Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mokSArthinA pratyahaM jJAnavRddhiH kAryA / zrI jainadharmaprakAza Se & S SS S S S S. SiG kAya vorA Webla thaI chIMka ke kuka chIMka ki & elsefka hIMdu dhas Soddddddddededeleddeslededor hatI dhe 2 irala rimanidhAna zrI jaina dharma prasAraka sabhA. mumummaeksimsmekssiim mmmuurnn pustaka 68 muM]. [ aMka 7 me | vizAkha i. sa. 1952 25 mI eprIla -- vIra sa'. 2478 vi. saM. 2008 pragaTakatta zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI jaina dharma prakAza. bahAragAma mATe bAra aMka ne posTeja sAthe vArSika lavAjama rUA. 3-4-9 pustaka 68 su' vaizAkha vIra sa'2478 aMka 7 mA. { vi saM. 2008 anukramaNikA 1 saM yama * * | ... * ... ( munirAja zrI bhAskaravijayajI ) 131 *** 2 bhe lakSmI ! ... ...(zrI bAlacaMda hIrAcaMda " sAhityacaMdra " ) 13 : 3 prabhAvanA ane bhAvanA ... ( saMpA. hemacaMdra nyAlacaMda vorA ) 133 4 agavyava chedakAtri zikA padyAnuvAda ( 5. zrI dhuradharavijayajI gaNui ) 134 5 AnaMdI vRtti che. ...( zrI bAlacaMda hIrAcaMda "sAhityacaMdra" ) 137 6 mAchInA niyama : 2 ... ... ( zrI mohanalAla dIpacaMda cokasI ) 140 7 vArSika tapazcaryA :: akSaya tRtIyA (zrI maganalAla motIcaMda 'sAhitya premI' ) 144 8 gujarAtI padyAtmaka dArzanika kRtio (hIrAlAla rasikalAla kApaDiyA M A.) 147 9 prakIrNa... ... *** ... | ... 15ke. navA sabhAsada 1 zeTha nAnajI lAdhAbhAI jJAnabhaMDAra lAipha membara kaccha-nAnI khAkharA XXXXXXXXXXXXXNLXAXLV - jJAnasAra ( bIjI AvRtti ) | nyAyavizArada nyAyAcArya zrImadda yazovijayajI upAdhyAyaviracita A che e apUrva graMtha ghaNA vakhatathI aprApya hato, te tAjetaramAM navIna AvRttirUpe che che pragaTa karavAmAM Avela che. graMtha nAma pramANe jJAnAmRtanA sArarUpa che. A upAdhyAyajIe potAnI jJAnazaktinA nIcADarUpa A graMtha ramyA che ane A karI tethI ja te sarva koinI prazasAne pAtra banyA che. aDhI e lagabhaga pRSTha na hovA chatAM mUlya mAtra rUpiyA be, riTeja alaga. ' lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhA - bhAvanagara. sI. Ran Pai Pai Pai Fei Fei Fei Fei Fei Fei Fei Fei avazya vAMcavA lAyaka | samajIne jIvanamAM utAravA lAyaka sAdI ne sarala bhASAmAM lakhAyelA - pAMca Teko 1 dharmAmRta (sudharma ) 0-1000 3 jJAnopAsanA (jJAna ) 0-10-0 2 zraddhA ane zakti (dazana) *10 0 4 cAritravicAra (cAritra 0-100 5 detAM zikhA (dAna ) 0-10*0 lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara, For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org pustaka 68 suM. aMka 7 mA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina dharma prakAza : vaizAkha : saMyama. ( nArUNI tujathI nathI re judAi-e rAga. ) sayama lenA hai| sukhakArI, trividhatA bhavabhaya nIvAre saMyama. saMyamathI tama zivagati sAdhe, arihaMtataNu jaba dhyAna ArAdhe, saMyama, bhava cArAzI pherA pharIyeA, tyAga bIna nava pAra utarIyA, saMyama. manuSyadeha mahApunye maLIyA, jaina dharma kalpataru phaLIyA, saMyama, naka nigeAdanAM duHkha bahu dIThAM, paNa ajJAne lAgyAM mIThAM. saMyama. A bhavamAM guruvANI cAkhA, bhavabhaya bhramaNA dUre nAMkhA, saMyama, buddhi vRddhithI dhama karaze, bhaktithakI kaMcana bhava taraze. saMyama. ajJAna timira dUra haThAvA, jJAnataNA bhAskara pragaTAvA, saMyama, munirAjazrI bhAskaravijayajI, For Private And Personal Use Only ha vIra sa, 2478 vi. sa. 2008
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhe lakSamI ! - - - - - - - - ( kavi-sAhityacaMdra bAlacaMda hIrAcaMda, mAlegAma) le ! kamalanayanA kamalasadanA kamalathI tuja pUjavA, sahu devathI paNa adhika mAnI rU5 tArA navanavA tarase sahu tArI kRpAnI cittamAM bahu jhaMkhanA, lahamI! tane sahu bhaktibhAve pUjatA caMdrAnanA! 1 tArI ja jagamAM jaya bhaNe sahu bolabAlA tAharI, sahu bhajana pUjana devanA paNa citta lakSamI che dharI; lakSmI! tane caMcala kahe paNa dhare tuja mana sevanA, che satya te tArI ja pUjA bhale mukha prabhu-vaMdanA. 2 tArA pratApe sakala jaga AnaMda mAne mana viSe, nija cittamAM malakAya tArI jhaMkhanA rAkhe dise tArI kRpAthI kurUpa kALe manuja suMdara bhAta, nija sagI AMkhe madanane avatAra sahune dIsate. 3 kA chatAM je netrane kubaDo aho ! vaDabhAgiyo, te rUpano aMbAra sahune tava kRpAthI bhAsiyA nakaTe ane traNayukta mukhane kurUpa mAnava jANiye, tArI kRpAthI kurUpatA DhaMkAya che jaga mAniye. 4 je che nirakSara mUkhane saradAra jagamAMhe rahyo, lakSamItaNu sahavAsathI paMDita sahu ke ko; lakSamI! aho! tuja kuTila nIti saralatA tuja nahIM game, je sujana jana vidyAvilAsI cittamAM tuja nahIM rame. 5 prabhu bhakta tArI kuTilatAne cittamAMhe jANutA, sahavAsa tAro zIkhave che pApakarmo mAnatA tArAthakI je dara mAse TALatA tuja mohinI, dAkhe sukha paNa du khabhAgI nItinI saMhAriNI. 6 - - - nA mana para - - 132 ) For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - " 65 = * - - - dina - - - - 1 - - - - je saMta gI muktirAgI tucha tujane mAnatA, choDI tane aNagAra padavI pAmatA sukha jANutA; ati alpa paNa sahavAsa tAro dukhadAyaka te gaNe, bhavasaMtatIne tuM vadhAre dhAratA e nija mane. 7 evA munijana caraNakamale nitya ama vaMdana thaze, saMsArasAgara pAra karavA gurukRpA ama para ho; zuci raTaNa ama manamAM niraMtara guruguNenA saMcare, zubha udaya muni padane amone thaje saddabuddhi va. 8 pALI mahAvrata paMca rAdhe indriyone je sadA, thaI kiMkarI nija AtmalakSmI apaMtI nija saMpadA; nahIM sthala lakSamI ama game nija AtmalakSamI sarvane, bAle vAMche sarvane kalyANa sahu zubha parvane. 9 - - - - - - - - - - - - : prabhAvanA ane bhAvanA : prakAreNAdhikA manye, bhAvanAtaH prabhAvanAm / bhAvanA svasya lAbhAya, svAnyayostu prabhAvanA / updeshtrNginnii| eka "pra" akSare vizeSa karIne bhAvanA thakI prabhAvanAne huM adhika mAnuM chuM kemake, bhAvanA pitAne ja lAbhadAyaka che ane prabhAvanA te potAne ane bIjAne paNa lAbhadAyaka che. bhAvanA mokSadA svasya, svAnyayostu prabhAvanA / prakAreNAdhikA yuktaM, bhAvanAtaH prabhAvanA / shraaddhvidhi| bhAvanA zada karatAM prabhAvanA zabdamAM "" vadhAre che, tethI, bhAvanAthI pitAnI ja mukti thAya che ane prabhAvanAthI potAnI ane bIjAnI paNa mukti thAya che, e vAta sAcI che. saM. vorA hemacaMdra nyAlacaM. 1 r ma - 3 * - - ma na - - - - - T - -va-vanapagrAma C = S. ' - 133) For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir SHSASSLEUE Pian Pian Pian Pian Pian Pian Jian kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcAryanirmitA ayogvyvccheddvaatriNshikaa| URNAMESHBH[ padyAnuvAda-sabhAvArtha ]yHERSABHA anuvAdaka--panyAsazrI dharadharavijyajI gaNi (gatAMka pR4 88 thI zarU) madena mAnena bhanobhavena, krodhena lomena ca sammadena / parAjitAnAM prasamaM surANAM, vRthaiva sAmrAjyarujA pareSAm // 25 // duSkAma krodha mada mAna prabhanAdi, uddaMDa caMDatara AMtara zatruothI; pAmyA parAjaya atizaya je sadAnA, sAmrAjya rogathI saryu para devatAnA. je 25 che mA-mAna-mana-dha-lobha ane harSathI parAbhava pAmelA anya devanA sAmrAjaya e rege che, te taddana nakAmA che. 25. svakaNThapIThe kaThinaM kuThAraM, pare kirantaH pralapantu kizcit / manISiNAM tu tvayi vItarAga !, na rAgamAtreNa mano'nuraktam // 26 // pheke kuThAra ati tIkSaNa svakIya ke, je A pralApa paravAdi kare game te vidvajanonuM mana kevaLa daSTirAge, vairAgi ! rAgI tumamAM nahiM yuktivAda. | 26 che pitAnA ja kaMThapITha upara kaThina kuhADAne prahAra karatA anya game te bole. he vItarAga ! Apane viSe vidvAnonuM mana rAgamAtrathI Asakta nathI. 26. sunizcitaM matsariNo janasya, na nAtha ! mudrAmatizerate te / mAdhyasthyamAsthAya parIkSakA ye, maNau ca kAce ca samAnubandhAH // 27 // mAtsarya yukta janathI nathI hai vizeSa, tArI prasanna paramAkRtimAM jineza !; mAdhyacyadhAraka parIkSaka e gamAra, jANe na bheda maNi-kAca viSe lagAra, che 27 | he nAtha ! kharekhara vidveSI mANase karatAM teo vadhatA nathI ke je parIkSaka madhyasthatA dhAraNa karIne maNi ane kAcane viSe sarakhAI jaNAve che, 27. