Book Title: Atmanand Prakash Pustak 072 Ank 02
Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531817/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pANI, Atma ', 79 (cAlu), vIra saM'. 2501 vi. saM', 2031 mAgazara zakaTa jema be paiDAthI cAle che, tema ApaNA AtmA jJAna ane vartana e ? baMnenA sahayogathI ja pragati karI zake che. AtmAnA nirmalIkaraNane paNa eja . mAga che. daivavAdI banI dIna na thai utsAhathI tArI Atmazaktine phoravA - badhA T vinAne vidArI Azcaryabhuta abhISTa saphaLatA tuM prApta karIza. X | vipatti pasaMge dharyanI, satyanI kase TI che. jema vipattinA vakhate tema stuti* nindAnA vakhate paNa dhIraja, zAMnti ane samatA jALavavAmAM kharI sAdhanA che. ja e paNa moTo zubha kara tapa che. (suodhavANI prakAzana) prakAzaka : zrI jana mAtmAnaMda sabhA-bhAvanagara. pustaka : 72 ] DIsembara 1974 [ aMka: ra, For Private And Personal use only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a.nu.. ... ma...Ni, kA kema lekha lekha lekhaka lekhaka kramAMka kRmAMka (1) suvicAra (2) jIvananI prayogazALA (3) mahAvaiyAkaraNa AcArya zrI hemacandrasUrI (4) bhagavAna mahAvIranI karuNAmaya dRSTi .... (5) tIrthakSetra zatru jaya nyAyavijaya anuvAdaka abhyAsI mULa lekhaka : janasUrijI anuvAdaka kA. ja. dezI rakatateja zrI manasukhalAla tArAcaMda mahetA... mU. le. hariharasiMha anuvAdaka : rakatateja upAdhyAya zrI amara muni mahArAja AcArya zrI kasturasUrijI (6) tapa ane japa (7) sAcI oLakhANa paramAtmA zrI mahAvIra bhagavAne 250 0 varSo pahelA pragaTAvelI jyota yugo sudhI rozanI ApatI raheze. zramaNa bhagavAna mahAvIra paramAtmAnA 2500 varSanA kalyANaka mahotsavanI ujavaNI rUpe tA. 15mI navembare mahArASTra rAjyanA mukhya maMtrI zrI vasaMtarAva nAyakanI adhyakSatAmAM cAlIza hajArathI paNa vadhu jaMgI mAnava medanIe ullAsa pUrvaka mahotsava ujaLyA hatA. temAM mukhya maMtrIzrIe A AkhA nirvANu varSa mAM zikAra para pratibaMdha mukavAnI jAherAta karI hatI. te jaya jayakAranA bulaMda avAje vadhAvI lIdhela hatI. mAnavI aMtaranA yuddhamAM vijayI banA. yuddhanA medAnamAM je ratA dekhADe e vIra kharA, paraMtu jeo mAnavanA aMtaranI aMdaranA yuddhamAM vijayI bane e kharekharA vIra, ane bhagavAna mahAvIre A mATe ja rasto dekhADayA hatA. bhagavAna mahAvIranuM saMpUrNa jIvana tyAgamaya hatuM'. temanA batAvelA ahiM sA, anekAnta aparigraha sukha prApti mATe divya mArga che. teoe ugratapasyAnA baLa upara jJAna meLavI lIdhA pachI mAnavane premane saMdeza Apyo hato. nyAyamUrti zrI jI. ena, vaidya For Private And Personal use only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir A sabhAnA navA mAnavatA pena zrI hIrAlAla juThAlAla zAha jIvananI TUMkI rUparekhA sevAdha gharamardanA nAmazvanAthaH yogIone paNa je dharma durlabha che, evA sevAdharma jemanA aNue aNumAM vyApta thayela che, evA zrI hIrAlAla juThAlAla zAhano janma bhAvanagaramAM zrI juThAlAla tribhovanadAsa zAhane tyAM saM. 1958nA poSa vadi 1 zukravAra tA. 24mI jAnyuArI 1902nA divase thayo hato. zrI hIrAlAlabhAIe pAMca a grejI sudhIno abhyAsa bhAvanagara mAM karyo ane te pachI meTrIka sudhIno abhyAsa temaNe muMbaInI bharaDA nyu hAIskulamAM che ema hosTelamAM rahI karyo. zrI juThAlAla zeThane cAMdI, setu , aLazI vagerenA vAyadAno dhamadhokAra dha dho hato. paraMtu putra saTTAnI lAInamAM paDe e vAta pitAne racatI na 3 hatI. eTale abhyAsa pUrNa karI traNeka varSa sudhI zrI hIrAlAlabhAie zera bajAra mAM zeTha juhAramala svarUpacaMdanI peTImAM kAma karyuM hIra lAlabhAI - tIvra buddhizALI, atyaMta cakera ane bhAre capaLa che. temanI grahaNazakti ( grasping power ). bhAre sateja che, eTale zerabajAra mAM zeThiyA lokone atyaMta prema ane vizvAsa saMpAdana karyo. milanasAra prakRti ane anyane sahAyarUpa banavAnI bhAre tAlAvelI, eTale temanuM mitra maMDaLa bhAre vizALa banI gayuM. vimA kaMpanIonA saMcAlakonI dRSTi AvI vyaktio pratye kheMcAyA vinA na ja rahe, kAraNa ke teo hIrAlAlabhAI jevA kuzaLa kAryakaronI satata zodhamAM ja hoya che. eTale zerabajAranI nokarI choDI zrI hIrAlAlabhAI AjathI trIseka varSa pahelAM bhAratanI sauthI moTI vimA kaMpanI nyu inDIyAmAM joDAI gayA, nyu InaDIA pachI te, e senTInala ane nAravica yuniyana vimA kaMpanInI ejansI paNa temanA dvAra khakhaDAvatI AvI ane A lAInamAM teo jhaLakI UThayAM. jo ke sa. 1981 thI saM, 2 0 04 sudhI emaNe emanA pitAzrInI peDhInuM kAma atyaMta bAhozI pUrvaka saMbhALI, dhaMdhAne khIlavyo hato. zrI. hIrAlAlabhAIe vimAnA dhaMdhAne khAsa ravIkAra te eTalA mATe karyo ke, A mAge teo jaina samAja ane lokasevAnA kArya paNa karI zake. nokarI ke dhaMdhAnI javAbadArImAM mukta eTale samayano moTo bhAga teo sevA kArya mAM riyA prayA rahevA lAgyA. prathama sevA pachI aMgata kAma emanA avanano mudrA lekha banI gayo. evA kSetre emaNe je bhAga Ape che, tenuM vistRta vaNa na karatAM to eka moTo graMtha paNa TUMko paDe evuM che. A AjathI trIsa varSa pahelAM, zrI hIrAlAlabhAInA stutya prayAsothI muMbaImAM thI godhArI jaina mitra maMDaLanI sthApanA karavA mAM AvI ane teo saMsthAnA prANarUpa banyAM. A saMsthAmAM dIrgha kALa paryata zrI hIrAlAlabhAIe pramukhapada zobhAvyu . vyavahArika ane dhArmika zikSaNane uttejana maLe, e mATe navI navI yojanAe karI ane samAja mAM te bhAre AzvakAradAyaka banI, sa, 201 nI sAlamAM A saMsthAe jJAti For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org bhAI-bahenanA lAbhArthe, pUrvanA tIrthonI eka spezyala jAtrA TreIna kADhI. A apUrva tIrtha saMdhane Aje paNa loko yAda kare che. A tIrthasaMghanI vyavasthA ane saMcAlanamAM, zrI hIrAlAlabhAIe temanI vyavasthA zakti ane vizALa anubhava jJAnanI pratIti karAvI ApI. pachI to saMsthAe madhyamavarganA kuTuMbone lagna pAchaLa lakhalUTa kharca na karavo paDe, te mATe samuhalagnanI yojanA zarU karI. A yojanA anusAra mAtra se savAso rUpiyAnA kharcamAM, lagnanuM kAma sarasa rIte patI jatuM. madhyama temaja nIcalA varganA loko mATe, A yojanA AzIrvAdarUpa banI gaI. nAdurasta tabiyatanA kAraNe, zrI. hIrAlAlabhAI jyAre A saMsthAnA pramukhapadethI chUTA thayA, tyAre gayA varase agAzI mukAme saMsthA taraphathI temanuM apUrva sanmAna karavAmAM AvyuM hatuM ane mAnapatra enAyata karavAmAM AvyuM hatuM. | zrI. hIrAlAlabhAI e menejIMga TrasTI tarIke kAma karI, agAzI jaina maMdiranuM tIrthasthAnamAM rUpAMtara karyuM che. A tIrthasthAnamAM bhAtAkhAtuM ane bhojanazALA zarU karavAmAM AvyA. poNAcAra lAkha rUpiyAnA kharce baMdhAyelI be adyatana dharmazALAo, e zrI, hIrAlAlabhAInA bhagIratha puruSArtha nuM phaLa che. zrI. agAzI jaina derAsaranA menejIMga TrasTInI sAthosAtha, zrI. hIrAlAlabhAIe dAdara jaina jJAnamaMdiranA menejIMga TrasTI tarIkenI javAbadArI svIkArI, tyAM ApaNu nUtana zikharabaMdhI bhavya jinAlaya paNa ubhuM karyuM che. A maMdiranuM khAtamuhUrta paNa zrI, hIrAlAlabhAInA varada haste thayuM che. zrI adhyAtma jJAna prasAraka maMDaLa-muMbaI ane zrI jaina dhArmika zikSaNa saMdha-muMbaInA maMtrI pade rahI, zrI. hIrAlAlabhAIe potAnI sevAno uttama phALo Ape che. ela InDIA jaina zvetAMbara kenpharansamAM aneka varasathI, kenpharansanI sTenDIMga kamITInA temaja kArobArI samitinA sabhya tarIke teo sevA ApatA rahyAM che. jaina udyoga gRha, janasevA saMdha temaja bIjI aneka saMsthAomAM, judA judA hoddA para rahI zrI. hIrAlAlabhAI e pitAnI sevA ApI che. zrI. hIrAlAlabhAinA lagna saM. 1976nI sAlamAM bhAvanagaranA vatanI, zAha ThAkarazI mIThAbhAInI putrI prasannabena sAthe thayA hatA. zrI. prasabenamAM nAma pramANe ja guNo che. kAyA te ekavaDI che, paNa e kAyAmAM akhUTa AtmabaLa ane apUrva zakita rahelAM che. zrI. prasannabena dharmaniSTha ane mahAtaparavI che. mAsakhamaNa ane doDha mAsanA upavAsanI ugra tapazcaryA, teoe akhaMDa zakti ane zAMti jALavIne karyA che. zrI. hIrAlAlabhAI e jIvanamAM vidha vidha kSetre je apUrva saphaLatA prApta karI che, tenA mahada aMze yaza te zrI. prasabenanA phALe jAya che. | zrI, hIrAlAlabhAInA pitAzrI 9ra varSa saM. 2024mAM ane mAtA 84 varSa sa, 2 0 2 0 mAM svargavAsa pAmyAM. mAtA pitAnA dIrdhakAlIna jIvanamAM, temaja baMnenI aMtima mAMdagImAM zrI, hIrAlAlabhAIe je sevA karI che, te mAtR ane pitR