ હતી !
ઓજસથી છલકાવી દઇશ.” પછી તો એ જેટલા લોકોને મળ્યો, તે દરેક
(લેખકશ્રી લક્ષ્મીચંદભાઈ છે. સંઘવીના પુસ્તક નામમાં તેને નવાઈપૂર્ણ વિરોધાભાસ જોવા મળ્યો!
દૃષ્ટાંત રત્નાકરમાંથી જનહિતાર્થે સાભાર) એક ઠાઠડી જતી હતી. પાપકે ડાઘુઓને પૂછ્યું
दूरीया...नजदीयाँ વન સારૂ...
*
*
0
* *
IASIL
pasando
H PAS
मेन्यु ન, શરન ફાર્મા પ્રા. વિ. डेन्टोवेक
सिहोर-३६४ २४० > क्रिमी स्नफ के 7
गुजरात
શ્રી આત્માનંદ સભા
દ્વારા પ્રકાશિત “શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ”
રૂપી જ્ઞાન દીપક
સદા તેજોમય રહે
તેવી
હાર્દિક શુભેચ્છાઓ....
उत्पादको न
द्वारा
टूथ पेस्ट
. Wી

Page #6

૪]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧
This t
ill 25
IIIIIIIIII
ના
||RATI IIIIIIIIWATEHSIN MI ND
We,
a
તે
માણસનો અહંકાર જ્યારે પ્રબળ બને ત્યારે તે હિંસામાં પરિણમે છે.
લેખક : મહેન્દ્રભાઈ પુનાતર ધન, કીર્તિ અને વિજય જીવનમાં મળે | છે. અભિમાન આ જગતમાં કોઇનું ટક્યું નથી ત્યારે માણસે વધુ નમ્ર અને વિવેકી બનવું | અને ટકશે નહીં. જીવનમાં જે કાંઈ મળે છે તે જોઇએ. જો આ અંગે અહંકાર ઊભો થાય તો | પ્રભુની કૃપા છે. તેનો સદ્ધપયોગ કરવો જોઈએ મેળવેલ સિદ્ધિ પર પાણી ફરી વળે છે. માણસને | અને સમભાવ રાખવો જોઇએ. માણસ ગમે દરેક કાર્ય માટે માન, ચાંદ અને પ્રસિદ્ધિ જોઇએ તેટલો મોટો હોય, પોતાને શહેનશાહ અને છે. કોઈક જગ્યાએ નામનો ઉલ્લેખ ન થાય, | સર્વોપરી સમજતો હોય પરંતુ તેણે વિષયો પર, જાહેરાત ન થાય તો ઉત્સાહ મંદ પડી જાય છે. | કષાયો પર, અને પોતાની જાત પર કાબુ માનવ મનની આ મોટી નબળાઈ છે. માણસને | મેળવ્યો નથી ત્યાં સુધી એ ગુલામ છે. માન, ચાંદ અને કીર્તિનો મોહ છૂટતો નથી. વધુ | માણસને પરેશાન કરનારા મુખ્ય ત્રણ ને વધુ મેળવવાની ઝંખના ઊભી થાય છે. જૂઠી
બળો છે એક મમત્વ, બીજું આસક્તિ અને ત્રીજું શાન, શોભા અને શોહરત લાંબો સમય ટકતી
તૃષ્ણા. માણસ કોઇપણ ચીજ પર વધુ પડતી નથી.
આસક્તિ રાખે અને તેને મેળવવાની ઇચ્છા ધન અને કીર્તિની કામનામાં એક મર્યાદા રાખે છે ત્યારે તે પોતાને દુઃખની ગર્તામાં, છે. આ મર્યાદાને જે માણસ ઓળંગે છે તેને ધન | અશાંતિમાં ધકેલી દે છે. ઇચ્છાઓ અનંત છે તે અને કીર્તિ પરેશાન કરી મૂકે છે. માણસ પાસે | કદી તૃપ્ત થઈ શક્તી નથી. એક ઇચ્છા પૂરી પૈસો આવે એટલે છકી જવું જોઇએ નહીં પરંતુ થાય ત્યાં બીજી ઈચ્છા ઊભી થવાની. માણસ નમ્ર બનવું જોઇએ. વૃક્ષને જ્યારે ફળ આવે છે | જ્યારે પોતાને બીજાનાથી શ્રેષ્ઠ માનવા લાગ્યો ત્યારે તે ઝુકી જાય છે. જે લોકો સત્કૃત્યો અને / અથવા બીજા પાસે હોય તેના કરતા અધિક નિષ્ઠાપૂર્વક સેવા કરે છે તેની સુગંધ ચોમેર | મેળવવા મથે ત્યારે સંસારની સમતુલા ડગવા પ્રસરે છે, તેને માટે ઢોલનગારા વગાડવા પડતા | માંડે છે. વ્યક્તિગત અહંકાર જ્યારે પ્રબળ બને નથી. કિર્તિ આપોઆપ તેના કદમ ચૂમે છે પરંતુ | છે ત્યારે તે હિંસામાં પરિણમે છે. માત્ર કોઈનો જે લોકો અધૂરા ઘડા હોય છે એ છલકાતા હોય | જાન લઈને જ હિંસા થતી નથી. મન અને છે. સાચા અને સારા માણસોને છીપના મોતીની! વચનથી પણ હિંસા થતી હોય છે. કોઇને કટુ જેમ શોધવા પડે છે, ઢંઢેરો પીટવાવાળા માણસો વચન કહીને, તેના મનને દુભાવીને અથવા તો ઢેઢે પીટાતા હોય છે.
કોઈના પ્રત્યે રાગ-દ્વેષ રાખીને હિંસા થતી હોય સંસારમાં એ માણસને જ સાચો વિજયનું છે. ચિત્તમાં રહેલી આવી હિંસાત્મક મળે છે જે પોતાના અહંકારનો લોપ કરી શકે !
લાગણીઓના પરિણામે આપણે સતત વેદના અનુભવતા રહીએ છીએ. આ આંતરિક સૂક્ષ્મ

Page #7

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧ ] હિંસાને કારણે માંદગીનો, ગરીબીનો, મૃત્યુનો | રાજાને થયું હમણાં મહાત્મા કહેશે કે “તારે માટે અને એકલા પડી જવાનો ડર પેદા થાય છે. આ | સ્વર્ગમાં સોનાના મહેલો હશે.” તમામ પીડા આપણે તનથી નહીં પરંતુ મનથી
મહાત્માએ એક ક્ષણ થોભીને કહ્યું “તે ભોગવીએ છીએ. મનમાં ચાલી રહેલી આ|
પ્રશ્ન પૂછ્યો છે એટલે કહી દઉં કે “તને કશું હિંસાનો જન્મ ઇચ્છાઓમાંથી, વાસનાઓમાંથી
મળશે નહીં.' થાય છે. આ ઇચ્છાઓ આપણને જીવનભર પરેશાન કરી મૂકે છે અને મનની શાંતિને હણી
રાજાને આઘાત લાગ્યો. તેના દુઃખનો નાખે છે.
પાર ન રહ્યો. તેને થયું મેં ધર્મના માટે આટલું
બધું કર્યું અને મને કશું મળશે નહીં. કોઈપણ સારું કામ કરીએ ત્યારે તે માટે
- મહાત્માએ કહ્યું, તે બદલાની આશા રાખી ઢોલનગારા પીટવાની જરૂર નથી. સત્કાર્યોમાંથી જે બદલાની આશા રાખે છે તેને કશું મળતું
એટલે તને જે મળવાનું હતું તે પણ નહીં મળે. નથી. કશુંક પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છાથી કોઈ કાર્ય
સત્કાર્યો પછી બદલાની આશા રાખે છે તેને કશું કરીએ પછી ભલે તે ધર્મનું ઉમદા કાર્ય હોય તો
મળતું મથી. સત્કાર્યો પછી કાંઇક મેળવવાની પણ એળે જાય છે.
આશા અને અપેક્ષા રાખવી એ પાપ છે. તે જે
કાંઈ કર્યું છે તે ભૂલી જા. નહીંતર તું મારા ચીનમાં વુ નામનો એક રાજા થઈ ગયો.
સત્કાર્યોના બોજા હેઠળ કચડાઈ જઈશ. માત્ર તેણે અનેક મંદિરો, ધર્મસ્થાનકો અને સદાવ્રતો
પાપનો બોજો માણસને કચડે છે એવું નથી, બંધાવ્યા હતા. ધર્મની પ્રભાવના માટે તેણે જ કાંઈ
સત્કાર્યોનો બોજો પણ માણસને કચડી નાખે છે. કરવું જોઈએ તે બધું કર્યું છે. ધર્માત્મા તરીકે તેની
ઘંટીના પડની જેમ તે ગળે વળગી જાય છે. આ કીર્તિ ચોમેર પ્રસરી હતી. તેના જેવો ધર્માત્મા
વળગણ દૂર કરીને હળવીફુલ જેવો બની જા. તે અને દાનવીર મળવો મુશ્કેલ હતો. તેના આંગણે
આ બધું કર્યું છે એ જે દિવસે તું ભૂલી જઇશ આવેલો કોઇપણ ખાલી હાથે પાછો જતો નહીં.
ત્યારે તને જે સંપદા મળશે તેની સરખામણીમાં બીજાના દુઃખ અને દર્દ જોઈને તે દ્રવી ઉઠતો
દુનિયાની બીજી કોઈ ચીજની કશી કિંમત નહીં હતો અને તેને બનતી સહાય કરતો હતો. લોક |
હોય. તેને દેવ તરીકે પૂજતા હતા.
આપણે માણસો વાતવાતમાં ફુલાઈ જઈએ એક મોટા સંત મહાત્મા આ રાજાને
છીએ. નાનું એવું કામ કર્યું હોય તો પણ બણગાં આંગણે પધાર્યા હતા. તે તેના દર્શનાર્થે ગયો
કુંકીએ છીએ, અભિમાન કરીએ છીએ અને અને સંતના ચરણોમાં મસ્તક ઝુકાવીને પોતાની
તેમાંથી જેટલો લાભ ઉઠાવી શકાય એટલો આ બધી સિદ્ધિઓનું વર્ણન કર્યું અને મહાત્માને
ઉઠાવીએ છીએ. કીર્તિ અને માનની અપેક્ષા પૂછ્યું. “મેં આ બધું કર્યું એનો મને શો બદલો
રાખીએ છીએ. કોઇપણ જાતની ઇચ્છા અને મળશે?
અપેક્ષા વગર નિઃસ્વાર્થ ભાવે જો સેવા અને મહાત્મા તેની સામે એકીટશે જોઈ રહ્યા. | સકૃત્યો થઈ શકે તો તેનું મૂલ્ય છે. બદલાની

