Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir camI saMbhInA mona6 tA peTanA OCS kaalNloo kaallddaaniki anuloom kyaaNshaalu zeTha mAholAlabhAI maganalAla amadAvAuM-hAla muMbaI taajtaaaty For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir RT 3 TO SFSFSFUTURBFSFERBRIJRSFIRSTUTIFISFDF zeTha mAhAlAlabhAI maganalAla amadAvAda ( hAla muMbai)nI jIvanarekhA. bhAratavarSanA uttara gujarAtanuM pATanagara amadAvAda aneka jAtanA vyApAra, vANijyanuM kendra, vividha zikSaNAnuM vidyAdhAma, aneka lakSamIpatieAnA suMdara AvAsavALuM' temaja dhArmika pravRttivALa" suprasiddha nagara che. A vikhyAta nagaramAM seMkaDo varSothI aneka vidvAna AcArya deve, pavitra munipuMganA AvAgamanathI pavitra thayela, aneka anupama jinamaMdirothI vibhUSita, aneka dAnavIro, zraddhALu nararatnAvaDe dedIpyamAna evI vartamAnakALamAM gaNAtI zreSTha jainapurImAM parama zraddhALu dharmarasika, puNya puruSa zreSThIvarya pitA maganalAlabhAI dolatarAma ane zrImatI | phaphamaNI blenanI kukSimAM saM'. 1950 nA Aso sudI 10 nA roja janma thayo hato. dazerA jevA pavitra divase janma thavo te puNyanI nizAnI che. laghuvayamAM sAmAnya zikSaNa laI tera varSanI vaye amadAvAdamAM kApaDanA dhaMdhAmAM joDAyA ane thoDA varSo bAda vyApAranI vRddhi arthe muMbaI jaI vyApAra-kSetramAM praveza karyo ane sAmAnya sthitimAMthI pUrva puNyadaya ane kuzAgrabuddhithI dharmazraddhAvaDe divasAnadivasa vyApAranI ucca sthiti prApta karI ane lakSamIdevI paNa prasanna thayA. vaMzaparaMparAthI prApta thayelA jaina saMskAravaDe dhama parAyaNatAnI vRddhi, upAzraye, jinamaMdiro ane baMne prakAranA kelavaNInA kSetramAM gupta ane jAhera sakhAvatavaDe manuSyajanmanuM sArthaka AtmakalyANa sAdhavA lAgyA. temAM dhArmika kelavaNIpriyatA to zeThazrI mAholAlabhAInI asAdhAraNa dekhAI tethI eka sArA pratiSThita vyApArI, jaina samAjanA agresara gaNAvA lAgyA jethI muMbaImAM zrI goDIjI pArzvanAtha maMdiranA prathama ane hAla TrasTI, citoDa jaina gurukuLa ane pAlItANA zrI yazovijayajI jaina gurukuLanA pramukha, zrI kalyANa ciMtAmaNi pArzvanAtha maMdira (cI pATInA ) TrasTI, zrI mahAvIra jaina vidyAlayanA peTrana, muMbaI zrI vIzAzrImAlI maMDaLa ane kApaDa jaina | mitra maMDaLanA pramukha, zrI zakuMtalA jaina kanyAzALAnA peTUna, muMbaI zrI siddhacakra ArAdhaka sabhAnA upapramukha-vagere dhArmika saMsthAomAM varaNI thaI. hAla zeTha sAheba muMbaI mULajI jeThA mArakeTamAM kApaDanI suprasiddha peDhI calAve che. | zeTha sAhebane cAra putro zrI prasannakumAra, hemendrakumAra, jinendrakumAra ane avaMtIkumAra, be putrIo ane dharmapatnI zrImatI rasilAbahena e sarva kuTuMba dharma zraddhALu ane AjJAMkita che. zeTha sAheba mAholAlabhAI sarahadayanA, mAyALu, deva, guru, dharma pratye ananya zraddhAvAna jaina nararatna tarIke suprasiddha che. AvA puNya prabhAvaka, zrAvaka kula | bhUSaNa zeTha mohAlAlabhAI A sabhAnI kAryavAhIthI prasanna thaI A sabhAnA mAnavaMtA nA peTrana thayA che, je mATe sabhA gaurava levA sAthe AbhAra mAne che. paramAtmAnI prArthanA che ke zeThazrI dIrdhAyu thaI Arthika, zArIrika ane AdhyAtmika lamI vizeSa vizeSa, prApta karI AtmakalyANa sAdhe.. Bha - 3URISE BEURSH SHIFTERISTRIFURIBERS STUFIRL mane kapri-kamIjha, maNiI prakriyA Mi-HA}-- mini For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza. .. prakAzaka-zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara * vIra saM. 2478. pustaka 49 muM, mArgazIrSa :: tA. 15 mI DIsembara 1951 :: vikrama saM. 2008. aMka 5 me. zrI pArzvajinezvara stavana. - - (rAga raghupati rAghava rAjA rAma) kAzI deza vaNA rasI dhAma, jamyA prabhujI pArzvakumAra pAzvakumAra pArzvakumAra, bhAve bhaja tuM pArzvakumAra - kAzI deza 1 jaga AnaMdI jaga AdhAra, piSa vadi dazamAdina cAra vAmA devIke malhAra, azvasena kulanA zaNagAra - kAzI deza 2 maMga suNAvIne navakAra, agni jayaMte nAga ugAra tAya te aparAdhI apAra, sevakane kima karo visAra - kAzI deza 3 pAsa jidA mere svAma, mahera karI muja kare uddhAra jaMbU vinaMti karo svIkAraApe zAzvata pada aNahAra kAzI deza. 4 For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * mA 1 emanA managama mana dina - : na jInA aA vijayAnaMdasUrizvara tamane lAkhe praNAma. ma mAmAna - - na mAna 1 sa - nAma - : - - kaSi " - 1892 vikama varase, caitara sudi ekamanA divase, thayo janma sukhakAra, tamane. 1 gaNeza-rUpAMdevI jAyA, jIramAM ucharI kAyA rahI ghera osavALa. tamane 2 gaMgArAma-jIvaNa sahavAse, grahI dIkSA daMDhaka mata pAse, uMmara varSa aDhAra. tamane 3 munImArgamAM galatI khiI, buddhithakI e saghaLuM dekhI zAna karyuM taiyAra. tamane 4 deza hiMda viSe vicarIne, viveka yuktivAda karIne bhAna karyuM sAbIta. tamane 5 burAya, kRddhi, muLacade, go mArga e manathI vaMde sthIra rahyA guru kAja. tamane 6 193ra vaya cAlIse, rAjanagaramAM gurunI pAse; dIkSA tapagaccha thAya. tamane 7 rAhu gherI chAMyA jAtAM, kIraNa caMdra taNuM ubharAtA; tema prakAzyAM Apa. tamane 8 cIkAganI dharma sabhAmAM, jAvA heza ghaNI haiyAmAM rahyA dharI upayoga. tamane 9 siddhakSetramAM jJAnI AvyA, saMdhe sUripadathI bIradAvyA uMmara hatI vanaphAra, tamane 10 153 vikama varase, jeTha suda sAtamanA divase deva thayA madharAta, tamane 11 bAkI rahI je je guru AzA, dharI 25 vallabhasUri bhASA, amara karyA gurudeva tamane 12 lI. zAha mehanalAla ha. zaherI - 1 . . * - ---- " * - ---- . . . . - ---------------------------------- - - -- - - - - - - * umAmI ne mAna - - v - - pI e l che -- For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Your presence is cordially invited TO AN EXHIBITION OF OLD PALM-LEATMANUSCRIPTS and WRITING MATERIAL AT Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir The National Museum of India IN THE STATE ROOMS OF The Govt. House, New Delhi ON Saturday, 24th February, 1 p. m. to 5 p. m. Sunday, 25th February, 11 a. m. to 5 p. m. AN EXHIBITION OF OLD PALM-LEAF MANUSCRIPTS These manuscripts belong to the Jina Bhadra Jnana Bhandar, an ancient library established in the 15th century at Jaisalmer as part of a Jain temple establishment. The library contains some of the oldest manuscripts known in India going back to the 10th century A. D. and has remained almost sealed to the public from