bhakta zravaNanI yAda tAjI karAve che. e vakhatamAM zrI hIrAlAla bhAInA eka paga muMbaImAM, to bIjo paga bhAvanagaramAM raheto. zrI prasannabene te satata bhAvanagara mAM rahI, koI Adarza putrI mAtA pitAnI sevA kare, evI paNa adhika rIte sAsu-sasarAnI sevA bajAvI che. Avo mAtRbhakti ane pitRbhakti mATe A daMpatIne kharekhara koTi koTi dhanyavAda ghaTe che, zrI, hIrAlAlabhAI jevA sevAbhAvI ane zaktizALI, vyakti A sabhA sAthe peTrana tarIke joDAyA, te mATe A sabhA AnaMda ane gaurava anubhave che. zAsanadeva temane dIrdhAyuSa Ape ane teo lokasevAnA aneka kAryo karyA kare, evI zubherachA sAthe viramIe chIe. For Private And Personal use only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che varSa : 72 ] vi. saM. 2031 mAgazara . I. sa. 1974 DIsembara [ aMka: 2 nasIba aya hoI mANasanA hAthamAM te udyama ja karavAno rahe che. bedIe te jamInamAM pANI hoya te nIkaLe, tema udyama dvArA, bhAgya hoya te prakAzamAna thAya che. saddabuddhinI pavitra rezanI sAthenI prayatnazIlatA mANasanI vartamAna durdazAne paNa bhedI nAkhI sukhanAM dvAra tene mATe khulAM karI de che, temaja azubha karmonAM bhAvI AkamaNa upara paNa phaTako lagAvI zake che. matalaba ke karmavAdanA nAme nirbala ke nirAza na thatAM mANase AtmAnA baLanI sarvopari mahattAne dhyAnamAM laI zakya teTalA puruSArthI banavuM joIe. upasthita kaSTa dUra thatuM na hoI bhegavavuM paDe tema hoya te kAyaratAthI bhegavI navAM azubha karmo UpAvAne badale prazasya samabhAvathI bhegavavAmAM mANasanI kharI samajadArI ane mardAnagI che, ane e vakhate manane svastha rAkhavAnuM baLa ApanAra karmavAda che. je sUcave che ke avazya bhAvI karma kaIne cheDatuM nathI, moTAmoTA paNa enA phaLavipAkamAMthI chUTI zakyA nathI. jANavuM joIe ke takalIpha ke kaSTa enI meLe nathI AvatAM. ApaNu vAvelAM ja Uge che, mATe emane nivAravAnA 5 upAya letA rahIne paNa jeTalA pramANamAM bhegavavA paDe, zUrA banIne (AdhyAtmika vIratAthI) jogavIe, bhagavI laIe. e rIte jogavI letAM, navAM duHkhada karmo na baMdhAvA sAthe eTale bhAra ocho thAya che. jIvananAM vaheNa rUDAM arthAta niSpApa vahetAM rAkhavAthI navA azubha karmo baMdhAtAM nathI, jethI jIvanapravAha uttarottara sukhI ane UjaLe thato jAya che. e khulyuM che ke anIti, vizvAsaghAta ke durAcaraNathI mAThA karma baMdhAvAne (buruM bhAgya nIpajavAne ) ane saccAI saMyama, sevAne saddaguNanA pAlanathI zubha karma baMdhAvAne (sadbhAgya ghaDAvAne) siddhAnta (arthAt karmavAda) mANasane sadAcaraNI banavA prere che, je lekavyavasthA ke samAja-jIvana-svAthya mATe paNa atyanta jarUrI che. --nyAyavijaya For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jIvananI prayogazALA pratyeka manuSya potAnA jIvanane eka prayoga karI koI paNa vyakti potAnA ja sukhanI ciMtA zALA mAnavI joIe. emAM tene aneka prakAranA kare che to te kadi paNa sukhI rahI zakatuM nathI. anubhava thAya che. e anubhavene koI maulika eka aMgreja lekhake kahyuM che tema sAcuM sukha siddhAMta samajavAmAM upayoga karavo joIe. je bIjAne sukhI banAvavAthI ja prApta karI zakAya che. mANasa manuSyajIvananA anubhavane tatvadarzana manuSya potAnI jIvananI ghaTanAo tarapha haMmezAM mATe upayogamAM nathI lete te balabuddhi gaNAya sAkSIbhAva rAkha joIe ghaTanAone kaI che. saMsAranA anubhava ApaNane keTalIka sthAyI cakkasa prakAra ghaTita karavAnuM manuSyanA hAthamAM zikhAmaNa Ape che. ApaNe te anubhava tarapha nathI ane je manuSya bAhya ghaTanAo para pitAnAM daSTi na rAkhatA te zikhAmaNa tarapha daSTi rAkhavI sukhane nirbhara karI de che te haMmezAM duHkhI ja joIe. saMsAranA saghaLA manuSya sukha tathA rahe che. e ghaTanAo pratye potAno ke bhAva duHkhane anubhava kare che. e rIte teo AkhuM rAkha eTaluM ja manuSyanA hAthamAM che. pitAnI jIvana keIpaNa jAtanI zikhAmaNa meLavyA vagara ja rUkha pramANe ja manuSya kaI ghaTanAthI mAnasika vItAvI de che, arthAt e mRtyu paryata bALaka kaleza athavA prasannatA prApta kare che ane je jevI sthitimAM ja rahe che. keTalAya manuSyane manuSya ghaTanAo pratye saMpUrNa sAkSIbhAva rAkhe che tyAre ja jIvananA anubhavanuM satya samajAya che te saghaLI jAtanI ghaTanAomAM zAMtacitta rahe che. ke jyAre teonA jIvanane sArabhAga nIkaLI keTalAya leke aMdha banIne dhananI pAchaLa jAya che ane teo tene kaMIpaNa upayoga nathI paDI jAya che ane keTalAya leke pada-lelupatAmAM karatA. jevI rIte jarmanInA suvikhyAta tattvavettA pitAnI jAtane gumAve che. jyAre manuSya kaI zodhanahIre batAvyuM che ke manuSyane anubhava prakAranA vyavasAyamAM lAgI che tyAre tenAmAM jyAM sudhI jJAnanA rUpamAM pariNata thAya che tyAM sudhI re AtmanirIkSaNanI zakti nathI rahetI. e rIte te jIvanane sArabhAga nIkaLI jAya che. (When ga nIkaLI jAya che. (When aneka mAnasika kaSTa bhegavyA kare che ane tenAthI experience repens to wisdom, the mukta thavA asamartha rahe che. AvA manuSyo rind of life is gone.) tethI je vyakti pitAnA mAnasika kalezanuM kAraNa pitAnI aMdara vRddhAvasthA AvyA pahelAM ja jJAnamukha thaI zodhavAne badale bAhya jagatamAM zodhe che. te jAya che te ja dhanya che. pitAnA doSo zodhI kADhIne tenuM nivAraNa karavAne jyAre manuSya potAnA koI prakAranA anu- badale bIjAmAM de dhe che, potAnA mAnasika jethI koI siddhAMta para pahoMcI jAya che tyAre duHkha mATe bIjAne javAbadAra banAve che, paraMtu saMsAranA lAbhanI khAtara saunI samakSa te rAkhavo te rIte tenA duHkhane nAza na thatAM divasanudivasa joIe. je manuSyanI evI buddhi hoya che ke tenI vRddhi thAya che. Adhunika manovijJAne mArAM duHkhothI bIjAne lAbha thAya te duHkhamAM manuSyanI A jAtanI mane vRttine sArI rahIne paNa kadApi udvigna thatuM nathI. vAstavika rIte abhyAsa karyo che. e pravRttine Aropa rIte jIvananuM prathama ane maulika satya e che ke (Introjection)nI pravRtti kahevAmAM Ave che, 18] AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org jayAre ApaNuM mana vadhAre vikSipta hoya tyAre ApaNe bAhya jagatanI ciMtA tajI devI joie ane peAtAnI upara ja vicAra karavA joI e. lAi jAya che. sa'sAranI koipaNa paristhiti sthAyI nathI e paNa nahi rahe'e vicAranA abhyAsa karavA ceAgya che. pratyeka paristhiti parivartanazIla che te pachI udvigna banavu` ke rahevu e mUrkhatA che. mANasa uddiznatAthI potAnI jAtane nukazAna ja kare che, tenAthI tene kaze| lAbha thatA nathI. hamaNAMnI ja vAta che ke koI lekhakanuM mana koI prakAranI ghaTanAothI kSubdha thaI gayuM ane e sthiti keTaloka samaya rahI. e sthitimAM tene na nidrA sArI AvatI, na svapnA sArA AvatA e divasomAM pAtAnA eka bauddha bhikSuka mitrane maLavAno yAga thayA. tenI sAthe bauddhadharmanI praza'sita maitrI bhAvanA upara vAtacIta thaI. teNe vAtavAtamAM kahyuM ke potAnA eka paricita mANusane sUtA pachI ghaNA ja kharAba svapna AvyA karatA hatA. te mANasa e svapnothI eTalo badho taMga thai gayA ke te sUvAthI ja DaravA lAgyA . e mahAzayane maitrI bhAvanAnA abhyAsa karavAnu kahevAmAM AvyuM. e abhyAsa karatAveta tenAM saghaLA kharAma svapno naSTa thaI gayA ane tene sukhe nidrA AvavA lAgI. che. pelA lekhakane je vakhate upayukta badhI vAta kahevAmAM AvI tyAre tenu citta zAMta thai gayuM. maitrI bhAvanAnA eka vizeSa guNa e che ke jyAMsudhI manuSya e bhAvanAthI bhAvita rahe tyAMsudhI kei paNa manuSya tene koi jAtanI hAni pahoMcADI zakatA nathI. sau mANase tenA hitaci'taka khanI jAya che ane jee hAni pahoMcADavA icche che teone hAni pahoMcADavAnI taka ja nathI maLatI. je vakhate A jAtane vicAra manamAM Ave che tyAre niktAneA anubhava thAya che. X jIvananI prayAgazALA vicArAmAM te vakhate eka vizeSa parivatana thaI jAya che ane paristhitio tarapha rUkha ja khada Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jyAre manuSya evA dRDha nizcaya karI le che ke, saMsAramAM potAnI jAta sivAya koI tenuM bagADI zakatu ja nathI; tyAre tenu' Apu' jIvana AnaMdamaya thaI jAya che ane sAcI vAta paNa eja che. je vakhate ApaNAmAM koi doSa AvI jAya che te vakhate e deSanAM piraNAmAthI ApaNane koI bacAvI nathI zakatu; ane ApaNAmAM sadguNa haze te ApaNI kiMmata eka sthaLe nahi te bIje sthaLe jarUra thaze. kayAMya ne kAMya ApaNI maulikatA jarUra jaNAze ja. mANase