Atmanand Prakash Pustak 085 Ank 04

Author(s): Kantilal J Doshi
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531962/1

Page #1

In R = = = ૭ = 88 El
મજ્ઞાની ફ્રોડ વર્ષે કર્મ અપાવે છે; જ્ઞાની શ્વાસોચ્છવાસમાં કેમ ખપાવે તેહ.
EET
TET
પુસ્તક : ૮૫ અ કે : ૪
મહા આત્મ સંવત ૯ બ્રુિઆરી
| વીર સંવત ૨૫૧ ૧૯૮૮ વિકેમ સત ૨૦૪૪

Page #2

અ નુ કે મ ણ કા ક્રમ લેખ લેખક
પૃષ્ટ (૧) હે પરમાત્મા
પરમ સમીપે માંથી દ્વાદશા૨ નયચક્ર
શ્રી હીરાલાલ શાહ યુવાને કર્યું માગે
જાતિ પ્ર. મહેતા (૪) મલવાદીસૂરિ પ્રબંધ (૫) સાધના સાર્થક કયારે બને ? પ્રફલા જેઠ લાલ સાવલા
દ્વાદશા૨ નયચક્ર ગ્રન્થના ઉદ્ઘાટન સમારોહ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગ૨, સંવત ૨૦૪૪ના મહા સુદ ૧૪ને સે મવાર તા. ૧-૨-૮૮ના
રાજ નીચે મુજબ આજીવન સભ્ય થયા છે. (૧) શ્રી રમેશભાઈ મનુભાઈ સંઘવી - માનpls (૨) શ્રીમતી વાસંતીબેન રમેશભાઈ સંધવી ' V(૩) શ્રીમતી ચન્દ્રાબેન ચીમનલાલ શાહ {
e આવતા અંક * શ્રી આમાનદ પ્રકાશ ના આવતા અંક તા ૧૬ -૪-૮૮ના રોજ ““મહાવીર જનમ કલ્યાણુ કે ” અક તરીકે બહાર પડશે. લેખકૈને તે અંગેના લેખો અને કાળે મોકલી આપવા નમ્ર વિનંતી છે.
- તંત્રી e રજીસ્ટ્રેશન ઓફ ન્યુઝ પેપર્સ" (સેન્ટ્રલ) કામ-૪ નિયમ ૮ પ્રમાણે ૮૮ શ્રી આત્માન ૬ પ્રકાશ 3 સબંધ માં નીચેની વિગતે પ્રગટ કરવામાં આવે છે. ૧. પ્રસિદ્ધિ સ્થળ : શ્રી જૈન અતિમાનદ સભા, ખા૨ગેઇટ-ભાવનગર, ૨. પ્રસિદ્ધિ ક્રમ : દરેક અંગ્રેજી મહિનાની સેળ મી તારી ખ. ૩. મુદ્રકનું નામ : શેઠ હેમેન્દ્રકુમાર હરિલાલ
કયા દેશના : ભારતીય.
ઠેકાણુ" ! આનંદ પ્રિન્ટીંગ પ્રેસ, સુતારવાડ, ભાવનગર, ૪. પ્રકાશકનું નામ : શ્રી જૈન અમાનદ સભા વતી, શ્રી કાન્તિલાલ જગજીવનદા સ દોશી
કયા દેશના : ભારતીય.
ઠેકાણુ’ : શ્રી જૈન અમાનદ સભા, ખા ૨ગેઈટ, ભાવનગર, ૫. તત્રીનું નામ : કાતિલાલ જગજીવનદાસ દોશી
જ્યા દેશના : ભારતીય.
ઠેકાણું' : શ્રી આત્માનદ સભા, ખારગેઇટ, લાવનગર. ૬. સામાયિકના માલીકનું નામ : શ્રી જૈન આત્મા નદ સભી, ભાવનગર
આથી હું' કાન્તિલાલ જગજીવનદાસ દે શી જા હેર કરૂં છું કે ઉપરની આપેલી વિગતો અમારી જાણ તથા માન્યતા મુજબ બરાબર છે. તા. ૧૬-૨-૮૮
કાન્તિલાલ જગજીવનદાસ દોશી

Page #3

આત્માન દ પ્રકાશને વધારે
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર
૫રિ પ ત્ર
સુજ્ઞ સભાસદ બંધુઓ/બહેને,
આ સભાના સભ્યોની સામાન્ય સભાની બેઠક નીચેના કાર્યો માટે સં. ૨૦૪૪ના ફાગણ ૧દ ત્રીજ તા. ૬-૩-૮૮ રવિવારના રોજ સવારના ૧૦-૩૦ કલાકે શ્રી આત્માનંદ ભુવનમાં શેઠશ્રી ભેગીલાલભાઈ લેકચર હેલમાં મળશે તે આપ અવશ્ય પધારવા તરદી લેશે. માર્યો – (૧) તા. ૧-૩-૮૭ના રોજ મળેલી સામાન્ય સભાની બેઠકની કાર્યવાહીની શુદ્ધ નોંધ
મંજુર કરવા, (૨) સંવત ૨૦૪૩ની સાલના આવકે ખર્ચના હિસાબ તથા સરવૈયા મંજુર કરવા.
આ હિસાબ તથા સરવૈયા વ્યવસ્થાપક સમિતિએ મંજુર કરવા માટે ભલામણ કરેલ છે.
તે સભ્યોને જોવા માટે સભાનાં ટેબલ ઉપર મૂકેલ છે. (૩) સંવત ૨૦૪૪ની સાલના હિસાબ ઓડિટ કરવા માટે એડિટરની નિમણુંક કરવા તથા
તેનું મહેનતાણું નકકી કરી મંજુરી આપવા, (૪) પ્રમુખશ્રીની મંજુરીથી મંત્રી રજુ કરે છે.
વી. સેવકે, તા. ૧૬-૨-૮૮
હિંમતલાલ અનોપચંદ મેતીવાળા ભાવનગર,
પ્રમાદકાન્ત ખીમચંદ શાહ કાન્તીલાલ હેમરાજ વાંકાણું
માનદ્ મંત્રીઓ તા. ક.:- આ બેઠક કેરમના અભાવે મુલતવી રહેશે તે તે જ દિવસે બંધારણની કલમ ૧૧]
અનુસાર અર્ધા કલાક પછી ફરી મળશે અને વગર કેરમે પણ ઉપરની કાર્યવાહી શરૂ કરવામાં આવશે.

Page #4

Page #5

આ સભાના નવા આજીવન પેન શ્રી નગીનદાસ વિઠ્ઠલદાસ કાંટાવાળાની જીવન ઝરમર
| શ્રી નગીનદાસ વિઠ્ઠલદાસ કાંટાવાળા મૂળ ઘેલાના રહેવાસી પણુ ઘણુ વરસેથી ભાવનગર આવી રહ્યા ને રથયી થયા. સૌથી નિષ્પાપ-નિર્દોષ ધધ સેના ચાંદીનો કરે અને ધરમના કાટ ચલાવે. સોનુ ચાંદી તળવાને વ્યવસાય પણ સાથે જ કરે. એક પૈસે કે બે પૈસા તળાઈના લઇ ચીઠ્ઠી કરી આપે. નાણાવટીઓ અને ઘરા કે સૌને માન્ય રહે, તવંન પ્રમ ણિક પણે આ વ્યવસાય કરતો હોવાથી એને ધરમનો કાંટે કહેવામાં આવતું. ગમે તે વરતુ તેળવી હોય તે “ ધરમના કાંટાની ચીઠ્ઠી લઈ આવે” એકજ શબ્દ સોના મે.ઢામાથી નીકળે. માટેજ એમની અટક “કાંટાવાળા”. પડી ગઈ.
માતા પિતા ખૂબજ ધર્મક અને સ્વભાવે શાંત અને પરગજુ પરોપકારી નીતિ અને પ્રમાણિક જીવન જીવવામાંજ , ગૌરવ માનતા, સંવત ૧૯૭૧ના કા૨તક સુદ ૪ તા. ૨૩
૧૦-૧૪ ના મંગળ દિવસે નગીનભાઈનો જન્મ થયો. પુત્રના લક્ષણ પારણામાંથી વરતાય એમ માતા પિતાના સંસ્કાર એમનામાં ઉતર્યા, અભ્યાસમાં તે સ્વી વિદ્યાર્થી તરીકે એમનું સ્થાને હેતું. સામાન્ય અભ્યાસ કર્યો, ધાર્મિક અભ્યાસ પણ પંચ પ્રતિક્રમણ સુધી કર્યો. દરરોજ પૂજા-દર્શન તથા શકય એટલા ત૫ જપ કરે. અભ્યાસ પૂરો કર્યા પછી દુકાનન-ધંધાનો છે જે પિતે ઉપાડી લીધા. અને તેમાં સારી ખ્યાતિ મેળવી. ( પુણ્યશાળીને પત્ની પણ પુણ્યશાળી જ મળે ભાવનગરના પ્રખ્યાત વેપારી શેઠ દુલભદાસ ત્રીભવનદાસ ટાણાવાળ' ના સુપુત્રી સુભદ્રાબેન સાથે લગ્નગ્રંથીથી જોડાયા. સુભદ્રાબેનના પગલે દિન પ્રતિદિન પ્રત્યેક વાતમાં પ્રગતિ થતી જ ગઈ. લહમીદેવીની કૃપા વધતી રહી. તેનાથી ત્રણ પુત્ર અને ત્રણ પુત્રીઓ થયા. જેમાંથી હાલ બે પુત્ર (૧) રમેશભાઈ (૨) પ્રવિણજાઈ તથા પુત્રીઓ (૧) પ્રતિભાબેન (૨) રંજનબેન અત્યારે વિદ્યમાન છે,
પ્રતિભાબેન પંદર વરસથી અમેરિયા વસતા હતા. તેમને મળવા તેમના માતુશ્રી સુભદ્રાબેન અમેરિકા ગયા હતા. જ્યાં પર્યુષણ મહાપર્વમાં સં. ૧૯૭૯ના ભાદરવા સુદ ૧ના દિવસે હાર્ટએટેક આવવાથી સ્વર્ગવાસ થયેલ. તેઓ ધમ પરાયણ શ્રદ્ધા ળુ આત્મા હતા. જીવનમાં દાન શિયલ તપુ અને ભાવનાથી ધમના રંગે રંગાએલી હતા, દરાજ દેવદર્શન, પૂજા, પ્રતિક્રમણ સામાયિક તથા તપસ્યામાં અડ્રાઇ, સેળ ઉપવાસ, ઉપધાન તપ, વીશ સ્થાનકની ઓળી, વર્ધમાન તપ ઇત્યાદિ તપસ્યાએ તથા આબુજી, રાણકપુર, જેસલ મેર, સમેતશિખર ઈત્યાદિ

Page #6

યાત્રાઓ કરી હતી અને સગા સંબંધીઓને સારી સંખ્યામાં લઈ જઈને જેસલમેરની યાત્રા પણ કર.વી હતી. પાલીતાણામાં કેસરીયાજી મંદીરમાં એક બંગવાન બીરાજમાન કરી પ્રતિષ્ઠાન લ.ભ લીધો છે. બધા માં શ્રી નગીનભાઈ તે સાથે જ હોય.
લગભગ ૨૦ વરસથી શ્રી નગીનભાઈ મુંબઈમાંજ વસે છે. બુદ્ધિશાળી વિચારક મળતાવડા વિવેકી અને સાહસિક છતાં ગણત્રીબાજ વેપારી છે. ખાસ કરીને વાયદાના વેપારમાંજ એમને રસ છે ધર્મ ઉપરની અપૂર્વ શ્રદ્ધા . દર્શન પૂજા તો કરે જ વળી જીવનભર નવકાશી તપ કર, કંદમૂળ ત્યાગ અને પાંચ તિથિ લીલે તરીના પણ ત્યાગ કૉલ છે.
ઉ.દતા દાન ધર્મ એમને ખૂબજ પ્રિય છે. સુપાત્રદાન તથા સામિક ભક્તિમાં ખૂબ આનદ ધરાવે છે. પિતાનું વતન ભાવનગર ઉપર વિશિષ્ટ લાગણી ધરાવે છે અને પરોપકારની અનેક પ્રવૃત્તિઓમાં એમનુ યે ગદાન હોય જ. સ.ધર્મિક ભક્તિ તથા માનવ સેવાના પ્રત્યેક થાય માં તથા સમૂ લગ્ન વિગેરેમાં તેઓ તન મન અને ધન ત્રણેને સહકાર આપી રહ્ય, છ.
શ્રી નગીનભાઇએ સ. ૨૦૩૯માં સગા સંબંધીઓને જેસલમેરની યાત્રા કરાવી લાભ લીધે હતા. ભાવનગરની ભે. જનશાળા માં રૂા. દસ હજાર અબેલ શ ળામાં ૬ હજાર તથા શ્રી જૈન ૩. સેવા સમ, જન આશરે પચાસ હજારથી પણ વધારે આપી બધી જ સેવામાં સહકાર આપતા જ રહ્યા છે. એમની ઉંમર ૭૩ વરસની છે છતાં શરીરની સાચવણીથી ઘણા યુવાન દેખાય છે. એ મની પ્રકૃતિ શાંત અને સરળ સ્વભાવ તથા બુદ્ધ, માં અનુ મેદન કરવા જેવા છે. ચાલુ સાલમાં સં. ૨૦૪૪ના કારતક સુદ ૪ ના એ ના જમ tá વસે જ તેઓ આ સભાના પેટ્રન ક્યા છે તે માટે આભાર !
રાયચ'દ મગનલાલ શાહ

Page #7

આત્માન દ પ્રકાશને વધારા
શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર
પરિપત્ર
સુજ્ઞ સભાસદ બંધુઓબહેને,
આ સભાના સભ્યોની સામાન્ય સભાની બેઠક નીચેના કાર્યો માટે સં. ૨૦૪૪ના ફાગણ ૧દ ત્રીજ તા. ૬-૩-૮૮ રવિવારના રોજ સવારના ૧૦-૩૦ કલાકે શ્રી આત્માનંદ ભુવનમાં શેઠશ્રી ભેગીલાલભાઈ લેકચર હેલમાં મળશે તે આપ અવશ્ય પધારવ તરદી લેશો. મર્યો – (૧) તા. ૧-૩-૮૭ના રોજ મળેલી સામાન્ય સભાની બેઠકની કાર્યવાહીની શુદ્ધ નોંધ
મંજુર કરવા, (૨) સંવત ૨૦૪૩ની સાલના આવક ખર્ચના હિસાબ તથા સરવૈયા મંજુર કરવા.
આ હિસાબ તથા સરવૈયા વ્યવસ્થાપક સમિતિએ મંજુર કરવા માટે ભલામણ કરેલ છે.
તે સને જોવા માટે સભાનાં ટેબલ ઉપર મૂકેલ છે. (૩) સંવત ૨૦૪૪ની સાલના હિસાબે એડિટ કરવા માટે એડિટરની નિમણુંક કરવા તથા
તેનું મહેનતાણું નક્કી કરી મંજુરી આપવા, (૪) પ્રમુખશ્રીની મંજુરીથી મંત્રી રજુ કરે છે.
લી. સેવક, તા. ૧૬-૨-૮૮
હિંમતલાલ અનોપચંદ મેતીવાળા ભાવનગર,
પ્રમાદકત ખીમચંદ શાહ કાન્તીલાલ હેમરાજ વાંકાણી
માનદ્ મંત્રીઓ તા. ક. :- આ બેઠક કેરમના અભાવે મુલતવી રહેશે તે તે જ દિવસે બંધારણની કલમ ૧૧
અનુસાર અર્ધા કલાક પછી ફરી મળશે અને વગર કેરમે પણ ઉપરની કાર્યવાહી શરૂ કરવામાં આવશે.

