Page Text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
કેટલીક સંગહણી (સંગ્રહણી)
શ્રીબહસંગ્રહણી પારણું સાર્થ ”ના નામથી જે ૧૯૨૪માં બૃહત્ સંગહણીના નામથી શ્રીયસરિત પુસ્તક પ્રસિદ્ધ કર્યું છે તેમાં ૭૧૮ પધો છે. જે ગ્રંથ પ્રસિદ્ધ કર્યો છે તેમાં ૪૮૫ માયા છે. આની
પ્રસ્તાવના (પૃ. ૩)માં શ્રીચર્જરિત ગ્રંથનું વઢવાણમુક્તિ–મેલ– જૈન–મેહન—માલા” ના
વાળા શાસ્ત્રી હરિશંકર કાલીદાસે ગુજરાતીમાં ભાષાંતર ૪૭મા પુષ્પ તરીકર “ગલોદીપિકા યાને બહત્ય ને અને એ એમણે પ્રસિદ્ધ કર્યાનો ઉલ્લેખ છે, ગ્રહણીસત્રમ ” અથવા જેન ખગોળના નામથી જે
પણ એ શાસ્ત્રીએ કરેલું ભાષાંતર મારા જોવામાં પુસ્તક વિ. સં. ૧૯૯૫માં છપાવાયું છે તેમાં સંખિ
આવ્યું નથી એટલે એમણે કેટલી ગાથા રજૂ કરી નસંગહણીની ૩૪૮ ગાથા અપાયેલી છે. જિનને છે તે જાવું બાકી રહે છે. કેશ (વિ. ૧, પૃ. ૪૦૯)માં કહ્યું છે કે ભીમસી
| દેવભદ્રસૂરિના મતે ૨૭૩ ગાયા પૂરતી જ મૂળ માણેકે ઈ. સ. ૧૯૦૩માં કેવળ મૂળ છપાવ્યું છે અને
કૃતિ છે તે પછી એ કૃતિનાં જે જે પ્રકાશનમાં એવી તેમાં ૩૪૯ ગાથા છે,
અધિક ગાથા અપાઈ હોય તેમાં પ્રક્ષેપગાથા જુદી ભીમસી માણેકે ઈ. સ. ૧૯૧૨માં પ્રકરણરના દર્શાવવી જોઈતી હતી. હવે તે જે નવીન પ્રકાશન કરના ચોથા ભાગની ત્રીજી આવૃત્તિ પ્રસિદ્ધ કરી છે. થાય તેના સંપાદક મહાશય આ વાત લક્ષ્યમાં રાખશે, એમાં આ શ્રીમન્દસરિકત સખિતસંગહણીની ૩૧૮ એવી આશા રહે છે. હા, જો એ પ્રકાશનમાં ૨૭૩ ગાથા છે. સાથે સાથે શિવનિધાનકૃત બાલાવબોધ છે. જ ગાય અપાય તે તે વાત જુદી છે. તેમ છતાં માસ્તર ઉમેદચંદ રાયચદે અમદાવાદથી ઈ. સ. આ કૃતિને અંગે અત્યાર સુધીમાં જે ગાથાઓ એક
--– યા બીજા કારણે ઉમેરાઈ છે તેની સંપૂર્ણ સૂચી જે ૧ આમાં સમગ્ર લખાણ ગુજરાતી લિપિમાં છે. અપાશે તે જૈન સાહિત્યની એ પણ સેવા ગણાશે. એમાં મુળ ગાથા આપી તદ્દગત શબ્દના ગુજરાતીમાં વિષય-સખિત્તસંગહણીને વિષય જિનભદ્રDા અર્થ અને ત્યારબાદ ગુજરાતીમાં સામાન્ય ભાષાંતર (શબ્દાર્થ પૂરતુ) અને વિવેચન છે. વિશેષમાં એમાં ગણિત સંગહીના વિષય સાથે સર્વાશે મળતો આવે વિષયાનુક્રમણિકા. #લાક પ્રશ્નો, ૭૦ ય અને ચાર છે–બંનેમાં ૩૪ તારની સમાનતા છે, અને એનું ચિત્રો તેમજ અઢી દીપને નકશો છે. અંતમાં મૂળ કારણ એ છે કે શ્રીચન્દ્રસૂરિ જિનભદ્રગુણિને અનુસર્યા ગાથાઓ અપાઈ છે, પરંતુ એની અકારાદિ ક્રમે સૂચી નથી છે. સંપિત્તસંગહણીમાં અર્થની સધિનતા અધિક એટલું જ નહિ પણ દેવભદ્રસૂરિની વૃત્તિ જતાં જે ૪૫ પ્રમાણમાં હોવાનું એની વૃત્તિમાં દેવભદ્રસૂરિએ કહ્યું છે. (૩૧૮-૨૭૩) ગાથા પ્રક્ષિપ્ત ગણાય તેને તે રીતે નિર્દેશ
એ બાબત સંપિત્તસંગહણની જેટલી મુદ્રિત આgનથી, આ બે ન્યૂનતા અન્ય કેટલાંક સંપાદનમાં પણ જોવાય છે
ત્તિઓ મારા જોવામાં આવી છે તે પૈકી એકેમાં વિચારા
ચેલી નથી અને હું પણ અત્યારે તે એ કાર્ય, જ્યાં ૨ આમાં મૂળ કૃતિની પ્રત્યેક ગાયા અને એની સુધી જિનભદ્રગણિકૃત સંગહણી અન્ય ટીકાઓ સહિત સંસ્કૃત છાયા તેમજ ગુજરાતીમાં શબ્દાર્થ, ગાથાર્થ અને
પ્રકાશિત ન થાય ત્યાં સુધી મુલતવી રાખું છું. એ વિષાર્થ અપાયાં છે. વિશેષમાં એમાં ૬૫ ચત્રો અને ૧૨૪ યંત્રો (પ્રકાશકના નિવેદનમાં ૦૩ને ઉલ્લેખ છે, આ
દરમ્યાનમાં કોઈ સહદય સાક્ષર આ દિશામાં સુયોગ્ય ઉપરાંત એ મૂળ કૃતિ ગુજરાતી ગાથાર્થ ભાષાંતર)
પ્રકાશ પાડશે તે મને આનંદ થશે. સહિત અપાઈ છે. આવા સંપાદનને વિશેષ મહત્વપૂર્ણ ૧ આમાં ૪૮૫ ગાથાનું ગુજરાતીમાં કોઈકે કરેલું બનાવવા માટે ૫ઘોની અકારાદિ સૂચી તેમજ પ્રક્ષિપ્ત ભાષાંતર છેઅન્ડયા પ્રમાણેનો અથ અપાય છે. પઘોની તારવણી તેમજ જિનભદ્રીય સંગહણ સાથે અર્થ- સમગ્ર લખાણ દેવનાગરી (બાલધ) લિપિમાં છે. એમાં દષ્ટિએ તુલના બાબતેને થ અપાવું ઘટે. કેટલાંક કોઇકે અપાયાં છે.
For Private And Personal Use Only
| SR No. | 531657 |
| Book Title | Atmanand Prakash Pustak 057 Ank 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publisher | Jain Atmanand Sabha Bhavnagar |
| Publication Year | 1959 |
| Total Pages | 20 |
| Language | Gujarati, Hindi |
| Classification | Magazine, India_Atmanand Prakash, & India |
| File Size | 3 MB |