e duHkhothI tene bhAga karavA joie. bhAgavuM na je kaThina paristhitithI bhAgavu e ucita nathI, tene bhAgavavI eja ucita chaeN. kaThina paristhitio pAchaLathI saraLa thaI jAya che. duHkha ApanArI ghaTanAe pAchaLathI sukhanuM kAraNa banI jAya che. je manuSye potAnAM jIvananuM lakSya. parApakAra ja banAvyu` heAya che tene koIpaNa paristhiti lakSyabhraSTa karI zakatI nathI. jo tene kaThina paristhiti sAthe laDavuM paDe che teA tenAthI saMsAranuM kalyANa ja thAya che. paristhitie upara tenA vijaya thayelA joine khIjA leAkAne peAtAnI sAme AvanArI paristhiti sAthe laDavAmAM protsAhana maLe che. e rIte mahApuruSanu jIvana bIjAne mATe zikSAnu sAdhana thai paDe che. jIvanane eka prayAgazALA mAnavI joie. enA khAhya lAbha ke hAnimAM manane na phasAvatAM tenAthI jJAna meLavavu joie ane e jJAnanuM saMsAranAM leAkeAmAM vitaraNa karavuM joie. e rIte ApaNe sukhI rahI zakIe chIe. nRtyaham For Private And Personal Use Only " anuvAda : abhyAsI. [19 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahAvaiyAkaraNa AcArya zrI hemacandrasUrI mULa lekhaka : zrI raMjanasUrideva anuvAdaka : kA. ja. dozI "raktateja saMskRta, prAkRta ane apabhraMza sAhityanA mukhya mAlA (A cAre koSa pro), kAvyAnuM zAsana praNetA kalikAlasarvajJa AcArya hemacandrane janma (alaMkAra) inTeDanuM zAsana (inda), pramANamImAMsA gujarAtanA pATanagara amadAvAdathI 60 mAIla dakSiNa- (nyAya), ane vega zAstra (ga). pazcima khUNAmAM Avela dhaMdhukA zaheramAM vikrama saMvata prabhAvakacarita'mAMthI jANI zakAya che ke hemacandrA1145 mAM kArtika pUrNimAnI rAtrIe thayo hato. cI - cArya brAhmI devI (je vidyAnI adhiSThAtrI manAya che)nI dhaMdhukA zaherane saMskRta graMthomAM "dhujhanagara " athavA sAdhanA mATe kAzmIranI yAtrA karI hatI. teo A dhuMdhukapura" kahevAmAM AvyuM che. moDha jJAtimAM janmela sAdhana vaDe pitAnA badhA harIphane parAjita karavA hemacandranA pitAnuM nAma cAciga hatu ane temanI IcchatA hatA. mArgamAM jyAre tAmralita thaine teo mAtAnuM nAma pAhiNIdevI hatuM. temanuM bALapaNanuM revatagiri pahoMcyA tyAre neminAtha svAmInI A nAma cAMgadeva hatuM. puNya bhUmimAM teoe yuga vidyAnI sAdhanA zarU karI vikrama saMvata 1154 mAM AcArya zrI devacandrasUrIne hatI. A sAdhanAne vakhate ja sarasvatI devI temanI hate hemacandrane dikSA ApavAmAM AvI ane temanuM sanmukha pragaTa thayAM ane kahevA lAgyAM, "he vatsa, nAma somacandra rAkhavAmAM AvyuM. AcArya zrI hema- tArI badhI manaH kAmanAo pUrNa thaze. badhA vAdicandrasUrIne vizeSa paricaya " prabandhacintAmaNi'mAM one parAsta karavAnI tane zakita prApta thaze." A varNavela che. kahevAya che ke hemacandra ekavIza varSanI uMmare vidyAdevInI vANI sAMbhaLIne hemacandrAcArya khUba prasanna te samata zAstronuM avagAhana karI lIdhuM hatuM. temanuM thayA ane potAnI AgaLanI yAtrA sthagita karI jJAna ane caritra apUrva koTinAM hatAM temanI pAchA pharyA. AcAryanA chatrIza guNo AtmasAt hatA. uparanI ghaTanA asaMbhavita jaNAtI nathI. tenuM nAgapuranA dhanada nAmanA vepArIe vikrama saMvata samarthana "abhidhAna cintAmaNi'mAM paNa maLe che. 1166 mAM sUripada ApavAnA mahotsavanuM Ayojana bhAratanA keTalAye manIdhI vidvAnoe mAnI sAdhanA karyuM hatuM. semacandranuM hema (enA) jevuM teja ane dvArA jJAna prApta karyuM che. ApaNe naiSadhakAra zrI harSa candra jevI AdalAtA joIne temanuM nAma hemacandrA- tathA meghadUtakAra kAlidAsanI bAbatamAM paNa evI vAto cArya rAkhavAmAM AvyuM. temanI vidvattA, teja, prabhAva sAMbhaLIe chIe. ane bIjA aneka guNone kAraNe teo svAbhAvika hemacandrAcArya mahezvara nRpANI cAlukya kumArapALanA rIte je aneka darzakone AkarSatA hatA. gura hatA. vikrama saMvata 1229mAM kumArapALanuM mRtyu hemacandrAcAryanI racanA saMkhyA traNa karoDa thayuM ane tyAra bAda cha mahine hemacandrAcArya paNa batAvavAmAM AvI che. temanA keTalAka mukhya grantho kALadharma pAmyA. nIce mujaba che - gujarAta nareza siddharAja jayasiMha ( vi. saM. triSTizalAkA purNa carita (purANa), kumArapAlacarita 1150 thI 1199)nA mRtyu pachI hemacandrAcAryanI (kAvya), hemazabdAnuzAsana (vyAkaraNa), abhidhAna bhaviSya vANI anusAra kumArapALa (vi. saM. 1199). cintAmaNi, anekArtha saMgraha, nighaNu ane dezI nAma gAdIe AvyA. hemacandrAcArye siddharAja jayasiMhanI [AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org aratA mATe potAnA prasiddha vyAkaraNanu nAma 'siddhahema zabdAnuzAsana' rAkhyuM ane kumArapALanA sUcanathI triSaSTizalAkA puruSa' lakhyuM. kumArapALanI jaina dha para apUrva zraddhA hatI. yazapAla dvArA racita 'meharAja parAjaya nAmanA nATakamAM kumArapALanA sAttvika AdhyAtmika jIvananI pUrI jhAMkhI maLe che. AcArya hemacandra saMskRtanA aMtima mahAvyAkaraNakAra hatA. teoe peAtAnA zabdAnuzAsana dvArA sa MskRta bhASAnu vizleSaNa pUrNarUpe kayu... ane hema sa MpradAyano pAyA nAkhyA. pANini--kRta aSTAdhyAyI pramANe temaNe paNa potAnA vyAkaraNane ATha adhyAyamAM ane dareka adhyAyane cAra bhAgamAM vibhakata karyuM che. paraMtu eka vizeSatA e che ke temaNe saMskRtanuM saMpUrNa vyAkaraNa sAta adhyAyamAM samAvIne AThamA adhyAyamAM prAkRta vyAkaraNanuM nirUpaNa evI sarvAMgapUrNa rIte karyuM che ke Aja sudhI apUrva ane adritIya gaNAya che. kharekhara teo prAkRtanA pANini hatA. te " hemacandrAcArya potAnA upara jaNAvela graMtha mAtam'' e sUtramAM tatsama ane dRzya ema e prakAranA zabdo batAvyA che. dazya zabda anuzAsananI bahAranA che. sAthe sAthe prAkRta varNamAlAnuM svarUpa batAvatA teoe kahyuM che ke prAkRtamAM, da, tva,, gau brU, jJa, va, visarga ane dhRta varNa dhaNuM kharU hAtA nathI. hemacandrAcArye prAkRta ane A prAkRta ema mahAvaiyAkaraNa AcArya zrI hemacandrasUrI] e bheda batAvyA che. adhika prAcIna prAkRta temaNe A prAkRta kahyu` che, ane samasta vyAkaraNamAM ' bAm ' sUtro adhikAra nirdiSTa karyAM che, tathA jaina AgamomAMthI udAharaNa paNa ApyA che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hemacandrAcArye prAkRtaprakAzakAra varacinI apekSAe vadhAre zabdonuM anuzAsana karela che. valApa, varNIgama, vavikAra, varNAdeza vagere bhASA vaijJAnika tattvo tathA vibhinna bhASika sthitinu sAMgopAMga anuzAsana pradarzita karela che. kahevAnI jarUra nathI ke hemacandrAcArya vyAkaraNanI vivecanAnA kramamAM badhA prAkRta vyAkaraNakArAmAM agrasthAne birAje che. AcArya hemacandre potAnA ''atha prAtam'" e sUtramAM prAkRta za.danI mUla prakRti zabdano artha sa MskRta karyo che, ane batAvyuM che ke sa MskRta prakRtimAMthI Avela zabdonuM nAma prAkRta che. teno artha evA nathI ke saMskRta prAkRtanuM utpatti kAraNa che. evu tAtpa e che ke prAkRta bhASA mATe saMskRtanA zabdone AdhAra banAvIne, tenI sAthe prAkRta zabdonI uccAraNanI bAbatamAM je samAnatA ke taphAvata che, te darzAvavuM, ane saMskRta bhASA dvArA prAkRta bhASA zIkhavAnomAM prayatna karavA te che A AzayathI AcArya hemacandrasUrI e sa'skRtane 'prAkRtanuM mULa' karyuM che. AcArya hemacandre potAnA aneka prAkRta sUtronA mAdhyamathI bhASAnI navI pravRtti tarapha saMketa karyAM che. kAraNa ke temanA samayamAM uccAraNa-saraLatA vadhatI jatI hatI, ane bha!SA navI dizAe jaI rahI hatI, sa'skRtano 'kSa' zabdanA be artha che : utsava ane samaya. hemacandre A bhramaNA dUra karavA mATe utsava arthamAM ' cho ' ane samaya amAM' vaLo 'to nirdeza karyo che. spaSTa che ke hemacandrAcAryanuM A anuzAsana temane sa MskRta ane prAkRta e banne bhASAenA vyAkaraNakArAmAM mahattvapUrNa sthAna Ape che. hemacandranuM avyaya prakaraNa varcanI apekSAe ghaNu vistRta ane mahattvapUrNa che. 'prAta-prazAza' mAM thoDAka ja avyayAnI carcA che, jyAre hemacandre avyayonI pUrI cAvI Apela che. 