Atmanand Prakash Pustak 084 Ank 11 12

Author(s): Kantilal J Doshi
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531959/1

Page #1

આ
= = = = ૭ = 3 ૪ =
અનુભવ થાલા પીયે મતવાલા,
ચિનહી અધ્યાતમ વાસા. આનન્દઘન ચેતન બહું ખેલે,
દેખે લે કે તમાશા, આ શા. ૪ શુદ્ધ સ્વરૂપાનુ ભવરૂપ પ્યાલા હે ભગ્ય જીવે અધ્યાત્મ જ્ઞાનવડે તમે પીએ. આનંદઘનજી મહારાજ કહે છે કે, અનુભવ પ્યાલો પીનાર આત્માનુભવ રસમાં મહાલ છે. જ્યારે જે અજ્ઞાન છે તે લે કે તમારો દેખે છે.
શ્રી આનન્દઘનજી મહારાજ
પુતર્ક : ૮૪ બાદ રવે-આસ! આમ સનત 8
સપ્ટેએ કટો, વીર સંવત ૨૫૧૩ અ ક : ૧૧-૧૨ ૧૯૮૭ વિક્રમ સંવત ૨૦ ૪૩

Page #2

અ નુ ૐ મ ણ કા
ક્રમ
લેખ
લેખક
પૃ.
૧૬૧ ૧૬૨
૧૬૭
१६८
(૧) શતાબ્દી ગીત
મુનિશ્રી પ્રકાશચક દ્રવિજયજી મ. સા. (૨) દાનનો મહિમા સૌન્દર્ય
શ્રી સુશીલ (સંકલ ન : મહેક દ્ર શાહ) જ્ઞાન પંચમી,
સં'. નગીનદાસ હરજીવનદાસ શ? હું યુગવીર આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભ સૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ સકલન : હીરાલાલ બી. શાહ શાસ્ત્રવિણા રદ જૈનાચાર્ય
શ્રી વિજયધમ સૂરીશ્વરજી મ. સા. સ કલ ન હીરાલાલ બી. શાહ (૭) શ્રી જેન આ માનદ સભા
ભાવનગરની વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ (૮) સમાચાર
૧૭૧
૧૩
१७४ १७५
શ્રી જૈન આત્માનદ સભાના નવા આજીવન સભ્યા ૧. શાહ અનંતરાય નાનચંદભાઈ
ભાવનગર ૨. શાહ રમણીકલાલ દુલભદાસ મોતીવાળા (બુધાભાઈ) ભાવનગર ( ૩. શાહ મનસુખલાલ જગજીવનદાસ
ભાવનગર || ૪. શાહ નટવરલાલ પ્રભુદાસ
ભાવનગર - ૫. શાહ મનીષકુમાર નગીનદાસ (તણસાલાળા) ભાવનગર ૬. મહેતા જસવંતરાય ભેગીલાલ
‘ભાવનગર - ૭. શાહ જેસ તરાય શાન્તિલાલ
ભાવનગર ૮. શ્રીમતી પુષ્પાવતી વિનોદરાય શાહ
ભાવનગર / ૯. પારેખ વસંતરાય અમૃતલાલ
ભાવનગર, ૧૦. શ્રીમતી ચારૂલતા ધનવંતરાય શાહ ( ટોણીવાળા) ભાવનગર ૧૧. શાહ મુકુન્દરાય મનસુખલાલ
ભાવનગર ૧૨. શ્રીમતી સુભદ્રાબેન હિંમતલાલ શાહ
ભાવનગર

Page #3

શ્રી આત્મા.6iદ પ્રકાશ
માનદ્ મંત્રી કે. જે. દેશી
વર્ષ ૮૪
* 1,
|ઃારા. * * * *
વિક્રમ સં. ૨૦૪૩ સપ્ટેમ્બર-ઓકટોબર અંક ૧૧-૧૨ ભાદર–આ.
૧૯૮૭ – મહે પાધ્યાય શ્રી યશોવિજયજી – - ત્રિશતાબ્દી ગીત :
( રાગ બહારે કુલ બરસા , જૈન શાસનને સતારે યશોવિજય ગુરૂ મહારાજ ગુરૂને દેખી મસ્તક ઝુકે વંદન છે વાર હજાર
જૈન શાસન (૧) ધર્માનુરાગી શ્રાવકે ગુરૂ પ્રત્યે ભાવ જાગે શ્રાવકની ઉત્તમ ભાવના, ભણવવા કાજે જાગે ગુરૂ મળે તે આવા મળજો, કરૂ કે વંદન વારંવાર
જૈન શાસનને (૨) શુભ દિવસ શુભ ચોઘડીયે, કાશી દેશ પ્રયાણ થાયે ઉત્તમ કક્ષાનું જ્ઞાન મેળવી, ખંભાતનગરે પધાર્યા સમક્તિ સડસઠ બેલની સઝાય જ્ઞાનની જ્યોત પ્રકાશ
જૈન શાસનને...(૩) માતા પિતાનું કુળ અજવાળી કનેડા ગામ ઉજવાળે બાળવયે શાસનને સમર્પિત, જીવનને ધન્ય બનાવે પંડિત નયવિજયના શિષ્ય, યશોવિજય નામ દીપાવે
જૈન શાસનને (૪) ત્રિશતાબ્દી ઉજવવાનો, શુભ અવસર આજ મળ્યો ગુરૂના પ્રકરણવાળી એ તે, અંતર આશીષ જરૂર મળે પ્રિયંકરસૂરી નિશ્રામાં, તેના ગુણગાન સહુ ગાવે
જૈન શાસનનો....(૨) રચયિતા : પૂ. મુનિ શ્રી પ્રકાશચંદ્ર વિ. મ. સાહેબ
:-
.
:
"
t
#
g
.
..
Re,
B
Lીકરી
.
''
.
* *
છે
કે
રે
R
*
કે
'
જ
ઓકટોબર-૮]
(૧૬

Page #4

[સમયદશ આચાર્યની સનાતન વાણી] | • હાઇ61.6ો મહિંમા.
[ આ વર્ષ એ પરમ પૂજય નવયુગ પ્રવર્તક મહોરેનું દાન આપીને વિશ્વની સમક્ષ ઉત્કૃષ્ટ આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજ.. દાનનું ઉદાહરણ મૂકે છે. વરસાદના પાણીની દીક્ષા શતાબ્દીનું વર્ષ છે અને એ નિમિત્તે માફક તીર્થ કરે એ વહેવડાવેલ દાનપ્રવાહ સમગ્ર ભારતમાં ઠેર ઠેર જુદા જુદા કાર્યક્રમ સર્વત્ર પહોંચતો હતે. જમીન ઊંચી હોય કે થઈ રહ્યા છે. આના અનુસંધાનમાં સમયદશ નીચી, ચેખી હોય કે ગંદી– પરંતુ વરસાદનું આચાર્ય શ્રી વિજયવલભસૂરીશ્વરજી મહારાજના પાણી બધું સરખું જ પડે છે, એ રીતે તીર્થ કર. પ્રવચનોનું રૂપાંતર ગુજરાતી ભાષામાં પહેલી પ્રસ્ત દાન ઉરચ કે અધમ, અમીર કે ગરીબ જ વાર જાણીતા સાહિત્યકાર શ્રી કુમારપાળ બધાં જ લો કે મહણ કરતાં હતા. જગતમાં દેસાઈ મુંબઈની શ્રી આત્માનંદ જૈન સભાના દાનની પ્રવૃત્તિ અવિરત ચાલતી રહે તે માટે અનુરોધથી કરી રહ્યા છે. એ પ્રવચનના અનુ અને પ્રજાને ઉદાર અને ત્યાગપરાયણ બનાવી વાદના કેટલાક અંશ અહીં અમે પ્રગટ કરી શકાય એ હેતુથી તીર્થકરોએ જાતે દાન આપ્યું છીએ. ]
છે. ભવ્ય અને અભિવ્યને નિર્ણય કરવામાં પણ માત્ર પેટ ભરવા કે અંગત સ્વાર્થ સાધવા આ દાન સહાયક થતું હતું. જે અભવ્ય હોય આ મનુષ્ય જીવન સાંપડયું નથી. એમ તે તે તીર્થંકરને હાથે દાન પામી શકતા નહોતે. કાગડે અને ફતરે પણ પિત નું પેટ ભરે છે. આથી ઘણા ધનાઢયે પિતાના જીવનમાં ભવ્ય જ માનવીને કુશાગ્ર બુદ્ધિ, ભાવનાશીલ હદય અને કે અભવ્યત્વને નિર્ણય કરવા માટે આવું દાન અર્થગભીર વાણી મળી છે એથી એ બીજાને લેવા દેડી જતાં હતા. ચાતુર્માસિક કર્તવ્યમાં માટે પિતાને મળેલાં સાધનો ત્યાગ કરી શકે પણ દાનનું વિશેષ મહત્વ છે. છે. માનવીનો ત્યાગ જ એને સાચા અર્થમાં
આવક કર્તવ્ય માનવ બનાવે છે અને દેવત્વ પ્રતિ એક પાન સર્વ માનવી સંગ્રહ કરવા લાગે બીજા ઊંચે ચડાવે છે. માનવી માત્ર પિતાનું અને કોઈને આવશ્યકતા હોય છતાં આપે નહિ તે પિતાના પરિવારનું પેટ ભરવાની પ્રવૃત્તિમાં જ આ જગતનો વ્યવહાર ક્ષણભર ચાલી શકે નહિ. ડૂબેલે હોત તે તન ગણના પશુમાં જ થાત, એક વ્યક્તિ બીજી વ્યક્તિ કે સંસ્થાને, એક આથી જ મહાપુરુષ એ માનવીને એનું હૃદય, સમાજ કે સંસ્થા બીજા સમાજ કે સંસ્થાને બુદ્ધિ અને વાણી વધુ ઉન્નત અને વધુ ઉદાત્ત તેમજ એક રાષ્ટ્ર બીજા રાષ્ટ્રને આપત્તિ, દુઃખ, બનાવવાની પ્રેરણા આપી છે. તીર્થકર જેવા આફત અને જરૂરિયાતના સમયમાં એ હેતુથી મહાપુરુષે તો મુનિદીક્ષા લેતાં અગાઉ એક વર્ષ મદદ કરે છે કે એનાથી સમાજની વ્યવસ્થા સુધી સ્વહસ્તે દાન આપીને જગતના જીવને જળવાય રહે. સમાજની વ્યવસ્થાને ટકાવી રાખવા ઉદાર બનવાની ભવ્ય પ્રેરણા આપે છે. તેઓ માટે અથવા સમાજમાં સુખ-શાંતિ જાળવવા પ્રતિદિન એક કરોડ અને આઠ લાખ સોનામહોર માટે દાનની પ્રવૃત્તિ અનિવાર્યપણે ચાલવી દાનમાં આપે છે. આનો હિસાબ કરીએ તે જોઈએ. માને છે કે રાજ્ય કે રાષ્ટ્ર પર આફત તેઓ એક વર્ષમાં ૮૮ કરોડ ૮૦ લાખ સેના- આવી હોય અને એને દાન ન મળે તો શું
૧૬૨
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #5

