Book Title: Atmanand Prakash Pustak 057 Ank 04
Author(s): Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/531657/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org SHRI ATMANAND PRAKASH indriyAnA bhAge jyAM sudhI ApaNI jIvanadaSTi evI hoya che ke indrimAM sukho jema vadhAre bhogavIe tema vadhAre saMskArI, tema vadhAre UMcA; te e jIvanadaSTi vahele ke eNDe azAMti tarapha laI janArI nIvaDaze. yunenI prastAvanAmAM ema lakhAyuM che ke 'yuddha manuSyanA cittamAM zarU thAya che eTale zAMtinA sImADAo paNa cittamAMthI ja zarU thavA joI e.' indriya sukhane jIvananuM parama dhyeya mAnanAra mANasa lAgyeja cittazAMti anubhavI zakavAnA che. A bAbatamAM hiMdu, jaina, bauddha, vagere dharmonI daSTi ghaNI rIte eka sarakhI che. A badhA dharmoe indriyasukhane maryAdita sukha ga gAyu che, eTaluM ja nahi paNa, bhAgo bhAgavAtA nathI paNa enI maryAdAnI bahAra gayA pachI bhAga ja ApaNane bhogave che bhogo na bhuktA vayameva bhuktA tRSNA na jIrNA vayameva jINAH / Ama uraca svare kahyuM che manubhAI paMcolI pustaka paNa 1 prakAzaka:zrI jana saMjJAnAnaMda nA mahA sa', 2016 'ka 4 For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir viSayAnukrama 1. subhASita 2. prabhu-bhajana (munirAjazrI lakSmIsAgarajI ) 3. prabhu nayanAmRta nUra-pAna ( pAdarAkara ) 4. caityavaMdana-catuvi"zatikA ( sAnuvAda ) (paM. zrI suzIlavijayajI gaNi. ) 5. kasturI mRga (zrI bAlacaMda hIrAcaMda "sAhityacaMdra" ) 49 6. AcArAMgasUtra (6) (anu. kAM. je. dozI ) 7. keTalIka saMgaheNI(saMgrahaNI) (zrI. hIrAlAla 2. kApaDiyA ) . 8 svIkAra TA. 5 2 55 svIkAra . 1. jaina saMskRta sAhityano ItihAsa: (khaMDa 1, sArvajanIna sAhitya) praNetA zrI hIrAlAla rasikadAsa kApaDiyA ema. e. prakAzikA zrI mukti kamaLa jaina-mohanalAla--vA DedarAnA kAryavAhaka zrI lAlacaMda naMdalAla vakIla. krAuna seLa cha pR4 556 mUlya rUpiyA che. . "jaina sAhityasvAmIoe mAtra jaina Agama tathA darzanazAstrane lagatuM ja saMskRta sAhitya racyuM che, bIjA viSaya ke jainetara sAhityamAM teoe caMcupraveza nathI karyo. " evo eka bhrama keTalAka samayathI pravartato hato tene nisUla karavA mATe prayAsa karavAnI paramapUjya sAhityapremI munirAjazrI yazovijayajI mahArAjazrIne preraNA thaI ane teozrIe A kAma jANItA vidvAna zrI hIrAlAlabhAI kApaDiyAne kArya saMpyuM, je teozrIe suMdara rIte pAra pADayuM che. A pustakamAM jainAcAryae temaja anya munivayee je je janabhAgya saMskRta kRtio racI che. tenI vistRta mAhitI ApI che. upeddhAtamAM vidhA na lekha zrIo ane be bolamAM preraka vidvAna munirAjazrI yazovijayajIe A viSayanI suMdara chaNAvaTa karI sAro nyAya Apyo che. saMskRta sAhityanA abhyAsako mATe zrI muktikamala mA hanamALAnuM A aThThAvanamuM puSpa vasAvI levA jevuM che. A graMthane bIjo khaMDa paNa tAtkAlika pragaTa thAya tema icchIe chIe. 2. AhaMtadharma prakAza (jaina dharma)- .lekhaka zatAvadhAnI munirAjazrI kIrtivijayajI mahArAja, prakAzaka-zrI Atmakamala-labdhisUrIzvarajI jaina jJAnamaMdira-dAdara pRSTha 8 --AkarSaka bAIDIMga. | * jaina dharma " zuM che ? temAM zI vividhatA che ? tevuM jANavAnI jijJAsA divase divase vadhatI Ave che tevA sampamAM pUjya munirAjazrIe A dizAmAM sArA prayAsa karyo che. gujarAtI bhASAmAM A pustikAnI A trIjI AvRtti che. vividha bhASAomAM A pustikAnI atyArasudhImAM pa7250 nakale. prasiddha thaI che. A saMkSipta paritakAmAM AtmA, karma, jainasAdhu, izvara pAsanA, sAdA, dravya, jainadharma vigere viSayenuM muddAsara vivecana karavAmAM Avela che. munirA jazrI AvA nAnA Tekaro dvArA janasamAjopakAra karI rahyA che. ame teozrInA prayAsane AvakArIe chIe. For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AnaMda S varSa pa7 muM] mahA tA. 15-2-60 [ aMka 4 subhASita dagdhaM khANDavamarjunena balinA divyairdumaiH sevitaM dagdhA vAyusutena rAvaNapurI laMkA punaH svarNabhUH / ghA ghAsarA vinAAtinA tenAthapuruM dAriyaM janatApakArakamidaM kenApi dagdhaM na hi / / divya vRkSothI bhareluM khAMDava vana baLavAna ane bALI nAkhyuM, paNa temAM eNe zuM sAruM karyuM?vAyuputra hanumAne rAvaNanI suvarNapurI laMkA bALI nAkhIne paNa zuM sAruM karyuM? pinAkapANi zaMkare kAmadevane bALI nAkhyA emAM paNa emaNe kaMI sAruM karyuM nathI. bALI nAkhavA yogya te janene saMtApa ApanArI A garIbAI-dAridraya che, paNa e garIbAIne te kaie paNa bALI nahi ! For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prabhu bhajana (rAga-mArA premI paMkhIDA sahu Avo sAtha) mArA premI paMkhIDA sahu Avajo sAtha-jaMgalamAM mArI jhupaDI kaI sAthe Ave che teDI lAvaje huM rAja-jaMgalamAM mArI jhupaDI [ sAkhI ] niramaLa jaLamAM jhIlatAM, karazuM amIrasapAna bhejanIyAmAM bhAvatAM, bhajazuM zrI bhagavAna kAyA piMjaranA premathI pakhALazuM rAja-jaMgalamAM mArI jhupaDI [ sAkhI ] keTI janamanA punyathI, moye manuSya avatAra bhAve dharI prabhu nava bhayA, lAkhe vAra zikAra tuhI vara tuhI vIra ema belazuM che rAja-jaMgalamAM mArI gupaDI [ sAkhI ] prema vinA prabhu nava rIje, mukti kadi nava thAya pUraNa prema ja hoya te, mukti mArga javAya prema dariyAmAM nAvaDuM jukAvaje he rAja-jaMgalamAM mArI jhuMpaDI ( [ sAkhI ] eka paLa jAye lAkhanI, lahIye rUDo lhAva jo je A bhava bhUlatAM, maLaze nahi pharIvAra lakSmI sAgaranI vinaMti che, he rAja-jaMgalamAM mArI jhupaDI beTI lAge te pAchI lAvaje he rAja-jaMgalamAM mArI jhupaDI racayitA--munirAja zrI lakSmIsAgarajI For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - prabhu nayanAmRta -ra-pAna - (rAga-jhINA jharamara varase meha-). jeNe pIdhAM che premaLa nara-prabhu nayanAmRtanAM! jeNe dIdhAM che dilanA dAna, prabhu caraNAtalamAM! teDI jaga baMdhana saMdhAnA, prabhuthI tAre tAra re ! pala pala prema paramapara brahmanA-baLe hRdaya sitAra-prabhu nayanAmRta prabhu nUra pIdhelI Akhe-nimaLa ne nirdoSa re ! nItare bhakti dayA dInatA-prabhu maraNe behosa ! prabhuprabhu nayanAmRta sAgara