'prARta-prajA', caturthInI sthAne kevaLa pachIto nirdezamAtra karyo che, anyAnya vibhaktienI carcA karavAmAM AvI nathI. paraMtu hemacandre kArakavyavasthA para vizeSa prakAza pADyo che. prAkRtanA bhedanI vivecanAnI daSTie hemacandranA prAkRta vyAkaraNA cotho pAda adhika mahattvapUrNa che.. temAM zaurasenI, mAgadhI, paizAcI, cUlikA-vaizAcI, ane apabhraMzanu anuzAsana lakhela che. hemacandra mahArASTrI (prAkRta) para adhika vivecana karyuM che, kahevAnuM tAtparya e che ke hemacandre eka prAkRta-vyAkaraNakAranI hesIyatathI peAtAnA samayanI badhI prAkRta [21 For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAne. bhASAo ane belIonuM sagapUrNa anuzAsane kahevAnI jarUra nathI ke AcArya hemacandranuM prAkRta prastuta karela che. vyAkaraNa aneka vyAkaraNa granthanA AdhArabhUta che. zvetAmbara saMpradAyamAM A vyAkaraNanA paThana-pAThananI hemacanTe prAkRta vyAkaraNanA bIjA pAdamAM bhASA- paNa - lIlI paraMparA rahI che. kula maLIne, hemacandrAcArya pitAnI vijJAnanA aneka to ane siddhAntane AtmasAta viziSTa pratibhA dvArA prAkRta vyAkaraNanA kSetramAM vilakSaNa che. A prakaraNamAM emaNe uccAraNanI e camatkAra utpanna karyo che. siddhAnuM sUcana karela che ke jene kAraNe bAra gAue bolI badalAya che. dareka vyakti potAnI zArIrika AcArya hemacandra atyaMta kuzAgra buddhi vALA te sampatti athavA uccAraNanA avayavonI vibhinnatA hatA ja. dhArmika udAratA paNa emanAmAM paryApta : kAraNe uccAraNamAM potAnI vizeSatA dharAve che, jemAM hatI. kahevAya che ke ekavAra rAjA kumArapALa samakSa eka devIe kahyuM, "jenA pratyakSa deva sUryane mAnatA varNa-vyatyayane prayoga svAbhAvika jaNAya che. hemacandra varNavyatyayanA siddhAntonI ghaNI vyAjabI rIte carcA nathI " hemacandra leka bolIne kahyuM ke "vAha kema na ane varNana karela che. adhAma dhAmadhAmaica vayameva hRdi sthitam / hema-vyAkaraNamAM ApaNane vani-parivartananI zu yasyAstavyasane prApte tyajAmo bhojanodakam // saghaLI dizAo prApta thAya che AcArya hemacandra ' arthAta ame te prakAzanA dhAmarUpa zrI sUrya prAkRtanA dhvani-vikAronuM vivecana ghaNI spaSTatAthI karela che. hemacandranA zabda-vijJAna, prakRti-pratyaya vijJAna, A nArAyaNane amArA hRdayamAM rAkhIe chIe ke jenA vAkayavijJAna vagere bhASA vaijJAnika taro tathA dhvani 'asta rUpI du:kha prApta thAthI ame anna ane parivartana viSayaka dizAonA adhyayanathI Adhunika 2jaLano tyAga karIe chIe AcAryane A javAba sAMbhaLIne temanA pratispardhInuM mukha baMdha thaI gayuM. bhASA vaijJAnikone pUratI sahAyatA maLe che. ekavAra devapattananA pUnarIoe AvIne rAjAne TUMkamAM eka zabdAnuzAsakanI daSTie hemacandranuM ? nuM nivedana karyuM ke temanAthanuM maMdira ghaNu jIrNazIrNa mahatva pANini temaja varaci karatA vadhAre che. temanA thaI gayuM che, tenuM samArakAma karavuM joIe ! temanI prAkRta vyAkaraNamAM prAcIna ane arvAcIna bane vinaMtI sAMbhaLatAMja rAjAe maMdirano jIrNoddhAranA prakAranA dhvanionI sabhyam vivecanA karavAmAM Avela kArya ne Arabha karavAno Adeza detA hemacandrane pUchyuM che. tethI hemacandranuM prAkRta zabdAnuzAsana vyAkaraNa ke " A dharmabhavananA nirmANa mATe zuM karavuM ? " hovAnI sAthe bhASA vijJAna paNa che. tethI hemacandrano | hemacandra kahyuM, " Ape kAMto brahmacaryanuM pAlana karatA prabhAva uttara kAlIna badhA prAkRta vyAkaraNI upara karatA vizeSa devapUjA karavI joIe athavA to maMdiranA paDyo che. vajAropaNanA samaya sudhI madhamAMsane tyAga karavAnuM je aitihAsika rIte vicAra karIe to 11mI vrata levuM joIe. rAjAe sUrIzvara AcArya hemacandranA ane 1ramI sadIne samaya ghaNo mahatvano che. A vicAra pramANe uparokta vata grahaNa karyuM. sadIomAM moTA moTA AcAryoe aneka prakAranA kumArapALe jyAre somezvaranI yAtrA karI tyAre temane vidvatApUrNa grantha lakhyA che. A samayamAM racAyela candrane paNa A yAtrAmAM sAthe AvavAnuM AmaMtraNa hemacandranuM vyAkaraNa apUrva che ane kevaLa prAkRta ja ApyuM. hemacandra turata ja AmantraNane svIkAra karI nahi, paNa saMskRtanuM paNa jJAna karAvavAmAM te aditIya javAba Ape ke bhUkhyAne nimantraNane Agraha zuM ? ame tapasvIone te tIrthATana eja mukhya dharma che. te 22) AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org pachI rAjAe temane sukhAsana, vAhana vagerene svIkAra kahevAya che ke kAzIthI vizvezvara nAmanA kavi karavA kahyuM, paraMtu temane potAnI pagapALA yAtrA pATaNa AvyA ane tyAM hemacandranI vidvata samitimAM karavAnI IcchA pragaTa karI. bhaLI gayA. emaNe kahyuM, "tu vo manapAtra rAjae ghaNA bhaktibhAvathI somezvara liMganI pUjA jaruM durumudan ! " eTale ke daddha ane karI ane hemacane kahyuM ke " jo Apane harakata nuM kambaladhArI hemagovALa tamArI rakSA kare. eTaluM heya te Apa paNa tribhuvanezvara zrI semezvara devanuM kahIne te cupa thaI gayo. kumArapALa paNa tyAM hAjara hatA. A va nindA karanArU samajIne te arcana kara. hemacanTe pitAnI amUrtipUjananA dharma jJAnanA AgrahanuM pradarzana nahi karIne semezvaranuM arcana Saa gusse thaI gayA. paraMtu vizvara kavine te hAjara karyuM ane pote banAvelA ke dvArA temanI stuti te rahelA lekonA hRdaya ane buddhinI parIkSA karavI hatI. karI. kahevAya che ke hemacandra ahIM rAjAne sAkSAta mahA temaNe garama vAtAvaraNa joIne bAkIne ardhA bleka devanuM darzana karAvyuM, jethI rAjAe kahyuM, "hemacandra kahyo, " nagzurAmaM cAra - jainovo " badhA devonA avatAra che ane trikALajJAnI che. temane eTale ke te govALa ke je cha darzanarUpI pazuone upadeza jaina gocarabhUmimAM hAMkI rahyo che, zlokanA A kSamArga ApanAra che. uttarArdhathI te kavie samasta sabhyone anukULa kahI - kumArapALe jIvahiMsAno sarvatra niSedha karAvyo. dIdhA. A rIte hemacandranI mahattAnI bAbatamAM aneka rAjAnI kuLadevI kaNakedharInA maMdiramAM A mahinAnI recaka vAte upalabdha che. navarAtrImAM pazubali ApavAmAM AvatuM hatuM. hemacandrAcAryanI sucanA anusAra rAjAe devInA maMdiramAM upayuMkata vAtathI jaNAya che ke AcArya hemacandra pazu mokalI tALu lagAvI dIdhuM ane ekI pahero mAtra vyAkaraNanAM ja nahi, paNa samasta vADmayanA goThavI dIdho. savAre rAjAe pote jaIne tALu pratibhA saMpanna bhAsvara nakSatra hatA. vyAkaraNanA pravAhane kholAvyuM. tyAM badhA pazuo AnaMdathI sutA hatA. navIna skUtiM ApavAne jaza avazya AcArya hemarAjAe upAsakone kahyuM, "juo, A pazuo meM candrane ja maLaze. vyAkaraNanA ItihAsamAM gIrAspada jevIne bheTa dharyA hatA. je temane e pazuonI IcchA nAma te AcArya hemacandranuM che. ja. darzana ane heta te te temane khAI jAta. paraMtu emaNe eka vyAkaraNane kAvyAtmaka saMskAra ApanAra paNa teozrI paNa pazune khAdhuM nathI. tethI e spaSTa thAya che ke ja che. emanuM prasiddha drayAzraya kAvya (kumArapALa temane mAMsa khAvuM sAruM lAgatuM nathI. ema kahIne carita)mAM jyAM vyAkaraNanA niyama-jJAnanuM pAMDitya rAjAe badhA pazuone choDAvI mUkyA. vijyAdazamInI darzAvyuM che tyAM kAvyAnubhUtinI tIvratA saMvedananI rAtrIe rAjAne kaNakezvarIdevI svapnamAM dekhAyA, ane jAgRti, prema yauvananI mAdaka vihavaLatA, ane bhAva zApa Ape, jethI te koDhI banI gayA. jyAre hema kalpatAnA vilakSaNa kalAga che. kahevAnI jarUra nathI ane A saMkaTanI khabara paDI, tyAre temaNe jaLa ke AcArya hemacandra mahAvyAkaraNakAra hovA uparAMta mistrIne ApyuM, jenAthI rAjAne divya rUpe prApta thayuM. mahA legIndra kavIndranA mahimAthI vibhUSita hatA. (amar ogaSTa 1971 mAMthI udbhUta) -satya e sUryanA prakAza jevuM che. e enI meLeja prakAzI uThe che, ane vinA kaNe jagata enuM darzana karI zake che. sUryane Agamana TANe nagArA vagADavA paDatAM nathI. satyamAM paNa AvI pratibhA rahelI che. mahAvaiyAkaraNa AcArya zrI hemacandrasUrI] For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhagavAna mahAvIranI karuNAmaya dRSTi manasukhalAla tArAcaMda mahetA hiMsAnA mukhyatve be vibhAga pADI zakAya. eka rIte ja kahyuM che ke bAsthatapa, atyaMtara tapanI puSTi dravya hiMsA ane bIjI bhAva hiMsA. koI jIvane arthe ja karavAno hoya che. mAravo, prANa laI levo e hiMsA che. kodha, mAna, mAyA, lobha, IrSA, de, niMdA, koInuM manathI bUruM ghaDiyALanA yaMtramAM aneka nAnAM moTAM cakro hoya IcchavuM-A badhI kriyAo bAhya rIte ApaNe nathI che, che che, samaya batAvavAnAM kAMTA hoya che, aMdaranA bhAgamAM joI zakatA, kAraNa ke AvI badhI kriyAone saMbaMdha A kamAna hoya che-A badhAM je barobara kAma karatAM rahe mana sAthe hoya che. mana vaDe thatAM AvA badhA aparAdhe, to ja ghaDiyALa niyamita rIte cAlI zake che. ekAda bIjAo kadAca na joI ke samajI zake, paraMtu A bhAga paNa bagaDavA pAme to ghaDiyALa kAma karatuM aTakI badhA bhAva hiMsAnA prakAro che. bAhya rIte tapanI kriyA nA paDe che. ApaNA jIvananuM je sUkSma rIte