થાય? એ રાષ્ટ્ર ભૂખ અને અન્ય અભાવથી અપાયા છે જેને લાભ અન્યને મળે છે, એ ઉત્તેજિત થઈને ચોરી, લૂંટફાટ, અનીતિ કે એવા જ મારી મૂડી કહેવાય. કહેવત છે કે બીજ અનિષ્ટને આશરો લેશે. આથી ગૃહસ્થને “ જ સા જજા, વા ના જૈ જૈ જાના માટે પ્રતિદિન કરવા ગ્ય છ કર્તવ્યમાં શાસ્ત્ર એg ઉત્તર વેદ , . કાએ દાનને એક આવશ્યક વ્ય ગયું છે, દાનના સંસ્કારથી વ્યક્તિમાં તે ઉદારતા આવે છે, પરંતુ એની સાથે સાથે એના પરિવાર અને સમાજ પાસેથી પ્રાપ્ત થયેલી સંપત્તિ અને કુળમાં છેક નાનામાં નાનાં બાળક સુધી ઉદાર-
- સાધનાને સ્વ હિત માટે વાપરનાર પુણ્યની તાના સંસ્કારનું સિંચન થાય છે. કર્તવ્યના મૂડી ખાઈ બેસે છે. ધનની પાછળ આંધળી દેટ દષ્ટિએ જોઈએ તે દાન આપનાર કે દ:ખી કે લગાવનાર જીવનભર દેડતો જ રહે છે. ન એ અભાવગ્રસ્તની સુબવૃદ્ધિમાં જ સહાય થતો
જ પોતે ધનને ઉપયોગ કરી શકે છે કે ન તે નથી, પણ એને આજીવન પિતાના ઓશિંગણું
બીજાને આપી શકે છે. આખી જિંદગી સંપત્તિ બનાવી લે છે અને સમય અને દાન લેનારી
મેળવવાની લાલસા પાછળ જ દેડયા કરે છે. વ્યક્તિ પણ બીજાને દાન કે સહાયતા આપવા
જે વ્યક્તિ બીજાની મૂડી હજમ કરી જાય છે. પ્રોત્સાહિત બને છે અથવા તે તે પ્રતિ-દાનના
એનું જીવન જ વ્યર્થ છે. પરંતુ જે વ્યક્તિ રૂપમાં પોતાની કૃતજ્ઞતા પ્રગટ કરે છે.
જેટલું પિતાના સમાજને, દેશને અને ધર્મને
આ પતે ગયે એટલી જ પુણ્યની પૂછ પિતાની પિતાનું ધન કયું?
સાથે લઈ જાય છે. હકીકતમાં વ્યક્તિ બીજાને આપે છે, એ જ
અર્થશાસ્ત્રની દષ્ટિએ સંપત્તિનો એક ઠેકાણે એનું ધન છે. એની આ જ મૂડી પરેલેકમાં
ઢગલે થાય અને બીજે ખાડે હેય, તે ખોટુ એની સાથે રહેનારી છે.
ગણાય. એનાથી રાષ્ટ્રની સંપત્તિ વધતી નથી. - ઇન્દોરના શેઠ હુકમીચંદજીને કેઈએ પૂછયું, આવી સંપત્તિ સતત ફરતી રહેવી જોઈએ. જેમ
આપની સંપત્તિનો કઈ તાગ મળતું નથી. શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે લેાહીનું ભ્રમણ લેકે તે માત્ર અનુમાન જ કરે છે. કોઈ દસ જરૂરી છે. એ જ રીતે સમાજ શરીરને સુદઢ કરેડ હેવાનું અનુમાન કરે છે તે કઈ વીસ રાખવા માટે ધનને સ ચાર જરૂરી છે. આથી કરોડનું.”
દાન કરવા માં જ ધનનો સદુપયોગ અને સાર્થશેઠે હસતાં હસતાં કહ્યું, “મારી પાસે બહુ કતા છે. વિલાસિતા કે વ્યર્થ ખર્ચા કરનાર તો જ ઓછી સંપત્તિ છે. આંકડા જાણીને તમને સ પત્તિને દુરુપયોગ કરે છે. આથી જ નીતિકાર આશ્ચર્ય થશે. માત્ર ૨૭,૫૦૦૦૦ !” કહે છે
પ્રશ્નકર્તાને આમાં વિશ્વાસ બેઠો નહિ તેથી વાન નેતા નારાપ્તિસ્ત્રો તથા માનિત એણે કહ્યું, ‘શું કામ અમારી મજાક કરે છે ?
ત્તિ 1 તમારે આ શીશમહલ જ માત્ર પચાસ લાખને એ જ વાત ન મુકતે તજી તૃર્તા હશે. આ ઉપરાંત મિલે અને બીજું બધું તે
નિર્માસિ |
ધનની ગતિ ત્રણ પ્રકારની છે. પહેલી ગતિ તે શેઠ હકમીચંદે કહ્યું “તમે સમજયા નહિ ધનને દાન રૂપે અન્યને આપવામાં આવે. બીજી આજ સુધી આ હાથથી ૨૭ લાખ રૂપિયા ગતિ એ ધનના ઉોગની છે અને ત્રીજી ગતિ
ઓકટોબર ૮૭]

Page #6

धारनता तम तरत. 39
એ વિનાશની ગતિ છે. જે ધનનું દાન ન અપાય દુઃખીને દાન નહિ આપે તે તમારી પણ મારા કે જેને અંગત ઉપયોગ ન થાય, એની ત્રીજી જેવી જ દશા થશે.” ગતિ થાય છે. આવું ધન આગમાં બળીને ખાખ “રીજતાં હીરાં નિજમણા જીરાજ” થાય કે ચોર, લુટારા કે શત્રુઓ ચેરી લે. સરકાર એને કરવેરાના રૂપમાં લઈ લે કે પછી
લાનના લાભ અદાલતના ઝઘડાઓમાં કે ગંભીર બિમારીમાં તમને કઈ પ્રશ્ન કરે કે તમે કંજૂસને ચાહે એ ખર્ચાઈ જાય.
છે કે ઉદારને? તો તમે તરત જ કહેશો કે
અમે કંજૂસનું તે નામ લેવા માગતા નથી. રાજા ભેજના દરબારમાં મહાન કવિઓ
અમને તે દાનવીર ગમે છે. આ કારણે જ જે બિરાજતા હતા. એક દિવસ એક મધમાખીને
વ્યક્તિ પોતાની સાધન-સામગ્રી, સંપત્તિ અને એને બંને પગ ઘસતી જોઈને રાજા ભોજે
શક્તિ બીજાને માટે સમર્પિત કરે છે એ જ પિતાના એક કવિને પૂછયું, “આ મધમાખી શા
ગૌરવાન્વિત હોય છે. પ્રાત કાળે એના નામનું માટે પોતાના પગ ઘસતી હશે?” કવિએ શીધ્ર
સમરણ કરવામાં આવે છે. શાસ્ત્રકારો આથી જ કવિત્વથી કલેક રચીને ઉત્તર આપ્યો,
પિકારી પોકારીને કહે છે– “ મોંના ધનપરં સુવિધિના,
ના પ્રાચતે રાજાનનુ વિત્ત 117 ना स चितव्य कदा। स्थितिरुच्यैः पयोदानां पयोधीगामधः श्रीकर्णस्य बलस्थ विक्रमनृपस्याद्यापि
fથતિઃ ” ત્તિર્જતઃ || જાનથી જ ગૌરવની પ્રાપ્તિ થાય છે, ધનજેને કggingયુટ્ય પૃષ્યનિત મા સંચયથી નહિ. વાદળ દાની બનીને જગતને
મfક્ષા. પિતાનું જલ આપે છે. એથી એ આકાશમાં अस्माक भघु दानभोगरहित' नष्ट ઊ એ રહે છે અને એનું પાણી મીઠું રહે છે,
frrનંવિત | જે પિતાની પાસેની સંપત્તિને સંગ્રહ કરીને
રાખે છે એવા સમુદ્રનું સ્થાન ની શું છે અને “હે ભેજરાજા! મોટા ભાગના ધનનું
એનું પાણી ખારું રહે છે. વિધિપૂર્વક દાન આપવું જોઈએ. એને સંચિત કરવું યોગ્ય નથી. કર્ણ, બલિરાજા અને વિક્રમ દાનમાં સ્વાર્થ ત્યાગ હેવાને કારણે એ સુરક્ષા રાજની કીતિ એમના દાનને કારણે અમર છે. અને વશીકરણને એક ઉપાય પણ છે. આ મધમાખી વારંવાર હાથ-પગ એ માટે ઈરાનના રાજા સાઈરસ રેજ સવારે રાજઘસી રહી છે કે એમણે પિતે એમનું મધ ખાધું ભંડારમાંથી વિશાળ ધનરાશિનું દાન આપતે નથી કે દાન કર્યું નથી. લાંબા સમય સુધી હતે. એક દિવસ એને ત્યાં અતિથિ તરીકે સંચિત કરેલું એનું મધ નષ્ટ થઈ ગયું છે.'' અતિ ધનાઢય રાજા આવ્યો અને એને આ
એક ભિક્ષુક પણ યાચના કરતી વખતે જોઈને ઘણું માઠું લાગ્યું. એણે કહ્યું, જો તમે મામિ બેધપાઠ આપે છે. એ એમ કહે છે કે, આ જ રીતે દાનમાં ઘન આપતા રહેશો તો “મેં પૂર્વજન્મમાં કઈને દાન આપ્યું નહિ એક દિવસ આખો ખજાનો ખાલી થઈ જશે. તેથી મારી આવી અધમ વાચકદશા થઈ. હવે ખરે વખતે તમને કેણ મદદ કરશે ?” જે તમે મને અથવા તે કઈ યાચક, ગરીબ કે સાઈરસે કહ્યું. “મને પૂર્ણ વિશ્વાસ છે કે
[આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #7

