Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AbhIne pustaka 43 yu', sa'thata 2002. mAnuM sa', pa0 'pha 8 e. phAgaNa : mA. tA. 19-2-94. - A 0 0 0 | vI | | / _ \ / jI cheA I | | ne sabI O) 02 vArSika lavAjama #aa. 2-12-9 pAsTeja sahita. prakAzI-- zrI jena mAmAnada sabhA-bhAvanagara ? - UCUCURUCUCUCUCTURUCUCURL HbHbHbHbvbHbHbvHbvHbvtbHbt For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 129 a nuM ka ma [i kA. 1 upadezaka pada ... le. mULacaMda AzArAma jhaverI 2 vicArazreNI le. A. zrI vijayakastUrasUrijI mahArAja 130 3 kavi kema thavAya ? le. munirAjazrI dhura dharavijayajI mahArAja 131 4 naya-pramANu-syAdvAda vaccenA saMbaMdha ane aMtara le. munizrI puNyavijayajI (saMvijhapAkSika) 133 5 kalikAla sarvajJa AcArya zrI hemacaMdrAcArya jInI | jIvana jharamara le. munizrI nyAyavijayajI 175 6 zrI prabhu mahAvIre prarUpela dharma savadezIyatA le. rA. jIvarAjabhAI odhavajI dozI 137 7 maraNa bhaya zA mATe ? le. vakIla nyAlacaMda laphamIcaMda 179 8 zrImAna yazavijayajI le. DaeN. bhagavAnadAsa manaHsukhalAla matA 141 9 ApaNuM kalyANa le. * abhyAsI ? 143 10 vatta'mAna samAcAra ... >> sabhA 147 11 svIkAra-samAlocanA sulatA 147 12 zrI padma prabhajina stavanA ... ... le. munizrI lakSmI sAgarajI patra 148 navA thayelA mAnavatA sabhAsado. 1 zeTha sAheba kAntilAla je. zAha. muMbaI peTrana ( paricaya have pachI ) 2 zeTha lAlabhAI aMbAlAla (1) amadAvAda 3 zAha jeThAlAla bhagavAnadAsa (2) bhAvanagara 4 mahetA bAbulAla bhagavAnajI (2) dAdara amArU' sAhitya prakAzana khAtu' ( presamAM ). zrI bRhata ka9pasUtra chello chaThTho bhAga, zrI triSTi lAkA purUSa caritra mULa tathA zrI saMdha pati caritra, zrI pAzva caritra tathA zrI vasudeva hiDI-bhASAMtara ane zrI mahAvIranA samayanI mahAdevIe chapAya che, zrI vasudeva hiMDImAM Arthika sahAyanI jarUra che. zrI ajitanAtha caritra, zrI saMbhavanAtha caritra, zrI sumatinAtha caritra, zrI zAMtinAtha caritra, zrI Adaza" mahAna purUSa zrI rAmacaMdrajInuM caritra sacitra pUrvAcArya kRta vistArapUrvaka, gujarAtI bhASAmAM, zrI AdinAtha prabhu jevuM suMdara vividha raMgothI sacitra, chapAvavAnA che. koI puNya prabhAvaka jaina baMdhu enI Arthika sahAya maLe chapAvavAnuM' kAma zarU thaze. jaina aitihAsika gurjara kAvya saMcaya. ( saMgrAhaka ane saMpAdaka zrI jinavijayajI sAheba, AcArya, gujarAta purAtattva maMdira ) zrI jaina zAsananI unnati karanArA AcAryo, sAdhuo sAdhvIo ane grahasthAnA jIvanacaritra saurabhane prasarAvanArA, prAcIna gujarAtI bhASAmAM racAyela pramANika aitihAsika prabaMdha, kAvyo ane rAsAno saMgraha A graMthamAM Avela che. aneka jaina vidvAna pAse saMpAdanakArya karavAmAM Avela che. tenA racanAkALa caudamA saikAthI prAraMbhI vIsamA saikAnA prathama caraNa sudhI sADAcAra saikAne che. paMdaramA saikA pachInA AcAryo e gujarAtI bhASAmAM te te samayamAM te te prAntamAM grAmya bhASA e ( anusaMdhAne TAITala pAnuM 3 ) For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vIra sa. 2472. " vikrama sa'. 2002 zrI AtmAnaMda prakAza. prakAzaka:-zrI jaina AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara www.kobatirth.org phAgaNu :: i. sa. 1946mA :: rAga na chADA, samyag ratana kAM jehI samarana se sacce vAhI samarana kAM 66 "" ' tene dhyAnaciMtana kyAM cheDa krIyA ? sAne rUpe ke te dAna dharama jhaverIvADa verATInIketana amadAvAda. ( lAla ratana karyAM cheADa dIyA)----e rAgamAM. tene dhyAnaciMtana kAM cheDa dIyA. prabhu dhyAnaci tana kayAM chADa krIyA ?--tene dhyAna0 rASa na cheDA, cheDa dIyA ? tene dhyAna 1 pUrava pazcima cau mULa vatana " verATI ' bhItara khUba kAM ADa Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir diza kAM cheDa ... sukha pAvat, chADIyA ?--tene dhyAna0 2 pustaka 43 su 1 aMka 8 mA. prabhu tere ci`tana se, unA lA cheDa dI yA. samAlA, DhIyA ?--tene dhyAna 3 rakhaDe, dIyA ?--tene dhyAna0 4 For Private And Personal Use Only tene dhyAnaci'tana kAM cheADa krIyA ? 5 jhaverI mUlacaMda AzArAma verATI
