Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આભીનંદgs
F
EE
1
પુસ્તક ૪૫ મું.
સંવત ૨૦૦૩.
આમ સં', 'પર
અંક ૩ જે.
9 2010
આસો : ઓકટોમ્બર, -
--
20c:
જમmi
સભા
જ જાપાન ભાવનગર,
વાર્ષિક લવાજમ રૂા. ૩-૦-૦ પાસ્ટેજ સહિત
પ્રકાશક-: શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા–ભાવનગર : :
દ
નાક મકા
68 6 ||ITUTUTIFUTUREFEUTIFUTUREFUTUR
For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
8
••.
૫૦
6
મુંબઈ
અ નુ ક્ર મણિ કા. ૧ શ્રી દિવાળી પર્વનું સ્તવન '... ... ... ... ... ... ૨ અજ્ઞાનીને ઉપદેશ ... - ૩ આધ્યાત્મિક આનંદ, ૪ આશાતના
... આ૦ શ્રી વિજયકરતૂરસૂરિજી ૫૧ ૫ વાયરના વળી
... મુનિશ્રી ધુરંધરવિજયજી ૫૬ ૬ યોગમિમાંસા
.. ... સંપા. મુનિશ્રી પુણ્યવિજયજી ૫૮ છ આઝાદ સ્વતંત્ર દીન જૈનોનું કર્તવ્ય (સમાલોચના ) ... ૮ ધર્મ કૌશલ્ય
... મૌક્તિક ૬૧ ૯ આત્મચિંતન
... મુનિશ્રી હેમેન્દ્રસાગરજી મ૦ ૬૫ ૧૦ “ દિપેસવી પર્વની ભાવના ”
મુનિશ્રી લક્ષ્મીસાગરજી મ ૧૧ ભાવનગર સમાચાર (રાજ્ય સ્થાપિત ) શ્રી વસુદેવ હિંડી ગ્રંથ માટે શું કહે છે ? ... ૬૬ ૧૨ વર્તમાન સમાચાર-સાભાર સ્વીકાર ...
- ... સભા ૬૮ આ માસમાં નવા થયેલા માનવંતા સભાસદો ૧ શેઠ મણિલાલ વનમાળીદાસ B, A. સાવરકુંડલાવાળા પેટ્રન * કલકત્તા ૨ શાહ' શેશમલ ફૂલચ ૬
(૧) લાઈફ મેમ્બર સુમેરપુર ૩ શાહ વિનોદચંદ્ર ચંદુલાલ
અમદાવાદ ૪ ઝવેરી બાબુભાઈ પ્રેમચંદ સુરતવાલા ૫ ચોકસી મૂળચંદ મેકમચંદ પાટણવાળા ૬ શાહ ચંદુલાલ ખીમચંદ ૭ શેઠ ઘેલાભાઇ કરમચ દ જૈન લાઇબ્રેરી ૮ શાહ નત્તમદાસ શકરાભાઈ લલ્લુભાઈ
અમદાવાદ ૯ દેશી નાનચંદ મૂળચંદ દેપલાવાળા ૧૦ ઝવેરી શશીકાન્ત બાબુભાઈ ૧૧ શાહ હીરાલાલ મોતીચંદ
કાંદીવલી ૧૨ શ્રી બેટાદ જેન વે. મૂર્તિ પાઠશાલા
| હા. દેસાઈ નરોત્તમદાસ ખીમચંદ ૧૩ શ્રી બુદ્ધિસાગરસૂરિ સ્મારક સંસ્થા
મહેસાણા ૧૪ શાહ સુમતિલાલ સારાભાઈ
અમદાવાદ ૧૫ શાહ વૃજવાલ અમુલખદાસ
ચંદ્રનગર ૧૬ શ્રી નિત્યવિજય મણિ જીવન જૈન લાયબ્રેરી હા, સેક્રેટરી શેઠ મણિલાલ વનમાળીદાસ (1)
કલકત્તા ૧૭ મહેતા મનસુખલાલ તારાચંદ (૧).
મુંબઈ ' હવે પછી થનારા નવા પ્રથમ વર્ગના લાઈફ મેમ્બરને સૂચના.
આસો વદી ૩૦ સુધીમાં રૂા. ૧૦૧) આપી નવા થનારા માનવંતા લાઈફ મેમ્બરને શ્રી સંધપતિ ચરિત્ર રૂા. ૬. તથા શ્રી મહાવીર યુગની મહાદેવીઓ રૂા. ૩ાા એ બે ગ્રંથ ભેટ આપવામાં આવશે અને તે પછી પ્રગટ થતાં દરેક ગ્રંથે ભેટ આપવામાં આવશે. પરંતુ તે મુદત બાદ આ બે ગ્રંથે ભેટ મળી શકશે નહિં. અને ત્યાર પછી સં, ૨૦૦૪ માગશર વદી ૩૦ સુધીમાં રૂા. ૧૦૧) એકસે એક આ આ સભામાં નવા થનારા માનવતા લાઈફ મેમ્બરને જ હવે પછી પાશ માસમાં પ્રગટ થનાર શ્રી
વીલે પાલે
2222222@@
બાટાદ
For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ સભાના માનવતા પેટ્રન સાહેબ4
469
તe ,
BOOOOOOOOOOOOOOOOO
OOooooooooooooooooooooooo
શ્રીયુત મણીલાલ વનમાળીદાસ શેઠ બી, એ.
goo
: -
06
શ્રી મહાદયા પ્રેસ-ક્ષાવનગ૨.
For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
SINESISTANT STUFFETYFUTUREF==
BHUFFERIFEDERE શેઠશ્રી મણિલાલ વનમાલીદાસ B. A. નું
સંક્ષિપ્ત જીવનવૃત્તાંત.
UFUTUBE BSNLEUR EFFIFGFJF JFIFSIRITUTIFUT
ભાવનગર રાજ્યના સુપ્રસિદ્ધ કુંડલા શહેરમાં વીશાશ્રીમાળી સંસકારી જૈન કુટુંબમાં શેઠ વનમાલીદાસ જેરામને ત્યાં શ્રીયુત મણિલાલભાઈના સં. ૧૮૫૮ ના ભાદરવા શુદી ૭ તા. ૯-૯-૧૯૦૨ ના રોજ જન્મ થયો હતો. પરંપરાથી ચાલી આવતી શેઠાઈ તથા જૈન સંસ્કાર તો મણિભાઈને પ્રથમથી જ વારસામાં મળ્યા હતા. પૂજ્ય પિતા શેઠ વનમાલીદાસ ભાવનગર રાજયની નોકરી કરતા હતા. તેમના પિતાશ્રી વનમાલીદાસ મણિલાલભાઇને લધુવયમાં મુકી સદૂગત થયા હતા. ભાઈશ્રી મણિલાલે લધુ વયમાંથી જ કુલશિક્ષણ સાથે જ ધાર્મિક શિક્ષણ લેવું શરૂ કર્યું હતું. છેવટે બી. એ. ની પરીક્ષા પસાર કરી ગ્રેજ્યુ : એટ પણ થયા હતા. ભાવનગર જૈન બોર્ડિંગમાં વિદ્યાભ્યાસ કરતા તે દરમ્યાન સાથેના અન્ય વિદ્યાર્થીઓ સાથે સારા સંપર્ક માં હાવાથી સુપ્રોટે-હુ-ટ થઈ, રહ્યા ત્યાં સુધી વ્યવસ્થા પણ સાચવી રહ્યા હતા. તેમના વડિલ ઇ-હેન શ્રીમતી સુરજ મહેનના પણ ધમનાં ઉચ્ચ સંસ્કાર સાથે ખધુ પ્રેમ અવિચ્છિન્ન હોવાથી ભાઈ મણિલાલને બંને પ્રકારના શિક્ષણ માં ઉત્સાહ ઘેરી વધુ સંસ્કારી બનાવ્યા હતા. સુશીલ સૂરજ બહેન ભાવનગરના અગ્રગણ્ય જૈન ગૃહસ્થ અને મુંબઈના કાપડના સુપ્રસિદ્ધ વ્યાપારી અને અનેક જૈન બંધુઓને શિક્ષણ માટે બતાવેલી ઉમદા સખાવતા માટે પ્રસિદ્ધ થયેલા શેઠ સાહેબ નરોત્તમદાસ ભાણજીના સુપની હતા. જેમ સૂરજ બહેન સરકારી, સરલ સ્વભાવી, ધર્મ પ્રત્યે દઢ શ્રદ્ધાળુ હતા, તેવા જ મણિલાલભાઈ હોવાથી બંધુ ભંગનીની અવિરત પ્રેમપાત્ર જોડી હતી.
શ્રીયુત મણિલાલભાઇ પૂર્વ પુણ્ય અને વંશપરંપરાગત સકારાવડે ધમ" ઉપર દૃઢ અઠ્ઠાવાળા હોવાથી બાળવયથી વ્યાખ્યાનશ્રવણ, યાત્રા, તપશ્ચર્યા, વગેરે ઉપર પ્રેમ હતા અને એ દઢીભૂત થવામાં આચાર્ય શ્રી વિજયરામચંદ્રસૂરિ તથા તેમના વિદ્વાન શિષ્ય મુનિરાજ શ્રી કનકવિજયજી, શ્રી મુક્તિવિજયજી તથા શ્રી ભાનુવિજયજી મહારાજના સં'પર્ક થતાં તેમના આત્મા માટે લાભદાયક નીવડ્યો હતો, જેથી આત્મ કલ્યાણ સાધવા પ્રેરાયા અને પેતાના જીવનમાં વહ્ન માન તપની ઓળી ૧૮ વિધિપૂર્વક કરી, અને હાલ શ્રી વીશસ્થાનકની ૧૬ મી ઓળી વિધિ-વિધાનપૂર્વક શરૂ છે.
મા સંવત ૧૯ ૯૮ માં શ્રી શત્રુંજયમાં ચાતુર્માસ રહી સં', ૧૯૯૯ માં નવાણું યાત્રા કરી હતી.
સ'. ૧૯૯૭ ની સાલમાં પોતાના પૂજય સદ્દગત સસરા વારૈયા ધરમશી ઝવેરભાઈ ( જેમણે પોતાની હૈયાતિમાં શહેર ભાવનગરમાં જૈન ભોજનશાળાને જન્મ આપી અનેક SIEST BENEFITSEIT
BBEIRST TIMESTERERSTER
UFIFSFSFEREE IFSFUTUREFUGU
IFIFIFIFSFUFIFIFSFSFSFUFIFSFSFSF,
UELZUCUSUS
UGUESE
finST
SH
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
STEFITSHETH
UFFSTUFIFGFIRSTITUTUTIFIRSTUFBn
જૈન યાત્રાળુઓ અને અશક્ત જૈન બંધુઓના આશીર્વાદ મેળવ્યા છે, તેમના સ્મરણાર્થે તેમના ધર્મ પત્ની અંબા બહેન ત્રાપજથી છરી પાલતા સધ લઈ શ્રી શત્રુ" જય ગયા હતા. જેમાં ભાઈ મણિલાલે આગેવાનીભર્યો ભાગ લીધેલ હતો, અને છેવટે તેમના ધર્મ પત્ની સૌભાગ્યબહેન સાથે વિધિપૂર્વક ઇંદ્રમોળ-તીર્થ માળ પહેરી હતી. | કુંડલાના જૈન મંદિર માં સં. ૧૯૯૭ માં પ્રભુ પ્રતિમાને બિરાજમાન કર્યા હતા. તેમજ રૂા. ૧૦૦૦) કે ડલા સાર્વજનિક ધર્મશાળામાં, રૂા. ૧૦ ૦૧) મહેસાણા જ્ઞાનસમિતિને પ્રચાર કાર્ય માટે, શ્રીભાવનગર જૈન ભેજનશાળામાં રૂા. ૨ ૫૧, મુંબઈ આયબીલશાળા રૂા. ૨૫૧) અને ચાલુ વર્ષ માં પાલીતાણામાં રસોડુ રાખી રૂા. ૩ ૦ ૦ ૦) ના ખર્ચ કર્યો હતો. અને લગભગ પાંચ વર્ષ થયા શ્રીયુત મણિભાઈ દર માસે ત્રણસેહ રૂપીયા આત્મકલ્યાણ માટે ખરચે છે.
| ગ્રેજ્યુએટ થયા પછી વ્યાપારી લાઈનમાં જોડાતાં પ્રથમ સને ૧૯૩૩ થી ૧૯૪૧ સુધી જાપાનીસ પેઢી મીટસુબીશી શેલજા કેશીના મેનેજર તરીકે મુંબઈમાં કાર્ય કરતા હતા, ત્યારબાદ કલકત્તામાં ગવનમેન્ટ કન્ટ્રોલ સ્ટાકીસ્ટ તરીકે લોખડનું બીઝનેસ કરે છે. | ધર્મશ્રદ્ધા, પૂર્વ પુણ્ય, બુદ્ધિચાતુય અને કુશળ વ્યાપારી હોઈ આર્થિક સંપત્તિ વધવા સાથે ધર્મશ્રદ્ધા વધતાં મળેલી સુકૃત લક્ષ્મીને નિરંતર સદ્વ્યય કયે જાય છે.
પેતાના પ્રિય ભગિનીના સ્વર્ગવાસ થયાં છતાં તેમના પ્રત્યેનો પ્રેમ અને માયાળુ પણાનું" અદા કરવા સ્ત્રી ઉપયોગી ગ્રંથ મહા સતી શ્રી દમયંતી ચરિત્ર પ્રકટ કરવા આ સભાને એક સારી રકમ સુપ્રત કરી જ્ઞાનભક્તિ કરી છે,
' આવા સંસ્કારી, શ્રદ્ધાળુ, કુશળ વ્યાપારી, ઉચ્ચ શિક્ષણ પામેલા ઉદાર નરરત્ન શ્રી મણિલાલભાઈ પણ આ સભાની કાર્ય વ્યવસ્થા, દેવ, ગુરુ, જ્ઞાન ભક્તિ, સાહિત્ય સેવા જોઈ તેને પણ ન ભૂલતા આ સભાના માનવંતા પેટ્રન પણ થયા છે, જેથી આવા પુરુષો આવુ’ ઉચ્ચ પદ સંભાનું સ્વીકારવાથી એક ધમ ઉદાર, પુણ્યશાલી પુરૂષની વૃદ્ધિ થવાથી સભાની પ્રતિષ્ઠા વધતાં ગૌરવની પણ વૃદ્ધિ થતાં આ સભા તેમનો આભાર માનવા સાથે પાતાનો આનંદ વ્યક્ત કરે છે.
બધુ શ્રી મણિલાલ દીર્ધાયુ થાઓ અને ધાર્મિક, શારીરિક, આર્થિક સંપત્તિ વિશેષ વિશેષ પ્રાપ્ત કરી આત્મ કલ્યાણ સાધી એમ પરમાત્માની પ્રાર્થના કરીએ છીએ.