મારે જેટલા રૂપિયાની જરૂર હરી એટલા રૂપિયા પ્રજા અવશ્ય આપશે. આ વાતના તમને વિશ્વાસ ન હેાય તે કાલે તમને પારખુ કરીને ખતાવુ',’ અતિથિ રાજાએ કહ્યું, “તમે એક લાખ ખવ' (હજાર કરોડ) રૂપિયા માગેા,”
બીજે દિવસે રાજાએ ઘાષણા કરી કે આવતી
કાલ સુધીમાં મારે એક લાખ ખ રૂપિયાની જરૂર છે. પ્રજાજનાએ તરત જ પાતાની તિજોરી ખાત્રી કરવા માંડી. પેાતાના પ્રિય રાજાને માટે હીરા, મોતી અને અલકારા આપી દીધા. થોડા દિવસ બાદ આના હિસાબ કરવામાં આવ્યે તેા રક્રમ એક લાખ ખથી પણ વધુ થઈ ચૂકી હતી.
મારી
રાજાએ કહ્યુ', “જુઓ, પ્રજાજનાએ માગણી પૂરી કરી દ્વીધી. જો હું. રાજ મારી લાખાન આવા ભેગી કરીને જ મૂકી
રાખતા
હાત તા એના સંચય, રક્ષા અને યુની મને
કેટલી બધી ચિ ંતા થતી હોત ? આ દાને મને
સાઇરસે પેાતાને
નિશ્ચિત કરી દીધા છે. મળેલી સ'પત્તિ પણ દાનમાં આપી દીધી.
એની ઇચ્છા અને આવશ્કયતાની પૂતિ થાય છે. એના દુઃખનુ નિવારણ થઇને સુખમાં વૃદ્ધિ થાય છે. આપનારને એક પ્રકારના નિંદ, સતીષ, ઔદાય', ગૌરવ વગેરેની પ્રાપ્તિ થાય છે. જો દાન લેનારને કાઈ લાભ ન થાય તે પછી એ દ્વાન લે છે શા માટે? આથી જ દેવ
લેાકમાં જનારાને માટે જૈન શાસ્ત્રમાં પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યા છે, વિં યા ટ્રા, ફ્રિ થા મુજ્જા, િયા જિન્ના, દિયા સમાત્તા” “મનુષ્ય લેાકમાં શુ આપીને, શું ભાગવીને, કઈ કરણી કરીને અને કેવુ' આચરણ કરીને દેવલોકમાં ગયા છે?” આમ અહી સૌપ્રથમ દાનની વાત પૂછી છે. આપણું જીવન શીલ, તપ આદિની અપેક્ષાએ દાનથી સક્રિયરૂપે ઉદાર અને વિશાળ બને છે. એમ પણ કહેવાય કે અને શીલન પાલન કરવું તે સાધુવનું મુખ્ય દાન આપવું એ ગૃહસ્થનુ મુખ્ય કર્તવ્ય છે. કર્તવ્ય છે. આથી જ દાનને ચારેયમાં સમ પ્રથમ સ્થાન આપવામાં આવ્યુ છે.
હાયનું આભૂષણ
જે વ્યક્તિ શક્તિ હોવા છતાં દાન કરી શકતેા નથી. એ સમાજની નજરમાં નિમ્ન કક્ષાના ગણાય છે. આવા સ્વાર્થી માનવીથી બધા દૂર રહેતા હોય છે અને એના સુખદુ ખમાં સહભાગી થતા નથી.
હકીકતમાં હાથને સદુપયેાગ બીજાને દાન આપવામાં છે. બીજાનું ધન છીનવી લેવામાં, ચારી જવામાં કે પચાવી પાડવામાં નથી. આથી ' हस्तस्य भूषण' दान ( હાથનું આભૂષણ દાન છે ) એમ કહીને દાનથી જ હાથની શેાભા દર્શાવી છે, કંકણથી નહિ એમ કહેવાયુ છે. સંત તુલસીદાસજીએ કહ્યુ, “ હાથ વિત્યે સર જ્ઞાન ૐ । ક
પ્રથમ અગ કેમ ?
ધર્માંના ચાર અંગોમાં શીલ, તપ અને ભાવમાંથી કાઈને પહેલું સ્થાન આપવાને બદલે દાનને શા માટે પહેલું સ્થાન આપવામાં આવ્યુ’ હશે ? એની ૫ છળ કોઈને કોઈ રહસ્ય તાપશુ હશે જ ને ? દાનને પ્રથમ સ્થાન આપવાનું કારણુ એ છે કે શીલ, તપ અથવા તેા ભાષના ભર્યા આચરણના લાભ માત્ર આચરણકર્તાને જ મળે છે. જેને શીલ, તપ કે ભાવનું' પાલન કર્યુ” એને જ એની પ્રાપ્તિ થાય છે, જયારે દાનનું ફળ લેનાર અને દેનાર ખ'નેને પ્રત્યક્ષ રીતે પ્રાપ્ત થાય છે. જો કે પરાક્ષ રૂપે શીલ, તપ અને ભાવનું ફળ સમાજ કે કુટુ બને મળે છે, પર તુ એનુ પ્રત્યક્ષ ફળ એમને મળતુ નથી. દાન આપવાથી લેનારનો અભાવ કે ભૂખ મટે છે.
એકટેબર-૮૭]
2
બંગાળમાં સતીશચંદ્ર વિદ્યાભૂષણ નામના પ્રસિદ્ધ વિદ્વાન અને સેવાભાવી માનવી થઇ ગયા.
૧૬૫

Page #8

એમની માતાના હૃદયમાં બીજાને દુઃખદ ના સમયમાં સહાયતા આપવાની ભાવના ખૂબ ભરેલી હતી. આથી જ એમની માતાને પેાતાના હાથ કે શરીર પર ઘરેણાં પહેરવા પસંદ નહાતા. એકવાર સતીશચંદ્ર વિદ્યાભૂષણની દાનશીલતાથી પ્રભાવિત થઈ એક વ્યક્તિ એમની માતાના દર્શનની ઇચ્છાથી ઘેર આવી. એમણે સતીશ
ચદ્રના માતાને સાવ સાદા વસ્ત્રામાં જોઇને આશ્ચયથી પૂછ્યું,
41
“હું તા એમ માનતા હતા કે આપના પુત્ર આટલું બધુ કમાય છે અને દુ:ખી માણુ. સોને આટલું બધુ દાન આપે છે તેા તમે ખૂબ ઠાઠમાઠથી રહેતા હશે.. પર`તુ આપના શરીર પર તેા કાઇ અલંકાર નથી, બલ્કે હાથ પર બગડી પણ પહેરી નથી.”
સતીશચ'દ્રની માતાએ જવાબ આપ્યા, “ બેટા, આ હાય કે આ શરીર ઘરેણાંથી શેાભતા નથી. આ હાથ તા દાનથી શેલે છે. બગાળના દુષ્કાળના સમયમાં મેં અને મારા સતીશે આ હાથથી ભૂખ્યા અને પીડિતાને યયાશક્તિ રાતદિવસ જે સહાયતા કરી છે એના મને સ ંતાપ અને ગૌરવ છે. એ સમયથી જ મેં નિશ્ચય કર્યો
*
૧૬]
છે કે ગરીબ અથવા પીડિત ભાઇએ ભૂખે મરે, દુઃખી હાય અને હુ ઘરેણાં સજીને કર્યો કરુ. એ સહેજે Àાભનીય નથી. એ સમયથી જ મે ઘરેણાંના ત્યાગ કરી દીધા છે. ”
હકીકતમાં વાર્નના પાળિને તુનેન ’ (હાથની શાભા દાનથી છે, કંકણથી નહિ) આ આદર્શને એમણે જીવનમાં સાકાર કરી બતાવ્યા.
આથી જ તુલસીદાસજી કહે છે –
“વાળી થાટે નાય મેં, ઘર મેં યાદ રામ | દેશને માથા થીયે, વદ્દી સચાને ગામ
97
“જો નૌકામાં પાણી ભરાઈ જાય તેા નાવિક શું કરે? અને હાથથી ઉલેચીને અને બહાર કાઢે. આવી રીતે ઘરમાં પણ સપત્તિ વધે ત્યારે તેને ખંને હાથથી દાન રૂપે બહાર કાઢવી જોઇએ. એમાં જ સ યુત્તિની સફળતા અને સા”કતા છે,’’
-
તમે તમારા જીવનમાં પ્રતિદિન દાન આપનાના નિયમ રાખીને તમારા ધન અને જીવનને સાક બનાવજો.
સ્થળ :- જૈન ભવન, બીકાનેર
આદશ અને વ્યવહાર
જીવનના ઊંડાણમાં ઊતરી વ્યવહારના આચરણનું' મજબૂત રૂપ ગ્રહણ કરે તે આદ. ન તેને દુઃખની ગરમી મૂંઝવી શકે કે સુખની લહેરથી છકી ના જવા દે, ભ્રમ અને પ્રલાભનની ક્ષુદ્ર સીમાએથી પર આદશ હોય છે. ખરેખર આદશ વાદી તે છે કે જેને સ`ચારના તાકાની ઝંઝાવાત પણ પેાતાના નિર્ધારિત પંથે ચાલતાં વિચલિત ન કરી શકે.
( “અમર ભારતી”માંથી સાભાર )
તા. ૩૧-૭-૪૮
[માત્માન’દ-પ્રકાશ