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir USLSLSLSLERUUSUSUELS LEUSU LILLE hAIva - vicAraNuM. te SIEME Usuan rAI USULULUSLCUSUCULLUEVECUTE lekhaka-A. zrI vijaya kasturasurijI mahArAja mANasane jIvavAne anna tathA ArogyatA duniyAmAM kahevAtA vidvAnonI prazaMsA A benI te atyaMta AvazyakatA che. makAna sAMbhaLIne phUlAya te to kAMI duniyAne game ane vastranI paNa kAMIka jarUrata rahe che, chatAM paNa mUrkhAonI prazaMsA sAMbhaLIne gavaka je te be vastu na maLe te paNa jIvI zake che. bananArAone te DAhI duniyA khaMonA bAkI te viSA jevI keIpaNa vastunI jarU. saradAra ja mAne che. rata mAnavajIvanamAM jIvavAne paDatI nathI, viSa- jANo, puSkaLa jANo, jANavuM te tamAro paSaka sAdhana vagara mANasa jIvI zake che. dharma che; paNa evuM na jANaze ke jethI tamAruM zarIranA vikAro mAnavI mAtrane aNagame akalyANa thAya. utpanna kare che ane tene kADhavAne mAnavI sarvathA bhAvazanya kevaLa bahAranA vyava aneka prakAranA upacAra kare che; paNa mAne hAra loDhAnA kaDAne senAne DhALa caDhAvavA sika vikArothI te keIne paNa aNagame te jevuM che. pariNAme teDhAnI kiMmata upaje nathI; temaja tene kADhavAne keIpaNa prayAsa paNa senAnI na maLe. gamAra bhale senAnI karatuM nathI. UlaTA vikAro piSavA tevA kiMmata ApI kharIde paNa sarApha te kasIne, sAdhana tathA saMgane khALe che. kadAca anu kApIne ane devatAmAM nAMkhIne parIkSA karI kaLatA maLavAthI vikArane puSTi maLe che te levAnI ja kiMmata AMke. atyaMta rAjI thAya che e ja Atmika guNa- AtmAne apakAra karIne paropakAra thaI vinAzanuM lakSaNa che; kAraNa ke likAnA zakato ja nathI. je AtmAno apakAra karIne vikAsaja Atmika guNane vinAzaka che mATe ja che mATe ja paNa paropakAra karavAnI mAnyatA hoya te te vikArapaSaka sAdhanathI mahApuruSe mukta kSadra svArtha garbhita mizyA bhramaNA ja che. hoya che. ajJAnI janatAmAM niraparAdhI banavA bIjAnI kRpA tathA snehanI cAhanA sahu prabhunI dRSTimAM sAparAdhI banavuM te AtmAnI koIne rahe che, kAraNa ke teo prazaMsA tathA : adhogatinuM lakSaNa che. kSudra vAsanAnA lebI hoya che eTale dhanathI ne tathA khuzAmadathI bIjAne prasanna rAkhe che jethI ajJAnI janatAnA AdarathI potAne katakarI bIjAo tenA upara maherabAnIthI tathA kRtya mAnanAra prabhune mArga bhUle che. snehathI tevA achata paNa gaNA gAya che. rAga dveSamAM rasa paDato hoya ne nirAza jene sAMbhaLIne pote rAjI thAya che e ja banavAnI hoMza rAkhaze nahI. moTI ajJAnatA che. vitarAganI saMmati batAvI kaSAya-viSayane For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * kavi kema thavAya? lekhaka-munirAjazrI duradharavijayajI mahArAja. (gatAMka pRSTha 41 thI zarU ) kavi thavAne trIjo prakAra laukika sAdhane aMze vyAkaraNabhUmikA zuddha teTale aMze kAvyache. bAhya prayatnothI-vyavahAramAM upayogamAM citra dIpe che. kAvyaprAsAdane pAye vyAlevAtAM adhyayananA upAyothI kavitva zakti karaNa che. kAvyavRkSamAM vyAkaraNa bIja che. meLavI zakAya che. kavitva zaktimAM upayogI (2) zabdakeSanuM jJAna-judA judA bhAvo, bAhya sAdhane nIce pramANe che. bhinnabhinna ka95nAo, vidhavidha varNano kAvya(1) vyAkaraNanuM adhyayana-jene je mAM-zabdamAM guMthavA mATe zabdabhaMDAra bharapUra bhASAmAM kavitAzakti khIlavavAnI abhilASA hovo joIe. adhUrAM ne apUrNa zabdakeSanA heya tene te bhASA upara prabhutva meLavavAnI svAmI kAvya karatAM avasare aTakI rahe che, prathama AvazyakatA rahe che. te te bhASA para temanAM AdaryA adhUrA rahe che-jema ochI kAbU ane bhASAzuddhine saMpUrNa AdhAra mUDIvALa lAMbe vepAra karatAM aTake ke nukazA vyAkaraNa para che. kavitva keLavavA mATe vyA. nImAM utare tema. kAvyanA khaMDa khaMDa-kaTakA karaNanuM adhyayana sauthI prathama jarUrI che. kaTakA-banAvI jeDelA kAle jotAveMta ja keTalAe sundara kAvyo vyAkaraNanA dUSaNone thIgaDA dIdhelA vastranI jevA lAge che. je kAraNe malina pATiyA para cinnela manahara kAvyamAM zodhI zodhIne zabdo goThavyA hoya citranI jema AkarSaNa karI zakatA nathI. jeTaluM che temAM kRtrimatA jaNAya che. temAM svAbhApiSanAra vItarAgane rAga-dveSI banAvI, temane tIvra ruci ane IcchApUrvaka avaguNone halakA pADavAnuM kalaMka mAthe vahore che, kAraNa Adara karIne mAneluM sukha, zAMti tathA AnaMda ke vItarAganI vANI tathA vartanamAM kapAya meLavavA ane janatAmAM tene anAdara batAvI viSayane aMza paNa hote nathI. tirarakAra