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7me ] ayogavyavacchedadAtrizikA. 135 imAM samakSaM pratipakSa sAkSiNA-mudAraghoSAmavaghoSaNA buve / na vItarAgAt paramasti daivataM, na yApyanekAntamRte nayasthitiH // 28 // sarve vipakSa vara sAkSi samakSa caMDa, uddaghASaNuM karuM udAtta svare akhaMDa zrI vItarAga viNa deva na koI bIjA, syAdvAda viNa nahiM anya naya vyavasthA. 28 sAmA pakSanA sAkSionI samakSa huM UMce svare udaghoSaNA karuM chuM ke-vItarAgathI bIjuM koi daivata nathI ane anekAnta sivAya naya vyavasthA nathI. 28. na zraddhayaiva tvayi pakSapAto, na dveSamAtrAdaruciH pareSu / yathAvadAptatvaparIkSayA tu, tvAmeva vIra ! prabhumAzritAH sma // 29 // zraddhAvaDe ja nathI nAtha ! tuM pakSapAta, anya viSe arucimAM nathI cheSa mAtra AtatvanI karI yathArtha paNe parIkSA, zrIvIra ! lIdhI tuja zAsananI su-dIkSA. je 29 che ApanA pratye zraddhAthI ja pakSapAta nathI ane bIjAomAM deSathI ja aruci nathI. paNa yathArtha paNe ApaNAnI parIkSA karIne ja he vIra paramAtmana ! ame Apane AzrayIne rahyA chIe. 29. tamAspRzAmapratibhAsamAjam , bhavantamapyAzu vivindate yaaH| mahema candrAMzudRzAvadAtA-stAstarkapuNyA jagadIza ! vAcaH // 30 // ajJAni-aMdha na vilokI zake kadIe, tevA tane paNa pratye !, jhaTa je stave te; zrIhema-caMdra sama svaccha sutaka puya, vAtaNuM karI pUjA banuM dhanya dhanya. | 30 | ajJAna-aMdhArAmAM phasAelA jene joI zakatA nathI, evA Apane paNa je zIdhra pAme che-stave che te caMdra kiraNo javala tapuya vANIne he jagadIza ! ame pUchae chIe. 30 yatra tatra samaye yathA tathA, yo'si so'syabhidhayA yayA tayA / vItadoSakaluSaH saceddhavA-neka eva bhagavan ! namo'stu te je te mate vaLI prakArathIe game te, je te rahe jagatamAM abhidhAna je te te Apa eka ja prabhe ! gatarAgadveSa, ho! kaTi keTa namano tamane jineza! che 31 che For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - - - - - - - - - - - 136 mo na dharma prakAza [ vaizAkha je kaI darzanamAM je koI prakAre je koI nAme je kaI che paNa je rAgadveSanA mela vagaranA Apa eka ja che te he bhagavan! Apane namaskAra he. 1. iMdaM zraddhAmAtraM tadatha paranindA mRdudhiyo, vigAhantAM hanta ! prakRtiparavAdavyasaninaH / araktadviSTAnAM jinavara ! parIkSAkSamadhiyA, ' mayaM tattvAlokaH stutimayamupAdhi vidhRtavAn // 32 // (zArdUlavikrIDita.) hA bIjA paniMdanA samajIA, zraddhA svarUpe lahe, jene Teva parapravAdanI paDI, te kyAMthI sAruM kahe, - rAgadveSa vinA parIkSaNa kare, he nAtha ! je sajajane, te A tatva prakAza satya samaje, saddadharmadhyAne stavya. | kara che bhoLA mANase A kevaLa zraddhAthI kaheluM che ema kahe, svabhAve ja pArakI niMdA karavAmAM rasIyA ane paraniMdA kaho paNa he jinavarI parIkSA karavAmAM samartha vRtivALA rAgadveSarahita lokone te A tavAleka stutimaya upAdhine dhAraNa kare che. kara. noTa-jagataprasiddha zrI siddhasena divAkararacita batrIza batrIzikAne anusarIne be batrIsa batrIzikA, kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrasUrIzvarajIe zrI vardhamAnajinastutirU5agavyavacchedikA ane anyogagyavacchedikA nAmanI dAviMzikAo banAvela che. baMnemAM zrI vIra bhagavAnanI stuti che, ane sAthe sAthe jainatatvanuM nyAyanI paddhatie khaMDanamaMDana karela che. ayogavyavacchedikA eTale batrIza ke jemAM jenadarzana khoTuM che, yathArtha nathI evA anya darzanakArAnA abhiprAyanuM khaMDana ane anyathomavyavadikA eTale je batrIzImAM bIjA darzanakAro potAnA matane kharo batAve che te khabara nathI, paNa jene darzanakArane mata kharo che evuM pUravAra karanAra javAba. anyagavavAdikA batrIzI upara cha maliSeNasUriracita prasiddha "syAdvAdamaMjarI" nAmanI TIkA che. jene tatvajJAna ane anya dazananA tatvajJAnanuM sUkSma rIte nyAyanI paddhatie nirUpaNa karela che. A graMtha uca abhyAsakramamAM pAThyapustaka tarIke svIkAravAmAM Avela che. svAdAdamaMjarI upara AnaMdazaMkara bApubhAI dhruve vitAbharelI IMglIza bhASAmAM noTsa lakhela che. agavyavacchedikA rahelAIthI grahaNa karI zakAya tevI hovAthI tenA upara vidvattAbharelI TIkA kaI AcAye lakhela nathI. paMnyAsa zrI dhuraMdharavijayajIe A batrIzI upara padyAnuvAda karela che ane zabdArtha karela che, je A mAsikanAM judA judA akAmAM chapAyela che. paMnyAsa zrI dhuraMdharavijayajI eka prakhara vidvAna ane nyAyanA niSNAta che, teozrInI vinAno lAbha vakhatevakhata A mAsikane maLe che. jIvarAja , dozI For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AnaMdI vRtti che ( lekhaka-sAhityacaMdra bAlacaMda hIrAcaMda-mAlegAma) nAna e jIvamAtrane viziSTa guNa che. ane jJAnane lIdhe ja sukhanI lAlasA tenAmAM jAgRta thAya che. e sukhanA pariNAmarUpe ja AnaMdano AviSkAra jovAmAM Ave che ane eTalA mATe ja jIvamAtra sukhanI jhaMkhanA kare che. rAtadivasa sukhathI thatA AnaMda mATe Atura hoya che ane sukhanI prAptinA sAdhano pAchaLa doDyA kare che. e sAdhane dhaNA bhAge bhUlanA heya che. sukhanA sAdhananI kalpanA dareka pitAnI buddhithI nakkI kare che ane e buddhi maryAdita hovAne lIdhe e sukhane badale duHkha ja herI le che. ane AnaMdane anubhava ene thato ja nathI. kadAcita sukhanI saMvedanA thAya che te paNa te kSazuchavI ja nivaDe che. rAjakIya hetunA kAraNe keTalAeka khUna thAya che. khUnI ema samaje che keamuka manuSyane huM jagatamAMthI bhUMsI nAkhuM te mane sAcA AnaMdane anubhava maLavo agara huM dhaNAone sukha ApanAra nivaDIza. emAM keTalI mUrkhAI che enI ene kalpanA sarakhI paNa hotI nathI. pote anaMta bhAvanA duHkhAne nirmANakartA thAya che ane jemanA sakhanI apekSA te rAkhe che temane te te ulaTI rIte duHkhanI khAImAM ja dhakelI de che, mATe sAcA sukhane arthAta AnaMdane mArga karyo che te mATe ApaNe vicAra karavo joIe. vyasana sevana karanAro duSpasanI potAnA mAnI lIdhelA vyasananI dhUnamAM pitAnuM ravatva paNa I bese che. AgaLa jatA e vyasanane bhoga thatA vyasananA duSpariNAmo jovA ane anubhavavA paDatA te vyasana choDI zakatA nathI; eTale sukha ane AnaMda meLavavAnI dhUnamAM e pitAnuM sarvasva gumAvI bese che, ane jagatamAM nirupayogI prANI tarIke jIvI pote narakAdika gatiomAM rakhaDe che; eTale AnaMda meLavavA jatAM anaMta duHkhone AmaMtrI bese che. AnaMdano virodhI eka bIjo guNa udAsInatA che. keTalAkaeka kAne svabhAva ja AnaMdamaya thaI jAya che. ane game tevA prasaMgamAM te AnaMdane ja anubhava karI udAsInatAne dUra ja haDaselI mUke che. evA mANase jyAM jAya tyAM kSaNavAramAM pitAnA vinodI hAvabhAva ane catura vinodathI potAnI AsapAsa harSamaya vAtAvaraNa nirmANa karI mUke che. udAsa ane niHratabdha beThelA lekamAM evI ekAda kalpanA mUkI de che ke tarataja badhAonA mukho ullAsita thaI jAya che. phIkkA caherAo upara gulAbI raMga khIle che. nisteja akho apUrva tejathI caLakavA lAge che. kartavyazanya thaI beThelAone svamAna jAgRta thAya che ane teo AnaMdane anubhava karavA lAge che. darekane AyuSyamAM sa to Ave che ja. pUrvopArjita karmo kayAM javAnA hatA? evA saMkaTa prasaMge udAsIna thavuM, hataprabha thavuM ane hAtha paga vALI nivava thaI besI rahevAthI te udAsInatA te vadhatI ja javAno ane AnaMda to dara ne dara dAte javAne. eve vakhate AnaMdI vRtti AvI For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - ----- - .. . 