nirIkSaNa karatAM hovA chatAM, prasannacaMdra rAjarSi jeo sAdhu ke ja karavAmAM Ave te, ApaNane mAlUma paDaze ke, amuka hatA, teo manamAM evA duSTa bhAvo AcarI rahyAM kSetre ApaNe niyamabadhdha rahIe chIe, te anya kSetre hatAM, ke e samaye temanuM mRtyu thAya, to e jIve vyavahAranA eThAM nIce ApaNe judI ja rIte vartatAM sAtamI narakamAM javuM paDe. bhAva hiMsAno saMbaMdha hAMIe chIe, dravya kriyA, bAhya tapa vagere AMtarazuddhi mukhyatve mAnavamananI sAthe che, eTale e hiMsA pratyakSa ane mananAM nirmaLa bhAva mATe kAraNarUpa banavA . rIte dareka prasa ge joI zakAtI nathI. mAnavamA pitAnI rAnI melAM kapaDAMne sAbu vaDe ujaLuM banAvI zakAya che, paNa jAtanuM saMzodhana karI te zodhI kADhavAnuM hoya che. sAbu vAparavA chatAM kapaDuM evuM ne evuM ja rahe, te bAhya rIte, kriyA bhale game teTalI UMcI dekhAtI hoya, ApaNe sAbu khAmIvALA che ema mAnavuM paDe. A paraMtu tema chatAM kriyA karatI vakhate manamAM je bhAvo rIte, tapa-dharmAnuSThAna karavA chatAM ApaNAM viSayakaSAye ramatAM hoya, te prakAranA karmane baMdha jIvane paDate pAtaLA na paDe te, ApaNA tapa-dharmAnukAnamAM kayAMka hoya che. tethI ja AnaMdaghanajI jevA samartha mahAtmAe doSa che ema mAnavuM rahyuM tapa-dharmAnuSThAna kAMi phogaTa nathI, jIvanazuddhi mATe A badhAnI AvazyakatA che. temanA racelAM eka ratavanamAM spaSTa rIte kahyuM che ke, paraMtu, A badhuM karavA pAchaLa sAdhya zuM che, tene satata "mana sAdhyuM teNe saghaLuM sAthuM" jJAnI puruSoe tethI ja manane mekSa ane baMdhananuM kAraNa kaheluM che. khyAla sAdhakane hovo joIe. ghAMcInI ghANIne baLada dharmAnuno jevA ke sAmAyika, pratikramaNa, pauSadha, Akhe divasa cAlate raheto hovA chatAM, sAMje pAcho have tyAMne tyAM ja ubhela jovAmAM Ave che, evuM AMbela, upavAsa, devadarzana, tIrthayAtrAo vagere karavAne mULa hetu, te dvArA ApaNI AMtarika zaddhi sAdhavAno. ApaNI bAbatamAM na banavuM joIe. manane nirmaLa banAvavAnuM che. A rIte, bAhya kriyAnI jJAnanuM phala virati che, paraMtu jJAna hoya ane sahAya dvArA mananA bhAvanI uttarottara zuddha thavA chatAM tene anurUpa vartana na hoya te, evuM jJAna mAtra joIe. Ama zakaya bane te ja ApaNe karelAM bhArarUpa ja banI rahe che. vinA kAraNe koI ApaNI dharmAnuSThAnanI sArthakatA che. dharmazAstroe paNa spaSTa sAthe duSTa rIte varte, pIDA Ape, rIbAve ke herAna kare, 24] [AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org te enA pratye paNa kevI karuNA ane anuka'pA dAkhavavA joIe, e vAta bhagavAna mahAvIranA nIcenA eka jIvana prasaMga parathI samajI zakAze. dIkSA lIdhA pachInA dazamA varase, bhagavAna mahAvIra AothI bharapUra evI dRDha bhUmimAM vihAra karatA hatA. eve vakhate, peDhAla gAmanI najIka peDhAla nAmanA udyAnamAM, peAlAsa nAme caityamAM ATha TakanA upavAsa karI bhagavAna mahApratimA nAmanuM tapa karatA hatA. te vakhate sa Mgama nAmanA deve eka ja rAtrimAM bhagavAnane aneka upasageryAM karyAM, ane tyArapachI paNa chamAsa sudhI te pravRtti cAlu rAkhI hatI. A upasarga daramyAna bhagavAna mahAvIrane zuM zuM veThavuM paDyuM hatuM, tenI kalpanA karavI surakela che. prathama rAtri daramiyAna vajra jevA tIkSNa mukhavALI kIDIo te sthaLe ubharAI AvI. A kIDIoe bhagavAnanA zarIrane kAcI kocIne cAlaNI jevu karI nAkhyuM. kIDIonA trAsa cAlu hato, tyAM sAthe bhayaMkara DAMsanuM ToLuM AvI pahoMcyu ane zarIramAMthI leDI cUMsavA lAgyuM. DAMsanI sAthesAtha tIvra mukhavALI dhImelA AvI pahoMcI ane zarIra para rUvATAM khaDAM thayA hoya, te rIte zarIranI cAre bAju ceTI gaI. A badhuM adhUrU dvAya tema pachI vIMchI, sApa, uMdarA ane nALiyA paNa tyAM ekaThAM thaI bhagavAnanAM zarIranAM mAMsa ane lohInI mijabAnI uDAvavA lAgyA. e pachI, jaMgalI hAthI Avyo ane saDhavaDe bhagavAnane uchALI adhamUmAM karI nAkhyA . hAthI pachI vaLI hAthaNI AvI ane teNe paNa thaI zake e rIte bhagavAnane herAna karyAM. bhagavAna A badhI yAtanAo vacce meruparvatanI mAphaka acaLa ane aDaga rahyAM, eTale pelA saMgamadeve pavananuM mATu' vAvAjhoDuM ubhuM thayuM ane meTI meATI zilA ane vrukSA upaDIne daDAnI mAphaka bhagavAnanI tarapha pheMkato gayo. AvA tamAma prakAranA pratikULa vAtAvaraNamAM paNa bhagavAna aDaga rahyAM, eTale pelA bhagavAna mahAvIranI karuNAmaya STi] Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir deve AkharI upAya tarIke anukULa pralobhanonA humalAo zarU karyAM. bhagavAnane sadehe svaga jevA sukhA bhAgavavAnI lAlace ApavAmAM AvI tema chatAM sagamadevanI koI kArI na phAvI, eTale chelle devAMganA ane apsarA jevI adbhuta rUpavALI strIe dehasukha bhogavavA aneka AjIjI karatI bhagavAnanI sAme mUkavAmAM AvI. paraMtu zrI mahAvIra tenAthI jarAe calita na thayA. A prasaMgane anukSA kalikAla sarvajJa zrI hemacaMdrAcArye sakalAhat stotramAM bhagavAnanI stuti karatAM kahyuM che ke :tApAvaitta nane, vAmanya sAtheH pheT-vApAtra thAma, zrI vaujhina netraya mahAna yogezvara evA bhagavAna mahAvIre samAdhimAMthI namrata thai aneka upasargo karanAra evA saMgama devane petAnI sAme joyA, tyAre bhagavAnane sau prathama vicAratA e AvyA ke are ! A bicArA jIvanu zuM thaze ?' AvI asIma karuNAnA kAraNe, bhagavAnanA ane anukaMpAnI parAkASThAne bhagavAnanA jIvanane A tetrAnI pAMpaNe azrubhInI banI gaI. karuNAmaya dRSTi eka ajoDa dAkhalA che. jaina loko jevA ugra tapa kare che, tevA tapa jagatanA koI paNa saMpradAyanA mAnAmAM jovAmAM nathI Avato. A tapano vAraso ApaNane tIrthaMkara bhagavato taraphathI prApta thayo che. bhagavAna mahAvIra mATe 'tapa'e koI navI vastuna hAtI. bhagavAnanA sattAvIsa bhavA paikI, pacIsamA naMdana rAjAnA bhavamAM, dIkSA lIdhA bAda zeSa jIvanamAM eka lAkha varSa sudhI, mAsa khamaNanA pAraNe mAsakhamaNanI ugra tapazcaryAM cAlu rAkhI hatI. paraMtu bhagavAna mahAvIre aMtima bhavamAM, sADA bAra varSa sudhI je ugra tapa karyuM, temAM viziSTatA e hatI ke tane, dehadamanate ane kAyA kalezane agaratA rahI, bhagavAne sAthe sAtha temAM AMtara zuddhi jIvana zuddhinI daSTi rAkhI hatI. digambara tArkika saMmatabhadre A vAtanA nirdeza karatAM kahyuM che bhagavAnanA kaThora tapanI pAchaLa jIvana viSe UMDA ( anusaMdhAna pAnA 26 upara juo ) ke, [25 For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tIrthakSetra zatruMjaya zramaNa me 1971mAMthI udbhUta ( hindImAM mULa lekhaka zrI hariharasiMha anu. "raktateja') (gatAMka aMka 12 pRSTha 155 thI cAlu) == teramI sadImAM musalamAnonA AkramaNe jora pakaDayuM vi. saM. 1064 (I. sa. 1008)no lekha che. eka bIjI hatuM, ane teoe dhIre dhIre AkhA gujarAta para mUrti zreNI nArAyaNanI che jenA upara vi. sa. 1131 sattA jamAvI lIdhI hatI. teonI vinAzaka pravRttiothI (i.sa 107pa lekha che.) A banne mUrti sapheda saMge kadAca koI ja jaina maMdira ke hindu maMdira bacI zakayuM maramaranI banAvelI che ane Ajakala AdinAthanI nahi hoya. zatruMjayanuM A vizALa maMdira paNa tenuM TuMkamAM surakSita che. jaina uparAMta hindu mUrtio paNa nizAna banI cukayuM. A maMdirane vikaTa sthitimAM ahIM prApta thAya che. A saMdarbhamAM sapheda saMgemaramaranI joIne dAnavIra samarAzAhe sana 1314mAM tene jIrNoddhAra banelI eka mahiSAsuramardinInI mUrti khAsa dhyAna kheMce karAvyo. je A maMdirane 1pama uddhAra thayo. e ja evI che. sagavazAta A mUrti upara paNa zilAlekha rIte sana 1570 I. mAM karamAzAhe tene 16 chaNe che je vi. sa. 1771 (I.sa. 1314)ne che. ddhAra karAvyuM. maMdirane zikharabhAga karamazAhanA sama- zvetAmbara sampradAyanA A tIrthane ghAnuM pavitra mAne yo hoya tema jaNAya che. che. bAra mahinA cAturmAsa sivAya) ahIM yAtrALuo zilAlekhAnA abhAve ghaNA samaya sudhI vidvAnonI Ave che ane zatruMjaya para 5 di devanI pUjA karavI e mAnyatA rahI hatI ke zatruMjaya giri upara je je e pitAnuM parama kartavya mAne che. sana 1816mAM purAtatvanA avaze upalabdha che te bAramI sadI jyAre lerDa viliMgTane A thAnanI yAtrA karI te pahelAnA nathI. paraMtu munizrI puNyavijayejIne upa- muMbaInA " TAImsa'mAM The Governor's tour labdha thayela, puNDarIkasvAmInI mUrti uparathI e vAta in the city of Temples' nAmanI eka lekha nizcita thAya che ke bAramI sadI pahelA paNa ahIM mUrti prakAzita thayo hato. tyArathI A sthaLa ane bIjA pratiSThA