Page #8

Page #9

.
આ સભાના નવા આજીવન પેટ્રન શ્રી નગીનદાસ વિઠ્ઠલદાસ કાંટાવાળાની જીવન ઝરમર
શ્રી નગીનદાસ વિઠ્ઠલદાસ કાંટાવાળા મૂળ ધાત્રાના રહેવાસી પણ ઘણા વરસેથી ભાવનગર આવી વસ્યા ને થાયી થયા. સૌથી નિષ્પાપ-નિર્દોષ ધ ધેા સેાના ચાંદીને કરે અને ધરમના કાટો ચલાવે. સાનુ ચાંદી તાળવાના વ્યવસાય ણુ સાથે જ કર. એક પૈસા । એ પૈસા તળાઈના લઈ ચીઠ્ઠી કરી આપે. નાણાવટીએ અને ઘરાકો સૌને માન્ય રહે. તદ્દન પ્રમ ણિકપણે આ વ્યવસાય કરાતા હેાવાથી એને ધરમના કાંટા કહેવામાં આવતા. ગમે તે કરતુ તેાળવી હોય તેા “ધરમના કાંટાની ચીરો લઇ આવે” એકજ શબ્દ સૌના મે.ઢામાંથી નાકળે, માટેજ એમની અઢા કાંટાવાળા" પડી ગઈ.
""
માતા પિના ખૂબજ ધર્મીષ્ઠ અને સ્થભાવે શાંત અને પરગજુ પરાપકારી નીતિ અને પ્રમાણિક જીવન જીવવામાંજ ગૌરવ માનતા, સંવત ૧૯૭૧ના કારતક સુદ ૪. તા. ૨૪. ૧૦-૧૪ ના મંગળ દિવસે નગીનભાઈના જન્મ થયેા. પુત્રના લક્ષણ પારણામાંથી વરતાય એમ માતા પિતાના સસ્કાર એમનામાં ઉતર્યાં, અભ્યાસમાં તેજ સ્વી વિદ્યાથી તરીકે એમનુ' સ્થાને હંતુ' સામાન્ય અભ્યાસ કર્યો, ધામિક અભ્યાસ પણ ૫*ચ પ્રતિક્રમણુ સુધી કર્યા. દરરોજ પૂજા-દર્શન તથા શકય એટલા તપ જપ કરે, અભ્યાસ પૂરો કર્યો પછી દુકાનનેા-ધંધાના એજો પે!તે ઉપાડી લીધા. અને તેમાં સારી ખ્યાતિ મેળવી,
પુણ્યશાળીને પત્ની પણ પુણ્યશાળીજ મળે ભાવનગરના પ્રખ્યાત વેપારી શેઠ દુલ ભદાસ ત્રીભોવનદાસ ટાણાવાળના સુપુત્રી સુભદ્રાબેન સાથે લગ્ન થીથી જોડાયા, સુભદ્રાબેનના પગલે ક્રિન પ્રતિદિન પ્રત્યેક વાતમાં પ્રગતિ થતીજ ગઇ. લક્ષ્મીદેવીની કૃપા વધતી રહી. તેનાથી ત્રણ પુત્રા અને ત્રણ પુત્રીઓ થયા. જેમાંથી હાલ એ પુત્રે (૧) રમેશભાઈ (૨) પ્રવિણભાઇ તથા પુત્રીઓ (૧) પ્રતિભાબેન (૨) રંજનબેન અત્યારે વિદ્યમાન છે.
પ્રતિભાબેન પંદર વરસથી અમેરિકા વસતા હતા. તેમને મળવા તેમના માતુશ્રી સુભદ્રાબેન અમેરિકા ગયા હતા, જ્યાં પર્યુષણુ મહાપર્વ માં સ’. ૧૯૪૯ના ભાદરવા શુદ ૧ના દિવસે હાએટેક આવવાથી સ્થળ વાસ થયેલ. 'તે ધર્મ પરાયણ શ્રદ્ધાળુ આત્મા હતા. જીવનમાં દાન શિયલ તપ અને ભાવનાથી ધર્મના રંગે ર'ગાએલા હતા, દરરોજ દેવદન, પૂજા, પ્રતિક્રમણ્ સામાયિક તથા તપસ્યામાં અઠ્ઠાઇ, સાળ ઉપવાસ, ઉપધાન તપ, વીશ સ્થાનકની આળી, વમાન તપ ઇત્યાદિ તપસ્યાએ તથા આભુજી, રાણકપુર, જેસલમેર, સમેતશિખર ઇત્યાદિ

Page #10

યાત્રાએ કરી હતી અને સગા સ'ખ'ધીઓને સારી સ`ખ્યામાં લઇ જઇને જેસલમેરની યાત્રા પણ કર.વી હતી. પાલીતાણામાં કેસરીયાજી મદીરમાં એક ભગવાન ખીરાજમાન કરી પ્રતિષ્ઠાના લાભ લીધા છે. બધામાં શ્રી નગીનભાઈ તા સાથે જ હાય.
લગભગ ૩૦ વરસથી શ્રી નગીનભાઇ મુ`બઈમાંજ વસે છે. બુદ્ધિશાળી વિચારક મળતાવડા વિવેકી અને સાહસિક છતાં ગણત્રીમાજ વેપારી છે. ખાસ કરીને વાયદાના વેપારમાંજ એમને રસ છે ધર્મ ઉપરની અપૂર્વ શ્રદ્ધા. દર્શન પૂજા તા કરેજ વળી જીવનભર નવકાર્યશી તપ કરવા, કદમૂળ ત્યાગ અને પાંચ તિથિ લીલે તરાના પણ ત્યાગ કરેલ છે.
ઉંદરતા દાન ધર્મ એમને ખૂબજ પ્રિય છે. સુપાત્રદાન તથા સામિક ભક્તિમાં ખૂબ માનદ ધરાવે છે. પેાતાનું વતન ભાવનગર ઉપર વિશિષ્ટ લાગણી ધરાવે છે અને પરોપકારની અનેક પ્રવૃત્તિઓમાં એમનુ ચેગદાન હોય જ. સામિ ક ભક્તિ તથા માનવ સેવાના પ્રત્યેક કાર્ય માં તથા સમૂહલગ્ન વિગેરેમાં તેઓ તન મન અને ધન ત્રણેના સહકાર આપી રહ્યો છે.
શ્રી નગીનભાઇએ સ. ૨૦૩૯માં સગા સબંધીઓને જેસલમેરની યાત્રા કરાવી લાભ લીધા હતા. ભાવગરની ભે,જનશાળામાં રૂા. દસ હજાર આંબેલશ ળામાં ૬ હજાર તથા શ્રા જૈન વે. સેવા સમ,જન આશરે પચાસ હજારથી પણ વધારે આપી બધીજ સેવામાં સહકાર આપતા જ રહ્ય; છે. એમની ઉંમર ૭૩ વરસની છે છતાં શરીરની સાચવણીથી ઘણા યુવાન દેખાય છે. એમનો પ્રકૃત્તિ શાંત અને સરળ સ્વભાવ તથા બુદ્ધપ્રમા અનુમાદન કરવા જેવા છે. ચાલુ સાલમાં સ, ૨૦૪૪ના કારતક શુદ ૪ ના એ ના જન્મ ઢસેજ તેઓ આ સભાના પદૂન થયા છે તે માટે આભ.ર!
રાયચંદ મગનલાલ શાહ

Page #11

શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
માનદૂતંત્રી : શ્રી કાન્તિલાલ જે. દેશી એમ. એ.
વર્ષ : ૮૫ ૦
વિ. સં. ૨૦૪૪ : મહા ફેબ્રુઆરી-૧૯૮૮
[અંક: ૪
છે
*
*
*
*
**
*
"
*
***
*
*
""
હ પરમાત્મા, જેમ હું ધન આપવાની બાબતમાં ઉદાર બની શકું છું, તેમ સમય આપવામાં, ક્ષમા આપવામાં પ્રેમ આપવામાંયે ઉદાર બની શકે
- એવી મને હૃદયની ટિપ આપો. મારા કરતા બીજા વધારે સારું કામ કરે. ત્યારે હું તેની પ્રશંસા કરી શકું. મને ન ગમતા લે કે માં પણ સારી બાબતે જોઈ શકું. મારા વિચારોને વિરોધ કરતા લે છે પણ મારા મિત્ર હોઈ શક શકે તેવું માની શકું.
– એવી મને હૃદયની મોટપ આપે. કઈ છે હું કામ કર્યું હોય, કે બીજાઓને બેટી રીતે નારાજ કર્યા હોય. તે ખુલ્લા મનથી દિલગીરી પ્રગટ કરી શકું. ગુસ્સાથી કે ગેરસમજથી સ બંધ વિર છેદા હોય ત્યારે, સામે ચા સ્ત્રીને એ સર કરવાની પહેલ કરી શકું.
– એવી મને હૃદયની મોટપ આપે.
*
*
*
*
**
**
*
*
*
*
*
*
**
*
*
*
ફેબ્રુઆરી-૮૮).

Page #12

• દ્વાહિશા.૨ થીયવ્યક્ર
(દ્વાદશા૨ નયચક્રના ઉદ્ઘટન પ્રસંગે સંસ્થાના પ્રમુખશ્રીનું પ્રવચન)
– શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ
જૈન શાશનમાં વાદી પ્રભાવક તરીકેની બાબતના જાણકાર પરદેશી વિદ્વાન, ઓસ્ટ્રીયા પ્રસિદ્ધિ પામેલા તકિક શિરોમણિ આચાર્ય શ્રી ના ડે ઈ ક્રાઉલનેર, ઇટલીનાડે. ટુચી, ઈલાંડ મતલવાદી ક્ષમાશ્રમણે “દ્વાદશાર નયચક્રમ” ના ડે. થેમ્પસન યુનાઇટેડ સ્ટેટસના ડે. વે ટર નામનો ગ્રંથ લખ્યો હતો. મહલવાદી પ્રણીત મૌર અને ડે. જયાજબુર્ય, જાપાનના ડે. “દ્વાદશારે નયચક્રમ” નું મૂળ મળતુ જ પોકાનદુરા વગેરે સાથે તેઓ પત્રવ્યવહાર નથી. પણ તેની ઉપર આચાર્ય શ્રી સિહસુરિ સંબંધમાં છે અને આ સર્વનો લાભ તૈયાર ક્ષમાશ્રમણે રચેલી અતિ વિસ્તૃત નયચક્રવૃત્તિ કરતી વખતે આ ગ્રંથને મળ્યો છે. આ ગ્રંથ જે મળે છે તેનું સંશોધન કરવાની ખાસ ના સ પાદનમાં આધારભૂત મુખ્ય બે પ્રતો છે. આવશ્યકતા હતી. આ કાર્ય અત્યંત કઠિન હતુ એક અ.ચાર્ય શ્રી ધર્મમૂર્તિ સૂરીજીએ લખ વેલી એટલે આગમ પ્રભાકર મુનિરાજ શ્રી પુણ્ય પ્રત છે જે ભાવનગર સંઘની શેઠ શ્રી ડોસાભાઈ વિજયજી મહારાજે આ ગ્રંથનું સંશોધન-સંપા. અભેચ દ પેઢીના જ્ઞાન ભંડારમાંથી મળી હતી. દન કરવા પૂજ્ય શ્રી જ બૂવિજય મહારાજને બીજી પ્રત ઉપાધ્યાવશ્રી વિશે વિજયજી મહારાજે ભણામણ કરી. અતિશય-કઠિન હોવા છતાં તેઓશ્રીના પૂજય ગુરુદેવ અને અન્ય સાત ઋનિપૂજય શ્રી એ પિતાને પૂજ્ય ગુરૂદેવ શ્રી ભુવન વો સાથે ૧૮૦૦૦ કલેક જેટલી નકલ કરી વિજયજી મહારાજના આશીર્વાદ અને પૂર્ણ હતી તે પ્રત છે જે અમદાવાદ દેવસાના પાડાના સહકારથી આ અતિ કઠિનકાર્યને સં. ૨૦૦૩ ઉપાશ્રયમાંથી મળી આવી હતી. ની સાલમાં આરંભ કર્યો પૂજય શ્રી સંસ્કૃત, “દ્વાદશાશં નયચક” ને મુખ્ય વિષય ન પ્રાત. અંગ્રેજી વગેરે ભાષાઓને અભ્યાસ કરેલ ના નિરૂપણુ દ્વારા એકાંતવાદી સર્વ દર્શનોનું હતો. પરંતુ આ ગ્રંથનું સંપાદન કરતી વખતે નિરસન અને જૈન ધર્મ સંમત અનેકાંતવાદના તેઓ શ્રીને લાગ્યું કે સાંખ્ય, વૈશેષિક, બૌધ સ્થાપના એ છે. અનેકાત્મક વસ્તુના એક દેશનું આદિ દશનના જે જે ગ્રંથનું નયચક્રમાં અવધારણ કરનારી દ્રષ્ટિને ન કહેવામાં આવે ખંડન કરેલ છે તેમાંથી મોટા ભાગનું સાહિત્ય છે. આવા નયે અનંત છે. છતા ન દર્શનમાં આજે નામશેષ થઈ ગયું છે. તેમ છતાં સંસ્કૃત તે બધાનો સંક્ષેપ સાત નમાં કર્યો છે. નયચક ભાષાના આ ગ્રંથે નષ્ટ થયા હોવા છતાં તેમાના માં નિરૂપલા નો પરંપરાગત ન કરતા ભિન્ન કેટલાકનું તિબેટન ભાષા માં થયેલા અનુવાદ છે અને તે બાર છે. આ બાર નો માં પરંપરામળે છે ; એટલે એ ગ્રંથોની જાણકારી માટે ગત સાત નયેના સંબંધ તે છે જ. ગ્રંથન પૂજ્યશ્રીએ તિબેટન ભાષાનો અભ્યાસ કર્યો. નામ “ દ્વાદશાર નયચક્ર” છે તે બરાબર સાર્થક ત્યારબાદ ગ્રંથના તિબેટન અનુવાદ મેળવીને છે. જેમ ચક્રમાં બાર આરાઓ છે તેમ આમાં વાંચી લીધા. તિબેટન ભાષામાં અનુવાદિત પણ અરમક બાર પ્રકરણે છે, એકેક અ૨માં સંબંધ ધરાવતા ગ્રંથે તપાસ્યા પછી આ એ કેક નયનું નિરૂપણ કરવામાં આવ્યું છે અને
[આત્માનંદ-પ્રકાશ
૫૦]

