Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
ઞામ સ. ૮૩ (ચાલુ) વીર સ’. ૨૫૪ વિક્રમ ૨. ૨૦૭૪ આસા
www.kobatirth.org
S
પ્રકાશ
તારા ચિત્તમાં દાખલ થાત
ખુલ્લા
કાલે રાતે, નિન શય્યામાં એકલા બેસીને હું મારા ગત જીવનની કેટલીય વાતાને વિચાર કરતા હતા; એવામાં મે' સાંભળ્યું કે તુ મારા મનને કહે છે.—“ અરે મસ્ત, અરે મુગ્ધ, અરે ભાનભૂલા, તે તારા બધા ખારણાં ખુટ્ટા રાખ્યા હતાં, તારા ઘરમાં આ ચંચળ સ'સારનાં બધા છાયા પ્રકાશ, બધી ભૂલ, બધી ધૂળ, બધાં દુઃખ શાક, બધાં ભલાંબુરાં અને ગીતગ ́ષ સાથે વિશ્વે પ્રવેશ કર્યાં હતા, તેની સાથે તારી ખુલ્લી બારીમાંથી અજ્ઞાતપણે અસંખ્યવાર હુ' ઉતરી આવ્યો હતા. બારણાં 'ધ કરીને જો તું મારૂ નામ જપતા હાત તા હું તારા ચિત્તમાં નિઃસ ંદેહ દાખલ થાત.
,
શ્રી રવિન્દ્રનાથ ટાગાર,
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પુરૂષાર્થ ને પ્રારબ્ધ
પ્રારબ્ધ અને પુરૂષાથ એ બે શબ્દ સમજવા જેવા છે. પુરૂષાથ કર્યા વિના પ્રારબ્ધની ખબર ન પડી શકે. પ્રારબ્ધમાં હશે તેમ થશે એમ કહી બેસી રહ્યો કામ ન આવે. નિષ્કામ પુરૂષ કરવા, પ્રારબ્ધને સમપરિણામે વેદવુ, ભોગવી લેવુ' એ મેટો પુરૂષાર્થ છે. સામાન્ય જીવ સમપરિણામે વિકલ્પ રહિતપણે પ્રારબ્ધ વેદી ન શકે. ત્રિષમ પરિણામ થાય જ. માટે તે ન થવા દેવા એછા થવા ઉદ્યમ સેવવા. સમણું અને વિકલ્પ રહિતપણુ' સત્સ’ગથી
આવે અને વધે.
પુસ્તક : ૭૫]
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૭
×
×
X
નિરાબાધપણે જેની મનેાવૃત્તિ વહ્યા કરે છે, સંકલ્પ વિકલ્પની મ'દતા જેને થઈ છે, પચ વિષયથી વિરક્ત બુદ્ધિના અંકુર ફુટ્યા છે; કલેશના કારણે। જેણે નિમ્મ્મૂળ કર્યાં" છે, અનેકાંત દૃષ્ટિને જે સેવ્યા કરે છે. જેની માત્ર એક શુદ્ધ વૃત્તિજ છે તે પ્રતાપી પુરૂષ જયવાન વર્તો, આપણે તેવા થવાના પ્રયત્ન કરવા જોઇએ.
સુખધામ અન ́ત સુસ'ત યહી, દિન રાત તદૂધ્યાન મહીં; પરમશાન્તિ અન ંત સુધામય જે, પ્રણમુ પદ તે વરતે જય તે.
પ્રકાશક : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર
આકટાબર : ૧૯૭૮
For Private And Personal Use Only
શ્રીમદ્ રાજચન્દ્ર
| અંક : ૧૨
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
: અનુક્રમણિકા :
લેખ
લેખક
પૃષ્ઠ
નિરાભિમાનીને હંમેશા શાંતિ હોય છે. | સ્વ. ઓ.શ્રી વિજયધર્મસૂરિ ૧૯૭ એકલા આવ્યા, જીવન ધ્યેય, વીજ ઝબકારા (કાવ્ય)
કમળાબેન ઠક્કર ૧૯૮ એક મહાન વિભૂતિ સ્વ. આ.શ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મહારાજ જયભિખુ ૧૯૯ સ્વાદુવાદ જ અમૃતવાદ છે
પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ ૨૦૩ મુંબઈ પ્રાર્થના સમાજમાં પૂ.આ.શ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મ.ની ગુણાનુવાદ સભા २०६ હરીબળ માછી
સુશીલ २०६ સંયમની સાધનાનાં જીવત દષ્ટાંત
ડો. સેનેજી ૨૧૨ પેટન સાહેબેની નામાવલિ
૨૧૩ વાર્ષિક અનુક્રમણિકા
२१७ સમાચાર સંચય
૨૧૯
આ સભાના નવા આજીવન સભ્ય શ્રી ભીખુભાઇ તલકચંદ જસાણી (ઉમરાળાવાળા) ભાવનગર શ્રી શાંતિલાલ લાલચંદ શાહ (હારીજવાળા) ભાવનગર - ડો. રમણલાલ ચીમનલાલ શાહ M A. (Phd.) મુંબઈ
સભાસદ બં ધુઓ અને સભાસદ બહેનો,
ઋવિનય જણાવવાનું કે સં'. ૨૦૩૫ કારતક શુદિ ૧ બુધવાર તા. ૧-૧૧-૭૮ના રોજ બેસતા વર્ષની ખુશાલીમાં મંગળમય પ્રભાતે આ સભાના સ્વર્ગસ્થ પ્રમુખ શેઠશ્રી ગુલાબચંદભાઇ આણ'દજી તરફથી પ્રતિવર્ષે કરવામાં આવતી દૂધ પાર્ટીમાં { ¢ાથી૧૧ ) આપશ્રીને પધારવા અમારૂં' સપ્રેમ આમંત્રણ છે.
કાર્તિક શુદ પંચમીને રવીવાર સભાના હોલ માં કલાત્મક રીતે જ્ઞાન ગેડ વવા માં આવશે. તે દર્શન કરવા પધારશોજી.
આમકલ્યાણ અર્થે પૂજા ભણાવવામાં આવી
આચાર્ય શ્રી વિજયકમનસૂરીશ્વરજી મહારાજની સ્વર્ગારોહણ તિથિ અ ગે ગુરુભક્તિ નિમિત્તે તથા આ સભાના ભૂતપૂર્વ ઉપપ્રમુખ સ્વ. શેઠ ફતેહુથ દ ઝવેરભાઈ શાહની જેમ તિથિ હોવાથી તેમના પુત્ર ભાઈ હિંમતલાલ તરફથી સ્વર્ગસ્થના આતમકલ્યાણ અર્થે ભાવનગર જેન આ માનદ સભાના લાઈબ્રેરી હાલમાં . ૨૦૩૪ના આ સુદી ૧૦ બુધવારના રોજ શ્રી પંચ કહેયાણકની પુજા ભણાવવામાં આવી અને પ્રભાવના કરવામાં આવી હતી.
For Private And Personal use only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ સભાના નવા માનવંતા પેટ્રન શ્રી દીનેશભાઈ વીરચંદભાઈ શાહ
જીવનની ટુંકી રૂપરેખા
ગ્રામ્ય પ્રદેશમાં ઉદ્ગમ પામેલ પુષ્પને નવપલ્લવિત કરનારી શહેરી રશ્મિના સગથી સંપૂર્ણ વિકસિત બની શકે છે. તેનું અજોડ દૃષ્ટાંત ભાઈશ્રી દિનેશ વીરચંદ શાહ.
જન્મસ્થાન પડધરી ૧૯૪૭ માં સહુન્નરશ્મીના પ્રથમ દર્શન કર્યા. આમ જનતાની મુશ્કેલીઓને અનુભવ શૈશવકાળમાં કર્યો. માતા અને પિતાના સંસ્કારથી પુષ્પને અનેરી સૌરભ મળી. માતા-પિતાની મહેચ્છાને માન આપી, મુંબઈ શ્રી
મહાવીર જૈન વિદ્યાલયમાં રહી મુંબઈ કેલેજમાં અભ્યાસ શરૂ
પર કર્યો. વડીલબંધુ વિનોદભાઈ વગેરેના શિરે કુટુમ્બની જવાબદારી હતી તેથી નચિંત હતા. પરંતુ એક જ વર્ષમાં વિદ્યાલય છોડી ઘેર રહી અભ્યાસ ચાલુ રાખે. નોકરી પણ સ્વીકારવી પડી અને બીમની ઉપાધિ ઉપલબ્ધ કરી. ૧૯૬૯ માં પિતાશ્રી દિવંગત થયા, શોકની ઘેરી છાયા કુટુમ્બ પર પ્રસરી ગઈ.
પિતાશ્રીની સંસ્કારી ભાવના, હિંમત ને તમન્ના વારસામાં મળેલ, તેથી નોકરીને ત્યાગ કરી ધંધામાં ઝૂકાવ્યું. ધીમે, ધીમે પ્રગતિના સોપાન સર કરવામાં ઈશ્વરી સહાય મદદરૂપ બની. જાત પરિશ્રમ, ખંત, શુભ ભાવનાના બળે વેપારી મંડળની ચાહના મેળવવામાં યશસ્વી બન્યા. આજે ‘ મેસર્સ જયેશ એન્ટર પ્રાઈઝ’ નામની પેઢી તેઓશ્રી ચલાવે છે. ધંધાકીય પ્રવૃત્તિમાં રચ્યા પચ્યા રહેવા છતાં ધાર્મિક, સામાજીક પ્રવૃત્તિમાં પણ પૂરતુ લક્ષ આપે છે. તે માટે તેઓશ્રી પરમ પૂ. શ્રી જયાનંદવિજયજી મહારાજ (તેમના સંસારી મામા ) સાહેબના ખૂબ ત્રાણી છે. જાહેર ક્ષેત્ર, શિક્ષણ અને સમાજ ઉત્કર્ષ માટેની ભાવના હરહંમેશ હૃદયસ્થાને બીરાજે છે.
તેઓશ્રીએ જામનગર અને હાલાર વિશાશ્રીમાળી જૈન યુવક મંડળ, મુંબઈના માનદ્ મંત્રીપદને વર્ષો સુધી દીપાવ્યું. અત્યારે શ્રી જામનગર અને હાલાર, વિશાશ્રીમાળી જૈન યુવક મંડળ મુંબઈ, સંચાલિત જામનગર જૈન સમાચાર ( માસિક ) ના માનદ્ તંત્રી તરીકે સેવા આપી રહ્યા છે.
શ્રી ગોકળદાસ ડાહ્યાભાઈ શાહ વિશાશ્રીમાળી વણિક વિદ્યોતેજક સંસ્થા ( જામનગર) ને સુવર્ણ જયંતિ મહોત્સવ ( સને ૧૯૭૪ ) ઉજવાયેલ ત્યારે મુંબઈ સમિતિના સભ્ય તરીકે સેવા અર્પી હતી.
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એ૯૩ બોયઝ યુનિયન (શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલય ) તેમજ અન્ય સામાજિક અને શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ દ્વારા સેવાનું કાર્ય કરી રહ્યા છે.
તેમના દરેક કાર્યમાં તેમના ધર્મપત્ની અ. સૌ. હંસિકાબહેન સંપૂર્ણ સાથ સહકાર આપી, તેમના યશમાં ભાગીદાર બની રહ્યા છે.
શ્રી મહાવીર જૈન વિદ્યાલયના એડબેયઝ યુનિયન દ્વારા પ્રસિદ્ધ થતાં “ વિદ્યાલય દર્શનના સંપાદક સલાહકાર મંડળમાં તેઓશ્રી સેવા આપી રહ્યા છે. ઉપર્યુક્ત મંડળની વ્યવસ્થાપક સમિતિના પણ તેઓ સભ્ય છે. શ્રી મહાવીર વિદ્યાલયના આજીવન સભ્ય છે.
સામાજિક, શૈક્ષણિક પ્રશ્નો પર તેઓ સુંદર રીતે લેખ લખે છે. તેમજ તે પ્રશ્નોના વિવિધ પાસા ઉપર ચર્ચાઓ દ્વારા વેધક પ્રકાશ પાથરે છે. | સામાજિક ઉત્કર્ષ માટેની ઉત્તમ ભાવના ખૂબ પ્રશંસનીય છે. જરૂર એક દિવસે આ શુભ ભાવના ઉત્તમ પરિણામ લાવશે તે નિઃશ ક છે.
仔听听听听听
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
વર્ષ : ૭૫
www.kobatirth.org
શ્રીમાનંદ
તંત્રી : શ્રી ગુલાબચ'દ લલ્લુભાઈ શાહ વિ. સુ'. ૨૦૩૪ આસા : એકટાખર ૧૯૭૮
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક : ૧૨
નિરાભિમાનીને હંમેશા શાંતિ હોય છે
અભિમાનથી જ મનુષ્યે વિત`ડાવાદ કરીને પેાતાની જિંદગી ત્ય ગુમાવી દે છે; ને પરભવમાં અનેક દુ: ખેાના ભાગી થાય છે. તે વખતે અભિમાન કાંઇ આડુ આવતું નથી, પરંતુ જીવ ઉલ્ટો કોડીના અને છે.