the 15th century, which partly accounts for its preservation intact. The distinguished Jain scholar Muni Punya Vijaya Ji, through his personal influence persuaded the custodians of this library to have the manuscrits not only properly examined and catalogued, but also preserved for posterity and multiplied for scholars with the aid of microfilming. Accordingly, important select manuscripts of palmleaf were brought to New Delhi and have been microfilmed through the special facilities provided by the Ministry of Commerce and the authorities of the Administrative Intelligence Room, Queensway, New Delhi, Before sending back the manuscripts to their traditional custody Jaisalmer to be kept in specially designed new aluminium containers, For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zrI AtmAnaMda prakAza an opportunity has been takon to put them on view in an Exhibition open to the public under the auspices of the National Museum of India with the kindness of Sir Fateh Chand Belaney, who has organised the microfilming arrangements. The manuscripts were specially seen by the Hon'ble Dr. Rajendra Prasad who ovinced keen interest in their future preservation and publication. The collections of the Jaisalmer Bhandar consists of 402 manusoripts on palm-leaf and more than 1000 on paper together with a number of beautifully painted wooden book.covers, which have been sent to Bombay for coloured reproduction. The Bhandar is considered to be the oldest amongst all the Jain manuscripts collections in this country so far known, containing a number of important manuscripts of the 11th, 12th and 13th centuries Besides collecting Jain religions texts, the Bhandar was founded with a more eclectic aim and therefore it contains manusoripts relating to the systems of Indian philosophy like Sankhya, Mimamsa, Vaiseshika, Nyaya and Yoga, and also works on Poetry, Rhetorio, Metros, Drama, Romance, Literature, Stories, Lexicons, Grammar, eto. A new commentary of about the 14th century on the Arthasastra of Kautilya has been discovered in this Bhandar. When properly edited, it is expected to throw new light on the continuity of the textual tradition of the Arthasastra in India. As is known, the Arthasastra was discovered by the late Dr. Shana Shastri only about forty years ago. For the first time a manuscript library in India has brought to light Buddhist Sanskrit texts on philosophy, a voluminous literature preserved in original in Nepal and in translations in Tibet and China, but lost in its homeland. A palm-leaf manuscript of Nyaya-Pravesa of the famous Buddhist philosopher Dinnaga, written in 1146 A D. as well as the Tattvasangraha of Kamalasila, Principal of the Nalanda University with his own commentary dated 12th century (the only known copy in the world) and some other works are on view in the Exhibition, There are some manuscripts discovered for the first time, o. g. two new commentaries on Sarkhya-Saptati and a Bhashya on the OghaNiryukti. The author's copy of a commentary by Kanak Vijaya on Hema For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratavarSanI rAjadhAnImAM prAcIna pratAnuM pradarzana. hA Chandra's Grammar dated 1214 A. D. is also on show. There are other manuscripts from this collection in the Exhibition, the dates of which coincide with the dates of their first composition and these belong to the early part of the 12th century. The manuscript of the NishithaSutra ( 12th century A. D. ) is the personal copy of the famous Jain pontif Sri Jina Datta Suri. Of even greater interest are the several manuscripts of old romance literature. e. g. Tilaka-marijara, of Dhanapala ( 1073 A. D.). Sringaramanjari by the famous king Bhoja (a beautiful new love romance with a good deal of cultural documentation of the 17th century), Kuvalayamalakaha by Udyotana Suri ( 1082 A. D.) Vasavadatta by Subandhu ( 1150 A, D.), Samvega-Ranga-sala by Jina Chandra Suri (a new and unpublished story book in prakrit relating to love and renunciation, dated 1150 A. D), Vilasavato-katha in Apabhramaa, Samaraditya-katha (Prakrit, dated 1193 A. D.) and Nirvana-lilavait (dated 1208 A. D.), The manuscript of the Narayani commentary on the NaishadhCharita was written in 1303 A. D., only eight years after its composition. A composite manuscript of 615 palm leaves preserves the whole gamut of Nyaya literature consisting of the Bhashya of Vatsyayana, Varttika of Bhardvaja, Tatparyatika by Vachaspati, Tatparyaparisuddhi by Udayana and Nyaya Tippanaka by Srikantha. The eutire literature of the Jain Anga texts in Ardhamagadhi with Prakrit and Sanskrit commentaries is represented in manuscripts written between 1064 and 1174 A. D. This colloection also shows the oldest paper manuscript so far found in India (dated 1189 A. D.) of a work called Karmagrangtha Tippana. The longest palm-leaf manuscript in the exhibition is of 34" written in perfectly preserved black ink. Palm leaf was specially imported from Indonesia during the medieval period and was called Sri-tala Each leaf has four or eight lines of writing. The script of the manuscripts is Devanagari of the 11th-12th century. Some specimens of old writing material are also on show, V. S. AGRAWALA, Superintendent. For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratavarSanI rAjadhAnImAM prAcIna tenuM pradarzana. dilhImAM jesalamIra jJAnabhaMDAranI tADapatrIya prate. (IgrejI uparathI anuvAda.) jesalameramAM, pUrve 15 mA sekAmAM jinabhadra jJAnabhaMDAra, jaina maMdiranA eka vibhAga tarIke sthApavAmAM AvyA hatA, te purAtana pustakAlayamAMnI A hastalikhita prate che. hiMdusthAnanI jUnAmAM jUnI hastalikhita-keTalIka te 10mI sadImAM lakhAyelI-prate A pustakAlayamAM che ane paMdaramA saikA pachIthI, A prate jAheramAM lokone batAvavAnI paNa baMdha thaI gaI. kadAca A kAraNane laIne ja A pratA jaLavAi rahI che. suprasiddha jaina ka vidvAnuM suni mahArAja puNayavijayajI potAnI aMgata lAgavaga calAvIne, A pustakAlayanA rakhavALone samajAvI zakyA ke A hastalikhita