Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આત્માનંદ પ્રકાશ
આમ વિકાસની ચરમ સીમાએ પહોંચવાની તાકાત માત્ર મનુષ્યમાં છે. વિકાસની ચરમ સીમાને મનુષ્ય
પાર કરી શકે છે.
પુસ્તક : ૮૯ અંક : પ.
ફાગણ માર્ચ
આરમ સંવત ૯૬ વીર સંવત ૨૫૧૮ વીક્રમ સંવત ૨૦૪૮.
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
કભ
(૧)
(૨)
લેખ
ભવસાગર તરવા
નાવા નૌકા ૮
www.kobatirth.org
અ નુ * મ ણિ કા
લેખક
પૃ
વ્યાખ્યા પૂ. પ'. પ્રધ્યુમ્નવિજયજી ગણી, ૪૧
પ્રા. ચ'દાબેન વી. પાંચાલી
‘શ્રીમદ્ રાજચ’દ્રની દૃષ્ટિએ સદાચાર' એક અનુશીલન
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ સભાના નવા આજીવન સભ્ય
(૧) શ્રી ભરતકુમાર મનસુખલાલ ભાવસાર–ભાવનગર
સુધારો
માસિક અક ૪ માં રજીસ્ટ્રેશનના ન૩માં ‘પ્રકાશકનું' નામ ' ભુલથી છપાય ગયેલ છે તે ત્યાં તેને બદલે ‘મુદ્રકનુ' નામ ' વાચવું,
શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયની ચૂંટણી
તાજેતરમાં શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય-ગાવાલિયા ટેક મુંબઇ-૩૬ ની ૧૨ (૧૯૯૧-૯૪) માટેની કાય વાહક સમિતિની ચૂંટણી તારીખ ૯-૧-૯૨ને દિને પૂરી થઇ તારીખ ૧૮-૧-૯૨ ની વ્યવસ્થાપક સમિતિની સભામાં નવી કાર્યવાહક સમિતિની ચૂંટણીના પરિણામની જાહેરાત શ્રી આર ડી. શાહ, ચૂંટણી અધિકારીએ કરી.
ઉપપ્રમુખ :- શ્રી પ્રતાપભાઇ ભેગીલાલ મંત્રી :- શ્રી ધીરજલાંલ મેહનલાલ શાહ શ્રી શ્રીકાંત સાંકરચંદ વસા શ્રી દિનેશભાઇ કુવાડિયા
ખજાનચી શ્રી વિનાદ જે. વસા
४७
દાનવીર અને લેાકપ્રિય સામાજીક કાર્ય કરશ્રી દીપચંદભાઇ એન્ન. ગાડી'ની સંસ્થાના બિનહરીફ પ્રમુખ ચુ'ટાયેલા જાહેર થયા શેષ હાર્દેદારેમાં ચૂંટાયેલા હૈાદેદારેશ્રીની જાહેરાત નીચે મુજબ થઈ હતી.
શ્રી મહેશભાઇ માંડીલાલ ગાંધી
તે ઉપરાંત ચૌદ સભ્ય) કાર્યવાહક સમિતિના સભ્યા તરીકે ચૂંટાયેલ જાહેર થયા
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Acharya Si
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
માનતંત્રી
શ્રી પ્રમોદકાંત ખીમચંદ શાહ એમ.એ, બી. કોમ, એલ. એક બી.
:11
(
ચારિત્રપદ
Hપસાગર તરવા
ના નાપા નૌકા-૮
વ્યાખ્યાતા - પૂ. ૫, પ્રયુમ્નવિજયજી મણી.
શ્રી નવપદજીની ઓળીની આરાધના ચાલે છે, એક પછી એક દીવસ વીતે છે ને આરાધનાનું ભાતુ ભરાય છે. જિનશાસનમાં આરાધનાનાં ક્રમની પાછળ પણ ચોક્કસ હેતુ છે. શ્રદ્ધા, ભાસન, રમણતા આ ક્રમ છે. સમ્યક દર્શન એ શ્રદ્ધા સ્વરૂપ છે. જેની શ્રદ્ધા થાય તે ચીજ શ્રદ્ધાના ચરમ બીંદુએ જાસવા લાગે. અને જે ચીજ પ્રત્યક્ષ ભાસી ગઈ તેમાં જ રમણતા પ્રગટે. એ રમણતાની આદિ ખરી પણ અંત નથી.
સ્વભાવમાં વરૂપમાં સ્થીરતા એ નિશ્ચય ચારિત્ર છે “જાર થિરતા જ ચત્ત ઉત્ત. કાચ” આવા ચારિત્રને સાધ્યચારિત્ર કહ્યું છે. અને એને પ્રાપ્ત કરાવનાર તે સાધન ચારિત્ર છે. એટલે કે વ્યવહાર ચારિત્ર છે. આ વ્યવહાર ચારિત્રના બે ભેદ છે.
- એક સ વિરતિ બીજુ દેશ વિરતિ. પહેલું સાધુ ભગવંતે પાળે છે તે. અને બીજુ શ્રમણ પાસક શ્રાવકે પાળે છે તે.
આ વ્યવહાર ચારિત્ર પ્રવૃતિ સ્વરૂપ છે જ્યારે નિશ્ચય ચારિત્ર નિવૃતિ સ્વરૂપ છે. આ નિવૃતિ સ્વરૂપ ચારિત્રને પામવા પ્રવૃતિ સ્વરૂપ ચારિત્ર પાળવાનું હોય છે. ર પરિજ્ઞાથી જે જાણ્યું તેને પ્રત્યાખ્યાન પરિજ્ઞાથી ત્યજવાનું છે, આમ તે બિન જરૂરી ત્યજીને જરૂરી મેળવવાને હોય છે. પારકું છોડીને પિતીકું પામવાનું હોય છે. એટલે જ ચારિત્રને સ્વસુખની ઉપલબ્ધ કહેવાય છે. આ ચારિત્ર ધર્મ પ્રત્યેનો અનુરાગ કેળવવા માટે જ તેની સીત્તેર ભેદ આરાધના કરવાની છે. (૭૦) સીતેર લેગસ્સનો કાઉસગ (૭૦) સીતેર ખમાસમણું (૭૦) સીતેર સાથીયા.
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ આરાધના ચારિત્રનાં રાગને દઢ કરનાર પૂછાતા ના... ને એમ કહીને જમવા બેસી જાય. બને છે. તે આ દિવસોમાં જ શક્ય બને છે. તેને દીક્ષા જ લેવી હતી, તેથી સગપણ શબ્દથી આપણાં આત્માનાં આવરને ખસેડવામાં દ્રવ્ય, પણ આટલે હરતો હતે. હવે તમે તમારા ઘરને ક્ષેત્ર, કાળ, ભાવ, અને ભવ આ પાંચ ચીજ કારણ વિચાર કરો. તમારા દીકરાને સગપણ શબ્દનો ડર ભૂત છે. તેમાં કાળ તરીકે આ ચૈત્રી અને આસાની લાગે કે દીક્ષા શબ્દનો ડર લાગે? શ્રાવકના કુળમાં ઓળીના દિવસે સહાય ભૂત છે.
આ સહજ હતું. શ્રાવકને એ મનોરથ હોય કે જઘન્યમાં જઘન્ય શ્રાવક જધન્યથી પણ આ જ
, શ્રી પર આ ઘરમાં જનમે ખરો પણ ઘરમાં મરીશ નહી રનત્રયીની દર્શન જ્ઞાન-ચારિત્રની આરાધના નિત્ય મરીશ તા ઉપાશ્રયમાં જ, કરનારો હેય. પરમાત્માનાં દર્શન, વંદન, પૂજન, શ્રાવક માટે શબ્દ છે. શ્રમણોપાસક પણ તે દ્વારા સમ્યગુ ન પદની, ગુરુ મહારાજ પાસે સંસારને સિયે બનીને આજે તે વૈશ્રમણોપાસક નમન, વંદન કરી, જ્ઞાનની પૂજા કરવા દ્વારા જ્ઞાન- વૈશ્રમણને અર્થ કુબેર થાય છે. કુબેરન-ધનને પદની અને ઓછામાં ઓછુ નવકારશીનું પચ્ચક ઉપાસક બની ગયો છે. ખાણ કરીને કે સામાયિક કરીને ચારિત્ર પદના કમસે કમ તમે વિકલ્પ તે ઉભે રાખો જેમ આરાધના કરે. પ્રભુના ધર્મની આરાધના સામા 3
મા મેટ્રીક પછી દીકરાને કહોને કે કઈ લાઈન લેવી છે. યિકથી શરૂ થાય છે. પ્રભુને કેવળજ્ઞાન તે વૈશાખ છે
કેમર્સ, સાયન્સ, કે આર્ટસ ? એ જેમ વિક૬૫ સદી દશમે થઈ ગયું. ક્ષણવાર દેશના પણ દીધી, ઈ. તે દીક્ષા લેવી છે કે સંસાર માંડવો છે? તે યે તીર્થ ન સ્થપાયું, શાસન ન થપાયું એમ પૂછે છે? શાસનતે ત્યારે જ સ્થપાયું કે જ્યારે કેઈકે વિરતિધર્મનો સ્વીકાર કર્યો. વિરતિથી ધમની સભા : સાહેબ અમારામાં હોય તે અમે શરૂઆત થાય છે તે માટે પહેલા અવિરતિ ખૂંચવી પૂછીએ ને.