kare te eka prakAranI kRtajJatA ja viSayAsakti sivAya rAga-dveSano Adara kahI zakAya. thaI zakatI ja nathI; kAraNa ke rAga-dveSa ja mAnavIne avaguNu kahevaDAvavuM pasaMda nathI viSayAsaktinuM kAraNa che. chatAM avaguNane Azraya choDavo gamato nathI. chatA-achatA avaguNe sAMbhaLIne ke niraparAdhI tathA guNI kahevaDAvavA ajJAnI joIne upekSA athavA te samabhAva rAkhavo viSayAsakta mAnavInI khuzAmada karI jeTalI te samajI-DAhyA jJAnI puruSanuM lakSaNa che, tAbedArI uThAvavI paDe che teTalI je prabhunI ane aNagamo ke tiraskAra ke te ajJAnI- uThAvavAmAM Ave te sAcA niraparAdhI banI mUDha chAnuM lakSaNa che. Atmika guNa meLavI zake che. For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 132 zrI AtmAnaMda prakAza : --- ------- * * * * vikatA-naisargikapaNuM anubhavAtuM nathI. tevA mATe chanda zAstrane sAro paricaya meLave kAvya rocakatA utpanna karI zakatA nathI. Avazyaka che. viziSTa kavi pAse zabdasamRddhi eTalI vizALa (4) kAvya granthanuM vAcana-viziSTa hoya ke jyAre te kAvya race tyAre tenI dRSTi kavitva meLavavA mATe pUrvanA viziSTa kavisamakSa vicAraNAne anurUpa seMkaDe zabdo onA kAvyanuM vAcana jarUrI che. prasiddha hAjara thAya. jANe ke zabda kahetAM hoya ke kavionA kAvyo vAMcavAthI kalpanAzakti ahiM amane zeTha, temAMthI bhAva ane uttejita bane che, judI judI zailIne paricaya racanAne vizeSa anukULa je zabda hoya tene maLe che, anubhavajJAna vadhe che. ja kavirAja pasaMda kare ne sthAna Ape, nAma | mukhyatve A upara darzAvyA te cAra ane dhArI kavio pAse taddana sAdhAraNa zabda- tevA bIjA lokika prayatnothI kavitvazaktine mUDI hoya che. kavitAnI eka lITI paNa teo AvirbhAva thAya che. mahAmahenate judA judA zabdo bhegA karI, vIza pacIza vakhata lakhI bhUMsIne taiyAra kare prayatnothI thato zaktino AvirbhAva nIvaDe che. jANe ke kavitA karatI vakhate ja saMpa karI adhikArI paratve bhinnabhinna prakAra badhA zabdo tenI pAsethI rIsAIne cAlyA che. ne te paNa keTalAekane zIgha, keTalA gayA hoya ! tenI pAse ja na AvatA hoya ! ekane madhyama kALe ane keTalAkane to mATe kavi bananAre zabdakoSanuM jJAna sArI ghaNe lAkhe, rI. ghaNe lAmbe samaye thAya che. evA aneka rIte meLavavuM atyaMta jarUrI che. prakAranA adhikArIonA mukhyatve traNa vibhAga che. uttama, madhyama ane adhama. (3) chanda zAstrano abhyAsa-kAvya (1) prayatnathI nIpajatAM uttama kavitA banAvavAne chandaH e pradhAna aMga che. kavio-jenI pratibhA uttama che. je eka chandajJAna vagaranA po pAMgaLA che. chandaH prasaMga uparathI bIjA aneka samAna prasaMgone zAstrane UMDe abhyAsa padyane sughaTita ane samajI zake che. eka kalapanA samajI bIjI AkarSaka banAve che. amuka rasanI khIlavaNI ka9panAo karI zake che. jenAmAM baLavAna amuka chandamAM ja thAya. amuka bhAvane amuka tIvra kAvyaruci che, je guruno vinaya karachanda ja anukULa Ave e sarve chanda zAstra vAmAM tatpara rahe che tenA pratye guru thoDe samajAve che. lalitavRtta vagere vRtto karuNa prayatna kare to paNa alapakALamAM tenAmAM rasane puSTa kare che. vIra rasane UThAva zArdUla- kavitvazakti khIlI nikaLe che. zeDo mArga vikrIDita vagere chamAM thAya che ityAdi samaja batAvyA bAda pAdapUti karavI, ka95nAbharelA chandaHzAstra sivAya nathI paDatI ne e samaja vividha svataMtra kAvya racavA vageremAM te sivAya vIrarasanuM varNana lalita vRttamAM ane AgaLa vadhe che. viziSTa kavi tarIkenI karuNatAne citAra zArdUlamAM karAya to paganuM khyAti svalpasamayamAM te meLave che. AbhUSaNa kaMThamAM ane kaMThanuM pagamAM pahera- pAdapUti tarIke jemake -"puNodaye vAthI jeTaluM kaDhaMguM dekhAya teTaluM ja asambaddha kaluSa kalmaSa nAza pAme" evA eka dekhAya che, mATe kavitAne sundara banAvavA caraNanI pUrti nIce pramANe kare. For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir naya-pramANa-syAdvAda vacceno saMbaMdha ane aMtara lekhaka:-munizrI puNyavijayajI (saMvijJapAkSika) varSo pUrve pragaTa thatAM jaina sAhitya evo abhiprAya vyakta kare che ke... " je saMzodhakanA trIjA khaMDanA prathama aMkamAM spaSTIkaraNa leka 29-30 nA vivecanamAM paM. sukhalAlajIe nyAyAvatArane be padyanuM karavAmAM AvyuM che te te amArA