138 zrI jana dharma prakAza. ( vaizAkha jAya te duHkhanI ane udAsInatAnI mAtrA ekadama ochI thaI sAco mArga sUjhI Ave. saMta mahAtmAo upara saMkaTa kayAM ochA Ave che ! paNa eve vakhate teo pitAnuM samatalapaNuM jarAe nahIM gumAvatAM AnaMdI vRtti dhAraNa kare che ane ema karI duHkhane A veza naSTa karI nAkhe che. koI eka manuSya zatrubhAva dhAraNa karI ApaNA upara humalo karavA AvatA hoya tyAre gabharAI jaI Amatema deDavA mAMDIe amara raDatA rahIe to sAmA mANasanuM jora vadhatuM jAya che. jANe ApaNe tene uttejana ja ApatA hoIe chIe paNa eve prasaMge ApaNe saraLatA, namratA ane ApaNuM dhAraNa karIe te sAmAnuM baLa tarataja ochuM thaI jAya che. baLa kevI rIte vAparavuM enI paNa ene samaja paDatI nathI. satyAgrahanA AMdolana vakhate teno pUrepUre anubhava ApaNane thayo che. krodha Ave che tyAre prathama AnaMda naSTa thaI jAya che, AkhuM zarIra dhrujavA mAMDe che, mukha lAlacoLa thaI jAya che, lAsa vegavAna bane che, naso phulAI jAya che, pariNAmane vicAra karyA vagara mANasa yadhAtA bolavA mAMDe che. kadAcita pitAnuM samatolapaNuM gumAvI te mArAmArImAM utarI paDe agara paTakAI paDe che. zarIramAM dAha vagere vikAra utpanna thatAM koI jAtanA rogonuM bIjAropaNa thaI jAya che. evA prasaMge koIne Avega dabAvavAmAM Ave ane vicAra karavA mATe jarA thaMbhI javAmAM Ave te AgaLanA ghaNA pariNAme aTakAvI zakAya eTalA mATe ja hameza AnaMdItti rAkhavAmAM Ave te AvA kaTu prasaMgathI ApaNe bacI zakIepha mATe ja zodhano prasaMge upasthita thavAnI saMbhAvanA jaNAtA ApaNe AnaMdIttine AvAhana karIe; kuzala mANasa kodhanA viSayane vinAdamAM pheravI nAMkhe che. ane jayAM bAthaMbatha thavAno saMbhava hoya che tyAM hAsyanA kuvArAo UDavA mAMDe che. dharma sAdhanAmAM AnaMdI vRti ghaNuM moTuM kArya sAdhI zake che, huM dIna hIna pAmara prANI chuM. mArAthI kaI thavAnuM nathI. huM jamInane bhArabhUta chuM. huM nirbhAgya chuM. mArI pAse dravya nathI. jJAna nathI. mane AvaData nathI. mArAthI kAMI thaI zake tema nathI. AvA udAsIna vicAra rAkhanAra manuSya potAnI anaMta zakitathI taddana ajJAna hoya che. Avo manuSya hameza udAsa, hatAza ane Darapoka thaI besI rahe che. teno cahero phIkko paDI jAya che ane apacana jevA roge enA zarIramAM ghara karI bese che. pariNAme enA hAthe dharmanuM to zuM paNa pitAnI udarapUrtAinuM kArya paNa thaI zakyuM nathI. ane dhIme dhIme e jagata mATe te zuM paNa pitAne mATe paNa nirupayogI thaI paDe che. bIjAo jyAre AnaMdathI carcA karatA hoya agara zAstravinoda karatA hoya tyAre pele mANasa ekAMtamAM nisAsA mukato hoya che. ene koI vrata, anuSThAna ke dharmakriyAmAM paNa AnaMda Avata nathI. bIjAone sahakAra ApI AnaMdamAM sahabhAgI thavAne badale te bIjAne bhArabhUta nivaDI kaMTALo ApanAra thaI jAya che. enI sAthe besavAnI paNa koIne IcchA thatI nathI; mATe ja ApaNe AnaMdI vRtti keLavavAnI atyaMta jarUra che. For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * 7 me ] AnaMdI tti. 139 AnaMdI mANusa rAga-AtaMka Ave gabharAi jatA nathI. manane Ana'dita rAkhavAthI rAganuM jora paNa ghaTe che. kuzala vaidya ne utsAhI rAkhI tenA manamAM jAmelI nirAzAnI vRtti kADhI nAkhe che, ane tuM hamaNA sAjo thai jaiza, tane kAMi vizeSa thayu nathI, vigere khelI daradIne roga sahana karavAne taiyAra kare che. ane ene lIdhe ja vaidyanA esaDane khUba madada thAya che. eTale esA karatAM AmavizvAsa, dhaiya' ane AnadI vRtti vadhAre kAragata nivaDe che. aneka meTI tapasyA paNa AvA maneAbaLa ane AtmavizvAsanA jore saphaLa thAya che. A badhAmAM AnaMdanI vRtti ja ghaNuM mATu kAya kare che. nirAza karatA AzAvAdI manuSya vadhu kAryakSama nivaDe che, addhika svArtha vakhate agara pAramArthi ka AmAti prasa Mge manuSyamAM AtmavizvAsa ane kheladilo vRtti hoya te tene yaza maLavAmAM harakata AvatI nathI. je kAya karatAM ApaNI AnadI vRtti jAgRta thAya che, ApaNuM mana pravrullita thAya che, ApaNI rAmarAjI vikasvara thAya che, sukha ane AnaMdane ApaNane anubhava thAya che te kAya ApaNane dhaNA vakhata sudhI smaraNamAM rahe che. tyAre ApaNe peAtAnA manathI ekAMtamAM vicAra karIe ke pUjAmAM, caityavaMdanamAM, pratikramaNa karatAM ApaNane evA anubhava thAya che ke ? ApaNA rAmarAmamAM AnaMda ubharAya che ke ? kriyAnuSThAna karatAM ApaNA anya badhA vicAra| bhUlI zakIe chIe ke ? eneA je uttara maLe tenI uparathI ApaNI peAtAnI kroMmata AMkavAnI hoya che. hameza AnaMdanI vRtti rAkhatA haiie te thADA prayatne kadAcit evI AnaMdI tti jAge, paNa yaMtravat kriyA cAlI haiAya tyAre evA alaukika AnaMdanI vAta karyAMthI karAya ? prabhu bhajatamAM teA peAtAne paNa bhUlI javAya, jagatane paNa bhUlI javAya, atmA nAcI uThe, amRtakriyAnI rakurA thAya, leAkalajajA mUkI zarIra nAcavA mAMDe, AnaMda sivAyanA badhA vicAro ane vikArA sta Mbhita thaI jAya. prabhu ane pete ekarUpa thaI javAya, AvI tti kayAre jAge ? jayAre ApaNe dareka kriyAmAM ane hIlacAlamAM, vicArAmAM ane saMvedanAmAM AnaMdI vRttine ja prAdhAnya ApIe ane udAsI jeva! vicArAne khaMkherI nAkhIe tyAre evA sukha ane AnaMdane ApaNe anubhavI zakIe. ApaNAmAM evI kA sAdhaka ane sukhAnuvartI AnaMdanI vRtti jAgI AtmAnaMda jevA laiAkika AnaMdane ApaNe pAtra nivaDIe evI icchA ane bhAvanA pragaTa karI viramuM chuM na kharIdyu heAya te Aje ja magAvI hatyA ! zrI sImaMdhara zAbhAtaraMga ( sacitra ) kAmagajendranI adbhuta kathA, prAcIna sudara rAsa vigere sAmagrIyukta pRSTha 320, suMdara pArka bAiMDIMga, mUlya rUpiyA e. lakhA-zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara. For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir FgBUYER RESENSESSFUFF mAchInA niyama pramANe SHETERRER (2) UHURREFER lekhaka -zrI mohanalAla dIpacaMda cokasI (gatAMka pRSTha thI zarU ) nazIbane camakAra. kuMvarI, juve peluM sAme dekhAya che e ApaNuM nagaranI bhAgoLe Avela zaMkara bhagavAnanuM dahe. zaheramAM avara-javara mATe dherI mArga bIjI bAju hovAthI A pradeza lagabhaga atyAranA nirjana sama banI jAya che ! khuda maMdiramAM paNa rAtrinA koI rahetuM nathI! caMdrA, meM je vAta karI che te badhI bAnamAM che ne ? tArI joDe mAre vartAva ekAdI dAsI je nathI, paNa aMtaranI sakhI tulya che, e vAta rakhe bhUlatI. huM pAke pAye sthira thatAM ja tane mArI pAse bolAvI laIza. ibhyaphaLamAM utpanna thayela mArA e snehIe ahIM keTalA vAge AvavAnuM kahyuM hatuM? kuMvarIbA, meM e vAta tamane eka karatAM vadhu vAra atyAre pUrve kahI saMbhaLAvI hovA chatAM ATalI adhIrAI zAne dhare che ? vaizya-saMtAnane rAjakuMvarInA nehanI bhikSA prApta thatI hoya e prasaMga te kaI mUrakha ja hAthamAMthI jato kare ! adhIrAI to eTalI ja ke te vacana na sAcave te mArI zI dazA thAya ! nIrAta tIrAta bhraSTa thanAra hAthI jevI ja ne ! mArI sAthe teM meLApa karAvI Apo tyAre tenA TAMTIA dhrujatAM hatAM. rAjamArge jatAM ene joI mohAI chuM evo khulAso karI, meM ene badhI vAta samajAvI, ane gaMdharva lagna karI saMsArI jIvana AdaravA sAru kaMcanapuranuM sthaLa mAphaka nathI, mATe thoDo samaya ahIMthI dUra deza jaI rahevuM, ane pachI vAta jUnI banI jAya eTale pAchA pharavuM e yejanA rajU karI tyAre paNa e mahAzaya mina rahyA hatA. aMtamAM meM kahyuM-Isita kAryanI siddhi arthe Aja rAtanA ja ahIMthI bhAgI nIkaLavuM lAbhadAyI che. Ajano divasa ati zukanavaMte che. gaMdharvo vidhithI lagna karI, mahezanA AzIrvAda sAthe ApaNe ubhaye palAyana thavAnuM. A sAMbhaLatAM e bolI uThyo- rAjakuMvarI ! AvuM sAhasa ane te paNa Aje ja? haribaLa nAma hovA chatAM, vaNika jevA buddhizALI vaMzamAM janmyA chatAM, ATale gabharAya che zA ne ? meM himata ApatAM kahyuM. mAro hAtha meLavavA ka%i mAranAra keTalA kSatriyaputrone nakArI, huM tArA rUpamAM mahAI, are ! e sAru mAtapitAnA saMbaMdhane avagaNuM mAtra rAjamahelanA sukhane ja nahIM paNa sAthosAtha pyAre vatanane paNa choDavA tatpara banI tyAre tuM to 'jo" "to' nA AMka mUke che ! rAjakanyAnI prApti gaLI lAge tevI lekhAya, paNa je rAjavInA kAne vAta pahoMce te, A haribaLa IzvanA zA hAla thAya ! nItikAre kahe che ke -"bilADI dUdhane juve For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7 me ] mAchIne niyama. 