pratanuM barAbara nirIkSaNa tathA parIkSaNa karIne temanuM vagIkaraNa karavuM joIe ke jethI te bhaviSyamAM upayogI nIvaDe ane taduparAMta bhaviSyanA vidvAne ane lekonI peDhI dara peDhI tene upayoga karI zake. Ama thaI zake te sAru A pratonI mAI. krophilmanI madada vaDe saMkhyAbaMdha nakale kADhavI joIe. A sUcanA anusAra A pratimAMhethI keTalIka agatyanI cUMTI kADhelI tADapatrIya pratane navI dilhI laI javAmAM AvI ane mAIkrophilama prosesa(prakriyA vaDe navI prato taiyAra karavAmAM AvI A kAryamAM hiMda sarakAranI mInIsTrI eNpha kaeNmarsa ane eDamInIsTreTIva InTelIjansa rUma, kavInsavenA sattAvALAo tathA amaladAroe muni mahArAjazrI puNyavijayajI. sahAya ApI hatI. A pratene khAsa elyumInIyamanA banAvelA DAbalAmAM rAkhavA jogavAI karavAmAM AvI che ane asala nivAsasthAne eTale ke jesalamera jJAnabhaMDAramAM mokalI devAyA pahelAM Your presence is cordially invited to An Exhibition the old Plam-leaf Manuscripts and Writing Material At The National Museum of India in the State rooms of the Govt. House, New Delhi, 24th, 25th February. For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratavarSanI rAjadhAnImAM prAcIna pratinuM pradarzana ) 75 jAheramAM ke te pratene joI zake te sAru, zrI phatehacaMda belANI ke jeNe mAIkrophilamanI vyavasthA karI hatI tenI udAra sahAyavaDe nezanala myujhIyama oNpha iMDIyAnA upakrama heThaLa eka pradarzana khulluM mUkavAmAM AvyuM hatuM. mAnanIya DaoN. rAjendra prasAde khAsa karIne A pratA nIhALI hatI ane pratAnI bhaviSyamAM kALajIpUrvaka jALavaNI mATe ane prakAzana mATe pitAne UMDe sa vyakta karyo hate. jesalamera bhaMDAranA saMgrahamAM tADapatra para lakhAyela 42 hastaprata che ane kAgaLa para lakhAyela 1000 thI paNa vadhAre che. taduparAMta suMdara citrothI suzobhita karAyelAM lAkaDAnAM copaDInAM DhAMkaNe paNa sArI saMkhyAmAM che. A lAkaDAMnAM DhAMkaNene, temanA paranAM citronI nakala karI levA mATe muMbaI mokalavAmAM AvyAM che. atyAra sudhI te, jena hastapratonA bhaMDAromAM sauthI prAcIna, A bhaMDAra hoya tema lAge che. A bhaMDAramAM, 11 mI, 12 mI ane 13 mI sadInA agatyanA hastalikhita aneka graMtha che. jenonA dhArmika graMthonA saMgraha uparAMta jainetara sAhityane paNa samAveza karavAnA AzayathI A bhaMDAranI sthApanA karavAmAM AvI hatI. tethI, bhAratIya anyadarzane, dAkhalA tarIke sAMkhya, mImAMsA, vaizeSika, nyAya ane yoganAM pustake (hastaprato) ane kAvya, alaMkAra zAsa, padyaracanA zAstra, nATayazAsa, navalikAo tathA kathAo, sAhitya, vArtAo, zabdakezo, vyAkaraNazAstra vagere aneka viSayonI hastaprate A bhaMDAramAM che. paTiyanA " arthazAstra" nAmanA graMtha upara 14 mAM saikAmAM lakhAyelI eka navI ja TIkA A bhaMDAramAMthI maLI AvI che. jayAre tenuM egya rIte saMpAdana (edit) karIne prasiddha karavAmAM Avaze tyAre hiMdusthAnamAM "arthazAstranA graMthanuM mULa (text) kyA AdhAre nakkI thayela che tenA para vizeSa prakAza naMkhAze. hai. zAma zAstrIne Azare 40 varSa pahelAM ja, "artha. zAstranuM mULa, saMskRtamAM AdithI aMta sudhI saMpUrNa ane zuddha rIte jaLavAyeluM maLI AvyuM hatuM e te bahu ja jANItI hakIkata che. " hiMdusthAnamAM A pahele ja banAva che ke-A hastapratonA pustakAlayamAM tatvajJAnane lagatA ane saMskRtamAM lakhAyelA baiddha darzanane lagatA graMtho che, je nepALamAM, mULa saMskRtamAM lakhAyela ane sAcavI rAkhela vizALa baddha sAhitya che, ane hiMdusthAnamAM-pitAnI mAtRbhUmimAM-naSTaprAya thaI gayeluM, paraMtu anuvAdadvArA TibeTa ane cInamAM jaLavAI raheluM che te baddha sAhitya A bhaMDAramAM che. I. sa. 1146mAM suprasiddha ddha tattvajJAnI dige lakhela "nyAyapraveza" nAmanA graMthanI tADapatrIya prata, tathA nAlaMdA vidyApIThanA kulapati kamalazIle lakhela "tatvasaMgraha" ke jenA para teNe pite ja TIkA lakhI che, jenI tavArIkha 12mAM sekAnI manAya che ane jenI eka mAtra prata ja jagatamAM prasiddhi pAmela che, te ane AvA bIjA aneka graMtho pradarzanamAM hatA. keTalIka prate te jagate prathama vAra ja joI hoya evI che. dAkhalA tarIke "sAMkhyasaptati' upara lakhAyelI be navI TIkAo ane "ghaniryukita " upara lakhAyeluM bhAgya. i. sa. 1214 mAM hemacaMdranA vyAkaraNa upara kanakavijaye je TIkA. lakhI tenI eka nakala For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sa pa gAra (I/ zrI AtmAnaMda prakAra, paNa pradarzanamAM che. jJAnabhaMDAranA saMgrahamAMthI bIjI ghaNIya evI prate A pradarzanamAM mUkavAmAM AvI che ke je mULa lekhakenA samakAlIna samayamAM ja taiyAra karAI heI ane ghaNuMkharuM te A prate 12 mI sadInI zarUAtanI hovI joIe "nizIthasUtra"nI prata (12 saikAmAM) prasiddha jaina AcArya zrI jinadattasUrinI aMgata mAlikInI che. - vaLI vadhAre jANavAnI rasamaya hakikata te e che ke prAcIna kathA sAhityane lagatI ghaNI prate che. dAkhalA tarIke dhanapAlaracita (1073 I. sa.) "tilakamaMjarI", prasiddha rAjA bheja racita zRMgAra-maMjarI ke je eka navI DhabanI prema-kathA havA uparAMta 11 mI sadInI loka saMskRtinI AdhArabhUta hakIkate tenI aMdara ApelI che, udyotanasUriracita (1082 I. sa.) "kuvalayamAlA kahA " subaMdhuracita (1150-i. sa.) vAsavadattA; jinacaMdrasUriracita (1150 I. sa.) "saMgAraMgazAlA" ke je prAkRta bhASAmAM lakhAyela paNa haju sudhI prasiddha thayeluM nahatuM ane jemAM prema ane tyAga athavA saMnyAsanuM varNana Ave che. A prakAranA kathA sAhityanI prata paNa che. apabhraMza bhASAmAM lakhAyela vilAsavatI-kathA" ane prAkRtamAM (19-i. sa ) lakhAyela "samarAditya kathA" tathA 1208 I. sa. mAM lakhAyela "nirvANalIlAvatI" nAmanA graMtha paNa pradarzanamAM mUkavAmAM AvyA hatA. naiSadha carita upara I. sa. 1303 mAM lakhAyelI nArAyaNa nAmanI TIkAnI prata mULa TIkA lakhAyA pachI ATha varSe ja taiyAra karavAmAM AvI hatI. nyAyazAstranuM Avazyaka sAhitya, ke jemAM vAtsyAyananuM bhAgya, bhAradvAjanuM vArtika, vAcaspatiracita tAtparya TIkA, udayanaracita tAtparyaparizuddhi ane zrIkaMTheracita nyAyaTika jevA graMtha samAviSTa thaI jAya che te pUrepUruM 615 tADapatra para lakhAIne pratA rUpe jaLavAI rahyuM che. jaina dharmanAM aMgasUtronuM tamAma sAhitya, mULa ane ardhamAgadhImAM tathA sAthIsAthe prAkRta tathA saMskRta TIkAo sadhita tADapatramAM utArI levAmAM AvyuM che. A tADapatrIya prate 1064 I. sa. thI 1174 I. sa. sudhImAM