abhiprAya praznottarapUrvaka vizada spaSTIkaraNa kareluM. jenA pramANe advitIya ane ananyajJAta jevuM che." viSe bahu thoDA jJAta haze. sadara lekha atIva A uparathI prastuta lekhanI mahatvatA A samajavA gya upayogI jaNAyAthI atre viSayanA jJAtA vidvAna mahAzane jaNAI tene akSarazaH utAro ApavAmAM AvyuM che. Avaze. puNyavijayajI-saMvijJapAkSika. ] phera mAtra tyAM be padyo anaMtara che, jyAre mAtAmirja vastu, : sarvasaMvihAm atra te chUTA karI mUkavAmAM AvyA che. virANo, navA viSayo mata rajA trimAsikanA vidvAn saMpAdake AnA saMbaMdhamAM (nyAyAvatAra ) pUrNa prabodha prakaTe pramIlA palAya, "dekhI mUrti ajita jinanI netra mArAM kare che, candrodaye sakala tApa prazAnta thAya; ne A haiyuM pharI pharI prabhu dhyAna tenuM dhare che; sUryodaye timira jora vinAza pAme. AtmA mAro prabhu tuja kane AvavA ulase che, puNodaye kaluSa kamaSa nAza pAmelA Apa evuM baLa hRdayamAM mAharI Aza e che" (vasaMtatilakA) (maMdAkrAntA) e pramANe judI judI rIte pAdapUrtio prabhAta varNana karatAM boTAdakara paNa svabanAvatA viziSTa zakti khIle che. pAdapUrti ) tatra kAvyamAM udAtta kalpanA ne bhAve gUMthe karavAmAM atizaya kuzala siddhahasta kavi che, tenuM ekAda udAharaNa juo- mahAmahopAdhyAya zrI meghavijayajI gaNI "koTi dIpataNuM prakAzabaLathI, sattaramI zatAbdimAM thayA che. teozrIe tArAtaNA tejathI, kavi kAlidAsanA meghadUtanI, mAghakavinA svargagAtaNa zubhratAthakI ane, zizupAla vadhanI, zrI harSanA niSadhanI ema nakSatranA nAthathI; aneka kAvyanI pAdapUrti karI aneka viziSTa kAvyanuM sarjana karela che. pAdapUrti karavAmAM jena davAnta thatuM prazAnta ghaDIe, teozrInuM ajoDa sthAna che. te kevuM prAtaH same, A je Agama sAMbhaLI ravitaNuM, svatanta kAvyanI racanA-je kAvya saMtrasta se je zame. 5 vAMcatAnI sAthe hRdayamAM ramI rahe, jenA bhAve (zArdUla) bhUlyA bhUlAya nahi evI kRtio paNa viziSTa kavio zaruAtathI ja kare che. bhakitarasathI e pramANe prayatnathI prasiddha prathama koTinA AtmAne raMgI detA kAvyanI naisargika katinA kavio nIpaje che. namUnA A pramANe che. (cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 134 zrI AtmAnaMda prakAza : athatu--"aneka dharmAtmaka vastu e ghoDo ja ApaNe AMkhane viSaya bane che. sarva saMvedanana-pramANane viSaya manAya che. e ja pramANane viSaya thavAnI rIta che. ane eka deza-aMza sahita vastu e nayana pramANanA viSaya thayela e ghoDAnuM jJAna viSaya manAya che. ra9, jyAre bIjAne zabdadvArA karAvavuM hoya tyAre pro pramANano viSaya thanArI varatuo tathA te ghoDAnI amuka vizeSatAo bIjI vizeSakaratAM nayane viSaya thanArI vastuo zuM taddana te tAo karatAM buddhidvArA chUTI pADI vaktA kahe judI hoya che, ke jethI pramANa ane nayanA che ke-A ghoDo lAla che, UMcuM che ke amuka - AkArano che. te vakhate vaktAnA boddhika viSayane taddana judA judA batAvI zakAya ? vyApAramAM ke zrotAnI jJAnakriyAmAM ghoDe u0 nA, eka bIjAthI judA evA vastu- bhAsamAna chatAM te mAtra gauNa hoya che, ane enA koI be vibhAga nathI ke jemAMthI eka tenI vizeSatAo je bIjI vizeSatAo karatAM vibhAga pramANuno viSaya bane ane bIjo judI pADI kahevAmAM Ave che, te ja mukhya vibhAga nayano viSaya bane. hoya che. tethI ja e vakhate jJAnano viSaya pra. je pramANa ane nayane viSaya thanAra banate ghoDe amuka aMza viziSTa viSaya vastu eka ja hoya te pachI bannene viSaya- bane che. e ja vinayane paya thavAnI rIta che. bheda kevI rIte? A vaktavyane bIjA zabdomAM--kamAM e u0 vastu bhale eka ja hoya paNa jyAre rIte paNa kahI zakAya ke-bhAnamAM amuka te vastu amuka vizeSatA dvArA arthAt amuka vizeSatAo chatAM pradhAnatA chatAM jyAre udezya vizeSa dharmonI pradhAnatA chatAM akhaMDitapaNe ane vidheyanA vibhAga sivAyaja vastu bhAsabhAse che tyAre te aneka dharmAtmaka viSaya mAna thAya tyAre te pramANane viSaya ane kahevAya che; paraMtu jyAre te ja vastumAMthI jyAre vastu uddezya-vidheyanA vibhAgapUrvaka kaI eka aMza chUTo paDI pradhAnapaNe bhAse bhAsamAna thAya tyAre te nayano viSaya. A che tyAre te eka aMza-viziSTa viSaya kahevAya rIte vastu eka ja chatAM tenA bhAnanI rIta che. A vAta dAkhalAthI spaSTa karIe. AMkha judI judI hovAthI pramANa