જોઇએ. જેટલી અવિરતિ વધુ ખૂચે તેટલું સમ્યગૂ તે લાવને. આ સાંભળી સાંભળીને શું કરદિન નિર્મળ સમજવુ, અવિરતિને કાઢવા ને વાનું છે, સંસારના મટીને શાસનને બનવાનું છે. વિરતને લાવવાના સંસકાર શ્રાવક કુળમાંજ લાવી
ગુરુ મહારાજને વંદન કરતાં વેદના થવી શકાય તેમ છે. શ્રાવકનાં કુળમાં વિરતિનીજ વાતો
જોઈએ કે આપ તરી ગયા ને હું રહી ગયા. થતી હોય. વિરતિધર થવાની હોડ બકાતી હોય.
શ્રીપાળને છેલ્લે સુધી આ ભાવ હતા કે મને બધું આ કાળની એક વાત છે. છાણી, કપડવંજ, મળ્યું પણ ચરિત્ર કયારે મળશે? રાધનપૂર ઝીઝુવાડા આ બધા દીક્ષાની ખાણ જેવા ક્ષેત્ર છે. ઝી ઝુવાડાની એક વાત છે. એક નાનો સંયમ કબડ્ડી મીલે સનેહી પ્યારે... બાદ વર્ષની ઉંમરને છોકરો. વિરતિ લેવાનાં દીક્ષા : શ્રાવકમાં સર્વ વિરતિનાં ભાવ પૂર્વકની દેશલેવાનાં કેવા ભાવ મનમાં સ્થીર થયા હશે ! ઉમ્મર વિરતિની આરાધના તો હોય જ રાત્રિ ભજન જેવા નાની એટલે કયારેક કયારેક રીઢાય, ખાવા ન પાપથી તે તે પરિવાર વિરમેલ જ હોય. પાપથી બેસે, ન બોલે, મોઢું ચઢાવીને ફરે, ત્યારે ત્યારે છૂટવા માટે મનુષ્યભવ છે. શ્રાવક કુળને રાત્રિ તેને ડર બતાવવા શું કહેતાં ખબર છે ? તેના બે જન આ વિરોધાભાસ છે. એવા પણ ઉત્તમ માતા પિતા કહ્યું કે ચાલ જમવા બેસી જ નહીતર કુળ છે. કે જ્યાં જન્મેલા બાળકો જનમ્યાં પછીનાં સગપણ કી દઈશું. પેલો છે કે તુરત પગ છ મહિના પછી કદી રાત્રિ ભોજન કરતાં નથી.
{ આત્માનંદ-પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
છ મહિના સુધી રતનપાનની અનિવાર્યતા છે. પણ ચંચળ હોય છે. નરકમાં પણ એજ દશા છે. એવા છ મહિના પછી રાત્રે પાણી સિવાય કશું જ નહી. ચંચળ મનમાં ઈન્દ્રને જે વિકલ્પ ઉઠે તે જ આ જન્મથી અજૈન કુળની વાત છે. એ કુટુંબ- ક્ષણે વૈક્રિય શરીરથી ત્યાં હાજર, પેલે દેવ શું' માંથી દીક્ષાઓ પણ થઈ એ કુટુંબના બે નિયમો કરે છે એ વિચાર આવતા વેત પેલો દેવ જે જડબેસલાક. રાત્રિ ભેજન ત્યાગ, આગળ પાણી વાવડીમાં ક્રીડા કરતે હેય ત્યાં પોતે પહોચી ત્યાગ. આ સાવ સામાન્ય વાત છે. પણ આજના જાય. એટલે લીધેલી સામાયિકની પ્રતિજ્ઞાને તમારા પરિવાર માટે આવી સામાન્ય વાતો પણ ભંગ થઈ જાય. માટે દેવલોકમાં સામાયિક થઈ કેવી દુષ્કર લાગે છે.
શકે નહી. શ્રાપના બંધ વિનાની ક્ષણ પણ ન મળે. ગુજરાતમાં તારંગા પાસે એક ગામ છે. આ અહી મનુષ્ય ભવમાં જ તમે ધારે તે પાપ મુક્ત સાંજે ઉપાશ્રયમાં પ્રતિક્રમણમાં આખા ઉપાશ્રય
રહી શકે. ભરાય જાય, પયુંષણમાં તમારે ત્યાં ભરાય તેમ. - નવકાર મહામંત્રના અક્ષર અડસઠ છે. એ જોઇને અમને આશ્ચર્ય થયું. અમે પુછયું આજે અડસઠના ઉલટા કરો એટલે શ્યાશી જાય એ અડ શું છે ? બધા કહે કે આ તે અમારે રોવરદ છે સઠ અક્ષરને જાપની સફળતા છયાસી અક્ષરમાં છે. સાંજે સૂર્યાસ્ત થાય એટલે બધાં બજાર બંધ.
એ છયાસી અક્ષરનું સૂત્ર કયું છે ? દિવસ છતાં વજુ કરી લેવાનું પણ શું કામ હાય. સભા : કરમિભંતે સૂત્ર છે. ઓટલા પરિષદ છે નહી એટલે બધા પ્રતિક્રમણ
અમારૂ કરેમિ ભંતે કે તમારું કમિભતે ? કરવા આવે. સૂત્ર પણ ભણે નવા નવા ફતવન. થેય પણ શીખે. આમ એક પાત્ર ભજન ત્યાગરૂપે
સભા : કેમ એ જુદુ હોય છે? પાપવિરતિ આવે તે તેની આંગળીએ કેટશા ઉત્તમ હા એ બને જુદા. તમારા સામાયિકમાં બે આચારો આવે, એક પાપવિરતિ સ્વરૂપે સામાયિકનો ઘએ ૪૮ મીનીટે સામાઈસ વય જુતે નિયમ હોય તે કેટલું લાભ થાય.
આવી જાય. અમારા કરેમિભંતેમાં એ આવે જ આ સામાયિક જેવો વિરતિ ધર્મ લેકમાં
જ નહી. “જાવ જવાએ પાઠ આવે. વળી અમારો થઈ શકતો નથી. એટલે જ ઇંદ્ર જેવા ઇંદ્ર પિતાની
નવકાટી શુદ્ધ પચ્ચકખાણ આવે. તમારે આઠ કોટી સભામાં બેસતી વખતે “વિરતિ ને પ્રણામ કરીને
આવે. એટલે સાધુ જીવનના કરેમિ ભંતેમાં ૮૬ ઈન્દ્ર સબામાં બેસે. શા માટે ઈન્દ્ર મહારાજા
અક્ષર આવે. આ કરમિભંતેનો “ક” બે લવામાં સામાયિક કરી શકતા નથી ? ત્યાં સામાયિકના
ખૂબ પુણ્ય જોઈએ. મોહનીય કર્મનો કાપશમ ઉપકરણે મુહપત્તિી, કટાસણું ચરવડો જયી માટે ?