Page #8

૬ ]
ભાવનાથી જે કાર્ય થાય છે તેનું ફળ મળતું નથી.
જીવનમાં કશું આપવું નથી, છોડવું નથી અને પ્રાપ્ત કરી લેવું છે અથવા થોડું આપીને વધુ મેળવવાની અપેક્ષા રાખવી છે એવી મનોવૃત્તિ માણસને ગરીબ અને લાચાર બનાવી નાખે છે. દરેક માણસ પોતપોતાની રીતે કાંઈ હોય તેમાંથી બીજાને આપી શકે છે, ત્યાગ કરી શકે છે. જેટલું તે આપી શકે છે તેટલી તેની સમૃદ્ધિ અને જેટલું નથી આપી શકાતું તે તેની કૃપણતા છે. જે માણસ હાથ સંકોરી રાખે છે તે જીવનમાં ગુમાવે છે.
આપણું જીવન પણ કૃપણ જેવું છે આપવાની વાત આવે ત્યારે જીવ ચાલતો નથી.
ડોન ઃ કૃષ્ણનગર ફોન : ૪૩૯૭૮૨
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧
છોડવાનું આવે ત્યારે ભિખારી જેવા બની જઈએ છીએ અને લેવાની વાત આવે છે ત્યારે અઢળક મળે તો પણ તૃપ્તિ થતી નથી. કુદરતના તમામ તત્ત્વો આકાશ, ધરતી, પર્વતો, ઝરણાઓ, નદીઓ, વૃક્ષો કાંઈક ને કાંઇક આપે છે,
મેળવવાની અપેક્ષા રાખતા નથી. તેમનો ધર્મ
આપવાનો છે. આ જ તેના અસ્તિત્વની ઓળખાણ છે, આ જ જીવનનું સૌંદર્ય છે. (મુંબઈ સમાચાર તા. ૧૦-૫-૯૮ના જિનદર્શન વિભાગમાંથી સાભાર)
ભાવનગર નાગરિક સહકારી બેંક લિ.
હેડ ઓફિસ : ૧૪, ગંગાજળીયા તળાવ, ભાવનગ૨ ફોન : ૪૨૯૦૭૦ ફેક્સ નં. (૦૨૭૮)) ૪૨૩૮૮૯
: શાખાઓ :
સલામત રોકાણ ૩૦ દિવસથી ૪૫ દિવસ સુધી ૪૬ દિવસથી ૯૦ દિવસ સુધી ૯૧ દિવસથી ૧૭૯ દિવસ સુધી ૧૮૦ દિવસથી ૧ વર્ષની અંદર
વડવા પાનવાડી
ફોન : ૪૨૫૦૭૧
મનહરભાઈ એચ. વ્યાસ જનરલ મેનેજર
ભાવનગર-પરા
રૂપાણી-સરદારનગ૨ ફોન : ૫૬૫૯૬૦ ફોન : ૪૪૫૭૯૬ ઘોઘા રોડ શાખા શિશુવિહાર સર્કલ ફોન : : ૫૬૪૩૩૦
ફોન : ૪૩૨૬૧૪
રામમંત્ર-મંદિર
ફોન : ૫૬૩૮૩૨
તા. ૧૧-૫-૨૦૦૦ થી થાપણો ઉપરના સુધારેલ વ્યાજના દર આકર્ષક વ્યાજ સલામત રોકાણ ૫.૫ ટકા ૧ વર્ષથી ૨ વર્ષની અંદર ૬.૫ ટકા | ૨ વર્ષથી ૩ વર્ષની અંદર ૭ ટકા | ૩ વર્ષથી ૫ વર્ષની અંદર ૭.૫ ટકા | ૫ વર્ષ કે તે ઉપરાંત
૭૮ માસે ડબલ ઉપરાંત રૂા. ૧,૦૦૦/-ના રૂા. ૨,૦૨૫ મળે છે.
સેવિંગ્ઝ તથા ફરજિયાત બચત ખાતામાં વ્યાજનો દર તા. ૧-૪-૨૦૦૦ થી ૫ ટકા રહેશે.
વેણીલાલ એમ. પારેખ ચેરમેન
નિરંજનભાઈ ડી. દવે મેનેજિંગ ડીરેકટર
આકર્ષક વ્યાજ ૯.૫ ટકા ૧૦ ટકા ૧૦.૫ ટકા ૧૧ ટકા

Page #9

લખ
તપ એટલે અનેક પ્રકારની સહનશીલતા. સુખડને જેમ જેમ ઘસીએ તેમ તેમ તેમાંથી શીતળતા અને સૌરભ મળે, એવી જ રીતે આપણા દેહને– જાતને કોઈ શુભ કાર્ય માટે ઘસી,નાખીએ અને તેમાંથી જે સુગંધ પ્રસરે એ પણ સાચું તપ.
તપ એટલે આત્માના મેલને સાફ કરનાર સાબુ. તપ એટલે યોગરૂપી મહેલ ઉપર ચડવા માટેની લીફટ, માટે શુદ્ધ તપનું આચરણ કરી કલ્યાણ સાધો.
*****
માનથી તારે જીવવું હોય તો
અન્યતાં અપમાન તજી દે,
સ્નેહતણાં સરબતને સ્વીકારી,
દ્વેષતણા વિષપાન તજી દે;
જીવન ફાની ને દેહ વિનાશી,
બંને પરની પ્રીત નકામી.
આત્મા અમર છે. એટલું જાણી,
આત્મતણા અજ્ઞાન તજી દે.
SHASHI INDUSTRIES
SELARSHA ROAD, BHAVNAGAR-364001 PHONE : (O) 428254-430539
Rajaji Nagar, BALGALORE-560010

Page #10

૮].
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧
ધાર્મિક શિક્ષણની આ હતી સાચી પદ્ધતિ
–શ્રી સયચંદ મગનલાલ શાહ ૧૨, રામવિહાર, રોકડીયા લેત, બોરીવલી (વે.) મુંબઈ-૯૨ પચાસ વરસ અગાઉ જૈનોને ધાર્મિક જ્ઞાન | મુખપાઠ કરતા. સૂત્રોની ગાથાઓ, સ્તુતિ, સ્તવન, પ્રાપ્ત કરવાની તમન્ના હતી, પપાસા હતી, સઝાય ઇત્યાદિ મોઢે કરતા-નાના બાળકોમાં તો જીવનમાં એની જરૂરિયાત લાગતી. પોતાના, યાદ શક્તિ ઘણી જ હોય, કોઈ કોઈ તેજસ્વી બાળકોને સંપત્તિનો વારસો દેવાની ભાવના બાળકો એકવાર સાંભળે કે વાંચે ત્યાં એને યાદ જેટલી જ એના આત્માના કલ્યાણનો, ધાર્મિક [ રહી જતું. પાઠશાળાઓ ભરચક રહેતી. સવારજીવનનો સંસ્કાર અને સંસ્કૃતિનો વારસો | બપોર-સાંજ મોટી ઉંમરના બહેનો બાળાઓ અને આપવાની, સમ્યગુજ્ઞાનનો વારસો આપવાની | બાળકો સેંકડોની સંખ્યામાં અભ્યાસ કરતા, ભાવના વિશેષ રહેતી.
સંસ્કારી બનતા-ધાર્મિક જ્ઞાનના ઊંડા મર્મને ધન સંપત્તિનો વારસો શ્રેણિક છે પરંત] જાણવાવાળા બનતા. જીવનમાં ધર્મને ઉતારતા. સંસ્કાર અને સંસ્કૃતિનું સિંચન જો બાળકમાં થયું | શિક્ષકો શિક્ષક અને શિક્ષિકા બહેનો) ની હશે, તો એના આત્માનું કલ્યાણ. ભવોભવના! તો જેટલી પ્રશંસા કરીએ, તેટલી ઓછી જ. સુખનો વારસો મારા પુત્ર-પુત્રીઓ આદિ ધાર્મિક શિક્ષકો સાચા ધર્મના, રંગે રંગાએલા હતા. સંતાનોને આપે એવી સાચી સમજણ માતા- લોભ લાલચનું નામ નિશાન ન હતું. એને પિતામાં હતી. એને માટે જેટલી કાળજી વહેવારિક ભણાવવામાં હોંશ હતી, ભણાવવામાં એક કેળવણી માટે રાખતાં એનાથી વધારે કાળજી 1 નવકારનું દાન દેવામાં ભવોભવના પોતાના ધાર્મિક શિક્ષણ. ધાર્મિક સંસ્કાર અને પવિત્ર પાતક ખપી જાય છે, એની સમજણ હતી. વરસો જીવન માટે રાખવામાં આવતી હતી.
સુધી બાળકોને ધર્મ-જ્ઞાનનું દાન આપવાથી મને અને બાળકોમાં પણ એ પ્રાપ્ત કરવાની
કેટલો લાભ મળે? પૈસાથી એનું મૂલ્ય ન કરાય લગની લાગતી. ઉત્સાહ હતો. જ્ઞાન મેળવવાની
અને ન મુલવાય, એને ન વેચાય. ગાંધીજીએ પણ
કીધેલું કે ‘વિદ્યા વેચવાની ચીજ નથી વિદ્યા પીપાસા હતી. બાળકો હોંશે હોશે પાઠશાળામાં
વેચાય નહીં.” જ્ઞાન દાતા બદલાની ઇચ્છા રાખે જતા-રેડીઓ કે ટી.વી. એ જમાનામાં હતા જ નહિ. વહેવારિક કેળવણીનો બોજો આજના જેવો
જ નહિં. અને જો રાખે તો ચિંતામણી રત્નના
બદલામાં કાચના કટકા મેળવવા જેવી મૂર્ખાઈ એ વખતે ન હતો. અંગ્રેજો અને દેશી રાજાઓનું
ગણાય. શિક્ષકોમાં પોતાના જ્ઞાન લક્ષ્મીની ખુમારી રાજય હતું. રાજકીય કોઈ પ્રોબ્લેમ નહોતા.
રહેતી. અશુદ્રપણાનો ગુણ એનામાં હતો. ધાર્મિક છાપાઓ બહુ અલ્પ પ્રમાણમાં વંચાતા. લોકો
શિક્ષક ભીખ માંગે નહિ, ભીખની ભાવના પણ ધાર્મિક પુસ્તકો વાંચતા. સામાયિક કરીને વાંચતા.
| મનમાં લાવે નહીં. ભીખ લે નહીં. અણ હક્કનું મોટી ઉંમરના માણસો પણ ભણતાં. ખાસ કરીને
કે અનીતિના ધનને અડે પણ નહીં. આત્મા