ane nayamAM tene sAme koI eka ghoDo Ave tyAre amuka viSayabheda spaSTa che. AkAra, amuka kada ane amuka raMga e enI pratra pramANanI peThe ya paNa jo jJAna ja vizeSatAo pradhAnapaNe bhAse che. paNa te hoya te bemAM taphAvata che? vakhate e vizeSatAonI pradhAnatA chatAM u0 indriyonI madadathI ke madada sivAya ja abhivarUpe anya vizeSatAo sahita samagra utpanna thayeluM jJAna jyAre koI vastune yathArtha gheDa ja cAkSuSajJAna viSaya bane che. te paNe prakAzita kare che tyAre te pramANa kahevakhate kAMI tenI amuka vizeSatAo bIjI vAya che ane pramANadvArA prakAzita thayelI vizeSatAo karatAM chuTI paDI bhAsatI nathI vastune zabdadvArA bIjAne jaNAvavA mATe te ke ghaDArUpa akhaMDa padArthamAMthI AkArAdi vastunA viSayamAM je mAnasika vicArakriyA tenI vizeSatAo paNa taddana bhinnapaNe bhAsatI thAya che te naya. arthAt zabdamAM utArAtI nathI. mAtra amuka vizeSatAo dvArA te Akho ke utAravA lAyaka je (vacana) kiyA te For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir n nsn rnndh shjn lrdny bl lTrf Mayrori LALI [] ] ] ] kalikAlasarvajJa AcArya zrI hemacaMdrAcAryajInI 6 jIvana jharamara tor" lekhaka:-munizrI nyAyavijayajI, (gatAMka pRSTha 98 thI zaru. ) have gurUmahArAje A bAla munipuMgavamAM avasara Ape che. somacaMdra muni maTI AcArya AcArya padanI yegyatA nihALI 1166 nA thayA. jaina zAsananA betAja bAdazAha banyA. akSaya tRtIyAnA akSaya divase bAla munIzvarane AcArya padathI alaMkRta karI emane pratibodha, jaina zArAnanI akSaya sevA karavAne apUrva A vakhate gujarAtamAM mahApratApI siddharAja A. zrI siMhasUrijIta kumArapAla cari- jayasihanuM sAmrAjya hatuM. siddharAja jayasiMha tamAM AcArya padavI mATenI tithI mahAzadi bIja vidhAnurAgI hatA, ane paMDitAne sAruM satkAra ane gurUvAra Apela che. 1162 mAM AcArya 1 prabhAvaka caritramAM ullekha maLe che ke A padavI thaI ane ullekha paNa mela che. AvI ja AcArya padavIne divase ja temanAM mAtA pAhInIdevI rIte bIna bIna graMthomAM jemake dAkSAnA saMvatamAM dIkSA vIkAre che, eTaluM ja nahi ki tu hemacaMdrasUrijI paNa phera jaI Ave che, dIkSA 1150 mAM thaI gurUjIne vinaMti karI pravattinI pada apAve che che ema keTale sthaLe ullekha maLe che temaja keTale ane zrI saMgha samakSa siMhAsana para besavAnI rana sthaLe 1154 mAM dIkSA thaI ema paNa maLe che. apAve che. naya ane ene puregAmI (jJAna)-vyApAra buddhimAM pahoMcADavAnI kriyA. a-karanAra te pramANu. A uparAMta naya ane pramANanuM vaktAne mAnasika vyApAra te) naya. aMtara eka e che ke nayajJAna te pramANa mA jaina nyAya granthonI jema jainetara jJAnanA aMzarUpe che ane pramANajJAna te nyAya granthamAM naya viSe mImAMsA che ke nayajJAnanA aMzI ke samUharUpe che, kAraNa ke nahi ? pramANa vyApAramAMthI ja nayavyApAranA u nathI. jo ke jaina ane jainetara dhArAo pragaTe che. banenA tanamAM mImAMsA che chatAM nayane pra pramANu ane naya zabdanI vyutpatti pramANathI chUTA pADI tenA upara spaSTa ane batAvI tene arthabheda spaSTa kare. vistRta mImAMsA to mAtra jenee ja karI che. u0 pa + mAna = (je pAnavaDe ba-abrA- A rIte naya ane pramANunA viSaya paNuM 12 mAna ghaDAza ( niNuM ) upara kAza pADanArA 28 mAM parva. pachI thAya te) pramANa. * 5 (nI--pramANu karaNuM che. dvArA jANelI vastune bIjAnI arthAt zrotAnI (cAlu) For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 136 zrI AtmAnaMda prakAra : sanmAna ApatuM hatuM. zrI hemacaMdrasUrijI paNa camakathA badhAne ema thayuM, jorja khaMbhAtathI vihAra karI pATaNa padhAryA che. siddharAje A sUripaMgamAM sAmarthya, prabhA, eka vAra sUrijI mahArAja bahAra jatA hatA pratibhA ane medhAnA vidyuta camakArA joyA, ane siddharAja jayasiMha yavADIe nIkaLe e aMjAryo ane sUrijIne roja rAjasabhAmAM hatA, tyAM zrI hemacaMdrasUrijI bajAramAM eka padhAravA sAdara saprama nimaMtraNa ApyuM. bAjI UbhA rahyA. siddharAjanI najara zrI hema- pachI te siddharAja jayasiMhanI vinaMtithI caMdrasUrijI upara paDI. yuvAna, brahmateja, jJAna- AcAryazrIe siddhahiMma mahAvyAkaraNa banAvyuM. teja ane saMyamatejathI dIpatA A rUpALA rAjAe hAthInI aMbADI upara ene caDhAvI jainAcAryane eNe premathI pUchayuM: Apane zuM nagaramAM