Page #9

• સૌન્દર્ય
શ્રી સુશીલ સંકલન : મહેન્દ્ર શાહ સૌંદર્ય શ્રી જાતિને સ્વભાવતઃ વયું છે. ટાપટીપ કે કૃત્રિમ વૃંગાર, સ્ત્રીના સમય અને સ્ત્રીના સૌદર્યનું વર્ણન કરવામાં કવિઓએ દ્રવ્યને પણ વ્યર્થ બનાવી દે છે. ઉપમા અને અલંકારોને ખર્ચ કરતાં પાછુ જેને આત્મા નિર્મળ હોય, જેનું હૃદય વાળીને જોયું નથી. મહાન યુધ્ધ અને ભયંકર સંસ્કારી હોય, જેનું મન અરીસા જેવુ ઉજજરાજક્રાંતિઓમાં પણ હોટે ભાગે સૌદર્યવતી વળ હોય તે અતિ સામાન્ય વસ્ત્રમાં, વગર શ્રીએ જ નિમિત્તરૂપ બની છે.
અલંકારે પણ દીપી નીકળે છે. પ્રાણીમાત્ર સૌંદર્ય તરફ ખેંચાય છે. એને પરંતુ આ પ્રકારનું સૌદર્ય જોવાની દષ્ટિ અર્થ એ છે કે સૌને સારૂ જ ગમે છે. સૌની પાસે નથી હોતી. કન્યા કેવી સુંદર છે ?
પણ સૌ દર્ય માત્ર શરીરની ચામડીમાં, એમ કન્યાની પસંદગીની વખતે જ પૂછાય છે. ઉજળા વસ્ત્રોમાં કે ઝગઝગાટ મારતાં આભૂષણો- કન્યા પરણીને સાસરે આવે છે ત્યારે પણ તે માં જ સમાયું છે એમ માનનાર મોટી ભૂલ કરે કેટલી સુંદર છે એ જેવા આસપાસની સ્ત્રીઓ છે. એ સૌદર્ય ક્ષણિક છે. ખીલતાની સાથે જ એકઠી થાય છે. એ બધા આત્માનું સૌંદર્ય જોઈ એ કરમાવા લાગે છે. એ કૃત્રિમ છે. એનું શકતા નથી, તેઓ તે દેહના રંગ અને બોલવા અભિમાન અધ:પતન તરફ લઈ જાય છે. ચાલવાની ઢબ જોઈને જ પોતાને અભિપ્રાય
સાચું અને સ્થાયી સોંદર્ય આત્માની અંદર બાંધે છે. ગુણની પરીક્ષા થાય તે પહેલાં જ છે. આત્મ પિતે જ અનંત સૌંદર્યનું ધામ નવવધૂને પિતાના સૌદર્યની પરીક્ષામાંથી પાસ છે. એ પિતે સુંદર છે, એટલે જ જયાં જ્યાં થવું પડે છે. ' સુદરતા જણાય છે ત્યાં ત્યાં તે આકર્ષાય છે. એટલા માટે વિવાહિત કન્યાએ પણ
કેટલીકવાર વિલાસિતા તેમજ બહારની વસ્ત્રની પસંદગી અને પહેરવાની ઢબ વગેરેમાં ટાપટીપને સૌંદર્ય માની લેવામાં આવે છે. પુરૂં લક્ષ આપવું જોઈએ. એમાં કળા ભલે મુલાયમ વસ્ત્રો પહેરવાથી મુખ ઉપર પાવડર હોય. પણ કૃત્રિમતા ન હોવી જોઈએ. કૃત્રિમતા છાંટવાથી કે હીરા-મોતીના ઘરેણાં પહેરવાથી માણસને છેતરે છે અને એ છેતરપીડી આખરે પિતે બહુ સુંદર દેખાશે એમ કેટલી સ્ત્રીઓ ઉઘાડા પડી જાય છે. સાદાઈ સાથે વસ્ત્ર પહેરમાને છે, આ માન્યતા સાવ ખોટી છે. એ વાની અને નમ્રતાપૂર્વક બોલવા ચાલવાની જે ટાપટીપ એક પ્રકારનો વિલાસ છે. સાદાઈમાં
Gતમે કળા કેળવી હશે તે એથી તમારી આસજે શોભા અને ભવ્યતા છે, તે વિલાસથી હણાય પાસના સગા-સંબંધીઓ અને સ્વજનેમાં પણ છે. ઉછીના માગી લીધેલા નાણાં એ જેમ આપણી તમારી સારી સુવાસ ફેલાશે. પોતાની મિલકત નથી તેમ ટાપટીપ કે વિલાસિતા સુંદર દેખાવું તે કરતાં સુંદર બનવું એ એ સ્વાભાવિક સૌર્ય નથી. ઉછીનાં નાણાં વધુ શ્રેષ્ઠ છે. કરજના નામથી જ ઓળખાય છે. કરંજને પિતાના દેહના બાંધાને કે પોતાના શરીરના બે માણસને કચરી મારે છે. તે જ પ્રમાણે રંગને કઈ બદલાવી શકતું નની. એ વિષે ઓકટોબર-૮૭).
[૧૬૭

Page #10

અભિમાન કરવુ` કે અક્સેસ કરવે નકામુ` છે.
એ કેવળ
તમારા અંતઃકરણુમાં જે પવિત્રતાના, સદાચારને વાસ હશે તા તમે તમારા શરીરના અણુએ અણુમાં એ પવિત્રતા પ્રકાશના કિરણની જેમ પ્રગટી નીકળશે, પણ તમારું અંત:કરણ જો મલીન હશે તેા તમારા સુંદર દેહને એ મલીન બનાવી મૂકશે.
કલ્પના કરો કે એક સ્ત્રી ઘણી સુંદર છે. એના શરીરના રંગ ગોર છે. એના વિશાળ નયન અને નમણું નાક ચિત્રકાર જુએ તા એક તમે જો ખરેખર સુંદર મનવા માગતા હૈ। સરસ ચિત્ર તૈયાર કરવા પ્રેરણા મળે. બહારની તા તમારે અતઃકરણને ખૂખ કેળવવું' જોઈ એ. ખશ્રી સૌંદર્યાં-સામગ્રી છતાં એ સ્ત્રી જો અવિ-સ્વચ્છ મન, દેહની મારફતે પેતાના પ્રભાવ નયી, ઉદ્ધત, અને સ્વભાવે કક શા જેવી હાયમતાવે છે, ભલે તમે સ્નાન આદિથી શરીરને તે એ શરીરની સુ'દરતા શુ' કામની ? એ પે'તાના સગા-સંબ ધીમાં અળખામણી જ લાગવાની. સદ્ગુણમાંથી સાચુ સૌદય' પ્રગટે છે એ સાફ રાખા, વસ્ત્ર વગેરેનું ધ્યાન રાખા, પણ એટલે જ અમે કહીએ છીએ કે શરીરનુ` સૌ દ વાત ન ભૂલશો. એ કઈ સ`સ્વ નથી,
એ જ પ્રમાણે બીજી પણ એક કલ્પના કરી કે એક સ્ત્રી રંગે શ્યામ છે, શરીરના બાંધે પણ જેવા જોઈએ તેવા નથી છતાં એ વિનયી છે, ઉલ્લાસવતી છે, સેવાભાવી છે અને દુ.ખ. માત્રને ઘાળીને પી જવાની શક્તિ ધરાવે છે આવી સ્ત્રી રૂપવતી ન હાવા છતાં સૌ કોઇના આદરને પત્ર બને છે. તેના તરફ બધા સન્માનની નજરે નિહાળે છે.
૧૬૮)
આમત્રણ આપવા ખરાખર છે,
શીલ જેવું બીજી સૌંદર્યાં નથી, એ સ્રિદ્ધાંતમાં એક અક્ષર પણ ખોટો નથી. સુદર સ્વભાવ, નિમલ ચ.રિત્ર પાસે દુનિયાનાં કીમતીમાં કીમતી
આભૂષણેા પણ સાવ નિસ્તેજ લાગે છે. શીલના પ્રકાશ પાસે હીરા-માતી-ધ્રુવણ ના ઝગઝગાટ સૂર્ય આગળ નાચતા આગીયા જેવા ફીક્કો દેખાય છે.
સૌના સબ'ધ જોડી શકશે તા એ સયુક્ત 'તઃકરણના સૌદર્યું સાથે જો તમે બાહ્ય એક દેવદુર્લભ વસ્તુ બનશે. કેટલીક
સૌ
બહેના ખાહ્ય અલ‘કારા અથે ગાંડી-ધેલી અને
છે, તા વળી કેટલીક બહેના આરોગ્ય, સ્વચ્છતા,
વ્યવસ્થા તરફ બેદરકાર રહે છે. આ ખ'ને દા ટાળવાના પ્રયત્ન કરજો.
હુ'મેશા સારા વિચારો કરવા, ધમ અને નીતિના સૂત્રેા સ`ભારવાની અને સેવાભાવને ખીલવવા ને એ પરમ સૌંદય ને પેાતાને વિશે ઉપરનું લખાણ તુ ફરી ફરી મનન કરજે અને તેમાંથી તારૂં જીવન સુંદર બનાવવા, નવપલ્લવિત મનાવવા, સુગધિત બનાવવા પ્રયત્નશીલ રહીશ તા પરમકૃપાળુ પરમાત્મા જરૂર તેમાં સહાય કરશે એ જ વિરમું છું
X
"એટલે કે અ ંત:કરણને હમેશા સારા વિચારાથી ભરજો અને બીજી તરફ્ તમારા આચાર, વહેવાર અને રહેણીમાં પણ સ્વચ્છતા અને પવિત્રતા તેમેજ વિવેક પગલે, પગલે દેખાય એવા ઉદ્યમ કરજો.
આટલું કરી શકશે તા એક નવવધૂ તરીકે, એક આર્ય સન્નાર તરીકે તમે સૌના સારા ચાહ મેળવી શકશે.
ચિ. બહેન, સૌદર્ય ઉપર શ્રી સુશીલનું
[આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #11

• જ્ઞા.6ી. પંચમી.
a સંગ્રાહક નગીનદાસ હરજીવનદાસ શાહ ( આગમ પ્રભાકર મુનિશ્રી પુણ્યવિજયને લેખ ભારતીય જૈન શ્રવણ સંસ્કૃતિ અને લેખન કળામાંથી સારાભાઈ નવાબ સંપાદિત. – “જેન કલ્પતરૂમાંથી સાભાર.),
જ્ઞાનપંચમી પર્વનો આરંભ પુસ્તક લેખ- પાઠાં, બંધન વગેરે ખરાબ થઈ ગયા હોય તેને ના આ રંભની સાથે થયેલ હોય તેમ લાગે છે. સુધારવા કે બદલવી જોઈએ. આ માટે સૌથી આ પર્વની ઉત્પત્તિથી દેવદ્ધિગણ શ્રેમાશ્રમણ વધારે અનુકૂળ અને વહેલામાં વહેલે સમય જેવા પ્રૌઢ અને પ્રતિભાસંપન્ન જન સ્થવિરોનાં કાતિક મહિનો ગણાય, જ્યારે શરદઋતુની વિશાળ દીર્ઘ દશી પણાને આભારી છે એમ એ પઢિાવસ્થા હાઈ સૂર્યને તીખ તાપ હોવા દિવસનાં ઉદ્દેશને ધ્યાનમાં લઈ ખાત્રીપૂર્વક કહી ઉપરાંત ભેજવાળી હવાને તદ્દન અભાવ હોય શકાય.
છે. વિશાળ જ્ઞાનભંડારનાં હેરફેરનું શ્રમભર્યું જ્ઞાનભંડારોની રક્ષા માટે જૈન સંસ્કૃતિએ તેમજ ખર્ચાળ કાર્ય સદાય અમુક એકાદ વ્યક્તિને એક ખાસ પર્વની જેનું નામ જ્ઞાનોપચંમી કરવું કંટાળાજનક તેમજ અગવડતાભર્યું થાય કહેવાય છે તેની યોજના કરી છે. એનો અહી તેમ જાણી કુશળ જૈનાચાર્યોએ કાર્તિક શુકલ પરિચય આપવામાં આવે છે.
પંચમીને દિવસે પ્રાપ્ત થતી અપૂર્વ જ્ઞાનભક્તિ ન સંપ્રદાયમાં કાર્તિક શુકલ પંચમીને
અને જ્ઞાન પૂજાનું રહસ્ય, તેનાથી થતા લાભ
પંચમીને આદિ સમજાવી એ તિધિને “જ્ઞાનપંચમી' તરીકે “જ્ઞાન પંચમી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.
છે. એળખાવી એનું માહાતમ્ય વધારી દીધું અને
આ ગી આ દિવસનું માહાસ્ય દરેક મહીનાની શુકલ જૈન પ્રજાને જ્ઞાનભક્તિ-સાહિત્ય સેવાના માર્ગ પંચમી કરતાં વધારે ગાવામાં આવ્યું છે, એનું
તરફ દોરી. કારણ એ છે કે વર્ષાઋતુમાં જ્ઞાનભંડારોમાં પિમી ગયેલી ઘોડી કે ઘણી ભેજવાળી હવાથી પુરત કેને જૈન જનતા પણ એ દિવસને માટે પિતાના નુકશાન ન પહોંચે અને સાધારણ રીતે પુસ્તકો અપૂર્વ ગૃહ વ્યાપારનો ત્યાગ કરી યથાશક્ય તમ ની મૂળ સ્થિતિમાં ચાલુ ટકી રહે એ માટે આહાર આદિને નિયમ, પોષધવ્રત આદિ સ્વીકારી તેમને તાપ દેખાડવા જોઈએ, જેમાં સાની ઋતુમાં જ્ઞાનચ્છાનાં પુણ્ય કાર્ય માં સહાયક થવા લાગી, જ્ઞાનભંડારને ભેજવાળી હવા ન લાગે એ માટે એટલું જ નહી પણ જ્ઞાન પૂજાને બહાને જ્ઞાનબંધ બ પણ રાખેલા હાઈ તેની આસપાસ વળેલ ભડાર અને પુસ્તકને માટે ઉપયોગી એવા સાધન ધૂળ કચરાને સાફ કરવું જોઈએ, જેથી ઉધઈ પણ હાજર થવા લાગ્યા. જે ઉદેશથી ઉક્ત આદિ જીવ-જંતુની ઉત્પત્તિ ન થાય, તદ્ઉપરાંત પર્વનું માહાતમ્ય વર્ણવવામાં આવ્યું છે એને પુસ્તકમાં જીવાત વગેરે ન પડે એ માટે મૂકેલી તે અ.જ ની જનતાએ પોતાના સ્વભાવ પ્રમાણે ઘોડાવજ વગેરેની જેટલીએ વર્ષ આખરે આ મરાઈ ઉપર મૂકયું છે; અર્થાત્ જ્ઞાન ભંડાર નિર્માલ્ય બની ગઈ હોઈ તેને બદલવી જોઈએ, તપાસવા, તેમને કચરા વાળી સ ફ કરે, પુસ્તક રાખવાનાં મકાન, દાબડા, કબાટ, પાટી– પુસ્તકોને તડકે દેખાડો, બગડી કે ચાંટી ઓકટોબર ૮૭]
[૧૬૯