Page #11

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧ ]
[૯ દૃષ્ટિએ સદાય વિચારતા અને શાંતિમય-સમતામય જ થતી-શુદ્ધ કેસરના પેંડા માત્ર છ આને શેર ઉચ્ચ પ્રકારનું જીવન જીવતા-આનંદ માણતા. | મળતા! દાડમ-જમરૂખ-કેરી જેવા ફળો, જુદી-જુદી પાંચમું વરસ બેસતાં બાળક પાઠશાળામાં
મીઠાઇઓની પ્રભાવના મહીનામાં પંદર દિવસ પ્રવેશ કરતો. મહિનામાં બે ચૌદશની રજા પડતી.
થતી. બાળક તો પ્રભુનો પયગંબર છે. સૂત્રો સાથે શિક્ષકો બે અઢી કલાક સુધી ભણાવતા. બાળકો
સાથે વિધિઓ, દર્શન, પૂજા, સ્નાત્ર, સ્તુતિઓ, પાઠશાળામાં જ ગાથાઓ ગોખતા. બધા બાળકોની | ચૈત્યવંદન, સામયિક, પૌષધ, આદિમાં બાળક ગાથાઓ પૂરી ન થાય ત્યાં સુધી પાઠશાળા | નિષ્ણાત બના જતો. દશ બાર વરસની ઉમર ચાલતી. એક કલાકની નોકરીનો રીવાજ ન હતો. સુધીમાં આટલે સુધી પારંગત થઈ જતો. પરીક્ષા વરસમાં બે વખત લેવામાં આવતી.
એટલું જ નહિ પણ દાન ધર્મ, વૈયાવચ્ચ, મહેસાણાથી પરીક્ષકો આવતા. માત્ર મૌખિકા સેવા, સુશ્રુષા ઇત્યાદિ એની રંગેરંગમાં વ્યાપી પરીક્ષાનો જ રીવાજ હતો. લેખિત પરીક્ષા વગેરે |
| જતાં. ભાવના ઉચ્ચ બની જતી અને અમલમાં લેવામાં આવતી નહીં. સત્રો વિગેરે જીવનમાં ! મુક્તાં. એ જમાનામાં જીવદયાના સંસ્કાર તો લખવાની જરૂર પડતી નહીં. બાળકો બે-ચાર |
ગળથુથીમાં મળતા. પાણી ગળવાની પદ્ધતિ, વરસોમાં એટલે આઠ નવ વરસનાં થાય ત્યાં તો |
અનાજ સાફ સુફ કરવાં, ઘરમાં કોઈ પણ ઠેકાણે પાંચ પડિકફમણાં સુધી મોઢે કરી નાખતા. સૂત્રો
કીડી મકોડી કે જીવજંતુ મરી ન જાય એની
કાળજી ખૂબ જ લેવામાં આવતી. પાણીનો બગાડ મુખ પાઠ સહેલાયથી કરતા. પણ શુદ્ધ ઉચ્ચારો | સહિત સૂત્રો વિગેરેમાં એક કાના માત્ર કે
થતો નહિં. એટલે જીવદયાના સંસ્કાર ઘરમાંથી જ અનુસ્વરની ભૂલ પડતી નહીં. એના મૂળભૂત |
પડતા. પાણી કુવામાંથી સીંચીને લાવતા. બાળકો રાગ-રાગીણી અને પ્રાસ બદ્ધ રીતે બોલવામાં |
પ્રતિક્રમણમાં મોટા સૂત્રો સુંદર ભાવવાહી અને
શુદ્ધ ઉચ્ચારે રાગ રાગીણી સાથે હિંમતપૂર્વક ગૌરવ માનતા. વેઠ ઉતારવાની વાત જ નહીં.
બોલતા. મોટા અતિચાર, લઘુશાંતિ, મોટીશાંતિ, પ્રથમ બે પ્રતિક્રમણ સુધી પછી પંચ
| થોય, સ્તવન, દશ બાર વરસના બાળકો બોલતા. પ્રતિક્રમણ સુધીના સૂત્ર પૂરેપૂરા કંઠસ્થ કરાવવામાં
' અરે, પર્યુષણમાં સત્તાવીશ ભવનું સ્તવન, આવતા સાથે સાથે જરૂરિયાત મુજબ ચૈત્યવંદનો,
હાલરડું, પંચકલ્યાણનું સ્તવન બહેનો તેમનો સ્તવનો, સજઝાયો, થોયો, સ્તુતિઓ કરાવાતી.
લોકો ઇત્યાદિ બોલનારા સારી સંખ્યામાં અર્થ અને ભાવાર્થ મૌખિક રીતે | નીકળતા. એટલું સુંદર રાગમાં મધુર કંઠે બોલતા સમજાવતા–પરંતુ એની પરીક્ષા કે માર્કસની કે સાંભળનારા મંત્ર મુગ્ધ થઈ જતા. આ હતી લપમાં પડવામાં આવતુ નહિ. સાદી સમજણ | આપણી પહેલાની શિક્ષણ પદ્ધતિ. જે ખૂબ બાળકોના મગજમાં બરાબર બેસી જતી. સતેજ | ઉપયોગી હતી. વર્તમાન યુગમાં આપણી યાદશક્તિ, તીવ્ર બુદ્ધિ અને તમન્નાને લીધે | પાઠશાળાઓમાં જો આ પદ્ધતિઓ અપનાવાય તો બાળકોને રસ પડતો. જીવન પર્યત આ ભણેલું | જરૂર સાચું પરિણામ જોવા મળે. ભૂલતો નહિ. આનંદથી ભણતા-કંટાળો આવતો | પ્રિય વાચકગણ ! આ લેખ વાંચી આપનો નહિ-વળી એ જમાનામાં બાળકોને પ્રભાવના ખૂબ | અભિપ્રાય લખી મોકલવા કૃપા કરશોજી. *

Page #12

સાત ક્ષેત્રમાં સીંચો કચરાને એકત્રિત કરી ઘરમાં રાખી મૂકશો તો તે ગંદકી પેદા કરશે. એમાં કીડા ખદબદશે. જો તે ગંદકીને ખેતરમાં નાંખી દેવામાં આવે તો તે હતું ખાતર બની નવી ફસલ તૈયાર કરશે. ગંદકી જિંદગી બની જશે.
ધનની પણ આ જ સ્થિતિ છે. તેને તિજોરીમાં સંઘરી રાખવામાં આવશે તો તેમાં મમતાના કીડા ખદબદશે. તમારા ધનને શાસનના સાત ક્ષેત્રમાં સીંચી દો, તો નવી સૃષ્ટિનું સર્જન થશે.
ધન-વૈભવ પાકર, અગર સેવા કિસીકી કરી ન શકા, દયા ભાવ લાકર, દુઃખી દિલોક જન્મોકો જો ભર ન શકા; વાહ માનવ અપને જીવનમેં, શાંતિ કહાંસે પાયેગા? કરાતા હૈ ઔરોકો, વહ સ્વયં ઠોકર ખાયેગા.
With Best Compliments from :
AKRUTI
NIRMAN PVT. LTD. 201, Mukhyadhyapak Bhavan, Road No. 24, Above Nityanand Hall, SION (W.) MUMBAI-400 022
Tele : 408 17 56 / 408 17 62 (code No. 022)
#
1rrrrrrr
(
)

Page #13

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧]
[૧૧
ભૂકંપ
ન
આવે છે?
લેખક : ડો. નેમીચંદ જૈન (ઇન્દોર)
અનુવાદક : ચીમનલાલ કલાધર (મુંબઈ) સામાન્ય રીતે ભુકંપ ધરતીની સપાટી પર કારણો જાણીએ છીએ તે તો ઠીક પણ અન્ય ધરતીના ગર્ભમાં થતી ચિરાડના કારણે અથવા અનેક કારણો પણ છે. વિજ્ઞાનની વિશેષતા એ જવાળામુખીના પરિવર્તનના કારણે થાય છે. આનું છે કે તે કયારેય કોઈ પણ સ્થિતિમાં કોઈ પણ સંબંધમાં પૌરાણિક કલ્પનાઓની સાથે વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ કે સંશોધનને અંતિમ નહિ માને. અને કારણો પણ છે. સન ૧૮૫૬ની આસપાસ ભાવિ સંભાવનાઓ માટે પોતાના દ્વાર હંમેશા ભારતીય ભુકંપોનું અધ્યયન-અનુસંધાનનો | ખૂલ્લા રાખશે. સિલસિલો શરૂ થયો. ડબ્લ્યુ ટી. બ્લેડફોર્ડ, ફ્રાંસિસ
ભુકંપને લઇને જે અભ્યાસ થયો છે તેની ફેડન, એડ્યુઅર્ડ યૂસ, અમ્લેડ બેઝનર, ટી ઓલ્બમ | જ્યારે આપણે ક્રમબદ્ધ સમીક્ષા કરીએ છીએ ત્યારે અને આર. ડી. ઓલ્ડમે આ ક્ષેત્રમાં અપૂર્વ | કલિત થાય છે કે એક તરફી . તેમાં માત્ર યોગદાન આપ્યું. ચાર્લ્સ ફ્રાંસિસ રિફટરે ભુકંપની | પાર્થિવ અને વૈજ્ઞાનિક સ્થિતિઓ ઉપર જ વિચાર તીવ્રતા માપવા માટેના સ્કેલને વિકસિત કર્યો. તેથી | કરવામાં આવ્યો છે. અને એ સ્થિતિઓની ઉપેક્ષા તે ‘રિક્ટર સ્કેલ'ના નામથી સુપ્રસિદ્ધ બન્યો. |
કરવામાં આવી છે કે જે વિજ્ઞાનની સીમાથી વસ્તુતઃ ભુકંપના તરંગોના અધ્યયને બહાર નીકળી ગઈ છે. સન ૧૯૯૫માં દિલ્હી વૈજ્ઞાનિકોને ધરતીની આંતરિક હિલચાલ | | યુનિવર્સિટીના ડો. મદનમોહન બજાજ, ડો. એમ. સમજવામાં મોટી સહાય કરી. ભુકંપના આ| એસ. એમ. ઇબ્રાહિમ અને ડો. વિજયરાજ સિંહ તરંગોને પ્રથમ અને દ્વિતીય એમ બે શ્રેણિમાં | એ ત્રણે વૈજ્ઞાનિકોએ સૂજડલ (રશિયા)ના વહેંચવામાં આવ્યા અને વિશ્વના તમામ ભુકંપોનો | કતલખાનામાં ઉત્પન્ન ભૂરેખીય પ્રત્યક્ષ પીડાઅત્યંત બારીકાઇથી અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો. ] તરંગોના પરસ્પરનો પ્રભાવ (Interaction of પરંતુ આ તથ્યની એક આમ આદમીએ ઉપેક્ષા કરી | abattoir generates non-linear elastic દીધી. કોઈ પણ કાર્યના પ્રભાવનું માત્ર એક જ pain waves in rocks) પર પ્રયોગશાળામાં કારણ હોઈ શકે નહિ પરંતુ ઘણા કારણો હોઈ શકે. પ્રયોગ કર્યો હતો. તેમણે દુનિયાની સામે એક તેણે વૈજ્ઞાનિકોના માત્ર વિજ્ઞાન સંબંધી નિષ્કર્ષોને | નવી ધારણા પ્રસ્તુત કરી અને અત્યંત આશ્વસ્ત માની લીધા તેથી અન્ય નિષ્કર્ષ અને કારણો તેની | ભાવથી પ્રસ્થાપિત કર્યું કે ભુકંપોનું કારણ હિંસા, પાસે પહોંચ્યા નહિ યા પહોંચાડવામાં આવ્યા નહિ. હત્યા, કુરતા, કતલખાના અને યુદ્ધ છે. જો એને ભુકંપોની પણ આ સ્થિતિ છે. ભુકંપ |
બંધ અથવા ઓછું કરવામાં આવે તો સિમિત થઈ
જશે અને તેની તીવ્રતા પણ મંદ થઈ જશે. આવવાનું માત્ર એક કારણ જ નથી. આપણે જે |