vagere kAryo sArI rIte thatA hatA, bhale tenI evA sthAna jyAM maMdironI saMkhyA moTI hoya che. sAbitI ochI maLe che. puNDarIkasvAmInI A beThelI tene "maMdironuM zahera ' e nAmathI oLakhAvavAmAM mUrti saMyogavazAta tithino ullekha che. tenA upara Ave che. (anusaMdhAna pAnA 25 nuM cAlu) pAchaLa, ApaNe AMtara zuddhi-jIvana zuddhinI paNa daSTi utarI zakAya, te dhyeya mukhya hatuM. rAkhIe, A bodhapATha bhagavAnanA jIvana parathI tapa temaja anya dharmAnuSThAna karatAM karatAM tenI ApaNe saue levAno che. ra6] AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir >>e - - - - - - 9 ka. 0 9 tapa ane japa -upAdhyAya zrI amaramuni mahArAja -hAhAhAhAhAhA jA (harihA hAre nahaw (haka-9 bhAratanA samasta dharmane sAra che- tapa ane japa. AvazyakatAomAM phasAI rahe che te zuM, te tapa karaze je jIvanamAM tapa nahi, jApa nahi te jIvana zuM ? tapathI ke zuM japa karaze ? ane zuM AtmAne pIchANaze ? InsAna jIvana pavitra thAya che ane japathI baLavAna bane che. jyAM sudhI potAnI jiMdagIne bAdazAha banatuM nathI; zarIrathI tapa karo ane manathI japa karo. tapa ane bhikhArI banIne phare che tyAM sudhI utthAnanI AzA japathI jIvana pUrNa thAya che. vastra malina thAya tyAre rAkhavI nirarthaka che. potAnA jIvanano rAMka zuM rAkha tene svaccha karavAM mATe be cIjanI jarUra paDe che, pANI sAdhanA karaze ? ane sAbu. ekaluM pANI paNa kapaDAMne sApha karI zakatuM nathI ane eka sAbu paNa vyartha bane che. baMnenA eka bhikhArI bhAgyayogathI rAjA banI gayo. saMgathI ja vastranI saMzuddhine saMbhava rahe che. vastra sonAnA siMhAsana upara besI gaye. zarIrane suMdara vastra baMnethI zuddha thAya che. ane kiMmatI AbhUSaNothI alaMkRta karI dIdhuM. senAnI thALImAM bhojana karatA, sonAnA pAtaramAM pANI pIne, AbhA anaMta kALathI mAyA, vAsanA ane karmanA hajAra hajAra sevake sevAmAM hAjara rahetA, cAlate saMjogothI malina thaI rahela che. apavitra ane azuddha tyAre chatra ane camara DhALavAmAM AvatAM, rahevA mATe thaI gayela che. tene pavitra ane zuddha karavAnuM manuSyanuM bhavya bhavana, jIvanamAM tyAre have zuM kamInA hatI ! parama kartavya che. AtmAnI zuddhine amara AdhAra che cAre ya bAjuthI jaya jayakAra thatuM. paNa A kaI vAta? tapa ane japa, tapa pANI che, japa sAbu. tapa ane japanA maMtrI Ave tyAre te Dare che. senApati Ave tyAre saMgathI AbhA pavitra ane nirmaLa bane che. tapane kaMpe che. nagaranA zeTha zAhukAra Ave tyAre bebAkaLo artha che pote pitAne tapAvavuM ane japa artha che bane che ke je zeTha zAhukAronAM dvAra upara koI bhikSApote potAne pIchANavuM. pahelAM tapo ane pachI tamArA pAtra hAthamAM laIne bhaTakate pharato hato. Aja teo svarUpane prApta kare. mahAvIra pahelAM tayA hatA, pachI tenI sAme hAtha joDIne UbhA che to paNa te bhayabhIta temaNe pitAnA svarUpane prApta karyuM. bhaktamAMthI bhagavAna rahe. kAraNa zuM hatuM ? te zarIrathI rAjA jarUra hatA, ema banAya che. paraMtu manane bhikhArI ja hatuM. tenuM mana hajI rAjA. manuSya mahAna che kAraNa ke te potAnA zarIrane paNuM meLavI zakela na hatuM, sattAnA siMhAsana upara svAmI che. manano svAmI che. pitAnA AtmAne rAjA ArUDha thavA chatAM te pite pitAne hajI sudhI bhikhArI ja che. je pitAnA jIvanamAM indriyanA dAsa banI rahe che. samajate hate. zarIrathI rAjA banavA chatAM te manathI mananA gulAma banI rahe che. jIve che ane zarIranI bhikhArI ja hate. tapa ane jaya) For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir huM kahI rahyo hato ke samAjamAM A jAtanA vidyA maLI, prakAza na meLavI zakyA. kevaLa vAda bhikhArI-rAjAonI kamInA nathI. hajAro manuSya ja karatA rahyA te jJAnanA gulAma che, vidyAnA potAnA zarIranA gulAma che. mananA dAsa che. saMpatti, bhikhArI che. dhana maLyuM na jAte bhogavI zakyA ke na sattA ane khyAtinA dAsa che. gharamAM apAra dhanarAzi ApI zakayA. dhana-mada ane artha-ahaMkAra ja karatA hoya paNa kevaLa te purIomAM baMdha rAkhIne dhUpa dIpa rahyA. tevA dhananA gulAma che, zakti ane sattA maLI devA mATe, jIvanamAM te dhananA dAsa banIne rahe, svAmI nyAya ane nItine mATe. paNa bIjAne pIDA je karatA banI zakaze nahi. dhana maLyuM tethI zuM thayuM ? na jAte rahyA. tevA zakti ane sattAnA gulAma che. rAjA bhagavyuM ke na samAja ke rASTranA kalyANa mATe banyA paNa aMtamAM bhikhArI ja rahyA. huM kahI rahyo ApI zakAyuM. hatA ke pitAne jIvananA AvA kaMgALa-bhikhArI zuM zakti maLI, sattA maLI, paNa tethI thayuM zuM? vikAsa karI zakaze? zuM pitAne saMbhALaze ? jIvana pitAnA svArthanuM poSaNa karyuM, pitAne sukhI eka vizALa rAjya che. kadI ApaNuM prabhutva ApaNA banAvavAnA prayatnamAM rahyA. pitAnI samRddhi mATe tana upara cAlatuM nathI, mana upara cAlatuM nathI te bIjAonA jIvanane anAdara karyo. banavuM joItuM . ApaNe kaI rIte rAjA? kadI ApaNe tana ane hatuM, dIna-anAthanA rakSaka, banIne beThA bhakSaka. mananA gulAma banI rahIe te vanarAjyamAM te taravAra hatI rakSaNa mATe paNa karavA lAgyA dIna bhikhArI rAjAthI adhika kiMmata ApaNI thaI jaze ? janano saMhAra, sattA maLI paNa karyuM zuM ? bIjAne eka dArzanikane pUchavAmAM AvyuM-"saphaLa jIvananI pIDA ja ApatA rahyA che ? vyAkhyA zuM che? temaNe mahe macakoDIne kahyuM- tame vidyA maLI, zikSA maLI, jJAna maLyuM paNa zuM ? manuSya cho, mananazIla che, jarA manana karo, vyAkhyA maLI jaze.' manuSya jyAre janma le che tyAre rotA vivAda karatA rahyA, laDatA ja rahyA. jIvanabhara potAnA avatare che, zA mATe ? te kAraNe ke te vicAra kare che pAMDityanuM pradarzana karatA rahyA. janatAnuM ajJAna dUra ke-himAlaya jevA kartavyanA bhArane uThAvatAM kaI rIte karI zakyA nahi. janatAne sanmArga batAvI zakyA mAruM jIvana saphaLa karI zakavAmAM samartha banIza ! nahi. dharmaguru paNa banyA. paraMtu paMthanA nAma upara, piothIonA nAma upara saMgharSa karatA rahyA. satya te kAraNe ke te amArA gharanuM aMdhAruM dUra karaze. vaMza kuLa ane jAtinuM nAma kADhaze. amArA jIvanane kahevAnuM sAhasa nathI, hiMmata nathI, te zuM dharmaguru AdhAra ane sahAre raheze. amane rakSaNa ane saMga rahyA ? potapotAnA vicAronA khIlAthI baMdhAela Apaze. jIvanayAtrAnI samApti sAthe manuSya hasato paDyA che. paMtha ane tenI beDIothI badhAela jAya ane bIjA ratA rahe ane kahe ke Aja parivAra, rahyA che. satyane pArakhyuM nahi. pArakhyuM te paNa samAja, ane rASTrane moTI khoTa paDI che. manuSya kevo jIvanamAM utArI zakyA nahi. hajAro thiIone bhAra hate, ke vAstavamAM deva hato, tenA parivArane svarga upADatA rahyA, zAstronA nAma upara, dharma graMthenA banAvya, samAjane svarga banAvyo, rASTrane svarga nAma upara paNa sAra zuM nIkaLyo ? AcAryanA banAvyuM. A eka saphaLa vyAkhyA che. saphaLa jIvananI zabdomAM mAre kahevuM paDaze paribhASA che athavA kadI mRtyu samaye ApaNe roIe vidyA vivAdAya, dhana madAya ane saMsAra hase tyAre A ApaNA jIvananI cokakhI zakti pareSA paripIDanAya !" hAra che. eka ghaNI moTI asaphaLatA che. [AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ne "sAcI oLakhANa ja che. AcArya zrI karatUrasUrijI, mAnavI jyAM sudhI aNajANa hoya che, tyAM sudhI aneka prakAranA svArthane lakSamAM rAkhIne mANaso tene oLakhANanI jarUrata rahe che, oLakhANa sivAya eka bIjAnI sAthe oLakhANa karavAne haMmezA Atura saMsArane vyavahAra cAlI zakato nathI. jIva mAnava rahe che, kAraNake teo oLakhANane eka prakAranI dehe avataryA pachI tarata ja saMkucita saMskAranI khANa mAne che. dhana, rUpa, baLa ane sattAthI samRddha avasthAmAM paNa dazya jagatane oLakhavA mathe che paNa mANasanI oLakhANa ghaNI ja mahatvanI gaNAya che, avikasita buddhine laIne oLakhI zakatA nathI. te chatAM dhanavAnanI oLakhANane pradhAnatA ApavAmAM jyAre varasakane thAya che tyAre mAtApitA Adi Ave che. tyAgI hoya ke bhegI hoya, badhAyane bIjI svajana varga sacetana tathA acetana vastunI oLakhANuM eALakhANa na hoya te cAle paNa dhanavAnanI oLakarAve che. vastu dekhADI tenuM nAma vAraMvAra saMbhaLAve khANa vagara te jIvana nirasa gaNe che, kAraNake vaiSayika che eTale bALaka te nAmavALI vastune oLakhatuM kAmanAo dhanavAna vagara saphaLa thatI nathI, mATe dhana thAya che. pachI koIpaNa vakhate te nAma sAMbhaLavA vagaranAne dhanavAnanI khuzAmata