Page #12

ગયેલા પુસ્તકા સુધારવા, તેમાં જીવાત ન પડે એ માટે મૂકેલી ઘેાડાવજ વગેરેની નિર્માલ્ય પાટલીઓ બદલવી, જ્ઞાનભંડાર અને પુસ્તકને ઉપયેાગી સાધના વગેરે હાજર કરવા, આફ્રિ શું જ ન કરતાં માત્ર ‘સાપ ગયા અને દ્વીસેાટા રહ્યા' એ કહેવત મુજબ આજકાલ શ્વેતાંબર મૂર્તિપૂજક જૈનોની વસ્તીવાળા ઘણાખરા નાના - મોટાં નગરામાં થોડાલગુાં જ કામચલાઉ પુસ્તકે
હાથ આવ્યા તેને આડંબરથી ચંદરવા પૂઠિ યાની વચમાં ગેાઠવી તેનાં અતિ સાધારણ પૂજા સત્કારથી જ માત્ર સાષ માનવામાં આવે છે,
જ્ઞાનપંચમી પર્વનાં ઉપરાક્ત મૌલિક રહસ્ય અને તે દિવસના કતૅવ્યને વિસારવાને કારણે આજ સુધીમાં આપણા સંખ્યાબંધ જ્ઞાનભડારા ઉધઈ આદિનાં ભક્ષ્ય બની ચૂકયા છે. X
જીવદયા માટે નાના માણસાનુ માતુ કાર્ય
છેલ્લા ૩ વર્ષથી ભય કર દુષ્કાળની સ્થિતિ પ્રવર્તમાન છે. અબેલ પ્રાણીએ ઘાસચારા અને પાણી વિના તરફડે છે. ત્યારે આવી કારમી પરિસ્થિતીમાં અમારી સસ્થાએ શ્રી સાયલા મહાજન પાંજરાપાળ માટે ફ' એક્રઠુ કરવાના નિણૅય કરેલ અને અમારા આ જીવદયાના થામાં લીંબડી સ્પીનીંગ મીલના કામદાર ભાઇએએ તથા સ્ટાફના ભાઇએ એ મજુર મહાજન સ'ધ, સુરેન્દ્રનગરના સેક્રેટરી શ્રી મધુસુદનભાઈ પંડયાની આગેવાની નીચે સહકાર આપવાનું નક્કી કરેલ તે ખુબ જ પ્રશનીય છે.
લીંબડી સ્પીની'ગ મીશ્રના કામદાર ભાઈઓ તથા સ્ટાફના ભાઇઓ છેલ્લા છ માસથી શ્રી સાયલા પાંજરાપેળમાં તથા શ્રી લી`ખડી પાંજરાપાળમાં દર મહીને પાતાના પગારમાંથી રૂા. ૫/- કાપીને મને મહાજનમાં ગાયે!ના ઘાસચારા માટે આપે છે અને હજુ પણ દાનની સરવાણી ચાલુ રાખેલ છે.
તદ્ઉપરાંત સુરેન્દ્રનગરની કાંતિ કોઢન મીલના કામદાર ભાઇએ તથા સ્ટાફના ભાઇઓ પણ છેલ્લા છ માસથી પેાતાના પગારમાંથી દર મહીને રૂા. ૫/- કાપીને શ્રી વઢવાણ પાંજરા પેાળમાં ગાયાના ઘાસચારા માટે આપે છે.
ઉપરોક્ત મહાન જીવદયાના કાર્ય માં શ્રી મધુસુદનભાઇ પંડયાએ ખુબ જ જહેમત ઉઠાવી છે. ઉપરોક્ત રીતે જોતા અદના માનવીએ અવિરત રીતે સતત જીવદયાના કાર્યોમાં જે રસ લઇ રહ્યા છે તે ખુબ જ પ્રશ'સનીય તથા પ્રેરણાદાયી છે.
૧૭૦}
તેમજ સુરેન્દ્રનગરના કારખાનાના કારીગરભાઇ, સ્ટાફના ભાઇઓએ તથા સરકારી ક્રમ ચારી ભાઇઓએ પણ પાંજરાપેાળમાં પેાતાના સક્રિય ફાળે આપેલ છે તેઓનું કાર્ય પણ પ્રશ'સનીય છે.
અને આવી રીતે સમાજના પ્રત્યેક વર્ગ એ જીવદયાના કાર્ય માં રસ લે તે આપણે ચાક્કસ આ ભયાનક દુષ્કાળ પાર ઉતરી જઇશુ તેમાં કોઇ શકાને સ્થાન નથી,
લી. શ્રી જલારામ સદવિચાર પરિવાર વિજયકુમાર કાંતિલાલ મહેતા
ઉપ-પ્રમુખ
આત્માનંદ પ્રકાશ

Page #13

યુગવીર્ આચાર્યશ્રી
વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ
સંકલન : હીરાલાલ બી. શાહ
એક ધારા ૧૯ માસા કરીને પજાખના શ્રી
વિ. સ., ૧૯૨૭ના ભાઇબીજના દિવસે એમના જન્મ થયા હતા. તેએાનુ' વતન, વિદ્યા, કળા, અને સાંસ્કારિતાની ભૂમિ વાદરા શહેર હતું. પિતાનું નામ દીપચંદભાઇ અને માતાનું
સ`ધની ધર્મ શ્રદ્ધાને ખુબ દૃઢ મનાવી. ૧૯ ચા મા સા દાદાગુરૂની સાથે જ કર્યા. અને વિ. સ. ૧૯૫૨ માં શ્રી આત્મારામજી મહારાજના સ્વર્ગાવાસ થતાં, ખીજા ચામાસા ખીજા મુનિવરા સાથે કર્યો.
નામ ઇચ્છાબેન હતું. એમનું નામ છગનલાદાદાગુરૂજીએ અંત સમયે શ્રી વલ્લભવિજય મહારાજને આદેશ કર્યા હતા કે સમાજના ઉત્કર્ષ માટે ઠેર ઠેર વિદ્યામંદિરા સ્થાપજો અને પજાબને સભાળજો! શ્રી વલ્લભવિજયજી મહારાજ પ'જાબના શ્રી સ`ઘની ધર્મ શ્રદ્ધાને દૃઢ કરવાના અને વિદ્યા મંદિરાની સ્થાપનાના કાર્ય માં દત્તચિત્ત બની ગયા. પંજાબના શ્રીસ ઘમાં બાળકોથી લઇને વૃધ્ધો સુધી સૌ કાઇનાં અંતરમાં ગુરૂ વલ્લભ વી ગયા. તે તેની શ્રી
હતું. કુટુંબ ખૂબ ધર્મ પરાયણ હતુ. તેથી છગનલાલને ધર્મ સંસ્કારનું પાન કરવાના સુયાગ મળ્યા હતા. દસ-બાર વર્ષની ઉંમરે પિતા અને માતા બન્નેની છત્રછાયા ઝુંટવાઇ ગઇ. છગનલાલને એકલવાયુ ન લાગે તે માટે તેમના બન્ને મોટાભાઇએ ખૂબ તકેદારી રાખતા હતા. પણુ છગનલાલના જીવ કંઇક જુદી માટીને હતા. અને ચિત્ત ઘરસંસારનો ત્યાગ કરીને ત્ય.ગ ધર્મની દીક્ષા લેવા માટેનેા હતા. પુણ્ય અવસર આવતાં વિ. સ. ૧૯૪૨માં જૈન સંઘના મહાન પ્રભાવક આચાર્યશ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી મહરાજ (શ્રી આત્મારામજી મહારાજ)વડોદરા પધાર્યા. તેમની ધર્મ દેશના છગ લાલના અંતરને સ્પશી ગઈ અને ભાગવતી દીક્ષા લેવા તત્પર થયા, તેમને સંસારનું બંધન ખપતું નહતું. તેમને વિ. સ’. ૧૯૪૩ની સાલમાં રાધનપુરમાં શ્રી આત્મારામજી મહારાજ પાસે, મુનિશ્રી હ વિજયજીના શિષ્ય તરીકે, દીક્ષા લીધી.
પંજાબના સંઘના ઉત્કર્ષની ઉમદા ભાવના અને
પ્રવૃત્તિને જ કારણે છે.
મુનિશ્રી વલ્લભવિજય નામ રાખવામાં આવ્યું .જૈન સઘના બધા ફિરકા વચ્ચે સંપ અને
૨. શ્રી સ`ધ શક્તિને ટકાવી રાખવા માટે
મુનિશ્રી વલ્લભવિજય મહારાજ ગુસેવા અને જ્ઞાન ચારિત્રના આરાધનામાં લાગી ગયા. શ્રી આત્મારામજી મહારાજના તેઓશ્રી ખુબજ પ્રીતિપાત્ર બની ગયા.
સાંગડનની ભાવનાને પ્રત્સાહન મળે એવુ વાતાવરણ ઉભું કરવુ,
ત્રણ ચોમાસા ગુજરાત અને રાજસ્થાનમાં કરીને તેઓ દાદાગુરૂની સાથે પંજાબ ગયા ત્યાં
આકટોબર ૮૭]
શ્રી સંઘની શક્તિને ટકાવી રાખવા માટે અને સમાજનો ઉત્કર્ષ સાધવા માટે તેઓએ ત્રણ મુદ્દાએ નક્કી કર્યા હતા :—
૧. જૈન સમાજની ઉગતી પેઢીને દરેક કક્ષાનું વ્યાવહારિક અને સાથે જૈન દર્શનનું ધાર્મિક શિક્ષણ મળતુ‘ રહે એવી વ્યવસ્થા કરવી
૩. સમાજનો ગરીબ અને મધ્યમ વર્ગ આર્થિક ભીસમાં પિસાઈ ન જાય એ માટે ઉદ્યોગગૃહ જેવી સંસ્થાઓની સ્થાપના કરવી
[૧૭૧