Page #13

તેમાં નય સાથે સંબંધ ધરાવતા દાર્શનિક શ્રી વિજય ધર્મસૂરીશ્વરજી આદિ મહારાજ વિચારોને સમાવી લેવામાં આવ્યા છે. સાહેબ તથા સાહિત્ય કલારત્ન પુજ્ય આચાર્ય
ચક્ર આકારે નની યોજના કરવાથી એ શ્રી વિજય યશદેવ સુરીશ્વરજી આદિ મહારાજ પણ સૂચિત થાય છે કે આ નનું ખંડન-મંડ સાહેબની શુભ નિશ્રામાં કરવામાં આવ્યું હતું. નનું ચક્ર નિરંતર ચાલ્યા જ કરે છે, અને એમના આજે સંવત ૨૦૪૪ ના મહા શુ. ૮ ને ત્રીજા વાદ વિવાદને કેઈ અંત જ નથી, પરંતુ ભાગની ઉદ્દઘાટન વિધિ થાય છે. બીજા ભાગમાં વાદમાં પરમેશ્વર જેવા અનેકાંતવાદ-સ્યાદવાદ પથી૮ અર છે અને ત્રીજા ભાગમાં ૯ થી ૧૨ નો આશ્રય જે લેવામાં આવે તો આ બધા અર છે. નાના વાદેને તરત જ અંત આવી જાય. આ ગ્રંથ નું સંશોધન-સંપાદન સર્વાગ નયચક ની એક ખાસ વિશિષ્ટતા એ છે કે અને સંપૂર્ણ બને તેટલા માટે પૂજ્યશ્રીએ વિધિવાદ, તવાદ, અતવાદ, ઈશ્વરવાદ આદિ કઈ પણ પ્રયાસ બાકી રાખ્યો નથી. તેથી કે વાદેનું તેમાં સીધુ ખંડન જૈન દર્શન તરફ સંવત ૨૦૦૩ માં આ મહાન અતિ કઠિન કાર્ય થી કરવામાં આવ્યું નથી. ભિન્ન ભિન્ન ન જ નો આરંભ કર્યો તે સંવત ૨૦૪૪ ની સાલમાં એક બીજાનું ખંડન કરે છે. આ શૈલીથી મુખ્ય શાસન દેવની કૃપાથી પૂર્ણ થાય છે. તમામ દાર્શનિક વિચારોને વ્યવસ્થિત ચિંતન- આ કાર્ય કરવાની જેમણે પ્રેરણા આપી ક્રમ તથા ખંડન-મંડન કમ તટસ્થ દૃષ્ટિથી અને જરૂરી સહકાર તથા માર્ગદર્શન આપ્યાં ગોઠવીને બધા નયવાદે નો સમાવેશ નયચક્રમાં અને જેમનું સમગ્ર જીવન આગમ સંશોધનની બહુ જ સુંદર પદ્ધતિથી કરવામાં આવ્યો છે. પ્રવૃતિથી સભર છે તે આગમ પ્રભાગાકર પૂજ્ય નયવાદે કેવી રીતે અનેકાંતવાદનો આશ્રય લે શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજનો બધા ઉપર છે અને દરેક નયનુ બીજ જૈન આગમ ગ્રંથમાં અત્યંત ઉપકાર છે. તેમને કેટી કેટી વંદના કયા કા વાક્યમાં રહેલું છે એ પણ જણાવેલ સાથે સમરણાંજલિ અપ એ છી એ. પૂજયશ્રીના છે. આ રીતે અનેકાંત દષ્ટિથી જૈન દર્શનની પૂજય ગુરૂદેવ મહારાજ શ્રી ભુવનવિજયજી સર્વનય સમૂહાત્મકતા સિધ્ધ કરવામાં આવી છે. મહારાજે અહર્નિશ પ્રેમભાવે અવિરત પ્રેરણા
સંવત ૨૦૨૨ માં તા. ૩૦-૪-૬૭ ના રોજ આપી. તેમને કોટી કોટી વંદના સાથે સમરણશ્રી જૈન આત્માનંદ સભાને મણિમોહત્સવ જલિ અપિએ છીએ. માનનીય શેઠ શ્રી કસ્તુરભાઈ લાલભાઈ શેઠના આજે મહાન ચિંતક, દર્શનકાર, તેમજ પ્રમુખસ્થાને યોજાયે હતો. તેની સાથે આગમ - યાયિક તરીકે પૂજય શ્રી જંબૂવિજયજીનું પ્રભાકર પૂજ્ય શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજ નામ વિદ્વાનગણમાં મોખરે છે અને ન્યાય સાહેબના સાનિધ્યમાં ડે. શ્રી આદિનાથ શાસ્ત્રમાં દેશ પરદેશના વિદ્વાને પૂછવા ઠેકાણું ઉપાધ્ય ના શુભહસ્તે ગ્રંથના પહેલા ભાગનું બની રહયા છે. તે ઉપરાંત એક ઊચ્ચ કેટીના ઉદધાટન ભાવનગરમાં કરવામાં આવ્યું હતું. સાધક છે, કીતિ કે પ્રશંસાથી હમેશા દુર જ જેની અંદર ૧ થી ૪ અર છે.
રહે છે. યોગ સાધના તેમની પ્રિય પ્રવૃત્તિ છે. આ ગ્રંથ ના બીજા ભાગનું ઉદ્ધાટન આ નમ્રતા અને સરળતાથી જેમનું જીવન હમેશા સુવાસંસ્થાના ઉપક્રમે તા. ૧૦ ૧ ૭૦ ના રોજ સિત બન્યું છે. આવા મહાન જ્ઞાન તપસ્વી પૂજય*સંવત ૨૦૩૩ માં મુંબઈમાં પાયધુનીના ડીજી શ્રીએ શ્રી દ્વાદશાચ નચક્રનું શુદ્ધ સંશોધન કરી જૈન ઊપાશ્રયમાં યુગ દિવાકર પૂજય આચાર્ય આ પી શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાને એ કિંમતી
ફેબ્રુઆરી-૮૮]
(૫૧

Page #14

પંથ પ્રકાશનનું ગૌરવ લેવાની કિંમતી તક અંતમાં ત્રીજા ભાગનું સુંદર છ પકામ કરી આપી છે તે સભાના સાહિત્ય પ્રકાશનના આપવા બદલ એસેસિયેટેડ એડવર્ટાઇઝર્સ એન્ડ ઈતિહાસમાં એક ઉજજવળ પ્રકરણ સદાને માટે પ્રીન્ટર્સ મુંબઈ અને શ્રી હર્ષ પ્રીન્ટસ મુંબઈ અમર રહેશે. લાખ રૂપિયાના ખર્ચે જે દુર્લભ તેમજ દેશ પરદેશના વિદ્વાનોએ જે સહકાર એવું સંશોધન નિસ્પૃહભાવે પૂજ્યશ્રીએ કરી આપેલ છે તે સર્વે ને અમે ખૂબજ આભાર આપેલ છે. તે બદલ આ સભા સદાને માટે માનીએ છીએ. અત્રે ઉપસ્થિત આચાર્ય ભગતેઓશ્રીની ઋણ રહેશે. જ્ઞાન તપવી પૂજ્ય શ્રી વતને અને મુનિભગવંતોને કોટી કોટી વંદના જબૂવિજયજી મહારાજને કેટ કેટી વધના કરીને વિરમું છું. કરીએ છીએ.
જય જિનેન્દ્ર”
સવશાલ સાહિત્યની જરૂર હું એ દિવસની રાહ જોઉં છું. જ્યારે વાનખાનાબાં ફર્નિચર જેટલી જ સત્વશીલ સાહિત્યની જરૂર ગણાશે.
કોઈ પણ દીવાનખાનાની અંદર જોઉં ત્યારે સૌથી પહેલાં હું ત્યાં પડેલ સામાયિક અને પુસ્તક તરફ નજર નાખી લઉં છું. મારે મન સાહિત્ય વ્યક્તિના સાચા સંસ્કારને માપદંડ છે વિનય, વિવેક, પ્રફુલતા, નિષ્ઠા આ ગુણોના વિકાશમાં સારું સાહિત્ય જેટલું ઉપકારક પરિબળ બીજુ કંઈ નથી. જે લેક શબ્દની શક્તિ પ્રમાણે છે, એમના માટે સારા પુસ્તકે એક મહત્ત્વની મૂડી બની જાય છે. પિતે તે મહાન મૂડીને ઉપયોગ કરે જ છે એ સાથે પોતાના મિત્રો સ્વજને અને પરિવારને પણ એને લાભ આપે છે.
– બન્ડ રસેલ
આપણે જ આપણા રોકીદાર • આપણું આખું જીવન મતથી ઘેરાયેલું પડયું છે. જ્યારે મત આવી પડે ને જીવન સમાપ્ત થઈ જાય એની કશી ખબર પડતી નથી.
| મહાન શકિતશાળી સિકંદરને પણ દુનિયાને છેડીને જવું પડયું. એ આખી દુનિયાને માલિક હેવા છતાં એને ખાલી હાથે જવું પડયું.
૦ આ દુનિયા છોડીને જવાને વખત આવશે ત્યારે આપણી પણ આ જ હાલત થવાની છે,
આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #15

• યુવાળો યે માર્ગ
0 જેતિ પ્ર. મહેતા શા માટે આજના યુવાને વળી રહ્યા છે કરમાએલા ફૂલ જેવું બન્યું છે. બે આંગળી માદક દ્રવ્ય તરફ!
વચ્ચે સિગારેટ પકડી રસ્તે જતી યુવતી પર યૌવન એ જીવનની વસંત છે. નાના બાળક પાનની પીચકારી મારનારા યુવાનમાં કઈ આ આકર્ષક યુવાનીની રાહ જુએ છે અને વૃદ્ધ મહાત્વાકાંક્ષા હોય શકે ખરી? ઘરડી માં માણસ જેને રોજ યાદ કરે છે, કારણ કે યુવાની અને વૃદ્ધ બાપ મજૂરી કરે અને જેવો જુવાન એ માનવજીવનને સુવર્ણકાળ છે. જીવનનાં દિકરો ઘરમાં દારૂ, ચરસ, ગાંજો કે સાલીપીન્ગ બાગમાં કર્તવ્યરૂપી પુપોની ફુલવાડી યૌવનનાં પીલ્સના નશામાં ચકચુર થઈને પઢો રહે છે, બગીચા માં જ પાંગરે છે ને ! પરંતુ સવાલ એ ત્યારે એ યુવાનની આંખમાં કઈ સ્વપ્ન દેખાય છે કે કર્તવ્યના ફૂલો કોઈ પુરુષાર્થરૂપી પ્રકાશ, છે ખરું? આ કમકમાટી ઉપજાવનારા ઉદાહરણ અંતરૂપી ખાતર અને નિષ્ઠારૂપી નીરનાં ત્રિવેણી કાંઈ ઉપજાવી કાઢેલાં નથી, પરંતુ આપણે સંગમ વગર ચેડા જ ખીલે ? મહાન તત્વચિંતક સહુએ નજરે જોયેલાં કે સાંભળેલા ગુજરાતનાં ‘ ટેસ’ જિદગીની આ મહામૂલી વસંત, અસંખ્ય ગુમરાહ યુવાનોનાં જીવનમાં તાણજીવન કર્તવ્યનાં ખુશબુદાર ફૂલોની સુગંધ માણ્યા વાણાની જેમ વણાય ગએલી એક નક્કર હકીકત વગર નીરસ, નિરર્થક અને નિરદેશ ન બની જાય છે. શું આ શરમજનક પરિસ્થિતિ આ લેકશાહી તે માટે, તેઓ શ્રી એ જીવનની આ નિર્ણાયક દેશ માટે પડકારરૂપ નથી? જે દેશનું પાવનધન ઘડીને સફળ બનાવવા યુવાન સામે ત્રણ માગ- પિતાની આજને બરબાદ કરી રહ્યું છે તે તેવાં દર્શક શરત મૂકતાં કહ્યું છે, “સ્વપ્ન વગરનું કલંકિત વ્યક્તિ દ્વારા બનનારી દેશની આવતી યૌવન નકામું છે. યુવાનીની સફળતા માટે કાલ કેવી હશે ? હકીકત સત્ય છે, અને આ મુખ્ય તે ત્રણ પરિબળા પાયાના છે. ઉચ્ચ ધ્યેય. સત્ય હંમેશાની હકીકત ન બની જાય તે માટે, ઉત્તમ મહાત્વાકાંક્ષા અને સહકારી વૃત્તિ! દરેક વ્યક્તિ એ આ પ્રશ્ન યુદ્ધના ઘોરણે વિચારપરંતુ મહાન સ્વપ્ન વગર કયારેય કશ થવાનું વાની જરૂર છે કે આજનાં યુવાને શા માટે નથી તે નિર્વિવાદ હકીકત છે.”
માદક દ્રવ્ય તરફ વળી રહ્યા છે ? આજનાં આધુનિક યુગની આ એક સળગતી આજનાં યુવાનને ધ્યેય, ધર્મ નીતિ અને સમસ્યા છે કે આજનાં યૌવનમાં કઈ મહાત્વા. આદર્શો ભુલાવીને આવારા, રખડુ, લાપરવાહ કાંક્ષા છે ખરી ? કે ઈ મેય, કઈ જીજ્ઞાસા કે કઈ અને કલંકિત માર્ગે વાળનારાં અનેક પરિબળોમાં સફળતા હાંસલ કરવા માટે ઝઝુમવાની મહેચ્છા મુખ્ય પાયાનું પરિબળ છે આ પણ આર્થિક આજનાં યુવાનમાં દેખાય છે ખરી? જવાબ વ્યવસ્થા ! આ શું અર્થતંત્ર કેલેજો વિકસાવવા દ્વિપક્ષી છે હા-અને ના ! અલબત આપણે એ કરોડોની ગ્રાન્ટ મંજુર કરે છે, પરંતુ આ ગ્રાન્ટ કટુ સત્યનો સ્વીકાર કરવા પડશે કે અમુક દ્વારા ડીગ્રી મેળવીને તૈયાર થયેલા યુવાનોને અપવાદરૂપ યુવાવર્ગને બાદ કરતાં, ગુજરાતનાં સ્વમાનભેર જીવી શકાય તેવી રોજગારલક્ષી ઘણા ખરા યુવાનનું જીવન મહાત્વાકાંક્ષા વગરનું જનાઓ આ પણ અર્થતંત્રમાં છે ખરી ?
ફેબ્રુઆરી-૮૮
[૫૩