BESTURBHURABHIJESAIFURIFUGUEST
IિFUિTUREFEREFUESTITUTEFF BHURSE
SHRUSTIFFERTISEMESTE SHRISTITUT
LSLS LLS LLLLLLLLLL ENTEIT JEETSTSTEST
ETS FIRST
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
... પ્રકાશક –શ્રી જૈન આત્માનંદ સભા-ભાવનગર ••
વીર સં. ૨૪૭૩. વિક્રમ સં. ૨૦૦૩.
આશ્વિન :: ઇ. સ. ૧૯૪૭ એકબર :: -
પુસ્તક ૪૫ મું.
અંક ૩ જે.
URULUCUCLEUCLEUCU
UÇUCUCLEUCUCUC
:תכתבתברכתבתכתבתב
શ્રી દિવાલી પર્વનું સ્તવન.
בחבובתכתבתכתבותברכתכתבותבתם
(રાગ-ઘરઘરમેં દિવાલી, મેરે ઘરમેં અંધેરા.) હે ભવિયા! ભજે વીરને, ઉમંગે રંગે આજે, જગ દિલમાં દિવાલી છે, આજે હરખે સે ગાજે (ટેક) શિવપદ જે રાતમાં પામ્યા, શ્રી વીર જિણુંદ રે, શુભ કેવળી વળી વિવે, ગૌતમ મુણાંદ રે; રત્નતણું દીપમાલાથકી રાત તે રાજે, જગ દિલમાં દિવાલી છે, આજે હરખે સૌ ગાજે. વીરરૂપી ભાવ દીવે, ભરતક્ષેત્રથકી ગયે, જેથી દ્રવ્ય દિવાલીથી, ઉદ્યોત વિષે થયે; જમ્મુ દિવાલી પર્વ ત્યારે સારા સમાજે,
જગ દિલમાં દિવાલી છે, આજે હરખે સૈ ગાજે. વિભુ શ્રી વીર મુક્તિનું, અનેખું પર્વ રાજે; વંદન હો હઝારો તે, દેવાધિદેવને આજે દક્ષ કહે આત્મલક્ષ્મી, વિસ્તારને કાજે, જગ દિલમાં દિવાલી છે, આજે હરખે સૌ ગાજે. (૩)
મુનિરાજશ્રી દક્ષવિજયજી. ELELSLSLSLSLSLSLSLLLLLLLSLLLSLSLSLSLSLSLSUS
SUCL
Il
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અજ્ઞાનીને ઉપદેશ.
(પ.). અજ્ઞાની તારા મનમાં તું જેને વિચારી, નહિ તે તું પસ્તાશે પૂરો, ગઈ કાં બુદ્ધિ તારી રે. અજ્ઞાની પાપતણું તેં કરીયા ભેગા પુંજ અતિશય ભારી, તે અંતે ડુબાવી દેશે રહેશે ન સાન કંઈ તારી રે? અજ્ઞાની આંખ ખોલી જે તું કે વિષમ કાળ આ આ, અન્ન વસ્ત્રને સારુ ફાંફાં માર્યા પણ ના ફાળે રે. અજ્ઞાની હજુએ સમજી મનમાં જે તું પાપ કરતાં પાછું, જૂઠાણું છોડીને ભાઈ ગ્રહણ કરી લે સાચું છે. અજ્ઞાની કામ ક્રોધ લેભાદિ શત્રુને મિત્રે તે માન્યા, નાંખી દેશે અંધ કુપ તે તેના ભેદ ન જાણ્યા રે. અજ્ઞાની, દીન કંઠ છુરી ફેરવતાં દયા ન તુજને આવી, ધન મદમાં તે કંઈ ન વિચાર્યું શું થાશે તુજ ભાવી રે. અજ્ઞાની જ્ઞાનચક્ષુ ખેલી નિજ હૃદયે આત્મા નીરખી લેજે, તારું ભાવી તે જ સુધરશે આટલું માની લેજે રે. અજ્ઞાની
રચયિતા–વિંદલાલ કકલદાસ પરીખ,
આધ્યાત્મિક આનંદ. દુનિયામહીં વાતો ઘણી ચર્ચાથકી સમજાય ના, ચર્ચા બહુ કરવા છતાં પાર કઈ પમાય ના લાડુ અને મિષ્ટાન્નની વાત કર્યોથી શું વળે? વાત કરો મોટી ભલે, પણ સ્વાદ શું તેથી મળે? એવી રીતે અધ્યાત્મની ચર્ચા કર્યેથી શું વળે? અધ્યાત્મને આનંદ કે ચર્ચા કર્યેથી ના મળે, અધ્યાત્મના આનંદને વાણી વર્ણવી ના શકે. અધ્યાત્મને આનંદ માણે તે જ તે જાણી શકે, અધ્યાત્મમય જીવન જીવે અધ્યાત્મસુખને જાણવા અધ્યાત્મમય જીવન જીવે અધ્યાત્મસુખને જાણવા.
અનંતરાય જાદવજી શાહ
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
QLRRRRRR આશાતના
L
Leveveveveveveve
תבתבתבתבתבע
લેખકઃ—આચાર્ય શ્રી વિજયકસ્તૂરસૂરિજી મહારાજ.
સંસારમાં ગુણુને લઇને ગુણીતુ બહુમાન કરવામાં આવે છે. તેમાં માહનીયના ક્ષય-ક્ષયાપશમ કે ઉપશમથી પ્રગટ થતાં આત્મિક ગુણ્ણા જ તાત્ત્વિક દ્રષ્ટિથી ગુણુ કહી શકાય છે. તે સિવાય માત્ર જ્ઞાનાવરણીયના ક્ષાપશમથી કે અન્ય ફાઇ કર્મોના ક્ષયાપશમ કે પુન્ય પ્રકૃતિના ઉદયથી કહેવાતા વિદ્વત્તા આદિ ગુણા તાત્ત્વિક નથી; કારણ કે માહનીયના ઉપશમ વગરના કહેવાતા ગુણાના આત્મિક વિકાસરૂપ લાભ મળી શકતા નથી, તેમજ અધ્યવસાયની શુદ્ધિ થતી નથી. જ્યાં સુધી કાઇ પણ વસ્તુમાં પેાતાને ગુણુ પ્રગટે નહિં ત્યાં સુધી વ્યવહારમાં તે વસ્તુનુ' બહુમાન થતું નથી. વસ્તુને ગુણુ પ્રગટ થયા પછી જ તેનુ બહુમાન તથા આદર થાય છે. વૃક્ષાના પુષ્પા ખીલે છે અને ચામેર સુવાસ ફેલાય છે ત્યારે ભ્રમરા-ભમરી ખેંચાઇને
વિવેકી માનવીએ ઉચિત આત્માનુ ઉચિત જાળવવું જોઇએ, પણ મિથ્યાભિમાનના નશામાં અજ્ઞાનતાથી ઉચ્ચ કોટિના મહાન પુરુષાની અવગણના ન કરવી જોઇએ. ક્ષાયિક-ક્ષાયેાપ મિક કે પશ્િમક ભાવે આત્મિક ગુણના વિકાસી આત્મા ઉપર પૂજ્ય બુદ્ધિ રાખીને તેમના ગુણ્ણાનું વારંવાર સ્મરણ કરવુ જોઇએ, તથા એવા પુરુષાનું નામ સાંભળતાની સાથે જ મસ્તક નમી પડવુ જોઈએ, તેમની અથવા તેા તેમની પ્રતિમા સમક્ષ તેમને મેલેા જળવાય તેમ વર્તવું અને તેમની મર્યાદા જાળવવી. તેમનું અપમાન કે અનાદર થાય તેવી કોઇપણું પ્રકારની પ્રવૃત્તિ તેમની સમક્ષ આદરવી નહિં હૂં જેમના સમક્ષ છું તે કાણું છે ? કઇ કાટિના છે ? અને હું કાણુ છું ? મારામાં અને એમનામાં શું અંતર છે.? ઇત્યાદિ વિચારપૂર્વક વર્તવું
an
તેમજ મધુ
આવે છે અને તેની સેવા કરે ગ્રહણ કરે છે. સાા પાષાણ પડ્યો હાય છે ત્યારે તેની ઉપર સહુ કોઇ બેસે છે અને પગ મૂકીને ઊભા પણ રહે છે, પરંતુ જ્યારે તે ઘડાઈને પૂજ્ય પુરુષની આકૃતિમાં પરિણમે છે ત્યારે બહુમાન કરવામાં આવે છે અને પૂજ્ય બુદ્ધિથી નમન તથા પૂજન કરવામાં આવે છે; તેવી જ રીતે આત્માના ગુણા પ્રગટ થતા નથી ત્યાં સુધી સંસારમાં રખડે છે અને જ્યાં ત્યાં તેનું અપમાન તથા અનાદર થાય છે પણ જ્યારે સમ્યગ્દર્શનાદિ ગુણ્ણાના વિકાસ થાય છે ત્યારે ગુણજ્ઞ-ગુણગ્રાહી માનવીએ આત્માની ઉપાસના કરીને ગુણેા મેળવવાની ચાહના રાખે છે. તેથી તેનુ ઘણું જ માન જાળવે છે. જે તે તરફ્ બેદરકાર રહીને અજ્ઞાનતાથી અપમાન કરે છે તેએ ગુણા મેળવી શકતા નથી અને ઊલટા અપરાધી મનવાથી ઉભય લેાકમાં આપત્તિ કવિપત્તિના આશ્રિત બને છે, જ્યાં જાય છે ત્યાં અપમાન–અનાદર તથા તિરસ્કાર જ મેળવે છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
સર્વોચ્ચ કોટીના આત્માએ કે જેમણે સંપૂર્ણ વીતરાગ દશા પ્રાપ્ત કરી છે તેમનુ મહુમાન જાળવી તેમની આજ્ઞા પ્રમાણે વનાર વીતરાગ બની શકે છે અને પેાતાના આત્માના વિકાસ સાધી શકે છે, પણ વીતરાગની સમક્ષ રાગ-દ્વેષનું વર્તન કરનાર પ્રભુના અપરાધી અને છે. વીતરાગની પ્રતિમા વીતરાગ સદશ હાવાથી વીતરાગ જેટલું જ તેનુ માન જાળવવું જોઇએ. વીતરાગના ગુણાનું બહુમાન કરવા અવગુણવાળી પ્રવૃત્તિ ન આદરવી જોઇએ છતાં જે તે તરફ દુર્લક્ષ્ય રાખે છે અને કષાય– વિષયવાળી પ્રવૃત્તિ આદરે છે તે પ્રભુની આશાતના કરે છે, અર્થાત્ તેવી પ્રવૃત્તિથી
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
પર
www.kobatirth.org
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ :
સંસારમાં માનવી માત્રને કુદરતે વેચવાને માટે માન આપેલું છે, તે હલકી કિંમતનું તથા ભારે કિંમતનું પણ હાય છે. જેઆ સારા શ્રીમંત હાય છે તે બહુ મૂલ્યવાળુ માન ખરીદે છે અને જે સાધારણ સ્થિતિના હાય છે તે અલ્પ મૂલ્યવાળું ખરીદે છે. અને તદ્દન કંગાળ અથવા તા ધન-સંપત્તિથી વેગળા રહેમાઠીનારા માન આપીને માન મેળવે છે. તાત્પર્ય કે સસારમાં મધ્યમ તથા તેનાથી નીચી કાટીના માનવીઓમાંથી ભાગ્યે જ કાઇ એવા હશે કે જેને માનની ભૂખ નહિં હાય, માનની ભૂખ મટાડવાને માટે કેટલાકની પાસે ઝવેરાત જેવી જપ-તપ તથા ત્યાગ આદિ અમૂલ્ય વસ્તુએ હાય છે કે જેની કિંમત જ આંકી શકાય નહિં. તેના વ્યય કરીને ચિંતામણી આપીને કાચ ખરીદવાની જેમ–માન ખરીદીને ઘણા જ સતેાષ માને છે. જે વ્યક્તિએ અજ્ઞાની જનતાની પાસેથી પુષ્કળ પ્રમાણમાં માન મેળવ્યું હાય છે તેવાઓનું આપેલું માન ઘણું જ કિમતી ગણાય છે, અને તેનાથી ઇતરનુ` માન થાડી કિંમતવાળું ગણાય છે. માનની ભૂખવાળાને હંમેશાં જેમને કહેવાતા શ્રીમંતા તથા વિદ્વાના બહુ માનતા હેાય તેવાએના માનના પાનની ઘણી જ ચાહના રહે છે અને તેથી તેને મેળવવાને છૂટથી ધન સં૫ત્તિને તથા સાચી આત્મિક સ ંપત્તિ મેળવવાને સંઘરી રાખેલા જપ-તપ-ત્યાગ આદિના વ્યય કરતાં અચકાતા નથી.
પેાતાના આત્માને અધગતિના અધિકારી મનાવે છે, એટલે તે પ્રભુની આશાતના નથી કરતા, કારણ કે પ્રભુની આશાતના થઇ શકતી નથી પણ પેાતાના આત્માની આશાતના કરે છે. જે પાતાના આત્માની આશાતના ટાળે છે તે જ પ્રભુની આજ્ઞા પાળે છે. અર્થાત્ પ્રભુની સાથે ઉચિતપણે વતીને પ્રભુનું બહુમાન કરે છે અને તેથી આત્મા અપરાધી ન બનવાથી ગતિની યાતનાઓથી બચી જાય છે, માટે આશાતનાના અર્થ જ એ થાય છે કે સર્વોચ્ચ કેાટીના પવિત્ર પુરુષાના આગળ મન-વચન-કાયાને અપવિત્ર વ્યાપારમાં વર્તાવીને આત્માને અસહ્ય યાતનાઓને ભાગી ન મનાવવા, માટે પવિત્ર પુરુષાના સમક્ષ તે પવિત્ર જ વ્યાપારા જોઇએ કે જેથી આત્મા પવિત્ર બનીને સર્વ દુ:ખાથી મુક્ત થઈ જાય.