Page #14

અને તેઓના રહેવા માટે મકાનો બાંધવા માટે, નામ આચાર્યશ્રી વિજયવલલભસૂરીશ્વરજી રાખમોટું ભડળ એકત્ર કરવું.
વામાં આવ્યું. તેઓ આનો ઉપદેશ હતો કે સેવા, સંગઠ્ઠન સને ૧૯૪૭માં દેશના વિભાજન વખતે સ્વાવલંબન, શિક્ષણ અને જૈન સાહિત્યનું તેઓ શ્રી ગુજરાનવાલામાં હતા. ગુજરાનવાલા પ્રકાશન તથા તેનો પ્રચાર–આ પાંચ બાબતે પાકિસ્તાનમાં હતું. જેન સ ધની ચિતાને પાર ઉપર જ જૈન સમાજની ઉન્નતિનો આધાર છે. ન હતો. શ્રીસંઘે હિન્દુસ્થાનમાં આવી જવાની
પંજાબમાં એકધારાં અમુક વર્ષ સુધી કામ આચાર્યશ્રીને પ્રાર્થના કરી અને તે માટે જરૂરી કર્યા પછી તેઓશ્રીએ ગુજરાત તરફ વિહાર કર્યો. સગવડ પણ કરી. તેઓશ્રીએ બધા સાધુ-સાધ્વીગુજરાતના જૈન સમાજના ઉત્કર્ષ માટે, જેન એ અને જૈન ભાઈઓ-બહેનોને સ્થળાંતરની સમાજની નવી પેઢી વિદ્યાની દરેક શાખામાં પૂરી ગોઠવણ ન થાય ત્યાં સુધી ત્યાંથી ચાલી નિપુણતા મેળવે એ માટે વિદ્યાલો સ્થાપવા નીકળવાનો સાફ સાફ ઈન્કાર કર્યો. એ બધાના અને સમાજના જરૂરિયાતવાળા ભાઈએ બહેનને સ્થળાંતરની ગોઠવણ થઈ ત્યારે જ તેઓ શ્રી જરૂર પૂરતી પૂરક સહ ય મળતી રહે એ માટે ભારત આવ્યા. તેઓશ્રીએ જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ઉદ્યોગગૃહોની સ્થાપના કરવા માટે, તેઓશ્રીએ ક્ષયે પશમથી અનેક સ્તવન, સન્માય, સ્તુતિ પ્રેરણા આપી. આ માટે તેઓશ્રીએ અવિરત અને પ્રજાના પુસ્તક લખીને પ્રગટ કરાવ્યા. પુરૂષાર્થ કર્યો અને આ પુરૂષાર્થને લીધે ગુજરાત, વિ. સં. ૨૦૧૦ના ભાદરવા વદી ૧૧ના દિવસે રાજસ્થાન અને મહારાષ્ટ્રમાં વિદ્યાર્થીગૃહ સ્થ. તેઓશ્રીને સ્વર્ગવાસ થયે. પાયા. સને ૧૯૧૪-૧૫માં, મુંબઈમાં સ્થપાયેલ આ મહાન જૈનાચાર્યને ૩૩ સ્વર્ગારોહણ અને સમય જતા અને શાખાઓ રૂપે વિસ્તાર દિન “દીક્ષા શતાબ્દી વર્ષ” ભાદરવા વદી ૧૧ના પામેલ શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય એ પણ હોઈ તેઓશ્રીનું પુણ્ય સ્મરણ કરીને, યુગવીર તેઓશ્રીની પ્રેરણું અને ભાવનાનું જ ફળ છે. આચાર્ય શ્રી વિજયવલભસૂરીશ્વરજી મહારાજ વિ. સં. ૧૮૮૧માં, પંજાબના શ્રીસંઘે લાહોરમાં સાહેબને કોટિ કોટિ વંદના. તેઓશ્રીને આચાર્ય પદવી આપી. અને તેઓશ્રીનું
આપણે જ આપણું ચેકીદાર • તમારું મકાન ભલે ગમે એટલું મજબૂત હેય, એ મકાનની દીવાલો ભલે સેનાની હોય, એના દરવાજા ઉપર ભલે ગમે એવી મજબૂત ચાકી રાખી હોય તો પણ મ ત આવીને ઘૂસી જવાનું છે.
૦ તમારી પાસે ભલે ગમે એવી રાઈફલ હોય કે મશીનગન હે ય, આવી રહેલા મોતને મારવાની કેઇને ય તાકાત નથી.
૦ જગતને મોટામાં મોટે ડેકટર તમારે મિત્ર હોય ને તમને જિવાડી દેવાની જબરી ઝંખના એના મનમાં જાગી હોય તેય એની તાકાત નથી કે એ તમને કાયમ જિવાડનારી ગોળી આપી શકે.
[આત્માનંદ પ્રકાશ
૧૭૨]

Page #15

શાસ્ત્રવિશારદ જૈનાચાર્ય
શ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબ . . . . સંકલન : શ્રી હીરાલાલ બી. શાહ
પૂ. સાધુ મહારાજે બ્રાહ્મણ પંડિત પાસે તઓશ્રીને જન્મ સને ૧૮૬૮ની સાલમાં જૈનશાએ ભણે. અનેકાન્ત શાસ્ત્રના અર્થો સૌરાષ્ટ્રના મહુવા ગામે થયો હતો. તેઓશ્રીના ઉકેલવા માટે એમતવાદના પૂરી ઓ પાસે પિતાનું નામ રામચંદભાઈ હતું. માતાનું નામ બેસવું પડે એવી દુખદ સ્થિતિ હતી. આવા સર્મથે કમલાબાઈ હતું. તેઓશ્રીનું મૂળ નામ મૂલચંદ સને ૧૯૦૩માં તેઓશ્રીએ કાશીમાં પ્રવેશ કર્યો. હતું. પિતાનું હિત સમજવામાં ગાફેલ રહેલા જૈનો તફ સંપૂર્ણ સૂગ ધરાવનારાઓ વચ્ચે, મૂળચંદે ભણવા તરફ પ્રારંભિક શિક્ષણ તરફ સ્વયંભૂ પ્રેરણા અને શક્તિથી સંસ્કૃત પાઠશાળા ધ્યાન ન આપ્યું અને ભમવા-રમવામાં મશગૂલ સ્થાપના કરી. ૫. સાધુ-મહારાજે અને જૈન બની આખરે જાગાર અને સટ્ટ સુધી પહોંચ્યો. સંતાનોને વિદ્વત્તાના રંગથી રંગવાની તેઓશ્રીએ તેના પિતાની આર્થિક સ્થિતિ સાધારણ હતી. પહેલ કરી. તે સંસ્થામાંથી અનેક તેજસ્વી જેન તેને જાગારમાં પૈસા હેમ્યા. તેથી તેના પિતાએ વિદ્વાને તૈયાર થયા છે. ' આકરો ઠપકો આપ્યો ઠપકો સાંભળવાથી તેની'તેઓશ્રીએ ઉત્તર હિંદુસ્થાન, મગધ અને અને ૩ઘડી, અને તેનું હદય એકદમ જાગ્રત બંગલ જેવા પ્રદેશોમાં વિચરીને હજારો માંસાથયું. તેની ખલેલી દષ્ટિને સંસાર વિષમ અને હારીને શુદ્ધાહારી બનાવ્યા છે કે અંબૂના વિચિત્ર ભા અને મોહમય વિહરણથી વિરક્ત જિનાલયોમાં પદેથી યાત્રીઓ બુટ પહેરીને થઈને તે કહેવાણની શેધ માટે ઉત્સુક બન્યા. જતા હતા. તે અનુચિત પ્રવૃત્તિને ઉપરિ અધિતે હવાગામમથી ભાવનગર શહેરમાં ગયા. કાર. દ્વારા દૂર કરાવી હતી ? મહાત્મા મુનિશ્રી વૃદ્ધિચન્દ્રજી મહારાજ સાહેબ “ કાશી”ના મહારાજા સાહેબના પ્રમુખ્યથી પાસે૫હોંચે મહારાજશ્રીને ઉપદેશ સાંભળીને સુશોભિત ભારતીય વિખ્યાત વિદ્વાનોની મહાતેમનાં ચરણો માં દીક્ષિત થવા તૈયાર થયો. શ્રી સભામાં તેઓશ્રીને “ આચાર્ય પદવીના ગુરૂ વૃદ્ધિચન્દ્રજી મહારાજ સાહેબે, તેને ૫ સમ ! સન્માનથી સમાનિત કરવામાં આવ્યા હતા. જીને અને વડીલોની સમેતિપૂર્વક સને ૧૮૮૭માં તેઓ શ્રી એ તત્વજ્ઞાનના મહાન ગ્રંથો લખીને દીક્ષા આપી. મુનિશ્રી ધર્મવિજ નામ, રાખ પ્રગટ કરાવેલ છે. તેઓશ્રીએ પાશ્ચાત્ય વામાં આવ્યું. ચારિત્રનું પરિપાલન, ગુરુભક્તિ , વિદ્વાનો સાથે મહત્વ પૂર્ણ પત્રવ્યવહાર કરીને નિષ્ઠ અને વિદ્યા ધ્યાનમાં સુગ પ્રયત્નશીલ- તે દેશમાં જૈન સાહિત્યને પ્રચાર કરવા સતત પણું આ ગણન યંગે તેઓશ્રીને અત્યુદય પરિશ્રમ કર્યો છે. તેઓશ્રીએ જનતામાં વિશ્વથવા માંડે. જાડી બુદ્ધિને માણસ પણ દઢ મિત્રીને ઉપદેશ કર્યો છે, અને માનવધર્મનો સક૯૫ના બળે પ્રબળ પુરુષાર્થ કરીને લેકમાન્ય પ્રચાર કર્યો છે. ઉત્કર્ષને પ્રાપ્ત કરે છે તેનું ઉદાહરણ તેઓશ્રીએ સને ૧૯૨૨ની સાલમાં એટલે વિ. સં. પિતાની જાતથી રજુ કર્યું છે. જેન સમાજને ૧૯૭૮ના ભાદરવા શુદિ ૧૪ના દિવસે તેઓશ્રીના ઉનત બનાવવાની ભાવના સેવતા તેઓશ્રીને સ્વર્ગવાસ થયા. તેઓશ્રીનું પુણ્ય સ્મરણ કરીને, સામાન્ય જનસમૂહમાથી -- - વિદ્વાનો શાસ્ત્ર વિશા જૈનાચાર્ય શ્રી વિજયસૂરી ઉ પન્ન કરવાની આકાંક્ષા જાગી.
શ્વરજી મહારાજ સાહેબને કોટિ કોટિ વે દના.