taiyAra thayela haze. A saMgrahamAM kAgaLa para lakhAyelI hiMdamAM maLI AvelI jUnAmAM jUnI prata (118 I. sa.) che. te prata "karmagraMtha TippaNa" nAmanA pustakanI prata che. pradarzanamAM mUkelI lAMbAmAM lAMbI tADapatrIya hastaprata 34 iMcanI che ane sArI rIte jaLavAI rahelI kALI zAhImAM lakhAyelI che. A tADapatrone madhyakAlIna samayamAM IDenezIyAmAMthI AyAta karavAmAM AvatA hatA. A tADapatro "zrItAla" nAme oLakhAtA hatA. dareka tADapatra para lakhANanI ochAmAM ochI cAra ane vadhAremAM vadhAre ATha lITIo che ane lakhANenI lipi 11-12 sekAnI devanAgarI lipi che. keTalAMka lekhanakaLAnAM prAcIna sAdhanone paNa pradarzanamAM mUkavAmAM Avela che. vi. esa. agravAlA. pradarzana-adhyakSa For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dharma dhaMdhe nathI. lekhaka --AcAryazrI vijyakastUrasUrijI mahArAjA je bIjAne mATe zrama karAya che te baMdha Adi dhArmika pravRtti Adarate hoya te te kahevAya che ane potAne mATe zrema kare te dhaMdhe ja kahevAya paNa dharma na kahevAya. kAnapharaja dharma) kahevAya che. jagatamAM najara AMkha tathA jImano viSaya piSavAnA hetuthI pheravIe chIe te mAnavIone meTo bhAga zarIramAM kaI anubhavAya tethI tapa-tyAga jevI bIjane mATe zrama kare te jaNAya che. kaI pravRttine rAnI puruSa ajJAna kI kahe che vividha prakAranI janamana gamatI mIThAI banAve paNa dharma nathI kahetA, paraMtu bhAvI janmamAM che, te pitAne mATe nathI banAvatA. sanI pa laka sukhanI kAmanAthI kAmIne kaSTa thAya ghareNA banAve che, daracha kapaDAM sIve che, tevI tapa Adi AcaraNane pupArjananI kuMbhAra vAsaNa banAve che te potAne mATe nahi; daSTithI dharma kahe che. tAtvika daSTithI te amATe ja A badhAyane dhaMdhAdArIo kahevAmAM vyavasAyanI zuddhithI thavAvALA AtmavikAsane Ave che. tevI ja rIte saMgIta, nRtya Adi dharma kahevAmAM Ave che, ane tethI vikAsakaLAo tathA vidyAbhyAsa je bIjAne mATe sAdhaka pravRttine dhArmika vyApAra tarIke oLazIkhavAmAM Ave che te paNa dhaMdhA ja kahevAya khAvyuM che. ane je putsAhaka pravRttine che. khAna-pAna ke sanmAnanA AzayathI kaLAe dharma saMjJA ApI che te mAtra sukhanA saMketake vidyAne upayoga karavAmAM Ave temAM hita nI sajJatAne laIne che. sAmAnyapaNe sukha ke zreyanI daSTi na hovAthI vaiSayika vAsanA zabdamAM Atmika tathA pagalika baMne sukhapaSavAno dhaMdho ja kahI zakAya che. ne samAveza thAya che. Atmika sukha AtmajanatAnI pAsethI pace IdrinA vaiSayika svarUpa hovAthI satya, nitya tathA zuddha che sAdhana meLavavAnA AzayathI je japa, tapa, ane milika sukha mithyA, kSaNika tathA Adi dhArmika pravRtti karavAmAM AvatI hoya kRtrima hAvAthI azuddha che. A pramANe baMne te te paNa eka prakArane dha dha ja kahI zakAya, prakAranA sukhamAM svabhAvabheda hovA chatAM paNa paNa dharma kahI zakAya nahiM. tAtparya ke- nAma abheda hovAthI punya kamajanya pravRttikaSAya tathA viSayane AdhIna thayela pudgalA ne dharmanI kakSAmAM mUkI zakAya che. paNa varta. naMdI jaDAsakta manAtmajJa jIva pAralekika mAna dehamAM ja vaiSayaka vAsanA piSavAnA pAgalika sukha mATe tapa-ja5 Adi Arthika AzayathI karavAmAM AvatA ta5-japa-tyAga pravRtti Adare to te punya karma bAMdhate Adi pravRttithI AkarSAIne IcchAnusAra khAna, hovAthI eka daSTithI tenI pravRtti dhare kahI pAna, sanmAna tathA prazaMsA Adi managamatA zakAya paNa mAtra kAna, AMkha, jIbha Adi pagalika sukhanA sAdhana janatAnI pAsethI pAMce ImiAMthI kaI paNa IdriyanA meLavIne saMtoSa mAnI sukhanuM mithyAbhimAna aihika viSaya sukha mATe je japa-tapa-tyAga dharAvanArAonI AbhAsa thatI mAtra bAhyathI For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 78 zrI AtmAnaMda prakAra - -------- dhArmika jevI dekhAtI pravRttine dharmanI aMze rAga-dveSanI mahattA teTale aMze jaDAkakSAmAM mUkI zakAya nahiM, dehAMtaramAM punyanA saktinI paNa mahattA hoya che, zubha varNa, gaMdha, phaLarUpa pagalika sukhanA sAdhana me vanAranI sa tathA saMparzavALI pudgalathI banelA khAnaja dhArmika pravRtti kahI zakAya, kAraNa ke pAna-vastra tathA makAna AdinI prAptithI, dehAMtaramAM pigalika sukha meLavI ApanAra sukhanA mithyAbhimAnathI anyane tuccha mAnanAra puSya karma Arthika pravRttithI baMdhAtuM hovAthI pachI te bhegI che ke tyAgI ho jAta ja tene dharma kahevAmAM Ave che. kahI zakAya, ane te pulAnaMdI paNe jaDane Atma daSTi japa-tapa-tyAga Adi dhArmika dAsa hovAthI nirbaLa AtmA kahevAya paNa pravRttithI nirjarAsvarUpa karmano kSaya karIne nirmaLa na kahI zakAya kAraNa ke niraMtara jaDa Atma zuddhi meLave che tethI temane bhegavavA kAryathI levAtA AtmA nirmaLa nahi paNa jevuM kAMI paNa hotuM nathI. teo AtmasvarUpa nirbaLa ja hoI zake che. jaDAsaktithI lAbha sukha-zAMti-AnaMdanA bhaktA hoya che paNa punya ocho thavAne badale vadhatA jAya che, virakti karmajanya paddagalika sukhanA joktA hotA nathI sivAya jaDAsakti TaLI zakatI nathI, ane tethI temanI pravRti tAtvika dhama kahevAya che. jaDAsakti sivAya AtmaguNaghAtaka karmabaMdhana AtmadaSTimAM grAhakapaNuM avyAbAdha sukhanuM hetubhUta achatA guNonI Arepita prazaMsAthI hoya che paNa viSaya sukhanuM hotuM nathI; svAmIne prasanna thavAya nahi, temaja anadhikArIpaNe paNuM anaMta jJAnAdi saMpadAnuM hoya che paNa ayogya mAna meLavI gAMdhIna thavAya nahi. dhana-strI Adi parabhAvanuM nahi, vyApakapaNuM bALa jIva sulabha mAtra bAhya tapa-tyAgAdi AtmAnaMda tathA tenI sAdhanamAM hoya che paNa pravRtti lokika vyavahArathI dharma kahI zakAya paNa viSayAdi parabhAvamAM hotuM nathI, svabhAvanuM lekottara vyavahAra kAMIka matabheda dharAve che; bhaktApaNuM hoya che paNa parabhAvanuM nahi. kAraNa ke lokottara vyavahAra jayaNAne Adara kAraNa paNuM potAnA zuddha svarUpanA upAdAnanuM kare che paNa laukikamAM jayaNa jevuM kazuM ya hoya che. ATha karmarUpa upAdhinA upAdAnanuM hotuM nathI. jayaNAnA pakSapAtI pudgalAnaMdI nahi. ane kartApaNuM saMvara nirjarArUpa kAryanuM paNa hamezAM jIva virAdhanAthI virakta hoya che. hoya che paNa ATha karmarUpa kAryanuM hetuM nathI. virAdhanAnA bhayathI teo vartamAna dehamAM mATe AtmadaSTinI pravRtti mAtra tArika dharma nI virAdhanAvALI kahevAtI dhArmika pravRttikahevAya che; paNa jaDAsakata pagalAnaMdInI no Adara karatA nathI, paNa pAralokika pipravRtti vaiSayika