141 che, paNa pAchaLa UbhI karela DAMgane jotI nathI" enA jevI ja mUkhaI gaNAya. vaNim te se gaLaNe gaLI pANI pIvuM joIe. e badhI vANIvAzAhI vAta javA daI, mArI salAhathI sAhasa kheDo ane madharAta pUrve mane zaMkaranA dehere maLo. bIje sarve prabaMdha huM karI laIza. lakSmI cAMle karavA AvI che te jovA javAnI vAta karatA nahIM. - sakhI, "vArU" eTalA zabdo ucArI te pasAra thaI gayo. eka snehI prItamane chA e premano ubharo ane enAmAM dekhAyo nahIM. mAre A mahata javA devuM nathI eTale badhI goThavaNa chupI rIte karI, huM te A sAhase nIkaLI paDI chuM; chatAM manamAM enA AgamananI zaMkA rahe che. kuMvarIbA, "maMchA bhUta ne zaMkA kAkaNa" evI janavAyakA che. AvA suavasare javA do e vAta. juo pele merUbhA sAMDhaNI sAthe AvI rahyo jaNAya che. ene palA vaDanA jhADa heThaLa bhavAnI sucanA meM ApI che. manamAMthI zaMkA dUra karI, caDhavA mAMDe-maheza maMdiranA pagathIA. umApati sa sArAM vAnAM karaze. ema bolI jyAM caMdA kamADa Dele che tyAM jhaTa uDI jAya che. enI najara sutela AdamI jaNAtAM ja, e jhaTapaTa pAchA pharI kuMvarIne uddezI kahevA lAgI. sAhelI, teM nakAmA taraMgo karyA. tAre priyatama to kyAranAye AvI, tane na jetA maMdiramAM nidrAdhIna thayelo jaNAya che. have mArI agatya rahetI nathI eTale huM pAchI jauM chuM. jatAM jatAM tAruM Isita sadhAya evA AzIrvAda ApuM chuM ane A sthaLane sAvara tyAga karavAnI vinaMtI karuM chuM. vArtA pravAha evI rIte vahe che ke-jethI e para vadhu prakAza pheMkavAnI jarUra jaNAtI nathI. kaMcanapuranA rAjavI jitArInI tanayA vasaMtazrI ekAda veLA jharUkhe UbhI rAjamArga paranA gamanAgamana nihALI rahI hatI tyAM enI najare eka zeThIne putra haribaLa nAme cahyo. enA saMdaryapUrNa caherAthI yovananA AMgaNe jhulatI rAjakuMvarI tenA tarapha AkarSAI. sakhI caMdA mAraphata chUpI rIte mahelamAM belAvI mulAkAta paNa karI ane enI sAthe gaMdharva lagna karavA taiyAra thaI. je goThavaNa karI te uparanA saMvAdamAM jevAI cUkI. vasaMtazrI paNa umaMgabhera maMdiramAM dAkhala thaI. teNIne pAkI khAtarI thaI gaI ke Akhare vahAle vaNikasuta sAhasa kheDIne Ave te khare. cotarapha aMdhakAra vyApele hevAthI tenA mukhAraviMda prati draSTi nAMkhyA vinA, karathI sparza karI DhaDhaLavA lAgI ane bolI haribaLa, uThe, nidrA levAne samaya hamaNAM nathI, haju te A5Ne ghaNI dharatI vaTAvavAnI che. haribaLa, vAraMvAra DhaDhaLavAthI ane avAjanA zravaNathI jAgrata thayo. aMdhArAmAM pitAne belAvanAra vyakti koNa che? e barAbara kaLI zako nahIM, chatAM hAthanA mRdu For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 142 mA na dharma prakAza [vaizAkha parzathI ema to ene samajAyuM ke e hasta koI lalanAno che. teNInA vacananI miSTatAthI e eTale badhe mugdha thayo ke koIpaNa jAtanA prazna karyA vinA agara te pitAnuM zuM kAma paDayuM che e jANyA vagara, mAnapaNe teNInI pAchaLa cAlyo. ubhaya maMdiranA pagathI utarI, pilA vRkSa samipa AvI pahoMcyA. sAMDhaNI to taiyAra ja hatI eTale enA para banee beThaka lIdhI ane tarata ja bharavADe sAMDhaNIne deDAvI mUkI. Ama haribaLa vaNikane badale haribaLa mAchI rAjakuMvarI saha vidAya thaye. zuM thAya che e maunapaNe joI rahyo. lagabhaga kaMcanapuranI hada oLaMgI sAMDhaNI vizAlapura najIka AvI pahoMcI tyAre madhya rAtri vItavA mAMDI hatI, ane AkAzamAM caMdranI prabhA vistAravAnuM zarU thayuM hatuM, enA prakAzamAM vasaMtazrInI najara pote jene priyatama banAvavAno nizcaya karyo che evA haribaLanA caherA para paDatAM ja teNI dhrujI UThI ane ekAeka tenAthI belAI javAyuM. hAya, hAya, A te zeTha putrane badale bIje ja koI AdamI che. kayAM mArA premapAtrane kamanIya saindaryavAna cahere ane kayAM A AdamIne bhayapreraka zyAmavarNI dekhAva ! Akhare e Ibhyaputre mane hAthatALI ApI! nItikAre kahyuM che ke - strIjAto dAMbhikatA, bhIrukatA vaNigjAtI / ro: kSatriyakAta, dinAtinA punama ne e akSarazaH sAcuM che. vaNika eTale bIkaNa, kSatriyanA krodhane vadhatAM vAra na lAge ane brAhmaNamAM svabhAvathI ja lobhavRti haya, nArIjAtimAM dAMbhikatA saMbhave, mArA vartanamAM ene aMza paNa na chatAM huM to trizaMku jevI dazAmAM AvI paDI. na rahI gharanI ke na rahI ghATanI. muhUrta te evuM mAnuM cAlI rahyuM che paNa A pAtranI joDe cheDA bAMdhI jIvana kema vItAvAya ? he vidhAtA ! teM mArI AzA-vela para kuhADo mAryo ! - haribaLa kuMvarInA vacanothI kaMika kheda pAmI kahevA lAgyo ke- strI jAta sneha karavAmAM utAvaLI hoya che. ene sAhasa karatAM vAra lAgatI nathI, je vicAra karI 5galuM bhare te A pazcAtApa karavAno vAro na Ave. huM samajI zakuM chuM ke tArA priya pAtrane nAmanI sarakhAIthI A rIte goTALe thayo che, hajI kaMi bagaDI gayuM nathI. tArI icchA hoya te, A zyAma-varNa AdamI tane punaH kaMcanapura zIghratAthI pahoMcADI devA zakitamAna che. jagatamAM rUpa karatAM guNa jevAnI daSTi khIlavavI jarUrI che. ema kahI hadayamAM pilA varadAnadAyI devanuM smaraNa karyuM. rUpavAna banavAne vicAra uddabhavatAM ja, daivI zaktine prabhAva patharAye. vasaMtazrI potAnA netro sAme pelA zyAmavarNa AdamIne badale, zreSosutanA saundaryane paNa Takkara mAre evA nUtana haribaLane joI acaMbAmAM For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7me ] mAchIno niyama. 143 garakAva banI. teNIne eTalI khAtarI to thaI gaI ke- pote je haribaLane kheMcI lAvI che e koI devatAI siddhidhArI vyakti che. vasaMtazrI vicAra-vamaLamAMthI mukta thAya te pUrve haribaLa huMkAra karI che kerAjaputrI, samaya vItI jAya e pUrve ja nirNaya karI le iSTa che. haribaLanA uparanA zabdo rAjakuMvarIne bhUkhyAne bhejana maLatAM jema AnaMda thAya tevA thaI paDyA. tarata ja enI muddata paranI zraddhA punaH jAgrata banI. e mitavadane bolI vidhie je haribaLane meLApa karAvyo ene kara grahaNa karavo ja joIe. je bhUmi oLaMgI AvyA tyAM pAchA pharavAnI agatya nathI ja. meM prathama karelI vicAraNA ajJAnamUlaka hatI ema mane samajAya che. "khAsa pUnAthAnaM ra di na = e nItivettAonI vANI akSarazaH sAcI che. je vyakita deva sAnidhyathI rU5-parivartana karI zake che eTaluM ja nahIM paNa, sAme rAjakuMvarI hovA chatAM, enAmAM na mAhAtAM, teNIne vatanamAM pahoMcADI devAno paropakAra karavA paNa udyakta che e karatAM vadhu guNavAna vyakti mane kayAMthI maLavAnI che? have to A janma parvatanA svAmI ane zirachatra tame ja cho. ema belI vasaMtazrIe mesabhAne sAMDhaNIne, vizAlapuranI bhAgoLe AvelI mAtAnI daherInA oTalA AgaLa thobhAvavAnI AjJA karI. jhaTapaTa sAthenI sAmagrI e maMdiramAM maMgAvI, zabha zukanano lAbha lIdhe, athata mAtA ane merubhAnI sAkhe ubhaya lagnagraMthIthI joDAyA. e veLA bahAra AkAzamAM caMdra paNa pUrNa kaLAe khIlI nIkaLyo ane navadaMpatIne jANe AzIrvAda ApavA na Avyo hoya ema eno prakAza nAnakaDI daherIne ajavALI rahyo. Ama eka nAnakaDAnA niyamane draDhatAthI amalI banAvI eka samayane mAchImAra haribaLa rAjakuMvarIne pati ane vizAlapuramAM bIje dine eka suMdara AvAsa rAkhI, saMsArI jIvananA sukhe bhogavavA lAgyo. vasaMtazrInI salAhathI ane devanI sahAyathI thoDA samayamAM eNe rAja darabAramAM UMcuM thAna meLavyuM. e pachI keTalAka sAhasanA prasaMge khaDA thatAM emAMthI haribaLa deva sAnidhyanA jere savazALI tarIke dIpI nikaLe che. e vRttAnta haribaLa machInA rAsamAM varNavela che. prAMta-bhAge caMdrAdvArA vasaMtazrI saMbaMdhI sa vRttAta jANIne kaMcanapuranareze dikarI jamAI mAnapurasara teDAvI, potAnI gAdI sAMpa. haribaLa paNa saMtasamAgamathI dhArmikavRttie rAjyanuM pAlana karI rahyo. aDaga zraddhA kevuM kAma karI batAve che e kathAnaka uparathI spaSTa thAya che. For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vArSika tapazcaryA vA akSaya tRtIyA ArAdhana. lekhaka -zrI maganalAla motIcaMda zAha, sAhityapremI-surendranagara jyAM jyAM dharmI cho che tyAM tyAM dharma paNa tenI sanmukha ja hoya che. dharmI ane dharmane saMbaMdha vyAyavyApakabhAva je che: dharmI jIvAtmAe svabhAvathI ja dharmanA ArAdhanane mArge vaLelA hoya che. je jIvAtamAo chellA pugaLaparAvartAmAM pravezelA che ke apUrva vIyaeNlAse ardha pudagalane varelA che te jo ArAdhanA sanmukha che. A ArAdhanAnA ghaNA prakAra che. jaina darzanamAM upAsane vidhi judA judA parvone aMge judI judI rIte batAvavAmAM AvI che. tenI sAthe tene mahimA paNa kahevAmAM Avyo che. je jIvAtmAne zAstranAM vacana upara zraddhA che eTale ke "kinapatra tad jinezvara deve prarUpeluM ja tattva satya che evI draDha pratIti pragaTa thatAM jeo zAkata ArAdhanAne mAge vaLelA che, temane eTale kharI rIte chellA pudagalaparAvartanamAM AvelA