pIdhA, DULyA e majadhAre! lADIlAM prabhunAM saMtanI, masta saheja gamAra- prabhuAMkhe ghena parama bhaktinAM, raga raga vahe rasadhAra ! lADIlAM prabhunAM saMtaniA, tuM tunA guMjAra ! prabhudilanAM dAna prabhune dIdhAM, apayA sagIre! nijanuM deI nijatva prabhune, pIdhI tyAganI bhega! prabhu ppA hAruM rAga dveSa ne, mAna vaLI apamAnare ! prabhucaraNe sau dharI, dInatA dhAre ATha jAma ! prabhuvikalpa ne vyAkuLatA vaje, bhaya zaMkAne tyAgare ! vizva bAluDA sahu prabhunAM, bheda na Sa na rAga ! prabhuagamya yogIjanone durdhaTa-sevA dharma svIkAraze! bhakti prabhunI praphulla haiye, bajave sevA sitAra- prabhuenAM hAsya gulAba prakhulle-jagata hasAvaNahAra- karamAtA na kadI ajarAmara banI karAvaNahAra- prabhusAcA bhaktaja sAcA saMtala-sAcAM prabhunAM bAlare e caraNe maNi vandana nitye-parama prema pratipALa- prabhu pIzakara For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caityavaMdana caturviMzatikA bhAvArtha kAra-pacAsa zrI suzIlavijayajI gaNI (anusaMdhAna pustaka pAchanA pRSTha 36 thI cAle ) dvAviMzatitamatIrthaGkarazrIneminAthajinendra-caityavandanam [ 22 ] ( upajAti-chandaH) vizuddhavijJAnabhRtAM vareNa, zivAtmajena prazamAkareNa / yena prayAsena vinaiva kAmaM, vijitya vikrAntanaraM prakAmam // 1 // nirmaLa vijJAnane dhAraNa karavAmAM zreSTha evA prazamanA AkAra(khANa evA je zivAdevInA naMdana neminAthe lIlAmAtrathI jagatane AkramaNa karanAra kAmadevane atyaMta jItIne. (1) vihAya rAjyaM capalasvabhAvaM, rAjImatI rAjakumArikAM ca / gatvA salIlaM girinArazailaM, bheje vrataM kevalamuktiyuktam // 2 // tathA capaLa svabhAvavALA rAjyane choDIne rAjamatI nAmanI rAjakumArikAne pariharIne lIlA pUrvaka giranAra parvata para jaIne jene dIkSA, kevala ane mokSane prApta karela che evA. (2) niHzeSayogIzvaramauliratnaM, jitendriyatve vihitaprayatnam / tamuttamamAnandanidhAnamekaM, namAmi nemi vilasad vivekam // 3 // (tribhirvizeSakam ) samagra gIzvararUpI mukuTamAM ratna samAna, jitendriyapaNamAM jemaNe prayatna karyo che evA, uttama AnaMdanA nidhAna ane jene viveka vilAsa pAmI rahyo che evA te advitIya neminAtha prabhune huM namana karuM chuM. For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kasturI mRga (jJAnanI AMkha ughaDe te ja satya zuM che te oLakhAya che) (madirA cha ) kasturI nija nAbhImAM che e na jANutA vane vane sugaMdha kAje bhamate mRgale duHkha dhare che nitya mane ghaNuM vicAre te e nirAzA anubhavate e nitya phare jJAnacakSu ughaDyA viNa kyAMthI satya jaNAe vastu khare dave hAthe jhAlI pharate divAsaLI mATe kaI ghara ghara bhaTake paNa nija dI AMkhathakI na zakyo joI ravi pUche che prakAza kyAMthI Ave che tama keNa hare ? jJAnacakSu ughaDyA viNa kyAMthI satya jaNAe vastu khare zazi pUche che snA zItala pragaTAve che kuNa jagamAM sAgara mAge lavaNa Apajo capaTI mujane aMjalimAM bAlakane nija keDe jhAlI che te sahu gAma phare jJAnacakSu ughaDyA viNa kyAMthI satya jaNAe vastu khare rAjA mAge bhIkha Apaje kaTake khAvA bhUkhyAne ratnAkara mAge che kevuM ratna dAkhave eka mane kALa anate gaye eha apazunI rAta are jJAnacakSu ughaDyA viNa kayAMthI satya jaNAe vastu khare koNa ane huM kayAMthI AvyuM kyAM jAuM che ane have e nahIM jANe jagamAM bhaTake jyAM tyAM pUche mukhe lave nijane oLakha AtmA tuM che jJAnavaMta AnaMda dhare jJAnacakSu ughaDyA viNa kyAMthI satya jaNAe vastu khare deha mAhare sagA mAharA ghara mAruM che huM ene ha paTela ne timira avidhA ke sahu adhAra paNa For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza kyAre TaLaze rAtre mehinI divasa Ugaze e kakyAre? jJAnacakSu ughaDyA viNa kyAMthI satya jaNAe vastu khare dAkhavaje koI saMta ane mArga saraLa muja AtmataNe jethI huM pitAne jANuM saccidra jJAna guNe bhUlAe sahu jaDatA mananI pragaTa rUpa mana zAMti ghare jJAnacakSu ughaDyA viNa kyAMthI satya jaNAe vastu khare jaga nahIM mAruM hu nahIM jagane svataMtra AtmA huM sAce ahaMgaDathI huM rakho chuM tethI hajue paNa kAce saddagurucaraNe bAlendunI vinati eka muja maha hare jJAnacakSu ughaDyA viNa kyAMthI satya jaNAe vastu khare. 8 kavi-sAhityacaMdra bAlacaMda hIrAcaMda sadinti santo vilasantyasantaH dAtA daridraH kRpaNo dhanADhyaH / anyeSu maitrI svajaneSu vairam / pazyantu lokA: kalikautukAni // upajAti sate duHkhI duSTa sukhI jaNAtA, lAkhopati bhI daridra dAtA, zatru sagA anya manuSya mitra, juo kalikautuka A vicitra. For Private And Personal Use Only Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArAMga sUtra (6) che. pa. dalasukha mAlavaNiyA lekasAra zakto nathI, tethI te te bhogothI dUra paNa nathI. AcArAMgasUtranA pAMcamA adhyayananuM nAma AgaLanuM A sutra paNa mArmika che;-" as sAra che. tenuM bIjuM nAma savajI che. parivALo saMsAra patriApa mAru, saMta kAraNa ke pahelA traNa udezonI zarUAta mAvallI pavitA saMsAre 3parinnAha mag" arthAta zathI thAya che. dhama ja lokamAM sArabhUta tatva che. jeNe saMzaya--praznanuM parijJAna karI lIdhuM tene saMsAra dharmane sAra jJAna che, jJAnane sAra saMyama che, ane paNu parijJAna -chUTI jAya che ane jeNe saMzayanuM saMyamane sAra nirvANa che. vAtanuM vivaraNa parijJAna nathI karyuM, tene saMsAra paNa aparijAta A adhyayanamAM vistArathI karavAmAM AvyuM che. A rahe che. saMsAramAM evA aneka jIva che jemanA manamAM adhyayana che udezamAM vaheMcAyeluM che. potAnA sAMsArika jIvananA viSayamAM kadi prazna ja udate nathI, te te saMsArane kevI rIte pAra karI pahelA udezanA pahelA sUtramAM nAgAjunIya pATha zake ? sAdhanAnI zarUAta ja saMzayathI thAya che. A che te adhika spaSTa che. banne pAnuM tAtparya te badhuM zA mATe ane konA mATe che? jo A saMcaya eTaluM ja che ke " prajanathI ke vagara prajane je javAnI hiMsA kare che, te te ivenI vacce bramaNuM nathI A vAtane bauddha vihAna Aryadeve bahu suMdara pitAnA manamAM na UThe, te saMsAranA aMtane saMbhava karatA