karIne paNa tenI mAtrathI te vastune oLakhI zake che, athavA te te oLakhANa karavI paDe che ane aneka prakAranI tAbedArI vastu jue che ke tarata ja tenuM nAma uccAraNa karI uThAvIne tene TakAvI rAkhavI paDe che. dhanasamRddha mANaso te jANapaNuM batAve che. jema jema vaya vadhatI jAya che dhanavAnanI oLakhANanI eDI paravA rAkhe che. tema tema buddhi tathA saMskAra vikAsa thato jAya che kAraNake temanI pAse dhana hovAthI dhAryA pramANe kAmanA ane aneka mANasonA sahavAsamAM AvavAthI temaja saphaLa karI zake che. vAsanApUrNa dhanahIna bhegI hoya aneka sthaLamAM pharavAthI pitAnI buddhinA pramANamAM che tema kahevAtA tyAgI paNa hoya che. tyAgImAM paNa pitAnI meLe athavA te mANase dvArA aneka vastu- kaLAvAna AvaDatavALA tyAgI kAvAdAvAnI kuzaLatAthI ene oLakhate thAya che. potAnA jIvanavyavasAyanA jADI buddhinA dhanavAnane vaza karIne temane dhana tathA kSetranA saMbaMdhamAM AvatI tathA vaparAtI vastuone vaiyika vastuothI vAsanA pANIne potAne kRtakRtya sArI rIte oLakhI zake che. arthAta pitAnA dhaMdhAnA mAne che, tyAre AvaData vagaranA khuzAmata karIne paNa aMge sahavAsamAM AvatA mANasane karavAmAM AvatI dhanavAnanI oLakhANathI pitAnI IcchA pUrNa kare che. pravRttione ane vyApArane lagatI vastuone sArI dhanahIna bhogI paNa khuzAmatathI athavA te keIpaNa rIte oLakhe che. jIvanamAM nirupayogI ane svapnamAM prakAranI kaLAthI dhanavAnanI oLakhANadvArA jIvanapaNa na maLanArI vastuone paNa te vastuonA jANu nirvAhanA sAdhane meLave che temaja vaiSayika IcchAo dvArA oLakhe che ane huM paNa amuka vastuone pUrNa kare che. dhanavAnanI oLakhANanI jema rUpa, baLa bhamAna dhAraNa kare che. tathA sattA samRddhanI oLakhANe paNa zudra svArtha sAcI oLakhANa For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAdhavAne mANase kare che. garIbamAM garIbanI paNa ghaNAja cAlI niHsaMkocapaNe sakarmaka saMsArI jone vaiyika saMskAro anAdi oLakhANa rAkhavAmAM potAnI mahattA samaje che, kALathI hoya che. nigadanI avasthAmAM paNa tibhAve paNa te sarva sAdhAraNa sevAnA rUpamAM hovAthI tevI rahelA hoya che tene Idri tathA mananI sAmagrI oLakhANa janatAnuM mAna prApta karAvI zakatI nathI maLavAthI AvirbhAva thAya che. AhAra tathA vipane eTale AnI oLakhANathI mAnavIne saMtoSa thato mATe joItI paulita vastuonI oLakhANa jIvane nathI, kAraNake sevA nimitte eLakhANa rAkhanArAone dareka jIvanamAM karAvavI paDatI nathI, pUrvanA sakArone Azaya prAya: janatAmAM bahumAna tathA prasiddhine laIne potAnI meLe ja karI le che, phakta sAdhAraNa hovAthI mAnagati lAgaNI sivAyanI oLakhANa nimittanI jarUrata paDe che. vaiyika pravRtti joIne ke hoya che ane temAM dayAnI pradhAnatA hoya che eTale sAMbhaLIne javanI viSayavAsanAo jAgRta thaI jAya che. AvI oLakhANathI janatAmAM mahattA maLI zakatI viSayAsakta banavA upadezanI ke abhyAsa karavAnI nathI, tethI satapa paNa maLatuM nathI. jarUrata rahe tI nathI, toye viSayane vadhAre rasavALA jANavAmAM ane oLakhavAmAM kAMIka taphAvata banAvI AnaMda tathA sukha vadhAranAra poddagalika rahe che. upagI tathA nirUpaNI prasaMgo, vastuo vastuone oLakhavAne niraMtara kAmAsakta viSayanA tathA vyaktione sAmAnyapaNe jANavuM te jANavuM anubhavI mANasenA sahavAsamAM rahIne ajJAta vaidhayika kahevAya che. jANavAmAM vadhAre UMDA UtaravAnuM hotuM vastuone oLakhe che ane tene meLavavAne joItAM nathI temaja jANelAnI mana upara rAga-dveSa saMbaMdhI sAdhane mATe kALajIpUrvaka parizrama kare che. koIpaNa asara thatI nathI. jANelAnuM smaraNa ochuM mAnavI mAtra svArtha pUratI oLakhANa karavAnuM thatuM thAya che ane kALAMtare smaraNamAMthI bhUMsAI vadhAre kALajI rAkhe che. je vastuthI athavA mANasathI jAya che tyAre oLakhavAmAM kAMIka viziSTatA rahelI pitAne kAMIpaNa svArtha na sadhAto hoya tenI hoya che. je ke oLakhavuM paNa jANavAne ja kahevAmAM upekSA kare che, sAdhAraNa jANavA pUratuM ja te Ave che; pharaka mAtra eTalo ja che ke game tevA tarapha lakSa Ape che. teye saMsAramAM pradhAna gaNAtI prasaMgane, vastune ke vyaktine lakSapUrvaka jANavI, UMDA viziSTa vyaktio tathA viziSTa vastuonI oLakhANa UtarIne tenA rahasyane, guNa-dharmane sAcI rIte samajI levuM karavAmAM keTalAka mAnavIo pitAnI mahattA samaje che. ane tenAthI mana upara rAga athavA te kaeNpanI asara thavI eTale AvI oLakhANa karavA vana tathA dhanane te oLakhavuM kahevAya che. sAmAnya jANavAmAM upekSA vyaya karavAmAM paNa saMkeca rAkhatA nathI. ane ALa thAya che, paNa vizeSa jANavA rUpa oLakhavAmAM prAyaH khANa karIne ghaNuM ja saMtoSa mAne che. viziSTa upekSA hotI nathI. eTalA mATe ja oLakhANanI vastuonI oLakhANa karIne janatA pAsethI buddhi vismRti nathI ane te jIvana paryata paNa rahevAvALI zALI tathA vidvattAnuM mAna meLave che, ane viziSTa hoya che. oLakhANathI jIvana upayogI sAdhana alpa gaNAtI vyaktionI oLakhANathI jIvananI saphaLatA prayAse meLavI zakAya che; lAgaNI ane sneha janma samaje che. dhanathI athavA te koIpaNa prakAranA che tathA prIti ane pautrI vadhe che. kevaLa jANavA sanmAnathI jagatamAM moTA gaNatAnI aMdara prAyaH mAtramAM AvI viziSTatA hotI nathI. jANelu bhUlAya garvanI garamI rahe che eTale temanAmAM sudharelI DhabanI che paNa oLakheluM bhUlAtuM nathI. jANavAne ghaNI vakhata namratA tathA sabhyatA hoya che tethI teo sAdhAraNa anicchA dekhADavAmAM Ave che; paNa oLakhANa mATe mANasanI oLakhANa rAkhatAM saMkecAya che, chatAM te usuktA ane rUci jaNAvAya che. vArtha sAdhavA tadana sudharelI DhabanI viziSTa vyaktio sAdhAraNa ane mATe te oLakhANane atyaMta AvakAra apAya che. AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane janatAmAM khAsa karIne mANasanI oLakhANa te oLakhe che te jagatane sAcI rIte oLakhe che ane atyaMta upayogI manAya che. je jagatane sAcI rIte oLakhe che te ja potAne A pramANe mohanI zikhavaNIthI dehAdhyAsI mAnavI sAcI rIte oLakhI zake che, mATe ja samyagajJAnI svArtha mATe eTale ke jIvananirvAhanA sAdhana meLavavAre puruSo sva-paranA AtmAne vikAsa karI zAzvata athavA te payika tRNA zAMta karavAne sacetana tathA sukha-zAMti tathA AnaMdanA upAdaka hoya che. vItarAga acetana vastuonI oLakhANa kare che. AkhA saMsAra sarvotta devanA siddhAMtanI dizAmAM niratara gamana karyA carmacakSanI oLakhANanA pravAhamAM taNAI rahyo che. vagara potAne tathA jagatane sArI rIte oLakhI zakAya vaiyika vAsanAnA daDha saMskArane laIne kevaLa vAsanA. nahI kSaNika jagatanI bhAvika vastune pradhAnatA ApI paSaka ja vastuone oLakhavA prayAsa karI rahyo che. prakRti svarUpa sAcI svAbhAvika vastune oLakhI Adara je oLakhANa vAsanA zAMta karavA puratI karavAmAM Ave na karanAra vItarAganA siddhAMtanI dizAthI vimukha hoya che, te vAsanAnI kSagika zAMti thayA pachI bhUMsAI jAya che mATe tevAnI vAcALatAthI koI paNa AtmAnuM hita che, kAraNa ke jagate parivartanazIla che. je bhadra vAsanA thaI zakatuM nathI. pAMce drinA viSayamAM Asakta poSavAne jenI oLakhANa karavAmAM AvI hoya temAM rahIne ADakatarI rIte vipane pepIne saMtoSa tathA parivartana thavAthI te vAsanA pasavAmAM asamartha thaI sukha anubhavanAra sukha-zAMti AnaMdaravarUpa amara jAya che eTale mAnavI tenI oLakhANa rAkhatA nathI AbhAne oLakhI zakyA nathI. manuSya deha tathA manuSya kemake-dhana nI vAsanAthI dhanavAnanI lAkhANa karavAmAM jIvana sakA * A ivana sakarmaka samAna vibhAva paryAya che ane te Ave che ane tenA dhanathI pitAnI vAsanAe pi deha tathA jIvana baMne karma svarUpa hovAthI jaDAtmaka che che; paNa te dhanavAna dhanahIna thaI jAya to pachI tenI mATe te kSaNavinazvara vastuo sAthe saMbaMdha dharAve che. oLakhANa koI rAkhatuM nathI. kadAca te dhanahIna athota kSaNika vastuonA saMbaMdhathI utpatti vinAza dazAmAM e paNa che aMge ke IpaNa prakAranI sahAtA vALe che, chatAM dehAdhyAsIpaNe satvarUpa Amane sAcI mAMge che to te eLakhatA ja na hoya tema tenI rIte na oLakhIne darane pradhAnatA ApI ane sAthe vartAvA taiyAra thaI jAya che. koI dara 35 trima nAma, sukha-AnaMda tathA zAMti AdinA mATe tathA AkRtine upayoga karavAne e gamANa karAya che upAya tathA viSayane. A 'raya le te vastusthitinuM ane IcchA pramANe vartAya che, paNa jayAre 35 tathA aNajANapaNuM