Page #16

જીવનનાં પંદર પંદર વર્ષ શિક્ષણ પાછળ સમુ લાગે છે. વીતાવ્યા પછી પણ જ્યારે કામ કરવાની ઈચ્છા રોજગારીનો અભાવ “શિક્ષિત યુવાનને આવડત અને ક્ષમતા હોવાં છતાં રોજગારીના અયોગ્ય માર્ગે દોરનારું એક સોપાન છે” એ સાધનોના અભાવને કારણે યુવાનને બેકાર વિધાન પણ અર્ધ સત્ય લાગે છે, કારણ કે રખડવું પડે છે, ત્યારે વ્યક્તિ નિરાશ બને તે માનવજીવનનાં ઉથાનથી જ યૌવનની સામે ખૂબ જ સ્વાભાવિક છે. અલબત રે જગારીની સ કટો. મુશ્કેલીઓ, કસોટીઓ, વિપત્તીઓ, યોજનાઓ હોય છે ખરી, પરંતુ આ લેકશાહી વિટંબણાઓ અને સમસ્યાઓ આવતી જ રહી દેશમાં વગ વગર કેણ પગ મૂકી શકે છે ? છે, છતાં આદિકાળના યુવાને જીવનમૂલ્યોના મધ્યમવર્ગને લાયકાત ધરાવતે યુવાન લાંચ સીમાડા કે ન તક સિદ્ધાંતના પાયાને શું હચ રૂશ્વત ન આપી શકવાને કારણે કે એળખાણનાં મચાવ્યા છે ? હરગિજ નહિ હા-તે થાકયે છે અભાવે નોકરીની તક ગુમાવે છે તેની તો જરૂર, કંટાળ્યું હશે તે પણ કબુલ! પરંતુ કે ના કહી શકશે ? અજાણ યુવાન તે મજૂરી સાથે સાથે એ પણ હકીકત છે કે પિતાનામાં કરી શકે છે અને લારી પણ ફેરવી શકે છે. પહેલા યવનના હીરને કામે લગાડી તે એકલે પરંતુ આજનું આધુનિક શિક્ષણ યુવકને તેમ હાથે ઝઝુમ્યા છે, મા-બેનની લાજ નિભાવવા કરતા રોકે છે, કારણ કે તેમાં સામાજિક પ્રતિષ્ઠા તેણે લીલુડા માથા વધેર્યા છે. ધર્મ-રક્ષા માટે અને લોકનિંદાનો ભય રહેલો છે. સાથે સાથે તેણે ઝેરના પ્યાલો પીધા છે. ન્યાય અને સમામજૂરી કરવા માટે જરૂરી શારીરિક તંદુરસ્તી નતા સ્થાપવા માટે તેણે વ્યક્તિગત સ્વાર્થની શિક્ષિત યુવાનોમાં ભાગ્યેજ જોવા મળે છે, પરિ- પણ પરવા કરી નથી. ધર્મગુરુ, વતન કે કુટુંબનાં ણામે યુવાવર્ગની પસંદગી હાઈટ કલર-જબ રક્ષણ માટે તેણે પોતાના સત, સંયમ અને તરફ જ રહે છે, જે આપણા દેશમાં બધાને શક્તિને કસોટીએ ચડાવી સફળતા હાંસલ કરી માટે અશક્ય છે. આમ “ધબીનો કુતરા ઘરનો છે તેની તે ઈતિહાસ પણ સાક્ષી પુરે છે. આ પણ નહિ અને ઘાટને ય નહિ” એવી કમનીય હકીકત પરથી ફલિત થાય છે કે આજના યુવાને પરિસ્થિતિ છે. આજના યુવાનની ! ઘર અને સમસ્યાનો સામને કરવાનું સામર્થ્ય જ ગુમાવ્યું સમાજ માંથી માન સન્માન ગુમાવી બેઠેલ યુવકને છે. તે શું આ યૌવન શક્તિહીન છે? આ પિતાની જાત અને જીવન નકામુ લાગે છે અને આ
અને સવાલ ઘણો શક્તિશાળી છે. કારણ કે આજના પિતાની આ દયનીય પરિસ્થિતિ સર્જનાર શિક્ષણ જુવાન ચેતનાવિહીન કઈક અંશે દેખ ચ છ સમાજ અને સરકાર તરફ ધૃણા, નફરત અને
જરૂર, પરંતુ જે યુવક વિનાશ સર્જી શકે છે, ધિકારની ભાવના જાગે છે. ઘડીના છ ભાગમાં કોલેજો તોડી નાંખવા માટે, સરકારી એ.જળા આ
: ધમાલ કરી શકે છે, બિનસર્જનાત્મક પ્રવૃત્તિઓ
કરવા શક્તિમાન છે. ત્યારે તેને શક્તિવિહીન ભાંગી નાંખવા માટે, અને હિંસાનું તાંડવ ખેલી
કેમ કહી શકાય ? આમ અનેક વિચારોના દુનિયાને ભસ્મીભૂત કરવા માટે તેનું લેહી
મનોમંથન પછી દીવા જેવી સ્પષ્ટ હકીકત દેખાય ઉકળી જાય છે. અનેક પ્રયત્ન પછી પણ સર્વત્ર અપમાનિત બનેલ હતાશ યુવાન ધ્યેય, ધમ છે કે આજના યુવાનમાં પડેલી શક્તિને વેગ્ય
' માગે વાળવામાં અજિના વડીલે, નેતાઓ નીતિ અને આદર્શો ખૂબ સહેલાઈથી ભૂલી જાય છે. કાળજુ કરનારી આ કડવી વાસ્તવિકતા અને માર્ગ દર્શક ધર્મગુરુઓ નિષ્ફળ ગયા છે. ભૂલવા માટે નિર્દેશ બનેલ યુવાનને દારૂ કે યુવાન તે સુષુપ્ત શક્તિઓને ભંડાર છે, ચરસનું ઘેન બધા દુઃખને ભુલાવનાર આશિર્વાદ પરંતુ અમારી યુવાવર્ગની કમનસીબી છે કે આજે ૫૪]
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #17

આ શક્તિને કામે લગાડવા નથી મળતુ કોઇ કામ કે નથી જડતુ કાઇ માર્ગ દર્શન ! પરિણામે વરસાદનુ પાણી નદીમાં કે તળાવમાં એકત્રિત થઈ ઉપયેગી બનવાને બદલે ખાખેાચિયામાં છુટુ છવાયું. વિખરાઇને દુધ ફેલાવે છે. અનુભવરુપી ત્રીજી આંખ ધરાવનાર સાચા કસબી કાળા કોલસામાંથી પ્રયત્નો દ્વારા કિમતી હીરા સજે છે, પરંતુ અનુભવ અને આવડત વગરના વ્યક્તિત્વા ફાલસામાંથી હીરા સવાને બદલે પોતાના હાથ કાળા' કરી તેને નકામાં સમજી કે કી દે છે.
ચેાગ્ય દારવણી વગરના યુવાન પળે પળે મુંઝાય છે. ઠે કરે! ખાય છે. તે ઝખે છે કે તેને કાઇ સાથ આપે, કાઇ તેની શકિતની કદર કરે, પરંતુ દુનિય દારીના જ્ઞાનથી અલિપ્ત યુવાનને અનુમવ થાય ત્યારે જ સમજાય છે કે આ જગતમાં સાથ માંગતાં પછડાટ મળે છે, સત્ય ખેલનારને સજા મળે છે અને વચન આપીને વિશ્વાસઘાત મળે છે
જીવનની શરુઆતમાં જ થતાં આવા કડવા અનુભવાથી યુવાન માનસ વિકૃત બને છે તેને વડીલે તરફ મ!ન જાગવાને બદલે ક્રોધ પેદા થાય છે. આમ બેકાર અને સમાજ દ્વારા કચડાએલેા યુવાન ખેોટી સગતે ચડે છે. અશ્લિલ ચલચિત્ર અને સાહિત્યમાં તેને રસ જાગે છે, બ્રાઉન સુગરના કેફમાં તેને થોડા સમય માટે આ કડવા અનુભવેામાંથી છુટકારા મળતા ન હાય તેવા આશાકારી અનુભવ થાય છે.
આપણા કહેવાતા ભદ્ર સમાજમા એક
ફેબ્રુઆરી-૮૮]
યુવાવગ એવા પણ છે કે જેને જરૂર કરતા વધારે સાધન સગવડ, સુખ કામ મળતું હોય છતાંય આવા યુવાને પણ આ સાધને ના ભાગ બન્યા છે. સમાજને કોઈપણ વર્ગ આ બ્યસનેાથી સપૂર્ણ પણે મુક્ત નથી. ત્યારે તે થાય છે કે આ પરિસ્થિતિ કયાં જઈને અટકશે ? શરૂ થએલી વિષચક્ર સનારી આ સમસ્યાનુ કઈ પૂષ્ણુ વિરામ હશે કે નહિ ? હશે નહિ—પર તુ છે જ! ને તે છે જાગૃત યુવાનની કાર્યશક્તિમાં અનુભવી અને પીઢ વડીલેનાં સાચા માર્ગદર્શોન માં સંસ્કારી માતા દ્વારા કેળવાએલા કુટુંબ દ્વારા ચેગ્ય અયેાગ્યતાનું દર્શન કરાવનારાં સત્ય ધમાં !
યૌવનધનની બરબાદી અટકાવવા માટે જાગૃત યુવકોએ એક થવાનું છે. સર્જનાત્મ્ય સાહિત્યનું ખેડાણ કરવાનુ છે. આ કાર્ય ઘણું જ નિ છે, પરંતુ નક્કર પુરૂષા પાસે શું અશકય ? અટકાવવા સહુના સાથ આવશ્યક છે. સહુએ સાથે મળીને એક ક્રાન્તિ સર્જવાની છે કે,
આ સમસ્યા
મેઘ
ગાજી ઉઠે છે,
વાદળા એ ગડગડે ત્યારે, ધરા પણ રુપ બદલે છે,
આંધી ચડે ત્યારે,
આવી જ આંધી આવી છે
સ
વિચાર કણ
વિલય પામે રડે ત્યારે, વિજય પામે સહુ લાડે ત્યારે !
જીવનમાં આજે,
સૌંઘમાં હળીમળી રહેવું તે સુખદાયક છે. સંઘમાં પરસ્પર મેળ કરનારી અને મેળ વધારનારી ધામિક વ્યક્તિ *દી પાતે સેવાથી વંચિત રહેતી નથી.
[૫૫