karatA du:khane anubhava kare che." kemake ar rIte karI che :kAma ghaNuM bhAre che, tethI te jIve saMsArane pAra karI zakatA nathI, teonI vacce ja paribhramaNa kare che smin pasavputhI je nitto ane melathI dUra che. tethI AgaLa eka gUDha sutra che - maya: savedamAtrA sAthe vAta karatA "re lo, nevare " arthAta teo aMdara 5NuM nahIM ane dUra paNa nahIM. TIkAkAroe artha_"A dharmamAM-pitAnA svarUpa viSe alpa A vAkyanA keTalAye artho ApyA che. prasaMga puNyazALI-mithyAtvIne sadeha thatuM nathI. saMdehe utpanna pramANe e ucita che ke jIva kAmaganI vacce rahe thatAM ja saMsAra jIrNazINuM-naSTaprAya thaI jAya che. chatAM te badhA bhoga bhogavI zakto nathI. tethI tene AgaLa kahyuM che ke je cheka nipuNa che te teonI vacce rahevuM, te na rahevA barAbara che ane sAgAriya*_maithunanuM sevana karato nathI. sevana karIne te bhoga abhilASA-bhegenI IcchAne tyAga paNa karI chupAvavuM e to maMdapuruSanI bIjI bAlizatA-mUrkhatA che. - 4 TIkAkAre A pATha uddadhRta karyo che-AcArAMga TIkA * " bApareTiM samavati tAriye me " - pR. 180 cUrNakAre te viparAmurati zabdanA hiMsA mAM 50 pR. 168" nAgArjunIya pAThamAM sAtri arthanA samarthanamAM A pATha Ape che, pR. 157 zabda nathI. For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAna prakAza saMdhathI judA paDIne vicaraNa karanArAonI bAba: tAne nirdeza kare che. A jANavuM, e lokone mATe tamAM kahevAmAM AvyuM che ke "azaraNane paNa zaraNa saMbhavita nathI ke jeo zithilAcArI ane vA. mAnIne Asakta jIva pApakarmomAM ramaNa kare che. e samAcArI che, pramatta ane gRhavAsI che. atamAM karmakAMDInA viSayamAM kahyuM che ke- "he cothA u zanI zarUAtamAM avyakta-apaMDita mAnava, prajA Ata-pIDita che, karma-kavidha karmamAM ane apakava-anubhavahIna bhikSanI ekAkI caryAne kuzaLa che. paraMtu je virata thatA nathI ane "avidhA- duryAta ane duSparAkrAnta-ayogya kahI che, ane guru. ajJAnathI mokSa maLe che ema je kahe che te saMsAramAM AzAnA pAlanane upadeza ApavAmAM Ave che. ja paribhramaNa kare che. A AkSepa spaSTa rIte vaidika ane antamAM strIsaMgathI thanAra deSonuM ane tenA nivAkamamAgamAM mAnanArAo upara karavAmAM Avyo che. raNanA upAyonuM varNana che. ukta prasaMgamAM eka teone karmamAM tattvajJAna karatA karmamArga upara vadhAre mArmika vAkya che-"lokamAM strIo paramArA vizvAsa che tethI teomAM jJAnopAsanA paNa nathI ane TIkAkAra padmArAma ne artha parama mAha kare che. jJAna janya virati paNa nathI. pAMcamA u zanI zarUAtamAM maharSione paricaya bIjA uddezamAM virata-tyAgI muninuM varNana ApatAM kahyuM che ke--" samatala bhUmimAM rahela eka karatAM kahyuM che ke "leka-saMsAranI vacce rahIne paNa jaLAzaya che. je svayaM paripUrNa che, upazAMtaraja che, teo hiMsAvI nathI, teoe jANI lIdhuM che ke ane jaLamAM rahenAra chanuM saMrakSaka che. maharSi A zarIrathI mukta thavAne mATe A ja avasara che. paNa evA ja che, je badhI rIte gupta che, prAvata pratyeka jIvane pitAnA sukhadukha che, tenI pitAnI che, prabuddha che, hiMsAthI virata che. temane samyapha prakAre chA che eTalA mATe nI hiMsA na kare, tene juo ke teo evI rIte samAdhikALanI AkAMkSA pIDa na kare, paraMtu je dukha Ave tene samabhAva karatA vicaraNa kare che. pUrvaka sahana kare, e ja zAMti mArga che. zraddhAne daDha karavA mATe upadeza che ke "je aMtamAM parigrahane pApa gaNAvatA kahyuM che ke vicikitsAsamApana-saMzayazIla che, tene samAdhilAbha parigraha alpa hoya ke ghaNe, sacitta-sajIva heya nathI thato. tethI e niHzaMka che ke je tIrthaMkarAe ke acita-nijIva hoya, paraMtu te mahAbhaya che. tenA pratipAdana karyuM che temAM zraddhA karavI Avazyaka che. tyAgIne paramacakSa-divyadRSTivALo kahyo che ane apari AgaLa ahiMsAne upadeza che ke " jene tuM grahamAM brahmacaryanI saMbhAvanA batAvI che." hantavyamAravAne yogya mAne che, te tuM ja che " - trIjA uddezanI zarUAtamAM aparigrahanI carcA A pratibaMdhaka AdhAra upara jIvana calAvanAra kadi che. ane upadeza che ke varya-zaktine chupAvavuM na keIpaNa pANInI hiMsA karato nathI, vAta karatA nathI. joIe. potAnA kAmAsakata AtmAnI sAthe yuddha karavuM AtmA ane vijJAnane abheda tathA AtmAne joIe, bAhAyuddhanuM zuM prayojana che?-- khA Arya vijJAtA kahIsAMkhyana akartatvavAda ane buddhi yuddha durlabha che. bAhya zatruo sAthe laDavuM e te prakRtinA pariNAma che "--A vAdanuM nirAkaraNa anArya yuddha che. sUcita karavAmAM AvyuM che. tathA nyAya-vaizeSika je samyapha che te ja muni zuM che ane je saMmata dravya -- guNane AtyaMtika bheTa nirmane mAnya munipaNuM che te ja samyapha che ema jANe." A nathI, e paNa jJAta thAya che. sava nizcayanayathI samyagadarzana, jJAna, cAritranI eka- chaThThA uddezanI zarUAtamAM kahyuM che ke--keTalAka For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArAMga satra para mANase satyAna-saMyamarata che paraMtu AjJAnusArI vAmAM Ave che enI sAbiti bauddha pravemAM paNa nathI, keTalAka AjJAnuM anukaraNa karavAvALA che paraMtu maLe che. temAM paNa dhuta' zabdane ukata niyamita saMmata satyAna nathI. he jIva ! tuM evuM na kara. medhAvI- artha maLe che, temAM 13 aMgeno samAveza thAya che. buddhimAna puruSa AjJAnuM atikramaNa--kaddhata karatA pahelA uddezamAM palAza-pAna temaja zevALa vagere nathI. mumukSa AjJAnuM anusaraNa karIne parAkrama kare thI chavAyela taLAvamAM nivAsa karanAra kAcabAnuM che. saMsAramAM upara nIce, AjubAju cAre bAju udAharaNa ApI batAvyuM che ke kevI rIte tene mATe AsaktinA strota che, ema jANIne jeo virata taLAvanI bahAra nIkaLavuM agharuM che ane bIjuM thAya che te vevata-jJAnI thAya che ane pariNAme vRkSanuM udAharaNa ApI samajAvyuM che ke kevI rIte jarAmarAnA mArgane pAra karI jAya che-mekSamAM vRkSane mATe pitAnA sthAnane parityAga karI anyatra jaIne vase che. tyAM zabdanI gati nathI, tarka tyAM cAlyA javuM agharuM che. tevI ja rIte manuSyane mATe pahoMcI