Page #14

૧૨]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧ તેમનો આ તર્ક કાલ્પનીક નથી પરંતુ | બસુએ બ્રહ્માંડને પરસ્પર સઘન સબદ્ધતા (Inter તમામ વૈજ્ઞાનિકોનો આ સમાન નિષ્કર્ષ છે. આ| Conected)નું ઉદાહરણ આપતા સમજાવ્યું છે. ત્રણે વૈજ્ઞાનિકો ભૂકંપની પ્રક્રિયા તરફ સતત ] ડો. બસુએ રોયલ સોસાયટીના સર માઈકલ સજાગ અને ચિંતીત રહ્યા છે.
ફોસ્ટરને જયારે એમ કહ્યું કે “ક્ષમા કરો, આ મહાન વૈજ્ઞાનિક આલ્બર્ટ આઇન્સ્ટાઇનના |
હિંસક પ્રતિક્રિયાનો ગ્રાફ છે!' ત્યારે તેઓ સ્તબ્ધ પીળા-તરંગો' (EPW)ના સિદ્ધાંતની આપણે
બની ગયા. (મે-૧૯૦૧) વૈજ્ઞાનિક બસુની આ કોઈ પણ હાલતમાં ઉપેક્ષા નહિ કરી શકીએ.
શોધ એ સિદ્ધ કર્યું કે પૃથ્વીના ગર્ભમાં જે કંઈ આઇન્સ્ટાઇનની પીડા સંસારની પીડાની સર્વોચ્ચ
છે તે સંવેદનાથી ભરપૂર છે. તેથી એ શક્ય નથી તીવ્રતા છે. એ ત્યારે અસ્તિત્વ ગ્રહણ કરે છે
કે આ બહ્માંડમાં જે કંઈ ઘટના બને તેનો એક જયારે પશુ-પક્ષીઓ અથવા કોઈ પણ પ્રાણીને
બીજા પર પ્રભાવ ન પડે. માત્ર એ નિષ્કર્ષ પણ કતલખાનામાં કતલ કરી નાખવામાં આવે છે.
યોગ્ય નથી કે જડ અને ભૌતિક ઘટનાઓ જ આ દૃષ્ટિથી આ ત્રણે વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા ઓકટોબર
વિશ્વ યા બ્રહ્માંડને પ્રભાવિત કરે છે. આ ૧૯૯૫માં લખાયેલ નૂતન પુસ્તક Etiology of
બ્રહ્માંડમાં વસતા જીવો સંબંધી સમસ્ત ઘટનાઓ Earth Quakes-A New Approach
પણ તેને પ્રભાવિત કરે છે. (ભુકંપોનું કારણ વિજ્ઞાન-એક નવી વ્યાખ્યા)
આવી સ્થિતિમાં એ કંઈ રીતે શક્ય છે કે ભુકંપ વિજ્ઞાનના ક્ષેત્રમાં એક નવીન પ્રકરણ | વિશ્વમાં કરોડો જીવોને તેની પ્રકૃતિ પ્રદત્ત જીવન ઉઘાડે છે. આ બહુમૂલ્ય કૃતિમાં આ વૈજ્ઞાનિકોએ જીવવાના અધિકારથી અકાળ વંચિત કરી દેવામાં જે કંઈ કરવું છે તેની ઉપેક્ષા કરવામાં આવશે આવે અને તેને ભયંકર કુરતાથી મોતને ઘાટ અગર વ્યાપારિક, રાજનૈતિક અથવા અન્ય કોઈ | ઉતારી દેવામાં આવે અને તેમ છતાં તેની કોઈ કારણોથી તેનું વિશેષજ્ઞો દ્વારા વસ્તુનિષ્ઠ પરીક્ષણ | પ્રતિક્રિયા નહિ? શું યુદ્ધો, કતલખાનાઓ, નહિ કરાય તો એનાં જે કંઈ પરિણામ આવશે હત્યાઓ, અને અન્ય ભયંકર હિંસાઓના તાંડવની તેના માટે સરકાર જ જવાબદાર રહેશે તેમ આ બ્રહ્માંડ પર કોઈ અસર પડતી નથી? અસર જણાવ્યું છે. જ્યારે દેશના કેટલાક હિન્દી-અંગ્રેજી | પડે છે, અત્યાધિક અસર પડે છે. એ વાત અલગ અખબારોએ ભુકંપના આ નૂતન નિષ્કર્ષોને પ્રગટ
છે કે આપણે તેનો અનુભવ નથી કરી શક્તા. કર્યા છે ત્યારે આ યુગાન્તરકારી નિષ્પતિને માટે | આપણી પાસે એ પ્રકારનો અનુભવ કરવાનું કોઈ કોઈ પણ વિશેષતઃ એક એક નાગરિક કંઈ રીતે સાધન નથી. બ્રહ્માંડનો કણ-કણ સંવેદનશીલતાથી ઉદાસીન રહી શકશે?
ભરપૂર છે. તેથી તે પીડા-તરંગોથી અપ્રભાવિત આ સંદર્ભમાં “પૈશ્વિન' ના ૧૯૭૩ ના
રહે તે અસંભવ જ છે. અંકમાં છપાયેલ "The secret Life of | સન ૧૯૮૯ના એક સર્વેક્ષણ અનુસાર Planets" (પૃષ્ઠ ૨ અને ૮૬) લેખ ને પણ | ભારતમાં પ્રતિવર્ષ કાયદેસર-ગેરકાયદેસર નજર અંદાજ નહિ કરવો જોઈએ. આ લેખમાં | લગભગ ૧૫ કરોડ પશુઓને માંસાહાર માટે ક્રમશઃ વૈજ્ઞાનિક બૅકસ્ટર અને ડો. જગદીશચંદ્ર ! મારી નાંખવામાં આવે છે. ભારતની પ્રતિ

Page #15

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧]
[ ૧૩ વ્યક્તિના માંસ ખપત સરેરાશ ૧.૨૫ કિલોગ્રામ) થી ઓળખવામાં આવે છે તે એક મહત્વપૂર્ણ છે. જેને વધારીને ૩ કિલોગ્રામ કરવાની જોરદાર | સિદ્ધાંત છે. જેની વ્યાખ્યા નિશ્ચિત કરવી જોઇએ કોશિષ કરવામાં આવી રહી છે. ૧.૨૫ | અને જેને સ્પષ્ટ શબ્દો અને સરલ ભાષામાં લોકો કિલોગ્રામ માંસની ખપતની દૃષ્ટિથી ૪,૧૦,૯૮૫ | સુધી પહોંચાડવી જોઇએ. જેથી લોકો એ જાણી પશુઓની બેરહમ હત્યા પ્રતિદિન થઈ રહી છે. | શકે કે એવું કર્યું કારણ યા કુટનીતિક ચાલ છે અને જ્યારે આ સરેરાશ દરરોજની ૩ કિલોગ્રામ છે કે જેના કારણે તેમને અહિંસા, કરુણા અને થઈ જશે ત્યારે લગભગ ૯,૮૫,૩૬૬ પશુઓની | સહઅસ્તિત્વના રસ્તા ઉપર ચાલતા રોકવામાં કતલ પ્રતિદિન થશે. આપ શું વિચારો છો કે શું આવે છે. બિસ સિદ્ધાંત કોઈ નૈતિક, સાંસ્કૃતિક
જ્યારે આટલા બધા પશુઓ મરી જશે ત્યારે | યા વાણિજ્ય અભિયાન કે આંદોલન નથી પરંતુ વિશ્વની ધરતી તેના નિસાસાથી અપ્રભાવિત | ધરતી માતાને બચાવવા માટેનો અને તેને સુખીરહેશે ખરી? અને માત્ર એ આવશ્યક નથી કે સમૃદ્ધ કરવા માટેનો વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધાંત છે. કતલ જે જગ્યાએ થાય અને યુદ્ધ જે જગ્યાએ અમારા આ લેખનો ઉદ્દેશ ઉત્તર કાશી ખેલાય તે જગ્યાએ જ તેનો પ્રભાવ રહે, તે |
(૧૯૯૧), લાતુર (૧૯૯૩), જબલપુર અન્યત્ર કોઈ પણ સ્થળે પણ થઈ શકે છે.
(૧૯૯૭), અને ભુજ (૨૦૦૧)માં જે ભુકંપ જબલપુરનો ભુકંપ (૨૨ મે ૧૯૯૭) ઇરાનના આવ્યો છે તેના કારણોથી લોકોને સતર્ક અને ભુકંપના કારણે થયો હોવાનું મનાય છે. વિશ્વના
સાવધાન કરવાનો છે. તેથી તેઓ પોતાની તમામ ભુકંપોની તટસ્થ સમીક્ષા કરવામાં આવે
| સમીક્ષા કરી શકે અને અહિંસામૂલક-માનવીયતો સુનિશ્ચિત છે કે ઉપર્યુક્ત તથ્યની સંપુષ્ટી | સંવેદનશીલતાથી ફાલી ફુલી સમાજ રચનામાં જરૂર થઈ શકે છે.
ભાગીદાર બની દેશ અને દુનિયાની પર્યાવરણ ધ્યાનમાં રહે કે પ્રકૃતિના પોતાના કાયદા | રક્ષા કરે, તેને સ્વચ્છ બનાવે, આશ્ચર્યની વાત એ છે જેને સમજવાની આવશ્યકતા છે. એ સ્પષ્ટ છે | છે કે જયારે બ્રિટન જેવા વિકસિત દેશોએ ગત કે જ્યારે આપણે કુદરતના કાનુન અગર | દાયકામાં પોતાના ૨૫ ટકા કતલખાના પર વ્યવસ્થાનું ઉલ્લંઘન કરીએ છીએ ત્યારે જ તાળા વાસી દીધા છે ત્યારે આપણે શહેરી દુર્ઘટના થતી હોય છે. વાવાઝોડું આવે છે, | કતલખાનાને ગ્રામીણ કતલખાનાના રૂપમાં તોફાન થાય છે અને મનુષ્યને વ્યાપક રૂપાંતરીત કરવાની એક વ્યવસ્થિત યોજના સર્વનાશનો સામનો કરવો પડે છે. પ્રકૃતિની બનાવી રહ્યા છીએ. જેથી દેશની જે પ્રાકૃતિક સ્વાભાવિક વ્યવસ્થામાં તલખાના અને યુદ્ધ સંરચના છે તે છિન્ન-ભિન્ન થઈ જાય અને મનુષ્યની અત્યંત દુર્ભાગ્યપૂર્ણ અવસ્થા છે. જેના | દેશની જનતા દુષ્કાળ, ભુકંપ, પૂર, અતિવૃષ્ટિ કારણે આપણી વર્તમાન પેઢી તો અભિશાપિતા વગેરે ખુની આપત્તિઓનો વારંવાર શિકાર થતી બની જ છે પણ આ સિલસિલો આવો જ રહ્યો | રહે! તો આવનારી નવી પેઢી પર પણ તેની ભયાનક કાલીમાં છવાઈ રહેશે. તેમાં કોઈ સંદેહ નથી.
જેને “બિસોલોજી” અથવા “બિસથિયરી'T