Page #18

દ્વાદશાર
ચક્ર મૂળના લેખક
શ્રી મલવાદિસૂરિ પ્રબંધ
ચત્રપાત્ર સમાન શ્રીમદલવાદી આચાર્ય હવે ત્યાં વલભીપુરમાં પિતાની (ગુરૂની) દુસ્તર સંસાર-સાગરથકી તમારો વિસ્તાર કરો, દુર્લભદેવી નામે બહેન હતી, તેણીના ત્રણ પુત્રો કે જેમની વાણું અતિશય સત્વયુકત, અક્ષીણ હતા. તેમાં જિયેશ બધાથી મટે બીજે યક્ષ પક્ષથી વિલસિત, અવક, લક્ષ્યને ભેદ બતાવનાર અને ત્રીજો મલ એવા નામથી પ્રખ્યાત હતે. અને મિથ્યાવથી મુકત કરનાર તથા માંગલિક ગુરૂમહારાજે તેમને સંસારની અસારતાનું સ્વરૂપ હતી.
સમજાવ્યું, તેથી પિતાની માતા સહિત તે બધા જડમતિ મિથ્યાત્વીઓનું જડમૂળ કહાડવા પુત્રોએ ગુરૂ પાસે દીક્ષા અંગીકાર કરી; કારણ માટે આ અદ્ભુત ચરિત્રની પ્રવૃત્તિ થયેલ છે, કે વહાણ પ્રાપ્ત થતાં સમુદ્રથી કેણ પાર ન તે પ્રમાણુના અભ્યાસથી પ્રખ્યાત તેમાંનુ કિ ચિત્ ઉતરે ? પછી લક્ષણાદિ મહા શાસ્ત્રના અભ્યાસની ચરિત્ર કહીએ છીએ.
તે બધા મોટા ૫ડિત થઇને પૃથ્વી પર પખ્યાત રથ વડે આવતા સૂર્યનું ઉન્નત કિલ્લાને થયા. કારણ કે બુદ્ધિને શું દુષ્કર છે ? તેમજ લીધે જાણે સંલગ્ન ચક્ર હોય, શકુની તીર્થરૂપ જ્ઞાનપ્રવાદ નામના પાંચમાં પુવ થકી પુર્વ ઓએ જાણે તેની નાભિ / ધરી) હોય, મોટા હય્યરૂપ અજ્ઞાનનાશક નયચક નામે મહાગ્ર થ ઉદ્ધર્યો. જાણે તેના આરા ભાસતા હોય, તથા દ્ધિારૂપ તેમાં પણ વિશ્રામરૂપ બાર આરા છે. તેમના નેમિ (ચક્રધાર) થી વિરાજિત અને સ્વસ્તિ આર ભે અને પ્રાંને ત્યપૂજન કરવા માં આવે છે. (કલ્યાણ) ના સ્થાનરૂપ એવું ભૃગુકચ્છ નામે એ નયચક્ર વિના ગુરૂએ તે શિષ્યોને કઈક પર્વ. નગર છે. સુંદર ચરિત્રરૂપ સમુદ્રના શમ, માંનું પણ બધુ ભણાવ્યું, જેથી તે ગુમ મતિના દમાદિરૂપ કલ્લોલમાં ક્રોડા કરવાથી સદા આનદી ભાજન થયા. તથા જ્ઞાનાદિ લક્ષ્મીવડે અમ્યુત ( કૃષ્ણ ) સમાન એક વખતે ગુરૂ મહારાજને વિચાર આવ્યા એવા જિનાનંદ નામે આચાર્ય ત્યાં બિરાજમાન કે– તેજમાં હીરા સમાન તથા મહાબુદ્ધિશાળી હતા.
આ મલ્લ મુનિ પિતાની બાળ ચપળતાને લીધે એવામાં એકદા ધનદાનની પ્રાપ્તિથી મસ્ત છે તે પુસ્તક ખોલીને વાંચશે, જેથી તેને ઉપદ્રવ બનેલ, મનમાં છળ તથા ચતુરંગ સભાની અવજ્ઞાને થતાં અમને ભારે દુસ્તર સંતાપ થઈ પડશે.” વહન કરનાર, તથા મદના વિશ્વમથી અજ્ઞાત એમ ધારી જનનીની સમક્ષ ગુરૂએ તેને ભલામણ એવા નંદ નામના કેઈ બૌદ્ધ મુનિએ, ત્યયાત્રા કરી કે હે વત્સ ! આ પુસ્તક પૂર્વમાં નિષિદ્ધ કરવા આવેલા જિનાનંદ મુનીશ્વરને વિતંડાવાદથી છે. માટે તેને ઊઘાડીશ નહિ.' એમ નિષેધ જીતી લીધા એટલે પિતાને પરાભવ થવાથી કરીને પોતે તીર્થયાત્રા કરવાની ઈચ્છાથી વિહાર તે નગરનો ત્યાગ કરીને તે આચાર્ય વિભિપુરમાં કર્યો પછી માતાની પક્ષમાં ગુરૂએ નિવારણ ચાલ્યા ગયા, કારણ કે અન્યથી પરાભવ કરેલ હોવા છતાં તે પુસ્તક છે લીને તેના પ્રથમ પામેલ સામાન્ય માણસ પણ તે નગરમાં કેણ પત્રમાં મલ્લ મુનિએ આ લેક વાગ્યે – રહે ?
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #19

"विधि नियमम गवृत्तिव्यतिरिक्त
ત્યારે મુનિએ પૂવને સંબંધ યાદ કરીને ત્યાનર્થ રામાવત ! જણવ્યું કે-ગોળ અને ઘી સાથે અર્થાત્ ગળ નૈના છાણ-કનૃત્ત અવતતિ
અને ઘી સાથે વાલ મધુર લાગે છે. આ તેમની વૈષ ” || ૬ | ધારણું શક્તિથી સંતુષ્ટ થઈને દેવી કહેવા લાગી એટલે— વિધિ, નિયમ. ભાંગ અને વનિ કે-' હે ભદ્ર! વર માગ.” એટલે તે મુનિ હિત હોવાથી જૈનશાસન કરતાં અન્યશાસન
બેલ્યા–“હે શ્રુતદેવી ! મને તે પુસ્તક આપે.” અનર્થ કરનાર કહેલ છે અને અસત્ય છે, તે ત્યારે દેવી બોલી - હે ભદ્ર! તું સાવધાન અધર્મ જ છે.”
થઈને મારું વચન સાંભળ-એ ગ્રંથ પ્રગટ કરતાં એ શ્લોકનો અર્થ વિચારતાં ધૃતદેવીએ દ્વેષી દે ઉપદ્રવ કરે તેમ છે. તે એક લેકમાં તેના હાથમાંથી તે પુસ્તક અને પત્ર છીનવી લીધાં. સર્વ અથને ગ્રહણ કરી શકીશ.' એમ કહીને અહો ! ગુરૂવચનનું અપમાન કરવાથી વિપરીત દેવી અંતર્ધાન થઈ અને મહામુનિ પાછા ગચ્છમાં જ થાય છે. પછી કર્તવ્ય મૂઢ બનેલ મેલમુનિ આવ્યા. પછી તેમણે દશ હજાર લેકના પ્રમાણ ભારે આકુળ વ્યાકુળ થઈ ગયા અને બાળપણાને વાળું નવું નયચક શાસ્ત્ર બનાવ્યું. તે પૂર્વ લીધે તે રેવા લાગ્યા. કારણ કે દેવતા સાથે ગ્રંથાર્થના પ્રકાશવડે સર્વને માન્ય થઈ પડયું, શું બળ ચાલે ? ત્યારે માતાએ રૂદનનું કારણ ત્યાં રાજાની સંમતિથી શ્રીસંઘે મહેસવપૂર્વક પૂછતાં તેણે જણાવ્યું કે –“મારા હાથમાંથી તે ગ્રંથને ગજરાજ પર આરૂઢ કરીને નગરમાં પુસ્તક ગયું,' આથી તેના નિમિત્ત સંઘને ભારે પ્રવેશ કરાવ્યો. ખેદ થઈ પડ્યો.
હવે એકદા શ્રી જિનાનંદસૂરિ ચિરકાળે પછી મલમુનિ એ વિચાર કર્યો કે–સાધુ ત્યાં પધાર્યા એટલે સંઘે ગુરૂને પ્રાર્થના કરીને પુરૂષ પોતાની ખલના પિતે સુધારે છે.” એમ મલમુનિને આચાર્ય પદે સ્થાપ્યા. વળી શ્રી ધારી મહલ મુનિ મૃતદેવતાની આરાધના કરવી જિનશનિએ એક પ્રમાણગ્રંથ બનાવ્યો અને લાગ્યા ત્યાં ગિરિખંડ નામના પર્વતની ગુફામાં તે નંદકગુરૂના કહેવાથી તેમણે અલ રાજાની રહેતાં છ3 તપના પારણે રૂક્ષ ધાન્યના ફેરાનું સભામાં કહી સંભળાવ્યો. તેમજ વિશ્રાંત ભોજન કરતા; આથી પણ તેમની માતા સહિત વિદ્ય ધર નામના શબ્દ શાસ્ત્ર પર અપમતિ સંઘને ભારે વિષાદ થયો. કારણ કે અજ્ઞ જનેતાને જનોને એ ધ થવા માટે તેમણે સ્ફટાર્થ ન્યાસ બુ નું તેવું પાત્ર મળવું બહુ દુલભ છે. પછી ર તથા શ્રીયક્ષમનિએ અષ્ટાંગ નિમિત્તને સંઘે ચાતુર્માસિક પારણામાં તેમને વિગઈ લેવ. બધ કરાવનાર સંહિતા રચી, કે જે દીપકલિરાવી, સાધુઓ એ ત્યાં જઈને તે મુનિને ભોજન કાની જેમ સર્વ અર્થને પ્રકાશે છે. આપ્યું.
એવામાં એકદા વિકાસ પામતા માલતીના પુષ્પ ત્યારબાદ શ્રી સંઘે આ રાધેલ મૃતદેવતાએ
સમાન સુવાસિત યશના નિધાન એવા શ્રીમલસૂરિ તેની પરીક્ષા કરવા જણાવ્યું કે- ‘મિણ શું?'
એ સ્થવિર મુનિના મુખથી બૌદ્ધોએ કરેલ પિતાના એટલે તનિધાન મલમુનિ એ ઉત્તર ગુરૂનો પરાભવ સાંભળે. એટલે વિનાવિલંબે આપ્યું -“વાલ (ધાન્ય વિશેષ)".
પ્રયાણ કરીને તે ભગુકચ્છ નગરમાં આવ્યા. વળી છ મહિનાને આંતરે દેવીએ પુનઃ પ્રશ્ન ત્યાં શ્રીસંઘે પ્રવેશ મહોત્સવાદિકથી જિનશાસનની કર્યો-“શા વડે?”
પ્રભાવના કરી.
ફેબ્રુઆરી ૮૮]
[૫૭

Page #20

અહીં બુદ્ધાનદ બૌદ્ધોને અદૂભુત આનંદ એમ મલસૂરિનુ વચન સાંભળવામાં આવતા પમાડતે કહેવા લાગ્યા કે– મેં શ્વેતાંબર મુનિને બુદ્ધાનંદ જરા હસીને કહેવા લાગે “એ વાદમાં જીતી લીધા,” એવા ગર્વને વહન કરતાં બાળક તે વાચાલ લાગે છે, માટે તેની સાથે અભિમાનના ભારથી તેની ભ્રકુટી ઉંચે પણ થતી વાદ શો ? અથવા તે તે ભલે ગમે તે છે, ન હતી. વળી તે ધરાતલને જગદૂષષ્ટ અને કૃપા- પણ મારે તે શત્રુપક્ષને પરાજ્ય કર જ પાત્ર માનતે હતે જન મુનિઓને આવેલ જોઈએ; નહિ તે વખત જતાં અ૫ ત્રણની સાંભળીને તે સંધને વિશેષ ઉપસર્ગ કરવા લાગ્યા, જેમ તે અસાધ્ય અને દુર્ભય થઈ પડે છે.” તથા મહા-આક્રેશ લાવીને લે કેને તે વાદ પછી ટૂર મહતું તે વાદી અને પ્રતિવાદી વિવાદમાં ઉતારવા લાગ્યો. વળી તે અભિમાન બંને રાજસભામાં આવ્યા. એટલે સભાસદોએ લાવીને એમ બેલતે કે –“તાંબરીમાં વાદ પૂર્વવાદ મલસરિને આપે, જેથી તે છ મહિના મદ્દાવકે અપુષ્ય અને સ્યાદ્વાદ મુદ્દાને લીધે પયંત નયચક્ર મહા ગ્રંથના અભિપ્રાય પ્રમાણે પરવાદીઓને અજેય એવા તેમના પૂર્વજને પણ વિદ્વત્તાને ગ્ય અખલિત વચનથી બોલવા. સાગરને અગત્યઋષિની જેમ મેં પ્રગટ કરેલા પણ તે બૌદ્ધવાદી ધારી ન શક્યા, તેથી તે પિતાના સિદ્ધાંતથી જીતી લીધું. તે જેણે પિતાના સ્થાને ચાલ્યા ગયે, એટલે અદ્વિતીય વિદ્વાનોને જોયા નથી એ એ બાળક શું મતલ એવા મલસૂરિ જીત્યા ' એમ સૌ કોઈ કરવાનો હતે. એ તો ઘરમાં ગર્જના કરનાર કહેવા લાગ્યા. શાસનદેવીએ તેમના પર પુષ્પવૃષ્ટિ કતા સમાન પરાક્રમ રહિત છે. જે તેનામાં કરી. પછી રાજાએ મહોત્સવપૂર્વક તેમને સ્વએવી કોઇ શક્તિ હોય, તો તે રાજસભામાં મારી સ્થાને બિરાજમાન કર્યા. ત્યાં બુદ્ધિાનંદના પરિ. સમક્ષ આવીને ઊભું રહે, એટલે હરિને વરૂ વારને અપમાનપૂર્વક બહાર કાઢી મૂકતા રાજાને ની જેમ હું તેને ત્રાસ કરી જાઉં. ”
ગુરૂએ ખાસ આગ્રહ કરીને અટકાવ્યા ત્યારબાદ એ પ્રમાણે સાંભળતા મલસૂરિ તે લીલાથી રાજાએ આચાર્યને વાદી એવું બિરૂદ આપ્યું , સિંહની જેમ સ્થિર રહ્યા, અને ગવરહિત તથા એટલે જ્ઞાનનિધાન તે ગુરૂ મલ્લ વાદી એવા આંતર શત્રુના શ્રેષી એવા તે લે કે આગળ ગભીર નામથી પ્રસિદ્ધ થયા. વાણીથી કહેવા લાગ્યા–વિવાદ વિના નિર્મળ હવે એ પ્રમાણે પિતાનું અપમાન થતાં બુદ્ધિવાળા તથા શાંત એવા કે જૈન મુનિને બુદ્ધાનંદ નિરાલંદ થઈ ગયો અને શેકને લીધે મેં જીતી લીધે-એમ સ્વેચ્છાએ બેલવું, તે તે તે અત્યંત પ્રતિભા રહિત બની ગયો. તેથી માત્ર આડંબર છે. અથવા તે તે ભલે ગમે તે રાત્રે દી લઈને તે લખવા લાગ્યું. તેમાં પણ છે, પણ દઢ શલ્ય સમાન તે પોતાના મનમાં જે પક્ષ, હેતુઓ વિગેરે વિસ્મૃત થવાથી ભારે ભય મિથ્યા ગવ ધરાવે છે, તેને ઉદ્ધાર કરવા જય- અને લજજાના ભારથી દબાઈ જતાં તેનું હૃદય શીલ એ હું તૈયાર જ છું. તે સજજન હોય કુટી પડયું અને તે મરણ પામે. ત્યાં પ્રભાતે કે મિત્ર હોય, પણ મારી આગળ ઉભું રહેશેરાજાએ તેને હાથમાં ખડી સહિત જે, એવા માં ત્યારે હું જાણું લઈશ. પિતાના ઘરમાં બેસીને તેનું મરણ સાંભળતાં મલવાદી ગુરૂને શોક થયે તો લેકે રાજાની પણ નિંદા કરે, તેથી શું? કે- “ અહા ! એ વાદી મરણ પામ્યા. જ્યાં પણ રાજસભામાં પ્રાક્ષિકેની સમક્ષ જે જવાબ પ્રમાણથી એ પિતાની બુદ્ધિને પ્રગ૯ભ સમજ આપવા, તેમાંજ પિતાની બુદ્ધિની કુશળતા હતે? બાલ્યાવસ્થાના કારણથી તેણે અમારી જણાય છે.'
અવજ્ઞા કરી અને પોતે આ કાયર હતા.
૫૮
[આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #21