vAsanA piSavALI hovAthI lika saMpatti meLavavAnA hetuthI temanI dhArmika dekhItI rIte bhale dhArmika hoya paNa tAtvika pravRtti nirAraMbhI hoya che, mATe ja te lAkena kahevAya. ttaramAM gaNAya che. jo ke karmanI nirjarA thAya vaSayaka vastuonI asarane laIne thavAvALI tevI pravRtti mAtra tAtvika dRSTithI dhArmika rAga-dveSanI lAgaNIthI bheganI ke tyAganI pravRtti kahevAya che, kAraNa ke sAcI samajaNa avasthAmAM jaDAsakta paNuM jANI zakAya che. ApanArA jJAnI puruSo AtmazuddhithI thavAjaDAsakti sivAya rAgadveSanI lAgaNIo thAya vALA AtmavikAsane dharma tarIke oLakhAve nahi. vaiSayika varatuonA saMbaMdhamAM jeTaluM che, tethI vikAsanI dRSTithI zrama karanArAne ja For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "" " jaina zAsananA jyeAtirane anyAya (lekhaka:--sunirAjazrI bhAnuvijayajI-lAlabAga, muMbai) AtmatkarSa viruddha AtmAnnati-saMsArI karAvanAra AtmAnI lAlasA jatI karavA jevI jIvane bhAjJabhAvatA anekavidha lAgaNIo maneAni che. ema karavAmAM sAcI AtmAnI unnatine janmavA banelI hrAya chaeN, emAM AmekanI eka bhAvanA avakAza maLe che, ane unnata AtmAnI vagaNujyAre ane prabaLatAthI paDe che, tyAre ene bheganAthI khacI emanAM guNapUjAnA mukRtakArI banAya che. anela mANuma peAtAnI jAtane AgaLa lAvavA keTa- AtmAtkarSa nu eka dRSTAnta-aneka anupama lIka vAra mahAna mAnya sthAnAne paNa aATita jaina manthA paikI stro pacasUtra e eka bhavya manca anyAya ApI de che, para'tu e vakhate ene e che. emAM mekSanA eTale ke ucca prakAzanA paMthe khvAsa nathI rahetA, ke jyAre evA kuprayatnamAM rahelI viharavAnuM UMcu mAdana che. granthanI smRti yuktibhAvatA ke annatA pragaTa thaze, tyAre AtmA uttamatA ane sarvopayegitA joI, samaya zAstrakAra 'te sthAne AtmApaka nA arthAt jAtanI nAlezIne sUripura dara zrI ribhadrasUrijI mahArAje enA para karuNa aAma nIpajaze, je duHsala haze. dA. ta. TUMkA paNa gaMbhAra TIkA lakhI che, jenA prabhAve ja koi samaya" pUrvAcAryanA granthamAM kaSita bhUle ke granthanA bhAva ane rahasyane suMdara prakAza ApaNe nyUnatA UbhI karIne, ene ajJa samAjamAM prakAzavA- pAmI zakIe chIe. varSo pUrve A pAMcasUtrane dvArA potAnA utkarSanI lAlasA je rAkhe che, e IMgrejI anuvAda ane viSNu eka jainetara pre te kalpita bhUlonI ke kalpita nyUnatAnI pokaLatA, upAdhyee pustakarUpe pragaTa karela che. prephesara prAkRta yuktiviruddhatA, ane manAmAtra janmatA puravAra bhASAnA abhyAsI che. granthanA adhyayana mATe IMgrejI thayethI bhAre apakarSa pAme che. tyAre, mahApuruSanuM bhASADhArA anukUlatA karI ApavA emaNe parizrama avamAna karyAnuM pApa tA je pahelAM thaI cUkelu, uThAvyA che, paraMtu kheda sAthe kahevu paDe che - te tadavastha rahe che. e . vadhArAma; mATe ja ghera pApa jemanI TIkAnA AlaMbane e pacasUtranA bhAva For Private And Personal Use Only leAkeAttara vyavahAra kahI zakAya, chatAM pAgalika tene paNa leAkeAttara vyavahAramAM gaNI zakAya paNa te vikAsanuM kAraNa nahAvAthI tAtvika dharma kahI zakAya nahi. kAraNa ke te zrama AtmAne mATe nathI karAtA paNa parapAlikA zubha karma baMdha mATe karAya che. paiAlika sukha mATe kaiAgalika punyakarmanI jarUrata rahe ja che, te sivAya te pAgalika sukhanA sAdhana meLavI zakAya nahi. punyakhalathI jaDAtmaka vastuone dehanI sAthe sakhyAga thavAthI je sukha mAnavAmAM Ave che tene paiAlika sukha kahevAmAM Ave che. AvA vailika sukha mATe irAdApUrvaka dhArmika pravRtti karavAmAM deha dRSTine pradhAnatA ApavAmAM Ave che; kAraNa ke te pAMce iMdriyAnA samUhaSTithI paNa jo sarvajJanA kahyA pramANe varte tArUpa dehane anukULa sAdhanAnI prApti mATe ja pUncApArjana karavAnA hetuthI jemAMthI AtmA zuddha thAya tevI tapa-japa Adi pravRttine Adara kare che ke jene anAtma dRSTinI apekSAthI dharma na kahI zakAya paNa punyApArjananI AtmazraddhA hAvAthI AvI pravRttine paNa dharmanI kATImAM mUkI zakAya. mAtra vartamAna dehane AzrayIne kAna, AMkha tathA jIbhanA viSaya mATe ja punyaSadhanA Azayane cheDI daine kSudra vAsanAe pASavAnA hetuthI tapa-japa Adi pravRtti AdaravAmAM Ave te te spaSTa dhoMdhA tarIke ja ALakhAya che,
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 80 www.kobatirth.org rudhdhi samajI zakayA haze, te mahuAna jaina perutidhara zrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAjanA lekhamAM kalpita khUle te nyUnatAe dAkhavavAne anucita yatna karyo che. e yatnamAM UlaTu peAtAnI anutA, asa gatatA, du yuktikhAtA spaSTa dekhAya che. kamanasIbe emanuM prakAzana kramazuAM hAthamAM AvavAthI A khulAsA meDA paDe che. chatAM ya, e prakAzana hera hAvAthI A khulAsA jAhera rIte karavA jarUrI rahe che. d vaLI " tarasa purNa viAgasAANi 'me mULa paMktinA ' tarasa ' padatA TIkAkAre karelA 'lagyatA dina' e artha ayogya mAnI, 'pApakama nA' evA ThIka anya prephesara karavA gayA. Ama karIne mAjanI navIna prajAne ema batAvavu' haze ke pUrva cAryA AvI aneka bAbatomAM bhUlyA che!) paraMtu pre. e jovu cUkyA OM ' tasa ' padathI pApakama'tA pUrva-parAmarza karavA mATe pAvakama' nuM alaga padma nathI. kadAca pAvakammavigamAM ' evA samarata pa6mAMthI AkaSavu hAya te paNa ' tamsa ' eka vacanamAM nahi paNa bahuvacanamAM joie. kemake khudda pre. pAte pUrve pApakama te bahuvacanamAM lIdhuM che, uparAMta catuHzaraNuM vagere pApakama nA vipAka mATe nathI, e teA pApakarmanI sthiti pArkathI thaze. . evu * micchAmi dukkaDa` ' mAM mA pucchAmi dukkA' trIjA sUtramAM 'kAlasAheNu' padamAM prephesara 'kAla' * ne * makA bhUla ke nyUnatAnI asatkalpanAnA namUnA rIkAkAra maharSie zrI arihaMtanI eka vadhu vizepatAM bhutAvavA ' aruhata pada la kuma bIjanA aya' mRtyu ' levA gayA, te tethI ' sahu ' abhAve jemanAmAM bhavAMkura nathI UgatA te evA a ' sahita evA karyA. A artha taddana a` karyA che. ahiM gephesara A atha'nA virodhamAM khATA ane asaMgata che (1) khATA eTalA mATe kahe che ke-aruhatanA artha adbhuta jevA ja che, ke mRtyu sahita ' evA artha mATe te kemake saskRta ahIM rAkhtanA ja ' raha' aha sAhi' pada joie; jemake, sAmo jJatI ane ' araha ' evA prAkRta rUpAMtara che, paraMtu prAti / ahiM 'rAmasa' lakhe te kheATu e jovuM' bhUlyA OM- aruddha ' e jema saMskRta zabda parathI taddabhava prAkRta che, tema saMskRta ruha zabda parathI tatsama prAkRta rUpa paNa che, jenA