utsavapUrvaka pheravI rAjabhaMDAramAM joIe che ? zrI hemacaMdrAcAryajIe vinA padharAvyuM. ane tenI saMkaDe, hajAre nakalI saMkoce kahyuM, "he siddharAja, zaMkA vinA gaja karAvI nUtana vyAkaraNanuM paThana pAThana cAlu rAjane AgaLa calAvadiggajo bhale trAsa karAvyuM. paMDitAnI sabhAmAM vyAkaraNanI kasoTI pAme paNa tethI zuM? kAraNa ke pRthvIne to thaI. kAzmIramAM sarasvatI devIe paNa ene teja dhAraNa karI rahyA che." (prabhAvaka caritra). AzIvAda ApI vidvadamAnya karAvyuM. gurjara siddharAjane A vacane amRta jevA mIThA sAmrAjya paMDita banyuM. gujarAtanA A sapUte madhura lAgyAM. ene ema thayuM, A amRtavANI gujarAtamAM vidvAne, paMDito pAke che ema huM sadAye pIdhA ja karuM. te ja vakhate eNe hindabharamAM prasiddha karAvyuM. hindabharamAM A prabhAvika sUrijI mahArAjane vinamrabhAve AvA mahAyAkaraNI bIjA nathI pAkayA. vinaMti karI. Apa rAja darabAramAM madhyAhna zabdAnuzAsana, liMgAnuzAsana, denuzAsana, samaye "mane pramoda pamADavA Avaje.?? kAvyAnuzAsana svayameva banAvyA. siddhahemanI laghuTIkA, bRhad TIkA, bRhayAsa paNa pitA A pachI siddharAja mAlava pradeza upara ja banAvyA. vyAkaraNanA paThana mATe eka moTI caDhAI laI jAya che. tyAMthI jItIne pAchA saMskRta pAThazALA sthApavAmAM AvI. "kAkala AvyA pachI rAjadarabAramAM zrI hemacaMdrasUrijI nAmanA kAyastha vidvAnane ene mukhya adhyAmahArAja padhAryA che ane e ja mIThI madhurI pAka banAvyA. vANIthI amRta varSAvatAM e sUrijI mahArAje eka ja varSamAM savA lAkha lokapramANe kahyuM, "he kAmadhenu ! tuM tArA gomaya rasathI bhUmine lIMpI kahADa, he ratnAkara ! tuM metI- 1 traNa lahIyAo pAse traNa varSa sudhI thI svastika pUrI ghe, he caMdramA ! tuM pUrNa enI nakala karAvavAmAM AvI che. kuMbha banI jA, he diggajottama! potAnA kara- A mahA vyAkaraNa navuM banAvarAvavAnuM khAsa sUMDha sIdhA karI ka9pavRkSanA patro laIne tAraNe kAraNe e banyuM ke jyAre mahArAjA siddharAja mAlavAne banAve, kAraNa ke, siddharAja pRthvIne jItIne tI dhArA nagarImAM game tyAre rAjAnA sarasvatI Ave che. ' rUpAnI ghaMTaDI jevA mIThA a- maMDAmAM bheja vyAkaraNa jevuM temaja bIjA paNa vAjathI gujarI A amRtavANI sAMbhaLI sAhitya ane alaMkAranA 2 the yA. ene e ja AkhI rAjasabhA, vidravRnda ane khuda mahArAjA vakhate ema thayuM ke zakti ane balamAM gujarAta For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( zrI prabhu mahAvIre prarUpela dharmanI sarvadezIyatA. ) Universality of Lord Mahavir's Teaching. zrI prabhu mahAvIre adhyAtmavAdamAM ahi. sarva prANIo tarapha maitrIbhAva ane anukaMpAsAno ane jJAnavAdamAM anekAMtane je dharma bhAva rAkhe te ahiMsAne vidhiAtmaka batAvyo che te dharma eka deza, eka kALa, eka (positive ) prakAra che. prajA, eka jAta ke eka saMpradAya mATe nathI, prabhune kho bhakta bIjA manuSya tarapha paNa sarva deza, sarva kALa ane sarva prajA mATe ane koI paNa prANI tarapha dveSa karaze nahi. che. temAM varNana ke jJAtinA bhedabhAva nathI. keI tene IjA kare to tenA tarapha tene dayAbhAva prabhue ahisAne be prakAre batAvela che. koI Avaze. A saMbaMdhamAM caMDakozIyA nAgane paNa prANIne vadha mana vacana ke kAyAthI na thaI prasaMga zAstramAM jANItA che. kSamAM AdhyAtmika jAya tevI satata jAgRti rAkhavI e eka ahi- guNa che, teno artha bhIrutA ke kAyaratA nathI. sono niSedhAtmaka (magative ) prakAra che. kSamA kharA vIrane zobhe che. prabhunA bhakto kharA paMcAMga pUrNa vyAkaraNa zrI hemacaMdrAcAryajIe vyAkaraNane saMpUrNa chapAve, navI paddhatithI chapAve, . rAjA tathA potAnA nAmanA samaraNarUpa ladhunyAsa, bahAnyAsa, laghuTIkA, bRhaTIkA chapAve. vyAkaraNanuM nAma zrI siddhahema rAkhyuM. tene sastAmAM sastu Ape temaja A graMthanA aMga - bhUta sAhityanuM paNa suMdara rIte prakAzana karI apa vijayI thayuM che te sAhitya ane saMskAramAM paNa che mUlya janatAne mele tema kare. A mahAna vyAkaraNa te ati banavuM joIe. punaH pATaNa AvyA pachI upara navI TIkA racavA karatAM je che tene ja suMdara rAjasabhAmAM e graMtharatna nihALI tene prabala rIte prakAramAM mUkavAnI jarUra che. navI navI TIkAo abhilASA thaI ke zuM gujarAtamAM koI e paMDita karI graMthane vadhu kilaSTa ke jaTIla banAvavAnI