પછી શ્રીમલવાદી સૂરિએ સંઘને અભ્યર્થના ૯ વ્યંતર થયે. તે પ્રાંતકાળની વિપરીત મતિથી કરીને પિતાના પૂજ્ય ગુરૂ જિનાનંદ સૂરિને તે જિનશાસનને પી થયો. પૂર્વના વૈરભાવથી વલભીપુરથી બોલાવ્યા. ત્યાં ચારિત્રધારી દુર્લભ તેણે તેમના બે ગ્રંથ પિતાને તાબે કર્યા, તે દેવી માતા ભારે સંતુષ્ટ થઈ. ત્યારે બંધુ એવા પુસ્તકોમાંનું પેલે વ્યંતર કેઈને વાંચવા દેતો ગુરૂ મહારાજે કહ્યું કે હે ભદ્ર! પુત્રવતી ન હતા. સ્ત્રીઓમાં તું અગ્રેસર છે.
એ પ્રમાણે મારી ચેતનારૂપ લતાને નવા - હવે ગુરૂ મહારાજે ગરછનો ભાર એક મેઘ સમાન આ શ્રીમલવાદી પ્રભુનું ચરિત્ર, યોગ્ય શિષ્યને ઍ, કારણ કે મલવાદી પ્રભુ પ્રધાન કવિજને વાંચો, સાંભળો અને પ્રસન વિદ્યમાન છતાં કોણ પિતાની મર્યાદાને ઓળંગી દૃષ્ટિથી અવલોકન કરો. શકે? તે વખતે તેમણે પરવાદીરૂપ હસ્તીઓના શ્રી ચંદ્રપ્રભસૂરિના પટ્ટરૂપે સરોવરને વિષે કુંભસ્થળને ભેદવામાં કેશરી સમાન નયચક્ર રાજહંસ સમાન તથા શ્રીરામ અને લક્ષમીદેવીના મહાગ્રંથ પિોતાના શિષ્યોને કહી સંભળાવે, પુત્ર એવા શ્રી પ્રભાચંદ્રસૂરિએ પિતાના મન પર વળી પદ્ધચરિત્ર નામે રામાયણ સંભળાવ્યું કે લેતાં, શ્રી પ્રદ્યુમ્નસૂરિએ સંશોધન કરેલ, શ્રી જેના ચાવીશ હજાર કલેક છે. એમ તીર્થની પવર્ષ ઓના ચરિત્રરૂપ રહાણાચલને વિષે પ્રભાવના કરી તથા પિતાના શિષ્યોને વાદદ્ર શ્રી મવાદીસૂરિના અદ્દભુત ચરિત્રરૂપ આ નવમું અને નિર્મળ બનાવી, ગુરૂ શિષ્ય બને ભારે શિખર થયું. પ્રેમ સંબંધથી સ્વર્ગે ગયા,
ઇતિ-શ્રી મતલવારીરિ-પ્રબંધ એવામાં પેલે બુદ્ધાનંદ મરણ પામીને મિથ્યા.
માન્યવર સભાસદ બંધુઓ અને સભાસદ બહેને,
પરમ પૂજ્ય ગુરૂદેવશ્રી આત્મારામજી મહારાજને ૧૫૨ મો જન્મજયંતી મહોત્સવ શ્રી સિદ્ધાચલજી તીર્થ ઉપર સંવત ૨૦૪૪ના ચૈત્ર સુદી ૧/૨ ને શનિવાર તા. ૧૯-૩-૮૮ના રેજ આ સભા તરફથી ઉજવવાને હેવાથી શ્રી સિદ્ધાચલજી તીર્થ ઉપર શ્રી આદીશ્વર ભગવાનની મોટી ટુંકમાં પૂજા ભણાવવામાં આવશે. નીચેના સદ્દગૃહસ્થા તરફથી ગુરૂભક્તિ તેમજ સ્વામી ભક્તિ કરવામાં આવશે. ૧ શેઠશ્રી સકરચંદ મેતીલાલ મુળજીભાઈ ૨ શેઠશ્રી કપુરચંદ હરીચંદ (માચીસવાળા) તથા તેમના ધર્મપત્ની અ.સૌ. અને પબેન. ૩ શેઠશ્રી વૃજલાલ ભીખાભાઈ ૪ શેઠશ્રી નાનચંદ તારાચ દ સપરિવાર. ૫. શેઠશ્રી બાબુલાલ પરમાનંદદાસ સપરિવાર, - ફાગણ વદી અમાસ તા. ૧૮-૫ ૮૮ ને શુક્રવારના રોજ સાંજના પાલીતણા પધારવા વિનંતી છે.
લી. શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા તા.ક. : આ આમંત્રણ ફક્ત મેમ્બરો માટે જ છે. કે ઈ મેમ્બર સાથે ગેરટ હશે તે તેની
એક ગેસ્ટની ફી રૂા. ૧૫ ૦૦ લેવાનું નકકી કરેલ છે.
ફેબ્રુઆરી-૮૮]
પિ૯

Page #22

• ભ્રાધ,61. સાર્થક ક્યારે બoો ?
૦ લે. પ્રફુલા જેઠાલાલ સાવલા (મેરાઉ-કરછ)
અશાંતિ અને અતૃપ્તિને જ અનુભવ કરવો કોઈ પણ સ ધ્ય વસ્તુની પ્રાપ્તિ માટે જે પડે છે. આજે ભોગવિલાસ અને સંપત્તિની પ્રયત્ન કરવામાં આવે છે તેને ‘સાધના” કહેવાય સાધના કરનાર દરેક વ્યક્તિ દુ:ખ, અસફળતા, છે. જગતના તમામ જીવો સુખની જ ઈરછા અશાંતિ અને અતૃપ્તિની આગમાં શેકાયા કરે રાખે છે; કઈ કે. સુખ એ જ તેમનું સાધ્ય છે છે. માટે, ભેગો મેળવવાની ઈચ્છાથી કરવામાં અને તે સુખ પણ એવું છે કે જે બધાથી આવો પ્રયત્ન એ સાચા અર્થમાં સાધના નથી. ચડિયાત હોય અને જેમાં કઈ પણ જાતની વીતરાગ સ્વરૂપ પરમાત્માને માટે કંઈક કરવામાં ખાસી ન હોય આવું સુખ વિનાશી અને આવે ત્યારે જ “સાધના' શબ્દ સાર્થક બને છે. પરિવર્તનશીલ સંસારની કઈ પણ વસ્તુમાંથી માટે સૌથી પહેલે એ જ નિર્ણય કરે કે વિશ્વના ટેચ કક્ષાના વિભોમાંથી મળવું જોઈએ કે અમારી સાધ્ય છે એકમાત્ર અવિનાશી અશકય છે.
અને અખંડ વાત્સલય મૂર્તિ પરમાત્મા અને અહીંયા અનંત, અસીમ, અખંડ નિત્ય અને આપણી સાધના છેસ્થિતિ અને શક્તિ અનુસાર પણ કઈ વસ્તુ નથી. એ બધી વસ્તુઓ તો એક પ્રભુપ્રાપ્તિ અર્થાત મોક્ષપ્રાપ્તિ માટે થઈ રહેલે માત્ર પરમાત્મામાં જ છે. માટે જ તે પૂર્ણ સુખસ્વ- પ્રયત્ન. રૂપ છે અને સૌના પરમ સાધ્ય છે. મનુષ્ય ભલે હૈયાથી ભી તે એટલું જરૂર કતરી રાખીએ, તે વસ્તુને સમજે નહીં કે માને નહી, પરંતુ કે પરમાત્મા સર્વત્ર એક જ સ્વરૂપે છે. એક જ આપણે સૌ પુર્ણને ચાહીએ છીએ, અને પૂર્ણ પરમાત્મા લીલા નિમિત્તે અગણિત નામને તાને ચાહવું એ પરમાત્માને ચાહવા બરાબર અસંખ્ય રૂપથી પૂજાય છે. જેમ સેનામાંથી છે. માણસને આ નાશવ ત જગતમાં કઈ પણ અલગ અલગ ઘાટ ઘડવામાં આવે અને પછી પરિસ્થિતિમાં પૂર્ણતા દેખાતી નથી. આખાય તે સર્વને અલગ અલગ નામથી ઓળખવામાં જગતનું એક્સકી શાસન કરનાર સમ્રાટને પણ આવે પરંતુ બધામાં પદાર્થ તે એક જ સેનું મનમાં એમ રહે છે કે મારી પાસે કંઈક છે કઈ ગમે તેવી સાધના કરે, પરંતુ જે તે
અને એ અ ગે તે બીજી કોઈ વસ્તુ સાધના પરમાત્મા માટે અને મોક્ષ પ્રાપ્તિ માટે માટે ફાંફા મારે છે. પરંતુ મેહના મહિને જ હોય તે તેને તે વસ્તુઓ અવશ્ય મળે છે, માને અતૃપ્તિને લીધે પશું તમ પ્રભુને પંથે કે જે બીજી સાધનાઓ દ્વારા બીજાઓને મળે પગલાં માંડવાને બદલે, દુઃખ અને અતૃપ્તિનું છે. પામે છે તે બધા એક જ સત્યને અને દાન દેનાર અપૂર્ણતમ ભેગે તરફ માનવી પહોચે પણ બધા એક જ જગ્યાએ, છતાં સૌના આંધળી દોટ મૂકે છે; અને આ જ કારણથી ૨સ્તા અલગ અલગ છે. દરેકને માટે એકજ તેઓ સાચા સુખને લાભ મેળવી શકતા નથી. રીતના રસ્તાની ફરજ પાડવી ગ્ય નથી. જેમ તેમની ગણત્રી તે એવી જ હોય છે કે હું કે, પાલિતાણાની કે સમેત શિખરની યાત્રાએ સુખની સાધના કરું છું, પરંતુ હકીકત એથી જનાર જુદાં જુદા પ્રાંતના ભક્તો પોતપોતાને ઉલટી હોવાને લીધે તેને દુ:ખ, અસફળતા, અનુકુળ જુદા જુદા માર્ગો દ્વારા અને પગપાળા,
નથી.
|| આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #23