zakto nathI, ane buddhinuM avagAhana te nathI, pitAnA kuLa-snehI-svajanone parityAga karavo e ejarUpa che, nirAlakha che. dIrSa, hasta, vRta, trikoNa, agharuM che. A mohapAzamAM baMdhAIne ja rahevAne kAraNe catuSkoNa, parimaMDaLa, kRSNa, nIla, lahita, hArika, te koDha vagere soLa rogomAMthI koI paNa eka ke zukala, surabhigava, durabhigabdha tikta, kaTu, kSaya, azva, vadhAre rogathI vAraMvAra AkrAnta thAya che ane janma madhura, karkaza, mRdu, guru-ladhu, uSa, snigdharA maraNanI cakkAmAM pIvAya che. tethI A badhA du:kha kAyayukta, punarjanmayukta, saMgI, strI, puruSa ane ApanArA kAraNene jANa manuSya mekSane mATe prayatna napusaka A badhAmAMthI te eke nathI, paraMtu parisa zIla rahevuM joIe. ane saMjJArU5 che eTale ke kevaLa jJAnarUpa che. tenI bIja uddezamAM brahmacaryane svIkAra karIne tene koI upamA paNa nathI. arUpI sattA che, apada che, pariyANa karanArAono prasaMga che temAM "vasu ane tethI tene mATe koI pada-zabda che ja nahi. paramAtmAne anava' e zabdaprayoga che. cUNi ane TIkAnA nIcenA A svarUpanI tulanA upaniSadanA brahma ane anya ulekhamAM spaSTIkaraNa che - dArzanikonA mukta-AtmA sAthe karavAthI pratIta thAya vItarAgo vasujhe yo janA vo saMyato'thavA / che ke A bAbatamAM ghaNuM karIne badhA ekamata che. sarAgo'nuvasuH proktaH sthadhiraH zrAvakA'pi vaa| eTale ke "vasu' ne artha che vItarAga puruSa, - chaThTha dhuta" nAmanuM adhyayana che. tenA pAMca tIrthakara ke saMyata puruSa che ane sarAgane anuvasa udeza che. dhA' zabdanI vyAkhyA karatA niyaMtikAra kahe che. te sthavira ke zrAvaka hoya che. "vasu' zabda vastrAdine dravyadhuta-zaha-sApha-nirmaLa kahyuM che, parISaha vaidika che ane denA eka varganuM nAma che. te vargamAM ane upasarga sahana karIne karmabhavanuM nivAraNa karanAra Aditya vagere ATha nAma che. zramaNaparaMparAmAM teja AtmAne "bhAvidhuta'--gu-buddha mukata kahyo che. prastuta zabdane apanAvIne tIrthakarane "vasa'ane tenuM anuadhyayanamAM Abhyantara ane bAhya vastuonA tyAmata saraNa karanArane "anuva' kahyA che. eTaluM ja nahi ane AtmAne zuddha karavAnI prakriyAne upadeza che. paNa "vasu' ne vItarAga artha karIne e spaSTa karI AtmAne zuddha karavAnI prakriyAne dhuta" zabdathI oLakha- dIdhuM che ke pUjAnI pavitA vItarAga-vane lIdhe che, bIjA koI kAraNe nahi. * vizeSa vivaraNa mATe juo paM, sukhalAlajInI * adhyAtmavicAraNuM5, 84thI. saMyamane parityAga karanAra bAtha-verA vastra, patra, For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 54 www.kobatirth.org zrI AtmAna' prakAza kebala, pAdapunaH-rajoharaNune cheADI detA hatA. tethI jaNAya che ke sAdhunA uSakarAmAM A vastue hatI. keTalAka anagAra-muni evA paNa hatA ke je sayamane svIkAra karI pachI ekAgracitta thaine dareka jAtanI Asakitane parityAga karI, ekatva bhAvanAnA sahA laI, dareka prakAre muDa banI acela banI jatA hatA. vajrane paNa tyAga karI detA hatA ane kramekrame AhAra. pANI ochA karI dareka prakAranA kaSTo sahana karI peAtAnA bAkI rahelA krame+nA kSaya karatA hatA. te phrI saMsAramAM praveza karatA nathI-janma letA nathI. tIrthaMkaranI AjJA pramANe kevaLa dhama ja mArA che, khIjuM kaMI ja nahi-e uttaravAda manuSyone batAvavAmAM AvyA che. uttaravAdanI cUrNikAra suMdara vyAkhyA kara che. A vAda sa MsArasAgara pAra karAve che, tethI te uttaravAda che. uttara-zreSTha che tethI uttaravAda che. zreSThatAnu kAraNa e che ke mArA dha-AmavabhAva sukha che te darekanA sukharUpa hovA joie. tethI koIne duHkha na devu joie. e ja utkRSTa dhama thayo. trIjA uddezamAM vaatyAga karanAra bhikSunI praza MsA karatA batAvyuM che ke temane e vAtanI ciMtA nathI rahetI ke mArU vajra phATI gayu` che, bIjI navu vastra lAvavuM che, sAIdArI laine sIvavu che vagere evA acela muni vajranA abhAvane kAraNe peAtAne haLavA ane tapanI sahaja prAptinA bhAgI mAnI AvanArA kaSTone samabhAvapUrvaka sahana kare che. evA mahAvIra puruSAne jIe-je badhuM sahana karIne mukata thai gayA che. ceAthA uddezanI zarUAtamAM prajJAvanta mahAvIra dvArA zikSita thavA chatA saMyama mArgothI patita thanArA ziSyAnuM kathana che, keTalAka evA ziSyA paNu hoya Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che ke je saMyamathI rahita thaIne paNa samyag AyAratu nirUpaNa kare che, paraMtu jJAna ane darzanathI bhraSTa sAdhu potAnA jIvananeA nAza kare che. evA puruSoe dhara cheDavu, nirarthaka che, te khALa che, bhavayamAM ghUmatA rahe che. tee viSNu che te vita -hiMsaka che. leAkA evA pathabhraSTa zramaNanA tirskAra kare che. e badhu samajIne vIra puruSa saMyama mArgamAM puruSAM kare, pAMcamAM uddezamAM prasaMgathI tenI vivecanA karavAmAM AvI che ke sAdhaka kayAre, kevI rIte upadeza Ape. upadezaka badhA prakAranA kaSTone sahana karanAra hovA joIe. badhI dizAomAM rahenAra prANI tarapha tenAmAM yAmAva hovA joIe. te dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe dharmanA vibhAga karanAra ane vedavit-Agamana (zAstrAnA jANukAra ) hovA joIe. tene upadeza khakhAne mATe hitakara hovA joIe. te mahAmuni vadhyachAne mATe asadIna-dIpanI mAphaka zaraNu bane. utthita hoya ke anutyita paraMtu sAMbhaLavAnI icchiAvALAne te dharmanA upadeza Ape. tenA upadezanA viSaya A che:-zAnti-ahiMsA, virati, upazama, nirvANu, zauca, Ava, bhAIva ane lAvrata evA upadezaka muni svayaM sthita-AtmA, anAsakata acala-parISaheAthI calita na thAya tevA -cala-sA vihAra karanAra bane che ane nirvANa prApta kare che. temane hiMsaka koipaNa prakAranA bhaya pakhADI zakatA nathI. kemake teNe svayaM badhA prakAranA zasrAraMbhathI virata thaine krAya vagere kAyAne parityAga karI dIdhA sa MkSeSakAra-muni AIdAnajI. anuvAdaH kA. ja. dezI che. For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir keTalIka saMgahaNuM (saMgrahaNuM) (le. che. hIrAlAla 2. kApaDiyA ema. e.) AjathI vIseka varSa upara nimnalikhita pustaka candrasUrikRta