નિરાભિમાની પુરૂષ! અહંકાર-મમકારના શત્રુ હૈાવા સાથે સત્યપક્ષના પક્ષપાતી હોય છે. તેઓનાં હૃદયકુહરમાં વિવેક-વિનય અને શમ-ક્રમાદિની દીવાળી પ્રકટે છે જેને લીધે વસ્તુત: જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર રૂપ રત્નત્રયીને જોઈ શકે છે, તેમજ અન્યને પણ તેને પ્રકાશ કરાવી શકે છે. માનની અસ્તદશામાં મનુષ્યા ગુણીના ગુણગાન કરવામાં ભાગ્યશાળી નિવડે છે. સ્વયં ગુણી અને ગુણાનુરાગી એ એ પ્રકારના પુરૂષા ચારિત્રગુણ અને દશ નગુણુ પામી શકે છે, તે સિવાયના અભિમાનપર્યંત ઉપર ચઢેલા ગુણદ્વેષી પુરૂષ વાસ્તવિક વસ્તુને ન જાણવાથી મિથ્યાત્વભૂમિ ઉપર સ્થિત છે, એમ સભળાય છે. તેને માટે જુએ નીચેના એ શ્લોક :- -
गुणी च गुणरागी च गुणद्वेषी च साधुषु । श्रूयन्ते व्यक्तमुत्कृष्टमध्यमाधमबुद्धयः || ६०|| तेच चारित्र सम्यक्त्व मिथ्यादर्शनभूमयः । अतो द्वयोः प्रकृत्येव वर्तितव्यं यथाबलम् ॥ ६१ ॥ ( શ્રીમદ્યશોવિજયકૃત મા દાત્રિશિકા )
For Private And Personal Use Only
સ્વય’ગુણી, ગુણાનુરાગી અને સાધુજને માં દ્વેષ ધારણ કરનાર એવા ત્રણ પ્રકારના પુરૂષા સ્પષ્ટ રીતે સ ંભળાય છે. તેએને અનુક્રમે ઉત્કૃષ્ટ, મધ્યમ અને અધમ સમજવા. (૩૦) વળી તેઓને અનુક્રમે ચારિત્ર, સમ્યક્ત્વ અને મિથ્યાદર્શનની ભૂમિ ઉપર રહેલા એટલે કે ચારિત્ર સમ્યક્ત્વી અને મિથ્યાદષ્ટ સમજવા, તેટલા માટે વિવેકી પુરૂષે પ્રથમના બે પ્રકારના માગમાં યથાશક્તિ, વન કરવું, પરંતુ ત્રીજાની એટલે કે ગુણુદ્વેષીપણાની રીતભાતને દૂર તજવી.(૩૧) —સ્વ. આ. શ્રી વિજયધર્માંસૂરિ
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
6 એકલા આવ્યા 8 ( કાચબો કાચબી.. હીંચ)
એકલા હતા, એકલા આવ્યા, એકલા જાવાનું, નથી કોઈ સાથે રહેવાનું, વૃથા શું ફેગટ ફાંફાં ખાય! મારૂં મારૂં કરી મમતની તે જાળ રચી જગમાંય, એક પછી એક દોર વધારતા ગુંચવાતી અતિ જાય. બુરાઈ કરવામાં નવ બાકી રાખતા સ્વારથમાંય, પણ કર્યા તે ભેગવવા એ લેખ લખ્યા ન ટળાય. સાધન સત્તા ધન વૈભવનું ગૌરવ રાખે સદાય, રહ્યું ન કેઈનું રહેવાનું ના કેઈ રંક ઘડી કઈ રાય. પર નિંદાનો પાર ન રાખ્યા સાચાં જૂઠાં માંય, વેર ને ઝેરની જિંદગીમાં ન કર્યા સુખી કે ન તું થાય. જન્મ ધર્યાનું સાર્થક જાણ ઊતારે આચાર માંય, થાવ ભલા કર ભલુ કેઈનું એજ ચાહે જગ રાય
વાવાઝana
જીવન ધ્યેય (સારંગ....ત્રિતાલ),
તિમિર મહી તરફડતાં દેખી દીપક કરે લઈ ધરજો, અટવાતાં અજ્ઞાન જેને જ્ઞાન દિશા સૂચન કરે. રૂંધાયા મુંઝાયાઓનાં હૈયાંને હળવા કરજે, અનુપમ ઘટના કર્મ તણી સમજાવા પી ના વિસર. જેનું કઈ જગતમાં નહિ તેનાં થાતાં નવ ડરજે, રહેવું પડે તે સહી દુખીના આંસુ હોવાને ફરજો. દુનિયાને સ્વામી જગ સેવે તેવા યત્ન આદર મનુષ્ય જીવનનું એજ ધ્યેય મનમાં રાખી જગમાં ફરે.
આ વીજ ઝબકારે છે (તિલ–દ..ત્રિતાલ)
જાણે કે જિંદગી ખરે છે વીજ તણો ઝબકારે; તે શાને મમતા બાંધે પ્રપંચ ગણુત પ્યારે. માયા માયા કરતાં મુરખ માયા રસ લે સારે, અમરપણું પામે જાણે કે જાવા ના વા. કર્યા કર્મ ભેગવવાં કહે પણ પિતે બાંધે ભાર, બંધાએલ બંધાશે વળી ઉગરવા દૂર આરો કરણી કથની ઉભય જુદી ના કે'થી એ ડરનાર, બહિર રૂડો ને અંદર કુંડ પરોપદેશ સારો. ઉદય તેમજ અસ્ત આખરે દુઃખમહીં સમજનારો, પસ્તા પૂરે પણ ગયે સમય ફરી ના મળનારો.
કમળાબેન ઠક્કર
૧૯૮
ખતમાન ૬ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
www.kobatirth.org
iiiiiiiiiiiiiiiiiiii
એક મહાન વિભૂતિ સ્વ. આચાર્ય શ્રી વિજયધર્મસૂરિશ્વરજી મહારાજ
–જયભિખુ જ્ઞાન એ જીવનનું અમૃત છે, અને કેળવણી જતાં વિ. સં. ૧૯૭૮માં ભાદરવા સુદિ ૧૪ના એ સંસારનું 'કલ્પવૃક્ષ છે. આ વૃક્ષનાં ત્રણ રેજ ગ્વાલિયરથી ૭૨ માઈલ દૂર આવેલ શિવકળે એ વિવેક, દર્શન અને ચારિત્ર્ય છે. આ પુરી ગામમાં સ્વર્ગવાસ પામ્યા. અમરફળાની સંસારને સંપ્રાપ્તિ થાય, એ .
શ્રી વિજયધર્મસૂરિજીની અંતરની તમન્ના માટે આપણા ઋષિ-મુનિઓ, આર્ષદ્રષ્ટાઓ ને
જેના દર્શન અને જૈન તત્ત્વજ્ઞાનને ભારતભરમાં યુગપ્રધાન પુરૂષ સદા કાળથી પ્રયત્ન કરતા
પ્રસાર થાય અને ભારતના સીમાડા ઓળંગી, આવ્યા છે.
સાગર પાર કરી પશ્ચિમના દેશમાં પણ એને પિતાના પુરુષાર્થ દ્વારા અમર નામના મૂકી પ્રસાર થાય તેવી હતી. અને આ માટે જૈન જનાર આવા યુગપ્રધાન પુરૂમાં સ્વ. શાસ્ત્ર વિદ્વાને, ઉપદેશકે ને પ્રચારકો તૈયાર કરવાની વિશારદ આચાર્ય શ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજીનું એમણે હામ ભીડી હતી. આ યનમાં તેઓએ સ્થાન અગ્રગણ્ય છે. જ્ઞાન અને કેળવણીના સમાજને મહાન પંડિતો, આગમજ્ઞાતાઓ, સર્વાગી વિકાસ માટે વિદ્યાગ્રંથે, વિદ્યાલય ને વક્તાઓ, લેખક ને સંશોધકેની ભેટ ધરી છે; વિદ્યાર્થીઓ તૈયાર કરી સમાજ અને દેશને તેમ જ, એથી આગળ વધી, તેઓએ છે. ચરણે મૂકવાની તેઓશ્રીની તમન્નાએ તેમને હર્ટલ, ડે. શુબ્રીંગ, ડે. વિન્ટરનીત્સ વગેરે નવયુગપ્રવર્તક'નું બિરુદ અપાવ્યું હતું. યુરોપીય વિદ્વાનને પણ પોતાના તરફ આકર્ષ
આ નવયુગના દ્રષ્ટા અને પ્રવર્તક આચાર્ય ભારતવર્ષમાં આવવા પ્રેર્યા હતા, ને જૈન ધર્મના શ્રી વિજયધર્મસૂરિજી મહારાજ સૌરાષ્ટ્રની પ્રશંસક બનાવ્યા હતા, ભૂમિના રત્ન હતા. તેઓની જન્મભૂમિ મહુવા એમની પછી આ કામ તેમના સમર્થ હતી, ને દીક્ષાભૂમિ ભાવનગર હતી. અને વિદ્યા શિષ્યોએ ઉપાડી લીધું. અને તેઓએ પિતાના અને કેળવણીની એ વખતે માતૃભૂમિ લેખાતાં ગુરુનું કામ આગળ ધપાવવા યથાશય યત્ન કર્યો. મિથિલા, બિહાર-બંગાળ અને ઉત્તર પ્રદેશને આ પ્રયત્નના પરિણામે ગુરૂમહારાજનું કામ સારૂં તેઓએ પિતાની કર્તવ્યભૂમિ બનાવ્યાં હતાં. વિકસિત થયું. ડો. શારલેટે કાઉઝ નામના કાશી-બનારસમાં તેઓએ ઘણાં વર્ષ ગાળ્યાં. જે
ક : નાસા જર્મન વિદુષી બહેને જૈનધર્મ અંગીકાર કર્યો, જૈનેના બાળકો માત્ર લક્ષ્મીપુત્રો નહિ. પણ તે પોતાનું નામ સુભદ્રાબહેન રાખ્યું. સરસ્વતીપુત્ર પણ બને–વસ્તુપાળ અને તેજ- શ્રી વિજયધર્મસૂરિજીએ પોતાના જીવનકાળ પાળ જેવા બને–એ આશયથી તેઓએ ત્યાં દરમ્યાન શ્રી યશોવિજય જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળા શ્રી યશોવિજય જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળાની બનારસ, શ્રી વિજયધર્મલક્ષમી જ્ઞાનમંદિર, સ્થાપના કરી. આ પાઠશાળાએ દેશ અને આગ્રા; શ્રી વીરતત્વ પ્રકાશક મંડળ, શિવપુરી; સમાજને ચરણે અનેક વિદ્વરત્નોની ભેટ કરી. શ્રી યશોવિજયજી જૈન બાળાશ્રમ, મહુવા, શ્રી ને એ પ્રયત્નમાં જ તેઓ ફરીવાર બનારસ તરફ યશવિજયજી જૈન ગુરુકુળ, પાલીતાણા ને શ્રી ઓકટોબર, ૧૯૭૮
૧૯૯
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
યશવિજય જૈન ગ્રંથમાળા, ભાવનગર એમ સૌરાષ્ટ્રનું એક અનેખું શહેર છે, ને ત્યાંનું જ્ઞાનપ્રચારની પરબો સમી વિવિધ સંસ્થાઓ વાતાવરણ વિદ્યા-સંસ્કારને મેગ્ય છે, તેમ જ સ્થાપી હતી.
એ શ્રી વિજયધર્મસૂરિજીના ગુરુ મહાન સંત આચાર્ય શ્રી વિજ્યધર્મસૂરિજીને આજથી
શ્રી વૃદ્ધિચંદ્રજી મહારાજની સ્વર્ગવાસભૂમિ ને લગભગ ત્રણ વર્ષ પહેલાં થયેલા આગમ,
તેઓની દીક્ષાભૂમિ છે. અહીં આવ્યા પછી આ ન્યાય, વ્યાકરણ, કાવ્ય, દર્શન ને ફિલસૂફીના
સંસ્થાએ જૈન ગ્રંથના પ્રકાશન ઉપરાંત જૈનેતર પ્રકાંડ પંડિત ને મહાન સાધુ મહામહોપાધ્યાય -
વિદ્વાને ને યુરોપીય વિદ્વાનોમાં જૈનધર્મ અને શ્રી યશોવિજયજી મહારાજ તરફ અનન્ય ભક્તિ તવજ્ઞાનના પ્રચારમાં સારો એ હિસ્સો આપે. હતી, એટલે તેઓ વિદ્યા કે કેળવણીની જે આચાર્યશ્રીના સ્વર્ગવાસ પછી તેઓના સંસ્થા પોતે સ્થાપતા, તે સંસ્થાની સાથે પિતાનું સમર્થ શિષ્યએ આ સંસ્થાને યથાયોગ્ય માર્ગ નામ ન જડતાં તેઓનું પુણ્યનામ મૂકતા. દર્શન અને મદદ આપ્યા કરી; એમાંય શાંત
એ પુણ્યનામથી અંકિત શ્રી યશોવિજય મૂર્તિને નામે જાણીતા, ઇતિહાસવેત્તા અને જૈન ગ્રંથમાળાનો જન્મ બનારસ ખાતે ‘આબુના લેખક પૂ. મુ. શ્રી જયંતવિજયજી વિ. સંવત ૧૯૬૪ ની અક્ષય તૃતીયાએ મહારાજ તથા તેમના સુગ્ય શિષ્ય શ્રી આચાર્યશ્રીના વરદ હસ્તે થયો હતો. એ વખતે વિશાલવિજયજી મહારાજે આ સંસ્થાના વિકાસ શ્રી યશોવિજય જૈન સંસ્કૃત પાઠશાળા પણ માટે એને પુનરુદ્ધાર કર્યો. અહીંથી આબ, બનારસમાં ચાલતી હતી, અને પ્રાચીન જૈન રાણકપુર, શંખેશ્વર. સમેતશિખર વગેરે તીર્થોનાં, ગ્રંથના પ્રકાશનના ક્ષેત્રે આ ગ્રંથમાળાની પુરાતત્ત્વની દષ્ટિએ સુંદર પુસ્તકો તૈયાર કરી જાહોજલાલી પ્રવર્તતી હતી.
સમાજને ભેટ ધર્યા; પણ દુર્ભાગ્યે મહામુનિ ગ્રંથમાળાની સ્થાપનાને હેતુ ગ્રંથપ્રકા
શ્રી જયંતવિજયજી મહારાજનું વિ. સં. ૨૦૦૫ શનને હ; કેમકે જૈનાચાર્યોએ રચેલા ન્યાય,
- ના માગસર સુદ ૭ના રોજ વલભીપુર મુકામે વ્યાકરણ, સાહિત્ય, તર્કને ભાષાના અનેક ગ્રંથ
અવસાન થયું. પ્રાચીન ભંડારમાં મોજૂદ હતા, પણ પ્રકાશનની મુનિશ્રી જયંતવિજયજી મહારાજે પોતાની સગવડના અભાવે તેને ઉપયોગ થતે નહિ ને હયાતીમાં જ સંસ્થાના બંધારણને વ્યવસ્થિત જૈન વિદ્યાથીઓને પણ અભ્યાસ માટે બીજેથી કરીને એનું સંચાલન એક બાહોશ કમિટીને સહાય મેળવવી પડતી હતી. વળી, જૈનેતર ને સુપરત કર્યું હતું; ને ત્યારથી આજ સુધી એ યુરેપીય વિદ્વાનેની જૈનધર્મ વિષે જાણવાની ધોરણે જ એનું સુચારુ સંચાલન થઈ રહ્યું છે. ઘણી ઉત્કંઠા રહેતી, પણ એગ્ય પ્રકારનાં ને આ સંસ્થાએ એના સ્થાપકના નામથી
ગ્ય ભાષાનાં પુસ્તક ન મળવાથી તેઓ સમાજના વિદ્વાનોના સમાન માટે એક ‘શ્રી તેનાથી વંચિત રહેતા.
| વિજયધર્મસૂરિ જૈન સાહિત્ય સુવર્ણચંદ્રકની આ સંસ્થા છ વર્ષ બનારસમાં રહી, ને યાજના કરી, જે હજી ચાલે છે ને તેના દ્વારા સુંદર કાર્ય કર્યું. આ પછી વધુ સુવિધા માટે પ્રજ્ઞાચક્ષુ પં. સુખલાલજી, સ્વ. શ્રી મતીચંદભાઈ એને સૌરાષ્ટ્રના સુપ્રસિદ્ધ ને સંસ્કારી શહેર ગિરધરલાલ કાપડિયા, પંડિતવર્ય શ્રી બેચરદાસ ભાવનગરમાં લઈ જવામાં આવી. ભાવનગર એ જીવરાજ દોશી, ૫. લાલચંદભાઈ મુનિશ્રી જિન
૨૦૦
આમાનદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
વિજયજી, આગમપ્રભાકર મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજનુ' બહુમાન કરી પેાતાનુ માન કર્યુ છે. પૂજ્યશ્રી જયંતવિજયજી મહારાજના અવ સાન પછી તેએાના સુશિષ્ય મુનિ શ્રી વિશાલ વિજયજી મહારાજે આ જ્ઞાન જ્યાતને પ્રકાશમાન રાખવા માટે સારાં સારાં પ્રકાશને આપ્યાં છે.