આશાતના અને અપમાન બંનેમાં કાંઇક અંશે સાદસ્યતા રહેલી છે. સર્વોચ્ચ કોટીના આત્માઓની સાથે અનુચિત વર્તન આચરવુ. તે આશાતના અને મધ્યમ કેાટીના આત્માઓની સાથે ઉદ્ધૃતપણે વર્તવું તે અપમાન કહેવાય છે જે આત્માઓમાંથી માન સ`થા ખસી ગયું છે અર્થાત્ જેમના કષાય ક્ષય થઈ ગયા છે તેમનુ અપમાન થઈ શકતું જ નથી. કષાયેાને લઇને જ માન તથા અપમાનને અવકાશ છે, પણ જ્યાં સમગ્ર મેાહના ઉપશમ કે ક્ષય થઇ ગયા હાય ત્યાં માન કે અપમાન જેવું કશુંય હેતું નથી. જે આત્મા જેટલે અંશે અજ્ઞાનતા ટાળીને વિકાસ મેળવે છે તેટલે અંશે તે આત્મા માન-અપ-લે માનથી મુકાય છે. જે જીવા અહુતાના આશ્રિત હાય છે તેમને માનની ઘણી જ ભૂખ હાવાથી જ્યાં ત્યાં માનની ભીખ માગતા ક્રૂ છે, જો તેમની પાસે પૈસાની સારી સગવડ હાય તા હજારા ખરચીને તુચ્છ સ્વાથી હલકા માણસા પાસેથી પણ માન ખરીદીને સ ંતાષ માને છે.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ પ્રમાણે માનના ઉપાસક માનવીઓને અજ્ઞાની જનતાના માન વગરની સમ્યગદનાદિની પ્રાપ્તિ થતી હાય તા તેના અનાદર કરીને માન મેળવવા માટે જ આતુર રહે છે; કારણ કે પુદ્ગલાનંદી-વિષયાસક્તને લાકાત્તર કરતાં લૌકિક માન અત્યંત પ્રિય હાય છે. એટલા માટે જ તેને શુભ કર્મોના ઉદયથી મળેલી લેાકેાત્તર માન મેળવવાની સાધન
માન
અને
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આશાતના
૫૩
સામગ્રીને તુચ્છ સમજીને વિકાસના બાધક બદલો વાળવાની માન્યતાથી પ્રાય સંતોષ અજ્ઞાનીઓને આકષી તેમનું માન મેળ- માને છે, કારણ કે સામેને માણસ પણ તેમના વવાના પ્રયાસો કરે છે, અને તેમની પાસેથી જેવો જ હોવાથી તેને અપમાનથી થયેલું દુઃખ વિષયપષક ખાન-પાન તથા માન મેળવીને જોઈને શાંતિ મેળવે છે. પરમ સંતોષ માને છે અને પોતે કૃતકૃત્ય સંસારમાં એક આત્મા જ સન્માનનો અધિસમજે છે, જો કે આવા માનવીઓ લેકેર કરી છે કે જેનું દેહાદિની જેમ અપમાન થઈ માન મેળવવાને બહારથી ડાળ તો કરે શકતું જ નથી. છતાં તે જ્યાં સુધી મેહના છે છતાં તેમાં તેમની શ્રદ્ધા ન હોવાથી તેની તાબે રહીને માન કષાયનું બહુમાન કરે ત્યાં પ્રવૃત્તિ પ્રત્યે બહુમાન હેતું નથી. તેઓ જે સુધી તે અપમાનથી મુકાતો નથી, કારણ કે બહારનો દેખાવ કરે છે તે કેવળ લૈકિક તે માનની શિખવણીથી પિતાનું અપમાન માને માન મેળવવાની ખાતર જ હોય છે. લેકિક છે. દેહ તથા તેની કુત્રિમતાને પિતાનાથી માનને તુચ્છ સમજીને તેની ઉપેક્ષા કરનાર અભિન્ન માને છે. જો કે તે માનવીઓને મરતા લેકેસર માનના ઉપાસકે ઉચ્ચ કોટીના હાવાથી નિર્જિવ કલેવર-દેહથી પિતે જાણે તે છે કે તેમને અપમાન નડતું નથી પણ તેમનું અપ- દેહ અને જીવ બે જુદી વસ્તુ છે તે ચે અનાદિ માન કરનારનું જ અપમાન થાય છે, કારણ કે કાળની અજ્ઞાનતાને લઈને દેહમાં દાયિક ભાવે લેકર માનના ઉપાસક તેમને કહેવામાં આવે થવાવાળા કર્મના વિકાસને પોતાના માને છે. છે કે જેમને દેહાધ્યાસ છૂટવાથી બહિરાત્મ પિતાની જ્ઞાન-દર્શન-જીવન તથા ચારિત્રાદિ દશા ટળીને અંતરાત્મ દશા પ્રાપ્ત થઈ છે, અને સાચી સંપત્તિના ભેગે પણ દેહનું બહુમાન જેઓ દેહાદિની ગેરવતાને તુચ્છ સમજે છે, કરાવે છે અને પોતે સર્વસ્વ મળી ગયા જેટલે માટે તેમને દેહ તથા કૃત્રિમ નામના બહુમાનની આનંદ મનાવે છે, માટે ખરું જોતાં તે જીવ જરાય અસર થતી નથી એટલે અપમાનની જ્યાં સુધી સાચું જાણીને સાચી શ્રદ્ધા રાખતા પણ અસર હતી નથી, પરંતુ લૌકિક માનને નથી ત્યાં સુધી પોતે જ પોતાનું અપમાન કરે પ્રધાનતા આપનારાઓમાં તીવ્ર દેહાધ્યાસ રહે છે. સાચું ન સમજનાર અજ્ઞાની જીવ માનને હોવાથી તેમને અપમાનની ઘણી જ અસર અપમાન અને અપમાનને માન સમજે છે. જે થાય છે, કારણ કે તેમણે પોતે માની રાખેલી વસ્તુ જે ગુણધર્મવાળી તેને ગુણધર્મથી માન આપવાની પદ્ધતિથી વિપરીત પણે તેમની ઓળખવાથી તથા કહેવાથી તે વસ્તુનું બહુમાન સાથે વર્તનાર ઉપર અપમાન કરવાની માન્યતા કર્યું કહેવાય છે અને તેનાથી વિપરીત ગુણહોવાથી પિતાનું અપમાન થયું છે એમ માનીને ધર્મવાળી માનવી તે અપમાન કરવા બરોબર ઘણું જ દુખ ઉપજાવે છે, માટે જ તેમનું છે. પગલિક વસ્તુઓમાં આનંદ તથા સુખ અપમાન થાય છે. કષાય મોહને કેદી અને માનનાર, જડાત્મક વસ્તુઓ પોતાની હવા લકત્તર માનની અવજ્ઞા કરીને લોકિક માનના છતાં પણ પોતાની માનનાર, દેહાદિની પુષ્ટિલાલચને બીજાની પ્રવૃત્તિ અપમાનવાળી લાગ- સેવા તથા તેના બહુમાનને પિતાનું જ માનવાથી ખેદ-ઉદ્વેગ તથા દ્વેષને આશ્રય આપે છે, નાર અને જડાત્મક વસ્તુ ક્ષણભંગુર હોવાથી એટલે તેનું અપમાન અવશ્ય થાય છે, અને તેનો નાશ થતાં પિતાનું મોટું નુકશાન સમતેથી તે અપમાન કરનારનું અપમાન કરીને અને અત્યંત દુઃખ મનાવનાર આત્મા અજ્ઞાન
For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૫૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાર:
તાથી પિતે જ પિતાનું અપમાન કરે છે, વ્યવહારથી તેની પ્રવૃતિને અપમાન તરીકે ગણે કારણ કે આત્માની આવા પ્રકારની સ્થિતિ ન છે. છતાં તેથી ગુણીનું અપમાન થતું નથી. હોય છતાં પણ તેના માટે આવી માન્યતા અર્થાત્ ગુણીના ગુણને કઈ પણ પ્રકારને ધારણ કરવી તે આત્માની ઉપર મિથ્યા આરેપ બાધ નડતો નથી તેમજ ગુણ નષ્ટ થતા નથી, મૂકીને તેનું અપમાન કરવા જેવું છે. જે માણસ તેથી જે અનુચિત વર્તન-આશાતના કરનાર બીજનું અપમાન કરે છે તેઓ પણ આવી જ અજ્ઞાનતાના દેષને લઈને પોતાની અનુચિત રીતે અજ્ઞાનતાથી અછતા અવગુણેને આરોપ પ્રવૃત્તિનું માઠું ફળ મેળવે છે. ઉચ્ચ કેટીના કરીને બીજાને હલકા બનાવે છે, માટે તાત્વિક મહાપુરુષ કે જેમણે કાંઈક અંશે આત્મવિકાસ દષ્ટિથી વિચાર કરીએ તો જ્યાં સુધી આત્મા મેળવ્યા છે એવા સમભાવી શાંત અંતરાત્મ પિતે જ પોતાનું અપમાન કરવાથી નિવૃત્ત દશામાં વિચરતા પ્રભુના માર્ગના અનુયાયી નહિ થાય ત્યાં સુધી તેનું અપમાન થવાનું. આત્માઓની અવજ્ઞા કરવી તથા તિરસ્કાર
જ્યારે તે પિતાનું બહુ સન્માન કરવાની જાગૃતિ કરીને તેમના સમક્ષમાં રાગ-દ્વેષની સૂચક લાવશે ત્યારે જ તે સંસારી જીવોના અપ- પ્રવૃત્તિઓ આદરવી તે તેમનું અપમાન કરવા માનથી મુક્ત થઈને પ્રાણી માત્રના સાચા જેવું છે, કારણ કે આવાવર્તનવાળાની બુદ્ધિમાં સન્માનનું પાત્ર બનશે.
અપમાન કરવાની ભાવના હોય છે અથવા તે આવી રીતે પગલાનંદી વસ્તસ્વરૂપથી ઉચિતનું યોગ્ય માન જાળવવાની કાળજી વગઅણજાણ છો આપસમાં પરસ્પર નક્કી કરી ૨ના હોય છે. એટલે બાહ્ય દષ્ટિથી અપમાન રાખેલી વર્તવાની પદ્ધતિને માન તથા અપ- જેવું લાગે પણ મહાપુરુષનું અપમાન થતું જ માન તરીકે ઓળખે છે. માનવીઓની સમજણ નથી, કારણ કે મહાપુરુષ કોઈ પણ જીવ અનેક પ્રકારની ભિન્ન ભિન્ન હોવાથી માન તથા પોતાની પ્રકૃતિ પ્રમાણે વર્તે તેથી પિતાનું અપમાન મેળવવાની પદ્ધતિ પણ અનેક પ્રકા- અપમાન સમજતા જ નથી અને તેથી સમ્યગ રની ભિન્ન ભિન્ન હોય છે. દેશકાલને અનસ- જ્ઞાનને લઈને તેમને કષાય કનડી શકતા નથી. રીને પણ તેમાં ભિન્નતા રહેલી હોય છે તેમજ પરંતુ અપમાન બુદ્ધિથી તથા ઉચિત વર્તનની તેમાં કાળને અનુસરીને તે પદ્ધતિમાં પણ બેદરકારીથી અપમાન કરનારનું ઉભયેલેકમાં પરિવર્તન થતું દષ્ટિગોચર થાય છે. ત્યારે અહિત થાય છે. વસ્તુને વસ્તુ રૂપે ઓળખનાર જ્ઞાની પુરુષોમાં મધ્યમ કોટીના માનવીઓ કે જેમણે ઉચ્ચ માન આપવાની પદ્ધતિ એક જ પ્રકારની હોય કેટીના મહાપુરુષોના પ્રમાણમાં ગુણ મેળવ્યા છે. જો કે ગુણેની તારતમ્યતાને લઈને તેમાં નથી પણ તે ગુણોની સૂચક બહારથી માત્ર કાંઈક અંશે ભિન્નતા હોય છે, પણ તે ભાવમાં પ્રવૃત્તિ આદરેલી હોય છે એવાઓ જે મહાહોય છે. જ્ઞાની પુરુષ આત્મદષ્ટિ હોવાથી ત્યાં પુરુષોને ઉચિત માન મેળવીને રાજી થાય અપમાનને તે અવકાશ હોતો નથી. વસ્તુ અથવા માન મેળવવા પ્રયાસ કરે તો તેઓ તત્વમાં અણજાણુ છ વસ્તુના ગુણોથી અન- મહાપુરુષોનું-અપમાન આશાતના કરીને પોતે ભિન્ન હોવાથી કે ગુણી આત્માની સાથે વાણી, પણ અપમાનિત થાય છે. અર્થાત ગુણ વગર વિચાર તથા વર્તનની ઉચિતતા જાળવી શકતા પણ ગુણપણાનું માન મેળવી ગર્વથી પુલક્તિ નથી જેથી કરીને જોનાર અણજાણ વ્યકિત થવું તે એક પ્રકારનું અપમાન છે અને
For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આશાતના
૫૫
અપમાનને પણ માન તરીકે માનવું છે અને માને છે પણ તે બધુંય મિથ્યા, કારણ કે મૂર્ખતા છે. આવી રીતે સર્વથા નિર્ગુણને તેમાં પ્રબળ મોહની પ્રેરણું છે. પુદ્ગલાનંદી, પણ પુરુષેચિત માન આપનાર પણ મહા- વિષયાસક્ત હોય જ છે. તેનું જાણવું-માનવું પુરુષેની અવજ્ઞા-આશાતના કરીને માન તથા આદરવું બધું ય મિથ્યા છે. બુદ્ધિના ક્ષલેનારનું અપમાન જ કરે છે. માન આપનાર પશમથી ભલેને તે વીતરાગનાં વચન કેમ ન જે અજાણ હોય તો કાંઈક ઓછો અપરાધી જાણે-જણાવે છે તે પ્રભુની તે આશાતના બને પણ જાણીને જે માન આપી ઉચ્ચકોટીના કરે જ છે, કારણ કે તે મેહની શિખવણીથી પુરુષોનું અપમાન કરે તો તેને ભાવ તો મળી પાંચે ઇંદ્રિયોના વિષય પોષવા પ્રભુના પવિત્ર શકતો જ નથી પણ આત્મા અહિતરૂપ હાનિ વચનોનો ઉપયોગ કરે છે. પુદગલાનંદી વિષતે પ્રાપ્ત થાય જ છે; માટે ઉચિતનું ઉચિત યાસક્ત જીવ પ્રભુને શુદ્ધ શ્રદ્ધાપૂર્વક આદર માન જાળવવાથી જ લાભ મળી શકે છે. સર્વોચ્ચને કરી પ્રભુનું બહુમાન કરી શકતા નથી તેથી કેટીના વીતરાગ દેવ સાક્ષાત્ હોય કે તેમની પ્રભુની આશાતના ટાળી શકતો નથી. દેહની પ્રતિમા હોય તેમની સમક્ષ અનુચિત વર્તન અશુદ્ધિથી થતી આશાતનાઓ કરતાં ભાવની કરવાથી પ્રભુની આશાતના કરી કહેવાય છે પણ અશુદ્ધિથી થતી આશાતનાઓ આત્માનું અત્યંત અપમાન કહેવાતું નથી. પ્રભુની આશાતના અહિત કરનારી છે. કષાય વિષયના બંધનકરનાર જીવ અવશ્ય માઠી ગતિ મેળવે છે. માંથી મુકાયા સિવાય ભાવશુદ્ધિ થઈ શકતી કદાચ પ્રબળ પુન્યના ઉદયથી આ લેકમાં મીઠું નથી, માટે કષાયાદિના પરિણામો બદલાય નહિ ગવે તેથી કાંઈ તે ભાવ
ત્યાં સુધી મન-વચન તથા કાયાથી થતી પ્રભુ ની અસદા યાતનાઓથી મુકાતો નથી. આત્મિક ની આશાતના ટાળી શકાય નહિં. કષાયાદિથી ગુણોનો તિરસ્કાર કરનાર સમગ્ર આત્માઓને મુક્ત પવિત્ર પુરુષોની દેહાદિની શુદ્ધિ કરવી તિરસ્કાર કરે છે અને વિકાસી આત્માઓને પડતી જ નથી કારણ કે મેહની મંદતાને લઈને તિરસ્કાર કરવો તે કર્મોને પિષવા જેવું છે. તેમની ભાવ શુદ્ધિ પ્રબળ હોય છે એટલે તેઓ કર્મો પુષ્ટ બનવાથી આત્માના ગુણોને ઢાંકી દઈને પ્રભુને શુદ્ધ સ્વરૂપે જાણે છે, જુએ છે તેથી તેને અત્યંત મલિન બનાવે છે. આત્માની મલિ- તેઓ પ્રભુની આશાતનાથી સર્વથા મુક્ત હોય નતા એટલે કર્મની આધીનતા કે જેને લઈને છે અને એટલા માટે જ તેઓ સર્વ દુઃખોથી આત્મા વિકાસની બાધક પ્રવૃત્તિઓ આદરે છે મુકાઈને પ્રભુસ્વરૂપ બની શકે. અને પોતાને જ્ઞાની જણાવે છે. પોતે જાણે છે
ના
ભ
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
WOR00""""""
વાયરત્નાવલિ
મુનિરાજશ્રી ઘુરઘરવિજ્યજી.