થાય તેજ કરેમિ ભંતેને “ક” બેલી શકાયકમળનો
. ઘણી વાર બોલ્યાં, જેમાં માત્ર જ્ઞાનાવરણીય સભા : ના ના
કર્મને ક્ષયપશમ જઈએ. તે શું કારણ છે? કારણ એ છે કે અતિશય આપણે ત્યાં પુણીયા શ્રાવકનું સામાયિક જાણીતું પુણ્ય હોવાનાં કારણે જેવી ઈચ્છા કરે કે તુર્ત તે છે. પણ શ્રાવક સામાયિકમાં બેસે ને જ્યારે પુર્ણ થાય “પુણ્યવતને સિદ્ધિને ઈ૭ માત્ર સજજાય સ દસાહુ અને સજજાય કરું બેલે તે વિલંબ”, માને કે ઇન્દ્ર સામાયિક લઈને બેઠા પછી તેનું ચિત્ત સિદ્ધ ભગવંતના ધ્યાનમાં લીન બને કાયાને બેસાડા પણ મન ચંચળ છે. એમાં પણ જાય, માસે ચિત્ત' મરે તનઃ શરીરથી સંસારમાં અતિ દુઃખમાં અને અતિ સુખમાં મન વધુને વધુ અને મનથી મુક્તિમાં, પ્રભુ મહાવીરે શ્રીમુખે આ
માર્ચ-૨]
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુણીયા શ્રાવકની પ્રશંસા કરી. મગધ સમ્રાટ બંધ હોય, કટાસણુ, ચરવડે, મુહપત્તિી, સાપડ શ્રેણિકનાં નરક નીવારવાનાં પ્રશ્નના ઉત્તરમાં પ્રભુ- વગેરે સામાયિકના ઉપકરણે ખે અને રૂપિયાથી જીએ આડકતરી રીતે કેવી મહત્વની વાત કરી ભરેલ વાટ રાખે. નગરશેઠના વંઠાથી નીકળી દીધી. અહિંસા, સુપાત્રદાન, અને સામાયિક આ ઉજમ ફેના ધર્મશાળાએ પહોંચે, ત્યાં સુધી વાચ. ત્રણ નરક ની વારવાના કારણે છે, સાધન છે. કેને મેઘની જેમ દાન દેતાં જાય આ પ્રસંગનું
ચારિત્ર ધમની વાનગી સ્વરૂપ આ બે ઘડીનાં ચીત્ર અત્યારે ઝવેરીવાહ વાઘણપોળમાં અજિતનાથ સામાચિકમાં રવાધ્યાય કરનાર છે. નવકાર વાળી ભગવાનના દહેરાસરમાં રંગમંડપની બહારની ભીતમાં ગણવાની નથી એ તો ઉપાય છે. છિનઈ છે. એક સંભારણું છે. કઈ વાર જાવ તે જે જે અસુહ કમ્મ, સામાઈ જતી આ વારા જેમ જેમ પતિ વીરવીજય મહારાજે સામયિક વ્રતની પૂજામાં સામાયિક કરતા જાવ તેમ તેમ અશુભ કાં દાતા આજ વાત કરી છે. જાય, એવું જ કહ્યું છે તે સ્વાધ્યાય માટે છે. રાજા મંત્રીને વ્યવહાર, ઘોડા રથ હાથી શણગારી આ સ્વાધ્યાય વાથના પૃચ્છન, પરાવર્તન, અનુ- વાજિંત્ર ગીત આગળ પાળા, પરશસે ષટદર્શનવાળા પ્રેક્ષા અને ધમકથા એમ પાંચ પ્રકારે છે. આ સ્વાધ્યાય પણ એક સાધન છે સમભાવ એ સાધ્ય શ્રાવક આ રીતે ઠાઠથી ધમકરણી કરે બીજાના છે, સ્વાધ્યાય દ્વારા પ્રાપ્ત થતા સમભાવ વડે મેક્ષ હૈયે ધર્મની પ્રશંસા દ્વાજે ધર્મના બીજ નું વાવે. સુખનો અહીં બેઠાં અનુભવ કરી શકાય છે. પશર - તર કરે. રતિમાં કહ્યું છે પ્રશંસે દાન તા: HT Artવા સામાયિકમાં બત્રીશ દેષ બજવાના હોય છે.
Tગ ના નિકાલ મ સમભાવને સહારો આ બત્રીશ દોષ જાણવા જોઈએ શાસ્ત્રમાં પાકત લેવાથી બનતા આત્માઓ સિદ્ધ થયા છે. પ્રભુની ગાથામાં આવે છે, પણ તમારા જેવાને સરળતાથી આજ્ઞા છે કે બસો સામાઇયં કુwજા. શ્રાવકે વાર. યાદ રહે તે માટે એ બત્રીશ ષ ગુજરાતી દુહામાં વાર સામાયિક કરવું, પ્રતિક્રમણ માત્ર બે વાર મળે છે. પણ સામાયિક વારંવાર પંડિત મો વીરવિજયજી
દશ મનના, દશ વચનના અને બાર કાયાના મહારાજે કહ્યું છે કે,
એમ બત્રીશ દેશે ક્રમ સર બતાવ્યા છે. ઘી હોય મીલે તે એકાંતે નહીં વાર આ શક્ય હોય તે મેઢે કરી લેવા. અથવા
અચલ સુખ સાધતે પ્રભુની સાથે વાત નેંધી લે . જેથી એ જાણયા બાદ સામાયિક કરવાનો અવસર એટલે સામાયિક. આવું સામા દેષ રહીત થઈ શકે. યિક શ્રાવકે શાસનની પ્રભાવને પુર્વક કરતા હતા.
અમદાવાદના નગરશેઠની વાત છે. શાંતિદાસ રોષ સહીત અવિવેકથીર કરે ન શેઠનું નામ તે તમે સાંભળ્યું હશે. તેમના દીકરા
અર્થ વિચાર લક્ષમીચંદ અને તેમનાં દીકરી ખુશાલચંદ અને મન ઉદવેગે૪ જસ ઇહે, વિનય તેમના દીકરા વખતચંદ શેઠ. આ વખતચંદ
રહીત જયધાર ૭ ૧ શેઠ નીયમીત રીતે બપોરે વામકુક્ષી કરીને માનામાં બેસી જવેરીવાડ વાઘણપોળમાં ઉજમ ફે ની ધમ. વ્યાપાર ચિંતન ફલસ દેહ નિયાણુ ૧ ૦ શાળામાં સામાયિક કરવા જતાં. પાલખી બને
મોહવશ બાજુ ખુલી હોય અને માને બે બાજુ પડદાથી સામાયિક મનાણા ટાળે દોષ એ દશા રે
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
કુચન ટુ ધારેશર કરે, દીએ સાવક
લલવતા વઢવાડને,પ નીએ આવકાર
દેશ
ગાળદીએ વળી માહ વશ હુલરાવે
મેલે આજ॰ ખણે પાય ૧૦
કરતા વકથા હાસ્યએ,૧૦ વચન દાષ
પર રાખે પાય,
વિંશેષ ૩
લઘુ ખાળ
www.kobatirth.org
દરા ટાળ
ચપલાસન૧ ચી ́ ુર દિશિ જુએ સાવદ્ય કામ સંઘટ્ટ એડીગા વિનિપપાણી મેસેજે ઉભુંદૃન્ત્ર આળસ માટે
૬
૪
અતિ પ્રગટેલ કે ગેાપવે નિંદા૧૨ સહીત નીજ કાય ॥ ૬ ॥
ખાર દેષ એ કાયના, મન વચના થયા વીશ સામાયિકના સવી મળી ટાળા દેષ ખત્રીશ..
શ્રાવકે ઓછામાં ઓછાં જે એ ત્રતા લેવાના કહ્યા છે તેમાં (૧) પરિગ્રહ પરિણામ વ્રત અને (૨) આ સામાયિક વ્રત
સામાયિક વ્રતના પાલનથી તેને પ્રાણાંતે પણ ભંગ ન થાય તેમ કરવાથી વ્રતની રક્ષા થાય છે, ચારિત્ર ધર્મની દૃઢતાનુ એક દ્ર્ષ્ટાંત ઔપપાતિક સૂત્ર આગમમાં આવે છે, અ'બડ પરિત્ર જકનાં સ તસે। ચેલાની વાત છે,
શ્રી કેશી ગણધર મહારાજે જેવા ઉપકાર રાજા પ્રદેશી ઉપર કર્યાં છે તેવા જ ઉપકાર આ અખંડ પરિવ્રાજક ઉપર કર્યો છે, 'ખ બહુ સમ માંત્રિક હતાં. દેશ-વિદેશમાં ફરતા હતા માટે પત્રાજક કહેવાતા, સમૃદ્ધ હતાં. કેશી ગણધર મહારાજના પવિંચયમાં આવ્યા. ધર્માંપદેશ સાંભળી
માર્ચ-૯૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સમ્યકત્વના સ્વીકાર કર્યાં. માર મત લીધાં. શ્રાવક ધમ સાંભળે એટલે ગત લીધાં વીના ન રહે. પુણ્ય હતું તેથી તેમનાં સાત સે। અનુયાયી હતાં. તે પણ ખાર ત્રત ધારી હતાં. મગ્નતા ગુન્નતે. અને શિક્ષાવ્રતૅનુ પાલન અણિશુદ્ધ કરતા હતા, ધના રોગ ફાટે પણ ફીટે નહી, પડી પટોળે ભાત'' ની જેમ લાગેલા હતા, શુભવીર વિજયજી મહારાજ કહે છે
રંગ લાગ્યા. ચેાળ મા રે. નવી જાયે ઢાઢાકણુ દીઠ રે.''