Page #16

With Best Compliments From :
SHAH Electricals
AUTHORISED DISTRIBUTORS VINAY
REFLEX
METRO POWER ELECTRICAL GOODS Wire & Cable
Minolta Fittings COZY
JENI
CROWN Unbreakable Accessories
Chowk - Patti
Water Pumpset SURYA SUPER-WIZ
JUG-MUG Lamps-Tubes Universal Instant Adhesive
Lamps-(Fancy) SONAL CUTE
ENCORE Bopp Adhesive Tapes Modular Range
Mixer-Grinder BAJAJ MYSORE
CORD LESS Instant Geyser Lamps - Tubes & Luminaires BELL PHONES Mota Faliya, Nanbha Street, BHAVNAGAR-1 0 : 0.421705, R. 510921 FAX : 421250
દવા લીધા વિના ટોનીક લેવા જનારો દર્દી, જેમ દઈને રવાના કરવામાં સફળતા પામતો નથી.
du જીવમાત્ર પ્રત્યે પ્રેમ કેળવ્યા વિના પરમાત્માની ભક્તિા શરૂ કરી દેનારો સાધક, દોષનાશ કરવામાં સફળતા પામતો નથી.
With Best Compliments From :
Unique Agencies
PHARMACEUTICAL DISTRIBUTORS
J.A.S. BUILDING, KHARGATE, BHAVNAGAR-364001 (GUJARAT)
PH. (0278) O. 432118, 430443 R. 436708, 422983

Page #17

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧ ]
સ્યાદ્વાદ સંસ્કૃતિ એ માત્ર જૈન સંસ્કૃતિ છે, એ માન્યતા ભૂલ ભરેલી છે. સર્વ સંસ્કૃતિઓને જાણ્યેઅજાણ્યે, એક સ્વરૂપે અથવા અન્ય સ્વરૂપે, સ્યાદ્વાદ સંસ્કૃતિનો સ્વીકાર કરવો જ પડ્યો છે, પછી ભલે તે સ્યાદ્વાદનો બાહ્ય અને અનાદર અને અલાપ કરે....
|
વિવિધ વિાર સરણીઓ
લેખક : તરોત્તમદાસ અમુલખરાય કપાસી (એડવોકેટ-મુંબઈ) (ગતાંકથી ચાલુ)
અહિંસા, સત્ય, અચૌર્ય, બ્રહ્મચર્ય અને / સત્ત્વ, રજસ અને તમસ્ પ્રકૃત્તિનો સ્વીકાર, એ સ્યાદ્વાદનો સ્વીકાર જ છે.
અપરિગ્રહના અકાશ્ય અને સનાતન સિદ્ધાંતોને અનેક ધર્મો સ્વીકારે છે. સ્યાદ્વાદ પણ એ સર્વ સિદ્ધાંતોને પ્રેમપૂર્વક આદર આપે છે. સમન્વયની ભાવનાને સ્વાદ્વાદ ઉત્તેજન આપે છે.
1
આત્માના અસ્તિત્વનો અસ્વીકાર કરનાર, ચૈતન્યનો સ્વીકાર કરે છે. સાથે સાથે અચૈતન્યની | ભિન્નતા પણ તેને સ્વીકારવી પડે છે. આત્માને ક્ષણિક માનનાર દર્શન, વાસના રૂપી સાંકળની કલ્પના કરીને, આત્માની સાતત્યતાનો અને શાશ્વતતાનો સ્વીકાર કરે જ છે. જગતને માયા મય દર્શાવનાર દર્શન માયાના અસ્તિત્વને સ્વીકારે છે. જગતને સ્વપ્નમય સમજનાર સંસ્કૃતિ સ્વપ્નના અસ્તિત્વને સ્વીકારે છે. જગતને સ્વપ્નમય સમજનાર સંસ્કૃતિ સ્વપ્નના અસ્તિત્વને સ્વીકારે જ છે. જગતને મિથ્યા માનનાર સંસ્કૃતિ બ્રહ્મની ઉપહાસનાનો બોધ આપીને બોધની ઉત્તમતા અને અસ્તિત્વનો સ્વીકાર કરે છે. સાથે સાથે ઉપાસનાની આવશ્યકતાનો, ઉપાસકના અસ્તિત્વનો અને બોધ આપનાર ઉપદેશકનો, સ્વીકાર કરે જ છે. ઈશ્વરના સગુણ અને નિર્ગુણ, બન્ને પ્રકારના ધ્યાનના સ્વીકારમાં સ્યાદ્વાદનો સ્વીકાર છે. એક જ વ્યક્તિમાં
|
[૧૫
જૈન દર્શન નયની વહેંચણી સાત પ્રકારે પણ કરે છે. તે સાત નય તરીકે ઓળખાય છે. તેના નામ: ૧, નૈગમ, ૨. સંગ્રહ, ૩. વ્યવહાર, ૪. ઋતુસૂત્ર, પ. શબ્દ, ૬. સમતિરૂઢ, ૭. એવંભૂત.
ઉપરોક્ત સાત નયમાં પ્રથમના ત્રણ નય દ્રવ્યાર્થિક નય છે. અને પછીના ચાર નય પર્યાયાધિક છે. સાત નયના નામમાં, નિશ્ચય નયનું
અલગ સ્થાન નથી.
ઉપર મુજબની વહેંચણી સામાન્ય રીતે હોવા છતાં નૈગમ નય સામાન્ય જ્ઞાન અને વિશેષ જ્ઞાન, બન્નેને સ્પર્શે છે. દા.ત.. તે લીમડાના વૃક્ષને વૃક્ષ તરીકે સ્વીકારે છે અને લીમડા તરીકે પણ સ્વીકારે છે. એ દૃષ્ટિએ નૈગમ નય પોતાનામાં વ્યવહાર નય અને નિશ્ચય નય બન્નેનો સમાવેશ કરે છે. નથી એને ‘સામાન્યજ્ઞાન'નો આગ્રહ અને નથી એને ‘વિશેષ જ્ઞાન’નો આગ્રહ ‘વૃક્ષત્વ’ રૂપી સામાન્ય તત્ત્વ લીમડામાં છે, વડમાં છે, આમ્રવૃક્ષમાં છે, વિ. અનેક વૃક્ષોમાં છે, એમ નૈગમનય સ્વીકારે છે. સાથે જ લીમડાની વિશિષ્ટતા, વડની વિશિષ્ટતા, આમ્રવૃક્ષની વિશિષ્ટતા અને અન્ય વૃક્ષોની વિશિષ્ટતા પણ તે નય સ્વીકારે છે. નૈગમ નય માનવામાં રહેલાં ‘સામાન્ય તત્ત્વોનો' સ્વીકાર કરીને માનવીને માનવી તરીકે સ્વીકારે છે. સાથે નરદત્ત, ઋષિદત્ત અને દેવદત્ત નામના માણસોના સ્વતંત્ર અને વિશિષ્ટ ગુણોને પણ સ્વીકારે છે. નૈગમ નય લોક વ્યવહારમાં તત્પર છે. તેથી

Page #18

૧૬]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧ તે પદાર્થનો અનેક પ્રકારે સ્વીકાર કરે છે. | છે. વાસ્તવિક્તા મુજબ વિદેશમાં પ્રવેશ કરતાં તેને
(૨) સંગ્રહ નય :--સંગ્રહ તરફ આ| સારો એવો સમય નિકળી જવાનો સંભવ હોય છે. નયની દૃષ્ટિ છે. જે વસ્તુઓનો તે સંગ્રહ છે તે | વ્યવહાર નય ‘વિશેષ'ને મહત્ત્વ આપે છે. વસ્તુઓ તરફ એનું લક્ષ્ય નથી. તેથી તે સામાન્યને | તેથી વસ્તુની વિશેષતાને મહત્ત્વ આપે છે. અનેક નજરમાં રાખે છે; વિશેષને નહિ. એ સભાનતાને / રંગના કુંભ હોય ત્યારે, પીળા રંગનો કુંભ લાવો, મહત્ત્વ આપે છે; વિષમતાને નહિ.
એમ કહેનારને યોગ્ય કથન કહે છે. માત્ર “રંગીન સંગ્રહ તરફ આ નયની નજર હોવાથી તે | કુંભ લાવો.” એમ કહેનાર શ્રોતાને મૂંઝવણમાં મૂકે રસોઈ ને લક્ષ્યમાં રાખે છે; રસોઈની સામગ્રી, | છે. સંયોગ અનુસાર ક્યારેક સામાન્યને અને શાક, ભાત વિગેરેને નહિ. “પુસ્તકાલયને એ | ક્યારેક વિશેષને વ્યવહાર નય સ્વીકારે છે. લક્ષ્યમાં લ્ય છે. પરંતુ તેમાંના પુસ્તકોને નહિ. | | (૪) ઋજુસૂત્ર નય :--આ નય માત્ર પુસ્તકાલયના વ્યવસ્થાપકને પુસ્તકમાં શું જ્ઞાન ભર્યું] “વર્તમાન સમય'ને લક્ષ્યમાં લ્ય છે., ન ભૂતકાળને, છે તેનો ખ્યાલ પણ નથી હોતો.
ન ભવિષ્ય કાલને. વર્તમાન સમયમાં જે રાજગાદી સંગ્રહ નય “સામાન્ય ને જોવે છે તેથી તે | ઉપર બિરાજમાન હોય તે જ રાજવી છે. પદવીથી, “વનને' જોવે છે. વનમાં અનેક પ્રકારના વૃક્ષો છે. | ‘પદભ્રષ્ટ' બનેલ રાજા અથવા ‘યુવરાજને' તે એ તરફ એનું લક્ષ્ય નથી.
રાજા તરીકે સ્વીકારતો નથી. દત્તક પિતાને આ નય ધર્મ, અહિંસા, સત્ય, અચૌર્ય, બ્રહ્મચર્ય. | પિતા તરીકે સ્વીકારતો નથી. દત્તક લેનાર પિતાને અપરિગ્રહ વગેરેથી યુક્ત છે. તેથી જે ધર્મો તે જ તે પિતા માને છે. છૂટાછેડા લીધેલ ‘પત્નીને ગુણોને મહત્વ આપે છે તેને તે ધર્મ તરીકે આ નય પત્ની તરીકે સ્વીકારતો નથી. સ્વીકારે છે. અનેક ભિન્ન ભિન્ન ધર્મોની વિષમતા] વર્તમાનમાં જે 'પત્ની' હોય તેને જ તે “પત્ની પ્રત્યે એનું લક્ષ્ય નથી.
માને છે. (૩) વ્યવહાર નય :--આ નય લોક | (૫) શબ્દ નય :--શબ્દ નય શાબ્દિક વ્યવહારની ભાષાનો સ્વીકાર કરે છે. ઔપચારિ અર્થને લક્ષ્યમાં લ્ય છે. સમાનાર્થ–વાચી શબ્દોને તે વ્યવહારનો તે સ્વીકાર કરે છે. વસ્તની એકાર્થ વાચી ગણે છે. “નૃપ, ભૂપ, ભૂપતિ, વિશિષ્ટતાને તે લક્ષ્યમાં લ્ય છે એ અપેક્ષાએ તે | રાજવી' વગેરે શબ્દોને સમાનાર્થ વાચી તરીકે વિશેષ” ને મહત્વ આપે છે.
ગણીને શબ્દનય તેનો સ્વીકાર કરે છે. તે તે વ્યવહાર ભાષાનો સ્વીકાર કરવાથી,
| શબ્દોમાં રહેલી વિશિષ્ટતાનો તે સ્વીકાર કરતો પાણીનો પ્યાલો લાવો, એમ કહેનારને તે યોગ્ય
નથી. ભાષાપ્રયોગ કરનાર તરીકે લેખે છે. વાસ્તવિક રીતે
(૬) સમભિરૂઢ નય : આ નય શબ્દોના પ્યાલો પિત્તળનો છે; પાણી તો પ્યાલામાં છે.
વિશિષ્ટ અર્થને ધ્યાનમાં લે છે. પ્રજા પાલન વિદેશમાં જનાર વ્યક્તિ હજી ઘરના |
કરનાર રાજાને તે નૃપ કહે છે. “ભૂ'ના પતિને તેં ચોગાનમાં જ હોય તોપણ તે વ્યક્તિ વિદેશ ગઈ | ભૂપ” અથવા “ભૂપતિ' કહે છે, “નૃપતિ નહિ. એમ કહેનારને વ્યવહાર નય સત્યવાદી તરીકે ગણે | પ્રજાને રંજન કરનારને તે “રાજવી' કહે છે.