આ સંસ્થાના પ્રમુખપદે જાણીતા સાહિત્ય કાર શ્રી ‘સુશીલ' ભાઇ ઘણા વખત રહ્યા હતા. તેમશ્રીના અવસાન પછી સસ્થાનું પ્રમુખ
૧ પ્રમાણનયતત્ત્વાલેાકાલકાર (મૂલ) ૨ હૈમલિગાનુશાસનમ્
૩ સિદ્ધહેમશબ્દાનુશાસન (લઘુવૃત્તિ) ૪ ગુર્વાવલી
૫ સિદ્ધહેમશબ્દાનુશાસન (મૂલમાત્ર) ૬ રત્નાકરાવતારિકા (એ પરિચ્છેદ) ( ટિપ્પન તથા પજિકાયુક્ત)
www.kobatirth.org
છ જૈનસ્તત્રસ‘ગ્રહ ભાગ ૧ ૮ મુદ્રિતકુમુદચંદ્રપ્રકરણમ ૯ જૈનસ્તાત્રસ ગ્રહ ભાગ ૨ ૧૦ ક્રિયારત્નસમુચ્ચય
૧૧ સિદ્ધહેમશબ્દાનુશાસનસૂત્ર-પાઠય
શ્રી યશોવિજય જૈન ગ્રંથમાળાનાં પ્રકાશનેાની યાદી
૨૧ રત્નાકરાવતારિકા પરિચ્છેદ ૧, ૨
૨૨
૩-૮
૧૨ કવિકલ્પદ્રુમ
૧૩ સમ્મેત્યાખ્યપ્રકરણમ્ પ્રથમ વિભાગ
૧૪ જગદ્ગુરુકાશ્યમ્ ૧૫ શાલિભદ્રચરિત્રમ્
૧૬ પવ કથાસ‘ગ્રહ : પ્રથમા ભાગ ૧૭ ષડદનસમુચ્ચયઃ
૧૮ શીતકાવ્યમ્
૧૯ નિયભીમવ્યાયેગ ૨૦ શાંતિનાથચરિત્રમ્
ઓકટોબર, ૧૯૯૮
અનુક્રમ
તરીકેનુ' સુકાન શ્રી ગુલાબચ'દ લલ્લુભાઇ શાહે સભાળ્યુ છે, જે આજ સુધી સુંદર રીતે સાંચાલન કરી રહ્યા છે.
આ સંસ્થાની ભૂતકાળની કારકિર્દી માટે આંગળી ચીંધવા માત્રને સતેષ લઇને આ ઘણું ઘણું કહી શકાય તેમ છે, પણ અહીં પૂરું કરીશું'. આ સંસ્થાનાં પ્રકાશનોની યાદી જોવાથી તેની કાર્યવાહીના કઈક ખ્યાલ આવી શકે તેમ છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
99
,,
""
૨૩
૨૪ વિજયપ્રશસ્તિમહાકાવ્યમ્
For Private And Personal Use Only
સંપૂર્ણ
૨૫ ગુરુગુણરત્નાકરમહાકાવ્યમ ૨૬ ન્યાયાથ મ જૂષા ૨૭ ઉપદેશતર ંગિણી ૨૮ મલ્લિનાથચરિત્રમ્ ૨૯ સ્યાદ્વાદમ જરી ૩૦ પાર્શ્વનાથચરિત્રમ્ ૩૧ હેમવિભ્રમઃ
૩૨ પાંડવતમ્ ૩૩ શબ્દરત્નાકરાષ
૩૪ પ્રાકૃતમા[પદેશિકા ૩૫ ધ મહાદયમ્
૩૬ સુજનસમ્મેલનમ્ ૩૭ વિજયપ્રશસ્તિસાર
૩૮ મહામહે।પાધ્યાય ગ'ગાધર શાસ્ત્રી કે જૈન દનકે વિષય મેં અસત્ય આક્ષેપકા ઉત્તર
૩૯ જૈનશાસન—દિવાળી ખાસ અ'ક ૪૦ જૈનતદિગ્દર્શન (હિંદી)
૨૦૧
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૪૧ જૈનશિક્ષાદિગ્દર્શન કર અહિંસાદિગ્દર્શન ૪૩ પુરુષાર્થ દિગ્દર્શન ૪૪ આત્મન્નિતિદિગ્દર્શન ૪પ શાણી સુલસા ૪૬ પ્રાચીન વેતાંબર, અર્વાચીન દિગંબર ૪૭ ચંપછી કથા ૪૮ શ્રીવિશેષાવશ્યકભાષ્ય ૪૯ અનેકાંત જયપતાકા ૫૦ અભિધાનચિંતામણિકેષ ૫૧ નેમિનાથમહાકાવ્યમ પર શૃંગારરાગ્યતરંગિણી ૫૩ તેરાપંથમતસમીક્ષા ૫૪ તેરાપંથહિતશિક્ષા ૫૫ શિક્ષાશતક ૫૬ વિજયધર્મસૂરિજીવનપ્રભા ૫૭ દેવકુલપાટક ૫૮ ઐતિહાસિક રાસસંગ્રહ ભાગ ૧
) એતિહાસિક સજઝાયમાળા ભાગ ૧ ૬૧ ધર્મ દેશના
૨ ઇંદ્રિયપરાજયદિગ્દર્શન ૬૩ રનયૂડકથા ૬૪ જૈનસાહિત્યસંમેલન ભાગ ૧, ૨ ૬૫ આદર્શ સાધુ ૬૬ અહિંસા ૬૭ શાણી સુલસા ( હિંદી) ૬૮ માનવધર્મ ૬૯ ધર્મદીપિકા વ્યાકરણ ૭૦ પૃથ્વીચંદ્રચરિત્ર ૭૧ ૫ર્વકથાસંગ્રહ ૭૨ દ્વાદશત્રતકથા ૭૩ વિજયધર્મસૂરિકે વચનકુસુમ ૭૪ એતિહાસિક રાસસંગ્રહ ભાગ ૩ ૭૫ , , ભાગ ૪
૭૬ પ્રાચીન તીર્થમાલા ભાગ ૧ ૭૭ પ્રાચીન લેખસંગ્રહ ભાગ ૧ ૭૮ તવાખ્યાન ભાગ ૧, ૨ ૭૯ ધર્મપ્રદીપ ૮૦ ધર્મજીવનપ્રદીપ ૮૧ ગુરુદેવ અષ્ટપ્રકારી પૂજા ૮૨ આહંતદર્શન દીપિકા ૮૩ શાહ કે બાદશાહ CX Reminiscences of Vijaya Dharma Suri 64 Sayings of Vijaya Dharma Suri ૮૬ જૈનધર્મનું ઉત્કૃષ્ટ સ્વરૂપ cu The Heritage of the Last Arhata ૮૮ An Interpretatlon of Jain
Kaleidoscope Ce Light of the Soul ૯૦ અધ્યાત્મતત્વાલક ૯૧ પંડિત હરગોવિંદદાસની જીવનઝરમર
તીર્થ પરિચય-ગ્રંથાવલી ૯૨ તીર્થરાજ આબુ (સચિત્ર)
(આબુ ભાગ પહેલે) ૯૩ અબુંદ પ્રાચીન જૈન લેખસંદોહ
(આબુ ભાગ બીજો) ૯૪ અચલગઢ (સચિત્ર)
(આબુ ભાગ ત્રીજે) ૯૫ અબુદાચલ પ્રદક્ષિણાવર્ણન
(આબુ ભાગ ૨) ૬ અબુદાચલ પ્રદક્ષિણા જેન લેખસંદેહ
(આબુ ભાગ પાંચમ) ૯૭ Holy Abu (સચિત્ર ) ૯૮ ચિત્રમય તીર્થરાજ આબુ
(આબુનું આલબમ), ૯૯ શંખેશ્વર મહાતીર્થ (સચિત્ર) ૧૦૦ શંખેશ્વર સ્તવનાવલી
(અનુસંધાન પેજ ૨૦૩ ઉપર )
૫૯
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
સ્યાદ્નાદ જ અમૃતવાદ છે
લેખક : પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ (કુમારશ્રમણ)
પાનાઓથી નિણૅય કરવા જતાં સ'સારના કેટલેાક વ્યવહાર જે અનપવનીય છે, તેમાં વિરોધ ઉભા થતાં બગડી જશે, માટે સસારના વ્યવહારના યથાર્થ જ્ઞાન મેળવવાને માટે
6
( ગતાંક થી ચાલુ )
સેામિલના પૂછેલા પ્રશ્નોના જવાબ આપતા મહાવીરસ્વામીએ કહ્યું કે હું સેમિલ ! મે કહ્યું હતું કે હુ... એક છું.' આ મારા કથનમાં માશયભેદ સમજવાની આવશ્યકતા છે. પૃથ્વીપાણી–અગ્નિ-વાયુ-વનસ્પતિ આદિ જૂદી જૂદી જાતના દ્રવ્યે ઢાવા છતાં પણ ‘દ્રવ્યવ'ની અપેક્ષા રાખીને ‘ દ્રવ્ય એક છે'. આમ સગ્રહ નયની ભાષામાં પ્રત્યેક માનવ ખેલે છે અને સામેવાલે તેને ભાવ સમજી જાય છે. તે જ પ્રમાણે હું એક છુ' આમાં પણ જીવ દ્રવ્યની અપેક્ષા સમજી લેવાની છે. યપિ જીવમાં અસ'જ્યેય પ્રદેશેા રહેલા જ છે, તેમ છતાં તેમની અનેકતાને આશ્રય લીધા વિના કેવળ જીવ દ્રવ્યની અપેક્ષાએ ‘ જીવ એક છે ' આમ સો કેઇ એલે છે અને સૌ કાઇ સમજે છે.
C
.
સામિલ ! આ સંસાર કેવળ એક વ્યક્તિના નથી પણ અનેકાનેક દેશ-જાતિ-ધર્મ અને ભાષાથી વ્યાપ્ત થયેલા આ સોંસારના વ્યવહારને કેવળ પોતાના મનઘડંત શાસ્ત્રાના
( અનુસંધાન પેજ
૧૦૧ પૂ ભારતની જૈન તીર્થ ભૂમિએ (સચિત્ર) ૧૦૨ રાણકપુરની પ'ચતીર્થી (સચિત્ર) ૧૦૩ શ્રી ઘાઘાતી (નવખંડા પાર્શ્વનાથ) ૧૦૪ ભારાલ તીથ
૧૦૫ ઉપરિયાળા તીર્થ
૧૦૬ મિ ધવિહારવણ ન
૧૦૭ એ જૈન તીર્થk (ચારૂપ અને મેત્રાણા) ૧૦૮ ત્રણ જૈન તીર્થાં
(કાવી, ગધાર, ઝઘડિયા)
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અસત્યામૃષા ’ એટલે કે વ્યવહારમાં ખેલાતી અને સત્ય સ્વરૂપે સમજાતી ભાષાને પણ પ્રયોગ કરીએ તે માનવ સમાજના ઘણા ઝઘડા પેાતાની મેળે જ સમાપ્ત થયા વિના રહેતા નથી.
??
"
હુ એ છુ આ પ્રમાણે દ્રવ્યત્વની અપેક્ષાએ ‘ જીવ ’ એક હાવા છતાં સ્વભાવાની ભિન્નતાના કારણે જવામાં ભેદ પડે તે પણ કોઈ જાતની બધા આવતી નથી. કેમકે જીવના સ્વભાવ એક સમાન નથી ડાતા, માટે તે અપેક્ષાએ મે કહ્યું હતુ કે હું એ છું’ એટલે કે જ્ઞાન અને દશનની અપેક્ષાએ મારા બે સ્વરૂપ હે।વાથી ‘હું એ છુ'' કહેવાયું છે. ઘપિ જીવ દ્રવ્ય અને જ્ઞાન દશન ગુણુ તેથી તેમાં ભેદ સ્પષ્ટ દેખાય છે, પરંતુ ભૂલવુ ન જોઇએ કે ગુણા હુ'મેશા દ્રવ્યાશ્રિત જ હોય છે “ પ્રૂથ્યાશ્રિતા જુના: '' અર્થાત્ ગુણ ૨૦૨થી ચાલુ ) ૧૦૯ ચાર જૈન તીર્થાં
(માતર, સે।જીત્રા, ખેડા, ધેાળકા) ૧૧૦ ભીડિયા પાર્શ્વનાથ તીર્થ ૧૧૧ રાધનપુર જૈન પ્રતિમા લેખસ’દોહ
(સચિત્ર)
૧૧૨ શ્રી રાધનપુર (એક ઐતિહાસિક પરિચય) ૧૧૩ કુંભારિયા તીથ
૧૧૪ મુ’ડસ્થલ મહાતીથ
૧૧૫ સાંડેરાવ
૧૧૬ સેરિસા, ભેાયણી અને પાનસર
નોંધઃ- યાદિમાંના કેટલાક પુસ્તકો અપ્રાપ્ત છે. કેટલાક તિÂ' વિ.ના પુસ્તકાની નવી આવૃતિ બહાર પડી છે.
ઓકટોબર, ૧૯૭૮
૨૦૩
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
વિના ગુણી હેતે નથી અને ગુણીમાં ગુણોની અસંખ્યાત કે અનંત ના ભાવેને ઉપયોગ સ્થિતિ ત્રિકાળાબાધિત છે. આ કારણે આત્મા આજે પણ મારા આત્મામાં વિદ્યમાન છે. વર્ત. દ્રવ્ય અને જ્ઞાનાદિ ગુણોની કથંચિત અભિન્નતા માન કાળના પર્યાયને પણ ઉપગ છે અને પણ સ્વીકાર્ય છે. આપણે જાણીએ છીએ કે ભવિષ્યકાળના પર્યાયે ઉપગ પણ જીવ જ્ઞાનદર્શન ગુણે ચૈતન્યસ્વરૂપ જીવમાં જ હોય કરશે. આ પ્રમાણે જીવાત્મા ત્રણે કાળના છે, જડમાં હોતા નથી, માટે આત્મા જ્ઞાનમય પર્યાયને ઉપયોગ કરનાર હોવાથી મેં કહ્યું કે પણ છે અને દર્શનમય પણ છે.
હું ભૂત, ભાવિ અને વર્તમાન પર્યાય વાલો છું. તને કદાચ શંકા થઈ શકે છે કે વસ્તુનું
કદાચ તમને આત્માની અનિત્યતા માટે વિશેષ શાહિત્વ જ્ઞાનમાં અને સામાન્ય ગ્રાહિત્વ શંકા હશે પણ સોમિલ! આજ સુધીને ઈતિ. દર્શનમાં છે, તે આ બંને જૂદા જૂદા સ્વભાવના
હાસ તારી આંખ સામે તરવરી રહ્યો છે કે, ગુણે એક આત્મામાં કઈ રીતે રહેતા હશે? આત્માને એકાંતનિત્ય માનનારાઓ અને અનિત્ય જવાબમાં કહેવાયું છે કે સોમિલ ! શાના માનનારાઓમાં ધુર ધર પંડિતે જ છે, પણ તેમનાં અર્થો સ્વરછેદ બુદ્ધિએ કરવાથી માનવની ડેડાર્ડડી મુષ્ટામુષ્ટિના યુદ્ધોથી આખાએ દેશ બુદ્ધિમાં ભ્રમવિતંડાવાદ, સંશયવાદ, વિપરીત કંટાળી ગયા છે. આ બંને પંડિત જ્યારે સામે વાદાદિની ઉત્પત્તિ થયા વિના રહેતી નથી. તે સામા થઈને એક બીજાને ગાળો ભાંડે છે, તે બે ગુણે એક સાથે શી રીતે તેમાં પણ
તે તેમાં પણ ગંદા તેમજ અનાર્યને પણ શરમાવે તેવા સંશયી થઈ ગયા છે પરંતુ જરા બુદ્ધિને બીભત્સ શબ્દ બોલે છે ત્યારે સેમિલ! આવી ઉપયોગ કરીશ તો જણાશે કે એક જ દ્રવ્યમાં રીતની પંડિતાઈ કે શાસ્ત્રાની ભાષા દેશને માટે બે-ત્રણ વાવત અસંખ્ય ગુણે કે પર્યાની શા કામની ? ખૂબ યાદ રાખજો કે આ દેશમાં વિદ્યમાનતા પણ રપષ્ટ છે. જેમ એક જ માનવમાં પંડિતે સાવ થાડા છે, શ્રીમંતે અને સત્તાપિતાના પિતાની અપેક્ષાએ પુત્રત્વ ધર્મ અને ધારીઓ પણ થોડા છે, જ્યારે વચલે વર્ગ પુત્રની અપેક્ષાએ પિતૃત્વ” ધર્મ નકારી શકાતે પોતાના પેટની ચિંતામાં ટાંટી આ ઘસતે રાત નથી. આવા તે એક બીજાથી વિરોધ જેવા દિવસ પસાર કરી રહ્યો હોય ત્યારે પંડિતેદેખાતા અનંત ધર્મો અસ્તિત્વ કે નાસ્તિત્વની શાસ્ત્ર, તત્વજ્ઞાની લડાઈ દેશ તથા ધાર્મિકઅપેક્ષાથી વિદ્યમાન હોય છે.