આવા ર'ગ યમના લગાડવાના છે. ત્ર1 વ્હાલાં છે કે પ્રાણ વ્હાલાં છે. તેા કહે કે વ્રત વ્હાલાં છે, પ્રાણનાં ભાગે વ્રતને પાળીશું પ્રાણ તે। ભવાભન મળશે પણ વ્રતનું પાલન તે। અહીજ મળ્યુ છે એ સાતસે ચેલા એક સાથે એકગામથી બીજે ગામે વીચરતા હતાં. એક વખતની વાત છે ઉનાળાનાં દિવસે હતાં, જેઠ મહીના, ખપેારને સમય ગ'ગા નદીના કાંઠે કાંઠે કપિલપુર નગરથી પુરિમતાલ નગર જઇ રહ્યા હતા. સાથે પાણી રાખ્યું હતું. સાથે જ, પણ મૂળ રસ્તાથી દૂર નીકળી ગયા. થે ડે ગયા પછી રસ્તા ભુલી ગયા. બધા રહ્યા તે ધાર્યા કરતાં સમય વધારે વીત્યા, સાથે રાખેલુ' પાણી વપરાય ગયુ`. એક તેા ઉનાળે, માથે સૂરજ તપે, ભૂલાં પડેલાં થાક ચઢેલા, એટલે તરસ કહે મારૂ કામ, સામે ગ`ગા બે કાંઠે વહે. નીળ જળ દેખાય પણ અદત્તાદાન વિરમણુ વ્રત છે, જળ છે પણ કોઇક આવે અને આપે તે લેવાય, જાતે ન લેવાય. ભર ઉનાળે, ભર ખપેરે, અડાબીઢ જગ લમાં ચકલુ' પણ ન ફરકે તે માણસ તા કયાંથી મળે. એક કવિએ ગ્રીષ્મ ઋતુનું વર્ણન સુંદર છે.
કર્યુ
આ તાપમાં ઉભા પહાડ તેા જપમાં એઠાં ઝાડ, ચકલું એનાં ફરકે, જાણેા ધેાળે દીવસે ધાડ ’ આ બાજુ` આ સમયે પાણી દેનાર ન મળે તે
For Private And Personal Use Only
**
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શુ કરવુ', જીન્ન વ્હાલા છે, પશુ જીન કરતાં પશુ ત્રા વધારે વહાલુ છે.
ધર્મી કાજે ત્યજે પ્રાણ, ન મ પ્રાણ
સ્ટે
આ સાતસા શિષ્યાને અફર નિર્ધાર હતા. પ્રાણના ભેગે પણ મત પાળવુ' છે. મળ્યાં અને તરસ જીવલેણ વાગી એટલે જ સાથે ગંગા નદીના વિશાળ તટ પર રેતીમાં ટાંને મેળે નામેળ' અવાળ' ચૈત્તિરામિ કરી લીધું.
કોઈજ ન માંએ ધગધગતી
» ર
પ્રભુ મહાવીરને પ્રણામ કર્યાં. ગુરુ અમને સ’શાર્યાં. આત્મ સાક્ષીએ મહાવ્રત સ્વીકાર્યું અને શુભ ભાવથી સમાધિ પૂર્વક કાળધમ' પામી પાંચમાં દેવલાક બ્રહ્મલાકમાં દેવ તરીકે ઉત્તપન થયાં. ચારિત્ર ધમ'ની દૃઢતાનું આ કેવુ' જવલંત ઉદાહરણ છે, વ્રતની અડગતાથી હસતાં હસતાં મેતને ભેટવુ એ જીવનની ધન્યતા છે. પ્રભુના શાસનમાં ચારિત્ર થમ તપે। ધમથી સ'કલિત જ હૅાય છે. એ તપ કેટલા પ્રકારના તેનુ* લક્ષણ શુ' વગેરે બાબતે અગ્રે ખધિકાર વર્તમાન જોગ,
માનવ માત્રને સયમની મર્યાદામાં રાખે તે જૈન ધમ દુગ તીના ખાડામાંથી બહાર કાઢે તે જૈન ધર્મી, ઇન્દ્રિયાનુ દમન અને કષાયેાનુ' શમન કરાવે તે જૈન ધમ આત્મામાંથી પરમાત્મા બનાવે તે જૈન ધમ છે,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
*
*
ત્રણ જગતના, ત્રણકાળના સ` જીÀાના ઉપકાર કરતાં એક શ્રી જિનેશ્વર પરમાત્મ્યના ઉપકારો અન’તગુણા છે.
For Private And Personal Use Only
આત્માનદ પ્રકાશ
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
盛盈盈盈姿姿容澎盛盛閣草蜜密密密密婆婆:盈盈感恩密密密密密密密密密蜜蜜聚
શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની દષ્ટિએ સદાચાર
એક અનુશીલન
પ્રા. ચંદાબેન વી. પંચાલી, બોટાદ 密密致盘多盘贫致致密密密密驾密密密發聲:盈盈密密密密密密密密密密密密窗
સત્ય શાશ્વત-સનાતન અને અબાધિત છે. સ્થળ આચાર તે સદાચાર છે. ખરેખર સદાચારને કાળ બદલતા છતાં ન બદલાય અનાદિકાળથી આ અર્થ દ્રવ્યદષ્ટિથી વિચારી શકાય છે. જ્ઞાનીઅનંતકાળ સુધી તેજ સ્વરૂપે રહે તે સત્ય પુરુષોની અંતરંગ અધ્યાત્મધારા આ સદા(આત્મા). એવા પરમ સત્યને પામીને. એ સત્યના ચારને સેવ તેનું અનુભવના આધારે કથન કરે જ્ઞાનની ન્યાત અવિરત, અખંડ જલતી રાખીને છે. અધ્યાત્મગ્ર થે આ અર્થનું પ્રતિપાદન કરે છે. અનેક મહાપુરુષોએ વિશ્વનાં કલ્યાણમાં પિતાનો એક જ પદાર્થનાં બે સ્વરૂપ છે. એક સ્વરૂપનું ફાળો આપ્યો છે, દરેક મહાપુરુષ કે સંત મહામાએ આંશિક કથન કર્યું. બીજું સ્વરૂપ છે વ્યવહાર પિતે અનુભવેલા સત્યને જે પ્રકાંડ્યું છે. તેને જ સદાચાર. “શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર વચનામૃતમાં છે બોધ કર્યો છે. અને કાળના વહેણમાં અનેક વર્ષો ક્રમ પ્રમાણે સદાચારનું ઉદ્દઘાટન થયું છે. વીતી જવા છતાં તે શાશ્વત સનાતન પરમ સત્ય શ્રીમદ્જી લખે છે, “ત્યાગના બે પ્રકાર છે, એક આજેય અબાધિત રહ્યું છે. તે સમજવાને, તેને બાહ્ય અને બીજો આત્યંતર, તેમને બાથત્યાગ નીરખવાને હદયનાં આધ્યામિક ચતુઓ અને તે આત્યંતર ત્યાગને સહાયકારી છે. ત્યાગ સાથે મુમુક્ષુવા જોઈએ. મુમુક્ષુતા તે છે કે સર્વ પ્રકારની વૈરાગ્ય જોડાય છે. કારણ કે વૈગ્ય થયે જ ત્યાગ મહાસક્તિથી મૂઝાઈ એક મેક્ષને વિષે જ યત્ન થાય છે. આ જ પ્રમાણે અંતરંગ સદાચારને પુષ્ટ કર અને તીવ્ર મુમુક્ષુતા એ છે કે અનન્ય પ્રેમ કરે તે બાધસદાચાર છે. “આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર” ના મોક્ષના માર્ગમાં ક્ષણે ક્ષણે પ્રવર્તવું, “આવું જેનું પ્રારંભમાં જોઈ શકાય છે. કવન છે તેવા પરમ કૃપાળુ શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર આર્ષ.