jarUra ke vidvAna nathI ke navuM suMdara mahAvyAkaraNa banAve. nathI. mArA namra mata mujaba te navI TIkAo banAvI vidyamAna vyAkaraNAthI paNa vadhI Mya tevuM adabhUta, ApaNe graMthanA gauravamAM kSati pahoMcADIye chIe. sarala ane arthagaMbhIra bhAkaraNa banAve. rAnIe surijI mahArAje kayAMya kSati ke apUrNatA nathI rAkhI pitAnI rAjasabhAmAM tapAsa karAvI che. Akhare pachI navI TIkAo racI ApaNe zuM navuM karavAnA enI najara navayuvAna tejI jainAcArya upara * chIye ? kharekharI sevA te emAM ja rahI che ke A karI che. enA maMtrIo ane paMDitAnI najara paNa mahAvyAkarAne ApaNe prakAzita karI tenA abhyAugatA sUrya mAM navIna Avela jainAcAryajI upara sIo vadhe, abhyAsamAM lekacI jAge tevo prayatna karI che. Akhare rAvananI vinaMtithI zrIhemacaMdrAcArya karI. hAM eTaluM jarUra kare ke bRhanyAsa je pUrNa jIe mahAbhArata kArya uThAvyuM che ane sAMgopAMga - nathI malate tenI nIce phUTanAmAM jarUrI khulAsA pAra utAryuM che. A eka ja mahAna vyAkaraNa banAvI ke pUrti umeravI paDe, kyAMka arthagaMbhIrane nIce zrI hemacaMdrAcAryajIe gujarAtane paMDita ane vidvA phUTanoTa ApI sarala karI zakAya. bAkI navI TIkA, nonI sabhAmAM goravavatuM unnata sthAna apAvyuM che. navA nyAsa evA kazAnI jarUra nathI. ATaluM aghAvadhi bhAratamAM AvuM bIjuM kayAkaraNa banyuM sahaja sarala bhAve ja lakhyuM che. koInA upara AkSepa jANyuM nathI. karavAne IrAde nathI. mAtra mArA pitAnA aMgata vartamAna jainasaMdhanI pharaja che ke, "A mahAna mata ja ahIM darzAvyo che. For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 138 www.kobatirth.org sainike che, paNa te sainiko bIjAnA dezo jItavA ke bIjAne lUMTavA mATe nathI. teenuM yuddha kAma, krodha, rAga-dveSa Adi a Mtarana! zatru ene jItavA mATe che. bahAranA yuddhathI zuM vaLavAnuM che? mATe AMtarika yuddha kareA. AtmAthI AtmAne jItatAM sukha pAmI zakazeA. AvuM satata aMtaraMga yuddhe karatAM chatAM prabhune mArge caDelA sa`yamI puruSa zAMta dAMta dhIra svabhAvanA hAya che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI AtmAnaH prakAzaH tenA upayoga karavA te kharA dharmanA mArga nathI. vyaktitvanA nAza sAthe ja dharmanA nAza thAya che. jaina dharma koivAra laDAiene-laDAyaka vRttine uttejana ApyuM nathI ane laDAimAM maranArAonI nIca bhAvi gati batAvI che. jaina saMdhU AcArya, upAdhyAya, sAdhu, sAdhvI, zrAvaka ane zrAvikAothI samRddha che. temAM tyAga ane jJAnathI pUrvAparanI zreSThatA batAvela che, chatAM gurunI bhUla hoya tA te batAvavAnA ziSyanA dharma kahela che. tama sAdhu mAthI vimukha hoya tA temanA dharma batAvavAnI zrAvakane mAthe pharaja mUkela che. eTale keTalAka mahAna rAjadvArI puruSA prabhunA zAsa-saMghanI vyavasthA ekAMta ekarAjAvAda (nonarehy ) nathI paNa prajAzAsanavAdanA tattvA che, ane te kAraNathI ja jaina dharmI bhinna bhinna kALa ane dezamAM pasAra thayA chatAM ape rahyo che. prabhunA dharmamAM rAjyakhaTapaTane Adeza avakAza che, samAja ane dharmanA uddhAra, vikAsa ane saMrakSaNa mATe vastupALa tejapALa jevA namAM thayA che, paNa A eka gauNu mArga che. jagatamAM zAMti sthApavAne prabhue tA pratyeka vyaktinI aMtar vRttinI sudhAraNA upara bhAra mUkyA che. prabhue tA A Adarza upara ja jagatanI suvyavasthAne sthApela che. tenA zAsa namAM tyAgI ane saMyamIne mukhya sthAna che. ApaNI jema dareka prANIne sukha du:kha thAya che, bIjAnA sArA narasA kRtyathI jema ApaNane sukha du:kha thAya che, tema ApaNA tevA kRtyathI khIjA jIvane sukha du:kha thAya che mATe sarva prANIonI rakSA karavI, tenA rakSAnA upAye ceAjavA ane sakriya madada karavI, bIjA prANIe tarapha dayA rAkhavI, du:khI mANusAnA du:kha nivAraNa mATe dAna ApavuM, vigere sukRtyA gaNAvavAmAM AvyA che. ane teTale darajje jaita dharma samAjasevAvAdI ( socialist ) che, bIjI rIte AtmAnnati-sAtmasudhAraNA upara jaina dharma mukhya bhAra mUke che. eTale teTale darajje eka vyaktitvavAdI ( individualistie ) che. manuSyanA vyaktitvane sathA dAkhI dai rASTrarUpI mahA maMtranA avayava tarIke rASTranA manudhyeAne kAma karatAM taiyAra karavA, ane te pramANe tyAga ane saMyama upara bhAra mUkayA chatAM svadharmamAM niSkriyatA ane pramAdane dUra rAkhavAM