તાને ભયંકરમાં ભયંકર નુકશાન કરનારી બને છે. હું અક્ષય અને અવ્યય છું અને આશય
આ વિષયમાં મારું કથન છે કે આત્માને છે કે જીવ માત્ર અસ ગેય પ્રદેશ છે અને
એકાનને નિત્ય કે અનિત્ય માનનારા સત્ય નથી. તે પ્રદેશોમાંથી એક પણ પ્રદેશ જીવથી છૂટ
કેમકે પ્રત્યક્ષ દેખાતે આત્મા એકાન્ત નિત્ય પડતું નથી માટે પ્રદેશની અપેક્ષાએ જીવ
પણું નથી તેમ અનિત્ય પણ નથી, યાદ રાખજે !
કઈ પણ દ્રવ્ય પર્યાય વિનાને કે એકેય પર્યાય અક્ષય અને અવ્યય છે.
દ્રવ્ય વિનાને નથી. તેમજ બનેને સંબંધ હવે અનિત્ય પક્ષ લઈને જવાબ આપતાં “સમવાય”ના કારણે ભાડુતી નથી પણ અનાદિભગવંતે કહ્યું કે, હે મિલ! ભૂતકાળમાં કાળથી બંનેમાં સાહચર્થ્ય રહેલું છે. માટે અનેકાનેક ભવેના પર્યાને ઉપયોગ મારા દ્રવ્યની દ્રવ્યાર્થિક નયે અને પર્યાયની વાત આત્માને થયું છે, મારા આત્માથી જૂદે પર્યાયાર્થિક ન કરવી. દ્રવ્ય નિત્ય છે તથા નથી, યાવત્ ૭૦ કડાકોડી સાગરોપમના પર્યાય અનિત્ય છે. આ કારણે જીવકથંચિત્
આત્માન દ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
એટલે દ્રવ્યની અપેક્ષાએ નિત્ય છે અને પર્યા. ઉતારનારો છું અને સામેવાળે પંડિત પણ ચેની અપેક્ષાએ અનિય છે આ અપેક્ષાવાદથી તેમજ છે. શાસ્ત્રી, પંક્તિ, લેક કે ગાથા જ વસ્તુની યથાર્થતાનું સત્ય જ્ઞાન મળશે. એક જ છે છતાં પણ પંડિતે શાન્ત નથી થયા.
તલેટીના પગથીયે ઉભા રહીને પાલીતાણા પ્રત્યુત વૈરથી વૈર, ક્રોધથી કોધ, મિથ્થાબરથી ગામ તરફ નજર કરતાં પ્રત્યેક ધર્મશાળા અને મિથ્યાડંબર વધ્યા, અને સંસારના માનને ઝાડ વગેરે ઉચા નીચા દેખાશે પણ ૧૦૦-૨૦૦ ધર્મ–મક્ષ કે સ્વર્ગના નામે ઉધે રસ્તે વળીને પગથીયા ઉપર ગયા પછી આખુયે ગામ તમને જીવતા જાગતા સંસારને કડવો ઝેર જે બનાવી એકાકાર દેખાશે. તેવી રીતે જ્યાં સુધી માનવીના શકયા છીએ મનમાં લડાઈ-ઝઘડાના સંસ્કારો મટ્યાં નથી આમ વિચારીને સેમિલ દેવાધિદેવ ભગ ત્યાં સુધી પિતાની મતિક૬પનાના રંગથી રંગા
વંતના ચરણોમાં ઢળી પડ્યો અને દ્રવ્ય તથા યેલા ચક્ષુઓથી માનવજાત ભેદભાવવાળી દેખાશે ભાવથી ચરણવન્દન કરીને શ્રદ્ધા સવેગને અને તમે તમારા સ્વભાવ પર આવીને સૌની
ભર્યો સોમિલ પરમાત્માને કહી રહ્યો છે કે હે સાથે જીભાજોડી તથા અવસર આવ્યે ગાળો પ્રભા ! આજે મારૂં મિથ્યાજ્ઞાન આપશ્રીની
વાણી સાંભળીને શાન્ત થયું છે કેમકે ભાંડવા સુધી પણ પહોંચી જશે. આ બધા લક્ષણો પિતાના આન્તર જીવનમાં છુપાઈને
2 “જેવી દષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ'. આજ સુધી હું
સંસારને જીતવા માંગતું હતું અને મારી રહેલા અભિગૃહીત મિથ્યાત્વના તાવના પરિણામે
- પ્રતિષ્ઠા વધારવા માંગતે હતો જેથી મિથ્યાત્વના થાય છે. પરંતુ સૌથી પહેલા કષાયને માર
કાજલથી રંગાયેલી મારી દષ્ટિમાં જ દેષ હતા. વાનું શિક્ષણ લેનાર જ્યારે ઉચ્ચ સ્થિતિએ પહોંચે છે ત્યારે તેને સૌ જીવો પિતાના આત્મા
પરંતુ આજે મારી દષ્ટિ બદલાઈ અને સંસાર જેવા જ લાગે છે.
ઉપરથી મારા આત્મા પર પડતાં જ, મને
જણાઈ આવ્યું છે કે, “જ્યાં મારા મન ઉપર સેમિલ! સંસારને અમૃતમય બનાવવાને
વિષયવાસનાની કાળી નાગણ ચક્કર મારી રહી માટે આનાથી બીજો એકેય માર્ગ નથી, અને હોય, ભગલાલસાની જીવતી ડાકણ મને ભગવંતે વિરામ લીધે.
સતાવી રહી હોય, કષારૂપ ભૂતડા જ ગારૂડી મંત્રથી નાગરાજ અને કવીનાઈનથી મને સંપૂર્ણપણે ખતમ કરીને મારા ઉપર મેલેરિયા તાવને વિષ જેમ મટી જાય છે, તેમ જીત મેળવીને બેઠા હોય ત્યારે હું સંસારને ભગવંતની યથાર્થ સામ્ય, સૌમ્ય અને જીવ શી રીતે જીતવાન હતે? માટે હે પ્રભો ! માત્ર હિતકારિણી વાણીને સાંભળીને મિલ આજે આપશ્રીના ચરણે ગ્રહુ છું. આપનું પણ સમજતો થશે કે કેવળ શાનાં પાનાઓ પ્રવચન શ્રધુ છું. અને આજથી આપશ્રીને ફેરવવા માત્રથી આજ સુધી જે તત્ત્વાર્થ હું અનન્ય ઉપાસક બની રહ્યો છું.’ સમજી શક્યા ન હતા, તે આજે સમજી “પદ્યપિ આપશ્રીના ચરણોમાં અત્યાર સુધી શક છું.
ઘણ રાજા, મહારાજા, તલવરે, માંડલિકે, રાગદ્વેષ મિથ્યાપ્રતિષ્ઠા કે આડંબરથી કૌટુંબિકે, ઈ, શ્રેષ્ઠીઓ, સેનાપતિઓ, ઉત્પન્ન થયેલા ઝઘડાઓ દષ્ટિ યુદ્ધો કે વા. ઉપરાંત તેમની પત્નીઓ, પુત્રીઓ અને પુત્ર યુદ્ધોને શાસ્ત્રના પાનાઓથી શી રીતે વિરમિત પણ સર્વવિરતિ કે દેશવિરતિ ધર્મ સ્વીકારી કરી શકવાના હતાં? આમ તે હું પણ શાની. ચૂક્યા છે, માટે હું પણ આપશ્રી પાસે દેશવિરત વેની, વેદાંતની પંક્તિઓના વાળની ખાલ ધર્મની વિશદ વ્યાખ્યા સાંભળવા માંગુ છું. એકબર, ૧૯૭૮
૨૦૫
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શાસ્ત્રવિશારદ આ. વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મ.ના પદમા સ્વર્ગારોહણ દિનની
મુંબઈ-પ્રાર્થનાસમાજમાં ગુણુનુવાદ સમારયુક્ત થયેલી ભવ્ય ઉજવણી
શ્રી મુંબઈ જૈન સ્વયંસેવક મંડળના સ્થાપક ત્યારબાદ શિક્ષણપ્રધાનશ્રીએ શાસ્ત્રવિશારદ સ્વ. શાસ્ત્રવિશારદ પૂ. આચાર્યશ્રી વિજયધર્મ આચાર્યશ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મ. ના તેલસૂરીશ્વરજી મ. (કાશીવાળા)ની પદ મી સ્વર્ગો- ચિત્ર સમક્ષ દીવા પ્રગટાવી સુખડને હાર રહણ તિથિ તેઓશ્રીના પ્રશિષ્ય પંન્યાસશ્રી પહેરાવ્યા હતા. પૂર્ણાનંદવિજયજી (કુમારશ્રમણ) મ.ની પ્રભાવક
ત્યારબાદ આચાર્યશ્રીના પ્રશિષ્ય પંન્યાસશ્રી નિશ્રામાં ભવ્ય રીતે ઉજવવામાં આવી છે. પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજે પ્રવચન આપતાં આ નિમિત્તે ગુણાનુવાદને એક વિશાળ
જણાવ્યું કે, જામનગરમાં, તેના દેશી રાજ્ય
સમયે, એક વખત કૂતરા મારવાનું ફરમાન સમારેહ ભાદરવા સુદ ૧૪ને શુક્રવાર તા.
રાજ્ય બહાર પાડયું. તરત બીજે જ દિવસે ૧૫-૯-૭૮ના રોજ પ્રાર્થના સમાજમાં, ખડાયતા ભુવનના વિશાળ હેલમાં, પૂજ્યશ્રીની
પૂજય દાદા ગુરુદેવશ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી
મહારાજશ્રીએ રાજમહેલ પહોંચી જઈ, રાજાને નિશ્રામાં જવામાં આવેલ. આ પ્રસંગે અતિથિ. વિશેષ તરીકે મહારાષ્ટ્ર રાજ્યના શિક્ષણપ્રધાન
સમજાવી એ ફરમાન રદ કરાવ્યું. આબૂ, દેલ
વાડા, શત્રુંજય વગેરે તીર્થો માં યુરોપિયના બુટ શ્રી એસ. એચ. વદે ખાસ પધાર્યા હતા. તેઓશ્રીએ આ પ્રસંગે પ્રવચન કરતાં જણાવ્યું
પહેરી આવતાં તેને પ્રતિબંધ પૂજ્યશ્રીએ
વાઈસરોય મારફત પોલીટીકલ એજન્ટ પાસેથી કે, ભગવાન શ્રી મહાવીરસ્વામીએ અહિંસા, સત્ય, અનેકાંતવાદના સિદ્ધાંત આપ્યા. તેઓની
જાહેર કરાવ્યા. પૂજ્યશ્રી કાંતિવારી ધાર્મિક પરંપરામાં શાસ્ત્રવિશારદ આચાર્યશ્રી વિજય
મહાપુરૂષ હતા. ધર્મસૂરીશ્વરજી મ. થઈ ગયા, જેઓએ દેશ- શ્રી મુંબઈ જેને સ્વયંસેવક મંડળના પરદેશના અનેકને આકર્ષ્યા અને જૈન ધર્મમાં પ્રમુખ શ્રી હિમતલાલ કેશવલાલ શાહે આ વિદ્વાન બનાવ્યા. આજે શિક્ષણાચાર્ય અને મસ
પ્રસંગે બોલતાં જણાવેલ કે, શાસ્ત્રવિશારદજીએ શિષ્યો વચ્ચે જોઈએ તે મનમેળ નથી. જે
સ્વયં સેવક મંડળની સ્થાપના નાના પાયે કરી ગુરુ પાસેથી સંસ્કારો અને જ્ઞાન મેળવવું હોય,
હતી જે આજે વિશાળ વટવૃક્ષરૂપે જોવા મળે તેઓ તે આપણા મહાન ઉપકારી છે. વળી,
૧ છે તેનું બેન્ડ અને સ્વયંસેવકે જૈન સમાજની જ્ઞાન મેળવવા સખત પરિશ્રમ પણ કરવો જ
દરેક પ્રવૃત્તિમાં મોખરે રહે છે. પડે. વિદ્યાર્થીઓ આ દરેક વાત લક્ષમાં રાખે. શ્રી મુક્તિલાલ વીરવાડીઆએ આ પ્રસંગે આજની શિક્ષણ પદ્ધતિ પ્રત્યે મને પૂરે સંતેષ જણાવેલ કે, જર્મની, ઈટાલી, બ્રિટન આદિ નથી. શિક્ષણક્ષેત્રે ઘણું કરવાનું રહે છે. આવા વિદેશના મહાન વિદ્વાને એ ભારત આવી, મહાન ગુરુએ જે જ્ઞાન આપી ગયા છે તેને આચાર્યશ્રીના સાનિધ્યમાં ૭૦ ગ્રંથો રચ્યા ઉપયોગ સામાજિક કાર્યકરોએ કર જોઈએ. હતા કાશી-શીવપુરીમાં જૈન ફીલે ફી ઉપર
ખાતમાન ૬ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૩૦૦ વિદ્વાને તૈયાર કરેલા. આ જ્ઞાન મૂડી જૈન આ ગુણાનુવાદની સભા શ્રો અ. ભા. જૈન સમાજનો વારસે છે.
વેતાંબર કોન્ફરન્સ, શ્રી અ. ભા. જૈન યુવક શ્રી જૈન . કેન્ફરન્સના મહામંત્રી શ્રી કોન્ફરન્સ, શ્રી મુંબઈ જૈન સ્વયંસેવક મંડળ, જયંતભાઈએ શાસ્ત્રવિશારદના અનેક ગુણે અને
2. શ્રી પ્રાર્થના સમાજ જૈન દેરાસર ટ્રસ્ટ-સંઘ, ધર્મ પ્રત્યેને અદ્ભુત ભાવ કે હવે તેની
છે કે તે તેની શ્રી વીરતત્ત્વ પ્રકાશક મંડળ વગેરે સંસ્થાઓના વિસ્તૃત રજૂઆત કરી હતી.