jIvane ja zAstranI prarUpaNuM rUce, tIrthaMkaradevanuM vacana ja sarvathA zradheya lAge. je prabhunA vacana upara vizvAsa na bese to jIva dIrgha pathAnugAmI samaja. matalaba ke caramapudagaLanI tene hajI prApti thaI nathI. caramapudagalanI prApti thatAM ja te jIva vikAsane mArge vaLI jAya che ane ArAdhanA ke upAsanAnA prApta thayelA samayane gumAvato nathI. bhavasAgara taravAnuM sAdhana ArAdhanA che. je jIvAtmA sarmane jANatA nathI, manuSya dehanI prApti chatAM mAnava bhavane sArthaka karI zakatA nathI. saMsAramAM racyApacyA rahe che te jIvane jJAnI virAdhaka kahe che. evA chavAmAo bhavasAgaramAM DUbe che. nIcenA lekamAM prabhune uddezIne ThIka ja kahevAmAM AvyuM che. aIn / dvayaM viruddhaM tvaM, kiM bhavAbdhau karoSi naH / tAra mAnuM vaiva, satya pAtrA ArA. 28 he arihaMta prabhuA saMsAra samudramAM Apa amArA pratye be prakAranA viruddha kAryo zA mATe kare che ? te zuM Apane gya che? hA, kharekhara egya ja che. pAtrane tethI pAtratAnuM phaLa maLe che, A5 te rAgadveSa rahita cho eTale tAraka ane DUbADanAra Apane kema kahIe ? zuM amArI ja A bhUla to nathIne ? ArAdhaka jIvo svabhAvathI ja tare che ane virAdhaka jIva svabhAvathI ja DUbe che; mAtra upacArathI ja prabhune uddezIne uparanA zabdo mukavAmAM AvyA che ane ArAdhaka jIvane ArAdhanAne mArge doryo che. akSaya tRtIyAnuM ArAdhana e sarvazreSTha ArAdhana che. ArAdhanA ghaNA prakAranI che. nityArAdhana, sAptAhikArAdhana, pAkSikArAdhana, mAsika-ArAdhana, trimAsika-ArAdhana, cAtusika-ArAdhana ane vArSika-ArAdhana. A ArAdhananA divasane parAdhana paNa kahe che. vArSika ArAdhanamAM akSaya tRtIyAnuM ArAdhana sarvazreSTha gaNAya che, kemake A parva te eka divasanA tapa-tyAganuM parva nathI. paNa AkhA varSa sudhI satata avRTaka parama punIta ArAdhana che, ke je bhAgyazALI jIvone ja prApta thAya che. eka divasanA upavAsa ane eka For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka cha ma ] vArSika tapazcaryA-akSaya tRtIyA ArAdhana. 145 divasa AhArapANI levA. ema AkhA varSa sudhInuM parama tapa che, jene vArSika tapa paNa kahe che. A tapanI zarUAta akSaya tRtIyAthI thAya che, jethI tene akSaya tRtIyA ArAdhana paNa kahe che. jenA anukAnamAM tyAga ane tapanI parAkASThA che, jaina dharmanuM mahatva A tyAga ane tapa upara nirbhara che. eka sukhI mANasa ugaNa rUtumAM be cAra kalAka pANI vinA rahI zakato nathI tyAre jena mamakSa chavAmAo. chache. amanA paiSadhanA ugra tapa tapanAra prayavaMta jIvAtmAo bhagavaMta vIranA zAsanamAM che. temaja chaThThane pAraNe chaThTha karanArA vArSika tapanA tapasvIonuM tapanuM mAhA... ApaNe zuM varNavI zakIe? vArSika tapanI utpatti, vidhi ane kALa. A vArSika tapanuM mAhAsya bhagavAna rUSabhadevajInA nAmanI sAthe joDAeluM che. prabhue cha tapazcaryAnA pratyAkhyAna karI phAgaNa vada 8 ne roja dIkSA aMgIkAra karI tyArathI 1 varasa 1 mAsa ane 10 divasa sudhI prabhune AhAra pANI maLyAM nahIM. ATale samaya varasI tapano gaNAya che. puNyavaMta cha phAgaNa vada 8 thI varasI tapanI zarUAta kare che. akSaya tRtIya ArAdhanAmAM unuM pANI pIvuM, sAda ane rucikara rAka khAve, kAmakAja, haravuM pharavuM niyamita rAkhavuM, AcAramAM zuddhi rAkhavI, sajajhAya, dhyAna, ekAgratA, AtmazuddhikulakanuM paThana pAThana, smaraNa, manana, sAmAyika, pratikramaNa vagere svAdhyAyamAM AkhuM varSa pasAra karavAnuM hoya che. karmabaMdha na thAya e hamezAM vicAravAnuM hoya che. mana sarala ane dayAddha rAkhI dAna, zIla Adi dharmanA dherI rastAne pakaDI vArSika tapane pUrNa karavAnuM hoya che. varasItapa karatAM kAI vakhate chaThTha ke aThThamanI tapazcaryA 5gu karavI paDe che. te kaThaNa tapazcaryA che paraMtu sauthI vadhAre kaThaNa tapazcaryA te tapa pUrNa thatAM cAra ke traNa divasanA upavAsanA pratyAkhyAna karavA paDe che te vadhArAmAM vadhAre ugra tapa che. paravInA tapanI A kharekhara kasoTI che, kemake caitra ane vaizAkhanA uma tApamAM ja A tapanI pUrNAhati che. AvA tApamAM traNa ke cAra divasanA upavAsa e karmanuM javalana karanArA mArgo che. A tApanA divaso keTalA asahya che tene ItihAsa ema kahe che ke, jaMgalamAM jJAnadhyAnanuM ArAdhana karanArA RSi-muniyo jeo potAnA AzramanI bahAra koI vakhate rahI gayA hoya te tApanA kAraNe zekAIne bhaDathAM thaI gayA hoya evA dAkhalAo maLe che. kahevAnuM tAtparya ke-unALAnA tApanuM tapana AvuM umra che. have maLa viSaya para AvIe bhagavaMta rUSabhadevajIne dIkSA pachI AhAra-pANI maLyAM nathI, AhAra mATe prabhu sthaLe sthaLe phare che paraMtu kAIne AhAra-pANI vaherAvavAnI pravRtti thatI nathI kemake dAna devAnI rIta leke samajatA nathI. ka9pavRkSa sama sukha bhogavI rahelA lokone dAnane baMdha keIe karela nathI. eTale prabhune zuM joIe chIe tenI temane samaja paDatI nathI. bhagavaMta upara lekanI bhakti ghaNI che. sonAmahe ne hIrA mANekanA hAra lAvIne hAjara kare che, koI raMgaberaMgI vastuo lAvIne UbhA che, koi For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -- - - - 146 zrI jaina dharma prakAza. ( vizAkha hAthI, dheDA, pAlakhI vagere lAvIne sanmAna karavA taiyAra thayA che, paraMtu prabhune je joIe chIe te maLatuM nathI eTale vastImAMthI pAcho cAlyA jAya che. joke ghaNuM nirAza thAya che. bIje divase prabhu Ave che tyAre paNa A ja pramANe bane che. koI dAnane dAtAra nIkaLatA nathI. prabhunI sAthe dIkSA lIdhelA 4000 sAdhuo lAMbA vakhata sudhI AhAra-pANIne viyoga sahana karI zakyA nahIM jethI A mArgamAMthI mukta thaI phaLa-phalAdi khAI saMnyAsI tarIke jIvana vItAvavA lAgyA. Ama sai chUTTA paDI cAlatA thayA. have prabhu ekalA rahyA ane eka gAmathI bIje gAma vicAravA lAgyA. pharatA pharatA prabhu gajapUra nAmanA nagarane viSe AvI caDe che. A nagaranA rAjaputra zrI zreyAMsakumAra prabhunA prapAtra che. temanA hAthathI prabhune pAraNuM thavAnuM che e nimitta ahIM AvI maLe che. ane prabhunA pUrva saMcita nikAcita aMtarAya kamane yoga paNa have pUruM thAya che. pUrvabhavamAM prabhue baLadanA mukhe chIMkalI bAMdhI AkhI rAta eTale bAra kalAka sudhI baLadanA jIvane ghAsa pANIne aMtarAya pADyo hato. te aMtarAyane udaya nikAcita yoga bhegavyA sivAya chUTe tema na hatuM. cAra prakAranA baMdha zAstrakAra batAve che, ane temanA dRSTate samajAve che. (1) baddhakarma eTale seyane samudAya derIthI bAMdhela hoya tevAM karma. (2) spaSTakarma-kATane lIdhe saMyo ceTI gaI hoya te baMdhAela baMdha te. (3) nidhattaka-soyAne hatheDAthI TIpIne eka karIe tevuM baMdhAyeluM karma. (4) nikAcittakarma-soyane gALIne eka gALArUpe banAvI hoya tenA jevA atyaMta cIkaNuM karmane nikAcita karma kahe che, mATe ja kahyuM che ke - nikAcitaM tu yatkarma, jIvaiH sudRDhabaMdhanAt / udayenaiva tatprAyo, vedyate nAnyathA punaH // jIvavaDe nikAcita karma jevA daDha baMdhanathI baMdhAya che te udaya vakhate barAbara te ja prakAre bhogavAya che te vinA temAMthI mukta thavAtuM nathI." akSayatRtIyA e prabhuno baMdhanamukata kALa che, kALalabdhinI prAptie AhAranI ichAe prabhu vastImAM Ave che. ahIM zreyAMsakumArajIne rAtrie AvelA svapnathI apUrva vidyAsa prApta thayo che ane dAna devAnI bhAvanA pragaTI che. mahelanI aTArIe zAMta vicAraNumAM beThA che, evAmAM bahArathI kALAhala saMbhaLAya che. prabhuno AsapAsa lokonuM ToLuM jamA thaI gayuM che. sA atyaMta bhakti batAve che, paraMtu prabhune zuM joIe chIe te kaI samajatuM nathI. prabhu tyAMthI AgaLa vadhe che ne zreyAMsakumAra prabhunI pAse AvI caDe che ne vaMdana kare che. prabhune jotAM ja zreyAMsakumArane jAtismaraNa jJAna prApta thAya che ane prabhu sAtheno ATha bhavano saMbaMdha yAda Ave che. mahAvideha kSetramAM prabhune jIva vajanAbha cakravartI hatA ane pote tenA sArathI hatA. A smaraNa thatAM ja bhaktibhAva pragaTe che ane dAnanuM vidhividhAna samajAya che. be hAtha joDI vinati kare che ane potAne AMgaNe padhArI dAna levAnI bhAvanA batAve che. prabhu zreyAMsano zuddha Azaya joIne tene tyAM padhAre che ane pitAne nali | For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gujarAtI padyAmaka dArzanika kRtio. je (lekhaka-pro. hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA ema. e.) | darzanazAstrone uddabhava-ApaNuM A dezamAM parApUrvathI uttama koTinA tattvaciMtakoe satyanA sAcA saMzodhana pAchaLa puSkaLa prayAsa karyo che. emane je satyane sAkSAtkAra thayo-satyanAM je mahAmUlya darzana emane thayAM te emaNe saMtane chAje evI vANImAM janatA samakSa raju karela che. dravya, kSetra, kALa ane bhAvane anulakSIne apAyelI A dezanAo AgaLa upara vyavasthita rIte lipibaddha karAtAM e darzanazAstrorUpe pariNamI. lokagirAmAM Azraya-A zAstronI bhASA pAIya( prAkRta ) ke saMskRta hatI, te jyAre sAmAnya leke sahelAIthI samajI zake evI paristhiti rahI nahi tyAre ene janatAnI bhASAmAM utAravAne ane e dvArA tatvajJAnanAM vividha mananIya kSetrothI janatAne tyAM tAjA AvelA zeraDInA rasanA ghaDAmAMthI prabhune paherAve che. prabhu pAse kAMI pAtra hatA nahI. mAtra baMne hAtha bhegA karI mukha AgaLa dhare che ane zreyasa zuddha bhAvathI zeraDIno rasa paherAve che. 108 ghaDA vaherAvI prabhune pAraNuM karAve che ane supAtradAnane mahimA gavAya che, devadUdubhi vAge che, devadevIo bhaktibhAva batAve che ane AjathI ja dAnanI praNAlikA zarU thAya che. temAM paNa supAtra dAnano mahimA kevo avarNanIya che te samajAya che. te ja pavitra divasa akSaya tRtIyAno che. akSaya tRtIyA parvanuM vizeSa mAhAsya to e ja rIte che ke-dAna ApanAra dAyaka ke dAtAra zrI zreyAMsakumArajI uttama pAtra che ane dAnadharmanA prathama dAtA che. dAnanA grAhakane vega e atyaMta supAtra yoga che ne te yuganA Adi prabhu che. lenAra ane denAra baMneno thaga alabhya che. tenI sAthe deya vastune supAtramAM upayoga e paNa koI vidhinI ja ghaTanA che. Ama badhA vegenI prApti e akSaya tRtIyAne mahimA che. akSaya tRtIyA e lekika parva paNa che. joke te vakhate keTalAka zubha kAryonI zarUAta kare che, paraMtu jena draSTie ArAdhanAne A divasa kAttara pUrva tarIke ja gaNAya che. puNyavaMta AtmAo AjathI ja varasI tapanI zarUAta kare che ane tapasvIe traNa ke cAra divasanA upavAsa pachI zeraDIno rasa pIne pAraNuM kare che, sagAsanehIo A parvane sArI rIte ujave che. garIbone bhajana, nirAzritane dAna, jJAna sAhityamAM vRddhi, sAdhu-saMtanA upakaraNamAM vRddhi, cAre tIrthamAM dharmanI vRddhi thAya ema dhanane vApare che. ApaNe e ja IcchIe ke akSaya tRtIyA ArAdhana vRddhine pAme ane jaina dharmane jayajayakAra ho. For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 148 zrI jaina dhama prakAza paricita banAvavAnA bhAga grahaNu karAyA. AnA pariNAme siddhAMtAne gujarAtI bhASAmAM padyasvarUpe rajU karatI kRti Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ vaizAkha ApaNune jaina darzaCnanA mAlika Aje maLI Ave che. gujarAtInI utpatti--A dAnika kRtionI racanA gujarAtI bhASAnA udgama- kALathI te! AgaLanI heAI ja na zake. Aje lagabhaga AThase| varSa thayAM gujarAtI bhASA udbhavI che. ene udgama-kALa te kalikALa-sava' hemacandrasurinI uttarAvasyAnA samaya che. atyAra sudhImAM je gujarAtI padyAtmaka sAhitya upalabdha thayuM che e sAmAM zAlibhadrasUrie vi. saM. 1241 mAM racelA bharatezvara-bAhubali rAsa sauthI mokhare che. dArzanika sAhitya--mahAnubhAvAnAM uttama caritrAne AlekhatI padyAtmaka kRtio jeTalA pramANamAM jovAya che tenAthI aDadhA pramANamAM paNa dArzanika svataMtra ke anu. vAdAtmaka kRti hajI sudhI te maLI AvI nathI. jeTalI kRti maLe che e tamAma mArA evAmAM ja AvI nathI teA e sarvenA paricayanI teA vAta ja zI karavI? tema chatAM te dizAmAM saMzAdhana karavA jevu che ema lAgavAthI huM A lekha lakhavA lalacAyA . AzA che ke-ahIM huM je kRti gaNAvu' temAM khAsa umeravA lAyaka je kRti rahI jAya te sUcavavA vizeSajJe kRpA karaze. nyAyAcAyanA phALA--jaina graMthakArAmAM nyAyAcAya ' yazavijayaNa aneka rIte agrasthAna bhogave che. emaNe svaparasamayanA sAhityanuM AkaThuM pAna karI je amUlya kRti bhinna bhinna bhASAmAM saM che te vaDe jaina sAhitya khUba ja dIpe che. durbhAgya eTalu ja che ke-emanI A tamAma racanAone sAcavI rAkhavA jeTaluM paNa kAya' thai zakyuM nahi. emanI nathya nyAyAthiI pariSkRta kRti vAMcatAM vicAratAM ema lAge che ke-nyAyane agenuM samagra sAhitya emaNe eka yA bIjA svarUpe peAtAnI kRtidvArA ApaNane pIrasyuM che. emane upaniSadA, gItA vagerenA medha asAdhAraNu hatA. emAMnI rAcaka, preraka ane subheAdhaka sAmagrI emaNe peAtAnI kRtiomAM maneArama rIte vaNI lIdhI che. AvA eka prakRSTa abhyAsIne hAthe dravya-guNa-paryAyanA rAsa racAyA che. . rAsa eTale ?--sAmAnya rIte ' rAsa ' zabdathI kAi kathA, vArtA H caritranA nAyakanA yazegAnane lagatI rasika padyAtmaka kRti evA aM karAya che ane samajAya che, paraMtu ahIM te| A ' rAsa ' zabda 'rasamaya padyaracanA ' evA arthAMmAM vaparAya che. kissA, kahAnI ane vArtAnI eTale ke kayAnuyAganI vizeSataH ruca dharAvanArane A dravyAnuyogane lagatI kRtimAM AnaMda eo Ave, paraMtu dravyAnuyAganuM mahattva samajanAra ane For Private And Personal Use Only 1 gujarAtI padyAtmaka sAhityanI AchI rUparekhA hai. sA. sa, 4. nI 657, 709, 718, 766-785, 895-911, 975-985 ane 9698 e kramAMkavALI kaDikA pUrI pADe che. 2 dA. ta. adhyAtmasAramAM gItAnAM keTalAka paddo gUMthI levAmAM AvyAM che.
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMka 7 me ] gujarAtI padyAtmaka dArzanika kRtio 149 enA abhyAsa mATe abhiruci rAkhanAra te A dravya-guNu-paryAya-rAsa vAMcI-vicArI khUba ja AnaMda meLave tema che. A koI sAmAnya kRti nathI. enI pAchaLa thatamukhI pratibhA che. AnuM mUlya barAbara samajAyAthI te gujarAtI kRtine aMge je vivaraNa-bAlabodha gujarAtImAM thazevijaya gaNie racela che, tenA amuka bhAgane upayoga karI vinItasAgaranA ziSya bhejasAgare dravyAnugatakaNa nAmane graMtha saMskRtamAM racyo ane ene saM. pajha tithI vibhUSita karyo. A saMskRta graMtha 15 adhyAyamAM dravya, guNa ane payayanuM svarUpa rajU kare che. vizeSamAM emAM pramANa ane nayanuM nirUpaNa che ane e Agamo ane sammaipayaraNu jevAnA AdhAre cojAyela che. A graMtha hindI anuvAda sahita " paramazrata prabhAvaka maMDaLa" taraphathI vIra saMvata 2472 mAM chapAye che. vi. saM. 1785 thI 1809 nA gALAmAM A graMtha racAyo che. dravya-guNu-paryAyane rAsa vi. saM. 1711mAM racAyo che. enA uparane bAlAvabodhaTo " jinarta rA" thI zarU thAya che. A jotAM e svapajJa jaNAya che. A rAsane Adima bhAga temaja aMtima bhAga jaina gUrjarakavie (bhA. 2, pR. 28-30 ) mAM apAyela che. prakaraNa ratnAkara (bhA. 1, pR. 337-42)mAM uparyukta rAsa chapAya che. guja2 sAhitya saMgraha(bhAga 2)mAM A rAsa . uparyukta TakhA temaja rAsanA chUTA bola sahita pAme che te prazaMsApAtra prayAsa che tema chatAM pAlaNapuranA bhaMDAramo vi. saM. 1711 mAM lakhAyelI ane koI koI sthaLe kartAnA hastAkSaramAM lakhANavALI hAthapothI che te Ane AdhAre A rAsa pA bAlAvabodha sahita viziSTa TipUNAdi sahita prakAzita thavo ghaTe. dravyAnuyoganA athane te A khAsa upayogI thaze. jIvavicAra stavana-satyavijayanA ziSya vRddhivijaye vi. saM. 1712mAM A stavana racyuM che. emAM nava DhAla che. " e prakaraNAdi vicAragarbhita zrI stavanasaMgraha "mAM zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara taraphathI i sa. 1914mAM chapAyuM che. jIvavicAra bhASA-"pArdhacandra" gacchanA harSacanA gurubhAi nihAlacaMdra A kati " makasadAbAda"mAM vi. saM. 1806mAM racI che. emAM 186 kaDI che. A kRtina nAma vicAratAM emAM jIvanA bheda-prabhedanI hakIkata haze ema lAge che. jo ema ja hoya te e eka rIte e leji "(ontology)nI kRti gaNAya. pudugala-gItA-cidAnaMde A kRtidvArA pudagala saMbaMdhI eka jANe nibaMdha na lakhyo hoya tevI A kati che. A sajana-sumitra( *pR. 505-513 )mAM chapAI che. AmAM koI koI sthaLe hiMdInI chAMTa che. 1 A enI bIjI AvRtti che. 2 A pahelI AvRttinAM pRSTha che. For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 zrI rana dharma prakAza [ vaizAkha 1navatAva bhASA-AnA kartA paNa uparyukta nihAlacandra che. emaNe A kRti vi. saM. 1807mAM "makasUdAbAda mAM racI che. navatatvavicAra stavana-satyavijayanA ziSya vRddhivijaye "ghoghA " mAM vi. saM. 1713mAM A stavana racyuM che. AnA prAraMbhika ane aMtima bhAga je. gU, ka. (bhA. 2, pR. 151-15ra)mAM noMdhAyelo che. navatatvanuM stavana-chavAdi navatatvanuM svarUpa paryApti vagere bAbata sahita AmAM apAyeluM che. AnI racanA duhA ane copAImAM che. maNivijayanA ziSya bhAgyavijaye vi. saM. 176mAM "pATaNa mAM A stavana racyuM che. e uparyukta "prakaraNadiTha saMgraha "mAM chapAvAyuM che. navatatva stavana-DuMgaravijayanA ziSya vivekavijaye 18 DhAlamAM A stavana vi. saM. 1872mAM "damaNamAM rahyuM che. zarUAtanA cAra "duhA " ane "kalasa" pUro bhAga che. gu. ka.