Page #16

શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા ભાવનગરની વિવિધ પ્રવૃત્તિઓ
૧. શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ માસિકનું પ્રકાશન, ૨. સાર્વજનિક ક્રી વાચનાલય.
૩. છાપેલી ધાર્મિક પ્રત અને ધાર્મિક પુસ્તકો, સંસ્કૃત, હિન્દી, અંગ્રેજી અને ગુજરાતી ધનિક પુસ્તકો અને નોવેલ વગેરે અત્યંત ઉપયોગી પુસ્તકોનો સંગ્રહ જેમાં છે તેવી લાઇબ્રેરીનું સંચાલન.
૪. ધાર્મિક પુસ્તકોનું પ્રકાશન અને વેચાણ - સંવત ૨૦૩૬ થી સંવત ૨૦૪૩ની સાલ સુધીના આઠ વર્ષમાં દશ પુસ્ત કે પ્રગટ કરેલ છે.
૫. શ્રી જૈન વે. મૂ સ ઘના કોલેજમાં ભણતા જરૂરીયાતવાળા વિદ્યાર્થી ભાઈઓને અપાતી શિષ્યવૃત્તિઓ.
૬. શ્રી ભાવનગર જૈન . મૂ. સંઘમાંથી, S S. c. ની પરીક્ષા માં, સંસ્કૃત વિષય લઈને, સંસ્કૃતમાં ઊંચા માર્કસ મેળવનાર વિદ્યાર્થી ભાઈઓ અને બહેનોને અપાતા પારિતોષિક ઈનામ.
૭. ધાર્મિક પુસ્તકનું લેખિત પરીક્ષા લેવાનું આયોજન અને ત્યારબાદ પરીક્ષામાં ઉત્તીર્ણ થયેલા ભાઈ ઓ અને બહેનેને સમારંભ યેજીને અપાતા નામે.
૮. વર્ષમાં છ તીર્થયાત્રા અને તીર્થમાં ભણાવાતી પૂજા, આવેલ સભાસદે ની સ્વામી ભક્તિ તેમજ ગુરૂભક્તિ કરવા માં આવે છે. - ૯ આસો સુદ દશમને દિવસે આચાર્ય શ્રી વિજયકમળસૂરીશ્વરજી મહારાજની સ્વર્ગારોહણ તિથિ અંગે ગુરૂભક્તિ નિમિત્તે સભાના હેલમાં ભણાવાતી પૂજા અને પ્રભાવના કરવામાં આવે છે.
૧૦. યથાશક્તિ સાધર્મિક ભક્તિ.
૧૧. નૂતન વર્ષના દિવસે સવારના ૯-૩૦ થી ૧૧-૦૦ સુધી સભાસદોનું સ્નેહ મિલન અને દુધ પાટ.
૧૨. કાર્તિક સુદ પાંચમને દિવસે સભાના હોલમાં કલાત્મક રીતે ગોઠવવામાં આવતા જ્ઞાન અને જ્ઞાનની પૂજા.
૧૩. આ સભાને ઉપરના હલને ઉપયોગ રૂ. ૬૦/- ભેટના લઈને વેવિશાળના શુભ પ્રસંગ માટે, કોઈ પણ પ્રકારના ઠંડા પીણા કે ચા, કેફી, વગેરે ન આપવાની શરતે આપવામાં આવે છે. જૈન સમાજના તમામ ભાઈઓ તેને લાભ લે છે.
૧૪. આ સભાને ઉપરને હેલ પર્યુષણ પર્વ દરમ્યાન સમૂહ પ્રતિક્રમણ તથા સામાયિક કરવા માટે ફ્રી આપવામાં આવે છે,
આવતો અંક આ માનંદ પ્રકાશને હવે પછીનો અંક તા. ૧૬-૧૨-૮૭ના રોજ પ્રગટ થશે. – તંત્રી
૧૭૪]
[આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #17

સમાચાર
માન્યવર સભાસદ બંધુએ અને સભાસદ અહેના,
૧. સહર્ષ જણાવવાનું કે સંવત ૨૦૪૪ના કારતક વદ ત્રીજ રવીવાર તા. ૯-૧૧-૮૭ રાજ “શેત્રુંજી ડેમ તીર્થ સ્થાને યાત્રા કરવા જવાનું છે. નીચેના સગૃહસ્થા તરફ્થી સવારે ૯-૦૦ વાગે તથા અપેારે સ્વામીભક્તિ કરાવવામાં આવશે તેમજ દહેરાસરમાં પૂજા ભણાવવામાં આવશે. ૧, શ્રી પ્રેમચંદ માધવજી તથા સ્વ. કુસુમબેન તથા સમજુબેન, ૨. શ્રી નાનાલાલ કુવરજી તથા અ. સૌ. અનાખેન નાનાલાલ,
૩. શ્રી મણીલાલ ફુલચંદના ધર્મ પત્ની લીદ્વીબેન તથા પુત્ર અશેાક મણીલાલ
૪
શ્રી અમૃતલાલ રતીલાલ ભગતભાઇ તથા તેમની ધર્મ પત્ની ચંદનબેન અમૃતલાલ ૫. શ્રી સ્વ. રતીલાલ રામજીભાઈ તથા તેમના ધર્મપત્ની વસતબેન રતીલાલ. આપશ્રીને ઉપરક્ત કાર્યક્રમ મુજખ તા. ૮-૧૧-૮૭ના રિવવારે સવારના ૯-૦૦ વાગે ડેમ તીર્થ ઊપર પધારવા આમંત્રણ છે.
×
૨. શ્રી ઘેઘા તીર્થ ઉપર સવત ૨૦૪૪ના માગશર વદ્દી અમાસ રવીવાર તા. ૨૦-૧૨ ૮૭ના રાજ યાત્રા કરવા જવાનું છે. ત્યાં પૂજા ભણાવવામાં આવશે અને નીચેના સદ્ગૃહસ્થા તરફથી સવાર અને બપાર સ્વામીભક્તિ કરવામાં આવશે.
૧. શ્રી કાન્તીલાલ લવજીભાઈ તથા સ્વ. પદ્માબેન કાન્તીલાલ.
૨. શ્રી ખીમચંદ પુરૂષોત્તમ ખરદાનવાળા તથા અ. સૌ. હુરકરબેન જેરાજ.
૩. શ્રી કુસુમબેન રમણીકલાલ સોંઘવી તથા પદ્માબેન રસીકલાલ સ`ઘવી.
૪. શ્રી રતીલાલ ગોવિંદજી શાહ તથા વસ'તમેન રસીકલાલ શાહ. ૫. લક્ષ્મીબેન માણે ચાંદ નાણાવટી હ; રમણીફ્રલાલ માણેકચંદ નાણાવટી. આપશ્રીને તા. ૨૦-૧૨-૮૭ ને રવીવારના રોજ પધારવા આમંત્રણ છે.
શ્રી જૈન આત્માનદ સભા ભાવનગર, તા. કે, હું આ આમંત્રણ ફક્ત મેમ્બરો માટે જ છે. કોઇ મેમ્બર સાથે ગેસ્ટ હશે તેા તેની એક ગેસ્ટની ફી રૂા. ૧૫૦૦ લેવાનું નક્કી કરેલ છે.
આ કટોબર-૮૭૩
ભેટ મળેલ છે
શેઠશ્રી કન્તિલાલ વૃજલાલ દલાલ તરફથી શ્રી જૈન આત્માનંદ સભાને લાકડાના મજબુત કેર અને સારા બે કબાટો ભેટ આવેલ છે. તે બદલ તેઓશ્રીના આભાર માનવામાં આવે છે.
~: સ્થાનિક સભાસદાને વિનંતી :—
નીચેના પુસ્તકે સભામાંથી મળી શકશે.
૧. શ્રી જિનેન્દ્ર દર્શન ચાવીસી ૨. પંચપ્રતિક્રમણાદિ સૂત્રા ૩. એ પ્રતિક્રમણાદિ સૂત્ર
મૂલ્ય
..
૮-૦૦
૬-૦૦
3-00
[૧૭૫

Page #18

યાત્રા પ્રવાસ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા તરફથી શ્રી તારંગા પંચતિથીને બે, દિવસને યાત્રા પ્રવાસ રાખવામાં આવ્યો હતો. તા. ૧૮-૯-૮૭ ને શુક્રવારના રોજ રાત્રીના ૧૨-૩૯ મિનીટે બે લકઝરી બસમાં સભાસદ ભાઈઓ અને બહેને નીકળીને, સેરીસા, પાનસર, મહુડી, વિજાપુર અને આગલે ડ પૂજા, સેવા, દશન વગેરે કરીને તા. ૧૯-૯-૮૭ના રોજ રાત્રીના તારંગાઇ તીર્થ આવ્યા હતા. ત્યાં તા: ૨૦-૯-૮૭ના રોજ સવારે પૂજા સેવા કરીને રાગરાગણી પૂર્વક પંચકલ્યાણકની પૂજા ભણાવવામાં આવી હતી. બપોરના બે વાગે ત્યાંથી નીકળીને, ઈડર અને હિંમતનગરના દેરાસરના દર્શન કરીને, રાત્રીના ભાવનગર આવ્યા હતા. સહકાર બદલ આભાર માનવામાં આવે છે.
તારંગા યાત્રા પ્રવાસમાં સ ધ પૂજનને લાભ લેનાર સભાસદ ભાઈ એના નામ :(૧) દે શી જમનાદાસ હીરાચંદ (૭) શેઠ ધનવંતરાય હિરાચંદ (૨) શેઠ ચુનીલાલ પોપર્ટલાલ ' (૮) શેઠ નવનીતરાય ચુનીલાલ
(૩) શેઠ મોહનલાલ છગનલાલ ' (૯) શેઠ રતીલાલ ગીરધર . (૪) શેઠ જસવંસરાય મુળચંદ '' (૧) શ્રીમતી ભાનુબેન જ સંવંતરાય ' (૫) શેઠ શાન્તીલાલ લાલચંદ હારીજવાળ (૧૧) વાંકણું કાંતીલાલ હેમરાજ
(૬) શેઠ પ પટલાલ રણછોડભાઈ (૧૨) શેઠ રતીલાલ સાકરચંદ
-
-
લેખકોને વિનંતિ પ. પૂ. મુનિભગવંત, પૂ. સાધ્વીજી મહારાજે, લેખક ભાઈઓ અને બહેને તેના જૈન દર્શન, જૈન સાહિત્ય, જેને ઈતિહાસ અને જૈન ધર્મના કથાના લેખે મોકલી આપવા વિનંતી છે.
ઇનામ વિતરણ શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા તરફથી, શ્રી ભાવનગર જૈન : મૂ. સંઘમાંથી, ૨૦૪૩ની. સાલમાં S S. C. ની પરીક્ષા માં, સંસ્કૃત વિષય લઈને, સાસ્કૃતમાં ૮૦ ટકા ઉપર માર્કસ મેળવનાર વિદ્યાર્થી ભાઈઓ અને બહેનોને કુલ રૂ. ૭૦૨ ના પારિતોષિક ઈનામ આપવામાં આવેલ છે. જેમાં શ્રી ચેતનકુમાર રમણીકલાલ શાહ નંબર પહેલે છે. જેના માર્કસ સ સ્કૃતમાં ૧૦૦ માંથી ૯૧ છે. તેઓને રૂ. ૧૦૧નું પરિૌંષિક ઈનામ આપવામાં આવેલ છે તેને અભિનંદન.
નૂતન વર્ષે ભેટ આપવા લાલક પુસ્તિકા શ્રી સત્યુત-સેવા સાધના કેન્દ્ર કેબા તરફથી નૂતન વર્ષાભિનદનની શુભેચ્છા તરીકે મોંઘા ગ્રીટીંગ કાર્ડઝને બદલે સુવિચાર પ્રેરક પુસ્તિક મેકલવામાં આવે છે. સંવત ૨૦૪૪, સને ૧૯૮૭-૮૮ માટે “જીવન જાગૃતિ” બે પુસ્તિકા સભાને મળેલ છે તે બદલ તેઓશ્રીને આભાર માનવામાં આવે છે.
૧૭૬,
{ આત્માનંદ-પ્રકાશ