શેઠ સગાળશા એક ભક્ત હતા. તેની એક અજાણે તમwત ચાર
વાત છે. અનવસરે કરેલું નહિ કર્યું થાય છે. માણસે દેશમાં દુકાળ પડ્યો હતો. શેઠ દાનેશ્વરી અવસરને ઓળખતા શિખવું જોઈએ. અવસ. હતા. અન્નના ભંડારો તેની પાસે ભરપૂર હતા, રનો અજાણું ખરેખર અજાણ-મૂખ છે. જીવન છૂટે હાથે અન્નદાન દેવાને એ અવસર હતે. નમાં એવા અનેક કાર્યો હોય છે કે જે કર્યા પણ દાનેશ્વરી શેઠ છૂટે હાથે સુવર્ણ દાન દેતે. સિવાય ચાલતું નથી, કરવા તો પડે જ છે. શું ભૂખ્યાની ભૂખ સોનું દૂર કરી શકે છે? તે પછી શા માટે જ્યારે તે કાર્યો કરવાના બે ત્રણ સન્ત-મહાત્મા તેને ત્યાં આવ્યા. હોય ત્યારે ન કરવા?
ભિક્ષા માંગી. શેઠે સેનામહોરે બે બે મન્દતા, આળસ અને ઉપેક્ષા એ ત્રણ સમયે આપી. મહાત્માઓ તે લઈને ચાલ્યા ગયા. કામ કરવા દેતા નથી. સમય વીત્યા પછી કરેલ
આ એક નદીકિનારે તેમને આશ્રમ હતા. કાળ કાર્યનું ફળ મળતું નથી. એ રીતે માણસ પલટાઈ ગયા. એકદા યાત્રા માટે શેઠ જતા આખર નિષ્ફળ બને છે.
હતા. જે નદીકિનારે તે ઋષિઓને આશ્રમ
હતે તેને પેલે પાર શેઠને જવાનું હતું. શેઠ યુવાનને કેટકેટલા કાર્યો કરવાને સમય છે?
હોડીમાં બેઠા. હોડી ચાલી. પવનની પ્રતિકૂળ છતાં તેની યુવાની કેવી વિફળ વીતી રહી છે?
તાથી નદીમાં તેફાન થયું. નૈકા અને નાવિક ધર્મ–અર્થ-કામ કે મેક્ષમાંથી એકે પુરુષાર્થને
બને બેકાબૂ બન્યા. હોડી ડૂબી ને પાટિયાને તે ઉચિત રીતે સાધે છે? જુવાની જશે ને
આધારે તરતા તરતા શેઠ નદીકિનારે આવ્યા. પછી તે જાગશે ત્યારે પસ્તાશે.
કરુણાદ્ધ અન્ત:કરણવાળા ઋષિઓએ તેમને ધર્મોપદેશકે કહે છે કે આ માનવ-જન્મ બચાવ્યા. બેહોશ સ્થિતિમાં એક વૃક્ષ તળે ધર્મ સાધવાનો અમૂલ્ય અવસર છે. ફરી ફરી શીતળ છાંયમાં તેમની સેવા તે સંતે કરવા એ હાથમાં નહિ આવે માટે સાધી લે. પછીથી લાગ્યા. શેઠ શુદ્ધિમાં આવ્યા. તેમણે પાણી અને ખેદ કરશે તે કામ નહિં આવે. નીતિનું સૂક્ત અન્ન તરસ અને ભૂખ શાન્ત કરવા માગ્યા. પણ સમજાવે છે.
સાચી સમજ આપવાને આ અવસર હતે. કલ કરના સે આજ કર,
સંતે અવસર ચૂકે તેવા ન હતા. તેમણે તે જ આજ કરના સે અબ; શેઠની તે જ સોનામહોરો તેના હાથમાં મૂકી. અવસર બીત્યે જાત ,
શેઠને બધા પ્રસંગે ખ્યાલમાં આવ્યા. તેની ફીર કરેગા કબ? આંખ સામે અન્નજળ માટે ટળવળતા દીન
છેક દાખી માણસોની સૃષ્ટિ ખડી થઈ. પિતાને ત્યાં કયે કાળે શું કરવા યોગ્ય છે, તેનો વિચાર તૂટે ન હતો. પિતે તે અવસર ગુમાવ્યો તે ઝીણવટથી કરે જોઈએ. એ વિચાર વગર ઘણું માટે તેને અત્યારે ખૂબ ખૂબ લાગી આવ્યું. કરે તો પણ તે નકામું નીવડે છે.
તેની આંખમાંથી અશ્રુધાર વહેવા લાગી.
For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ન્યાયરત્નાવલિ
૫૭
સંતાએ આશ્વાસન આપ્યું. ખવરાવી પીવરાવી કાળે ન કર્યું હોય તો તેને કેવા માઠા તેને સ્વસ્થ કરી કહ્યું કે-હવેથી અવસર ચૂકતે ફળ ભેગવવા પડે છે તે અજાણ્યું નથી. નહિ. શેઠે કેઈપણ અતિથિને ભેજન કરાવ્યા એક ખેડૂત ચોમાસું આવતા પહેલાં જમીન સિવાય ભેજન ન કરવાનો નિયમ લીધો. ખેડીને તૈયાર ન કરે, અવસરે વાવણી ન કરે, સંતેની વિદાય લઈ યાત્રા કરી સ્વગૃહે આવ્યા. આળસમાં ને આળસમાં વખત ગુમાવી બેસે. પછી નિયમને પૂર્ણ પણે પાળે. આકરી પરી. વરસાદ વરસી જાય. આજુબાજુ ખંતવાળા ક્ષામાંથી પસાર થઈને પણ નિયમ સાચ. ખેડતોના ખેતરો ધાન્યથી પરિપૂર્ણ ડુંડાઓથી
સમજુ માણસો આ વાતથી પિતાના અવ- લચકતા હોય ત્યારે તે મૂર્ખ ખેડૂતને કે સરને વિચારી કર્તવ્યપરાયણ બને.
ખેદ થતા હોય તે અનુભવી જ જાણી શકે.
ભણવાનો કાળ રમતમાં ગુમાવે, અર્થ
- ઉપાર્જન કરવાનો સમય વિલાસમાં વીતે, ધર્માજેનાગમાં જે કાલે કરવાનું હોય તે ન રાધનનો અવસર આળસમાં એળે જાય, પછી કરે અને ન કરવાને કાલે કરે તે માટે ખાસ શું રહે ? પ્રત્યવાય દર્શાવેલ છે, કરવાને સમયે કરવા માટે પ્રથમે નારકતા વિઘા, દ્વિતીજે નાતિત ધનમ્ | ખૂબ ભાર મૂકેલ છે. પગામ સજઝીય સૂત્રમાં 77ી નાઈકતો ધર્મ વત ફ્રિ વાર્ષાિતિ? કહ્યું છે. અા વાયો રન્ના, જાણે ન જ રક્ષા, અન્ના નાદબં, સન્નાહ “ન્યાયમાલા ” માં માધવે આ ન્યાયને ન સન્નાર, ત# મિચ્છામિ દુઃો ઉપયોગ કર્યો છે. આ પ્રમાણે–
પ્રાત કાળમાં મુનિ પિતાના કર્તવ્ય માટે “જિંચાઈ જાદૂર્ણમાવારે ઉવા ગુરુમહારાજશ્રીને વિનયપૂર્વક પૂછે કે-ભગ- પ્રથાને પુજા, નાઘા, તમને વાન્ ! આજે હું શું કરું ? વૈયાવચ્ચ-સેવા સ્થાનિતિ, ન્યાના વાહન નિરર્થકતા ” કે તપ? અવસરના જાણુ ગુરુમહારાજ શિષ્યને યજ્ઞમાં આવાહન કરવાનું હોય છે. તે જે કરણીય હોય તે કરવા કહે.
આવાહન ચાર પ્રકારના કરણ કર્યા બાદ કરવું ગુરુમહારાજશ્રી ગામમાં પધારતા હોય, કે પ્રયોજ-યજ્ઞની પૂર્વે કરવું ? કરણ પછી સામૈયું કરી શાસનપ્રભાવના કરવાનો સમય આવા અકાળે કરેલું અફળ થાય છે એ ન્યાયહોય ત્યારે શ્રાવકો સામાયિક પસહ કરીને થી તે સમયે કરેલું આવાહન નિરર્થક થાય છે. બેસે, પૂજામાં લાગી જાય તો તે ઉચિત નથી. એ જ રીતે જૈમિનિસૂત્ર ઉપરના શાબર તે સમયે મહારાજશ્રીની સામે જવું, બહમાન ભાષ્યમાં, ન્યાયકંદલીમાં પાતંજલ ભાગમાં કરવું ને શાસનશોભાની વૃદ્ધિ થાય તે પ્રમાણે આ ન્યાયનો ઉપયોગ આવે છે. વર્તવું એ જ ઉચિત છે.
જીવનને સાર્થક બનાવવા માટે આ ન્યાયને આ ન્યાય જે પ્રમાણે અકાળે કરેલું અફળ સમજી-યથાર્થ પણે હદયમાં ઉતારી હાથમાં જાય છે એ સમજાવે છે તે જ પ્રમાણે કાળે આવેલ સમય ચકો નહિં. જીવનમાં જાગૃતિ કરણીય ન કર્યું હોય તો પણ પાછળથી ખૂબ અને ઝડપ બે સતત કેળવવા કે શ્રેયની પરં. ખેદ થાય છે, એ હકીકત પણ સમજાવે છે. પરા પ્રાપ્ત થાય.
For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
©િ©©©©©©©©© જિ. ગમીમાંસા
સં. મુ. પુણ્યવિજય. (સંવિજ્ઞપાક્ષિક )
ગતાંક પૃ. ૧૭ થી શરૂ ચરમ યથાપ્રવૃત્તિકરણ અપૂર્વકરણની નિક- તે નિબિડ મિથ્યાષ્ટિઓને જ હોય તેવું જ્ઞાન ટમાં હોવાના કારણે તથા અપૂર્વકરણરૂપ અપુનબંધકાદિને ન હોય છતાં પ્રમાણ નય કાર્યનું ઉત્પાદક હોવાના કારણે અપૂર્વકરણ નિક્ષે પાદિથી યુક્ત મહાવાક્યાર્થરૂપ સૂમ જ છે. અપૂર્વકરણના પ્રતાપે ગ્રંથિભેદ થયા યુક્તિગમ્ય “ચિંતાજ્ઞાન” પણ ન હોય તેમજ બાદ સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિમાં પાંચમી સ્થિરા- તાત્પર્યગ્રાહિ ઐદંપર્યાર્થરૂપ સર્વત્ર હિતકારી દષ્ટિને લાભ થાય છે, જે સમયે મોક્ષપ્રાપક તથા સદનુષ્ઠાનમાં પ્રવર્તક “ભાવના જ્ઞાન” સદનુષ્ઠાનમાં વાસ્તવિક પ્રવૃત્તિ થાય છે, અને પણ ન હોય. એ તે સમ્યગદષ્ટિમાં જ હોય.
દયિક કમને પ્રભાવે વિષયાદિને ઉપ- યદ્યપિ માસતુષાદિત સમ્યગૃષ્ટિમાં પણ ચિંતા ભંગ થવા છતાં તે હેતયા માનીને જ નિરસ જ્ઞાનને અભાવ અનુભૂત થાય છે, તથાપિ ભાવે થાય છે. આ બન્નેને અનુક્રમે “સત- ગીતાર્થ ગુજ્ઞા પાતંત્ર્ય હોવાના કારણે અને પ્રવૃત્તિ પદાવહ (શાસ્ત્રવિરુદ્ધ પ્રવૃત્તિથી પ્રાપ્ય જ્ઞાનના ફળરૂપ શ્રદ્ધા અને વિરતિ હોવાના જે મોક્ષપદ તેનું પ્રાપક) તથા “વેધસંવેદ્ય કારણે એમાં ચિતાજ્ઞાન માનવામાં બાધ નથી. પદ” કહેવામાં આવે છે. “વેદ્ય-સ્ત્રી માટે મુક્તિનો વાસ્તવ્ય અદ્દેષ ગુણ પ્રગટ થયા સઘળું તથા તે અનુભૂલે ન બાદ અપુનબંધકાદિ કથંચિત પિગલિક સુખની રાતિ-મારા વિષે સતિ તરવેશવચપરમ” અપેક્ષાએ ધર્મક્રિયા કરનાર છતાં તેનું
પ્રથમની ચાર દષ્ટિમાં “અવેવસંવેદ્ય પદ” અનુષ્ઠાન વિષ કે ગરલ થતું નથી, પરંતુ તદ. ન તથા પ્રકારની ઉબણતા-ઉગ્રતા હોવાના હેતુ અનુષ્ઠાન રહે છે. કારણ એની અપેક્ષા કારણે વાસ્તવિક “નિર્મળ બોધ” હોતો નથી. વાસ્તવિક જ્ઞાન થયા બાદ વિનાશિની છે, અર્થાત્ માત્ર “શ્રુતજ્ઞા માની શકાય, જેને સકલ શાસ્ત્ર એનામાં પ્રજ્ઞાપક ગુરુના વેગમાં ધર્મદેશનાના અવિરોધી અર્થ નિર્ણાયક જ્ઞાન તરીકે માન. શ્રવણ બાદ પ્રજ્ઞાપનાની યોગ્યતા આવી ગઈ વામાં આવે છે, કિન્ત પદાર્થગ્રાહી માત્ર જ્ઞાન છે, માત્ર વિશિષ્ટ જ્ઞાન નથી; તેથી જ આપા
આ ન્યાયના અર્થ માટે નીચેનું હરિગીત તુજ જીવન ધનને લૂંટવા, મનન કરવા યોગ્ય છે.