બાહ્યકિયામાં રાચતાં, આંતરભેદ ન કાંઇ, દષ્ટા, દિવ્યચક્ષુધારક પરમજ્ઞાનાવતાર થયા, તેઓ લખે છે, 'તું ગમે તે ધર્મ માનતા હોય તેને જ્ઞાનમાર્ગ નિષેધતા, તેહ ક્રિયાજડ આઇ. મને પક્ષપાત નથી માત્ર કહેવાનું તાત્પર્ય કે જે આવી ક્રિયાની જડતા પ્રતિભાસિત થાય છે, રાહથી સંસારમળ નાશ થાય તે ભક્તિ તે ધમ તે જ્ઞાનમાર્ગની સ્થિતિમાં શું બને છે તેને પ્રગટ અને તે સદાચારને તું સેવજે’ આમાં સદાચારની કરતાં “આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્રમાં જ લખે છે. અર્થવ્યાપ્તિ સમજાય છે. સદાચારને સંસ્કૃત- “બંધ મોક્ષ છે કલ્પના, ભાખે વાણી માંહી, ભાષાના આધારે વિચારીએ તે સત્યને ૩જીત – સત્યમાં જેનું આચરણ - રમણ સ્થિરતા છે વત મેહસમાં, શુષ્કજ્ઞાની તે આંહી.” જે સત્ સ્વરૂપ આત્મામાં રમમાણ કરે છે તેને મિથ્થાબુદ્ધિથી જીવ એક માગને કાને પકડી
માર્ચ-૯૨).
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વછરે ચાલ્યો જાય છે. ત્યારે આવી સ્થિતિ શિક્ષાપાઠ ૪૯માં અનુભવી શકાય છે. સાધક સુદાસજાય છે. આ સંયોગોમાં સ્પષ્ટ, સુગ્ય, યથાર્થ ચારી બની રહે છે. તેની પ્રથમ ભૂમિકા માટે સતમાર્ગની આવશ્યકતા રહે છે જે શ્રીમદ્દ શ્રીમદ્જીના આ વચને સુદઢતાથી વિચારણીય છે. સાક્ષાત્ પ્રત્યક્ષ અનુભવથી સત્યમાર્ગનું નિરૂપણું મંદ વિષયને સરળતા, સહ આજ્ઞા સુવિચાર. કરતા જાય છે. માટે કહે છે.
કરૂણા કોમળતાદિ ગુણ, પ્રથમ ભૂમિકા ધાર. જ્યાં જ્યાં જે જે ચોગ્ય છે. તહાં સમજવું તે, કષાયની ઉપાંતતા, ભવને ખેદ, સરળતા, ત્યાં ત્યાં તે તે આચરે, આત્માથી જન એહ. સુવિચાર, કારણ્યભાવ આદિ સદાચાર અમલમાં
સહજભાવે હોય છે. આવું નક્કર સત્ય નિરૂપણ છતાં સરળતાની
જે સાધક આત્મા અકષાયી એવા આત્મઅગાધતા જોવા મળે છે. પત્રાંક ૬૪૩માં વાંચવા
સ્વરૂપને આરાધવા નીકળ્યા હોય તે શું તીવ્ર મળે છે. ત્યાગ, વૈરાગ્ય, ઉપશમ અને ભક્તિ મુમુક્ષુ
કષાયીભાવવાળ હોઈ શકે? જે તીકષાય હોય જીવે સહજસ્વભાવરૂપ કરી મૂકયા વિના આત્મદશા
તે માગ આરાધનમાં જીવન કઈક દેષ છે-માર્ગ કેમ આવે ? પણ શિથિલ પરિણામથી, પ્રમાદથી
તે પવિત્ર, શુદ્ધ અને વિતરાગપ્રણીત છે. તેમાં એ વાત વિસ્મૃત થઈ જાય છે
સદેષતા હોઈ શકે નહિ. “બિનાનયપાવે નહિ” વચનામૃત ગ્રંથને દષ્ટિ સમક્ષ રાખી સદાચાર- આ કવિતામાં સદાચારની આધારશીલા નિરૂપાઈ છે, ને કમિક વિકાસ શ્રીમદ્જી આ રીતે આપે છે. જે સંતની અધ્યાત્મકૃપા મળી જાય તે દરેક કાર્ય સત્તરમાં વર્ષના આલેખનમાં દ્વાદ્ધશભાવનાનું અધ્યાત્મને દઢ બનાવે છે. નહિ તે જપ-તપ-વ્રત કથાયતવ્ય હૃદયંગમ છે.
આદિ બધું ભ્રમરૂપ બની રહે છે. માટે સ્વચ્છેદ
ત્યાગ કરી, સત્ પુરુષની દશાને ચાહક બને તે સર્વને ધર્મ સુશણું જાણી,
તૃષાતૃપ્ત થાય અને પરમ આનંદને અનુભવ આરાધ્ય આશધ્ય પ્રભાવ આણી સહજ બની શકે. એનાં એકાંત મનાથ થશે,
રાળજ ગામમાં લખાયેલા વીસ દેહરા સદા તેના વિના કેઈ ન બાહ્ય સહાશે.
ચારના માર્ગને સુસ્પષ્ટ બનાવે છે. જ્યાં સુધી જીવ
પ્રભુ પ્રભુની લયમાં નિરંતર લીન ન થાય ત્યાં એવી અશરણભાવના, અનિત્યભાવના, એકત્વ. સુધી માગને ઉદય થઈ શકતું નથી. સાચારની ભાવના અન્યત્વભાવના આદિ દ્વાદશ ભાવનાનુ સહ પવિત્રતા એવી પ્રતીત થાય કે જીવ બોલી ઊઠે. છતનિરૂપણ સદાચારમાં સ્થિરતાનું ઉત્તમ નિમિત્ત પડી પડી તુજ પદ પંકજે, ફરી ફરી માગું એ જ, બને છે. મોક્ષમાળા શિક્ષપાઠ ૩૪માં બ્રહ્મચર્યનો સદૂગુરુ સ ત સ્વરૂપ તુજ, એ દઢતા કરી દેજ. મહિમા ગાય છે.
આ પંક્તિનો ભાર “એ દઢતા કરી દેજ”માં પાત્ર વિના વસ્તુ ન રહે, પાત્રે આત્મિક જ્ઞાન, રહેલ છેઃ સાચો સદાચાર એ કહેવાય કે પર પાત્ર થવા સેવા સદા, બ્રહ્મચર્ય અતિમાન સ્વરૂપ એવા નિજ પરમાત્માની દઢતા જેમાં હોય
અને ભાવના પણ એવી ભાવે છે મારા અન્ય કોઈ બ્રહ્મચર્યને મહિમા સદાચારને પ્રેરક બને છે. માગણી થી, બસ – એક આત્મસ્વરૂપની ભાવના અજ્ઞાનદશાને કારણે તૃષ્ણાની વિચિત્ર જવામા દઢ થાય. આ સદાચારની ખેવના જ્ઞાનીસ તે નિર . સાથે કેવી ઠઈ ગઈ છે – આ યથાર્થ નિરૂપણ તર આરાધતા રહ્યા છે. ૪૮]
[આત્માનંદ-પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અધ્યાત્મની અને દેશની યુવાવય - ૨૪ વર્ષે પરમપદ મોક્ષનો માણિગર બને છે, જા અકમ શ્રીમદ્જી “યમનિયમ સંયમ-૫દમાં અકમમાગનું માર્ગની સત્કર્ષ સ્થિતિ છે. આ સાડાચારનું નિરૂપણ કરે છે. યમ-નિયમ સંયમ સાથે, ત્યાગ સોપાન છે, વૈરાગ્ય વધાર્યો, વનમાં વાઢ કરી, મૌનપણે આસન લગાવી આરાધના આરાધી, શાસ્ત્રના પ્રટનમ ન
શ્રીમદ્દજીની જન્મભૂમિ વવાણિયામાં લગભગ આદિ સાધને એક વાર નહિ, અનંત વાર કર્યા
૧૯૫૩, ૩૦ વર્ષે લખાયેલા અપૂર્વ પદની આરા પણ હજી સતનો અનુભવ થયો નહિ. ત્યારે જીવને
ધના પદમાં સદાચારને શુદ્ધ ભાવ પ્રગટ થયા છે. વિચાર થાય છે કે જ્ઞાની પુરુષના હૃદયમાં રહેલો
આ શુદ્ધભાવ સદાચારની આધારશીલા છે. જીવ ગુપ્ત આરાધનાને ક્રમ બાકી રહી જાય છે. અંત.