nirdeza TIkAkAre karyAM che. AmAM khAmI kyAM ? * . a have ( 2 ) asaMgata eTalA mATe e prakaraNane bhAva ASadha levA javAnuM je karyuM che, te auSadha laine AvatA sudhImAM mAtApitA vyavahArathI jI jIvavA saMbhave che. arthAta 'kAlasa, ' che kALane sahe tema che, ( thADe vakhata kADhe tema che huM jethI vadha upayoga lAge, eTalA mATe ahiM mAtApitA 'kAlasahu eTale 'jItuvALA che. ema kahevuM keTaluM badhuM asaMgata che! AvI te kaika gaMbhIra skhalanAe ane mamAya prephasare karyo che. jemAMnI cAlIsatA te nirdeza khaMDana sAthe ' ucca prakAzanA paMthe'tI prastAvanA mAMme karyA che. AvAM prakAzanaThArA yunivarsITI kevI vidyA ane upAdhi Ape, jaina maSa ane padArthAne kaeNvA anyAya thAya, bALajIvene prAcIne pratye kevuM avamAna thAya vagere nukasAnA vicAraNIya che. gurugama vinAnI, vinaya-humAna vinAnI, ate granthanA padArthAnA pUrvaparanA dIdhuM te sama AlAyana vinAno tavAmananI sthiti saMparane anartha nIpajAve che, e bhUlaku zvetu nathI Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prako evA navA atha kalpI ' icchAmi sukA''no hAlamAM mUkavA jatAM e bhUlyA ke ethI 'huM va'mAna OM bhaviSyamAM duSkRtane nathI chate ' keTalA ja atha thaze, paNa atIta duSkRtanuM zuM? enA aMge AtmAmAM vaselI anumedanA, mamata, pazcAttApa ane bhAvi amAnubaMdhanuM zuM? e dUra karavA mATe te TIkAkAre zAstranusAra kahelA mRduta, chAdana, pazcAttApa vagere bhAvathI bharelA 'mithyA me duSkRtam " evA arthanI jarUra che. For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org " ApaNA ane paramAtmA vacce ApaNA ahaMkAra aMtarAya che nitya abhImAnanA, 4 mamatA, da karUM huM karU, prema guMthAya, huM ja sarave parI, mArUM mApha, hAtha abhimAnanA, mAnavI kimanA. ' ' ATale UbhIne, taNI heAra mAre. mArUM che badhu, sasAra gAre. dhanika vidvAna chuM. nagA vagADe. paMkaja jIvana "" UThe, jAgA ! guta, gALe 19 For Private And Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir UThe!, nago ! savAramAM izvaranA prakAza AvIne ApaNI UMgha uDADI de che, AkhI rAtrinI ghasaghasATa uMgha eka paLamAM cAlI jAya che, paraMtu sayA veLAnA pelA mAhu kANu bhAMgaze ? AkhA divasanA vicAre ane karmothI ApaNI cAre bAju je eka prakAranuM dhUmasa chavAi jAya che, temAMthI cittane nirmaLa udAra zAMtimAM kevI rIte sthApIzu ? AvaDe moTA divasa eka karALiyAnI mAphaka potAnI jALa vistAratA ApaNane cAre bAjuthI ksAvI rahyo cheM; cira tanana, bhUmAne potAnI ethe AvarI rahyo che ! A badhI jALane bhAMgI tADIne ApaNI cetanAne anatamAM sajAga karavI joize. badhAMne jAgavAne samaya thayeA che ! jyAre divasa anekavidha karmA, anekavidha vicAraNAo ane anekavidha pravRttie dvArA ApaNane cAke caDAvI rahyo huMAya che, jyAre akhila vizva ane ApaNA AtmAnI vacce te eka prakAranuM AvaraNa khaDu karI de che, tyAre jo vAravAra ApaNe ApaNI cetanAne muttiSThata jJAnnata kahIne dhita na karIe, jo A jAgaraNanA matra hara paLe vyavahArika kAryanI vacce rahyAM chatAM ApaNA aMtarAtmAthI dhvanita na thAya te eka pachI bIjA cakrAvAmAM, eka pachI bIjI jALamAM ApaNe phsAi ja javAnA ane tyAra pachI e tamasamAMthI, e jaDatAmAMthI khahAra nIkaLI javAnI ApaNane icchA sarakhIye nahiM thAya. pariNAme AsapAsanI paristhitine ApaNe atyaMta satyarUpe mAnI laIe. tethI ce para je unmukta vizuddha zAzvata satya rahelu che te para ApaNA vizvAsa na rahe. ane sauthI vicitra tA e thAya ke te satya tarapha sazaya anubhatravA pUratI sAgatA paNa ApaNAmAMthI esarI jAya ! mATe jyAre AkhA divasanAM anekavidha karmAMnA kAlAhula macI rahyo hAya, tyAre ApaNA mananI gaMbhIratAmAM UThe, jaMge "nA dhvani askhalitarUpe UThyAM karI ! 61 sa'gRhitaH--*-kamaLAbahena sutariyA, ema. e. bI. TI
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 89 zrI AtmAnaMda prakAza sonerI suvAkyo je jIbha paramAtmAnA guNa gAnamAM tatpara nathI te jIbha muMgI hoya te sArI che. huM jinendra ! ApanuM darzaza thavAthI Aje mArA mehapAsa chedAI gayA che. mArA rAgAdi zatrue jitAI zrI jina bhakti e mukti nIti ane zAzvata gayA che. ane mane enuM sukha prApta thayuM che. sukhanuM leha cuMbaka che. vaidya kavi velajIbhAI (achAbAbA ) he nAtha ApanA darzana thavAthI Aje mArA jAmanagara, zarIramAM rahele mithyAtva adhikAra haNAI gayA che ane zAna sUrya udaya pAme che. vartamAna samAcAra AcAryapadavI mahetsava, zrI jinezvara devanA darzanathI pApane nA saMvata 1947 nAM kArataka vadI. pAMcamanAM zubha thAya che. vajanathI vAMchita phaLa maLe che ane pUjavAthI divase pAlItANAmAM bhAratavarSIyA jena vetAMbara zrI sarva samRddhi maLe che. saMghe 65 varSa pUrve pujyapAdatrI AtmArAmajI mahA - rAja sAhebane AcArya padavIthI vibhUSita karyA hatA. he kRpAlu! ApanA darzanathI Aje mArA kamane A varSe teozrInA padaprabhAvaka ajJAna timira samuha nAza pAme che. ane huM durgatithI nivRta taraNi kalikAla kahapatarU, paMjAba kezarI AcArya zrI tha chuM. vajayavallabhasUrijI mahArAja mAruM birAjamAna vipattio sAcI vipatti nathI. ane saMpati che tethI gurUbhakti nimite kArataka vadI 3-4-5nAM sAcI saMpatti nathI, zrI vItarAga devanuM vimaraNa je uparokata AcArya padavI nimite mahatsava eja vipatti che, ane vItarAga devanuM smaraNa eja karavAmAM AvyA hatA. traNeya divasamAM pUjya saMpatti che. AcAryazrIe hAlamAM banAvelI 99 abhiSekanI pUjAe samArohathI bhaNAvavAmAM Avaze. he vItarAga deva ! Apa kahapataranA paNa kapatara che, cintAmaNIya paNa adhika che tathA devane paNa svIAra-samAlocanA pUjya che. (1) prAraMbhika-pAThayakrama graMtha-prakAzaka:-zrI zrI jina pUja vakhate karela 5 pApane bALe jena tatvajJAna vidyApITha-pUnA. kiMmata rUA. 1-0-0 che, dIpaka mRtyune nAza kare che tathA pradakSiNA mekSane prakAzaka zrIlaglisarIzvara jaina graMthamALA-gArIyAdhAra Ape che. uparokta zikSaNa saMsthA taraphathI nitya Ava zyaka kriyAnA pAyArUpa ane jaina bALAnA prAraMbhika he jinezvara ! ApanA darzanathI vimukha huM sArva. zikSakema bhUla sUtra avayArtha, svArtha, bhAvArtha, bhauma cAvati paNa na thAuM kintu ApanA darzanamAM parimala ane praznotarIrUpe banI zake teTalI sarala tatpara manavAle ApanA caityamAM, eka pakSI thAu rIte goThavavAmAM AvyuM che. jemAM prathama vibhAgamAM te paNa mAre kabula che. navakAramaMtrathI saMsAra dAvAnala sudhI, bIjA vibhAgamAM