ત્રણ તસ્કરો પૂ8 પયા, આ જાગવાને સમય છે
એક રોગ બીજી જરા, તેને વિષે તું કયું સૂવે ?
ત્રીજો મૃત્યુ એ સિને નડ્યા. આ નાસવાના સમયમાં,
સમર્થ જોયમ મા પમાપ એ ધ્રુવ વાકયને શાને વળી બેસી રહે ? હદય સમ્મુખ રાખી સમયને સાધી ઉજમાળ બને.
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ગમીમાંસા.
૫૯
તમાં અપેક્ષા હોવા છતાં ભાવિમાં એ અપેક્ષા બને છે. એથી જ ભાવાઝાના પાલનની વાસ્તવિક નિવૃત્ત થઈ શકે છે. એથી જ શાસ્ત્રોમાં સભા યોગ્યતા સમ્યક્ત્વ લાભનંતર હોવા છતાં ગ્યાદિની ઈચ્છાથી તે તે ગ્ય જીને રેહિ. કારણરૂપે અપુનબંધકાદિમાં પણ માનવામાં શ્યાદિ તપનું વિધાન પણ કરવામાં આવ્યું છે. આવેલ છે. દ્રવ્યાનુષ્ઠાનના પ્રધાન અપ્રધાન બે વાસ્તવ્ય મુક્તિ અદ્વેષ ગુણ પ્રગટ થયા બાદ
ભેદ છે. ભાવના કારણને પ્રધાન દ્રવ્યાનુષ્ઠાન જે અનુષ્ઠાન મુક્તિના ઉદ્દેશથી કરાતું હોય
કહેવાય છે જ્યારે અંગારમÉકાદિ અચરમાવઅથવા તે જે પરંપરાએ મુક્તિનું કારણ બનતું
તનું અનુષ્ઠાન ભાવનું કારણ નહિ હોવાથી
અપ્રધાન અર્થમાં દ્રવ્ય છે. આ અપ્રધાનતા હોય તે અનુષ્ઠાનને તહેતુઅનુષ્ઠાન કહેવામાં આવે છે.
“અgવો રā” એ નિયમાનુસાર સમજવી.
અપુનર્ધધક જીવમાં એવી ચગ્યતા પ્રકટ જ્યારે મિથ્યાત્વ અતિ મંદ થઈ જાય, થઈ જાય છે કેતેઓમાં ધર્મબીજનું વપન ત્યારે મિત્રાદિ દષ્ટિએ પણ અપુનર્ણધકાદિ થઈ શકે છે, અને ક્રમિક શુદ્ધિનું પણ તે પાત્ર પ્રકારે માર્ગાભિમુખ કરી ભાવના કારણરૂપ બની શકે છે. એથી જ એની તત્વજિજ્ઞાસા તથા દ્રવ્યોગ બને છે, અને મોક્ષનું થાજન કરે શઋષી તીવ્ર હોય છે, એટલે જ એનામાં આગમછે. ચરમાવતી હોવાથી વિશિષ્ટ
યોગ્યતા કા વચન સમ્યગ્રતયા પરિણમી જાય એવી ગ્યતા
ગ્યતા પ્રાપ્ત થઈ છે એથી ભદ્રક પરિણતિમાનું અપુનર્ણ.
પ્રગટ થઈ જાય છે. એ આસન્નસિદ્ધિક મતિમાન ધક–મિથ્યાષ્ટિનું મેક્ષના ઉદ્દેશથી સેવાતું દ્રવ્યા
ભવ્ય હવાના કારણે ઈહલોકની સામગ્રીની નુષ્ઠાન પણ ભાવનું પ્રાપક હેઈ શિવરાજર્ષિની
સજાવટમાં યા તો પૂર્તિમાં અનાસક્ત હોય છે, જેમ રેગ્ય છે.
જ્યારે પારલૌકિક કલ્યાણસાધક સામગ્રી પ્રત્યે અચરમાવર્તમાં અનેભેગે યા તો વિપર્યાસે એની દષ્ટિ કેન્દ્રિત થઈ ગયેલી હોય છે. પારજે અનુષ્ઠાનનું સેવન કરવામાં આવે તે અનુષ્ઠાન લૌકિક કલ્યાણનું દર્શક યા તો જ્ઞાપક શાસ્ત્ર જ મુખ્યતયા કાનુષ્ઠાન યા તે “ઘાનુષ્ઠાન” હોય છે; એ તેને અફર નિરધાર હોય છે. કહેવામાં આવે છે. એમાં પણ ભવાભિનંદી જે કારણ એને એ ખ્યાલ હોય છે કે-“ ધર્મ ક્રિયા કરે તે તો યેાગની વિધિની જ હોય વિના કલ્યાણ હેય નહિ જ્યારે ધર્મજ્ઞાપતા છે. આ જ કારણે અચરમાવર્તને ધર્મની દષ્ટિએ એ સદાગમમાં જ સ્થિત છે. એટલે ધર્મની બાલ્યકાળી કહેવાય છે. એમાં અનંત વાર પણ આરાધના કરવી હોય તો શાસ્ત્રની જ ઉપાસના કરાતી ધર્મદિયા તુચ્છ અને નિષ્ફળ માનવામાં કરવી જોઈએ. ” શાસ્ત્રની ઉપાસના એટલે આવી છે. જે વ્યક્રિયા તુચ્છ માની કાયલેશ ભગવંતની ઉપાસના. એની જ આજ્ઞાનું પાલન જનિકા માની છે તે અચરમાવર્તન સમજવી. કરવું જોઈએ તે જ ધર્મ થાય. યદિ શાસ્ત્રની જ્યારે ચરમાવર્ત એ ધર્મ માટે નવનીતકલ્પ આજ્ઞાનું વિરાધન કરવામાં આવે તે અધમ જ છે, યૌવનકાળ છે. એમાં આચરાતા અનુષ્ઠાન થાય. જેમ ચક્રવર્તીની આજ્ઞાને ભંગ મહાઅપુનબંધકાદિ દ્વારા-વિશેષ જ્ઞાન નહિ હોવા અનર્થજનક બને છે અથવા તો જેમ ઔષધિ છતાં મુક્તિના કારણ બની જાય છે. એથી જ અવિધિથી સેવન હાનિકર બને છે, તેમ શાસ્ત્રનું એ દ્રવ્યરૂપ છતાં તુચ્છ નથી કિન્તુ આદરણીય પણ યથેચ્છ સેવન અહિતકર બને છે. એ શાસ્ત્ર છે. કારણ એ અનુષ્ઠાને ભાવાનુષ્ઠાનના કારણે અતીન્દ્રિય આત્મા અને પુણ્ય પાપાદિ તત્ત્વનું
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ,
પ્રકાશક છે અને ધર્મ અધર્માદિનું વ્યવસ્થાપક માત્ર મહામહના પ્રાબલ્ય વિના સર્વજ્ઞના વચછે. તે અતીન્દ્રિય અર્થના દ્રષ્ટા વીતરાગનું જ નમાં અવિશ્વાસ થાય જ નહિ. શાસ્ત્રની વિધિપ્રમાણભૂત હોઈ શકે. અતીન્દ્રિય અર્થના પૂર્વક આરાધનાથી એટલે કે શાસ્ત્રદશિત માર્ગસાક્ષાતકારમાં રાગદ્વેષ અને મહિ આવરણભૂત પૂર્વક જ તે તે સદનુષ્ઠાનેનું સેવન કરવાથી છે-અવરોધક છે. એના સર્વથા વિલય વિના વાસ્તવિક આરાધન થાય, એના દ્વારા ભગવંત અતીન્દ્રિય તને સાક્ષાતકાર શક્ય નથી. પ્રત્યે આદરભાવ અને બહુમાન પ્રગટ થાય છે. અને સાક્ષાતકાર વિના એનું પ્રકાશન પ્રામાણિક અને એથી જ ભાવાજ્ઞાના આરાધનથી યેગ્યતા સંભવિત નથી. એ સાક્ષાત્કાર વિના પારલૌકિક પ્રાપ્ત થતી જાય છે, અને એટલે જ કૃમિક વિકાસ અનુષ્ઠાનાનું પ્રદર્શન સંભવિત નથી; એના થતા જાય છે. નિરૂપણ વિના તદથી જેને એ અનુષ્ઠાનોના પરંતુ શાસ્ત્ર પ્રદર્શિત અનુષ્ઠાનનું સેવન જ્ઞાન-રુચિ અને ઉપાસનાદિ શક્ય નથી; એ કરવા છતાં જે શાસ્ત્રની સાપેક્ષતા ન હોય, નિરૂપણમાં અસત્યની સંભાવના રાગદ્વેષાદિ પ્રત્યુત નિરપેક્ષતા હોય અને યથેચ્છ અનુષ્ઠાનનું દેના અસ્તિત્વમાં હોઈ શકે. સર્વજ્ઞના નિરૂ- ઉપાસન થતું હોય તો એ અનુષ્ઠાનનું સેવન પણમાં એ દેનું આંશિક પણ સંભાવના ઘટી અજ્ઞાન જનિત અને વાસ્તવિક દષ્ટિએ શાસ્ત્રના શકે નહિ. કારણ તે દેના આમૂલચલ પ્રä. ટ્રેષપૂર્વકનું હાઈ મિથ્યાત્વજનન કરી સંસારસમાં જ સર્વજ્ઞતાનો પ્રાદુર્ભાવ થાય છે. એથી જ વર્ધક બની જાય છે.
ચાલુ
હિંદ સ્વતંત્ર બને છે, (તા. ૧પ-૮-૪૭ ) તે અવસરે
શ્રદ્ધાળુ જૈનેનું કર્તવ્ય” એક પુસ્તિકા.
ઉપરની તારીખે સ્વતંત્ર દિનના ઉત્સવને અનુલક્ષીને મુનિરાજ શ્રી કનકવિજયજીએ મુંબઈ લાલ બાગ ઉપાશ્રયમાં એક પ્રવચન આપેલું છે. તેના અવતરણુરૂપે પ્રકાશન પામેલ ઉપરોક્ત પુસ્તિકા કલ્યાણ પ્રકાશન મંદિર, પાલીતાણાથી અને સમાચના માટે મળી છે. આ ગ્રંથ નહિ હોવા છતાં પ્રવચન હોવાથી સમાલોચના કેમ હોઈ શકે તેમ વિચારતાં આખું પ્રવચન વાંચી જોતાં આ પ્રવચન વિદ્વતાપૂર્વક, સમયને અનુસરતું, જેને સમાજને જાગ્રત કરનારું, વિચારકને વિચારવા-સમજવા જેવું સભ્યતાપૂર્વકનું, શાસ્ત્રની પરંપરાગત પ્રણાલિકાપૂર્વકનું નિડરપણે આપેલું જૈન સમાજને ખાસ મનનપૂર્વક વાંચવા જેવું છે.
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
תכתבתכתבוכתכוכתכוכתכתבתבכתב
ધર્મ.... કૌશલ્ય. પણ UNSFERR (૪૩ ) URBRISTURE
દારૂડીઆ દુનિયા-Infatuation સર્ય ઊગે છે અને આથમે છે અને એમ દરરોજ જીવન ક્ષય પામતું જાય છે,
અનેક જાતના ભારે વેપારના ધસારામાં કાળ કેટલે ગમે તે જણાતું નથી, ચારે બાજુ જન્મ, ઘડપણ, આફત, મરણો જોવામાં આવે છે છતાં તેને ત્રાસ થતું નથી, ખરેખર, મેહરૂપ દારૂ પીને જગત ગાંડું ઘેલું થઈ ગયું હોય એમ લાગે છે.
જરા બહારના ચક્ષુ અને અંતરના ચક્ષુ મૂકીને ખોટું રડવું, તારા અલક-મલકના ખોલીને જે તું ક્યાં ચાલ્યા જાય છે ? કયાં વેપાર, તારો પારકા અવર્ણવાદને સ્વભાવ, તણાતું જાય છે? કેવાં ઠેબાં ખાય છે ? કે નાતજાતના સાજનામાં તારે પડકાર અને મૂછે પડતાઆખડતે ગોથાં ખાય છે અને છતાં તાવ દઈ, પગમાં ચમચમ અવાજ કરતાં જરા વિચાર પણ કરતે નથી કે આ તારી જેડાની નીચેની ધરણીના પ્રત્યાઘાતો અને આસપાસ, તારા પગ નીચે, તારાં અંતર- તારાં સ્નેહનાં સંભારણું અને વિયોગનાં રાણાં માં શું ચાલી રહ્યું છે? અરે ભાઈ ! તું તે એ સર્વ તને ઘટે છે? તને શોભે છે? ગાંડા થઈ ગયા છે કે દારૂના ઘેનમાં પડી તારાં સ્થાનને લાયક છે? લથડી ખાય છે કે સાવ શુદ્ધ બુદ્ધ ગુમાવી જે સવારથી સાંજ પડે અને એક દિવસ બેઠે છે કે આ તે તને શું થયું છે? જે, તારા આઉખામાંથી ઓછો થાય છે. તારી આસપાસ બનતા બનાવેનું જરા પૃથ- તને લાગે છે કે તું મોટો થયે, પણ તારા કકરણ કર અને પછી તારાં વર્તનને તેની આઉખામાંથી ઓછો થયે એ વિચાર સાથે મેળ મેળવ. તને તુરત દેખાશે કે તું તે કદી કર્યો છે? તું તે જાણે અહિને આખો ઊંધે રવાડે ચઢી ગયેલ છે. ત્યારે અમરપટ્ટો લખાવી લાવ્યા હોય તેમ ન કરતારે ચાલવાનો રોફ, છાતી કાઢવાનો અહં વાનાં કામ કરે છે, ન બેસવાનું બેલે છે, કાર, ધરતી પર પગ ન દઈ ચાલવાની તારાં અબોલાં લે છે, મોટાં વેર વસાવે છે, કલેશમનડાનાં વલખાં, તારાં ઘરનાં ઘર, માનેલાં છેટ કંકાસ કરે છે, રાજદરબારે ચઢે છે-“આમાંને પથ્થરનાં ડાં, તારે મમત, તારે આગ્રહ, કઈ ઢંગ” અહીંથી તારે ચાલ્યા જવાનું છે તારો ભાઈભાંડું સાથેને વર્તાવ, તારું પિક અને અહીંની તારી સર્વ રયાસત અહીં મૂકી
For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
૬૨
www.kobatirth.org
ચાલ્યા જવાની છે એ વાતને, એ નિર્ભીય સત્યને, અને તારા વનને, જરા પશુ મેળ બેસે છે ?
અને વાત વાતમાં માસા અને વરસે ચાલ્યા જાય છે. હજી થાડાં વખત પહેલાં મૂછેા ફૂટી હતી તે ખાલ સફ્ત થવા આવ્યા પણ તારા ધંધાધાપા અને વૈધવચકા ને રીત ભાતાના વેવલામાં તને કદી એમ લાગ્યું છે કે ‘ ખીણુ લાખેણેા રે જાય ’ એક એક ક્ષણ
લાખાની કિંમતના ચાલ્યેા જાય છે !