બાહ્ય-આત્યંતર નિગ્રંથ થવાની ભાવના ભાવે છે. રથી વિચારતાં સાધક આત્મા તનથી, ધનથી અને
દેહ દષ્ટિ વિસરી જાય છે માત્ર આત્મષ્ટિ પ્રધાન સર્વવથી સમપિત થઈ સદૂગુરુની દશાને ઈચ્છક
પણે જીવનમાં બની રહે છે દર્શનમોહ નષ્ટ થતાં બને છે, આરત જગાવી કાર્યસિદ્ધિને સાધતાં સાધ્ય
આત્મબોધને ભાનુ ઉદિત થાય છે. સદાચારનો - સાધભાવ જ્ઞાતા, ગેય અને જ્ઞાનની બ્રિટી અરુણોદય થાય છે. જડ અને ચેતન શાશ્વત જિલીન બની અદ્રત રૂપે પ્રણમી જાય છે. આત્માનો તનું સ્વભાવિક દશન અનુભવાય છે પછી આવીદ બની જાય છે. અમૃતનું માત્ર પાન રે ચરિત્રહ પ્રક્ષીણતાને ક્રમ પ્રારંભાય છે અપૂર્વ છે, આનંદના પાન કરે છે, આનંદના. ચૈતન્યના અવસર-મહાપદની ચાર કડીથી ૧૩ કડી સુધી મહાસાગરમાં હાલે છે. આત્મા પરમાત્મા છે. સદાચારની સુચરિત્રસ્થિતિ યથાર્થ સ્વરૂપે સત્યસ્વરૂપે બિરાજે છે.
" અધ્યાત્મક્રમે આલેખાઈ છે. બાહ્ય ઉપસર્ગ ગમે સામાન્ય જીના વ્યવહારમાં સદાચારનો કમ તેટલા આવી પડે તે પણ શુદ્ધ આતમ સ્થિરતાનો આ રીત પણ વણી શકાય. કમના વિશે કોઇ અંત આવી શકે તેમ નથી. જે વેગ પ્રવર્તન છે દેખ પ્રસંગ ઘટે ત્યારે સદાચારી જીવ તે પ્રવાહમાં તે અ તે તે નિજ સ્વરૂપની લીનતા થતાં પરિણન પ્રવાહીત થતાં. સાર્થકતાને સહારે તે પ્રસંગની મશે. શુદ્ધ આત્મસ્વરૂપે. આગળના ક્રમે ક્ષક્ષકઅસારતા વિચારે છે, વિષયભોગની ક્ષણભંગુરતા. શ્રેણીનું આહન કરી તેને સ્વ-વિચારના પ્રદેશમાં લઈ જાય છે. ત્યાં શુદ્ધ નિરંજન ચૈતન્યમૂ તિ અનન્યમય વૈરાગ્યભાવની ઉત્પત્તિમાં નિમિત્ત બને છે. વૈરાગ્યભાવની દઢતા જીવને સદાચારના માર્ગે દોરી જાય
અગુરુ લઘુ અમૂ, સહજ પદ રૂપો છે. જીવને સત્સંગ, સદ્ગુરુને આશ્રય પસંદ પડે આ અવસ્થાની પ્રાપ્તિ તે સદાચારના સાચા છે.પછી તરવજ્ઞાનના, શ સના વાંચન, વિચાર, સ્વરૂપનો અખંઠ અપૂર્વ આરાધનનાક્રમ છે શ્રીમદુમનન, ચિંતન, નિદિધ્યાસન પ્રતિ અભિમુખ થાય છની દષ્ટિએ આ સદાચારનું અંતરંગ પતું છે-વૈરાગ્યની દઢતા વિશેષ સ્થિર થાય છે. ચિત્ત સ્વરૂપ છે. વધુને વધુ નિર્મળ બને છે. વિચારબળ સુદઢ બને મહાત્મા ગાંધીજીના મન પર શ્રીમદ્જીની છે ત્યારે જીવને અભગમ વળાંક લે છે તેને આંતર-બાહ્ય સદાચારની ઊંડી છાપ હતી. ગાંધીનિરંતર તરવવિચારનાં અખંડ અભ્યાસમાં રસ પડે જીના શબ્દોમાં કહીએ કે તેમના લખાણની એક છે. પરિણામે ચિત્ત સ્થય થાય છે. ત્યારે અથા- અસાધારણતા એ છે કે પિતે જ અનુભવ્યું તે જ તેમના અક્રમમાં ઉદ્યમશીલ બની સહજભાવે આત્મ- લખ્યું છે તેમાં કયાંય કૃત્રિમતા નથી. તેમના અનુભવને પામે છે. અનુક્રમે આત્મા શાશ્વત લખાણોમાં સત નતરી રહ્યું છે. વૈરાગ્યસંગની
માર્ચ - ૨
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કવિ (મીમદ રાજચંદ્ર)ની હતી. આ પુરુષે ધાર્મિક ભાવ અપર્ણ કરી દઈ વત્યેજા, પછી જો મેક્ષ ન પાબતમાં મારું હૃદય જીતી લીધું, અને હજી મળે તે મારી પાસેથી લેજે.' સુધી કોઈ પણ માણસે મારા હૃદય પર તે પ્રભાવ સસ્પષ એ જ કે નિશદિન જેને આત્માને પાયે નથી. મેં બીજે સ્થળે કહ્યું છે કે મારું ઉપયોગ છે, શાસ્ત્રમાં નથી અને સાંભળ્યામાં નથી. આંતરિક જીવન ઘડવામાં કવિ સાથે રસ્કિન અને છતાં અનુભવમાં આવે તેવું જેનું કથન છે. અંટેકસટોયને ફાળે છે. પણ કવિની અસર મારા રંગ
રંગ પૃહા નથી એવી જેની ગુપ્ત આચરણ છે. ઉપર વધુ ઊંડી છે, કારણ કે હું કવિના પ્રત્યક્ષ બાકી કંઈ કહ્યું જાય તેમ નથી. અને આમ કર્યા ગાઢ પરિચય અને સહવાસમાં આવ્યા હતા નુતન વિના તારો કેઈ કાળે છૂટકે થવાર નથી. તુ આ ભારતના નવસજનના પાયામાં શ્રીમદ્જીના આધ્યા
અનુભવવચન પ્રામાણિક ગણુ. ત્મિક જ્ઞાન અને સદાચારની વિચારધારાનું અપૂર્વ
એક પુરુષને રાજી કરવામાં, તેની સર્વ પ્રદાન છે.
સમાપન કરતાં કૃપાળદેવ શ્રીમદ્જીના આ ઈછાને પ્રાંસલામાં, તે જ સત્ય માનવામાં આખી વમનને સ્મરીએ... બીજુ કાંઈ શોધ મા. માત્ર જિદગી ગઈ તે ઉત્કૃષ્ટમાં ઉત્કૃષ્ટ પંદરવે અવશ્ય એક સત્પુરુષને શે.ધીને તેના ચરણકમળમાં સર્વ. મેક્ષ જઇશ.”
S
શે કાં જ લિ
શેઠશ્રી અનેપચંદભાઈ માનચંદ શાહ (ઉ. વર્ષ ૬૬) તા. ૩-૩-૯૨ ના રોજ ભાવનગર કામે સ્વર્ગવાસી થયેલ છે. તેઓશ્રી મહાલક્ષમી ન્યુમેટીક ફલેર મીલના સંચાલક હતા. તેઓશ્રી આગેવાન શીપબ્રેકર હતા. તેઓશ્રી એ સભાના પ્રેટ્રન સભ્ય અને ઉપ પ્રમુખશ્રી હતા. સભાના કામકાજમાં સારો રસ લેતા હતા અને ઉપયોગી સલાહ સુચન આપતા હતા. સભાએ એક સંનિષ્ઠ કાર્યકર ગુમાવ્યા છે, અને તેઓશ્રીની ખોટ પૂરી શકાય તેમ નથી.