paMdara tIrtho, sela satIo, vIza jinendra For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svIkAra samAcanA 83 deva, devapAla ane mahAvIra prabhunuM caritra ane jaina samAjanI zikSaNa saMsthA, zikSaNane uttejana praznottarI ApavAmAM AvelI che. ekaMdare zikSaNa ApanArI saMsthA A eka ja che. AkhA riporTanuM krama ThIka goThavAyela che. jaina jagatamAM amAre kahevuM avalekana karatAM kAryavAhake mATe mAna utpanna thayA joIe ka judI judI zikSaNa saMdha, saMsthA, kenpharansa, sivAya rahetuM nathI. AvA kaparA moMdhavArI, muzkelIbekiMge ke jene zALAo vagere judI judI saMsthAnI vALA samayamAM paNa samAjane TakAva heya, te kRtinA abhyAsakramo taiyAra karI ghaNekhare sthaLe calAva- samAjanA bALakane keLavaNuM ApyA vagara cAle tema vAmAM Ave che. parIkSAo paNa judI judI saMsthAo nathI. ane A ja saMsthA te mATe prathama sthAna taraphathI ghaNekhare sthaLe levAya che, tene badale koI dharAve che. A saMsthA pAse dara varSe saMkhyAbaMdha sarva mAnya eka ja saMsthA ane eka ja abhyAsakrama arajI Ave che chatAM sthaLa ane nANunA abhAve taiyAra karI te eka ja sarva sthaLe calAvavAmAM Ave badhAne dAkhala karI zakAtA nathI. AvI sthiti ane eka ja divase parIkSAo levAya ane pAMca hevAthI jaina samAjanI zikSaNadvArA AvI sevA daza varSe samAcita abhyAsakramamAM je pheraphAra karanArI saMsthAne bhAvimAM dharma TakAvavA, samAjane niSNAtenI kamITI dvArA thAya e IrachavA gya che. jIvaMta rAkhavA, bIjA dharma, kAma karatA zikSaNamAM prathama sthAna dharAve te mATe zrImaMta jaina baMdhuo (2) zrI saptabhaMgI mImAMsA tathA nikSepa jaina samAja prathama darzane dAnane pravAha keLavaNI mImAMsA prakaraNa graMtha- zrI jaina graMtha prakAzaka tarapha vALavA A saMsthAne joItAM, khUTatAM nANuM sabhA-amadAvAda kIkAbhaTanI piLane 62-63 mAM velAsara ApavA jarUra che ke je saMsthAmAM uca graMtha tarIke A graMthanA racayitA prAtaHsmaraNIya keLavaNI sAthe dhArmika zikSaNa paNa apAya che. pUjaya zrI vijayanemisUrIzvarajI mahArAjanA vidvAna jaina samAjanA bhAvi udaya mATe paNa A saMsthAne suziSya paMnyAsajI zrI zivAnaMdavijaya gaNi che. jenI truTIo pUrI karavAnI ame namra sUcanA vAdi devasUri, malavAdi, ratnaprabhasUri ane zrImadda karIe chIe. yazovijayajI mahArAja jevA vidvAna pUrvAcAryonI kRti uparathI sva ane para zAstradhArA uparokata * zrI rAyacaMdra jaina zAsamALAne ra1 me graMtha. 11 - saptabhaMgI ane nikSepAnuM ravarUpa saMskRta bhASAmAM zrImadumAsvAti viracitam prazamarati prakaraA graMthamAM ApavAmAM AvyuM che. baMne graMthanI rAma zrI haribhakayurita TIkA sahita mULa TIkA ane anukramaNikA jevAthI A maMthamAM kaI kaI bAbate hiMdI artha bhAvArtha vaDe bhASAMtara sahita sampAdaka:ApavAmAM AvelI che te jaNAya che. AvA rAjakumArajI sAhityAcArya prakAzaka: zrI paramata ene jeTaluM banI zake teTale gujarAtI anuvAda prabhAvaka maMDaLa, jhaverI bajAra muMbaI. A graMtha ApavAmAM Ave che te bhASAnA jANakAra vizeSa ati prAcIna vairAgya-adhyAtma saMbaMdhI kAya, lAbha laI zake. kiMmata rU. 1-4-0 prakAzakane rAgAdi, ATha mada vagere bAvIza adhikAra upara tyAMthI maLI zakaze hiMdI bhASAmAM vivecana karavAmAM AveluM che kiMmata rU. pAMca. (3) zrI mahAvIra jaina vidyAlayane chatrIzame vArSika riporTa - AkhA bhAratavarSamAM zrI siddhasena divAkaraviracita; nyAyAvatAra graMtha ajoDa, uddeza pramANe kAma karatI, pragati sAdhatI bhASA sahita prakAzaka-bI paramabruta prabhAvaka maMDaLa For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaMda prakAza. muMbaI ( zrI rAmacaMdra jena zAstramALA 20 graMtha) A graMthamAM uparokta mULa sAthe zrI siddhagaNinI A zeTha devacaMda punamacaMda pATaNavALAne avaga vAsa. TIkA tenA hiMdI anuvAda sahita prakaTa karavAmAM zeTha devacaMda punamacaMda pATaNavALA jeo ghaNAM Avela che. (anuvAdaka paM. vijayamUrti zAstrAcArya varSothI muMbaImAM bIjhanesa karatA hatA, teo be(jena darzana) ema. e. tattvajJAna ke bIjA viSayanA traNa mAsanI mAMdagI bhogavI hArTa phelathI avazAna thenA anuvAda karatAM nyAyanA mathane anuvAda pAmyA che. ghaNAM varSothI teo A sabhAmAM lAIpha membara hatA. svabhAve milanasAra, mAyALu ane karavo te game te na karI zake tema samAlocanA paropakArI hatA. deva-gurunI bhakitavALA dharma paNa nyAyanA niSNAta vidvAne ja karI zake. zraddhALu hatA. temanuM avasAna thI sabhAne eka lAyaka A graMthamAM 32 kArikAo che. nyAyanA mukhya sabhyanI khoTa paDI che. satinAM AtmAnI parama siddhAMta upara pramANe, tenuM lakSaNa. tenA bheda, zAMti IcchIye chIye. anekataka hevAbhAsika vagere temaja pramANa tathA zaDa paramANaMdadAsa narasIdAsano svargavAsa, nayanA viyenuM nirUpaNa vagere aneka viSayo anu zrIyuta paramANaMdadAsa zumAre sATha varSanI vRddha vaye vAdamAM utArela che. kiMmata cha rUpIyA. baMne ya ghaNu mAsanI bimArI bhegI kArataka sudI 13 ravimaLavAnuM sthaLa-muMbaI, jhaverI bajAra. vAranA roja paMcatva pAmyA che. sAmAnya zikSaNa meLavI pUjya pitAzrInI cAlatI anAjanI peDhImAM heTA bhAI jAdavajIbhAI sAthe te peDhImAM joDAyA ane nIcana graMthi munizrI nAnacaMdrajI mahA- kamekrame mahaTAbhAI sAthe vyApArI lAInanuM niSNAtavAja tarasthI bheTa maLelA che je upakAra sAthe paNuM prApta karI muMbaI paNa peDhInI sthApanA karI. svIkArIe chIe- bhAgyavazAta pUrva puga vadhatAM vadhatAM lakSmI sArI upArjana thatI gaI, tema tema aneka dhArmika che. uttarAdhyayana sutranuM gujarAtI bhASAMtara khAtAomAM sakhAvate karavA lAgyA. keTalAka vakhata 2. saMskRta stotra saMgraha. pahelAM zArIrika sthiti bagaDatI cAlavAthI mahetA3. jena siddhAMta pAThamALA. bhAIthI saMpUrvaka chuTA thaI svataMtra dhaMdhe calAvavA ka, subedha kusumAvaLI lAgyA. zArIrika sthiti joIe tevI na rahevAthI AtmakalyANa mATe atrenA navA taiyAra thayelA mukhya 5. saMskRta kAvyAnaMda bhA. 1 jinamaMdiramAM sArI rakama kharaco zrI zAMtinAthaprabhunA pratijJA karI ane gAmanI aMdara pate taiyAra karelA navA makAnamAMthI eka vibhAga bhAvanagara jaina saMghane 8. jene siddhAMta prakaraNa saMprala upAzraya vagere dhArmika kArya karavA mATe te navuM makAna 9. bhajanapada pupikA arpaNa karavAnI bhAvanA thaI. ghaNA vakhata pahelAM zrI paramANaMdadAsa A sabhAnA mAnavaMtA peTrana thayA 10. sAmAyika svarUpa hatA. AvA eka zraddhALu jaina baMdhunA