(bhA. 7, naM. 1, pR. 285-286)mAM apAyela che. vIsa daMDakanuM stavana-nAma, lesyA ItyAdi 29 kAra covIsa daMDakane aMge A stavanamAM cha hAlamAM vicArAyAM che. AnA kartA uttamavijayanA ziSya padyavijaya che. emaNe A stavana mahAvIrasvAmInI stutirUpe rayuM che. A uparyukta "prakaraNadi saMgraha" mAM prakAzita thayeluM che. cAvIsa daMDakanuM stavana-pArzvanAthanI stutirUpe A stavana vijayaharSanA ziSya dharmacaMdra "jesalamera " mAM vi. saM. 1729 mAM divALIne divase racyuM che. AmAM gatiAgatinuM svarUpa AlekhAyuM che. A stavana paNa uparyukta "prakaraNAdi saMpraha" mAM chapAvAyuM che. - caturdazaguNasthAna stavana-zAMtinAthanI stutirUpe miyAtva, sAsvAdana ityAdi vaida guNasthAnanuM svarUpa ATha DhAlamAM "vidhi pakSanA kIrtiratnasUrinA ziSya saubhAgyaratnasUrie varNavyuM che. A paNa uparyukta " prakaraNAdi saMpraha" mAM prasiddha karAyuM che. guNasthAnavicAra stavana-bAhaDameru" nA maMDanarUpa sumatinAthanI stutidhArA vAcaka vijayaharSanA sAnidhye muni dharmasiMha vi. saM. 17ra9 mAM A ratavana rahyuM che. emAM cha DhAla che ane aMte kaLaza che. e uparyukta "prakaraNadi saMgrahamAM chapAvAyuM che. guNaThANuvicAra batrIsI-A sakalavijayanA ziSyanA ziSya mAnavijaye 1 juo jaina gurjara kavio (bhA. 3, khaMDa 2, pR. 1099 ). 2 ejana pU. 1200. 3 " dIpotsavI parvanuM rahasya" e viSayane aMge vaDodarA reDiyo " sTezanethI meM vArtAlApa gaI divALIe rajU karyo hato. e ahIMnA sAptAhika nAme "gujarAtamitra tathA gujarAtadarpaNa"nA tA. 19-10-51 nA aMkamAM prasiddha thayo che. For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gujarAtI padhAtmaka dArzanika kRtio. 151 vi. saM. 1734mAM traNa hAlamAM racI che ane e uparyukta "prakaraNAdi saMgraha "mAM chapAvAI che.. ATha yogadaSTinI sajhAya--mitrA, tArA ItyAdi ATha dRSTinuM vistRta varNana * nyAyAcAya yavijayagaNie karyuM che. A sajhAya " gujara sAhityasaMgraha '" ( bhA. 1 ) mAM temaja anyatra chapAyelI che karmaprakRtinI sajhAya-kamanI 158 prakRti be DhAlamAM maNivijaye varNavI che. emAM kapUravijayanuM nAma che. e A kartAnA guru hoya ema lAge che. A sajajhAya uparyukta "prakaraNadi saMgraha" mAM prakAzita thayelI che. cAra dhyAnanI sajhAya-Arta, raudra, dharma ane zukala e cAra dhyAnanuM svarUpa nava DhAlamAM bhAvavijaye vi. saM. 1696 mAM "khaMbha" nagaramAM varNavyuM che. A sajhAya paNa uparyukta " prakaraNAdi saMgraha "mAM chapAvAI che. jJAna, darzana ne cAritrane saMvAda-jJAnavAdI prathama pitAnuM mahattva darzAve che, tyArabAda samyakatvavAdI pitAne pakSa rajU kare che. aMtamAM kriyAvAdI potAno mahimA varNave che. Ama ahIM jJAna, darzana ane cAritrane paraspara saMvAda che. AnI racanA ATha DhAlamAM saubhAgyasUrinA ziSya lakSmIsarie vi. saM. 1827 mAM karI che. A saMvAda paNa upayata " prakaraNAdisaMgraha" mAM chapAvAyo che. vizeSamAM sajajana samitranI I. sa. 1917 nI prathama AvRtti(pR. 317-322)mAM paNa A saMvAda che. ahIM kartA tarIke lakSmI sUrine badale "vijayalakSmIsUri' evuM nAma saMpAdake rajU karyuM che. nizcaya-vyavahAra-garbhita zAMtijina stavana-nizcayana-vAdI pitAnuM maMtavya rajU kare che tyArabAda vyavahAra-naya-vAdI paNa tema kare che. A baMnenA ekAMtika kathanamAM bhUla batAvI beno anekAMta draSTie samanvaya sAdhavAnuM kArya zAMtinAthanI stutirUpe - nyAyAcArya : yazavijayagaNie che hAlamAM karyuM che. AnI racanA yugabhUvane-saMyamamAna " varSamAM eTale ke vi. saM. 1734mAM ke 1732mAM karAI che. A stavana gUrjara sAhitya saMgraha "(bhA. 1)mAM chapAyeluM che. nizcaya vyavahAragarbhita sImaMdharasvAmI-stavana-sImaMdharasvAmIne vijJaptirUpe racAeluM A stavana nizcaya-naya ane vyavahAra-nayanuM svarUpa varNave che. A stavana nyAyAcArya" yazovijayagaNie cAra DhAlamAM racyuM che. ane e paNa uparyukta "gUjara sAhitya saMgraha "(bhA. 1)mAM prakAzita thaeluM che. 1 A sajajhAyanI eka hAthathI vi. saM. 1736 mAM lakhAyelI che. 2 emane aMgenA sAhitya mATe juo sImaMdharasvAmI-zabhA-taraMgane mAre paricaya" (pR. 64-68 ). For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 152 ma na dharma prakAza. ( vizAkhA naya rahasyagati sevAso gAthAnuM stavana stavana paNa sImaMdharasvAmIne vinasipe che. enA kartA paNa " nyAyAcArya' yazovijayagaNi che. hAla che. enA viSaya anukrame nIce mujaba che - zuddha dezanAnuM svarUpa, AtmasvarUpano paricaya, Atma-tatvano vicAra, zuddha nayane vicAra, vyavahAranI siddhi, muktine mAga, dravya-bhAva-stava, jinapUjAthI nirjarA ane sAcI bhakita yAne prabhu pratye prema. - naya vicAra yAne sAta nayane rAsa-dArzanika viSayane aMge rAsa racavAnI pahela " nyAyAcArya" yazovijayagaNie karI che. e arasAmAM mAnavijaye nagamAdi sAta nayane aMge rAsa rame che. nayacakarAsa-vi. saM. 1726 mAM hemarAje A rAsa rame che. samAMtanA jasthAna svarUpanI pAI-Ane samyakatva-catupadI paNa kahe che. emAM samyatvanAM cha sthAnenuM nirUpaNa che. enI racanA nyAyAcArya yazovijayagaNine hAthe "idalapura 'nA comAsA daramyAna vi. saM. 1733 mAM thaI che. AnA upara To che. A mULa kRtinA Adima ane aMtima bhAga che. gU ka. (bhA. 2, pR. 34-35) mAM che. samagra kRti jena kathAratnameSa( bhA. 1, pR. 282-19)mAM chapAI che. A kRti gurjara sAhitya saMgraha(bhA. 1, pR. 554-571)mAM paNa prakAzita thayelI che. emAM aMtamAM saMskRtamAM lakhAyuM che. A copAImAM amAnuM atitva siddha karAyuM che ane "ha" matane mAnya kSaNikavAdanuM nirasana karAyuM che. jIva kartA temaja bhoktA che. A vAtanuM ahIM pratipAdana che. anirvANuvAda ane niyativAdanuM ahIM khaMDana karAyuM che. sabhyatvavicAragarbhita mahAvIra jina stavana-uttamasAgaranA ziSya nyAyasAgare A stavana cha hAlamAM vi. saM. 1766mAM racyuM che ane e " zrI kAdi jena prAcIna stavanAdi saMgraha "mAM pR. 49-59mAM chapAyuM che. Ama samyakatvanA che. traNapAMca ane dasa prakAronuM nirUpaNa che. tyArabAda yathApravRttikaraNa vagerene vicAra karAyo che. vipAkodaya ane pradezadaya saMbaMdhI keTalIka bAbata rajU karAI che. saMyamazreNinuM stavana-paM. uttamaviye A ratavana suratamAM vi. saM. 1999 mAM cAra DhAlamAM racyuM che ane e uparyukta "zrI daMDakAdi saMgraha "mAM chapAyuM che. adhyAtma-kaTapadruma-copAI-sahastrAvadhAnI munisuMdarasUrikRta adhyAtmakalpakamanA anuvAdarUpe A copAI raMgavilAse vi. saM. 1777 mAM racI che. 1 A saMgrahanA prakAzaka mAstara umedacaMda rAyacaMda che ane emaNe A saMgraha i. sa. 1920 mAM chapAvyuM che. For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prakIrNa huM 000000000 mulAkAta. atre birAjatA, prasiddha vaktA munimahArAjazrI bhuvanavijayajI mahArAja, munirAja zrI kumudavijayajI mahArAja tathA munirAja zrI bhAskaravijayajI mahArAja caitra zudi pAMcama ravivAranA roja savAranA A5NI sabhAnI mulAkAte padhAryA hatA, je samaye sabhAnI kAryavAhInuM digdarzana karyuM hatuM. vizALa lAIbrerI, pustaka prakAzana vigere vibhAgo jeI saMtoSa pradarzita karyo hato. sabhAnA baMne onararI sekreTarI zrI amaracaMda kaMvarajI zAha temaja zrI dIpacaMda jIvaNalAla zAhe pUjya munirAjazrIne sabhAnA kAryano khyAla Apyo hato. pU. munirAjazrI caitra vada 11 nA atrethI vihAra karI gayA che ane cAturmAsAthe atre punaH padhAraze. abhinaMdana, ApaNI