saMkhita saMgahaNine paricaya ApavAne taiyAra karatI veLA saMgahaNI " vize vicAra kara- prasaMge upasthita thayo. vAno prasaMga prApta thaye hatA - A pratyeka kRtinI gAthAnI saMkhyAo bhinna A History of the Canonical bhinna jaNAtAM enI samIkSA karAya e hetuthI prerAI Literature of the Jainas" meM A lekha lakhavAne vicAra karyo. A pustaka me I. sa. 1941mAM prakAzita karyuM zabdArtha ane zabdasiddhi-pAIyamAM saMgahaNi hatuM. emAM meM pR. 40, 174, 198 ane 205mAM saMgahaNI' ema jema baMne zabda che tema saMskRtamAM " saMgrahaNI ane aMge tathA pR. 17 ane 200mAM paNuM saMgraharSi ane "saMgrahaNa" e baMne zabda che. " saMgrahaNa" viSe temaja pR, ra05mAM " saMgahaNI * A vAtanI zrIcarjarita saMkhita-saMgahaNI mAhA " paratve ane pR. 127 mAM " saMgrahaNI ' (gA. ra71)ne vRttigata nimnalikhita ullekha sAkSI gAthA "nA saMbaMdhamAM keTalAka nirdeza karyo che. pare che - AgamanuM digadarzana nAmanuM mAruM puslaka I sa. 1948mAM prasiddha karAyuM che. emAM pR. 8mAM rAtaSa prajJApanAvinu bhavaLafmahitA " saMgrahagAthA " e ulalekha che. arthAH saMkSipya gRhyante prtipaadytvenaabhidhiiynte'I. sa. 1950mAM "pAI (prAkRta ) bhASAo sthAniti "zaf: (30 darU8) jisfm ane sAhitya' nAmanuM je mAruM pustaka chapAyuM che tyAre sALa: "rsgharthAta' (siddha 2temAM pa. 16 mAM jinabhagaNi kSamAzramaNakRta saMga- ka-32) ti vivAna pratya = saphag " haNinI noMdha che. e samaye e graMya sAme nahi. -patra 12 a-121 Ara hovAthI jinaratnakoza vibhAga 1, pR. 285)nA A pati "saMgrahaNI" nA artha upara paNa prakAza AdhAre emAM 419 gAthA hevAne meM ullekha pADe che. ahIM kahyuM che ke prajJApanA (paNuvaNA) karyo hato, paNa hAlamAM e mukita graMtha jotAM emAM vagere zAstramAM je bAbato vistArathI kahevAI che 367 gAthA che 1 saMgahaNIne badale saMghayaNI' evo praga keTalAMka cAreka varSa upara banArasanA "pArzvanAtha vidyA prakAzamAM jovAya che te A zabda kaI rIte zuddha gaNAya? zrama taraphathI jaina sAhityane aMge cAra khaMDanI pAiyakezomAM te A arthamAM A koI zabda ja nathI janA karAI che. e saMbaMdhamAM prathama khaMDagata tenuM kema? che Athamika prakaraNa " taiyAra karavAnuM mane Ama- 2 A patrAMka de lAve che. pu. saMsthA taraphathI I. sa. traNa maLatAM jinabhagaNita saMbahene ane prI 1915 mAM mULa sahita prakAzita AvRttine che. For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza tene saMkSepa karI te bAbatanuM pratipAdana karanArI (6) dhammasaMgahaNi [ dharmasaMprahaNa. kRti te "saMgrahaNi yAne saMgrahaNI che. (7) khetasaMgahaNuM [ kSetrasaMgrahaNI ] Ane - jinabhadragaNi kSamAzramaNe je saMgahaNuM Ni) "jabUdIvasaMgahaNuM " temaja " ladhusaMgahaNa" paNa rayI che tenA upara malavagirisUrie je vivRtti racI kahe che. che temAM (patra 2 AmAM) "saMgrahaNi zabdano artha ( 8 ) saMkhittasaMgahaNI [ saMkSipta-saMgrahaNI ] ane enI siddhi upara mujaba darzAvAI che. prastuta Ane saMgrahaNIyaNa paNa kahe che. paMkti nIce mujaba che:- (9) dharmaratnasaMgrahaNI. sAkSAtta purvajJApanAvuiM vistare- ( 1 ) baThasaMgrahaNI. khAne "saMgahaNa" paNa mipitA karthI saMkSipya guhyate-pratipAghavenA kahe che. A nAmathI be kRti oLakhAvAya che. bhidhIyante yayA granthapaddhatyA sA 'snggrhnniH'| ( 11 ) laghugrahaNI. A nAmanI cAra kRti unnaadiko'niprtyyH|" - A temaja vikRtine prAraMbhanuM trIjuM padya jotAM che. e paikI gajasAkRta kRti sivAyanI [1] 30 jaNAya che ke malayagirisUrine "saMgrahaNuiM zabda gAthA pUratI ajJAtakartaka, [2] uparyuMkata jabUdIvaabhipreta che kharo, paNa "saMgrahaNI" zabda azuddha saMgahaNa ane [3] hemacandrakRta e traNane jina te nathI ane e zabda paNa saMkhita-saMgahaNInA ratnakeza vi. 1, pR. 336 mAM ullekha che. vRttikArane mAnya che. AthI meM A lekhamAM "saMgrahaNi ( 12 ) laghujaMbUdIpasaMgrahaNI. nA arthamAM saMgrahaNI zabda vAparyo che. (13) saMgaThaNa [ saMgrahaNI ]. Ane "bRha"saMgrahaNI jevA nAmAMzavALI ke evI saMgrahaNI" paNa kahe che. nAmavALI kRtio-jaina sAhitya tarapha dRSTipAta ( 14 ) saMgrahaNI. karatAM jaNAya che ke keTalIka jena kRtionAM nAmanA Ama meM ahIM je cauda nAme noMdhyAM che te prAraMbhamAM ke aMtamAM ke enA saMpUrNa nAma tarIke paikI keTalAMka nAmAMtara che. eTale svataMtra kRtasaMgahaNa, saMgahaNI, saMgrahaNi ke saMgrahaNI zabda enI saMkhyA caunI nathI ema samajavAnuM che. vaparAya che. A jAtanI tamAma kRtio te huM e pratyekanI rUparekhA have AlekhuM chuM, ne ene ahIM gaNAvI zakuM tema nathI. paraMtu atyAre je mAre ja jinabhadramaNikRta saMgahathI karuM chuM - mane phare che tenAM nAma nIce mujaba sucavuM chuM- saMgahaNI (saMgraha) -A visasAvasmayabhAsa. ( 1 ) saMgrahaNupadavicAra. vagere mananIya prathAnA praNetA jinabhadramaNi kSamA ( 2 ) saMgahaNarayaNa [ saMgrahaNIratna ] Ane zramaNanI jaNa marahadI(jaina mahArASTrI)mAM saMpitta-saMgahaNI paNa kahe che. AryAmAM racAyelI kRti che. ( 3 ) 5NavaNutapayasaMgahaNa [ prajJApanA padyasaMkhyA-katAe keTalAM paDyo racyAM haze tatIyapadasaMgrahaNI ]. tene aMtima nirNaya karavo bAkI rahe che. zrI (4) vAchavAbhigamasaMgahaNI [ chavAchavA- candasaskRita 273 gAthAnI saMpitta-saMgahaNInA bhigama saMgrahaNI ]. uparanI devabhadrasUrikRta vRtti(patra 121 A gata (5) jabUdIvasaMgahaNI [jabUdIpasaMgrahaNI, nimnalikhita ullekha uparathI jinabhaNie lagabhaga Ane khetasaMgaraNa" temaja "ladhusaMgrahaNI" 275 padharatI saMgaraNI racI haze ema phalita For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir keTalIka saMgahaNI (saMgrahaNI) 57 nanuM risaMkSitatA ghaai afe mUDha che. tema karatI veLA 73mA padhanA spaSTIkaraNamAM sAthe vAstu vi puna: thANena, kAyaratA emaNe nIce mujaba-ullekha karyo che - api etAvanmAtratvAt, tanna, etAvato'rtha- "atheya prakSepagAtheti kathamavasIyate ? jAtasya tsyaamsmpinnddnaat|" ucyate-mUlaTIkAkAreNa haribhadrasUriNA leshprakSepa gAthAnI saMkhyA to'pyasyA asUcanAt / evamuttarA