sucave che, mATe ja te vitarAganA siddhAMta AkRtimAM parivartana thavAthI aNagatAM dhAya che tyAre pramANe potAne sAcI rIte oLakhI zAka nathI, je upekSA karAya che. AvI ja rIte tAtvika vastuthI ajJA vastu kaNe kALamAM vidyamAna rahe te sata-sAcI kahevAya jagata vaizvika vRttipoSaka oLakhANane laine saMsAra che. che. ane je pratyeka kA badalAya che te tAlika dRSTithI cakramAM bhramaNa karI rahyuM che te aMtaraMthiI sAcI na kahevAya, je sAcI vastu che te utpanna thatI vastune nathI mATe te vinAza paNa pAmatI nathI. je sukha-zAMti oLakhyA sivAya gukha-zAMtinI daridratA dUra karI zakaze nahiM. a.naMda, jIvana Adi utpanna thatAM nathI te vinAza paNa pAmatAM nathI, mATe te ja sAcAM che ane te ja jJAna-cIna ajJAnI che chANika mATe ja AtmasvarUpa che. je utpatti vinAzavALuM che ane jenI kRtrima vastuone oLakhatA AvyA che, ane tethI utpatti vinAzamAM vijAtIya dravyanI apekSA rahe che pitAnI sarva siddhi mAnI beThA che, eTale ja sAcI te sata-sAcuM nathI arthAt AtmasvarUpa sukhAdi sAcA vastu meLavI zakayA nathI, ane AtmA ne zAzvatI sukha che ane padagalika vastuothI utpanna thavAvALAM banAsaMpattivALA banAvI zakayA nathI. mAnavIne prathama to vaTI che, kAraNa ke te jaDa vastuonA saMgathI utpanna pitAnI ja oLakhANa nathI. je potAne sAcI rIte thAya che ane viyegathI vinAza pAme che. athavA te sAcI oLakhANa. For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMga dekhAvA chatAM paNa jaDAtmaka vastuomAM pratyeka oLakhyA sivAya kevaLa IdrionI karavAmAM AvatI kSaNe parivartana thavAthI sukhAdimAM hAra thato jaNAya oLakhANathI AtmAnI zakti tathA svarUpane hAsa che ane chevaTe naSTa thAya che mATe te asata che. thAya che. eTale jJAnazaktithI nirbaLa thayele AtmA sacetana tathA acetana vastuone sarvadeve jevI vastu mAtrane avaLI jANe che. ane astane pradhAnatA rIte oLakhAvI che tevI ja rIte oLakhANa thAya Ape che. vItarAga deve sata vastune pradhAnatA ApI nahiM tyAM sudhI sAcI oLakhANa kahevAya nahiM. ane te mATe je sata che te ja satya che, je kSaNika vastuo te sAcI oLakhANa mohanA pazama, upazama ke dAya daSTigocara thAya che te sata nuM pariNAma che paNa asthira sivAya thaI zakatI nathI. mehanI oLakhAvelI badhI che mATe khATI che. jJAna-darzana-jIvana-sukha-AnaMda vastu jUThI che, mATe mehane dAsa viSayAsakta mAnavI Adi saMta che ane te AtmAnA dharma che mATe te sAcuM oLakhI zake nahiM temaja oLakhAvI paNa zake kSagika nathI kAraNa ke te utpatti-vinAzavALA nathI nahiM. sArI rIte jANI zake, jaNAvI zake kharo paNa paNa pariNAma svabhAvavALA che chatAM zAzvatA che-niyA sAcI oLakhANanA abhAve sAcuM phaLa meLavI zake che. mATe ja te saMta che ane te ja AmAM che. te nahiM. aneka prakAranA deha dhAraNa karavArUpa vibhAva sivAya padagalika paDatuo pratyeka kANe purAya che ane paryAyamAM mehanI prabaLa sattA hovAthI te vibhAva gaLe che mATe kSaNika che tethI te asata che-anitya che; paryAyane AtmA potAnA svarUpe oLakhe che. jethI mATe satate. satapaNe ravIkAra ane asatane asatapaNe dehanAM kRtrima nAmanI prasiddhi mATe kapAyane Azraya le bahiSkAra karanAra AtmA svarUpane saMpUrNa vikAsa sAdhI che, ane dehanI sukha-zAMti mATe jaDa dharma svarUpa amara pada prApta kare che. viSayomAM Asakta rahe che. AtmAne potAne) sAcI rIte dilhImAM dhAmadhUmapUrvaka ujavAyela gaNe bhagavAna mahAvIra 2500 mI nirvANa zatAbdI dilhImAM tA. 13-11-74 thI tA. 20-11-19 sudhI paNa zatAbdIno progrAma rAkhavAmAM Avyo hato. temAM tA. 16-12-74 nA roja bhavya vara De pAMca mAIlanA vistAramAM nIkaLyuM hatuM. musalamAno AnaMdamAM AvIne bALakane elacI ane sAkara vecI rahyA hatA. varaghoDAmAM 1 thI 2 lAkha jaina jainetara sAmela hatAM. cAre saMpradAyane varaghoDo bhego kADhavAmAM AvyuM hatuM. rAtre suMdara rozanI karavAmAM AvI hatI. A varaghoDe bhAratabharamAM prathama che. ema jenAra bolI rahyAM hatAM. tA. 17-12-74 nA rAmalIlA medAnamAM rAA thI 3 lAkha jaina janasabhAne bhAratanA vaDApradhAna zrImati iMdirA gAMdhI saMdhI hatI. vaDApradhAna zrImati indirA gAMdhInuM svAgata karavA amadAvAdathI zeTha zrI kasturabhAI lAlabhAI paNa padhAryA hatAM. atre zrI mahAvIra jaina yuvaka saMghe mauna ekAdazI upara eka vizALa AyeAjana rAkhyuM che. ane eka lAkha rUpiyA Atmavalalabha smAraka mATe bhegA karavA nirdhAra karyo che. 32) (AtmAnaMda prakAza For Private And Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - prANI mAtra upara prema sarvAtma bhAvanA prakaTayA vinA prakaTato nathI. mAre je AtmA che te ja sarvane AtmA che. mArAmAM je caitanya vikase che. teja sarvamAM vilase che. Avo nizcaya jenA aMtaHkaraNamAM aneka vicArathI dRDha thayA hoya che teja manuSyamAM sarvAtma bhAvanA prakaTe che ane teja manuSya prANi mAtra upara prema karI zake che. jemAM prANi mAtra upara prema karI zakatA nathI teone potAnA Atma svarUpanuM jJAna nathI.. - manuSyo sparza maNine prApta karavA prayatna seve che. paraMtu thoDA ja jANe che ke vizuddha prema hajAro ane lAkho sparza maNine prakaTAvavA samartha che. ciMtAmaNi je kArya nathI sAdhI zakatAM te vizuddha prema sAdhe che. - vizuddha prema prakaTatAM durAcArI sadAcaraNI thAya che anudAra udAra thAya che, kAyara zUra ? bane che. svArtha paropakArI thAya che. sva95mAM prema niMdya malina padArthonuM rUpAMtara karI temane suMdara, AzrayakAraka guNavALA karanAra rAsAyaNika zakita che. -- niraMtara sadguNanI vAta karavAthI tame hajAro manuSyanA mana zuddha karI zakaze. - tame je prakAre vAta karI che. te prakAre tame manuSyanA manane dorI zake che tamArA zabdo je dizAne darzAve che te dizAmAM tenuM mana gayA vinA rahetuM ja nathI. doSanI, durAcAranI, vyAdhionI ane vipattinI vAta karyA kare to ghaNA manuSyo te tarapha taNAyA javAno. - sad guNanI, sadAcAranI, ArogyanI vAta karyA kare te ghaNu manuSya tenA tarapha AkarSAine prApta karavA mathavAnA. - aMtaramAM utarI prazAMta paDI rahevAno abhyAsa keIe kadI paNa choDI devA na joIe divasamAM prasaMgepAta AMtare AMtare vicAranA vegane zamAvI daIne manane akriya rAkhavAthI mana zuddha thAya che tathA vicAranuM baLa vadhe che. ane sAmarthyanI paNa vRddhi thAya che AMtara jIvananI prazAMtimAM praveza karavo eno artha e che ke paramAtmAnA sAmano paza karo. For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ATMANAND PRAKASH Regd. B. V. 31 khAsa vasAvavA jevA keTalAka alabhya granthI saMskRta prayo gujarAtI prathA | . ma. pai. qm l`lm l`ml ` m h { huvera fudI-dvitIya aMza 20-00 2 bRhatkalpasUtra bhA. 6 ho20-00 1 zrI pArzvanAtha caritra 3 triSaSTizalAkApuruSacarita 2 zrI tIrthaMkara caritra 12-00 mahAkAvyam bhA. 2, 3 zrI supArzvanAtha caritra bhA. 2 2-50 4 kAvya sudhAkara * 2, 3, 4 (mUtra rAta) 5 Adarza jaina strIratna bhA. 2. 3-00 puta vAre 6-00 6 kayAratna koSa bhA. 1 14-00 che. 9 9 tAre 6-00 cha kathAra- koSa bhA. 2 12-00 5dvAdazAra nayacakram 40-00 8 Atma vallabha pUjA saMgraha pa-00 6 sammatitarka mahANa vAvatArikA 2-00 9 Atma kAnti prakAza -50 7 tattvArthAdhigamasUtram 00 10 jJAna pradIpa bhA. (1 thI 3 sAthe) 12-00 8 prabaMdhapaMcazatI 26-00 | sva. A. vijayakasturasUrijI racita 9trInirvANavakelibhuktiprakaraNe -00 | 11 dhama" kauzalya 3 * * 10 zrI zAntinAtha mahAkAvyam {0-00 12 anekAntavAda A. zrI madrasUraviracitam. 13 namaskAra mahAmaMtra 14 cAra sAdhana aMgrejI graMtha 15 bhagavAna mahAvIra yuganA upAsake 3-00 16 jANyuM ane joyuM R. N.. | 17 syAdvAdemaMjarI 17-00 1 Anekantvada | 18 bhu. mahAvIra yuganAM upAsikAe by H. Bhattacharya 3-00 | 19 pUjya Aga maprabhAkara puNyavijayajI 2 Shree Mahavir Jain Vidyalaya zraddhAMjali vizeSAMka pAku bAIDIMga 6 - 25 Suvarna Mahotsava Granth 35-00 kAcu bAInDIMga pa-2 5 3-00 noMdha : saMskRtamAM 10 TakA ane gujarAtImAM tathA aMgrejI mAM 15 TakA kamizana kApI ApavAmAM Avaze, paSTa khaca alaga A amUlya graMtha vasrAvavA khAsa bhalAmaNa che. ! lakhA ! zrI je na A tmA na sa bhA : bhA va na ga 2 taMtrI : khImacaMda cAMpazI zAha, zrI AtmAnaMda prakAza tatrI maMDaLa vatI prakAzaka : zrI jaina AtmAnaMda sabhA, bhAvanagara mudraka : harilAla devaga'8 zeTha Anada prinTIMga presa, bhAvanagara. For Private And Personal Use Only