રે કે બસ દ્વારા સમેતશિખરના કે પાલિતાણાની પણ સાધનાનું સ્વરૂપ બની જાય. કલ્યાણકારી યાત્રા કરે અને તેમાં જ રસને એક વસ્તુ ખાસ યાદ રાખવા જેવી છે કે સગવડ જણાય છે. તેવી જ રીતે ભિન્ન ભિન્ન કે ઈપ ણ વ્યકિત કોઈપણ રીતે કેઈપણ રસ્તેથી રુચિ અને સંસ્કારને લીધે મનુષ્ય પોતપોતાના પ્રવાસે જાય છતાં તેને રસ્તામાં વાટખચીની અધિકાર, શક્તિ, રૂચિ, બુદ્ધિ, સંયમ, અભ્યાસ જેમ જરૂર પડે છે તેમ, પ્રભુ કે મોક્ષપ્રાપ્તિના અને પરિસ્થિતિ અનુસાર જુદી જુદી સાધના માર્ગમાં સદ્ગુણ, વિચાર, સત્કર્મો, શ્રધ્ધા, કે તપ દ્વારા ઝડપી યા મંદ ગતિએ પ્રભુને સમર્પણ વિ. ગુણોની ખાસ જરૂર પડે છે. એક પછે પગલાં માંડે છે. જે લે કે એમ માને છે જ શબ્દમાં કહીએ તો દરેક સાધકે ગુરૂકૃપા રૂપ કે બધાએ એક જ પ્રકારની સાધના કે તપ કરવું દૈવી સંપત્તિ પ્રાપ્ત કરવી જ પડે તે વિના જોઇએ તેઓ ખરેખર ભીંત ભૂલે છે. માટે શ્રદ્ધા સાધનાની સફળતા અસંભવિત જેવી તે જરૂરી અને વિશ્વાસને સાથીદાર બનાવી પોતપોતાના કહી શકાય. મ ટે ગુરૂકૃપા મેળવવા પળેપળે માર્ગ ઉપર સૌએ ઝડપી પગલે મેહમાયામાં સજાગતા અને કાલજી રાખવી અટવાયા વગર પ્રભુ અને મોક્ષપ્રાપ્તિ માટે
વારંવાર ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે આપણે આગેકુચ કરવી જોઈએ. જે લેક નવાં નવાં બીજા કામ કરતી વખતે પરમાત્મારૂપ સાધ્યને સાધનની લાલચમાં લપેટાઈને છાસવારે જુના ભત્રી તે નથી જતા ને ! પ્રમાદના પંજામાં સાધનોને છોડી દે છે તેઓ સાધનાની અદલીબદ- પડાઈ નથી જતા ને ! સાધ્ય અને સાધના લીમા જ અને ભેગવિલાસમાં અંજાઈ વર્ષોની સાથે સુસંગત ન હોય એવા કોઈ કાર્ય તે નથી સંયમ અને સાધનાની આરાધનાને છેડી દઈ- કરી રહ્યા ને ! આ પણ જાન અને જીવાત્માને વીજળીના ચમકારા જેવા યા આંખના પલકારા સાધનાના ઉચ્ચ આસનેથી ગબડાવી પાડવા માટે જેવા કંકા છતાં કિંમતી જીવનધનને વેડફી હજારો પ્રલોભને અને લાખો લાલચો આપણા નાખે છે. અને અનેક જન્મમાં પણ સાધ્ય સુધી માગ માં આવીને ઊભી રહેશે અને આપણને પહાંચતા હશે કે કેમ એ શંકા ભરેલું છે. લાલચમાં લપટાવીને તથા દુઃખની ભયંકર સ ધ્યને નિશાન બનાવીને જે પણે ડગલાં વાવાઝોડું દેખાડીને પથભ્રષ્ટ કરવાને સર્વ ભરશું તો ઘેર અંધકારમાં પણ દિવ્ય અજ. શક્ય પ્રયત્ન કરવામાં આવશે, પણ તે વખતે વાળાં પર શે.
આ પણે સાવચેત બનીને હિમાલયની જેમ અડગ જેટ પૂજયભાવ સાધ્ય પ્રત્યે હોય એટલો રહેવું જોઈએ એટલું જરૂર યાદ રાખવું કે જ પૂજ્યભાવ સાધના માં રાખવે, જે વ્યક્તિ પરમાતમાં હંમેશા આપણે સાથે જ છે ને સાધનાને તિરસ્કાર કરે છે તેને સાધ્યની અર્થાત આપણું સાધનામાં સહાયક બનવા માટે તેઓ પરમાત્માની પ્રાતિ ભવાંતરે પણ થતી નથી. હંમેશાં ખડે પગે ઉભા છે. સૂત્રની ભાષામાં હા, એટલું ખરું કે સાધનાની પસંદગી કરતી કહીએ તે સતત સાવધાની એ જ સાધન છે. વખતે ખૂબ ચીવટ રાખવી જોઈએ, અને અનુભવી દરેક પ્રકારના સાધકો માટે નીચે જણાવેલા સલુરૂની આજ્ઞાને માથે ચઢાવવી જોઈએ. મુદ્ર આ ખા સ ધી રાખવા જેવા છે. તેમાંથી તે પછી આઘું પાછું જોયા વિના, આંખ મીંચીને સ્થિતિ–સ જોગ પ્રમાણે જેટલા અનુકુળ જણાય સાધના કરવા મંડી પડવું. એથી આગળ જીવન તેટલાને ગ્રહણ કરવા જોઈએ. સાધનામય બની જાય. આપણું મન અને ઈન્દ્રિ- સાધનાનાં અનેક વિદનેમાંના કેટલાક આ એને સાધનાની સાથે એવાં ભેળવી દે, કે તે પ્રમાણે છે.
ફેબ્રુઆરી-૮૮)

Page #24

આહારદેષ, અસ્વસ્થતા, આળસ, પ્રમાદ, કેળવ સત્ય, મધુરવાણી દ્વારા વાણીનો સંચમ પુરૂષાર્થહીનતા, અશ્રધ્ધા, કુતર્ક, અર્યા, કેળવો. મનને વિષાદ, કુરતા, ચંચળતા અને એનિશ્ચય, સંશય, અસંયમ, અસહિષ્ણુતા, અપવિત્રતા અને ક્રોધ વિગેરેની નામી લમણાઅપવિત્રતા, પ્રસિધ્ધિ, પૂજ્ય બનવાની ઈચ્છા, ફેડને દૂર હટાવી મનને સંયમ કેળવવો. માનની કામના, ધૃણા, કષ, નિર્દયતા, દુરાગ્રહ, જન્મઉત્સવ, લગ્નોત્સવ, મરણોત્સવ કે ચપળતા, અતિ ઝડપ, પરદોષદર્શન, પરનિદા – અન્ય સાંસારિક કામ પાછળ ગજા ઉપરાંત પરચર્ચા. બહારની ટાપટીપ, વાદવિવાદ, શરીરના ખર્ચ ન કરવું અર્થાત સાદાઈથી ઉજવવા કપડાં આરામની અભિલાષા, વિલાસિતા, બીજા પાસેથી લત્ત માં વિવેક રાખી ફેશનેબલ ટીપટોપ પાછળ સેવા લેવાની વૃત્તિ, લેક રંજનની રૂચિ, કુસંગ, વ્યર્થ ખર્ચ ન કરવો. ભેજનમાં પણ બહુ કિંમતી સાધનાની વિરૂધ્ધ યા સાધના માર્ગેથી થલિત અને ચટાકેદાર પદાર્થની ઈરછા ન રાખવી. કરનાર બીન જરૂરી સાહિત્યને અભ્યાસ, માતા- માંસ, દારૂ, ઇંડા, કુવ્યસનને સંપૂર્ણ ત્યાગ પિતા અને ગુરૂજનોની અવગણના, શો કરે. અપવિત્ર અને એઠી ચીજોને હાથ પણ અને સંતવચનોની ઉપેક્ષા, ભજનમાં ઢીલાશ, ન અડાડ, ચા, ભાંગ, બીડી, સિનેમા, તમાકુ, કથા કર્મચાગ અથવા લાંબે પહાથે વેપાર બ્રાઉન સુગર, હીસકી, ચરસ ઈત્યાદિ કુવ્યસનોથી બીજાના સાધન અને સાધ્ય તરફ ખેંચાણ, મુક્ત બની જીવનમાં નિત્યં સનની પવિત્ર હવા સાધનાને ગર્વ, બમચર્યનું ખ ડન, દુખમાં પ્રગટાવવી. જીવનની જરૂરિયાત માં બને તેટલે છે કગ્રસ્ત અને સુખમાં ફુલાઈ જવું, કૈઈ પણ કાપ મૂકવે. જીવનની અતૃપ્ત જરૂરિયાતને ખાસ વ્યકિત, સ્થાન અને વસ્તુમાં મમતા, વધારનારને ખજાને ધીમે ધીમે ખાલી થતો શાહ માયા, દંભ, બાહ્યાચારમાં ફસાઈ લયને જાય છે. પરિણામે એવી વ્યકિતઓનાં ચિત્ત ભૂલી જવું,
હંમેશા ચંચળ અને પાપથી ભરેલાં રહે છે, અનીતિની કમાણીનું, ચેરીના પૈસાન કે એવા અશાંત ચિત્તથી સાધના કઈ રીતે થઈ પાકા પરસેવાનું અને ન ખાવું; ખાનપાન, પાકે ? પરિશ્રમ, વ્યાયામ અને નિયમ વગેરે વડે દેખાદેખી ન કરવાથી જ સાચી શાંતિ શરીરને નીરોગી રાખવું. કરવા જેવા સત્કાર્યોને મળશે. સુખ દુઃખ હાનિ-લાભ, માન અપમાન, ત્યાગ અને ન કરવા જેવા દુષ્કૃત્યને સંગ્રહ ટાઢ-તડકા વગેરે દ્રોને પ્રભુની અમૂલ્ય જીવન ન કર. પ્રારબ્ધ (નસીબ) ને દેષ કાઢીને ઘડતર રૂપ બક્ષિસ સમજીને સહન કરવાં સુખસતકર્મ અને ભજનથી વિમુખ ન બનવું. પ્રભુ સંપત્તિ મેળવી હર્ષોન્માદના કારણે જ કર્તવ્ય પર, પ્રભુની કૃપા ૫૨, પ્રભુની શકિત ઊપર, ભુલાઈ જાય છે. પ્રભુપ્રાપ્તિ અને મોક્ષ પ્રાતિ આત્માના અનંત બળ ઉપર અને પિતાના કરનાર સાધકને માટે પ્રસિદ્ધિ મળવાથી લોકોની પુરૂષાર્થ પર અતૂટ શ્રધા રાખવી; માથા મેળ અવરજવર વધશે, જગતને સંગ લાગશે. વિનાને વિવાદ ન કરો. ધીરજ ગુમાવીને સંગ્રહવૃત્તિ પ્રગટશે અને પરિણામે સાધનાની સાધનને ત્યાગ ન કરે. મનમાં વિશ્વાસ અમૂલ્ય મૂડી લુંટાઈ જશે. ધારણ કરે કે સાધનાથી ઇચ્છિત શાશ્વત સુખ પિતાનું કલ્યાણ ઈચ્છનારે ઉપદેશ આપવાથી મળશે જ અથવા મેળવીને જ ઝંપીશ. મનન સે ગાઉ દૂર રહેવું હિતાવહ છે. જે પૃજય પ્રદેશમાં શંકા રૂપી ડાકિણુને પેસવા ન દે. બનવાને પ્રયત્ન કરે છે તે પ્રભુપ્રાપ્તિનો સાધક આસન, પ્રાણાયામ આદિ દ્વારા શરીરના સંયમ મટી ભોગવિલાસને ઉપાસક બની જાય
૬૨]
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #25

પ્રભુપ્રાપ્તિ માટે દાસ-ચાકર બનવું જોઈએ, નહીં ચાધના શુદ્ધ અને જેના અનુસાર હેવી કે માલિક કે પૂજ્ય.
જોઈએ. આજે સાધના અને સત્સંગના માર્ગો આપણે પહેરવેશ ખૂબ સાદે રાખ. અમુક
વિચિત્ર અને રહસ્યયુક્ત બનાવનારા પિતાને પ્રકારના ખાસ કપડાં પહેરીને કે અમુક ખાસ
અલ્પ અનુભવ અને અન્ય સાહિત્યના આધારે પદ્ધતિથી ચાલીને બીજાને આકર્ષિત કરવાનો
સાધના અને સત્સંગના માર્ગને જૈનશાએ કે પ્રયત્ન ન કર. જેમ સામાન્ય માણસ રહે છે.
સર્વજ્ઞ ભગવંત કથિત વાકો સાથે સ્નાનસૂતકે
ન હોય વળી સાધક પોતે જૈન હોય એ જાણી તેમ જ રહેવું. અસામાન્ય બનવાનો શોખ હોય તે હૈયાને અસામાન્ય બનાવીએ. હૈયું અસા
- આશ્ચર્ય થયા વગર ન રહે. માટે પ્રત્યેક સાધક
અથવા એ માર્ગમાં આગળ વધેલા પ્રત્યેક વ્યક્તિ માન્ય બન્યા પછી, આપણી રહેણી કરણ કે જીવન જીવવાની પદ્ધતિ સામાન્ય હોવા છતાં,
એટલું ખાસ ખ્યાલ રાખે કે અનાદિકાળથી તેમાં એક પ્રકારની વિલક્ષણતા જણાશે. અને
અને સર્વજ્ઞ ભગવંતે કથિત અને પ્રરૂપેલ જેન
ધર્મ અને તેનાં સિદ્ધાતેનું અવમૂલન કરી કદાપિ એ વિલક્ષણતા જ બીજા જીવાત્માઓને પ્રેરણા
સાધના માર્ગ ન અપનાવે. આનાથી સાધક પિતે રૂ૫ દીવાદાંડી બની સાધના પથથી ગુમરાહ
અજ્ઞાનતાને કારણે અથવા અન્ય દષ્ટિકોણના થયેલા સાધકને માર્ગ ચિંધતી રહેશે.
કારણે ડુબશે અને પિતાના સહચારમાં આવતા માટે ધર્મની કે સંસારની પ્રત્યેક ક્રિયા અન્ય જ્ઞાનપિપાસુ આત્માઓને પણ ડુબાડવાનું એક માત્ર પ્રભુપ્રાપ્તિ અને અનુક્રમે મોક્ષપ્રાપ્તિનું કામ કરશે. માટે આત્મલક્ષ અને મોક્ષલક્ષ ના લક્ષરૂપ ઠાવી જોઈએ. જેની સાધના દ્વારા ઉપરોક્ત સાધના કદાપિ કરવી નહીં. સાધનાને પ્રત્યેક સાધક, આરાધક અને અનુમોદક સંસારના માર્ગ જાણવા માટે યોગ્ય અને જ્ઞાની ગુરૂભગઆવાગમનમાંથી જલદી મુક્ત થઈ પોતાના જેવા વંતે પાસે વિના સંકોચે પહોંચી જવું હિતાવહ અનેક પથભૂલ્યા જીવન પથિકને તારક બને છે. ત્યાંથી જરૂરી સાધના માર્ગની કેડી મળશે અને એજ શુભેચ્છા.
સાથે ગુરૂકૃપા તેમજ ગુરૂમંત્ર પણ
આપણે જ આપણું ચેકીદાર ૦ પેલા કરોડપતિનુ કબરમાં દટાયેલું શબ કહી રહ્યું હતું કે મારી પાસે તો બધુંય હતું છતાં મને એકલાને અહીં કોણ મૂકી ગયું? એના જવાબમાં કવિ કહે છે તને તારા કઈ દુશમને અહીં મૂકી ગયા નથી; તારા ઘરના લે કે જ, તારે વજન જ તેને અહીં મૂકી ગયા છે.
૦ મોતની સામે બહારનું કોઈ આવીને તમને રક્ષણ આપી શકવાનું નથી તમારા વિચારે જ તમને મોતના ભય સામે રક્ષણ આપી શકશે. અને મત અગે આવે ત્યારે એને પ્રેમથી સત્કારવા તત્પર રહી શકે એવી તાકાત તમને આપી શકશે.
ફેબ્રુઆરી-૮૮]
T૬૩