Page #19

[ ૧૭
થાય.
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧] અન્યને નહિ. શબ્દનયથી સમભિઢ નયનું ક્ષેત્ર | જુવે છે તે તેને મન પ્રત્યક્ષ છે. તેનો અસ્વીકાર ન સંકુચિત છે. (૭) એવંભૂત નય :--વસ્તુના વર્તમાન
મન દ્વારા માનવી અનુમાન કરે છે. સ્વરૂપ માત્રને જ આ નય લક્ષ્યમાં લ્ય છે. રાજા |
અનુમાનથી પ્રાપ્ત થતું જ્ઞાન પણ પ્રમાણ સ્વરૂપ ત્યારે જ રાજા છે કે જ્યારે તે રાજસિંહાસન ઉપર
હોઈ શકે છે. ધૂપને નિરખીને અગ્નિનું અનુમાન બેસીને રાજા તરીકેનું કર્તવ્ય કરતો હોય. ગૃહ
થાય છે. મંદિરના શિખરના ધ્વજને નિહાળીને કાર્યમાં ગૂંથાયેલ રાજા, રાજા નથી.
કલ્પના થઈ શકે છે કે તે એક દેવ મંદિર છે. ઘટ, એ ત્યારે જ “ઘટ છે કે જયારે તે જળથી
| પરિણામે અનુમાનને પ્રમાણ તરીકે સ્વીકૃતિ
આપવામાં આવી છે. ઉપમા દ્વારા પણ ક્યારેક ભરાયેલો હોય અને પનિહારીનું શિર શોભાવતો
પ્રમાણ-જ્ઞાન થાય. હોય. બાકીના સમયે, માટીમાં અને ઘટમાં કોઈ તફાવત નથી.
| સર્વ દર્શનકારો સ્વ-સ્વના શાસ્ત્રોને આધાર
રૂપ અને સત્ય તરીકે સ્વીકારે છે. ભિન્ન-ભિન્ન એવંભૂત નયનું ક્ષેત્ર અન્ય સર્વ નયના
શાસ્ત્રોમાં દર્શાવેલી બાબતો કયારેક પરસ્પર વિરુદ્ધ ક્ષેત્રથી વિશેષ સંકુચિત છે.
હોય છે. છતાં શાસ્ત્રો સત્ય તરીકે સ્વીકારનારા - નયવાદ વસ્તુનું એકાંગી સ્વરૂપ દર્શાવે છે.
દર્શનકારો “આગમન' પ્રમાણ તરીકે માને છે. પૂર્ણ સ્વરૂપ દર્શન એના ક્ષેત્રની બહાર છે. પૂર્ણ
આગમ પ્રમાણ એ પરોક્ષ પ્રમાણ છે. પરંતુ કયારેક સત્ય દર્શાવે છે પ્રમાણ. સર્વ નયના એકીકરણને !
પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ કરતાં પણ આગમ--પ્રમાણને અધિક પ્રમાણ કહી શકાય.
મહત્વ આપવામાં આવે છે. સૌ પોત પોતાના આત્મ-પ્રત્યક્ષ પદાર્થ શંકાથી પર હોય. અલ્પ | આગમોને સર્વજ્ઞ કથિત લેખતાં હોઈને, તેઓ સૌ મતિ માનવીને આત્મ-પ્રત્યક્ષજ્ઞાન ન હોય. | આગમિક સત્યને અંતિમ સત્ય તરીકે સ્વીકારે છે. અવધિજ્ઞાન, મન:પર્યવજ્ઞાન અને કેવલજ્ઞાન વિના
જૈન દર્શન એક પદાર્થને સાત પ્રકારે વ્યક્ત આત્મ પ્રત્યક્ષ જ્ઞાનની પ્રાપ્તિ સંભવિત નથી.
કરે છે, તે સાત રીતિને સપ્તભંગી કહેવાય છે. એક કેવલી ભગવંતને બધું જ પ્રત્યક્ષ દેખાય છે. તેમનું વસ્તુ ઘટ સ્વરૂપે અત્ છે તેથી તે પટરૂપે અસત્ છે. જ્ઞાન પ્રમાણરૂપ છે. ઇન્દ્રિયની તેમને સહાય નથી. | તેથી તે સત્ અને અસત્ બને છે. પરંતુ વસ્તુના
ઇન્દ્રિય--પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન ઇન્દ્રિય ઉપર | બન્ને સ્વરૂપ એક સાથે વ્યક્ત થઈ શકતાં નથી માટે અવલંબિત છે. ઇન્દ્રિય વિકલ પણ હોય. ઇન્દ્રિય તે અપેક્ષાએ અવ્યક્તવ્ય પણ છે. આત્માથી પર છે. માટે ઇન્દ્રિય દ્વારા પ્રાપ્ત થતું ! સપ્તભંગી સાતરૂપ વસ્તુને દર્શાવે છે--તે જ્ઞાન પરોક્ષ એમ જૈન દર્શન પ્રરૂપે છે. પરંતુ | નીચે મુજબ : વિશ્વના વ્યવહારમાં ઈન્દ્રિયથી પ્રાપ્ત થતું જ્ઞાન ૧. સાત્ અસ્તિ, ૨. ચાત્ નાસ્તિ, પ્રત્યક્ષ લેખાય છે. તેથી જૈન દર્શન તેને | ૩. યાતુ અસ્તિ-નાસ્તિ, ૪. ચાતુ અવક્તવ્ય, ૫. સાવ્યાવહારિક જ્ઞાનની અપેક્ષાએ “સાંધ્ય-] યાત્ અસ્તિ-અવતવ્ય, ૬. ચાતું નાસ્તિવ્યવહારિક' પ્રત્યક્ષ જ્ઞાન તરીકે સ્વીકારે છે. તે પણ | અવક્તવ્ય, ૭. યાત્ અસ્તિ-નાસ્તિ અવફતવ્ય. અપેક્ષાએ પ્રમાણ સ્વરૂપ છે. ચક્ષુ દ્વારા માનવી જે |

Page #20

૧૮]
[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧
ભાવનગર મર્કન્ટાઈલ કો-ઓપરેટીવ બેન્ક લિ.
4197 Hebrzom pol-311422ta atacs fel. Bhavnagar Mercantile Co-Operative Bank Ltd. D હેડ ઓફિક્સ : લોખંડ બજાર, ભાવનગર ફોન : ૪૨૪૧૮૧, ૪૨૯૧૮૯ બ્રાન્ચ : આ માર્કેટીંગ યાર્ડ, ભાવનગર ફોન : ૪૪પ૦૦૮, ૪૪૬૨૬૧
જ માધવદર્શન, ભાવનગર ફોન : ૪૨૦૭૯૯, ૪૨૬૪૨૧
થાપણના વ્યાજના દરો (તા. ૧-૩-૨૦૦૧ થી અમલમાં) સેવિંઝ
૪.૫ | ૨ વર્ષથી ૩ વર્ષ કરતાં ઓછા સમય માટે ફિક્સ ડીપોઝીટ :
૩ વર્ષથી ૫ વર્ષ કરતાં ઓછા સમય માટે ૩૦ દિવસથી ૧ વર્ષ કરતાં ઓછા સમય માટે ૫.૫% | ૫ વર્ષ અને ઉપરાંતના સમય માટે
૧૦.૫% ૧ વર્ષથી ૨ વર્ષ કરતાં ઓછા સમય માટે ૮ % |
: વધુ વિગત માટે બેન્કમાં રૂબરૂ સંપર્ક સાધો :
૮.૫
10%
શ્રી કનૈયાલાલ વૃજલાલ પંડયા (ચેરમેન) શ્રી વલ્લભભાઈ ભાઈલાલભાઈ પટેલ (વા. ચેરમેન)
શ્રી ઇન્દુકુમાર ઉકાભાઈ પટેલ (મેનેજિંગ ડીરેકટર) શ્રી પુરુષોત્તમદાસ વૃજલાલ શાહ (જો . મે. ડીરેકટર) શ્રી એમ. સી. પાઠક (આસી. મેનેજર)
CELSUVIDHA
Pre-paid Mobile Phone Card Anytime - Anywhere - Anybody
NOKLA
રી-ચાર્જ કુuળ ખરીદો, મોબાઇલ ફોન કવર/એસેસરીઝ
મેળવવા માટે
....ઓથો.ડીસ્ટ્રીબ્યુટર....
અમુલખ વિઠ્ઠલદાસ
૧૫,માધવહીલ, ભાવનગર.
ફોનઃ૪૩૯૨૯૯
વોરાબજાર, ભાવનગર, ફોનઃ ૫૧૯૪૦૬