svargavAsathI 11. AdhyAtmika bhajanapada puSpamALA atre jaina saMgha ane A sabhAne Ta paDI che 12. AdhyAtmika prabaMdhAvalI temanA pavitra AtmAne anaMta zAMti prApta thAo . tema paramAtmAnI prArthanA karIe chIe. For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir taiyAra thavA AvyA che mAgazara vadI 10 prakaTa thAze. zrI bRhatkalpasUtra-chaThTho (chello ) bhAga saMpUrNa A pUjaya Agamane pAMcame bhAga prakaTa thayA pachI A chelo vibhAga ghaNA vakhate pragaTa thAya che. A chaThTho bhAga saMpUrNa chapAyA bAda tenI prastAvanA mATe pATaNa, lIMbaDI, khaMbhAta vagere bhaMDArA ane chevaTe jesalameranA prAcIna jaina bhaMDArAnI tADapatrIya, ane hastalikhita prato sAthe rAkhI, mULa, cUrNi, niryukti vagerenA pAThabhedo, pAThAMtara, azuddhio, vagere sAthe pR8, zekeno samanvaya karI te save prate mAMhenI sa" nadhi, mAhitanuM tAraNa karIne A vibhAganI prastAvanAmAM ApavAnuM hovAthI prakaTa thatAM vilaMba thaye che; teTaluM ja nahi paraMtu saMzodhaka sAthe mahAna prayatnavaDe sAkSAra ziromaNi, mahAna saMzodhaka munirAja zrI puNyavijayajI mahArAje mahAmUlI, pramANika, sarva mAhitIpUrNa, suMdara saMkalanApUrvaka taiyAra karela te prastAvano A bhAgamAM ApavAmAM AvI che hAla te presamAM chapAya che te chapAyA bAda, kapaDAnuM majabuta bAIDIMgathI taiyAra karavAmAM Avaze jethI te zrI pArzvanAtha bhagavAnanA janma kalyANaka (poza dazame ) prakaTa thaze. ' graMthanuM saMzodhanakArya ane mahatvapUrNa A prastAvanA viTha tApUrNa rIte kRpALu zrI puNyavijayajI mahArAje taiyAra karelI che je jaina samAja upara je tevo upakAra, nathI je pragaTa thayA bAda vidvAna pUjya AgamavettA munirAje, jainetara vidvAne A graMthanI prazaMsA karyA sivAya raheze nahi teTaluM ja nahi paraMtu bhAvimAM paNa saMpAdaka kRpALu munirAjazrI puNyavijayajI mahArAja mATe, teozrInI apUrva vidvattA mATe tenA paThanapAThana karanArA vidvAna, munirAje AgamanuM yathArtha jJAna dharAvanArA paMDito praza sA karavA sAthe teozrI upara pUjyabhAva pragaTa thayA sivAya raheze nahi ane teozrInI eka uttama paMkitanA vidvAna munIzvara tarIke paNa gaNanA thaze. A graMtha uMcA TakAu lejhara copana ratalI kAgaLA upara, suMdara zAstrI TAIpamAM nirNayasAgara muMbaI presamAM chapAyela che. dhaNo ja hATo bhAga thayela hovAthI temaja sakhta moMdhavArI ane vadhatA jatAM chApakhAnA dareka sAhityanA bhAvo vadhatA jatAM hovAthI A pUjaya Agama graMtha hovAthI ghaNA varSo sudhI TakI zake, sacavAya ane jJAnabhaMDArAnA zaNagArarUpa bane te daSTie ja badhI rIte moTo kharca karI suMdaramAM suMdara tenuM prakAzana karela che. kiMmata rUA. 16) soLa posTeja juduM. lakho zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara, zrI pArzvanAtha prabhu (sacitra) caritra, ( ghaNI thoDI nakala silike che. ) . A zrI pArzvanAtha prabhu caritra sacitra, suMdara, AkarSaka ane AtmakalyANa sAdhanArUM' hovAthI jaina samAjamAM priya thaI paDavAthI, jijJAsu jaina baMdhuo ane bahene A caritra graMtha bheTa maMgAve che, jethI have pachI navA thanArA lAIpha membara baMdhue ane bahenoe rUA. 101) lAIpha membara phInA tathA rUA. 7) zrI pArzvanAtha prabhu caritranA maLI rUA. 108) mekalI Apaze temane (salikamAM haze tyAM sudhI) bheTa ApavAmAM Avaze. kiMmata rUA. 13) tera. For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Rog. No. B. 314 kalikAlasarvajJa zrI hemacaMdrAcArya mahArAjakRta zrI triSaNizlAkA puruSa caritra mULa. (bIjo bhAga-pa' 2, 3, 4.) (zrI ajitanAtha prabhuthI zrI dharmanAtha prabhu sudhI ) traNa parvo sumAre pacAza phormamAM suMdara uMcA lejhara pepara upara suMdara zAstrI TAIpamAM nirNaya sAgara presamAM pratAkrAra tathA zukrAkAre bane sAIjhamAM chapAi taiyAra thayA che, hajI sudhI vadhatI sapta mAMdhavArIne laine suMdara kArya karAvatAM ghaNA heTA kharca thayA che. kiMmata pratAkAra rUA. 10 bukAkAre rU. 8) posTeja juduM. prathama bhAganI juja bukAkAre silike che je jJAnabhaMDAromAM zakhavA jevI che. kiMmata cha rUpIyA pAsTeja alaga, 1 mahAsatI zrI damayaMtI caritra. en (dhaNI thoDI nakala silike rahI che. ) zrI mANikadevasUri viracita mULa uparathI anuvAda, sacitra, pUrvane pU5yAga ane zISanuM mAhabhya satI zrIdamayaMtImAM asAdhAraNa hatuM, e asAdhAraNuM zIlanA prabhAvavaDanA camatkArika aneka prasaMgo, varNana sAthe naLarAjA pratye apUrva patibhakita, pratijJApAlana, te vakhatanI rAjyanIti, satI damayaMtIe vana nivAsanA vakhate, AvatA sukha duHkhe vakhate dhIraja, zAMti rAkhI keTalAye manuSyane dharma pamADela che. tenI bhAvabharI ne temaja puNyazloka naLarAjAnA pUrvanA asAdhAraNa hATA puNyabaMdhanA yoge temanA mAhAgya, mahimA, temanA nAma smaraNathI manuSyane thatA lAbho vagerenuM varNana A graMthamAM ApyuM che. bIjI aMtargata subodhaka kathAo paNa ApavAmAM AvelI che. phAma 39 pAnA 312 suMdara akSaro, suMdara bAIDIMga kavara rekeTa sahita kiMmata rUA. 7-8-0 pATe ja judu'. zrI zreyAMsanAtha jinezvaranuM sacitra caritra. pUrvAcArya zrI mAnatuMgasUrIzvarajI racita zumAre pAMca hajAra uparAMta zloka pramANu saMskRta bhASAmAM racela A anupama kRtinA gujarAtImAM anuvAda (graMtha) chapAya che. UMcA kAgaLa, suMdara gujarAtI TAIpa, sumAre sADAtraNase' uparAMta pAnAo, prAcIna kalAnI daSTie suMdara parikara sAthenA, prabhune phoTA, zAsanadeva sahita prabhuno pheTa, zrI samettazikhara nirvANa pAmyAnA vakhatane, merUparvata janmAbhiSekane, jyAM prabhunA cAra kalyANa thayA che te, siMhapurI nagaranA varNana sahitane ane suMdara kavara jhekeTano ane parama gurUdevazrI AtmArAmajI mahArAjano vagere sarva raMgIna ArTa pepara upara suMdara phoTAo sAthe ane alaMkRta bAIDIMga sAthe pragaTa thaze. A graMthamAM Arthika sahAya ApanAra puNyavaMta bhAgyazALI zrImaMta jaina baheno ke baMdhuono paNa pheTA jIvanacaritra sAthe A caritramAM mApavAmAM Avaze. sukRtanI lakSmIne jJAnahAra jJAnabhakti mATe avazya lAbha koI paNa parama zraddhALu AtmAe khAsa levA jevuM che. jIvanamAM A jJAnabhaktinA prasaMga sukRta lakSmI ane pUrvanA puNyAne ja maLI zake che. A jJAna ane prabhubhaktinA uttama kArya mATe koI puNyaprabhAvakajaina baMdhuonI Arthika sahAyanI jarUra che. yuddha : zAha gulAbacaMda vallabhASa bI mahodaya prinTika presa : dANApITha-bhAvanagara, For Private And Personal Use Only