તેઓશ્રી જૈન સમાજના અગ્રેસર કાર્યકર હતા. ભાવનગર પાંજરાપોળના પ્રમુખશ્રી હતા. તેઓશ્રીએ અનેક સંસ્થાઓની તન મન અને ધનથી ઉત્તમ સેવા કરી છે. અને ભ ય ઉપા જન કરી ગયા છે. તેઓશ્રી ઉદારદિલના દાતા હતા. તેઓશ્રી ધામિક વૃત્તિવાળા અને મિલનસાર સ્વભાવના હતા.
તેમના કુટુંબીજનો ઉપર આવી પડેલ દુઃખમાં અમે સવેદના પ્રગટ કરીએ છીએ. તેઓશ્રીના આત્માને પરમ શાન્તિ મળે તેવી પરમાત્મા પાસે પ્રાથના કરીએ છીએ.
શ્રી જેન આમાનંદ સભા,
ભાવનગર,
આમાન : ' છે.
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
盈盛密密密密窗密密 સ મા ચા ૨
“સરસ્વતી સદનને ઉદ્ઘાટન સમારોહ પરમ પૂજ્ય સૌમૂતિ આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજયદેવસૂરીશ્વરજી મહારાજ, પરમ પૂજ્ય સમર્થ વિદ્વાન આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજય હેમચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ, પરમ પૂજ્ય સુમધુર વક્તા પંન્યાસ શ્રી પ્રવ્રુવિજયજી મહારાજ આદિ સાધુ ભગવંતોની શુભ નિશ્રામાં, જંગમ તીર્થ સ્વરૂપ પુજ્યપાદ ઉપાધ્યાયજી શ્રી યશોવિજયજી મહારાજ સાહેબના જન્મસ્થળ કનોડા ગામે જ્ઞાનભકિતને મારકરૂપ શ્રી કે. એલ. શેઠ પરિવાર પ્રેરિત ઉપાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી સરસ્વતી મંદિરને ઉદ્દઘાટન સમારોહ તા. ૨૩-૨-૯૨ ને રવિ ા૨ના રોજ શાનદાર રીતે ઉજવવામાં આવ્યો હતો.
તા. ૨૨ ૨-૯૨ ને શનિવારના રોજ સવારે ૯-૩૦ કલાકે પ્રાતઃસ્મરણીય પરમાત્માની ભવ્યાતિભવ્ય રથયાત્રા કાઢવામાં આવી હતી. રથયાત્રામાં ગજાજ ઉપર “ અધ્યાત્મસાર’નું બહુમાન, રાજકેટની રાસમંડલી, સાણંદના હેલી, શણગારેલાં ગાડા તેમજ હણહણતાં અશ્વો હતાં.
પૂજગપાદ ઉપાધ્યાયજી મહારાજને ગ્રન્થના પ્રદર્શનનું તથા પૂજ્ય ઉપાધ્યાયજી મહારાજના જીવન પ્રસંગેની સુંદર ૩ ગળીનુ. ૪૫ આગમના (૨૪ તીર્થંકર પરમાત્માના જ્ઞાનવૃક્ષ સહિતના) છોડનું ઉદ્દઘાટન કરેલ હતું. પૂજ્યપાદ ઉપાધ્યાયજી મહારાજના શ્રેન્થ ઉપરના વિવેચનના ગ્રન્થનું નવપદનાં પ્રવચને' પુસ્તકનું તેમજ “
યવનના પુસ્તિકાનું વિમોચન કરવામાં આવ્યું હતુ. તા ૨૩-૨-૯૨ ને રવિવારના સવારે પ્રભુજીને ભવ્ય સનાત્ર મહોત્સવ ઉજવવામાં આવ્યો હતો. સંક્ષિપ્ત નવગ્રહાદિ પૂજન કરવામાં આવેલ હતું. શ્રી કે. એલ. શેઠ પરિવારના હસ્તે સરસ્વતી સદન'નું ઉદ્દઘાટન કરવામાં આવ્યું હતું. શુભ મુહૂર્ત શ્રી સરસ્વતી દેવી તથા પૂજ્યપાદ ઉપાધ્યાયજી શ્રી યશોવિજયજી મહારાજના ઉત્કીર્ણ શિલાપટ્ટના પ્રતિષ્ઠા કરવામાં આવી હતી.
જૈન જ્યતિ શાસનમ ”
“જૈન” ના પ્રમુખપદે ડે. મણિભાઈ મહેતા જૈન સેન્ટર ઓફ સધન કેલિફોર્નિયાના ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ ડો. મણિભાઈ મહેતાની અમેરિકાના તમામ જૈન સેન્ટરોના ફેડરેશન “જૈન” ના ઉપપ્રમુખ તરીકે વરણી થઈ છે. તેઓ અમેરિકાના વેસ્ટ કોસ્ટ (પશ્ચિમ કિનારો) માં આવેલા આઠ જૈન સેન્ટરોના ડે ઓડીનેટર તરીકે કામ કરશે. માર્ચ-૯૨]
( ૫૧
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અત્યારે ન્યૂયોર્ક પછીના અમેરિકાના સૌથી મોટા શહેર લેસ એજલિસના બ્યુમેના પાર્ક વિસ્તારમાં સાડા ત્રણ કરોડના ખર્ચે અગિયાર હજાર ચોરસ ફીટનું બાંધકામ ધરાવતું જૈન સેન્ટર અનેકવિધ પ્રવૃત્તિઓ કરી રહ્યું છે, અહીં જેન દેરાસરમાં ખાસ ભારતથી તૈયાર કરાવીને શિલ્પસ્થાપત્યયુક્ત કતરણી મૂકવામાં આવી છે. ભગવાનની ત્રણ મૂર્તિઓ સાથે એક બાજુ શ્રી ઘટક વીર અને બીજી બાજુ શ્રી પદ્માવતી દેવીની મૂર્તિઓ બિરાજમાન કરવામાં આવી છે. દેરાસર ઉપરાંત વિશાળ વ્યાખ્યાન-ખંડ, સ્વાધ્યાય ખંડ, પુસ્તકાલય, પૂજા-ખંડ અને મોટા ડાઈનીગ એરિયાનો સમાવેશ થાય છે, અહીંની પાઠશાળામાં એક વિવાથી એ નિયમિતપણે દર અઠવાડિયે જૈનધર્મ અને ગુજરાતી ભાષાને અભ્યાસ કરે છે, જ્યારે વડીલો માટેના ધામી કલાસમાં પચાસ જેટલી વ્યક્તિઓ ધર્માભ્યાસ કરે છે. અહીંનું જૈન યુથ એએસીએશન દર વર્ષે યુવાનો માટે કેમ્પ અને ઈતર પ્રવૃત્તિઓ યોજે છે. જ્યારે મહિલા મંડળ દ્વારા પૂજા, આયંબિલ વગેરે ધમક્રિયાનું આજન કરવામાં આવે છે. હાલમાં શ્રી નવનીતભાઈ શાહ આ સેન્ટરનું પ્રમુખસ્થાન શોભાવે છે.