અને તારી આસપાસ જો. તારી સાથે શેરીમાં રમનારા ગયા, તારી સાથે બેસનારા ગયા, તારી સાથે ઉજાણી કાઢનારા ગયા, તારી સાથે ગમત કરનારા ગયા અને તારી સાથે રખડનારામાંથી કેટલાએ ગયા ! તું કઇકને ચિતામાં પધરાવી આવ્યા, કઇકની કાણેમાકાળે જઇ આવ્યા, કઈકને નવકાર કે શરણાં દઇ આવ્યા, તુ પાતે ઘરડા થઈ ગયા, તુ' નામાને પણ વિસ્મરતેા થઇ ગયા, તે અનેકના જન્મ વખતે થતી તેની માતાની વીશેા અને ચીસો સાંભળી, તે અનેક સ્રોએને મ્હાં વાળતી જોઇ, અનેકને દુનિયામાં રસાતાળ થતાં જોયાં, કર્ણકને જીવતાં છતાં
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ.
મરી રહેલાં હાય તેવી હાલતમાં જોયાં, કઈકના નિ:સાસા સાંભળ્યા, અનેકના તકરારા જાણ્યાં, ભાઇ ભાઇનાં વેરા જોયાં, ત્યક્તા સ્રીને રડતી જોઇ. ક્રમ, કેાઢ વગેરે અનેક વ્યાધિગ્રસ્તાને જોયાં છતાં તમને ત્રાસ થતા નથી ? તને આ આવી રચના પાછળનુ રહસ્ય જાણવાનું મન પણ થતું નથી !
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આવુ' આવુ' જોયા જાણ્યા છતાં તુ ઘસડાયા કરે છે, મનને માટો માને અને સફળ જીવનનાં સેાણલાં સેવે છે, તે તને એક વાત કહી દેવી પડશે: તુ માહના ઘેનમાં પડી ગયે છે, ગાંડા થઇ ગયા છે. સમજ્યા વિચાર્યા વગરનું અણઘડ જીવન ગાળી રહ્યો છે, અવિચારી અવ્યવસ્થિત જીવન ગુજારી રહ્યો છે. હારીને પાછા વળતા જુગારીની દશા તારી થવાની છે ! હજી પણ ચેત, ઘેનની અસર ઉડાડ, આંખા પર પાંણી છાંટ, ચેતનાને જાગ્રત કર અને ગાંડી થયેલી દુનિયાને રસ્તે ચાલવાને બદલે તારા સાચા માર્ગ વિચારી કાઢ; નહિં
દારૂડીઆની જેવા તારા હાલ થવાના છે ! કાઇ ગટરમાં પડીશ અને તારા રામ રમી જશે. કુશળ માણસનાં આ લખણુ ન હોય.
號
आदिन्यस्य गतागतैरहरहः संक्षीयते जीवित, व्यापारैर्बहुकार्यभारगुरुभिः कालो न विज्ञायते । दष्ट्वा जन्मजराविपत्तिमरणं त्रासश्च नोत्पद्यते, पीत्वा मोहमयीं प्रमादमदिशमुन्मत्तभूतं जगत् ।
ભતૃ હિર
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
-------
ધર્મ કૌશલ્ય
(૪૪)
Bald 42 249&lisoll-Ratrospect of life માણસનું આઉખું સે વર્ષનું ગણુય તેમાંથી અરધે અરધ તે રાતમાં ગયું, બાકી રહેલા અરધાન અરધું બાળપણમાં અને ઘડપણમાં ગયું, અને બાકી જે રહ્યું તે વ્યાધિ, વિરોગ અને દાખમાં અને સેવામાં જાય. ત્યારે આવા પાના પરપોટા જેવા જીવનમાં માણસને સુખ ક્યાંથી મળે?
હસવા જેવી વાત છે, પણ બોધદાયક છે. અમારો હંસ કાઢી નાંખે. દરરોજ દશ વીશ તેને મને વિચારવા પૂરતું તેને અત્ર સ્થાન માઈલની મુસાફરી, અને ખાવામાં ખડ કે આપ્યું છે. ભગવાને સૃષ્ટિ બનાવી, માણસ ભેગ ચેઘડીએ ચણ કે ભુંસું મળે. એમાં પશુ પક્ષીઓ બનાવ્યાં અને તેમને દુનિયામાં તે અમે લાંબા થઈ જઈએ. અમારે આટલાં મોકલી દીધાં. તેમણે ત્યાં કેટલું રહેવાનું છે, વર્ષો સુધી લાંબી ડાદોડ ન પાલવે. દયા કયારે પાછા આવવાનું છે તેને આગળથી કરે! મારા દેવ.” ભગવાને તેમનાં ૨૦ વર્ષ નિર્ણય કર્યો નહિ. એક વખતે ભગવાને નક્કી ઓછાં કર્યા, માણસને આપ્યાં. આયુષ્ય હવે કરી નાખ્યું કે માણસ જનાવર સર્વનું આયુષ્ય સાઠ વર્ષનું થયું, પણ માણસને નિરાંત ન થઈ. ૪૦ વર્ષનું સમજવું. કેફીઅત સાંભળ્યા ઘડા તે રાજી થઈને વિદાય થઈ ગયા. વગર ભગવાને કરેલ આ એકતરફી ફેંસલે ત્યાં બળદ આવ્યા. ભગવાનને કરગરીને માણસોએ જાયે એટલે એને ફાળ પડી. કહેવા લાગ્યા. “અરે સાહેબ! આખા દિવસમાં એ તે દેડ્યા ભગવાન પાસે : અરે સાહેબ! ચાર આનાનું ખડ ખાવાનું, ન મળે દાણે હજી ઊગીને ઊઠીએ અને ઘર માંડીએ ત્યાં કે ન મળે ખેરાક. બાર કલાક જેતરમાં તે વિદાયગીરિ લેવી પડે. એ તો આકરું જોડાવું અને દશ બાર ગાઉને પંથ કર. પડી જાય. એમાં અમારો સંસાર કેમ નભે! ચાર રૂપિયાની મજૂરી કરીએ ત્યારે ખાવામાં અમે હાણીઓમાણીએ શું સાહેબ ! વિચાર ચાર આના મળે અને ન ઠેકાણું બેસવાનું કે કરી કાંઈ તેલ કરે, રસ્તો કાઢે.’ જવાબ ન સમય મળે ઊંઘવાને. અમારી તે ડેક મળે. “જુઓ, અહીંના હુકમે તે અફર લચી જાય અને એવા આકશ ચાલીશ વર્ષમાં હોય, તમે ધીરજ રાખો, કોઈની ફરિયાદ ભાર વેંઢારી વેંઢારીને અમારો આત્મા તે આવશે તે તમને ફેરબદલ કરી આપવાની કકળી ઊઠે. દયા કરે.” ભગવાને એની યાચના તજવીજ થશે.”
સાંભળી બળદનાં વિશ વર્ષ ઓછાં કર્યા અને આટલી વાત થાય ત્યાં ઘેડા આવ્યા. માણસને તે આપ્યાં. માણસનું આઉખું હવે ભગવાન પાસે ફરિયાદ કરી “સાહેબ, તમે એંશી વર્ષનું થયું, છતાં મનવાના લેભને અમારી આવરદા ચાલીશ વરસની કરીને તે પાર નહોતે. એ તે ભગવાન સામે ડાચું
For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
૪
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
હસવુ' આવતું હતું.
ઉઘાડીને વકાસી રહ્યા. ભગવાનને અ ંદરથી વર્ષમાં અળદનાં હાલ થાય, મેજો જવાબદારી ઘણી વધી જાય, જોતરાં ખૂબ ખેચે, દાંત પડી જાય, ખાય થાડું અને વેઢારે ઘણું, સંતતિના મેજો, વેપારની લેવડદેવડના ઘસડબેારા અને નાતજાત, જમણુ સ બંધ થાય, માથે ધેાળું બાંધવું પડે, જમવામાં જગલેા અને કૂટવામાં ભગલાની દશા થાય અને જાનમાં છેકરાંએ જાય ત્યારે આભડવા જવાનું ભાઈને માથે અને આમ જોતરાં
ત્યાં બગલા આવ્યા ‘ સાહેબ, અમે તે ઠાર મરાઈ ગયા. નદી કે તળાવને કાંઠે કે ખાબાચિયાને આરે આખા દહાડા ભગત થઇને ઊભા રહીએ અને માણુમાણુ આખા દહાડામાં એક એ માછલાં મળે, અમારે તે અવતાર છે! અને એવાં ચાલીશ વર્ષ કાઢતાં અમારા તા ક્રમ નીકળી જાય. દયા કરી મારા દેવ ! ’ ભગવાને એને સતાષવા એના ચાલીશ. ખેંચતાં કદાચ એંશીએ પહાંચી જાય તે
વર્ષોમાંથી વીશ કમતી કર્યા, માણસને આપ્યાં. માણસને સો વર્ષ પૂરાં કરી આપ્યાં. માણુ સાનું આયુષ્ય હવે સેા વર્ષનું નક્કી કરવામાં આવ્યું. ખગલાં રાજી થઇને પાછા ફર્યાં.
હવે માણસાને સો વર્ષનું આયુષ્ય મળ્યું તેમાં ચાલીશ તા એ પેાતાના હથી જીવે, પૂરતા મેાજથી માટે થાય. પછીના ચાલીશથી સાઠ સુધીમાં ઘેાડાની જેટલી દોડાદોડ કરે, પરદેશ રખડે, ડુંગરા ઓળ ંગે, આંટા ફેરા કર, હડિયાપાટુ ખાય અને અહીંથી તહીં અને ત્યાંથી પણે કુંગા ખાય. આમ કરતાં કદાચ સાઠે સુધી પહાંચે તા પછીના વીશ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પછી ભગલા ભગત બને. આખા દિવસ ભગતની જેમ ડાક ઊંચી રાખે, કેઇ એકાદ દેડકુ આવી જાય તે ટપ દેતી ડાકને નીચી કરી દેડકાને ગળી જાય અને પાછા ભગત થઇ ડાક ઊંચી કરે. આવા તેના હાલ થાય. ચાલીશથી સાઠ ઘેાડાના અવતાર, એશી બળદનાં જોતરાં અને એશી પછી બગભગતપણુ આવી એની સો વર્ષની કરણી છે. બાકી ભગવાન આવા ફેસલા કરે નહિં, એને આવી હાલાકી ઢાય નહિ, પણ વાત સમજવા જેવી છે. એમાં ઊંડું' રહસ્ય છે. ધમ કૌશલ્યની એમાં ચાવી છે.
સૈતિક
K
आयुर्वर्षशतं नृणां परिमितं रात्रौ तदर्धं गतं, तस्यार्धस्य परस्य चाधर्मपरं बालत्ववृद्धत्वयोः । शेषं व्याधिवियोगदुःखसहितं सेवादिभिनयेत, जीवे वारितरङ्गबुद्बुदसमे सौख्यं कुतः प्राणिनाम् ?
ભતું હરિ.
For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
આત્મચિંતન IF UR FRYIR લેખક:-મુનિશ્રી હેમેન્દ્રસાગરજી મહારાજ મંદાક્રાન્તા.
પ્રાણી પામે ભવવન વિષે જી ંદગી સ્વલ્પ કાળ, તેમાં આવે સુખદ ઘડીયેા જાજવી સોખ્ય ભાળ; વારે વારે મનુજ મનને ઘેરતી દુ:ખ જાળ, એળધાતી વિધિનિયમની ના કદા વજ્ર પાળ. યે આજે પ્રમુદિત બની ચિત્તવૃત્તિ અમાપ, ભેદે તેના કંઇ ન સમજુ મેદ ચિત્તે સુદ્ધાય; આજે મારી ઝણઝણી ઉડી કેમ આત્મા સિતાર, આજે શાના અનુભવી રહ્યો રામ હશે અપાર, મારે હૈયે અનુપમ અટ્ઠા ! વાગતી પ્રેમવીણા, સૂરા તેના પ્રણવ જપતા ગાજતા છેક ઝીણા; સ્વાત્મા થાતા વર મરણમાં ઐકય સધાન શાળી, હું, તું, ના એ વિસરી જગના ભેદ સૌભાગ્યશાળી. દેહાધ્યાસે મનુજ મનડું માહતુ. વ્ય' શાને ? આમાનંદે નિજસ્વરૂપને દેખવુ દિવ્ય ભાગે; આજે નાચે પ્રકૃતિ પરની સર્વ સભાવના, લેતી જાણે વિભુવરતણાં સ્નેહ ઓવારણમે. મારા આત્મા જગત સુખને પ્રીછતા ના કદીએ, ના, ના, આત્મા ક્ષણિક સુખને વાંછતા રે! કદીએ; પ્રજ્ઞા નાવે દ્રઢ વળગીને પાર જાવું સદાએ, સ'સારાબ્ધિ ગુરૂવર તણી પ્રેરણાથી તરાયે.
માલિની.