Page #21

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧ ]
જે નયને કરુણા તરછોડી, એની કિંમત ફૂટી કોડી.
–આ. શ્રી વિજયરત્નસુંદરસૂરીશ્વરજી મ.સા.
તૂટી ગયેલ છતવાળા અને બાકોરા પડી ગયેલ દીવાલવાળા મકાનની કિંમત કેટલી? આકર્ષકમાં આકર્ષક લાગતું પણ ઝવેરાત, જો નકલી હોય તો એની કિંમત કેટલી? સૌંદર્યથી હર્યા-ભર્યા પણ સુવાસથી સર્વથા રહિત એવા પુષ્પની કિંમત કેટલી? મીઠાશ વિનાની લાંબી અને લીલી પણ શેરડીની કિંમત કેટલી? હૃષ્ટપુષ્ટ લાગતા પણ પ્રાણ વિનાના શરીરની કિંમત કેટલી?
!
કહો કે કાંઈ નહી...એને મકાન જ શે કહેવાય કે જેમાં દિવાલ અને છતના ઠેકાણાં જ ન હોય ! એને ઝવેરાત જ કેમ કહેવાય કે જે નકલી હોય ! એને
પુષ્પનું સંબોધન જ શી રીતે થાય કે જે સુવાસરહિત હોય ! એ શેરડીને માટે પૈસા ખર્ચાય જ શી રીતે કે જેમાં મીઠાશ જ ન હોય! એ શરીરને હૃષ્ટપુષ્ટ કહેવાય જ શી રીતે કે જેનામાં પ્રાણ જ ન હોય! બસ, જે વાત આ બધા પદાર્થો માટે છે એ જ વાત નયન માટે છે. નયન ખરા પણ જો એમાં કરુણા ન હોય તો એ નયનની કિંમત ફૂટી કોડીની ! આપણી નજરમાં નયન મૂલ્યવાન છે, જ્ઞાનીઓની નજરમાં કરુણા મૂલ્યવાન છે...સુવાસ હોય તો પુષ્પનું જેમ ગૌરવ છે તેમ કરુણા હોય તો નયનનું ગૌરવ છે.
દુ:ખીને જોઇને જેની આંખોમાં કરુણા ન ઊભરાય...લાચાર જીવોને જોઇને જેની આંખોમાં સ્નેહ ન ઉભરાય...પાપીઓને જોઇને જેની આંખોમાં વાત્સલ્ય ન ઉભરાય એ નયન આશીર્વાદરૂપ નથી પણ શાપરૂપ છે. કલ્યાણકારક નથી પણ ઘાતક છે.
/
|
કદાચ કહેવું હોય તો એમ કહેવાય કે જેમ સુવાસના હિસાબે જ પુષ્પની કિંમત છે, મીઠાશના હિસાબે જ શેરડીની કિંમત છે તેમ કરુણાના હિસાબે
[૧૯
જ નયનની કિંમત છે. સુવાસ જ ન હોય તો પુષ્પ અને પથ્થરમાં જેમ લાંબો ફેર નથી, મીઠાશ જ ન હોય તો શેરડી અને લાકડીમાં કોઈ મહત્વપૂર્ણ તફાવત નથી તેમ કરુણા જ ન હોય તો નયનમાં અને અંધાપામાં કોઈ અગત્યનો ફેર નથી.
ખૂબ ગંભીરતાથી આ હકીકતને વિચારવાની જરૂર છે. નયન તો આપણી પાસે, પણ એ જેના કારણે પ્રશંસાનું કારણ બન્યા છે એ કરુણાનું સ્વામિત્વ આપણી પાસે છે ખરું?
કવિઓએ પુષ્પનાં વખાણ સૌંદર્યના કારણે નથી કર્યા પણ સુવાસના કારણે જ કર્યા છે એ જ રીતે અનંતજ્ઞાનીઓએ નયનના વખાણ એ બરાબર જોઈ શકે છે માટે નથી કર્યો પણ એ કરુણાના કારણે સારું જોઈ શકે છે માટે જ ફર્યા છે.
એક વાત ખાસ યાદ રાખજો કે કરુણા વિનાના નયનો કદાચ બરાબર જોઈ શકે છે પણ સારું જોવા માટે તો કરુણાસભર નયનો જ કામ લાગે છે. સ્વચ્છ નયન હોય તો ભિખારી બરાબર દેખાય છે પણ કરુણાસભર નયન હોય તો
ભિખારીના દુઃખ, લાચારી અને વ્યથા પણ દેખાય છે અને સાથોસાથ પોતાનામાં રહેલી એ વ્યથાને દૂર કરવાની ક્ષમતા પણ દેખાય છે.
આપણે નયનને સાચવીએ છીએ, ખૂબ સાચવીએ છીએ...એ સાચવવા જેવા જ છે...ના નથી...પણ બરાબર જોવા માટે કે સારું જોવા માટે?
પરમાત્મા મહાવીરદેવના નયને ચંડકૌશિક સર્પને બરાબર નથી જોયો, સારા તરીકે જોયો છે. જો કેવળ બરાબર જ જોયો હોય તો એ દુષ્ટ દેખાત... ક્રોધાવિષ્ટ દેખાત...વેરી દેખાત...હત્યારો દેખાત...

Page #22

૨૦]
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૧ અંક-૫, ૧૬માર્ચ ૨૦૦૧
કારણ કે એ બધાય લક્ષણો એનામાં પ્રગટરૂપે કરુણા હંમેશા સક્રિય હોય છે. આંખમાં કરુણા ઊભરાય પછી છતી શક્તિએ નિષ્ક્રિય બન્યા રહેવું મુશ્કેલ છે. અરે, કહેવું હોય તો એમ કહી શકાય કે જેના પ્રત્યે કરુણા ઊભી થઈ હોય એનું દુઃખ દૂર કરવાના શક્તિ અનુસાર પ્રયત્નો થાય તો જ એ કરુણા કરુણા છે નહિતર એક જાતની આત્મવંચનાછે.
વિદ્યમાન હતા...પણ ના...પરમાત્મા મહાવીરદેવ એટલું જ જોઇને ન અટક્યા...એમના કરુણાસભર નયને આગળ પણ જોયું.
ચંડકૌશિકનો આત્મા જોયો...એની કર્મપરવશ દશા જોઇ, અનંતગુણોનું એનું સ્વામિત્ત્વ જોયું અને એને ધ્યાનમાં રાખીને જ એ તાકે પોતાની કરુણાસભર દૃષ્ટિ એના પર ફેંકી અને ચમત્કાર સર્જાયો. ૫૨માત્માની હત્યા કરવા તૈયાર થઈ ગયેલો | ચંડકૌશિક પોતાના શરીર પર ચડેલી કીડીઓને બચાવવા જાતે ખતમ થઈ જવા તૈયાર થઈ ગયો. કરુણાસભર પરમાત્મા નયને એ ખુદ કરુણાસભર બની ગયો.
|
|
હા...આ જ વાસ્તવિક રહસ્ય છે...જેમ પુષ્પ દેખાય છે પણ સુવાસ અનુભવાય છે તેમ નયન દેખાય છે પણ કરુણા અનુભવાય છે.
આના સંદર્ભમાં જ એક વાત સમજી રાખજો કે
નયનમાં ઇર્ષાના, દ્વેષના, દુર્ભાવના, વાસનાના, ક્રૂરતાના ઝેર સંઘરીને તો આપણે અનંતાભવો પસાર કર્યા છે. આવો, આ ભવમાં એ નયનમાં ઇર્ષાદિના સ્થાને કરુણાના, વાત્સલ્યના, સ્નેહના, સહૃદતાના અમૃતને ગોઠવી દઈએ.....
કરુણાહીન નયન જો ફૂટી કોડીનાં છે તો કરુણા સભર નયન તો અબજોની કિંમતના છે... જીવન જો ઊંચું મળ્યું છે તો નયનને નીચા રાખીએ એ તો ચાલે જ શી રીતે?
(કહેવાનો સમજવા જેવો મર્મ પુસ્તકમાંથી સાભાર) રજૂઆત : મુકેશ સરવૈયા,
ફોર્મ નં. ૪ નિયમ ૮
(૧) પ્રકાશન સ્થળ : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા (રજીસ્ટર્ડ ટ્રસ્ટ)
ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧
ફોન : (૦૨૭૮) ૨૨૧૬૯૮ માસિક
(૨) પ્રકાશન અવધિ :
(૩) મુદ્રક : પ્રકાશક :
(૪) તંત્રીનું નામ :
હું પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ આથી જાહેર કરું છું કે ઉપર આપેલી વિગતો મારી જાણસમજ મુજબ સાચી છે.
તા.૧૬-૩-૨૦૦૧
માલિક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભારતીય ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧
પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ–ભારતીય.
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪૦૦૧
તંત્રી
પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર

Page #23

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૫, ૧૬ માર્ચ ૨૦૦૧]
[ ૨૧
લર્થિકોના જીવનમાં જોવા મળવા શ અચ્છેરું !
લેખક : કુમારપાળ દેસાઈ જૈન ધર્મના ચોવીસ તીર્થકરોના જીવનમાં | સામસામાં શંખ ફુકયા. સામાન્ય રીતે એક ક્ષેત્રમાં દસ આશ્ચર્યજનક ઘટનાઓ મળે છે. આ આશ્ચર્ય | બે વાસુદેવ કદી ભેગા જ ન થાય. જ્યારે અહીં જનક ઘટનાઓ “અચ્છેરું' કહેવામાં આવે છેતો બે વાસુદેવોના શંખનો આવાજ અથડાતાં
આવા ત્રણ આશ્ચર્યો અગાઉ જોઈ ગયા. હવે | બંનેનું શંખનાદરૂપે મિલન થયું. આવો બનાવ પૂર્વે બાકીના આશ્ચર્યો અર્થાત અચ્છેરા પર દૃષ્ટિપાત | બન્યો ન હોતો તે માટે એ આશ્ચર્યકારક ગણાય. કરીએ.
અવજ્ઞર્પિણી કાળમાં થયેલાં દસ આશ્ચર્યોમાંથી પાંચ ચોથું અચ્છેરું : આ અવજ્ઞપિણીકાળમાં |
આશ્ચર્યો ભગવાન મહાવીર સ્વામીના સમયમાં ઓગણીસમા તીર્થંકર મલ્લિકુમારી સ્ત્રી-દેહે તીર્થંકર
મળે છે. થયાં. મલ્લિકમારીનો આત્મા પર્વ ભવમાં એક | છઠું અચ્છેરું ઃ ભગવાન મહાવીરસ્વામીના રાજાનો આત્મા હતો. તેમણે પોતાના મિત્રો સાથે | જીવનમાં કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્તિ પછી પણ ઉપસર્ગ થયા દીક્ષા લીધી અને વિશિષ્ટ તપ દ્વારા તીર્થકર | હતા. છપાસ્થ અવસ્થા એમને ઘણા ઉપસર્ગ થયા નામકર્મ ઉપાર્જન કર્યું. પરંતુ માયાના કારણે એમને હતા. પરંતુ કેવળજ્ઞાન પામ્યા પછી અન્ય તીર્થકર સ્ત્રી-દેહ પ્રાપ્ત થયો. સ્ત્રી-દેહમાં આટલો | ભગવંતોને ઉપસર્ગ થતા નથી. એમના પ્રભાવ આત્મવિકાસ અને આટલો પુરુષાર્થ એક સ્વયં | માત્રથી જ સર્વ ઉપદ્રવો શમી જતા હોય છે, પરંતુ આશ્ચર્ય ગણાય. મલ્લિકુમારીને પરણવા આવેલા | ભગવાન મહાવીરના જીવનમાં કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત છ રાજાઓ એના પ્રેરક ઉદ્બોધનથી અને પાછલા | કર્યા બાદ એમના શિષ્ય ગોશાલકે તેજોવેશ્યાનો જન્મની વાતોથી રાજકુમારી મલ્લિને પરણવાનો | ઉપયોગ કર્યો હતો. તેજોવેશ્યાની પ્રચંડ ગરમીને વિચાર છોડીને ચારિત્ર સ્વીકારવાની તૈયારીમાં | કારણે ભગવાન મહાવીરને પિત્તનો પ્રકોપ થતાં ડૂબી જાય છે. રાજકુમારી મલ્લિ દીક્ષા લેતાં જ | સતત લોહીના ઝાડાની ભયંકર વેદના...સહન મન:પર્યવજ્ઞાની થયા. દીક્ષાના દિવસે જ તેમને | કરવી પડી હતી. રેવતીએ બનાવેલા નિર્દોષ સર્વજ્ઞતા પ્રાપ્ત થઈ. અવજ્ઞર્પિણી કાળમાં સૌથી ! બીજોરા પાકના સેવનથી લોહીના ઝાડા બંધ થયા ઓછી છદ્મસ્થ અવસ્થામાં ચારિત્રપર્યાય પાળનાર | પરંતુ કેવળજ્ઞાન પછી મહાવીર સ્વામીને થયેલો તેઓ બન્યા અને લાંબા સમય સુધી ધર્મની 1 ઉપદ્રવ આશ્ચર્યજનક બિના ગણાય. પ્રભાવના કરીને એમણે સિદ્ધત્વ પ્રાપ્ત કર્યું. આમ |
સાતમું અચ્છેરુંઃ અગાઉના કોઈ તીર્થકરના મિથિલાના રાજા કુંભરાજાની કન્યા મલ્લિ
જીવનમાં ગર્ભહરણની ઘટના બની નથી, પરંતુ રાજકુમારીએ તીર્થકરરૂપે તીર્થ પ્રવર્તાવ્યું એ ચોથું | શ્રી મહાવીર પ્રભુના ગર્ભનું સંક્રમણ દેવાનંદાની આશ્ચર્ય.
| કુક્ષિમાંથી ત્રિશલાની કુક્ષિમાં થયું તે છે મહાવીરના પાંચમું અચ્છેરું : મુનિસુવ્રત સ્વામીના | જીવનનું બીજું આશ્ચર્ય. સમયમાં કૃષ્ણ વાસુદેવ અને કપિલ વાસુદેવે |