ઉપક્રમે મળી હતી. શ્રી પ્રાર્થનાસમાજ જૈન સંઘ વતી શ્રી
આ ઉપરાંત આવી બીજી સભાઓ પણ મળી દિનેશભાઈ પનાલાલે સ્વાગત કરેલ. સંઘના હતા. પ્રમુખશ્રી રમણલાલ શેઠે શિક્ષણપ્રધાનશ્રી વદે ને ગેવાલિયા ટેન્ક ખાતે પૂજ્ય આચાર્યશ્રી કુમકુમ કરી શ્રીફળ આપેલ તથા પૂજ્ય પં. વિજયપ્રેમસૂરીશ્વરજી મ.ની નિશ્રામાં મળેલ, શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મ. સાહેબે વાસક્ષેપ જેમાં પૂજ્ય આ.શ્રી વિજય સુબોધસૂરીશ્વરજી મ., નાખી આશીર્વચન આપ્યા હતા.
પૂજ્ય મુનિરાજશ્રી અરૂણવિજયજી મ. અને શ્રી હિમતલાલ ડાહ્યાભાઈ જેઠારી, શ્રી અન્ય વક્તાઓએ મનનીય પ્રવચને કર્યા હતા, વિક્રમભાઈ શેઠ, શ્રી રસિકભાઈ એન. કેરા, વાલકેશ્વર ઉપાશ્રયે યોજાએલ સભામાં શ્રી ચીમનલાલ પાલીતાણાકર, શ્રી રવીન્દ્ર મધુર પ્રવચનકાર પૂજ્ય આશ્રી પદ્મસાગરમેહનલાલ શાહ, પંડિતશ્રી અમૃતલાલ તારા- સૂરીશ્વરજી મહારાજ સાહેબે શાસ્ત્રવિશારદજીને ચંદ વગેરે વક્તાઓએ ગુણાનુવાદપૂર્વક મન- શ્રદ્ધાંજલિ અર્પતાં ધાર્મિક શિક્ષણ ક્ષેત્રે તેમની નીય પ્રવચન કર્યા હતા.
સેવાઓ અપૂર્વ હોઈ બિરદાવી હતી.
હે જીવ ! વિચાર કર. આ સંસારમાં જીવ એકલે જમે છે, એકલો મરે છે અને એલે જ પોતાના પૂર્વે બાંધેલા શુભાશુભ કર્મોનું ફળ ભેગવે છે. તેને કઈ સગું નથી, કે વ્હાલું નથી, બધાં તેનાથી કેવળ ભિન્ન છે માત્ર પૂર્વના ઋણાનુબંધના એગે છે સંસારના જુઠા સગપણથી સંબંધિત થાય છે, મેળો ભરાય છે અને ઋણનું ચૂકવણું પૂરું થતાં વિના વિલંબે, આદર્યા અધૂરા રાખી, જો વિદાય લેતા જાય છે. એક સમય માત્રને ગોટાળા કે વિલંબ તેમાં થતું નથી. જે જન્મમરણે પરવશતાએ થયા કરે છે તેમાં શરણરૂપ કેઈ થતું નથી. એવા આ અનિત્ય અને અશરણુરૂપ સંસારથી વિરામ પામ! તારૂં હિત સંભાળ, ડાહ્યો થઈ સમજ....
(“ભક્તિમાર્ગનું રહસ્ય”માંથી)
ઓકટેબર ૧૦૮
૨૭
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
M
-- શા પર આ
- : બનાવનારા :
- : બનાવનારા :
શીપ
બીલ્ડર્સ
જ બાજી સ જ લાઈફ બેટસ * ઝ. * ડ્રેજર્સ * પિનટુન્સ * મુરીંગ બોયઝ * બેયન્ટ એપરેટસ
* રોલીંગ શટર્સ • ફાયરપ્રુફ ડોર્સ * રોડ રોલર્સ * હીલ બેરોઝ * રેફયુઝ હેન્ડ કાર્ટસ * પેલ ફેન્સીંગ * સ્ટીલ ટેન્કસ
એજીનીયર્સ
વિગેરે
વિગેરે
..
શાપરીઆ ડોક એન્ડ સ્ટીલ કા.
પ્રાઇવેટ લીમીટેડ
ચેરમેન : શ્રી માણેકલાલ ચુનીલાલ શાહ મેનેજીંગ ડીરેકટર શ્રી અમૃતલાલ ભાણજીભાઈ શાપરીઆ
રજીસ્ટર્ડ ઓફિસ અને શીપયાર્ડ
શીવરી ફોર્ટ રોડ,
મુબઈ-૧૫ (ડી. ડી.) ફોન : ૪૪૮૩૬૧, ૪૪૮૩૬૨, ૪૪૩૩૩ મામઃ “શાપરીઆ શીવરી-મુંબઈ
એજીનીયરીંગ વર્કસ અને ઓફિસ
પરેલ રોડ, કેસ લેન,
મુંબઈ–૧૨ (ડી. ડી. ) ફોન : ૩૯૫૦૬ ૭, ૩૭૪૮૯૩ ગ્રામ : “શાપરીઆ પરેલ-મુંબઈ
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હરીભળ માછી
લેખક : સુશીલ હરિબળ પિતે પૂર્વને સંસ્કારી આત્મા જાળ બહાર કાઢી, પિતાની પ્રતિજ્ઞા પ્રમાણે એ હતું. તેના કુળમાં માછલાં પકડવાનો ધંધે મત્સ્યને પાણીમાં મૂકી દીધું. ઉત્તરોત્તર ચાલ્યા આવતું હતું. હરિબળને
બીજીવાર જાળ નાખી. હવે જે મસ્ય પિતાને આ વ્યવસાય પસંદ ન હતું, પણ કુળ
જાળમાં આવે તેની ઉપર તેણે મોટો આધાર પરંપરાની ખાતર એ બંધ કરવા સિવાય બીજો
રાખે. થોડી વાર રહીને જાળ બહાર કાઢી. કેઈ ઉપાય ન સૂઝ. સ્ત્રીના આગ્રહથી રોજ
આ વખતે પણ પહેલાનું જ મહત્ય બીજીવાર તે તળાવ કે સરોવરમાં જાળ નાખી માછલાં પકડતે અને તે વડે પિતાના કુટુંબને નિવાહ
જાળમાં સપડાયું હોય એવી હરિબળને ખાત્રી
થઈ. જેને એકવાર અભયદાન આપ્યું હોય કરતે.
તેની હિંસા કરવી એ એક પ્રતિજ્ઞાભંગ જ એક દિવસે તેને ભાગ્યેાદય થયો. તેને ગણાય, એમ ધારી બીજીવાર પણ એ મલ્યને એક જૈન મુનિ મળ્યા. માર્ગમાં તેને ઉભે રાખી પાણીમાં મિકી દીધું. મુનિરાજે અહિંસાને ઉપદેશ આપ્યા. હરિ. બળને પિતાને મૂળથી આ ધ ધ હેતે ગમતે.
મત્સ્ય પાણીમાં તે મૂક્યું પણ ફરી વાર મુનિરાજને ઉપદેશ તેના અંતરમાં પરિણમી એજ મત્સ્ય જાળમાં આવે છે કે નહીં તેની ગયો. તેણે પિતાની કૌટુંબિક પરિસ્થિતિ ખાત્રી કરવા હરિબળે એ માસ્યની ડોકે એક વર્ણવી આ ધર્મસંકટમાંથી શી રીતે બચવું તે કાડી બાંધી અને ત્રીજીવાર જાળ નાખી. મુનિરાજને પૂછ્યું.
ભાગ્યને ત્રીજી વારની જાળમાં પણ એજ જો તું અધિક ત્યાગ ન કરી શકે તો એક મત્સ્ય આવ્યું. હરિબળ નિરાશ થયે. છેવટે આટલે નિયમ તે અવશ્ય લઈ શકે છે. વારંવાર પ્રયત્ન કરવા છતાં એકનું એક જ જાળમાં જે મય પહેલ વહેલ આવે તેને છ માછલું આવવાથી તેને આમાં કંઈ ગૂઢ દૈવી પણ ઈજા ન કરવી. સંપૂર્ણ અભયદાન આપી
સંકેત હોય એમ લાગ્યું. ખાલી હાથે ઘેર પાણીમાં પાછું મૂકી દેવું.” અનિરાશે વ્યાખ્યા જવું એ ન ગમ્યું. કજીયાળી સ્ત્રીનું કલેશકઠિન અને ભેગ વચ્ચેને મધ્યમ માર્ગ દર્શાવ્યું.
મુખ તેની નજર આગળ ખડું થયું. સ્ત્રીના
મુખની તર્જના સાંભળવી તેના કરતા જંગલમાં હરિબળને એ તેડ રૂ. તેણે પ્રતિજ્ઞા ક્યાંઈ પડી રહેવું અને બીજા દિવસની રાહ કરી કે “જાળમાં જે પ્રાણી પહેલવહેલું આવે જોવી એ તેને વધુ સહિસલામત જણાયું. તેની મુદલ હિંસા ન કરવી.”
આજે તે હવે ફરીવાર જાળ નજ નાખવી પ્રતિજ્ઞા તે બહુ સામાન્ય હતી. પણ એક એ નિશ્ચય કરી વનમાં એક દેવાલય હતું દિવસે તેની પાકી કટી થઈ.
ત્યાં એક ખુણામાં જઈને સૂઈ રહ્યો અનુક્રમે રજની જેમ હરિબળ માછીએ જાળ નાખી, સાંજ પડી. આખા દિવસના શ્રમ અને નિરાશાને એક જબરજસ્ત મસ્યા તેમાં સપડાયું. હરિબળે લીધે રાત્રે પણ તેને પૂરી નિદ્રા ન આવી. એકબર, ૧૯૭૮
૨ ૦૯
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
હરિબળ સૂકે સૂતે અનેક પ્રકારના તર્ક. “કેમ? બરાબર સંકેત પ્રમાણે જ આવી વિતર્ક કરી રહ્યો હતે. એટલામાં એ નિજને પહોંચી ને?” વળી ઘડીવાર રહીને પૂછયું, દેવાલયની બહાર કેઈના મૃદુ પગલાં પડતાં “તમારે કંઈ મારી બહુ રાહ નહીં જોવી સંભળાયાં.
પડી હોય !” રાત્રીને અંધકાર તરફ વ્યાખ્યો હતો. બાળાના બધા પ્રશ્નોના જવાબ માત્ર આ નિર્જન અરણ્યમાં આવા અંધારામાં અત્યારે હુંકારમાં જ મળ્યા. બાળાને પણ થયું કે આ કોણ હશે એ જાણવા હરિબળે સુતા સુતાં માનમાં કંઈક ભેદ છે. પગથીયા તરફ દ્રષ્ટિપાત કર્યો.
રાતમાં ને રાતમાં જ ઘડે તેના બે સુકુમારતાની મૂતિ જેવી એક બાળા. આરેહિઓને લઈ ઘણે દૂર નીકળી ગયે. મહે બહુજ ધીમે ધીમે મંદિરના ગર્ભાગાર તરફ સુઝણું થતાં સ્ત્રી-પુરૂષે સામમામે જોયું અને આવતી હરિબળે જઈ તેને વનદેવીને ભ્રમ બને જણ ઊંડા વિચારમાં પડ્યા. હરિબળ થયા. ભય કે ગભરામણ એ તેને અપરિચિત આ બાળાને ન ઓળખી શકાય અને બાળા હતાં. તે આંખો મીંચીને જ્યાં સતે હતા ત્યાંજ આ માછીને ન ઓળખી શકી પડી રહ્યો.
પેલી બાળા હરિબળની બરાબર પાસે એક તરફ એક માછીમાર અને બીજી તરફ આવીને ઉભી રહી. વીણાના સ્વર સમા શબ્દોમાં રાજભવમાં ઉછરેલી વસંતશ્રી શી રીતે એકતે બોલી –
બીજાના સંસર્ગમાં આવ્યા એ ભેદ જરા હરિબળ ! હેંગ કરવાને આ સમય નથી જાણવા જેવો છે. ભાગ્યલક્ષ્મી કેવી વિલક્ષણ બહાર અશ્વ તૈયાર છે, જે વિલંબ થશે તે રીતિએ પોતાના ભંડાર ખેલે છે તે આથી રાજદૂતે આવી પહોંચશે અને આપણે પક. કંઈક સમજાશે. ડાઈ જશે.”
હરિબળ માછી જે ગામમાં રહેતા હતા તે ઢગ શ, અશ્વ શું અને રાજદૂત શું?
ગામમાં જિતારિ નામને રાજા રાજ્ય કરતે હતે. એમાંને એક શબ્દ હરિબળ ન સમજી શક્ય.
તેને વસંતશ્રી નામની એક પુત્રી હતી. તે એકવાર તેને આ બધું વિચિત્ર લાગ્યું. પણ લક્ષમી
ગોખમાં બેઠી બેઠી જતાં આવતાં સ્ત્રી-પુરૂષને ચાંલ્લે કરવા આવે ત્યારે મહે છેવા જવું એ
કુતૂહલની ખાતર જોઈ રહી હતી. એટલામાં ઠીક નહીં, એમ ધારી તે ઉઠીને ઉભો થયો.
એક નૌજવાન ગોખ નીચેથી પસાર થયે.
- વસંતશ્રી તેની સામે જોઈ રહી. યુવક અદશ્ય આગળ રાજબાળા અને પાછળ હરિબળ. થયે; પણ વસંતશ્રીની મોહનિદ્રા ન ભાંગી. દેવાલયની હદ ઓળંગી બંને જણાં એક અશ્વ તેણીએ એક દીર્ઘ નિઃશ્વાસ મૂક્યું. પોતે કુંવારી પાસે આવી ઉભા રહ્યાં.
છે અને આવા જ કેઈ એક સુંદર યુવાનના અંધકારને લીધે એક બીજાના હે તે હાથમાં પોતાની જીવનનૌકા મુકવા માગે છે એ શકાય એમ નહોતું. વગરબોલ્યા તે બને જીદગીમાં આ પહેલી જ વાર સમજાયું. જણ અશ્વ ઉપર આરૂઢ થયા. હરિબળે વધુ વસંતશ્રીએ પિતાની દાસી મારફત પેલા કંઈ વિચાર ન કરતાં ઘોડાને મારી મૂકો. યુવકની તપાસ કરાવી. એક રાત્રે બન્નેએ
૨ ૧૦
આત્માન પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અરયના દેવાલયમાં મળવાનો અને ત્યાંથી રગોમાં શુદ્ધ ક્ષત્રીયતાનું તેજ વહેતું હતું. દર દેશમાં નાસી જવાને સકત કર્યો. યુવકનું તેણી એ કામાંધ રાજાને, હાથે-પગે બાંધીને નામ હરિબળ હતું. તે ગામના એક શ્રીમંત એવી તે સખ્ત સજા કરી કે રાજા પિતાની પિતાને પુત્ર હતા.