સલ જગત માયા બ્રાની પુણ્યવાન, જીવન મનુજ પામ્યા તેહમાં ભાગ્યવાન; ક્ષણિક સુખદ લાગે સ્નેહ સ ́સારીએાના, શિવ સુખ મળવાનું બ્રહ્મ સંભાવનામાં. મિશ્ર. હેમેન્દ્ર આત્મા શિવ થા પામે, દુ:ખા તણા અગ્નિ સદાય સંસારનાં ઐહિક
શામે;
ત્યાગે,
ભાષ જ્યાત
આત્મા તણી ઉત્તમ
જાગે.
|| ક્રિપાત્સવી પર્વની ભાવના સ ||||||||||[] લેખકઃ—મુનિરાજશ્રી લક્ષ્મીસાગરજી મહારાજ
૧
૩
શ્રમણ ભગવાન મહાવીર પ્રભુએ કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી જગતના ભવ્ય આત્માઓને ધર્મનું સત્ય સ્વરૂપ સમજાવી. ધમ માગે યેાજ્યા. સર્વત્ર અહિંસા ધ્વજ ફરકવા માંડ્યો. ઉંચ નીચના ક્ષુદ્ર ભેદે દૂર થઈ સવ આત્માએ એક બીજાને આત્મ સ્વરૂપે જોવા લાગ્યા. ધન, સત્તાને મદ એસરવા લાગ્યા, સાચી આતા સત્ર પ્રસરી, .આ દેશ સવ' રીતે સુખી સુખી હતો. હિંસા આદી દુષ્કર્મોને દૂર કરવામાં અને અહિંસા આદી સત્કર્મીને જીવનમાં સ્થાપવા પ્રજા પોતાનું કતવ્ય સમજતી. અનાર્યાં પણ આવા વાતાવરણમાં આવીને આય' બનતા. આકુમાર જેવા સંત દશાને પ્રાપ્ત કરી કૃત કૃત્ય બન્યા. આ સર્વેમાં ભગવાન મહાવીરસ્વામીના તપ, ત્યાગ અને સદ્ભાધ કારણરૂપ છે. ભગવાન છેવટ સુધી જ્ઞાન દાન આપી સર્વ જીવે ઉપર ઉપકાર કરે છે. તત્ત્વજ્ઞાનના પિપાસુ માટે જ્ઞાન પરબ માંડી સર્વ જીવેશને ઉપ કારક બન્યા. છેવટમાં અપાપા નગરીમાં હસ્તિપાળ રાજાની સભામાં ચાતુર્માસ વિરાજ્યા હતા. કાર્તિક વદી તેરશથી અખંડ દેશના શરૂ કરી જેમાં પુણ્ય અને પાપના સ્વરૂપ વર્ણાત્મક પચાસ પચાસ અય્યને પ્રકાસ્યા. તે સમયે અઢારગણુ રાજાએ ( પ્રજાસત્તાક પદ્ધતીને અનુસરતા અધિકારીએ ) આવી જ્ઞાન લાભ મેળવતા હતા. તે સમયે નજીકના ગામડામાં દેવશર્મા બ્રાહ્મણને પ્રતિધવા ગૌતમસ્વામીને મેકલ્યા. છેવટે ઉત્તરાધ્યયનના છત્રીશ અધ્યયના, આત્મિક જીવન પ્રાપ્તિના સરસ ઉપાયરૂપ અષ્યયુનાના પ્રકાશ કરી પ્રધાન અધ્યયને વિચારતાં સ્થળ દેહના, ત્યાગ કરી કાર્તિક વદી અમાસની છેલ્લી રાત્રીએ પરમ નિર્વાણને પામ્યા, સિદ્ધ સ્વરૂપ બન્યા, તે સમયે સર્વોત્ર અંધકાર પ્રસર્યા. તેવા સમયે ગણુ રાજાઓએ ભાવાઘોત મેળવવા દીપકા પ્રકટાવ્યા. હ દેવાએ રત્ન દીપકા દ્વારા પ્રકાશ ફેલાવ્યા. આત્મામાં અનંત ઋદ્ધિરૂપ રત્નત્રયી રહેલી છે, વિકાસ કરતાં
૪
૫
૨
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
આ સભા તરફથી પ્રકટ થયેલ અપૂર્વ કથા સાહિત્ય શ્રી વસુદેવ હિંદી ગ્રંથ માટે. શ્રી ભાવનગર રાજ્ય તરફથી સહાયવડે પ્રગટ થતું ભાવનગર
સમાચાર પેપર શું કહે છે? (વસુદેવ હિંડી માટે અભિપ્રાય.)
જૈન આત્માનંદ સભાની સાહિત્યસેવા. છેલ્લાં પચાસ વરસથી અત્રેની જેન આત્માનંદ આનંદ થાય છે કે આવા અનવેષણના મંથનું મહત્વ સભા, જેન વામના પ્રાચીન, હસ્તલિખિત સંગ્રહ- વિચારીને સભાએ એ સૂચનાને સત્વર અમલ કર્યો માંથી તત્વદર્શન, વિજ્ઞાન, ઇતિહાસ, કાવ્ય અને છે. અને તેને ખરે યશ સહુ સભાનું નિષ્કામ મહાપુરુષોની ચરિત્રકથાઓને લગતા ગ્રંથનું વ્યવસ્થા- ભાવથી કામ કરનારા, સભાના એન. સેક્રેટરી શ્રી પૂર્વક પ્રકાશન કરે છે. અત્યાર સુધીમાં આ સંસ્થાએ વલ્લભદાસ ત્રિભુવનદાસ ગાંધી અને સભાની કાર્યલગભગ બસે જેટલા નાના મોટા મૂળ તેમજ વાહક સમિતિને ઘટે છે. અનુવાદિત-પ્રાકૃત, સંસ્કૃત અને ગુજરાતી-ગ્રંથ
“વસુદેવહિંડી' અર્થાત વસુદેવના પર્યટનનું પ્રસિદ્ધ કર્યા છે, પરંતુ હમણાં જ મૂળ પ્રાકૃતમાં
આ પુસ્તકમાં વર્ણન છે. પુસ્તકનો વિસ્તાર અને લખાયેલા શ્રી સ ધદાસગણુ વાચક વિચિત, સાડા દશ હજાર લેક પૂરના “વસુદેવહિંડી” નામક
જના જૈન સાહિત્યના કથાનુયોગમાં ધ્યાન ખેંચે ગ્રંથનું ગુજરાતીમાં ભાષાન્તર પ્રસિદ્ધ કરી આ
તેવાં છે. વસુદેવ, પિતાના ભાઈ સાથેના કલહથી સભાએ સાહિત્યની આદરણીય. સેવા કરી છે. આશરે
ગૃહત્યાગ કરી પરાક્રમ કરતાં કરતાં દેશવિદેશમાં ૩૫ વર્ષ પહેલાં સભાએ મૂળ પ્રાકૃત ગ્રંથ તે
સે વર્ષ પર્યત પરિભ્રમણ કરી, સે કન્યા પ્રાપ્ત પ્રસિદ્ધ કર્યો હતો અને સ્વ. સાક્ષર આનંદશંકર
કરે છે. સમગ્ર કથા ભાગ બે ખંડમાં છે. તેમાં ૧૭ ધ્રુવ અને સ્વ. મે. સર પ્રભાશંકર પટ્ટણીએ જ્યારે
હજાર લેક પુરતો બીજો ખંડ હજી અપ્રકાશિત આ સભાની મુલાકાત લીધી ત્યારે એમણે આ
છે. આ પહેલા ખંડમાં ૨૮ “લંભક’-પ્રકરણો છે. પ્રાચીન પ્રાકૃત ગ્રંથનું ભાષાન્તર કરી પ્રસિદ્ધ કર
બીજાં ૮૧ પ્રકરણે બીજા ખંડમાં છે. વાની અગત્ય દર્શાવી હતી. અને આ સ્થળે લખતાં આ ગ્રંથની રચના ઈ. સ. પાંચમા છઠ્ઠા સૈકાની
ઉજાસ પ્રસરાવી અજ્ઞાન અંધકારને હઠાવવા શક્તિ- “આત્મ સ્વરૂપ મેળવી જળહળતી જતી પ્રગમાન છે. ૐ દી અ મહાવીરાય નમ: I એ ટા. તે દિવસથી સંવત્સરની શરૂઆત થઈ. જાપના બળવડે સાધક પરમ શીવની પ્રાપ્તિ કરી જીના વિચારો મુકી નવા વિચાર-સંસ્કાર મેળવવાને શકે છે. નીત્ય દીવાળી ઉત્સવ તેઓ માણી શકે છે. દિવસ તે નુતન વર્ષ અનંત લબ્ધિ નિધાન ગતિમદેવોએ અને માનવોએ દીવાળી પર્વની શરૂઆત કરી. સ્વામીના સ્મરણથી મળે સુખ સંપત્તિ, ટળે અજ્ઞાન પ્રભાત થતાં ગીતમસ્વામીને મહાવીરના અને પિતાનાં અને કુસંસ્કાર; માનવ તે પરમ આદર્શ મેળવી આત્મા વચ્ચેના સ્વરૂપને વિચારતાં કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત બને દીવ્ય સ્વરૂપ ધર્મ પરમ આત્મા. અમરતા અર્પો થયું, દેવોએ રચેલા સુવર્ણ કમલ ઉપર બેસી ગૌતમ- સર્વને; “ એ દીપોત્સવી પર્વની ભાવના.” સ્વામીએ ભગવાન મહાવીરને આદેશ સંભળાવ્યો.
For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
આશાતના
www.kobatirth.org
આસપાસ થઇ હેય એમ જણાય છે. ભાષા આષ પ્રાકૃત છે અને પ્રે. સાંડેસરાએ પ્રસ્તાવનામાં આ સમયની ભાષાનાં મુખ્ય લક્ષણાની સમાલેાચના કરી આ પ્રથની સવિશેષ પ્રાચીનતા દર્શાવી છે, પરંતુ ગ્રંથની ખરી વિશિષ્ટતા તે તેની ભૌગોલિક ઉપયોગિતામાં રહેલી છે. પાંચમા છઠ્ઠા સૈકાની હિંદની સામાજિક પરિસ્થિતિ, વ્યાપાર, બીજી પ્રજાએ। સાથે આ દેશની પ્રજાને સંબંધ, સમુદ્રમાર્ગ અને વિવિધ પ્રકારના શૃંગાર અને વસ્ત્રોને લગતા આ ગ્રંથમાંથી સંખ્યાબંધ ઉલ્લેખો મળે છે. પ્રાચીન ઇતિહાસનુ દર્શીન આપનાર તથા એ વિષે યના અભ્યાસીઓ માટે આવા ઉપયેાગી ગ્રંથ પ્રસિદ્ધ કરવા માટે અમે આત્માનં સભાના વ્યસ્થા પકાને અભિન’દન આપીએ છીએ. આ સભાના મેન.
સેક્રેટરી શ્રી વલ્લભદાસ ગાંધીએ પોતાના નિવેદનમાં કહ્યું છે કે આ ગ્રંથના પ્રકાશનનું પ્રેરણાસ્થાન મુનિવ* શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજ છે. મુનિશ્રી
પુણ્યવિજયજી દ્વારા તયા તેઓશ્રીની ગુરુપર ંપરાદ્વારા ગુજરાતી સાહિત્ય અને ઇતિહાસની જે અમૂલ્ય
સેવા થતી આવે છે અને અદ્યાપિ થાય છે એ ખરે ખર તેાંધપાત્ર છે. સેવાના કાઇ ક્ષેત્રમાં કરતાં આવા સાધુ અને ત્યાગી પુરુષા જ ખરૂં કાય કરી શકે છે, તેનુ આ દૃષ્ટાંત છે.
ઉચ્ચ ક્રાટીના પ્રાકૃત, સંસ્કૃત જૈન સાહિત્યના ગ્રંથાનું સંશોધન કરી આપવા માટે સાક્ષરવર્ય શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજનેા જૈન સમાજ અને શ્રી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૬૭
જૈન આત્માનંદ સભા ઉપર કેટલા મહદ્ ઉપકાર છે, એ સભાની કાર્યાવાહીથી રપષ્ટ થાય છે. તે સાથે આવા પ્રથા પ્રસિદ્ધ કરવામાં સભાના મુખ્ય સેક્રેટરી ગાંધી વલ્લભદાસ ત્રિભુવનદાસ, પાતે સાહિત્યરસિક હેાવાથી નિઃસ્વાથ પણે અને નિઃસ્પૃહીપણે જૈન સાહિસ્રની આ પ્રકારે જે અપ્રતિમ સેવા કરે છે તે અભિનંદનને પાત્ર છે. આવા ગ્રંથાના પ્રકાશનથી સભાની પ્રતિષ્ઠા અને ગૌરવ ઘણું વધતું આવે છે. હવે આત્માનંદ સભાના કાČવાઢા ‘ વસુદેવ ’િડી ના ખીજા ભાગનું કાર્ય સત્વર હાથમાં લે એવું અમે ઇચ્છીએ છીએ. આવા કામામાં અનાયાસે સાહાય્ય આવી મળે છે,
આ ગ્રંથનું ભાષાન્તર પ્રા. ભોગીલાલ સાંડેસરાએ કર્યું છે. પ્રાકૃત, અપભ્રંશ, સંસ્કૃત અને ગુજરાતી તેમની એ વિદ્વત્તાની છાપ સહેજે પ્રસ્તાવનામાં તરી એમનું જ્ઞાન તેમજ પરિશીલન જાણીતા છે અને આવે છે. અત્રેના જાણીતા મહેાય પ્રીન્ટીંગ પ્રેસમાં આ ગ્રંથ છપાયા છે. છપાઈ શુદ્ધ અને સુવાચ્ય થઇ છે. ક્રાઉન આઠ પેજ પૃષ્ઠ ૫૦૦, પાકું પૂંઠુ કિંમત રૂા. ૧૨-૮-૦ અને તે અત્રેની જૈન આત્માગૃહસ્થાનંદ સભામાંથી મળી શકશે
For Private And Personal Use Only
સાહિત્ય ઉચ્ચ કાટીનુ હાવા માટે ઘણા જૈનેતર વિદ્વાનો, નેટઃ આ અપૂ સાહિત્ય ગ્રંથની ઉત્તમતા અને સાક્ષરોના, ધર્મગુરૂ એના અભિપ્રાયા મળેલા પણ આજે જૈન સમાજ તેની કિંમત કેટલી કરી રહેલ છે તેને પણ જોવાય છે.
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
વર્તમાન–સમાચાર
શ્રી કપડવંજ પંચના ઉપાશ્રયે બિરાજતા જૈનાચાય' વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજનાં આજ્ઞાધારી શિષ્ય પન્યાસજી તેમવિજયજી મહારાજ, મુનિશ્રી વયે વૃદ્ધ ઉત્તમવિજયજી મહારાજ તથા ચંદનવિજયજી મહારાજ અને સાધ્વીજી મહારાજ
દાનશ્રીજી તથા શાન્તિશ્રીજી આદિ તરફથી ગુરૂદેવ પૂજ્ય આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી આદિ તેમજ સાધ્વીજી મહારાજ વિગેરે ગુજરાનવાલાની ભયંકર પરિસ્થીતિમાંથી નિર્વિઘ્ને અમૃતસર શહેરમાં આવી ગયા તે નિમિત્તે કપડવંજ શ્રી શાંતિનાથજીનાં જિનાલયમાં પૂજા ભણાવાવામાં આવી હતી અને સંધમાં આય’ખીલ ૨૫૦ની તપસ્યા કરવામાં
આવી હતી.
આચાર્ય શ્રી વિજયવલ્લભસૂરીશ્વરજી મહારાજના સભા પર તા. ૩૦-૯-૪૭ ના અમૃતસરથી લખેલ પત્ર સભાને તા. ૧૬-૧૦-૪૭,નાં રાજ મળ્યા છે. જેમાં તેઓશ્રી સાધુ, સાધ્વીજી અને શ્રાવક સમુદાય સાથે નિર્વિદ્યે અમૃતસર પહેાંચી ગયા છે. તેઓશ્રી સહિસલામત રીતે અમૃતસર આવી જવાથી સભા ચિન્તામુક્ત થઇ છે.
સાંતમૂર્ત્તિશ્રી વિજયકમલસૂરીશ્વરજી મહારાજની જય'તી.
આશા શુદ ૧૦ શુક્રવારના રાજ પૂજ્યપાદ આચાર્યં મહારાજ શ્રી વિજયકમલસૂરિ મહારાજની સ્વર્ગ વાસ તીથી હાવાથી દર વર્ષે મુજબ આજરોજ મ્હાટા જિનાલયમાં જયંતી નિમિત્તે શ્રી નવપદજી મહારાજની પૂજા આ સભા તરફથી ભણાવવામાં
આવી હતી. આંગી રાશની વગેરેથી દેવગુરુભકિત કરી સભાસદાએ જય'તી ઉજવી હતી.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સ્વ. આ. શ્રી વિજયધ સુરીશ્વરજી મહારાજની જ્યંતી.