api matA. upayukata devabhadrasUrinA samayamAM jibhadragiNita tarapratipavitA mAthA: prakSepatha sevA " saMgahInI gAthA cAra so karatAM kaMIka ochI kahevAno matalaba e che ke A prakSepamAthA che temaja pAMca se karatAM kaMIka ochI saMkhyAmAM upa- ema kevI rIte nirNaya karAya ? ene uttara e che labdha hatI ema e sUrikRta vRtti(patra-jaa)nI ke mUla TIkAnA praNetA haribhadrasUrie AnuM lezamAtra nIce mujabanI paMkti jatAM jaNAya che - paNa sUcana karyuM nathI. A pramANe have pachInI "nA mAvatA vardI mArasvAminAra- 5Nu matAMtara darzAvanArI gAthA prakSepa gAthA jANavI. fthavAghasfmatistata: dharmaravAminA dvAr A uparathI nIce pramANenI bAbate phalita sAtha sUtratA nivaddhastara mArAmAri thAya che - mi prajJAnAvinavRta te vinamadra- (1) saMgahaNInA mUlaTIkAkAra haribhadrasUri che. kSiNAmona pa dayAmavatarita:, sA (2) haribhadrasUrikRta TIka malayagiri rinI cApi na va nA 4 thI, tathAbaMnyA sAthe che. jAthAkSe vAvavadhunA niturAtta. (3) A TIkAmAM 73mI gAthA viSe kazuM ja mAnA pazcarAtamAnA 4 sa=sRA" sUcana nathI ethI e prakSipta che. pUrva majAvatA jJAnamAkSamAjha- (4) 73mI gAthA pachInI matAMtarasUyaka keTalIka mana zuddhimAna atArSi suzruta gAthAo paNa prakSipta che. malayagiri rie 79 ma7IvanI saMkSiptasaMtrI , nA mUra- sudhInI gAthAne prakSita gaNuM che. e hisAbe mULa rAvatA mAthAvAmizca prAthamiskRddhi kRtinI padhasaMkhyA 360 (367-7) gaNAya. A nIthamAnApunA vAghatU viziSNunara/rAtI- kRtimAM sAta padho anyataMka che. e vicAratAM mAnA gharatimAnA ja guhatanA samAtA" jinabhaNinAM pitAnAM racelAM padho 353 (360-) parimANu parate A ja bhAvArtha A ja vRtti gaNAya. uparyukta sAta padhonA kramAMka 9, 10, 15, (tra 121 a) mAM nIce pramANe rajU karAyo che - 16, 68, 6 ane 72 che. vivaraNamaka sAhitya-saMgahaNInAM padhonI haribhadrasUri te koNa? A bAbata malayasAcI saMkhyA nakkI karavA mATe eka mArga te enA giririe kaze prakAza pADyo nathI. phakta emane vivaraNAtmaka sAhityanuM parizIlana che. AthI huM 1 "jena AtmAna da sabhA" taraphathI malayagiriahIM A saMgahaNane lagatI saMskRta vRtti-TIkAnI sUrikRta vivRtti sahita je jinabhadrIya saMgaha nedha lauM chuM ane temAMye prakAzita sAdhanane A "bRhasaMgrahaNa"nA nAmathI chapAI che tenA aMtamAM sthAna ApuM chuM. 353 ja gAthA apAI che. vivati - AnA rathanAra malayagirisUri che. 2 A paikI padha 18, 19 ane 72 surapAtimAM emaNe 67 gAthAnuM-padyanuM spaSTIkaraNa pUruM pADayuM jovAya che, For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza "mUlaTIkAkAra' kahyA che. e harimasUri te mahArA. ane uddavartAnA(avana)ne virahakala, tathA e baMnenA yAkinInA dharmaputra anekAMta jayapatAkA vagerenA eka samaye saMkhyA temaja gati ane Agati. praNetA hovA joIe ema nIce mujabanI bAbate vistArathI kahuM te deve temaja nAskone aMge vicAratAM jaNAya che nIce mujabanAM nava nava ThAra, A kRtimAM malayagiririe uparyukta vikRtimAM eka sthaLe varNavAyAM che :abhinava TIkA ullekha karyAnuM vAraMvAra pAda ( 1 ) sthiti, ( 2 ) bhavana, ( 8 ) avaAve che. evo ulekha kharekhara heya te e TIkA gAhanA, (4) upapAta virahAkAla, ( 5 ) uddahAribhAtIya TIkA pachI racAyelI manAya ane baMne vatanA virahAkAla, ( 6 ) eka samayamAM upapAtanI TIkA vacce vizeSa aMtara haze. jo tema ja hoya to ( utkRSTa ) saMkhyA, (7) eka samayamAM uddavartananI vi. saM. 1172 mAM baMdhasAmitta vagerenI ane vi. (utkRSTa) saMkhyA, ( 8 ) gati ane ( 9 ) Amati. 1185 mAM prazamarati upara vRtti racanAra haribhaka manuSya ane tiyAnuM sthAna ce kkasa nahi hevAthI sari te A saMbhave nahi. e baMnene aMge sthiti sivAyanAM ATha ATha dvAra vivRti-A zIlabhadranI 2800 zloka jevaDI vicArAyAM che. Ama ekaMdara 9+9+8+8=34 hAranuM ane vi. saM. 1139 mAM racAyelI viti che. eo ahIM varNana che. pUrNabhadranA ziSya ane namisAdhanA guru thAya che. zuM bhASAMtara-prastuta saMgahaNInuM ane sAthe emanI A vitine malayagirisUrie abhinava sAthe enA uparanI malayagirisakRita vikRtinuM TIkA" kahI che? A vikRti malayagiririkRta gujarAtI sva. kuMvarajI ANaMdajIe karyuM che. e vivRti karatAM prAcIna che e hisAbe e prakAzita taddagata yaMtra sahita "zrI jaina dharma prasAraka sabhAthavI ghaTe. tema thatAM emAM saMgahaNanA keTalI gAthAnuM bhAvanagara" tarathI vi. sa. 1991mAM prasiddha karAyuM spaSTIkaraNa che te joI mULa kRtinI prakSepagAthA kaI che. aMtamAM zAstrI jeThAlAla haribhAIe taiyAra karelAM che te nakkI karavuM sugama thaI paDaze. 41 yaMtra apAyAM che. vRtti-A munipaticarita racanArA haribhadra- saMpitta-saMgahaNI (saMkSipta saMgrahaNI)surinI eTale ke upara nedhelA baMdhasAmitta ItyAdinI Ane saMgrahaNI ratna paNa kahe che. enA kartA "mAladhArI vRttikAranI vRtti che ema jinaratnakeza (vibhAga 1, hemacandrasUrinA ziSya zrIcarjari che ane A ja 5, 286, mAM ullekha che. zuM e samucita che? bha0mAM AryAmAM racAyelI kRtinA upara kartAnA ziSya prakAzita vikRti temaja aprakAzita vikRti vagere devabhadrasUrie saMskRtamAM kRti racI che. e vRtti anatapAsI saMgahInAM padhonI anukramaNikA taiyAra karAya sAruM mULa kRtimAM 273 paDyo che. tema chatAM Aje te prakSepagAthA tAravavAnuM kArya sahelAIthI thaI zake. lagabhaga pAMca se jeTalI gAthA koI koI hAthathI viSaya-jinabhadramaNie saMgahaNImAM bIjI temaja kaI kaI mudrita pustakamAM jovAya che. ane trIjI mAthAmAM viSaya darzAvatAM kahyuM che ke huM de. lA. je. pu. saMsthA taraphathI I. sa. 1915mAM nimnalikhita bAbate kahIza :- zrI saMgrahaNIsUtrama"nA nAmathI je patrAkAra AvRtti devonI temaja nArakonI sthiti ( AyuSya ), chapAvAI che temAM ra73 paghonI mULa kRti ane ene bhavana ane avagAhanA, manuSya ane tiryonAM aMgenI devabharita vRtti che. nuM mAna ane AyuSyanuM pramANa upapata (utpatti). mA amRtalAla puNottamAe vi. saM. 199ramAM For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir keTalIka saMgahaNI (saMgrahaNI) zrIbahasaMgrahaNI pAraNuM