Page #19

શ્રી ચંદનબાળા કન્યા શિક્ષણ શિબિર (ક્રમાંકે ૨૫)
૧૫ થી ૪૫ વર્ષ ની બહેને માટે સં'yણ સમયની દસ દિવસની નિઃશુલંક બિનસાંપ્રદાયિક આ શિબિર પૂ. સા દેવીશ્રી સૂર્ય પ્રભાશ્રીજી તથા વાચનાદાત્રી પૂ. સા. દિવ્યપ્રભાશ્રી જી આદિની પાવન નિશ્રામાં થશે. તેના પ્રારંભ કાતિક સુદ ૩ તા. ૨૫-૧૦-૮૭ના રવિવારે સવારે ૯-૦૦ વાગે. પૂર્ણાહુતિ કાતિક સુદ ૧૩ના મંગળવારે તા. ૩-૧૧-૮૭ અને ઇનામી મેળાવડા કાતિક વ૮ ૯ ના તા, ૧૫-૧૧-૮૭ના રવિવારે સવારે થશે. આ શિબિરમાં મુંબઈ તથા મુંબઈ બહારની બહેનો ભાગ લઈ શકે છે. બહારગામની બહેન શિબિર સ્થળે પિતાનું નામ-સરનામુ વહેલી તકે મોકલી આપે. અને તા. ૨૪-૧૦-૮૭ના સાંજે અથવા ૨૫-૧૦-૮૭ના સવારે શિબિર સ્થળે આવી જાય. મર્યાદિત સમા લેવાની હોવાથી વહેલી તકે ફોર્મ ભરીને આપી જવા નમ્ર વિનંતી. ફે મેં પ્રાપ્તિસ્થાન ) શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામી જૈન દેરાસર/ઉપાશ્રય શિબિર સ્થળ > ટેબી નાકા, જીલ્લા થાણા. પીન નં', ૪૦૦ ૬૦૧, સ'પક સ્થાન ) ફોન ન'. પ૯૨૩૮૯
વધુ વિગત માટે પૂ . સા. ને (શબિરસ્થળે સંપર્ક સાધવા.
સભાસદ બધુઓ અને સભાસદ બહેનો, A સવિનય જણાવવાનું કે સં', ૨૦૪૪ કારતક સુદિ ૧ ને શુક્રવાર તા. ૨૩-૧૦-૮૭ના રોજ બેસતા વર્ષની ખુશાલી માં મંગળમય પ્રભાતે આ સભાના સ્વ. પ્રમુખશ્રી શેઠશ્રી ગુલાબચંદભાઈ આણુ દજી તરફથી પ્રતિવર્ષ કરવા માં આવતી દુધ પાટીમાં (૯-૩૦ થી ૧૧-૦૦ ) આ પશ્રી ને પધારવા અમારું સપ્રેમ આમત્રણ છે.
કાર્તિક સુદિ પંચમીને મંગળવાર સભાના હાલમાં કલાત્મ રીતે જ્ઞાન ગોઠવવામાં આવશે તે દર્શન કરવા પધારશોજી.
આત્મકલ્યાણ અર્થે પૂજા ભણાવવામાં આવી આચાર્ય શ્રી વિજયક મળસૂરીશ્વરજી મહારાજની સ્વર્ગારે હણુ તિથિ અને ગુરૂ ભક્તિ નિમિત્ત તથા આ સભાના ભૂતપૂર્વ ઉપપ્રમુખ સ્વ. શેઠ ફતેહચંદ ઝવેરભાઈ શાહની જમ તિથિ હોવાથી તેમના પુત્ર ભાઇ હિંમતલાલ તરફથી સ્વગ રથના આત્મકલ્યાણ અથે ભાવનગર જેન આમાનદ સભાના લાઇબ્રેરી હાલ માં સ', ર૦૪૩ના આસો સુદ ૧૦ શુક્રવારના રોજ શ્રી ૫ ચક૯યાણકી પૂજા ભણાવવામાં આવી હતી અને પ્રભાવના કરવા માં આવી હતી.
| ૦ કુદરતના એ નિયમ આ પણે કાયમ યાદ રાખીએ કે કેઇનેય રડાવનારો જીવનમાં કદી હસી શકતા નથી, કોઈનેય દુઃખી કરનારા જીવનમાં કદી સુખી થઈ શકતા નથી અને કોઈનેય મારી નાખનારો શાંતિભ યુ" જ વન જીવી શકતા નથી.
(‘સહકાર દશન’ માંથી).

Page #20

Atmanand Prakash
(Regd. No. G. BV. 31
• સમયા ), પો.કા.૨
એ ભડવીરે-નરવીર દાન મીર જાગા, મડળી બનાવી. નિરાધારના આંસુ લુછવાં, કવિએ.-લેખ કા-ચિત્ર કારે કલાકારે જાગો, યુવાનીમાં કાંઈ ક કરી લે ધાને આનંદ મળશે, - ચારે બાજુ ના સમાચારો ભય ક ર છે. જે તમારા જીવનનું ઉમદા ભાતુ' બની રહેશે. અખ મારે દુકાળની ભેંકાર સ્થિતિન વણ ન આવતી નવી પેઢીને દીવાદાંડીરૂપ બની રહેશે. ક૨તાં થાકતા નથી. આભ ફાટયું છે. શે' વધુમાં પુન્યનું ભાતું તો ખરું જ ! થીગડું' દેવાય ? પશુએ ઘાસ ને પાણી વિના જીવનમાં મળી છે, ચાર દિવસની જુવાની, માતને ભેટી રહ્યા છે. દયાળુ તે શું હવે તે શણગાહી દો એને, તે તો ધૂળધાણી. #ર માથુસનાંય કાળ જ કંપી ગયા છે. સકાઓ
- કવિઓ ને લેખકો, ચિત્રકારો ને સંગીતકાર પછી આવતાં કાળઝાળ દુકાળની એધાણ વર્તાઈ
હવે તો તમારી કલમથી કરુણા વહાવે. શબ્દ માં ૨હી છે.
સહાનુભૂતિ પ્રગટાવા, ૫'ક્તિઓ માં પ્રકાશ પાથરે. હવે ૫૫ નહિ તે પુરુષનો પાં ખડીથી નહિ વા કયામાં વલ વલા ૮ જગ હા, વાસ્તવિકતાન ચ લે ! બગીચાના બગીચા ખડડી દેવા પડશે ! દર્શન કરાવા. ૨'ગની પી'છી થી પ્રાણી છે. ટીપે ટીપે સરોવર ભરવાની વાતે મૂર્ખામી પાકાર દર્શાવે, જેમાં પાણી અદેશ્ય હાય ને કહેવાશે ! , નવી રે મુશળધાર વરસે ! સમયના પાંસળી એ ગણી શકાય. રા'ગીતક, રે ગળા ની પાકાર છે, જગડુશા હો જાગે! જરા તમારા સ્કુલ દી જગ, ડો ને એ સૂતેલા શેઠીયા એની ઊંઘ આ મનચ મન પર બ્રેક લગાવી દે. તમા રા ખર્ચા ઉડાડી દે દાનનાં ઝરણાં વહેવડાવે. યુવાનોનાં એને લગામ નાંખી દે, કરકસર જ નહિ ! પેટે કાળજામાં સેવા ના શબ્દે કોતરે. આ તાકાત પાટા બાંધીને પણ આ સામે ઊભેલાં કાળને આપના માં છે. કલમ તલવારને ય ઝુક, વી શકે છે. સ'ભાળી લે, સમય છે ઇતિહાસમાં અમર થઈ શબ્દો સહતનતનેય ઉથલાવી શકે છે સ 'ગીતના જવાના ! .
સૂરે પથ્થરનેય પીગળાવી શકે છે. તો એ કલયુવાન ! જરા મે. જશા ખ-ટી. વી. સિનેમા મની કે સબ કરુણાનાં ઝરણાં નું વહાવી શકે ?
શા શ.માથા દૃષ્ટિનું સ જ ન કરી શકે તે નવલકથા – બાગબગીચા – હરવું ફરવું* - સુ વાળા પશ ને વ્યર્થ વ તા માંથી બહાર આવે. જરા
સૃષ્ટિને જીવતદાન ન આપી શકે ? સ્વજ માતેલા નજર કરી વાસ્તવિકતા ઉ૫૨. સમયના પે કાર
હાથીને ના એ શ કે; તે આ દુ" ;[ળના તાંડવને છે. તમારી શક્તિએ કામે લગાડે. સૈકા એ પછી નીચી ન શકે ? તા તયાં જ થઈ જા . બસ આવતા આ દુગમ દુષ્કાળ છે. હદય માં સેવાની
આ જ આ જના સમયના પા કા૨ છે જાત પેટાવા, પહોંચી જાવ તમારા મિત્રોની ‘હિં સા નિવારણ ” માંથી સાભાર ઉધૂત
ત'ત્રી. શ્રી કાંતિલાલ જે. દોશી એમ એ
પ્રકાશક : શ્રી જૈન સમાનદ્ સભા, ભાવનગર, પ્રદો : શેઠ હેમેન્દ્ર હરિલાલ આનંદ પી. પ્રેસ, સુતા ૨વા૪. બા ૧નગ ૨.

Page #21
| મુસ્ત : 84 સન : 1986 - 81 શંવત : 20 83 For Private And Personal Use Only