ગયા
ભાદરવા સુદી ૧૪ તા. ૨૯-૯-૪૭
સે।મવારના રાજ આચાર્ય મહારાજ શ્રી વિજયધર્મ -
સૂરીશ્વરજી મહારાજની સ્વર્ગવાસ તીથી હાવાથી દર
વર્ષની જેમ ગુરુ ભક્તિ નિમિત્તે આ વર્ષે પણ શ્રી
શાવિજજી જૈન ગ્રંથમાળા તરફથી અત્રે વિદ્યાન મુનિ શ્રી કલ્યાણચંદ્રજી ( સોનગઢ શ્રી મહાવીર જૈન ચારિત્ર રોનાશ્રમના અધિષ્ઠાતા )ના પ્રમુખપણા નીચે યતી ઉજવવામાં આવી હતી. જુદા જુદા ગુરુકર્યા હતા. પ્રમુખસ્થાનેથી મહારાજશ્રીએ પશુ ભક્તોએ ગુરુ મહારાજના ગુણગ્રામ માટે વિવેચને બહુજ વિસ્તારપૂર્વ'ક વિવેચન કર્યું હતું. ખપેારનાં મેટા જિનાલયમાં પ્રભુ પૂજા ભણાવી દેવ ભક્તિ કરી હતી. આ વર્ષે વિશેષ ભક્તિમાં અગાઉ થયેલ રૂા. ૧૫૦૦) ની રકમ માટે કરેલી વ્યવસ્થા મુજબ આગલે દિવસે ભાદરવા શુદી ૧૩ ના રાજ પંડિત સુખલાલજીભાઇને સાયિત્ય સુત્ર ચંદ્રક અર્પણુ કરવા માટે વીરમગામનિવાસી શ્રી હેાટાલાલ ત્રિકમદાસ પારેખના પ્રમુખપણા નીચે એક મેળાવડા ચૈાજવામાં આન્યા હતા. બહાર ગામથી આવેલા ગુરુભક્તો વગેરેએ પાતાના વ્યક્તવ્યેા રજુ કર્યા હતા; અને રાત્રિના શેઠ ભોગીલાલભાઇ મગનલાલના પ્રમુખપણા નીચે રંજનકાર્ય માટે સંમેલન થયું હતું. એ રીતે આ વર્ષે ગુરુભક્તિ કરી જયંતી ઉજવી હતી.
>>>s<~
For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શાંતિનાથ ચરિત્ર રૂા. ૭મા તથા સાથે શ્રી વસુદેવ હિંદુડી રૂા. ૧રા આ બંને રૂા. વીશની કિંમતના ગ્રંથ ભેટ મળી શકશે. ત્યારબાદ જે ગ્રંથો છપાશે, તે ભેટ મળી શકશે. માત્ર પોસ્ટેજ પુરતા ખર્ચનું વી. પી. તે વખતે તેઓ સાહેબને મેકલવામાં આવશે.
| અમારા માનવંતા લાઇફ મેમ્બરોને નમ્ર સૂચના. અત્યાર સુધીમાં થયેલા લાઈફ મેમ્બરોને શ્રી વસુદેવ હિંડી તથા શ્રી શાંતિનાથ ચરિત્ર ( તૈયાર થવા આવ્યું છે તે તૈયાર થયેથી તરત જ સં. ૨૦૦૪ ના પાસ સુદ ૨ લગભગ ) બંને ગ્રંથો પ્રથમ વના લાઈફ મેમ્બરોને ભેટ, બીજા વર્ગના લાઈફ મેમ્બરને (ધારા પ્રમાણે) ભેટ મોકલવામાં આવશે માટે. હાલ બેમાંથી એકપણુ ગ્રંથ ભેટ મંગાવવા તસ્દી લેવી નહિં.
- બીજા વર્ગ માંથી પ્રથમ વર્ગ થયેલાં માનવતા લાઈફ મેમ્બરે.
શ્રી આમાનંદ પ્રકાશના આગલા અંકમાં જણાવ્યા પ્રમાણે અમારી નમ્ર સુચનાને માન આપી હાલમાં અપાતાં શ્રી સંધપતિ રૂા. ૬-૮-૦ તથા શ્રી મહાવીર યુગની મહાદેતીએ રૂા. ૭-૮-૦ રૂા. ૧૦) દશના બે પ્રથે રૂા. ૫૦)ના વધારાના આપી પ્રથમ વર્ગના, લાઈફ મેમ્બરો ઘણા બંધુઓ ( આત્મિક અને આર્થિક દૃષ્ટિનો લાભ વિચારી ) ઉત્સાહપૂર્વક થાય છે, તેમને ભેટ આપેલી છે. હવે આ માસમાં બીજા અન્ય ધર્મ બંધુઓ જે નવા બીજા વર્ગમાંથી પ્રથમ વર્ગમાં સભાસદે થયા છે તેના નામ નીચે મુજબ છે. પાશ માસમાં પ્રગટ થતાં રૂા. ૨૦) ની કિંમતના બે ગ્રંથાને ભેટનો લાભ લેવા જલદી પ્રથમ વર્ગમાં દાખલ થવા સુચના છે. ૧ શ્રી મેહનલાલજી જૈન સેન્ટ્રલ ૩ ભાવસાર સાકરલાલ ગાંડા- ૫ શાહ અમૃતલાલ ગિરધરલાલ લાયબ્રેરી
લાલ બેલાણી ( ૬ શાહ હિરાલાલ ફૂલચંદ ૨ શાહ મહીપતરાય વૃજલાલ ૪ શાહ વેલચંદ નારણદાસ ૭ શાહ પન્નાલાલ વર્ધમાન
બીજા વગનાં લાઇફ મેમ્બરોને નમ્ર સુચના સ્થાનિક તથા બહાર ગામના સભ્ય સાહેબને જણાવવાનું કે હજી સુધી રૂા. ૫૦) વિશેષ ભરી પ્રથમ વર્ગના લાઈફ મેમ્બર જે બંધુઓ નથી થયા તેઓ પણ વિચાર કરી તેમ કરી શકે માટે આ વદી ૩૦ સુધી પહેલા વર્ગમાં દાખલ થઈ ભેટનો લાભ મેળવે તેમ ઇચ્છીએ છીએ. કદાચ તે પ્રમાણે ભેટને વિશેષ લાભ મેળવવા ઈચ્છા ન વધે તો છેવટે ઉપરની મુદત સુધીમાં સભાને પત્ર લખી-શ્રી સંધપતિ ચરિત્ર કિં. રૂા. ૬ તથા શ્રી મહાવીર પ્રભુનાં યુગની મહાદેવીએ કિં. રૂ. ૩ો ધારાસર ભેટ વેળાસર મંગાવી લેવા સૂચના છે. કારણ કે આ બંને ઉપયોગી ગ્રંથા બહુજ રૂચીકર અન્ય જૈન બંધુઓ ઘણા મોટા પ્રમાણમાં મંગાવે છે, જેથી આસો વદી ૩૦ પછી તે બંને બુ કે સિલિકે રહેવા સંભવ નથી, જેથી તે મુદત પછી આ૫ આ બુકે ભેટ તરીકે મનાવવા ઈચછા ધરાવતા નથી તેમ ધારી તે સિલિકે નહિં રહે તે પછી સભા આપને આપી શકશે નહિ માટે આપને યોગ્ય લાગે તે રીતે વિચાર કરી દિવાળી પહેલાં વેલાસર મંગાવી લેવા નમ્ર સુચના છે.
નવા તૈયાર થતાં અપૂર્વ સાહિત્ય પ્રકાશને.
| ( અનુવાદ ) ૧ કારત્નકૅષ ( જૈન કથા સાહિત્ય અને ૨ શ્રી પાશ્વનાથ પ્રભુ ચરિત્ર તત્ત્વજ્ઞાનને અપૂર્વ ગ્રંથ )
૪ મહાસતી દમયંતી ચરિત્ર ( સ્ત્રી ઉપયોગી ૩ શ્રી શ્રેયાંસનાથ પ્રભુ ચરિત્ર
સીરીઝ તરીકે. ).
| યોજનામાં ૫ શ્રી સુમતિનાથ પ્રભુ ચરિત્ર (શ્રી સેમ પ્રભાચાર્ય કૃત) નંબર ૧-૩-૫ માં આર્થિક સહાયની અપેક્ષા છે.
For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B. 431 [: [ !! 1 શ્રી વસવહિંડી ગ્રંથ (શ્રી સંધદાસે ગર્ણિકૃત ભાષાંતર ) ; તત્વજ્ઞાન અને બીજી ઘણી બાબતોને પ્રમાણિક કરાવવા સોદતરૂપ આ ગ્રંથની સુમારે પાંચમા સૈકામાં શ્રી સંધદાસંગણિ મહારાજે રચના કરેલી છે. મૂળ ગ્રંથનું બહુ જ પ્રયત્નપૂર્વકનું સંશોધનકાય’ સદ્દગત મુનિરાજ શ્રી ચતુરવિજયજી મહારાજ તથા વિદ્યમાન સાક્ષરવય' મુનિરાજ શ્રી પુણ્યવિજયજી મહારાજે કરી જૈન સમાજ ઉપર મહાન ઉપકાર કર્યો છે. ભારતના ઇતિહાસ તૈયાર કરવા માટે અજોડ અને બહુ જે પ્રાચીન ગ્રંથ છે. દરેક જૈન જૈનેતર સાક્ષર અને સાહિત્યકારની પ્રશંસાને પાત્ર થયેલ આ ગ્રંથ છે, આવા બહુ મુલ્ય ગ્રંથનું ભાષાંતર વિદ્વાન રા. રા. ભેગીલાલ જ, સાંડેસરા એમ. એ. અમદાવાદવાળા પાસે તૈયાર કરાવેલ છે. ખરેખરી જ્ઞાનભક્તિનું આ ઉત્તમોત્તમ કાર્ય છે. આ ગ્રંથમાં અનેક ઐતિહાસિક સામગ્રી અનેક જાણવા યોગ્ય વિષયો અને કથાઓ આવેલી છે. શુમારે છશે' પાના. ગ્રંથ કપડાનું પાક’ બાઈન્ડીંગ સુંદર સચિત્ર કવર છે, સાથે કિંમત રૂા. 12-8-9 પાસ્ટ, અલગ. પ્ર૦ વ૦ના લાઈફ મેમ્બરને ભેટ મળશે, 2 શ્રી શાંતિનાથ ચરિત્ર—શ્રી અજિતપ્રભસૂરિકૃત. મૂળ ઉપરથી ગુજરાતી ભાષાંતર સુંદર-સરલ-વિવિધ કલરીંગ સચિત્રો સાથે, ઉંચા કાગળ ઉપર, સુંદર ગુજરાતી ટાઈપમાં છપાય છે ,પાકા બાઈન્ડીંગયી અલંકૃત કરવામાં આવશે. દેવાધિદેવ શ્રી શાંતિનાથ પ્રભુના બાર ભવાનું’ અપૂર્વ સ્વરૂપ અનેક બીજી અંતર્ગત કથાઓ, બાર વ્રત અને બીજા વિષયો ઉપરની દેશના, અનુકંપા( જીવદયા )નું અદ્દભૂત, અપૂર્વ, અનુપમ વૃત્તાંત આ ચરિત્રમાં આવેલ છે જે મનન કરવા જેવું છે. કીંમત રૂા. 7-8-0 માગશર માસ લગભગ પ્રકટ થશે. “નૂતન સાહિત્ય પ્રકાશન ) હ૧ શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુ ચરિત્ર. 3. શ્રીમાન દેવભદ્રાચાર્ય કૃત 11000 હજાર શ્લોક પ્રમાણુ, પ્રાકૃત ભાષામાં બારમા સૈકામાં રચેલો તેનું ભાષાંતર છપાય છે. આ ચરિત્ર 4 શ્વકર્મા આચાર્ય મહારાજની વિદ્વત્તાપૂર્ણ સુંદર, અનુપમ, અલોકિક રચના છે. આટલા મહેટો શ્રી પાર્શ્વનાથ ચરિત્ર ગ્રંથ બીજો નથી. તેમ આવી મહત્વપૂર્ણ ચરિત્ર રચના ભાગ્યેજ બીજા ગ્રંથમાં હશે. પ્રભુના ભાના વિસ્તૃત વર્ણન સાથે, પ્રભુના દશ ગણુધરાના પૂર્વ ભવના રસિક ચરિત્રો સાથે આપવામાં આવેલ છે. સાથે અનેક અંતર્ગત કથાઓ અને ઘણી જાણવા યોગ્ય વિવિધ વિષયો પણ આવેલાં છે. ગ્રંથ છપાય છે, આ એક અપૂર્વ કૃતિ છે. 65 ફામ’ સાડા પાંચસંહ પૃષ્ઠ, અને આકર્ષક રંગીન ચિત્રો, મજબુત બાઈન્ડીંગવડે ગુજરાતી સારા અક્ષરોથી છપાય છે. : : 2 શ્રી કથારત્નમેષ ગ્રંથ-શ્રીમાન દેવભદ્રાચાર્ય મહારાજે (સંવત 1158 માં પ્રાકૃત ભાષામાં રચેલો છે. જેમાં સમ્યક્ત્વ આદિ તેત્રીશ સામાન્ય ગુણો અને પાંચ અવ્રત આદિ વિશેષ ગુણોને લગતી 50 વિષયો સાથે તેની મૌલિક, સુંદર પઠનપાઠન કરવા જેવી અનુપમ કથાઓ વાચઢ્ઢાની સત્તિ આખો ગ્રંથ વાંચતા નિરસ ન કરે તેવી સુંદર રચના આચાર્ય મહારાજે કરી છે. આ ગ્રંથમાં આવેલ ગુણનું સ્વરૂપ, તેનું વિવેચન, તેને લગતા ગુણદોષે, લાભ-હાનિનું નિરૂપણ આચાર્ય મહારાજે એવી સુંદર પદ્ધતિ, સંકલનાથી કયું છે કે જેથી આ ગ્રંથની અનુપમ, અમૂલય અપૂર્વ રચના બનેલ હોવાથી તે અપૂર્વ સાહિત્ય ગ્રંથ ગણાય છે, આ સુંદર ગ્રંથ મૂળ અમોએ પ્રસિદ્ધ કર્યો છે, જેની મૂળની કિંમત રૂ. 8-8-0 છે. જેનું આ સરલ શુદ્ધ ભાષાંતર પણ સાક્ષરવર્ય મુનિરાજ શ્રીપુણ્યવિજયજી મહારાજની દેખરેખ નીચે થયેલ છે. તે ગ્રંથના પાના શુમારે પાંચસેહ ઉપરાંત થશે. છપાય છે, આર્થિક સહાયની અપેક્ષા છે. મઢક : શાહ ગુલાબચંદ લલ્લુભાઈ : મી મહાદય પ્રિન્ટિગ પ્રેસ : દાણાપીઠ-ભાવનગર, For Private And Personal Use Only