ખેડ ભૂલી ગયે. સંકેત પ્રમાણે મુલ્યવાન અલંકારે પહેરી બીજીવાર પણ વસંતશ્રીનાં રૂપ-લાવણ્ય એક અશ્વ સાથે વસંતશ્રી દેવાલયમાં હાજર તેણીની એવીજ આકરી કસોટી કરાવી. આ થઈ. પણ પેલે શ્રેષ્ઠીપુત્ર-હરિબળ બીક કે વારની બીજી અગ્નિપરીક્ષામાં પણ તે શુદ્ધ કાયરતાને કારણે ઘરમાં જ પડી રહ્યો. સુવર્ણરૂપે બહાર આવી. તેણીને પોતાના રૂપ
વસંત શ્રીએ જ્યારે દેવાલયમાં આવી હરિ. ઉપર એટલે તિરસ્કાર છૂટ્યો કે તે દિવસથી બળને પહેલવહેલું સ બોધન કર્યું ત્યારે તેણીને તેણીએ બધાંજ શૃંગાર તેમજ આભૂષણે એ તે સ્વને પણ ખ્યાલ નહીં આવ્યા હોય સર્વથા ત્યાગ કર્યો અને પતિ-પત્ની બહુ જ કે હરિબળ છીપુત્રને બદલે હરિબળ માછી સાદી રીતે જીવન ગાળવા લાગ્યાં. સાથે તેને નેહસંબંધ જાય છે. પછી તે કાળક્રમે આ વાત વસંતશ્રીના પિતાવિધિને પિતાને જ આ સ ગ સાધવામાં કાંચનપુરના મહારાજાના જાણવામાં આવી. મુખ્ય હાથ છે એમ માની વસંતશ્રીએ હરિબળ તેણે પિતાની પુત્રી અને જમાઈને ભારે સમારોહ માછીને પોતાના જીવનનિયંતા તરીકે સ્વીકાર્યો. સાથે પોતાના રાજ્યમાં બોલાવ્યા અને હરિબળ બન્નેએ ગાંધર્વ વિધિએ લગ્ન કર્યા અને પતિ- માછીને રાજ્યતંત્રને મુખ્ય અધિકારી નીમ્યા. પત્ની રૂપે, વિશાળી નગરીમાં જઈ વસ્યા. નીચ કુળમાં જન્મવા છતાં હરીબળ માછી
પિતાના ગુણ અને પરાક્રમને લીધે સર્વત્ર અહીંઆ હરિબળને રાજ્યમાં સારી પ્રતિષ્ઠા
પ્રીતિપાત્ર થઈ પડ્યો. તેની ઉજજવળ કીત્તિઓ
તેને કૂળને ઢાંકી દીધું. ઉંડી અને અંધારી પ્રાપ્ત થઈ.
ખાણોમાં પણ કેવા હીરા નીપજે છે તે હરિબળે તે પિતાની સાહસિકતા, વીરતા અને સચ્ચ- પિતાના જીવનથી બતાવી આપ્યું. રિત્રતાના પ્રતાપે થોડા જ વખતમાં કપ્રિય
પિતાનાં સુખ-સૌભાગ્ય, કીર્તિકલાપ અને થઈ પડશે.
વૈભવ એ સર્વ મૂળે તે એક નજીવા વ્રતને જ એક દિવસે વિશાળાના સ્વેચ્છાચારી નૃપને આભારી છે, એ મહત્વની વાત હરિબળ સુખના તિની બુદ્ધિ બગડી. તે હરિબળની ધર્મપત્નિ- દિવસોમાં પણ ન ભૂલે. આખરે તેણે જૈન વસંતશ્રીના રૂપ ઉપર મુગ્ધ થશે. તેણે ઓચીંતુ મુનિના મહાવ્રતનું અવલંબન સ્વીકાર્યું અને બહાનું કાઢી હરિબળને બહારગામ મેક ભગવતી દીક્ષા લઈ જૈન સાધુ સંઘને મહિમા અને પાછળથી કેઈ ન જાણે તેમ વસંતશ્રીના દિગ-દિગંત પર્યત પ્રસા. આજે પણ જેના આવાસમાં આવી, પિતાની પાપવાસના પ્રકટ સાહિત્યમાં હરિબળ માછીનું નામ ઉજજવળ કરી વસંતશ્રી એક બહાદૂર સ્ત્રી હતી. તેની અક્ષરે આલેખાઈ રહ્યું છે.
ઓકટોબર, ૧૯૭૮
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સંયમની સાધનાના જીવંત દૃષ્ટાંતો
લેખક: ડે. સને
વિસ્તાર એટલે ઉનાળામાં ગરમી લગભગ ૧૨૦ સંવત ૧૯૫૪ની સાલ.
ડિગ્રી પડે. મહારાજશ્રી પગમાં જોડા પહેરતા પરમ તત્વજ્ઞ શ્રીમદ્ રાજચન્દ્ર આત્મ
નહેતા અને રાધનપુર દસેક માઈલ દૂર રહી સાધના અર્થે ચરોતર પ્રદેશના કાવિઠા ગામમાં
ગયું હતું. તરસ પણ પુષ્કળ લાગી હતી. નિવાસ કરીને રહ્યા હતા.
રસ્તાની બાજુમાં એક મંદિર દેખાયું. મહારાજ મુનિશ્રી મોહનલાલજીઃ મન સ્થિર રહેતું ખોં હતો તેથી રાજી રાજી થઈ તેણે ખાંડનું
પાણી પીવા ગયા. મહંત મહારાજશ્રીને ઓળનથી, તેને સંયમમાં લેવા શું કરવું?
પાણી મહારાજશ્રીને આપ્યું. મેંઢે માંડતા જ શ્રીમદ્દઃ એક પળ પણ નકામે કાળ કાઢ કેળ કરી મહારાજે પાણી કાઢી નાખ્યું અને નહીં, કોઈ સારું પુસ્તક, વૈરાગ્યાદિની વૃદ્ધિ થાય તેવું, વાંચવું–વિચારવું. એ કાંઈ ન હોય
મહંતને પૂછયું, “તમે આ પાણીમાં ખાંડ નાખી તે પ્રભુના નામની માળા ગણવી. પણ જે
હતી?” મહેતે હા કહી. મહારાજે ઊભા થઈ મનને નવ મેલશે તે ક્ષણવારમાં સત્યાનાશ
ચાલવા માંડ્યું પણ ખાંડ ન લેવાને નિયમ વાળી દે તેવું છે. તેને માટે સદ્દવિચારરૂપ
ન તેડ્યો તે ન જ તેડ્યો. એકાદ કલાક બરાક આપ.
પછી રાધનપુર પહોંચ્યા ત્યારે પાણી પીવાને
પેગ બન્યો. જેમ હેરને કંઈ ને કંઈ ખાવાનું જોઈએ જ-ખાણને ટોપલે આગળ મૂક્યો હોય તે તે ખાધા કરે, તેમ મનનું પણ છે. બીજા વિકલ્પ બંધ કરવા હોય તો તેને સવિચારરૂપ ખેરાક
જે દિવસોમાં શ્રી રવિશંકર મહારાજ આપ.
વાહન નહોતા વાપરતા તે સમયની આ વાત
છે. એક વખત તેમને તેમના સંબંધીને ત્યાં “મન કહે તેથી ઊલટું વર્તવુ; તેને વશ થઈ તણાઈ જવું નહીં.”
એકાએક જવું પડે તે સંજોગ બન્યો. હાથમાં માત્ર છત્રીસ કલાકનો સમય હતે અને અંતર લગભગ ત્રીસ માઈલનું હતું. તેમણે તે સવારે
વહેલા ઊઠીને ચાલવા માંડયું. સવાર-સાંજ વ્રત પાલનમાં દઢતા રાખ્યા વિના કોઇની થઈને એક જ દિવસમાં લગભગ ૩૦ માઈલની સાધના સિદ્ધિને પ્રાપ્ત થતી નથી. સેવામતિ મંજિલ કાપી નાખી! શ્રી રવિશંકર મહારાજના જીવનના આ બે વ્રત પાલનમાં દઢ રહ્યા વિના સંયમમાગની પ્રસંગે સંયમના પાલનની દઢતા સૂચવે છે. કઠોર સાધનામાં આગળ વધી શકાતું નથી,
એકવાર સેવાકાર્યો માટે તેઓશ્રી રાધન- માટે સાધકે લીધેલી પ્રતિજ્ઞાનું નિર્વહન કરવું પુર વિસ્તારમાં ઘૂમતા હતા. રણ બાજૂને જ રહ્યું.
(૨)
૨૧૨
માત્માન ૪ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
3
૨
૧ શ્રી બાબુસાહેબરાય સીતામચંદ્રજી બહાદુર હઠીસ ગ ઝવેરચંદ રાયબહાદુરસાહેબ વિજયસિંહજી સૌભાગ્યચ'દ નગીનદાસ ઝવેરચ'દ
બાલચટ્ટ છાજેડ
'
૪ ,,
૫,,
ܕܕ ܪ
૭
૯
,,
. ચ દુલાલ સારાભાઈ
99
99
53
૧૨ ૬,
૨૦
29
૧૩,૬
૧૪,,
૨૧
૧૦
૧૧ નાગરદાસ પુરૂષાત્તમ
રતીલાલ વાડીલાલ
૨૨
22
આ સભામાં અત્યાર સુધીમાં થયેલાં માનવતા પેટ્રન સાહેબની નામાવલી
૧૫
૧૬,, રાયબહાદુર નાનજીભાઈ લધાભાઈ
१७ ભાગીલાલ મગનલાલ
૧૮,, રતીલાલ વધ માન
૧૯,
જીવણુલાલ ધરમચ’ઢ
ખાબુસાહેબ બહાદુરસિંહજી સીંધી
""
રાયબહાદુર કાંતિલાલ ઈશ્વરલાલ માણેકચ'દ જેચ ંદભાઈ
39
www.kobatirth.org
માણેકલાલ ચુનીલાલ
નાનાલાલ હરીચ'દ કાંતીલાલ મકરદાસ
૨૩ !!
૨૪,, ચંદુલાલ ટી. શાહ
પદમશી પ્રેમજીભાઈ રમણીકલાલ ભોગીલાલ
મેાહનલાલ તારાચંદ જાદવજી નરશીદાસ ત્રિભુવનદાસ દુલ'ભદાસ
૨૫
*
રમણીકલાલ નાનચંદ ૨૬,, દુલ ભદાસ ઝવેરચદ
૨૭ '
દલીચ'દ પરશે।ત્તમદાસ
ખાંતીલાલ અમરચ'દ
૨૮
૨૯ રાયબહાદુર જીવતલાલ પ્રતાપથી
૩૦
અમૃતલાલ કાળીદાસ
૩૧
ખુશાલદાસ ખે’ગારભાઈ
,
૩૨ ૧
કાંતિલાલ જેસ ગભાઈ
એકટાબર, ૧૯૭૮
૩૩ શ્રી ખમલચ'દ કેશવલાલ
૩૪ ચંદ્રકાન્ત ઉજમશી
૩૫ પુંજાભાઈ દીપચંદ લક્ષ્મીચ' દુર્લભદાસ કેશવલાલ લલ્લુભાઇ
3′ '
३७
23
29
""
૩૮ !!
૩૯ મણીલાલ વનમાળીદાસ ૪૦ સારાભાઇ હઠીસંગ
૪૧ ;,
રમણલાલ દલસુખભાઈ
૪૨ કેશવલાલ વજેચંદ
99
22
29
૫૫
૫૬
૪૩ જમનાદાસ માનજી વીરચ'દ પાનાચંદ
૪૪ ૧
હીરાલાલ અમૃતલાલ
ગીરધરલાલ દીપચંદ
99
૪૫ ઋ
*
'
૪૭ ૧,
૪૮
૪૯ ક
૫૦
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરમાણ’દ નરશીદાસ
લવજીભાઈ રાયચંદ પાનાચંદ લલ્લુભાઈ
કસ્તૂરભાઈ લાલભાઈ પરશેાતમદાસ મનસુખલાલ મનસુખલાલ દીપચંદ્ન ૫૩,, છેોટાલાલ મગનલાલ
૫૧ '
પર
ઓધવજી ધનજીભાઈ સેાલીસીટર
૫૪ માણેકચ'દ પોપટલાલ નગીનદાસ કરમચંદ
..
27
,,
૬ર,,
૬૩ '
૬૪
૧૭,,
સકરચ'દ મેાતીલાલ પ્રાગજીભાઇ ઝવેરચંદ ૫૯ ખીમચંદ લલ્લુભાઈ
૫૮ ૧૧
,,
૬૦ '
ડો. વ@ભદાસનેણસીભાઈ
પરશે।તમદાસ સુરચંદ કેશવજીભાઈ નેમ'દ
હાથીભાઇ ગુલામચ'દ અમૃતલાલ ફુલચંદ પેપટલાલ કેવળદાસ
For Private And Personal Use Only
૨૧૩
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દપ શ્રી ભગુભાઈ ચુનીલાલ ૬૬ , વનમાળીદાસ ઝવેરચંદ ૬૭ ,, બકુભાઈ મણીલાલ ૬૮ ,, ખીમચંદ મેતીચંદ , ચીમનલાલ ડાયાભાઈ
રમણલાલ જેશીંગભાઈ મગનલાલ મૂળચંદ નરોતમદાસ શામજીભાઈ
કેશવલાલ બુલાખીદાસ , મહાલાલ મગનલાલ , ચીમનલાલ મગનલાલ - રતિલાલ ચત્રભુજ , પોપટલાલ ગીરધરલાલ
કાંતિલાલ હીરાલાલ કુસુમગર
લાલભાઈ ભેગીલાલ , સાકરલાલ ગાંડાલાલા ૮૧ હરખચંદ વીરચંદ ૮૨ , ચંદુલાલ વર્ધમાન ૮૩ , ઇટાલાલ ભાઈચંદ
શ્રીમતી પ્રભાવતીબેન હરખચંદ શ્રી મનમોહનદાસ ગુલાબચંદ
, કાંતિલાલ રતિલાલ ૮૭ , નૌતમલાલ અમૃતલાલ ૮૮ , જયંતિલાલ રતનચંદ
, ભાણજીભાઈ ધરમશી ૯૦ , પાનાચંદ ડુંગરશી ૯૧, નાનચંદ રાખવચંદ ૯૨ શ્રીમતી કમળાબેન કાંતિલાલ ૯૩ શ્રી રમણલાલ નગીનદાસ ૯૪ , કપુરચંદ નેમચંદ
૫ ,, મંગળદાસ ગોપાળદાસ ૯૬ ,, રાયચંદ લલુભાઈ ૯૭ , છોટુભાઈ રતનચંદ ૯૮ , હરગોવનદાસ રામજીભાઈ ૯૯ , નવીનચંદ્ર છગનલાલ ૧૦૦ , નવીનચંદ્ર જયંતિલાલ
૧૦૧ શ્રી શરદભાઈ જયંતિલાલ ૧૦૨ , તુલશીદાસ જગજીવનદાસ ૧૦૩ ,, નાનચંદ જુઠાભાઈ ૧૦૪, ચંદુલાલ પુનમચંદ ૧૦૫ છે.