Page #24

[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૧ અંક-૩-૪, ૧૬ ફેબ્રુ. ૨૦૦૧ આઠમું અચ્છેરું : ભગવાનની દેશના | દસમું અચ્છેરું ? તે ચમરેન્દ્રનો ઉત્પાત કોઈપણ વખતે નિષ્ફળ જતી નથી. આ| ઘટના એવી બની હતી કે પુરણ્ય નામના ઋષિ અવજ્ઞર્પિણી કાળમાં ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ | તપશ્ચર્યા કરીને અસુરોનો ઇન્દ્ર ચમરેન્દ્ર થયો હતો. કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ બાદ દેવોએ રચેલા | આ ચમરેન્દ્ર સૌધર્મેન્દ્રના આત્મરક્ષક દેવોને ત્રાસ સમવસરણમાં દેશના આપી. પરંતુ કોઇપણ જિવને | આપતો ઉચે ચડ્યો. આ સમયે ઇન્દ્ર પોતાનું વજ વિરતિનો પરિણામ જાગ્યો નહી. આથી તીર્થકરની | ફેંકતાં જીવ મુઠ્ઠીમાં લઈને ભાગતો ચમરેન્દ્ર પ્રભુ પ્રથમ દેશના નિષ્ફળ જાય એ જ આશ્ચર્યકારક | મહાવીરના શરણે આવ્યો. અવધિજ્ઞાનથી ઈન્દ્રને ઘટના બની.
જાણ થતાં માત્ર ચાર આંગળ જ છેટું હતું તે નવમું અચ્છેરું : કૌશામ્બી નગરમાં | ઈન્દ્રએ પાછું ખેંચી લીધું અને અમરેન્દ્રને કહ્યું કે ભગવાન મહાવીરસ્વામી આવ્યા હતા. આ સમયે | આજ તો તું ભગવાનને શરણે ગયો છે તેથી તેને સૂર્ય અને ચંદ્ર પોતાના મૂળ વિમાનમાં એમના જવા દઉં છું. આ ચમરેન્દ્રએ જે ઊર્ધ્વગમન કર્યું દર્શને ગયા. સામાન્ય રીતે સર્ય અને ચંદ્ર પોતાના | તેને આશ્ચર્ય ગણવામાં આવે છે. મૂળ વિમાનમાં સાથે જતા નથી. જો એમ થાય તો | | આ રીતે દસ આશ્ચર્ય (અચ્છેરાં) જુદા જુદા ચારેબાજુ અંધકાર ફેલાઈ જાય. અહીં મહાવીરને | તીર્થકરોના સમયમાં સર્જાયા. વંદન કરવા માટે સૂર્ય અને ચંદ્ર પોતાના વિમાન | ગુજરાત સમાચાર દૈનિક તા.૨૪-૬-૯૯ ના આગમ - સાથે ઊતરી આવ્યા એ આશ્ચર્યકારક ઘટના
નિગમ વિભાગમાંથી સાભાર...) ગણાય.
કરુણાનો કલરવ કરુણા-ભાવનાતી કલ્યાણકારી પ્રક્રિયા : શાંત ચિત્તે અને કોમળ હૈયે આવી ભાવતા દિગંતમાં વહેતી મૂકો: જન્મ-જરા-મરણતાં ચક્કરમાં અનંત જીવો કેવા ઝળી રહા છે! સહુતો છૂટકારો થાઓ. આધિ-વ્યાધિ-ઉપાધિતી ચક્કીમાં જગતતા જીવો કેવા પીસાઈ રહ્યા છે ! સહુ દુઃખમુક્ત બતો. ચાર ગતિનાં ચોગાનમાં જીવતે કેવા નાટકો ભજવવા પડે છે! કેવી વિડંબના ! સહુ જીવો આ વિડંબનાથી મુક્ત બતો. દરિદ્ર જીવોની દરિદ્રતા દૂર થાઓ, સહુને સન્માર્ગની પ્રાપ્તિ થાઓ. સહુને સમકિતની પ્રાપ્તિ થાઓ, સહુ સદાચારી બનો. સહુ દયાળુ બતો, સહુને સમાધિ મળો, સહુ ભયમુક્ત બનો. સહુ સંતાપમુક્ત બનો, સહુ ચિંતામુક્ત બતો.

Page #25

ALANKAR
PHONE: (0) 517756; 556116
ALL KINDS OF EXCLUSIVE FURNITURE
We Support your Back-Bone
ALANKAR FURNITURE
VORA BAZAR, NR. NAGAR POLE, BHAVNAGAR
આણા તથા વૈણાની એક્સક્લુઝીવ સાડીઓ માટે વિશ્વાસપાત્ર સ્થળ એટલે જ
Bela
Exclusive Sari Show-Room
Haveli Street, Vora Bazar, Bhavnagar-364001 Phone: (0) 420264 (R) 426294

Page #26

With Best Compliments
Firom
JACOB ELECTRONICS
PVT. LTD.
Mfrs. Audio cassette, componants
and compect disc Jonrl box.
1/2 & 3 Building, "B" Sona Udyog,
Parsi Panchayat Road, Andheri (E), MUMBAI-400 069
.
Website : www Jet Jacob.com E-mail : JetJacob@vsNL.com
Tel : 838 3646
832 8198
831 5356 Fax : 823 4747

Page #27
શેરીસા ) 5 = Wdeg છે છે થી પાર્શ્વ વંદના -મુનિ મુક્તિવલ્લભવિજયજી મ.સા. પુરુષાદાનીય શ્રી પાર્શ્વનાથ ભગવંતના 108 નામોનું પારાયણ કરવું તે પણ એક ઉત્તમ આરાધના છે. 108 પાર્શ્વનાથ ભગવંતનું નામસ્મરણ કરીને વંદના કરીએ. 1 શંખેશ્વરા | 28 કલ્હારા | પ૫ કંકણ 82 સિરોડિયા 2 કલિકુંડ | | 29 અમીઝરા 56 મહાદેવા 83 હમીરપુરા 30 પ્રગટપ્રભાવી કંબોઇયા 84 પોસલી અજાહેરા 31 વિમલ ધિંગડમલ્લ 85 કરછુલિકા ભદ્રેશ્વર 32 સ્તંભન વાડી 86 દાદા - નાકોડા 33 કંસારી 60 નારંગા 87 સેસલી જીરાવલા 34 રત્નચિંતામણી | 61 ટાંકલા 88 સોગઠીયા રાણકપુર 35 સોમચિંતામણી | 62 ચંપા 89 નવલખા વર કાણા 36 ભુવન 63 ગંભીરા 90 સ્વયંભૂ 10 ફલવૃદ્ધિ 37 શામળા 64 મનમોહન 91 વિજયચિંતામણી 11 નાગેશ્વર 38 મુલેવા 65 જોટીંગડા 92 મંડોવરા ૧ર અવંતિ 39 હ્રીંકારા 66 રાંખલા 93 કરેડા 13 ઉવસગ્ગહર 40 સુખસાગર 67 ગાડલીયા 94 વહી 14 સમેતશિખર | 41 પદ્માવતી 68 નવખેડા સમીનાર 15 અંતરિક્ષ 42 મુહરી 69 દોકડિયા 96 ચંદા 16 કેસરીયા 43 પોસીના 70 ચોરવાડી 97 રાવણ 17 લોઢણ 44 વિનાપહાર 71 નવપલ્લવ 98 કલ્પદ્રુમ 18 ભીડભંજન 45 લિંગ 72 બુરેજા 99 કુકડેશ્વર 19 ચારૂપ 46 નાગફણા 73 અમૃતઝરા 100 કામિતપૂરણ 20 પંચાસરા 47 કલ્યાણ 74 સપ્તફણા 101 અલૌકિક 21 ભટેવા 48 મનોરંજન 75 ભાભા : 102 મક્ષી 22 નવસારી 49 સુલતાન 76 ધૃતકલ્લોલ 103 વારાણસી 23 ઉમરવાડી 50 ડોલસા 77 ભયભંજન 104 જગવલ્લભ 24 સહસ્ત્રફણા 51 પલ્લવીયા 78. લોપ્રવા. 105 ગિરૂઆ 25 દુ:ખભંજન પ૨ ભીલડીયા 79 સંકટહરણ 106 મનોવાંછિત 26 સૂરજમંડન | પ૩ આનંદા 80 કુંકુમરોલ 107 ચિંતામણી 27 વિદનહેરા | 54 કોકો 81 આશાપુરણ | 108 ગોડી નોંધઃ આ દરેક નામની સાથે પાર્શ્વનાથ લગાડીને વાંચવું. For Private And Personal Use Only

Page #28
Shree Atmanand Prakash D HL2: 2009 Regd. No. GBV. 31 चित्तरत्नमसंक्लिष्टमान्तर परमं धनम् / तदासादितवान् मॉडकिञ्चनःसन् महेश्वरः / / ક્લેશોથી મુક્ત એવું ચિત્તરત્ન એ મોટામાં મોટું આન્તરિક ધન છે. એ જેણે પ્રાપ્ત કર્યું છે તે અકિંચન (નિર્ધન) છતાં મહેશ્વર (મહાત્ ઐશ્વર્યશાલી) છે. 33 SS The gem-like mind free from all the impurities of passions, is the internal wealth of the highest type. He who has gained this gem, is, indeed, +Maheshvara though penniless. 33 Pjk (કલ્યાણભારતી ચેટર-૨, ગાથા-૩૩, પૃષ્ઠ 96) શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ ઠે. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગર-૩૬૪00૧ FROM: + The greatest of the rich, a great lord or a supreme one. તંત્રી : શ્રી પ્રમોદકાન્ત ખીમચંદ શાહ મુદ્રક અને પ્રકાશક : 'શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, વતી શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહએ સ્મૃતિ ઓફસેટ, જૈન વિદ્યાર્થી ગૃહ કંપાઉન્ડ, સોનગઢ-૩૬૪૨૫૦માં છપાવેલ છે અને શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા, ખારગેઈટ, ભાવનગરથી પ્રસિદ્ધ કરેલ છે.' For Private And Personal Use Only