samAjanA prakhara kAryakara, mUka sevaka, zrI jaina vetAMbara konpharaMsanA majabUta himAyatI ane bhAratIya jaina svayaMsevaka pariSadanA prANabhUta dhyAnamAlA-vi. saM. 1766 mAM nemidAsa zrAvake A kRti racI che. e joyA vinA enA viSaya viSe khAsa zuM kahI zakAya? jJAnavilAsatasvasaddhAra, dhyAnavilAsa, pravacanasAra rAsa, samyakatva rAsa, siddhAMtasAra rAsa iyAdi katio paNa dArzanika kSetrane ochevatte aMze paze che. paNa e viSe viziSTa vicAra karavA jevI atyAre anakaLatA nathI. tAravaNuM--vidyAvAridhi umAsvAtie je dArzanika viSayanA saMkSipta paraMtu sacoTa nirUpaNa rUpe taravArtha sUtra jevI anupama kRti racI che e viSayo paikI ghaNAkharA padyamAM gAra girAmAM guMthAyA che. pratyakSAdi pramANo, nAmAdi nikSepa. saptabhaMgI. matijJAnAdi pAMca jJAnenI vistRta carcA ityAdi bAbatene aMge koI svataMtra seMdhapAtra kRti che ke kema tenI tapAsa karavI bAkI rahe che. sattaramA saikAnA uttarArdhathI gujarAtamAM padyamAM dArzanika kRtio racavAnI vRtti prabaLapaNe jAgI hoya ema lAge che. e pUrve A dizAmAM koI viziSTa prayAsa thaye che khare? game tema paNa sattaramA saikAnA uttarArdhathI, guja2 5ghAtmaka dArzanika kRtionI racanArUpI nadImAM je bharatI AvI te ogaNIsamAnA aMtamAM UtarI jAya che. e pachInA samayamAM te oTa ekkasa AvI hoya ema lAge che. - 153) For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 154 zrI na dharma prakAza ( vaizAkha zrI mohanalAla dIpacaMda cesI, rASTrIya koMgresa taraphathI muMbaI myunisipala kera porezanamAM sabhya tarIke cUMTAI AvyA che, je ApaNA samAja mATe zairavane viSaya che. zrIyuta mohanalAlabhAI A rIte samAjanI sevA uparAMta rAjakIya kSetramAM praveza kare che. - teozrI sAdAI, sevA ane namratAmAM mAnanArA hoI ApaNA samAjanI ghaNI saMsthAo sAthe saMlagna hovA chatAM prazaMsAthI dUra ja rahe che. zrI jaina dharma prakAzamAM AvatAM teozrInA mananIya ane sAthosAtha bedhaka kathAlekhethI vAcakavarga suparicita che. - teozrI dIghAyuSI banI, svArpaNanI bhAvanAne vadhu ne vadhu vikasAve tema IchI, teozrone temanA navA rAjakIya kSetramAM vizeSa saphaLatA prApta thAya tema 2 prAthae chIe. abhinaMdana-patra-samarpaNa samAraMbha. udAradila, jANItA udyogapati ane pratibhAvaMta puruSa zrIyuta bhegIlAlabhAI maganalAla zeTha rAjasabhAmAM niyukta thatAM temane zrI jaina ve. mUrtipUrjaka saMghabhAvanagara taraphathI caitra zadi pAMcama ravivAranI baporanA, zrIyuta baLavaMtarAya gopALajI mahetAnA pramukhasthAne, abhinaMdanane meLAvaDe zrI samavasaraNanA vaMDAmAM bhejavAmAM AvyA hatA, je samaye saMghanA pratiSThita gRhastha, AmaMtrita sajajane vigerenI lagabhaga pAMceka hajAranI hAjarI hatI. A prasaMge deDhaso jeTalA zubhecchAnA saMdezAo AvyA hatA zrI juThAbhAI sAkaracaMda vorA, zrI gulAbacaMda lalabhAI, zrI harajIvanadAsa kAlidAsa, zrI jIvarAjabhAI odhavajI dezI, zrI amRtalAla kAlidAsa zeTha, Do. bAvIzI, munizrI kalyANacaMdrajI, zeThazrI bhegIlAlabhAI ane zrI baLavaMtarAya mahetAnA prasaMgocita vakta thayA hatA. A samaye bhAvanagaranI dareka jaina saMsthAo temaja bahAra gAmanA AvelA pratinidhioe zrI bhegIlAlabhAIne puchapahAra paherAvyA haMtA. zrI bhegIlAlabhAIne rUpAnA suMdara kArkeTamAM "abhinaMdana-patra" arpaNa karavAmAM AvyuM hatuM. prAMte zrI bhegIlAlabhAIe potAnA pratye darzAvavAmAM Avela A anupama mAna mATe potAnA mitra, zubhecachake vigerene AbhAra mAnyo hato. mana sirug. 3174 For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAsa vAMcavA lAyaka pustako 1 AnaMdaghana vIzI-sAthe 1-12-0 31 yugAdi dezanA i-12 7 2 upamiti pIThabadha-bhASAMtara 0-12 0 32 bhuvanabhAnu kevaLI caritra 0-8-0 3 AcAra pradIpa 1-4-0 33 prAkRta vyAkaraNuM 1-8-0 4 AgamasAroddhAra 0-12-0 34 vyaguNa paryAnA rAsa 1-80 5 vIzasthAnaka tathavidhi 1-8-0 35 vividha puSpavATikA 0-8-0 6 kaccha giranAranI yAtrA '-8-0 36 snAtra kaLazAdi pUjA 2-0-0 7 kaliMganuM yuddha 1-0-0 37 prabhAvika puruSe bhAga 3 je 3-9-0 8 dhanAzAlibhadranA rAsa 1-8-0 38 devavadanamALA 2-4-9 9 nayapradIpa nayacakra 1-a-0 39 jJAnasAra ( bhagavAnadAsa ) 2-0-0 10 bhAja prabaMdha bhASAMtara 1-8-0 40 samyaktva svarUpa 0-12:0 11 zakhezvara pArzvanAtha 1-8-0 41 samakitakaumudI 1-0-0 12 hitazikSAnA rAsanuM rahasya 1-8-0 42 vidagdhamukhamaDana 1-0-0 13 tAttvika lekhasaMgraha 2-0-0 43 vihAravarNana 14 kapUM ravijayajI lekhasaMgraha 44 priyaMkara nu5 kathA 1-8-cha - bhA. 8 1-1-7 45 paTTAvalI samuracaya 15 59 5 bhA 9 1-8-0 46 paMcapratikramaNa (pokeTa) 1-8-0 16 dAnadhama, paMcAcAra 1-0-0 47 dharmaparIkSA 1-8-9 17 zrAddha dinakRtya 0-12-0 48 jinazataka 0 1200 18 hemacaMdrAcArya caritra 0 12-0 49 jIvanamAM 19 yuropanAM saM samaraNA 50 kAyakala en (mAptika) 1-8-0 20 etihAsika pUrvajonI 51 AdinAtha caritra ( sa. vAM) 1-8-0 52 aSTakaprakaraNa (haribhadrasUri) 0.1000 geravagAthA 2-0-0 21 vidhiyukta paMca pratikramaNa 2-00 53 navasamaraNa (zAstrI ) 0=4-0 22 paMca pratikramaNa sUtra mULa 1-4-0 54 sImaMdharabhAtaraMga 2-0-0 55 vajIsvAmI AkhyAna 0-6-7 23 be pratikramaNa sUtra athavALuM 112-0 24 navasmaraNa ( gujarAtI ) 1-4-0 0-12-0 56 vairAgyazataka-savivecana 25 jainAnA mahAna ratnA 57 svAdhyAyaranAvali 1-4-0 | 14-0 26 jaina atihAsika rAsamALA 1-0-0 58 iMduddata 2-0=0 pa9 nivavAda 27 tapagacchIya paMca | pratikramaNa sUtra 1-0-0 60 akhAtrIjano mahimA 0-12-7 28 devavinAda 1-0-0 11 nityasvAdhyAyasa doha 29 siddhAMta muktAvalI 1-0-0 62 parvatithi stavanAdi samucaya 3-0-0 30 guNasthAnakramAroha 0 120 63 vividha pUjA saMgraha 3-8-0 For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No B. 156 svAdhyAya ratnAvali zrI bharaphesaranI sajajhAyamAM AvatAM mahAna puruSonA jIvanane saMkSipta rIte chatAM rocaka bhASAmAM vaNI letI ane sAthosAtha te dareka mahApuruSanA jIvanane varNavatI sajajhAya yukta A graMtha anAkhI ja bhAta pADe che. abhyAsa temaja sAmAyikamAM vAMcana baMne mATe A graMtha upagI che. chatAM mUya mAtra rUA 1-4-0 pesTeja alaga, ' lakhA zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanaga20 devavaMdanamALA ( vidhi sahita ) A pustakamAM dIvALI, jJAnapaMcamI, mAna ekAdazI, caitrI punama, cAmAsI, agiyAra gaNadharo vigerenA judAM judAM kartAnA devavaMdano ApavAmAM AgyA che. stutio, caityavaMdana, stavane vidhi sahita ApavAmAM Avela hovAthI A pustaka atyaMta upayogI thaI paDela che. pAkuM bAIDIMga ane aDhIso lagabhaga pRSTha hovA chatAM mUlya rUA. 1-4-0 lakha-zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara. zrI pArzvanAtha paMcakalyANa pUjA, [navI AvRtti-artha sAthe. ] sabhA taraphathI uparokata pULa bahAra paDela te ghaNA samayathI zIlakamAM na hovAthI tenI A sapharelI navI AvRtti bahAra pADavAmAM AvI che. pUjAne athazrI kuMvarajIbhAinA lakhela hovAthI samajavAmAM ghaNI ja saralatA rahe che. | kiMmata pAMca AnA posTeja alaga. ' lakhe. zrI jaina dharma prasAraka sabhA-bhAvanagara zrI AnaMdaghanajI-AvIzI [ artha, bhAvArtha ane vivecana sahita ] jenI ghaNA ja samayathI mAMga hatI te zrI AnaMdadhanajI cAvIzI artha tathA vistArAthe sAthe hAlamAM ja chapAvIne bahAra pADavAmAM AvI che. zrI AnaMdadhatachanA rahasyamaya bhAvArthane samajavA mATe tema ja AdhyAtmika vikAsa sAdhavA mATe A cAvIzI mumukSajanAne atyaMta upayogI che. pAkuM kapaDhAnuM bAIDIMga chatAM pracArArthe mUlya mAtra rUA. 1-12-0 posTaja alaga. svAdhyAya karavA jevuM pustaka che. khedakAraka svargavAsa.. bhAvanagaranivAsI zAha kulacaMda gopALajI caitra vadi 5 ne maMgaLavAranA roja 55 varSanI ummare svargavAsI thayA che. saddagata dharmIjha, milanasAra prakRtivALA ane zAMta svabhAvI hatA. kriyAruci hAvA sAthe dharmane sAro bAdha dharAvatA hatA. ApaNI sabhAnA ghaNA varSothI lAIpha membara hatA. temanA svargavAsathI sabhAne lAyaka sabhAsadanI khATa paDI che. ame svargasthanA AtmAnI zAMti icchIe chIe. mukaka: zAha gulAbacaMda lallubhAI zrI mahAdaya prinTiMga presa, dANApITha-bhAvanagara, For Private And Personal use only