શ્રી શ્રેયસ જૈન મિત્ર મંડળ ભાવનગરને શાનદાર
પારિતોષિક સમારંભ
તારીખ ૨ ફેબ્રુઆરી ૧૯૯૨ ને રવિવાર ને સાંજના ૪ કલાકે ટાઉનહોલમાં શ્રેયસ જૈન મિત્ર મતળ ભાવનગરના ઉપક્રમે જૈન સમાજના તેજસ્વી વિદ્યાર્થીઓ માટેના પારિતોષિક સમારંભ શાનદાર રીતે જાઈ ગયો. આ સમારંભના પ્રમુખસ્થાને મુંબઈના શ્રેષ્ઠિરન અને મહાન દાનવીર શ્રી દીપચંદભાઈ ગાડી તેમજ અતિથિવિશેષ પદે મૂળ ભાવનગરના મુંબઈ સ્થિત શ્રેષ્ટિવર્ષ, ઉદ્યોગઇત અને પદ્મશ્રી મહીપતરાય જે. શાહ પધારેલ. આ ઉપરાંત આ સમારંભને ભવ્ય બનાવવા સર્વ શ્રી નિરંજનભાઈ મહેતા, ભાનુભાઈ ગાંધી, શશિકાન્ત ઝવેરી, વસનજીભાઈ વસંતરાય ગાંધી, શેઠ શ્રી મનમોહનભાઈ તળી. શ્રી ખાંતિભાઈ શાહ તથા શેઠશ્રી શાંતિભાઈ શાહ આમિકાવાળા વિ. અનેક મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા
શ્રેણી ૧ થી ૮ ના તેજસ્વી તારલાઓને વિવિધ ઈનામો પદ્મશ્રી મહીપતભાઈ શાહના વરદ તે અને શ્રેણી ૯ થી ગ્રેજ્યુએટ, ડોકટર્સ, એજીનીયસ અને સી. એ. સુધીના વિદ્યાથી ઝળ હળતા સીતારાઓને પ્રમુખશ્રી દીપચંદભાઈ ગાડીના મંગળ હસ્તે પારિતોષીક રૂપે એનાયત થયેલ,
શ્રેણી ૧૦ માં ૮૨ ટકા માર્કસ સાથે ઉત્તર્ણ થનાર સચિન ભાવસારને શીદડ ચાંદીને મેડલ અને પારિતોષીક પ્રમુખશ્રીના વરદ હસ્તે એનાયત થયેલ. શ્રેણી ૧૨ ના શ્રેષ્ઠ તેજસ્વી વિદ્યાથી શ્રી તેજસ મહેશકુમાર વોરાને શીડ, ચાંદીને મેડલ અને પુરસ્કાર અતિથિવિશેષશ્રીના વરદ હસ્તે એનાયત થયેલ રણપુરા વિપુલને પણ ચાંદીને મેડલ એનાયત થયેલ
સમગ્ર સમારંભનું સફળ સંચાલન શ્રી નવીનભાઈ કામદાર અને શ્રી મનુભાઈ શેઠે કરેલ હતું ૫]
[ આ માનદ પજ ?
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી નવ સ્મરણ કઈ રીતે થાય ? fk
(૧) નવકારમ`ત્રનું સ્મરણ કરતી વખતે પચ પરમેષ્ઠી અથવા નવપદના આકાર આંખ આગળ રાખવે.
(૨) ઉવસગ્ગહર'ના પાઠ કરવાના સમયે શ્રી ચિંતામણી પાર્શ્વનાથને યાદ કરવા.
(૩) સ્મ્રુતિકર' ગણતા શાંતિનાથ ભગવાનનુ' સ્મરણ કરવું".
(૪) વિજય મુહૂત'ના મરણુ સમયે એકસે સિત્તેર જિનના મત્ર આંખ સામે રાખવા. (૫) નમણના પાઠ વખતે ચિંતામણી પાર્શ્વનાથને યાદ કરવા
(૬) અજિત શાંતિ મણતી વખતે શ્રી અજિતનાથ અને શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુનું સ્મરણ કરવું, (૭) ભક્તામર ગણુતા શ્રી આદિનાથ પ્રભુની પ્રતિમાનુ' ખાસ ધ્યાન ધરવું'.
(૮) કલ્યાણુ મ`દિરના સ્મરણુ સમયે પાર્શ્વનાથ-પ્રભુને સંભારવા.
(૯) બૃહશાંતિના પાઠ સમયે ચાવીશે ચાવીશ જિનની પ્રભુ-પ્રતિમા નજર સમક્ષ
યાદ કરવી.
શ્રી નવસ્મરણાદિ સ્તોત્ર સન્દાહનું પ્રકાશન
શ્રી નવસ્મરણાદિ સ્તંત્ર સન્દેહનુ' મુનિશ્રી ચરણવિજયજી મહારાજ સાહેબ દ્વારા સ`પાદન કરાવી વિ. સ`, ૧૯૯૨માં આ સભા તરફથી પ્રકાશન કરવમાં આવ્યું હતુ.. સુંદર-સુધઢ સ્પષ્ટ દેવનાગરી લિપિમાં પ્રિન્ટ ડેાવાથી સમગ્ર ભારતમાંથી તેની માંગણી આવતા તેનુ' પુનઃ દ્રણ કરીને પ્રગઢ ક્રૂરલ ઇ. મજબુત પ્લાસ્ટીક કવર સહીતની આ સુંદર પુસ્તિકા દરેક જૈનના ઘરમાં વસાવવા જેવી છે. કિંમત રૂા. ૭-2 છે, પચાસ કે વધારે પુસ્તિકા ખરીદનારને ૨૦ ટકા કમીશન આપવામાં આવશે.
આ પુસ્તિકા દેવનાગરી લિપિમાં પ્રિન્ટ કરેલ હેાવાથી પૂ. સાધુ ભગવંતા, પૂ. સાધ્વીજી મહારાજો તથા રાજસ્થાન, મારવાડ, તેમજ દક્ષિણુ વગેરે દેશેામાં નિવાસ કરનારા સાધમિક ભાઈએ અને બહેના માટે ખૂબ જ ઉપયાગી છે.
ધ પ્રભાવના કરવા માટે ઉત્તમ પુસ્તિકા છે. : વધુ વિગત માટે લખા શ્રી જૈન આત્માનદ સભા-ખારગેઇટ, ભાવનગર-૩૬૪ ૦૦૧,
:
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Atmanand Prakash Regd. No. GBV. 31 દરેક લાયબ્રેરી તથા ઘરમાં વસાવવા જેવા અલભ્ય ગ્રંથો તારીખ 1--87 થી નીચે મુજબ રહેશે. 5-00 સંસ્કૃત #થ કીમત | ગુજરાતી ચ થે કીમત ત્રિશણી શલાકા પુરુષચરિતમ શ્રી સુપાર્શ્વનાથ ચરિત્ર ભાગ 2 જે 15-00 મહાકાવ્યમ્ પર્વ 2-3-4 શ્રી કથારન કૅષ ભાગ 1 લે 30-00 પુરતકારે (મૂળ સંસ્કૃત) 50-00 શ્રી આત્મક્રાન્તિ પ્રકાશ ત્રિશખી શલાકા પુરુષચરિતમ્ શ્રી જ્ઞાનપ્રદીપ ભાગ 1-2-3 સાથે મહાકાવ્યમ્ પર્વ 2-3-4 લે. સ્વ. પૂ આ શ્રી વિ. કસ્તૂરસૂરીશ્વરજી 40-00 પ્રતાક રે (મૂળ સંસ્કૃત) 50-00 શ્રી સુમતિનાથ ચરિત્ર ભાગ 1 25-0 0. દ્વાદશાર' નયચઢ્ઢમ્ ભાગ 1 લા 80-00 | y , ભાગ 2 40-00 દ્વાદશાર’ નયચઢ્ઢમ્ ભાગ 2 જે 80-7 7 શ્રી નવમરણાદિ સ્તોત્ર 7 -0 0 દ્વાદશાર’ નયચક્રમ ભાગ 3 જે 80-0 0. શ્રી શત્રુંજય ગિરિરાજ દર્શન 10 0 0 સ્ત્રી નિર્માણ કેવલીભુક્તિ પ્રકરણ મૂળ 25 00 વૈરાગ્ય ઝરણા 3-0 0 જિનદ્રત્ત વ્યાખ્યાન 15 00 ઉપદેશમાળા ભાષાંતર 30-00 શ્રી સાધુ સાધ્વી યોગ્ય આવશ્યક ધમ કૌશલ્ય 5-00 ક્રિયાસૂત્ર પ્રતાકારે 20-0 0 પૂ૦ આગમ પ્રભાકર પુણ્યવિજયજી શ્રદ્ધાંજલિ વિશેષાંક : પાકુ બાઈડી ગ 10-00 પ્રાકૃત વ્યાકરણમ 50-00 આત્મવિશુદ્ધિ | ગુજરાતી ય છે 8-0 0 | જૈન દર્શન મીમાંસા 5-0 0 શ્રી શ્રી પાળરાજાને રાસ 40-00 હુ અને મારી બા પ-૦૦ શ્રી જાણ્યું અને જોયું 5-00 | જબુસ્વામી ચરિત્ર deg deg કીમત 12-0 0 લખો :- શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ખારગેઈટ, ભાવનગર (સૌરાષ્ટ્ર) તંત્રી : શ્રી પ્રમાદાન્ત ખીમચંદ શાહ પ્રકાશw : શ્રી જૈન ખાતમાનદ સભા, ભાવનગર, મુક : શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ, આન't પ્રી. પ્રેમ, સુતારવાડ, ભાવનગર, For Private And Personal Use Only