sArtha "nA nAmathI je 1924mAM bRhat saMgahaNInA nAmathI zrIyasarita pustaka prasiddha karyuM che temAM 718 padho che. je graMtha prasiddha karyo che temAM 485 mAyA che. AnI prastAvanA (pR. 3)mAM zrIcarjarita graMthanuM vaDhavANamukti-mela- jaina-mehana--mAlA" nA vALA zAstrI harizaMkara kAlIdAse gujarAtImAM bhASAMtara 47mA puSpa tarIkara "galodIpikA yAne bahatya ne ane e emaNe prasiddha karyAno ullekha che, grahaNIsatrama " athavA jena khagoLanA nAmathI je paNa e zAstrIe kareluM bhASAMtara mArA jovAmAM pustaka vi. saM. 1995mAM chapAvAyuM che temAM saMkhi AvyuM nathI eTale emaNe keTalI gAthA rajU karI nasaMgahaNInI 348 gAthA apAyelI che. jinane che te jAvuM bAkI rahe che. keza (vi. 1, pR. 409)mAM kahyuM che ke bhImasI | devabhadrasUrinA mate 273 gAyA pUratI ja mULa mANeke I. sa. 1903mAM kevaLa mULa chapAvyuM che ane kRti che te pachI e kRtinAM je je prakAzanamAM evI temAM 349 gAthA che, adhika gAthA apAI hoya temAM prakSepagAthA judI bhImasI mANeke I. sa. 1912mAM prakaraNaranA darzAvavI joItI hatI. have te je navIna prakAzana karanA cothA bhAganI trIjI AvRtti prasiddha karI che. thAya tenA saMpAdaka mahAzaya A vAta lakSyamAM rAkhaze, emAM A zrImandasarikata sakhitasaMgahaNInI 318 evI AzA rahe che. hA, jo e prakAzanamAM 273 gAthA che. sAthe sAthe zivanidhAnakRta bAlAvabodha che. ja gAya apAya te te vAta judI che. tema chatAM mAstara umedacaMda rAyacade amadAvAdathI I. sa. A kRtine aMge atyAra sudhImAM je gAthAo eka --- yA bIjA kAraNe umerAI che tenI saMpUrNa sUcI je 1 AmAM samagra lakhANa gujarAtI lipimAM che. apAze te jaina sAhityanI e paNa sevA gaNAze. emAM muLa gAthA ApI taddagata zabdanA gujarAtImAM viSaya-sakhittasaMgahaNIne viSaya jinabhadraDA artha ane tyArabAda gujarAtImAM sAmAnya bhASAMtara (zabdArtha pUratu) ane vivecana che. vizeSamAM emAM gaNita saMgahInA viSaya sAthe sarvAze maLato Ave viSayAnukramaNikA. #lAka prazno, 70 ya ane cAra che-baMnemAM 34 tAranI samAnatA che, ane enuM citro temaja aDhI dIpane nakazo che. aMtamAM mULa kAraNa e che ke zrIcandrasUri jinabhadraguNine anusaryA gAthAo apAI che, paraMtu enI akArAdi krame sUcI nathI che. saMpittasaMgahaNImAM arthanI sadhinatA adhika eTaluM ja nahi paNa devabhadrasUrinI vRtti jatAM je 45 pramANamAM hovAnuM enI vRttimAM devabhadrasUrie kahyuM che. (318-273) gAthA prakSipta gaNAya tene te rIte nirdeza e bAbata saMpittasaMgahaNanI jeTalI mudrita AgnathI, A be nyUnatA anya keTalAMka saMpAdanamAM paNa jovAya che ttio mArA jovAmAM AvI che te paikI ekemAM vicArA celI nathI ane huM paNa atyAre te e kArya, jyAM 2 AmAM mULa kRtinI pratyeka gAyA ane enI sudhI jinabhadragaNikRta saMgahaNI anya TIkAo sahita saMskRta chAyA temaja gujarAtImAM zabdArtha, gAthArtha ane prakAzita na thAya tyAM sudhI mulatavI rAkhuM chuM. e viSArtha apAyAM che. vizeSamAM emAM 65 catro ane 124 yaMtro (prakAzakanA nivedanamAM 03ne ullekha che, A daramyAnamAM koI sahadaya sAkSara A dizAmAM suyogya uparAMta e mULa kRti gujarAtI gAthArtha bhASAMtara) prakAza pADaze te mane AnaMda thaze. sahita apAI che. AvA saMpAdanane vizeSa mahatvapUrNa 1 AmAM 485 gAthAnuM gujarAtImAM koIke kareluM banAvavA mATe 5ghonI akArAdi sUcI temaja prakSipta bhASAMtara cheanDayA pramANeno atha apAya che. paghonI tAravaNI temaja jinabhadrIya saMgahaNa sAthe artha- samagra lakhANa devanAgarI (bAladha) lipimAM che. emAM daSTie tulanA bAbatene tha apAvuM ghaTe. keTalAMka koike apAyAM che. For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 6. www.kobatirth.org zrI AtmAnaMda prakAza vRtti--A zrIyadrasUrinA--kartAnA ziSya deva bhadrasUrinI racanA che, ane e prakAzita che. emAM je graMthakArAnA ullekha che tenI mAMdha pre. velaNukarai nimnalikhita sUcIpatramAM lIdhI che. A Descriptive Catalogue of the Manuscripts in the Bombay Branch Royal Asiatic Society. vyAkhyA--AnA kartA zivanidhAnagaNui che, ema ji. 2. kA. ( vibhAga 1, pR. 410) mAM kahyuM che. avasUri-- acala ' gacchanA merutu'gasUrinA ziSya dhamana'danagaNie A racI che, ajJAtakartI kavRtti--ItyAdi--eka ajJAnaka vRtti temaja evI eka avasUri maLe che. e khAlAvamAdha-- tapa 'gacchanA ratasiMha. sUrinA ziSya vyAsiMhagaNie vi.sa. 1497mAM eka bAlAvabeAdha racyA che, jyAre bIjo bAlAvamedha (zavanidhAnagaNuie vi. sa. 1680mAM ramyeA che. A bIje bAlAvabedha te ja uparyukta vyAkhyA ja haze ema lAge che. prathama khAlAvakhodha bhASAvijJAnanI STie mahattvanA che. gujarAtI bhASAMtaromana meM A lekhamAM A pUrve yathAsthAna noMdha lIdhI che. laghuja khUbIpasaMgrahaNI --ji0 20 kA. ( vi. 1, pR. 335 ) pramANe AnuM parimANa 136 che. AnI eka dAyAthI pATaNanA bhaMDAramAM che, e jovA maLye vizeSa paricaya hu' ApI zaku lekanuM vaijabUdIvasa gahaNI-A ja mamAM AryomAM 29 padhomAM haribhadrasUrie racelI kRti ema prabhA nandasUkRita vRtti sAhata je AkRti jai 10 50 sa. taraphathI I. sa. 1915mAM chapAvAi che te jotAM jaNAya che. ji0 20 kA. ( vi. 1, pR. 131 ) 1 A nAma graMthakAre 69mA 5 mAM sUcayuM che, jyAre prabhAcandrasUrie enAM prAraMbhamAM kSetrasa'grahaNI tarIke ane 'tamAM-- prazastimAM kSetrAdi grahaNI tarIke ullekha karyo che, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pramANe tA mULa kRtimAM 30 gAthA che ane e pramANenI A kRti bhImasI bhANuke I. sa. 1908 mAM chapAvI che, viSaya-prastuta kRti jaMbUIpamAMnA amuka amuka padArthanA kheAdhA karAve che. emAM nimnalikhita dasa dvAranu nirUpaNu che H (1) khaMDa, (ra) yAjana, (3) varSa yAne kSetra (4) paMta, (5) kuTa (zikhara), (6) tI, (7) zreNI (8) vijya, (9) vraha ane (10) salila (nadI) sAtamI gAthA khe karaNusUtra rajU kare che. vrutti--prastuta kRti upara traNa tti che: (1) 'kRSNa' gacchanA prabhAnaMdasUrie vi. sa. 130mAM racelI, ane ( 2-3 ) e 'anu tAtka saMgrahaNI) paNaNavaNA nAmanA cothA uvaMga (upAMga) paGgavakrutaiya paya - mahuNI (prajJApanAtRtIyapa - mAM 32 55 (5) che. emAMnA trIjA puchatu nAma 'appalahRtta' (apJanDruva) che, Ane aMgenI 133 gAthAonA saMgraDa navAMgI vRttikAra' amayadevasUrie karyuM che. e sa Mgrahane " paNuvadyutayapayasaMgahaNI '' kahe che. emAM jIvAtu vividha draSTie---dizA vagerenI apekSAe--27 dvAra dvArA apa-bahuva darzAvAyu che. A nAnakaDI kRti avara sahita "jaina AtmA nasabhA" tarI bhAvanagarathI vi. saM. 1974 mAM prasiddha karAI che. ava prastuta kRti upara kulamaDanasUrie saskRtamAM vi. sa. 1471 mAM ava racI che. ene ji. 20 kA0 (vi. 1, pR. 258 ) mAM 'DhIkA' kahI che. Ane saMkSipta paricaya meM mArA nimnalikhita vItmaka sUcIpatramAM ApyA che: 66 Descriptive catalogue of the 1 A paikI ekanA prAraMbha zrI sarvedamaT RsthA ' thI thAya che. 2 A paikI pahelI e gAyA paNavaNanI tRtIya padanI Adya gAthA che. For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vicAra rAkhuM chuM * Govt, Collections of Mss.(Vol XVII,) chIyA, thyA zabdArtha ane gujarAtI vivecana sahita Pt. 1, p. 208) granthaprakAzaka sabhAe I. sa. 1925mAM prakAzita karI che. bAlAvabodha-A jIvavijaya vi. sa. 1784 dhamaratnasaMgrahaNIA nAmathI eka kRti mAM racyo che. teo 'tapagacchanA jJAnavijayanA ji. 20 keo( vi. 1, pR. 19ra )mAM noMdhAyelI ziSya thAya che. che, ahI enA kartA tarIke abhayadevasUrinA ane jIvAjIvAbhigamasaMgahaNI (jIvAvAbhigamane che. enA vRttikAra tarIke devasuMdarasUrinA ziSya kulamaMDana hi sUrine ulekha che. prastuta vRtti vi. saM. 1441mAM saMgrahaNI) - trIjA uva gatu' nAma jIvAjIvAbhigama che, ene lakSIne koIke 223 gAthA racI che, e upa racAyAnuM ahIM kahyuM che. prastuta paNaNuvaNutiyapathayukta uvagata saMkSipta paricayarUpa haze. enI eka ja ja saMgraheNI te nathI evo prazna mane re che, paNa hAthapothI ji. 2. ke. vi. 1. pR. 14 3 ) mAM " eno uttara ApavA mATe koI viziSTa sAdhana noMdhAyelI che. e hAtha thI ahIMnA-suratanA - atyAre te na hovAthI e huM ApI zakto nathI. rainAnaMde pustakAlayamAM che ane ene kramAMka 154 dhamasaMgahaNi (dharmasaMgrahaNiya-A ja ma0 che, e jovA maLatAM vizeSa mAhitI ApavAnA huM mAM 1396 padhamAM samabhAvabhAvI haribhadrasUrinI racanA che. A dharmanI vyAkhyA, nikSepa ityAdi | saMgrahaNI padavicAra -- ji. 20 ke 1 (vi. 1, tA vividha viSayo upara mahatvapUrNa prakAza pADanArI pR. 409 ) pramANe AnA kartA devakuzaLa che ane 21 kRti malayagirisUrikRta vRtti sahita de. lA. je. pu. kRttikAra devabhadra che. A baMnenI ekeka hAthathI Sii saMsthA taraphathI be bhAgamAM anukrame che. sa 1916 amadAvAda nA DahelAnA bhaMDAramAM hovAnuM ahIM' kahyuM ane 1918mAM prasiddha karAI che. prastuta kRti viSe che te e hAyapothI joi jaI enA upara praznAza me" sakRttika anekAntayapatAkA( khaMDa 2)nA mArA pADavA tyAM birAjatA zramaNavarmane mArI sAdara vijJapti aMgrejI upadyAta(pR. 25-26)mAM temaja mArA che, kemake mane te e hAthapothI atyAre te maLe nimnalikhita gujarAtI pustakamAM mAhitI ApI hovAthI tema nathI, ahIM huM e saMbaMdhamAM kazuM vizeSa kaheto nathI. " mahArA yAThinInA dharmaputra zrI haribhadrasUri saMgrahaNI -A samaya padhamAM saMskRtamAM jIvana ane kavana." racI che. e 400 loka jevaDI che A kaMi sthaLethI prakAzita thaI che kharI ? ji, 2. ke( vi. 1, pR. 194)mAM eka ajJAtakartaka kRtinI nedha che. tyAM kahyuM che ke A | viyArachattIsiyAmutta (vicAra larnAizikAseva )- hAribhadrIya ( uparyukta ) dhamasaMgrahaNI hAvA saMbhava A kRti dhavalacandranA ziSya gaja sAre ja 0 ma0 mAM che, ene aMge nIce mujabanuM vivaraNutmika sAhitya 44 padomAM racelI kRti che. e covIsa daDakenA hAvAno ahI' ullekha che :nirUpaNarUpa hoI ene " daMDa prakaraNa' kahe che. enA (1) muladhArI hemacandrasUrinA ziSya racelI vRtti, upara katae bhale vi. sa. 1569 mAM pATaNamAM ava- (2-3) be Tippana. ekanA kA hemacandrasUri cuNi racI che. A avacUrNimAM prastuta kRtino che, jyAre bIjanA kartAnuM nAma jANUvAmAM nathI. vicAraSatri zikAsUtra" tarIke ullekha che. udayacadranA 1 A 11000 zleka jevaDI che. ene lakSyamAM ziSya rUpayandra vi. saM. 1675mAM vRtti racI che. rAkhI mULa kRtine vivecanapUrvaka gujarAtImAM anuvAda e mAM prAraMbhamAM A kRtine ladhusaMgraDaNI kahI che. taiyAra karAvAyuM ane e prakAzita karAya te jaina A vRtti temaja svapajJa avacUSi mULa kRti, enI sAhityano sabaLa prabhAvanA thAya tema che, For Private And Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir R, , N, B, 31ii - prabaLa mana te prathama tamAruM mana atyaMta ucca che evuM ka9panAmAM jue. pachI tenI pratyeka zaktine tame je prakAranI karavA dhAratA ho te prakAranI tene upanAmAM juo. tyArapuchI AvI ucca zaktione pariNAme tamAruM jIvana ane bharviSya je prakAranAM tame racavA mAgatA ho te paNa tamArI kapanAmAM sthira karo. navarAzanA samaya tamArI ka95nAnA citrone punaH punaH avalokI javAmAM gALA nakAmI zakAo ane bhaviSyamAM AvI paDavAnAM duHkhAnAM mAla vagaranAM citra racavAmAM tamArI kalpanAzaktino upayoga karazo nahi, paraMtu je ucca prakAranuM jIvana racavAnI tame cIjanA ghaDI kADhI che tene pharI pharIne mAnasika daSTi sAme rajU karavAmAM A zaktino upayoga karo. tamArI cAjanAmAM koIvAra sudhArA karavAnI jarUra jaNAya to tema karavAmAM kazo harakata nathI. ema karavAthI tamArI mAnasika sthitimAM kai avyavasthA AvI jaze ema mAnazo nahi. manane racavAnA tamArA karI cUkelA nakazAmAM ka I sudhArA thaze to tamAruM mana te sudhArA pramANe vikAsa pAmavA mAMDaze. jema kaLInA vikAsa thaine pupa bane che, pupanA vikAsa thaine bIjavALu phaLa athavA ziga thAya che ane phaLamAMthI jhADa thaine temAM pharI kaLIo ane pupe thAya che tema tamAre jInuM mana badalAIne dhIre dhIre navuM rUpa dhAraNa karavA lAgo. munizrI kalyANacaMdrajI prakAzaka : khImacaMda cAMpazI zAuM, zrI jaina AmAna 'da sabhAvatI mudra ke : harilAla devacaMdu zeTha : : aAnaMde prinTIMga presa bhAvanaga2. For Private And Personal Use Only