સૌભાગ્યચંદ નવલચંદ ૧૦૬, ચંપકલાલ કરશનદાસ ૧૦૭ , અમૃતલાલ ડાહ્યાભાઈ ૧૦૮ છ મહીપતરાય વૃજલાલ
પોપટલાલ નરોત્તમદાસ ૧૧૦ ,, ગુલાબચંદ લાલચંદ ૧૧૧ , મનુભાઈ વિરજીભાઈ ૧૧૨ ,, ચંદુલાલ નગીનદાસ ૧૧૩ , મુળજીભાઈ જગજીવનદાસ ૧૧૪, ચુનીલાલ ઝવેરચંદ ૧૧૫ શ્રીમતી ભાછબાઈ મેઘજીભાઈ ૧૧૬ શ્રી સુખલાલ રાજ પાળ ૧૧૭ ,, સુંદરલાલ મુળચંદ ૧૧૮, પ્રાણજીવન રામચંદ ૧૧૯ , શાંતિલાલ સુંદરજી ૧૨૦ , પ્રાણલાલ કે. દોશી ૧૨૧ ખાંતીલાલ લાલચંદ ૧૨૨ ,, ચીમનલાલ ખીમચંદ ૧૨૩ ,, ભેગીલાલભાઈ જેઠાલાલ ૧૨૪ શ્રીમતિ કંચનબેન ભેગીભાઈ
શ્રી જયંતભાઈ માવજીભાઈ ૧૨૬ ,, ખુમચંદભાઈ રતનચંદ ૧૨૭ , સવાઈલાલ કેશવલાલ ૧૨૮ ,, નંદલાલ રૂપચંદ ૧૨૯ , જાદવજીભાઈ લખમશી ૧૩૦ , બાવચંદભાઈ મંગળજી
પોપટલાલ નરશીદાસ ૧૩૨ , ફુલચંદભાઈ લીલાધર ૧૩૩ ,, જીવરાજભાઈ નરભેરામ ૧૩૪ , માણેકલાલ ઝવેરચંદ ૧૩૫ ,, પ્રાણલાલભાઈ મોહનલાલ ૧૩૬ , હરસુખલાલ ભાઈચંદ
૧૨૫ શ્રી જયત
૧૩૧ ) પાપટેલ
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૪૦
૧૬ પ્રવ
1
.
૧૭૦ ,
૧૭
૧૩૭ શ્રી ચંદુલાલભાઈ વનેચંદ ૧૩૮ , મનસુખલાલ હેમચંદ્ર ૧૩૯ ,, પોપટલાલ મગનલાલ
, કાંતિલાલ હરગોવન
, અમૃતલાલ કાળીદાસ ૧૪૨ , કાંતીલાલ ભગવાનદાસ ૧૪૩ નગીનદાસ અમૃતલાલ
પોપટલાલ નગીનદાસ ચીમનલાલ નગીનદાસ
દીપચંદભાઈ એસ. ગાડી
, વાડીલાલભાઈ ચત્રભુજ ૧૪૮ , પન્નાલાલભાઈ લલ્લુભાઈ ૧૪૯ , તલકચંદભાઈ દામોદરદાસ ૧૫૦ શ્રીમતિ ભાનુમતીબેન વાડીલાલ ૧૫૧ શ્રી નાનચંદભાઈ તારાચંદ ૧૫ર , હીરાલાલ જેઠાભાઈ ૧૫૩ , નારણજી શામજીભાઈ ૧૫૪, વીરચંદ મીઠાભાઈ ૧૫૫ શ્રીમતિ અંજવાળીબેન બેચરદાસ ૧૫૬ શ્રી પ્રભુદાસ રામજીભાઈ ૧૫૭ ,, જયંતીલાલ એચ. ૧૫૮ , વૃજલાલ રતિલાલ ૧૫૯ , ચીમનલાલ હરીલાલ ૧૬૦ ,, વિજેન્દ્રભાઈ હીંમતલાલ
૧૬૧ શ્રી શાંતિલાલ બેચરદાસ ૧૬૨ ,, શામલજી કુલચંદ ૧૬૩, વૃજલાલ રતિલાલ ૧૬૪ ,, પ્રભુદાસ મોહનલાલ ,, નાનચંદ મુળચંદ
પ્રવિણચંદ્ર ફુલચંદ ૧૬૭ ..
ગીરધરલાલ જીવણભાઈ ૧૬૮, મનસુખલાલ ચીમનલાલ ૧૬૯ , સુંદરલાલ ઉત્તમચંદ
દલીચંદ પુનમચંદ
કાંતિલાલ જીવરાજ , છોટાલાલ જમનાદાસ
, પ્રતાપરાય બેચરદાસ ૧૭૪ , જસુભાઈ ચીમનલાલ ૧૭૫ , મનમેહનદાસ કુલચંદ તબેલી ૧૭૬ ,, મગનલાલ જેઠાભાઈ શાહ ૧૭૭ , રમણલાલ મંગળદાસ શાહ ૧૭૮ ,, શત્રુંજય મહાતીર્થ પદયાત્રા
સંઘ સમિતિ ૧૭૯ ,, પ્રતાપરાય અનેપચંદ મહેતા ૧૮૦ , લહેરચંદ છોટાલાલ ૧૮૧ ,, સુધાકર શીવજીભાઈ ૧૮૨ , ગુલાબચંદ લલુભાઈ ૧૮૩ , દિનેશભાઈ વિરચંદભાઈ
૧૭૬
દુરાચારમાં પ્રવૃત્ત આત્મા આપણું જેટલું અનિષ્ટ કરે છે તેટલું અનિષ્ટ ગળા કાપવાવાળ કટ્ટર શત્રુ પણ નથી કરતા. આવા નિર્દયી મનુષ્ય મૃત્યુ સમયે પિતાના દુરાચાર જાણીને અવશ્ય પશ્ચાત્તાપ કરે છે.
x
પોતાના સ્વાર્થ માટે અથવા બીજાના લાભને માટે કોધથી અથવા ભયથી કોઈની પણ હિંસા થાય એવું અસત્ય વચન ન તે સ્વયં બેલવું, ને બીજા પાસે બોલાવવું.
(“મહાવીર વાણી માંથી )
ઓકટોબર, ૧૯૭૮
૨૧૫
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ : સં. ૨૦૩૪ના કારતક થી આસો સુધીની
વાર્ષિક અનુક્રમણિકા
લેખ
લેખક
કારતક સુભાષિત રત્ન પતેરમા વર્ષમાં મંગળ પ્રવેશ
શાહ ગુલાબચંદ લલુભાઈ મંગળ અભિલાષા
પં, પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ આત્મજ્ઞાની રાજકન્યા ચૂડાલા
સ્વ. મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા આસો માસની વિતતી રાતે
ડો. ભાઇલાલ એમ. બાવીશી ભીતર બેલે એકતારો
શ્રી મકરન્દભાઈ દવે માથાના વાળ કેમ વધાર્યા?
શ્રી સુશીલ સમાચાર સંચય
માગશર अहिंसा प्रतिष्ठायां तत्सन्निधौ वैरत्यागः
સ્વામી વિવેકાનંદ મનનું રહસ્ય અને તેનું નિયંત્રણ
વિઠલદાસ એમ. શાહ સ્વ. મનસુખલાલભાઈના વિચાર પુછપ
રક્તતેજ આદ્રકુમાર
સુશીલા જૈન ધર્મમાં સ્વાદુવાદ
૫. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજ્યજી સમાચાર સંચય
૧૧ ૧૫
૧૭
૨૦ ૨૩ ૨૮ ૩૧
གི་༥
મારૂં ખ્યાશીમું વર્ષ (કાવ્ય)
સ્વ. પાદરાકર ૩૩ સ્વાધ્યાય
ડે. સેનેજી ૩૪ સુમધુર વિચારરાશિ
શ્રી મનસુખલાલ તારાચંદ મહેતા ૩૯ એક પત્ર ! ગર્વ ગળી ગયો ત્યારે
શ્રી કે. જે. દેશી ૪૫ સમાચાર સંચય
મહા સંસાર અને સુખ
છે. ધીરજલાલ મુનિ ૪૯ શ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરને અમર કાવ્યદેહ શ્રી મોતીચંદ ગીરધર કાપડીયા ૫૦ સંભૂતિવિજય અને સ્થૂલભદ્રજી
અધ્યાયી ૫૫ વાત્સલ્યઘેલી માતા
સુશીલ ૫૯ હાર્વર્ડ યુનીવર્સીટીને પત્ર સ્વ. માસ્તર શામજીભાઈની જીવન ઝરમર સમાચાર સંચય
આત્માન પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
લેખક
ફાગણ-ચૈત્ર
૭૭.
૪. અ" મહાવીર જિનેશ્વર (કાવ્ય)
આચાર્ય શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરી ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામી
શાસ્ત્રી રમેશ લાલજી ગાલા ૭૦ અભિગ્રહ
શ્રી મણીલાલ વનમાળીદાસ શેઠ ૭૩ સદાલપુત્રને નિયતિવાદ
શ્રી અધ્યાયિ અપરિગ્રહને આનંદ
ડે. કુમારપાળ દેસાઈ ૭૯ મતિ તેવી ગતિ’ અને ‘સ્વભાવ તે પ્રભાવ છે. ભાઈલાલ એમ. બાવીશી ૮૧ ભગવાન મહાવીરને ઔદાર્યવાદ ૫, શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ જીવન અને જગતને અમૃતમય કરનાર
જ્ઞાનોપાસકની ચિરવિદાય રતિલાલ દીપચંદ દેસાઈ ૮૭ ડે. નરોત્તમદાસ કાપડીયા
કુન્દનિકા કાપડીઆ અપૂર્વ અવસર એવો કયારે આવશે
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર ૯૪ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રની સીદ્ધપદ ભાવના
સરયુબેન મહેતા સ્વ. પ્રિય મિત્ર રમણભાઈ શેઠ :
શ્રી ગુલાબચંદ લલુભાઈ સમાચાર સંચય
૧૦૦ વૈશાખ આમદષ્ટિ
શ્રીમદ્ બુદ્ધિસાગરસૂરીશ્વરજી ૧૦૯ ગક્તિભાવના
શ્રી માનવિજય ઉપાધ્યાય ૧૧૦ સ્વાધ્યાયનુ વરૂપ અને મહાભ્ય
ડે. સેનેજી ૧૧૨ સાચી માનવતા અને સજજનતા
“મૌક્તિક) ૧૧૫ મિથિલાપતી નમીરાજ
સુશીલ ૧૧૬ આત્માનંદ સભાને સં. ૨૦૩૩નો હિસાબ
૧૨૨ સમાચાર સંચય
૧૨૭ જયેષ્ઠ સંસાર સાગરે (કાગ્યે)
ડે. ધીરજલાલ મુનિ ૧૩૧ બહિરાત્મા અને અંતરાત્મા
રતીલાલ માણેકચંદ શાહ ૧૩૨ શ્રી વિજયાનંદસૂરીશ્વરજી મહારાજનું આદર્શ જીવન મુનિશ્રી અરવિજયજી ૧૩૩ સ્વામિભાઈનું એક અનોખું ચિત્ર
શ્રી જગજીવનદાસ કપાસી ૧૩૪ વિર્યપતનથી સજા તે નાશ પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી (કુમારશ્રમણ) ૧૩૭ ગણિકાના આવાસમાં મહાત્માને નિવાસ
અધ્યાયી ૧૩૯ જ્ઞાનીની દશા
૧૪૫ આ.શ્રી વિજય ધર્મધુર ઘરસૂરીશ્વરજીનું જીવન
૧૪૬
ઓકટોબર, ૧૯૭૮
૨૧૭
For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
લેખે
લેખક
અષાડ પૂર્ણ અને પવિત્ર દર્શન
શ્રીમદ રાજચંદ્ર ૧૪૭ પ્રભાવક જૈનાચાર્યોનું સંમરણ
પંડિત લાલચંદ્રજી ૧૪૮ યાત્રા બત્રીશી (કાવ્ય)
ડે. ભાઈલાલ બાવીશી ૧૫૨ બુદ્ધ ભગવાનનું મહા પરિનિર્વાણ
શ્રી ખીમચંદ ચાંપશી શાહ ૧૫૪ આત્મબ્રાતિ
શ્રી રતિલાલ માણેકચંદ શાહ ૧૫૯ કર્મ અવલોકન
શાસ્ત્રી રમેશ લાલજી ૧૬૧ સમાચાર સંચય
૧૬૩ શ્રાવણ-ભાદર જિનવચનના શ્રવણાદિકથી અને કર્મના ક્ષપશમથી સમ્યગ્દર્શન થાય છે
શ્રીમદ્દ હરિભદ્રસૂરિ ૧૬૫ જીવનદષ્ટિ (કાવ્ય)
ડો. ધીરજલાલ મુનિ ૧૬૬ સ્યાદ્વાદ જ અમૃતવાદ
પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ ૧૬૭ ક્ષમાં
ડે. મુકુંદ સેનેજી ૧૭૦ ભગવાન મહાવીરની દષ્ટિએ
ઉપા. અમરમુનિ સાધક જીવનમાં વૈરાગ્યનું સ્વરૂપ અનુ. કાન્તિલાલ જ. દેશી ૧૭૩ વિને ભાવના નહિ સાધના
ડો. ભાઈલાલ એમ. બાવીશી ૧૭૫ નિઃશંક શ્રદ્ધા
શ્રી અધ્યાયી ૧૭૮ દ્વાદશારે નયચક્રમ અંગે એક અભિપ્રાય
૧૮૦ પ્રતિક્રમણ
શાસ્ત્રી રમેશ લાલજી ગાલા ૧૮૨ પર્યુષણ પર્વ ક્ષમાપના (કાવ્ય)
જયંતિલાલ મેહનલાલ ઝવેરી ૧૮૩ ક્ષમાં આપવાથી ક્ષમા મળે
ફાધર વાલેસ ૧૮૪ પ્રેમપૂર્વકના ત્યાગને આનંદ
સુશીલ ૧૮૫ સમાચાર સંચય
૧૮૯
અસો
નિરાભિમાનીને હંમેશા શાંતિ હોય છે
સ્વ. આ.શ્રી વિજયધર્મસૂરિ ૧૯૭ એકલા આવ્યા. જીવન ધ્યેય, વીજ ઝબકારા (કાવ્ય) કમળાબેન ઠક્કર ૧૯૮ એક મહાન વિભૂતિ સ્વ. આ.શ્રી વિજયધર્મસૂરીશ્વરજી મહારાજ જયભિખ્ખું ૧૯ સ્પાદૂવાદ જ અમૃતવાદ છે
પં. શ્રી પૂર્ણાનંદવિજયજી મહારાજ ૨૦૩ પેટ્રન સાહેબની નામાવલિ હરીબળ માછી
સુશીલ
૨૦૯ સંયમની સાધનાનાં જીવંત દષ્ટાંતે
ડે. સેનેજી ૨૧૨ વાર્ષિક અનુક્રમણિકા
૨૧૭ સમાચાર સંચય
૨૧૯
૨૦૬
૨૧૮
આમાનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ મા ચા ર
સ ચ ય
“સામાયિક-મંડળ” પાલિતાણાને વાર્ષિકોત્સવ દર વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ “સામાયિક-મંડળે” (પાલિતાણા ) હમણાં જ પોતાને દશમ સ્થાપના-દિન વાષિકેસર તરીકે જુદા જુદા કાર્યક્રમો યે ઉજવ્યો.
સામાયિક-મંડળ” છેલ્લા દશ વર્ષથી શ્રી ભાવસાર ધર્મશાળા (પાલિતાણું)માં દર રવિવારે “સામાયિક કરે છે. અને આનુષંગિક પ્રવૃત્તિઓ નાત્ર-પૂજા, અષ્ટ પ્રકારી પૂજા, પૌષધ, પ્રતિકમણ, તીર્થયાત્રા, પ્રાસંગિક સમારંભ આદિ પ્રસંગોપાત કરે છે. પ્રસ્તુત મંડળમાં પંડિતે, શિક્ષક, ડોકટરે, તંત્રીઓ, વેપારીઓ, વિદ્યાથીઓ, યુવાને-એમ દરેક કક્ષાનાં અને જુદા જુદા વર્ગનાં જિજ્ઞાસુઓ આદિ “સામાયિક કરે છે અને અન્ય પ્રવૃત્તિ એમાં રસ લે છે.