Page #26

દ્વાદશાર નચચર્ચા ગ્રન્થના
પ્રકાશન-ઘાટા, સમાશેઠ
પૂજય મુનિમહારાજ શ્રી ભુવનવિજયજીના શિષ્ય આગમનાં જ્ઞાતા અને સંશાધનદક્ષ મુનિશ્રી
સમૂહ ગુરુવંદન બાદ શ્રી રાયચ`દભાઈએ સ ́સ્થાના ટૂંક પરિચય આપ્યા હતા. તે પછી જમ્મૂવિજયજીએ લગભગ ચાલિશેક વર્ષોની પરિસ્થાના મ ંત્રી શ્રી હી ંમતભાઈ માતીવાળાએ સહુનુ સ્વાગત કર્યું હતું અને તે પછી મંત્રી શ્રી પ્રમાદભાઇએ સદેશા વાચન કર્યુ હતુ..
શ્રમારીને સંશોધિત અને સંપાદિત કરેલી શ્રી મલ્લવાદી રચિત દ્વાદશાર નયચક્રની પૂ.શ્રી સિ હસૂરિજીની ન્યાયાગમાનુસારિણી ટીકા સહિત આવૃત્તિના ત્રીજા ભાગનું પ્રકાશન ઉદ્ઘાટન સ, ૨૦૪૪ના મહાસુદ ૮ને મંગળવાર તા. ૨૬/૧/૮૮ ના રાજ કરવામાં આવેલ છે. જોગાનુજોગ પૂ. ભુવનવિજયજી મહારાજ સાહેબનેા સ્વર્ગવાસ દિન પણ એજ છે, અને ભારતનેા પ્રજાસત્તાક દિન પણ એજ છે.
આ સમારંભ પૂ. અરિહ તસૂરિજી, પૂ. શ્રી જમ્મૂવિજયજી તથા અન્ય વિદ્વાન મુનિમહારાજ સાહેબની નિશ્રામાં વિસાનીમા ધર્માંશાળાના હાલમાં ચેાજાયા હતા.
આખા હાલ શ્રોતાઓથી ખીચાખીચ ભરાઈ ગયા હતા અને સર્વ શ્રોતાઓના મુખ પર આનંદ અને ઉલ્લાસ જણાતા હતા.
સમાર`ભની શરૂઆતમાં સરળ સ્વભાવી પૂજય શ્રી જમ્મૂવિજયજીએ માંગલિક સભળાન્યુ હતુ. અને આખી સભા ભાવિવભાર ખની
ગઇ હતી.
૬૪,
આ સમારક્ષની ખાસ વિશિષ્ટતા એ છે કે મહાન મહિમાવતા શ્રી શત્રુંજયતીર્થના સેાળમાં
ઉદ્ધાર કરાવનાર શ્રી કર્માશાના તેરમી પેઢીએ થએલ વશ જ શ્રેષ્ઠીવર્ષ શ્રી હિંમતસિ ંહજી આ સભામાં અતિથિવિશેષ તરીકે ઉપસ્થત રહ્યા
હતા.
ત્યાર બાદ શેઠ શ્રી જાદવજીભાઈ એ કર વાળાએ દીપક પ્રગટાવી ઢાદાર નચચક્રનુ ઊદ્ઘાટન કર્યું હતું ત્યારબાદ પ્રમુખ શ્રીહીરાભાઈએ દ્વાદશાર નયચક્રના પ્રકાશન અંગેના અહેવાલ આપ્યા હતા.
તે પછી પૂ. શ્રી અરિહ તસૂરિજીએ જ્ઞાનના મહિમા સમજાવી પૂ. જખુવિજયજીના સ`શેાધન કાની પ્રશંસા કરી હતી.
તે પછી પૂ. શ્રી જ ભૂવિજયજીએ તે કરેલા કાર્યની વિગતા આપી હતી અને તે કાર્યમાં પ્રેરણા અને આશીર્વાદ તથા સહકાર આપનાર પૂ. મુનિ શ્રી પુણ્યવિજયજી તથા પૂ. ગુરુદેવ શ્રી ભુવનવિજયજીની કૃષ્ણના પ્રગટ કરી, પેાતાના કાર્યની સફળતા માટે તે બન્ને પૂજ્યશ્રીઓની આશીર્વાદ અને પ્રેણા કારણભુત છે તેમ જણાવી પુસ્તકના ત્રણે ભાગના ઉદ્ઘાટન અને તેમાં મળેલ સહકાર વગેરે માહિતી આપી હતી. શ્રી આત્માન ંદ સભાએ જે આ કાર્ય કર્યું... છે એવા બીજા અગમપ્રકાશનના આ ક
ઉપાડી લેશે એવી આશા પ્રગટ કરી હતી.
તે પછી શ્રેષ્ઠીવર્ય શ્રી હંમતસિંહજીએ એ શબ્દો કહ્યા હતા અને આ ગ્રન્થ-પ્રકાશનની અનુમાદના કરી હતી.
ત્યારબાદ પુ. શ્રી સામચંદ્રવિજયજી, પૂ. શ્રી
[આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #27

ધુર ધરવિજયજી, વગેરે મુનિવર્યોએ પૂ જ ખૂબ જણાવી સમાજે કરવાના કાર્ય અંગે માર્ગ વિજયજીના આ કાર્ય અને તેમણે લીધેલી દર્શન આપ્યું હતું. - મહેનત પ્રત્યે પ્રશ' સાભાવ વ્યક્ત કર્યો હતો આ સંમયે અતિથિવિશેષ શ્રી હિં'મતસિંહઅને આવી કાયસમાજે ઉપાડી લેવા જોઇએ. જીનું', તથા ઉદ્દઘાટક શ્રી જાદવજીહાઇ એ'કરએ હકીકત ઉપર જૈન સમાજનું ધ્યાન દો ' વાળાનુ તથા દીક્ષાથી" ભાઈશ્રી પ્રકાશભાઈનું હતું અને શ્રી આત્માનદ સભાએ કરેલા કાર્યોની બહુમાન કરવામાં આવ્યું. પ્રશંસા કરી હતી.
e આ પ્રસંગે શ્રી આત્માનંદ સભા ભાવનગરના | ય બાદ શ્રી હેમચનવિજયજી એ પtતાની કાર્યવાહે કે શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ, શ્રી જોશીલી જબાનમાં દ્વાદશા૨ નયચક્ર તથા તેના રાયચંદભાઈ, શ્રી હિંમતભાઈ મોતીવાળા, કર્તા શ્રી સલવાદી વિષે પરિચય આપી આવા શ્રી કાન્તિભાઈ વાંકાણી, શ્રી પ્રમાદકાન્ત શાહ, ઉત્તમ કાર્ય કરનારાની સમાજને ખૂબ જરૂર શ્રી કાતિલ લ દોશી, શ્રી જયંતીભાઈ સાત, દર્શાવી શ્રાવક સમાજે અને સાધુ સમાજે આવા શ્રી કાનિતભાઈ સલત, શ્રી પ્રતાપભાઈ મહેતા, કાર્યો ઉપાડી લેવા જોઈએ એમ કહીને સમાન શ્રી ભેગીલાલ બી. શાહ, શ્રી વસંતરાય શાહ જમાં શ્રી જખ્ખવિજય છ જેવા સ‘શાધન કાયઅને શ્રી અર્વાદભાઈ શાહ તથા અન્ય સભાસદો કરનારને જે નથી એમ જણાવી તેમનું કાર્ય ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. પૂ. શ્રી હેમચન્દ્રાચાર્યજી અને પૂ. શ્રી યશો. કાર્યક્રમનું સફળ સંચાલન શ્રી મનુભાઈ વિજય જી મહારાજ જેવી વિદ્રવના કાય' જેવી શેઠે કરેલ, ઉરચ કાટીમાં મૂકી શકાય એવુ' કાર્ય છે એમ સમાચાર
શ્રી મહર્ષિ દયાનંદ મહાવિદ્યાલયમાં માર્ચ–૧૯૮૭માં સ્થપાયેલ શ્રી ખાંતીલાલ હાલચ'દ શાહ જૈન રિસર્ચ સેન્ટર તરફથી પ્રથમ શિષ્યવૃત્તિ ગીતા જૈનને એનાયત કરવામાં આવી છે.
- શોધ પ્રબંધનો વિષય છે જેના પત્રક્રારિત્વના ઇતિહાસ ?
આ શોધ-પ્રબ ધમાં વિશ્વભરનાં બધી જ ભાષાનાં જૈન પત્રો અને પત્રકારોને સમાવેશ કરવાનો હોઈ દરેક પત્રકાર બહેન-ભાઈઓને માહિતી મોકલી અપવા નમ્ર વિનતિ છે.
“શ્રેયસ'ના ઉપક્રમે પારિતોષિક સમારંભ શ્રી શ્રેયસ જૈન મિત્ર મંડળના ઉપક્રમે તા. ૩૧-૧-૮૮ ને રવિવારના રોજ પારિતોષિક વિતરણ કરવાનો એક સમારંભ શહેર ટાઉન હોલ માં શ્રીયુત શ્રી અનોપચંદ માનચંદ શાહના પ્રમુખ સ્થાને અને શેઠશ્રી મનસુખલાલ નાનચંદ (કેનદ્રાકટર)ના અતિથિવિશેષ પદે યોજાઈ ગયો.
ધાર્મિક શિક્ષિકાબેન અને ધાર્મિક શિક્ષણ માં ઉચ્ચ ગુણાંક મેળવનાર વિદ્યાર્થીઓ એનું સમાન શ્રી મતી દમયંતી બેન મનુભાઈના વરદ્ હસ્તે કરવામાં આવેલ. ધાર્મિક પરીક્ષા માં ૧૦૦% પરિણામ લાવનાર શ્રી વૃદ્ધિચ'દ્ર પાઠશાળાને પણ ભેટ આપવા માં આવેલ.
સમારંભમાં પ્રમુખશ્રીએ ‘શ્રેયસ’ની પ્રવૃત્તિને બિરદાવતા અભિનંદન આપેલ, અતિથિવિશેષ શ્રીએ વિદ્યાર્થીને અપાતા પ્રેત્સાહન માટે “ શ્રેયસ ના કાર્યકરોને સહકારનું વચન આપેલ, જૈન, સમાજમાં પ્રથમ કક્ષાનું સ્થાન પ્રાપ્ત કરતા આકટેક કુ, ક૯પના કાંતિલાલ સાતનેરૂા. ૨૫૧ થી સમાન શ્રી એ. પટલાલ રવજીભાઈ સાત પરિવારના સહકારથી કરવામાં આવેલા,
સ મારભનું સંચાલન શ્રી નગીનભાઈ કામદારે કરેલ.

Page #28
Atmacand Prakash Regd. No. G. BV. 31 પાર્શ્વનાથ વિદ્યાશ્રમ શેાધ સંસ્થાન (વારાણસી) સ્વર્ણજયુનતી પ્રથમ પ્રાકૃત એવ' જૈન વિદ્યા પરિષદ તા. 2-5 (જાન્યુ-૮૮) અહેવાલ - અરુણ જોષી પાશ્વનાથ વિદ્ય શ્રમના નૈસર્ગિક વાતાવરણ માં સ્વર્ણ જયંતી તથા પ્રથમ પાકૃત અને જૈન વિંદ્યની પરિષદ જાન્યુ.ની બીજી તારી ખથી પાંચમી તારીખ સુધીમાં યાજાયેલ. ભારતભરમાંથી લગભગ સે જેટલા વિદ્વાનોએ આ પરિષદમાં હાજર રહી નિબંધ વાચન કરેલ. પરિષદનું" ૯દુઘ.ટન તા. 2-1 ૮૮ના રોજ મંત્રીશ્રી શીલા દિક્ષિત દ્વારા કરવા માં આવેલ. સ્વાગત સમિતિના પ્રમુખ શ્રી દીપચંદ ગ ડી* હતા. સ્વાગત સમિતિના મંત્રીશ્રી ભૂપેન્દ્રનાથ જૈન તેમજ વિદ્યાશ્રમના નિર્દેશક શ્રી પ્રો. સાગરમલ જી જૈન હતા. વિભાગીય પ્રમુખ તરી કે શ્રી દલસુખભાઈ માલવ ણીયા, શ્રી ભવ૨લાલ નાહટા, મા, ડી. એન. ભાગ 1, શ્રી યુ. પી શાહ, શ્રી વિલાસ સધવી, તેમજ શ્રી કે. ટી. બાજપાઈ હતા. મુખ્ય અતિથિ તરીકે પ્રા સચ્ચિદાન'દ મૂતિ" (ઉપાધ્યક્ષ : વિશ્વવિદ્યાલય અનુદાન આયોગ) હતા. આ પરિષઢમાં નીચેના વિદ્વાનોના નિ' બધે વંચાયા હતા. e 3 કે, આ૨. ચ દ્ર, શ્રી કનુભાઈ શેઠ, શ્રી અરુણ જોષી, ડો. રીતા બિશ્નોઈ, શ્રી છે.મચંદ રાવકા, ઠે. ઉમેશચંદ્ર સિંહ, ડો. કુલચ 6 જૈન, ડો. હરી, દ્રભૂષણ જૈન, શ્રી ૨જજનકુ માર, વી. બી જગમ, ડે. સુધા જેન, આર. કે, રાઈ, એમ. સી. શ. હ. છત શાહ, મધુ અગ્રવાલ, સુભાષ કોઠારી વગેરે. સ્વર્ણ જયંતી પ્રસંગે સંસ્થાના હાલના નિદૈ શ૪ શ્રી સાગરમલજી જૈન તથા માજી નિર્દેશક શ્રી દલસુખભાઈ માલવણીયા વગેરેનું સનમાન કરવામાં આવેલ, તથા પ૬િષદમાં હાજરી આપશુ આવેલ દરેક ડેલીગેઈટને ભગવાન પાર્શ્વનાથની મૂર્તિ સાથેનું રસૃતિચિન્હ આ પવા માં આ દેલ, હવે પછીનું બીજી કેન્ફરન્સનું સ્થળ લાડનું નકકી થયેલ. શે.જન અને ઉતારાની સગવડ કોષ્ઠ પ્રકારની હતી. - ત’ત્રી ; શ્રી કાન્તિલાલ જે. હૈદશી એમ. એ. પ્રક્રશિક : શ્રી જૈન સમાનદ સભા, ભાવનગર, મુદ્રક : શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ આનંદ પ્રી. પ્રેસ, સુતારવાડ, ભાવનગ૨. For Private And Personal Use Only