દશમા વાર્ષિક દિનની ઉજવણ “મનાવ્ય-પૂજારથી શરૂ કરી પછી પંચ કલ્યાણક અષ્ટ પ્રકારી પૂજા ભણાવી, જે વખતે મંડળના સભ્યો ઉપરાંત ચતુર્વિધ સંઘે અને આગેવાનોએ સારી હાજરી આપી અનુમોદના કરી. સૌને વિશેષ આનંદ તે એ થયો કે, પૂ. આ. શ્રી વિજયચંદ્રસૂરીશ્વરજી અને પં. શ્રી હેમપ્રવિજયજી આદિએ પોતાના શિષ્ય પરિવાર સાથે પધારી પ્રસંગની અનુમોદના કરી. તેઓશ્રીએ પણ સુંદર શૈલી અને રાગમાં પૂજાઓ ગાઈને સૌને પ્રત્સાહિત કર્યા.
ભેજન બાદ મંડળની વાર્ષિક સભા ડે. ભાઈલાલ એમ. બાવીશીના પ્રમુખપદે જ. વામાં આવી. મંડળનાં ઉપપ્રમુખ શ્રી સાકરભાઈ વેલાણીએ વર્ષ દરમ્યાન સૌથી વધારે સામયિક કરતાં પ્રથમ, દ્વિતીય અને તૃતીય નંબરેને પુરસ્કાર આપવા (પિતાના તરફથી) જાહેરાત કરી. પ્રસ્તુત પુરસ્કાર મંડળના પ્રમુખશ્રી ડો. બાવીશી સાહેબે નવકારપૂર્વક ત્રણે સભ્યને તિલક કરી અર્પણ કર્યા અને ધન્યવાદ આપ્યા. પછી પ્રમુખશ્રીએ પોતાનું પ્રવચન કર્યું. પ્રવચનમાં મંડળનાં શસ્ત અને નિયમ પર ખાસ ભાર મૂકવામાં આવેલ.
પછી મંડળનાં સભ્ય શ્રી મનસુખલાલ ચાંપશીભાઈ અને કીર્તિકુમાર મનસુખલાલે પિતાના સ્વ–રચિત ગીત “વર્ષગાંઠે” અને “તીર્થયાત્રાને અનુલક્ષી ઉલ્લાસપૂર્વક ગાયા હતાં. અંતમાં આ પ્રસંગે મંડળનાં દિવગંત સ્વ. સભ્ય શ્રી શામજીભાઈ માસ્તર, શ્રી છગનભાઈ સત અને શ્રી ખીમચંદભાઈ કચ્છી જેઓ મંડળમાં સારે ભાગ લેતા હતાં તેમને યાદ કરી શ્રદ્ધાંજલિ વ્યક્ત કરી હતી.
આવા પ્રસંગે વારંવાર જાય અને પ્રેરણા અને પ્રેત્સાહન મળ્યા કરે એવી ઉંચી ભાવના ભાવતા સૌએ વિદાય લીધી.
ઓક્ટોબર, ૧૯૭૮
For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જીતેન્દ્ર ભક્તિ મહોત્સવ. ભાવનગર સ્વ. શ્રી જગજીવનદાસ ભગવાનદાસના આત્મશ્રેયાર્થે કૃષ્ણનગરના દેરાસરમાં તેમના કુટુંબ તરફથી ત્રણ દિવસને ધાર્મિક મહત્સવ રાખવામાં આવ્યું હતું અને કૃષ્ણનગર સોસાયટિનું સ્વામિવાત્સલ્ય રાખવામાં આવ્યું હતું.
શેક સભા ભાદરવા સુદ ૧૫ ના રોજ ભાવનગર જેન સંધ તરફથી શેઠશ્રી રમણિકલાલ ભેગીલાલ શાહના પ્રમુખપદે ભૂતપૂર્વ સેક્રેટરી સ્વ. શ્રી જગજીવનદાસ ભગવાનદાસ માટે શોક સભા રાખવામાં આવી હતી. તેમાં જુદી જુદી વ્યક્તિઓએ તેમણે આપેલ સંઘસેવા માટે ગુણાનુવાદ કર્યો હતો. પ્રમુખસાહેબે જણાવ્યું કે, આપણું સંઘની એકતા અને સંગઠન કાયમ જળવાઈ રહે તે માટે તેઓ સદા જાગ્રત રહેતા હતા. તેમણે સંઘના સેક્ટરી તરીકે તે સ્થાનને ગૌરવભર્યું અને પ્રતિષ્ઠિત બનાવ્યું હતું.
આ પ્રસંગે ગુલાબચંદ લલુભાઈએ પત્ર દ્વારા નીચે મુજબ સંદેશો મોકલાવ્યું હતું.
મારા સ્નેહી શ્રી જગજીવનદાસભાઈની આજની મળેલ શોકસભામાં મારા પગની તકલીફને લઈને આવી શકાયું નથી તે માટે દુઃખ થાય છે.
મારે એ સ્વર્ગસ્થ મિત્રે જૈન શાસનની અનેક સેવા કરી છે. વર્ષો સુધી આપણા સંધના સેક્રેટરીના સ્થાને રહી ઉમદા સેવા બજાવી છે.
તેમના સાથે મેં સેક્રેટરી તરીકે લગભગ આઠ વર્ષ કામ કરેલ છે. તેથી તેમના જીવનમાં ઘણા પ્રકારની ઉમદા સુવાસ મેં અનુભવી છે. તેમની શુભ ભાવનાના ફળ તરીકે સંઘમાં ઘણું માંગલિક કાર્યો થયા છે. તેમના જીવનમાં સેવાની ભાવના ઓતપ્રોત હતી, દીર્ધદષ્ટિ હતી, સાદાઈ અને વિવેકશીલતા સાથે કાર્યકુશળતા હતી. જેને લઈને ભાવનગરના જૈન સંઘનું ગૌરવ વધારવામાં તેમને ફાળે સ્વ. શેઠ ભોગીલાલભાઈના સાથે મોખરે રહેલ. તેઓ ઉદાર દિલ, સમાધાનપ્રિય અને મળતાવડા સ્વભાવના હતા. સંઘની એકતા તેમનું મુખ્ય જીવનસુત્ર હતું. આવા નિરાભિમાની અને સેવાભાવિ કાર્યકુશળ વ્યક્તિની ખોટ આપણું સંઘને પડી છે. તેમને આત્મા પરમ ઉચ્ચ ગતિને ભક્તા બને એ માટે શાસનદેવ પ્રતિ પ્રાર્થના.
સંઘે કરેલ ઠરાવ નીચે મુજબ
આપણું સંઘના અગ્રગણ્ય આગેવાન ભૂતપૂર્વ માનદ્ મંત્રી તેમજ આપણા સમાજની અનેક સંસ્થાઓ સાથે સક્રીય રીતે સંકળાએલ સૌજન્યમૂર્તી સેવાપરાયણ દીલાવર શ્રેષ્ઠીવર્ય શ્રી જગજીવનદાસ ભગવાનદાસનું નિધન થતા આ સભા ઊંડે ખેદ અને ગ્લાની અનુભવે છે આપણું સંઘની કાર્યવાહી સાથે તેઓ વર્ષોથી જોડાએલ હતા. સંઘની તેઓશ્રીએ તન, મન અને ધનથી યથાશક્તી સેવા કરી છે,
૨૨૦
આત્માનંદ પ્રકાશ
For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જિનદત્તકથાનકમ્ | ( અમારું નવું પ્રકાશન ) અમારી સભા તરફથી છપાઈ તૈયાર થઈ જવા આવેલ છે. કારતક સુદ ૧ના બહાર પડી જશે. 3 પ્રરતુત જિનદત્ત કથાનક સંસ્કૃત ભાષાના અભ્યાસીઓ માટે ખાસ જ ઉપયોગી એવા કથાગ્રંથ છે. કે સ્વ. પૂજ્યપાદ આગમપ્રભાકર શ્રત-શિલવારિધિ શ્રી પુણ્યવિજયજી 8 મહારાજની ઈચ્છાનુસાર આ ગ્રંથ પ્રકાશન કરવામાં સફળ થતા ખુબ કે આનંદ અને સંતોષ અનુભવાય છે. જે અમારી વિનંતિને ધ્યાનમાં લઈને પરમ પૂજ્ય સાધ્વીજી મહા2 રાજશ્રી ઓંકારશ્રીજી મહારાજે આ ગ્રંથનું સંપાદન-સંશોધનનું
કાર્ય કરી આપવાની કૃપા કરી છે. છે આ કથાનકને ગુજરાતી ભાષામાં પણ સંક્ષિપ્ત સાર આપવામાં આવ્યા છે. આ ગ્રંથ દરેક લાયબ્રેરીમાં વસાવવા યોગ્ય છે.
કિંમત રૂા. ૮-૦૦
લખે : શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા : ભાવનગર
રંegggggggggggggggggggggggf
| ( ટાઈટલ પેજ ૪ થી ચાલુ ) ૮. બધા તમારા જેવા જ હોય એવી અપેક્ષા ન રાખે. દરેકને ખુશ રાખવાની કેશિશમાં ન થાકી-હારો, ન ચગ્ર બને, બધાંને રીઝવવાં અશકય છે, એથી તમે નાહકના અશાંત, ચિંતિત અને ક્ષુબ્ધ થશે. બસ શિષ્ટ, સહૃદય, મૈત્રીપૂર્ણ અને નિષ્ક પર રહેવાના પ્રયત્ન કરો, એટલું પાડ્યું છે.
૯. બધાએ તમારી વાત ધ્યાનથી સાંભળવી જોઈએ, બધાએ તમારામાં રસ લેવે જોઈએ અને બધાએ તમારી મદદમાં આવવું જોઈએ એવું' ન વિચારો. લેકેને પોતાની પસંદ. પ્રમાણે આવવા-જવા દે.
| મિત્ર પર લાગણીઓના સ્તરે અવલ' બન ન રાખો કે જેથી એ તમને છોડી જાય તો તમને માઠું' લાગે.
૧૦. તમારી જીવન-પદ્ધતિ વિવેકપૂર્ણ બનાવે. દરેક ક્ષણ-પળને કામકાજથી ભરી દેવાની, મોડી રાત સુધી કામમાં રચ્યાપચ્યા રહેવાની અને હંમેશાં ઉતાવળમાં રહેવાની ટેવથી બચે. દિવસમાં થોડો વખત શાંત ચિત્તે ખાલી બેસવાની ટેવ પાડો. તમારા આરોગ્ય તેમજ ભેજન પાછળ પણ નિરાંતને સમય આપે.
જૈન સોશ્યલ ગ્રુપ-મુંબઇ
For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ATMANAND PRAKASA Regd. G.BV, 31 તાણમુક્ત શી રીતે રહેશે ? . તાણુ-મુક્તિનું રહસ્ય-જે ઘણા લેકે માટે પરમ દુધ રહસ્ય છે-આખરે છે શું ? એ જ કે સાચી રીતે જીવે અને જીવન તરફ સાચું' વલણ પેદા કરે, અને આ છે તેના દસ નિયમ : 1. ઘણાંબધાં કામ સાથે કરવાની કૅશિશ ન કરો. આપડ્ડામાંથી ઘણા માત્ર આ જ કારણસર ખીજાયેલા અને કલાંત રહે છે. તેઓ આખો દિવસ પિતે જે કરવા માગતા હોય તેના પર જ વિચાર્યા કરે છે. | આખા દિવસની એક યોજના બનાવે. કયા કામ સૌથી મહત્વનાં છે તે પસંદ કરી લે અને તેના પર જ ચિત્ત એકાગ્ર કરો. બાકીની બાબતો મગજમાંથી કાઢી નાખે. 2. એક સાથે ઘણાં બધાં કામ પતાવવાની ચેષ્ટા ન કરો. એક કામ પૂરું કર્યા પછી જ બીજુ શરૂ કરો. જે હાથમાં લીધેલું કામ જટિલ હોય તો, તેને જુદા જુદા તબક્કામાં વહેંચી દે અને તબકકાને ક્રમસર પૂરી કરો. એક કામ અધૂરું મૂકીને બીજામાં કૂદી પડતાં બચ. 3. તમે જે કામ સારી રીતે કરી શકે તેમ હો, તેટલું જ કામ હાથ પર લો. કાર ચલાવતાં કે ટ્રેન, બસ વગેરે માં મુસાફરી વખત વચ્ચે વચ્ચે થોડો સમય આરામ માટે પણ રાખે. થોડા ઉંડા શ્વાસ લઈને, તાણ દૂર કરીને ચિત્તને સ્વસ્થ બનાવે. 4. તર્ક યુક્ત મહાત્વાકાંક્ષાઓ જ રાખો. જાત પ્રત્યે પ્રમાણિક રહો. તમે શું શું કરી શકે છે, શું વધુ સારી રીતે કરી શકે છે અને શું નથી કરી શકતા તે જાણે. જે વસ્તુની સમુચિત સંભાવના હોય તેની જ કામના કરે. ' 5. અતિ મહત્ત્વાકાંક્ષી ન બને. સફળતાનું-પોતાના બધ-મિત્ર-પરિચિતેથી આ દળ નીકળી જવાનું ભૂત માથા પર સવાર ન થવા દે. | અને એવું ન થવા દે કે મહત્ત્વાકાંક્ષા જ તમને હું કારતી રહે કે તમે કદી તેના થી સ તુષ્ટ ન થાવ; વીસને બદલે ઓગણીસ વસ્તુ મેળવીને તમને જરાય પ્રસન્નતા ન થાય એવું ન થવા દો. ખરી વાત તે છે યોગ્ય રીતે જીવવાની. 6, બીજાઓની ઈર્ષ્યા ન કરે. તમારી પાસે જે છે તેને માટે ઈશ્વરનો આભાર માનો, તેને પૂર આનંદ લે. પાડોશીઓની બરાબરી કરવા માટે ઉછાળા ન મારા. લેકૈાને પછાડવાની ઈચ્છ. કરવાને બદલે તેમને ખુશ જોઈને આનંદ પામવાની ટેવ પાડે. 7. બધા તમારી સાથે સહમત થાય અને તમારા કહ્યા પ્રમાણે અને તમારી ઈચ્છા પ્રમાણે જ ચાલે એવી અપેક્ષા કદી ન રાખે. તમને જે આ આદત હોય તો તમે એક ક્ષણ પણુ તાણ-મુક્ત નહિ રહી શકે. કારણ, તમે કેઈને કોઈની સાથે કૈઇને કેાઈ બાબત અંગે સંકળાયેલા રહેશે. ચુપચાપ તમારું કામ કરતા રહો, બીજાઓને તેમના હિસાબ પ્રમાણે ચાલવા દો. | ( અનુસંધાન ટાઈટલ પેજ 3 ઉપર ) તંત્રી : શ્રી ગુલાબચંદ લલુભાઈ શાહ, શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ તંત્રી મંડળ વતી: પ્રકાશક : શ્રી જેન મામાનંદુ સભા, ભાવનગર મુદ્રક : ગિરધરલાલ ફૂલચંદ શાહ, સાધના મુદ્રણાલય, દાણાપીઠ : ભાવનગર For Private And Personal Use Only