prabhue AjJA karela che. uttarAdhyayananA dazamAM adhyayanamAM dhUmakapatra-pILA chaThThuM pAMdaDAnuM daSTAMta lai sat dharmakaraNI karavAmAM eka paN samayanA pramAda na karavA bhagavAne zrI gautamane uddezIne kahyuM che. bhagavAnanA zAsanamAM aMdha zraddhAne sthAna nathI, samyaklR zraddhAna eTale jJAnapUrvakanI zraddhAne sthAna ApavAmAM Avela che; mATe ja samyagdarzananuM lakSaNa tantrArtha - zraddhAnama batAvavAmAM Avyu che. taMtra maMtranA baLathI, huDhayAganA prabhAvathI, auSadhIonA upayogathI ajJAna mANasAne AkarSavAmAM ane temanAmAM khoTI zraddhA UbhI karavAmAM bhagavAne adhama batAvyeA che. tattvajJAnanA viSayamAM vastu ane tadharmotmaka hAvAthI judA judA daSTibiMduthI vastutattvane prarUpanAra judA judA matavALAe amuka aMze For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ODCORUJCBOOKU ORUCSACI | maraNa bhaya zA mATe ? " lekhaka-vakIla nyAlacaMda lakSmIcaMda bI. e. ela. ela. bI. jagatabharamAM nAnA-moTA, sabaLa-nirbaLa unA nAnI vayendra jevI sthiti ane tamAma prANIone vadhatA ochA pramANamAM ghaTTa-ghaTIkAnA yaMtranI mAphaka pratyeka AtmAne maraNane bhaya kAyamane mATe potAne mAthe jhajhumI mokSaprApti thatAM sudhI cAlu rahevAnI ja eTale rahele jaNAya che. mRtyu ke maraNanA khyAla kaI paNa upAye janma maraNane saMskArI jIva mAtrathI manuSyane kaMpArI chUTe che. sau koI aTakAvI zake tema nathI ja to pachI maraNanI bAlaka ke vRddha, jJAnI ke ajJAnI, tatvadazI ke kalpanAthI hada uparAMta bhayabhIta zA mATe thaI pAmara manuSya sArI rIte samajato hoya che ke javuM joIe? bhaviSya kALanA garbhamAM bhaya vahelA-moDA mRtyu avazya nirmANa thayeluM ja utpanna thavAnA bhayabhIta sthitimAM phasI paDavAnA che chatAM paNa teno vicAra manamAM uddabhavatAM ja kevA kevA prasaMge upasthita thavAnA che te tene potAnI AsapAsa bhayaMkara ane trAsajanaka ApaNe jANatA nathI ane tethI lUMTa ke corIne vAtAvaraNa khaDuM thaI jatuM lAge che. rAjA- bhaya, jAna-mAlane nukazAna pahoMcADe tevA mahArAjA-cakravartI ke tIrthakara bhagavAna paNa AphatakAraka akasmAtane bhaya kaMIka sakAraNa mRtyuthI bacI javAne sAmarthyavAna nathI eTaluM che paraMtu je vastu vahelA-moDA avazyameva ja nahI paNa kSaNabhara paNa tene AghuMpAchuM banavAnI ja che eTaluM ja nahi paNa koI paNa ThelavAne paNa zakitavAna nathI. mRtyu mATe upAye aTakAvI zakAya tema paNa nathI te mATe prathamathI ja nIrmANa thayela tithi pAMcama hoya bhayanI kalpanAthI zA mATe gabharAI javuM joIe te tenI chaTha karavA koI samartha nathI. te samajI zakAtuM nathI. saccidAnaMda Atma tatvane anAdi kALathI kAtaraze hi ko mRtyu purva kAma mRtaraNa vaLagelAM saghaLA karma malane kSaya thatAM sAdi. 4 e sUtra anusAra pratyeka janma dhAraNa karI anaMta kSasthiti (AtmAnuM sakala karmathI cukelA prANIne vahelA moDA avazya mRtyune chUTA thavApaNuM) prApta thAya che. mULa svarUpe bheTe thavAnuM ja che ane mRtaprANune avazya AtmA sakaLa kamalathI rahita nirmaLavizuddha janma dhAraNa karavAnuM che temAM apavAda phakta sphaTIkamaNi-ratna samAna che. tevI vizuddha sthiti taddabhavamokSagAmI manuSya prANane che kAraNa ke prApta thatAM sudhI kanavaM pUnavi mai mukata AtmAne paNa je pharI janma dhAraNa sAcA che, mATe temane droha na karavA dharma vALAone svamatamAM khecavA prayatna nathI karyo, pharamAve che eTale tattvajJAnanA vicAramAM paNa dharmane nAme samAja ke rASTramAM laDAIo ubhI audhika ahiMsA (intellectual non-viole. karI nathI. TUMkAmAM jainadharma eka evo dharma che nce)ne pATha bhaNAvela che, ane pitAnuM sAcuM jemAM vizvabharamAM sthAyI zAMti sthApavAno sAco che ane bIjA badhA khoTA che evo durAgraha mArga batAvavAmAM AvyA che. karI naitika ane dhArmika jagatamAM kalaha-kusaM- A vizvabharanI azAMtinA kALamAM prabhue panA kAraNothI dUra rahevA prabhue AjJA karela batAvela mArga upara AvavAthI ja kharI zAMti che. teTalA mATe jainadharme bIjA dharmo upara ke jagatumAM prasaraze. vAra bAkamaNa karela nathI, parANe bIjA dharma jIvarAjabhAI odhavajI dozI, For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 140 zrI AtmAnaMda prakAza : karavAnuM rahetuM hoya te pachI mumukSe jene tavaMta je te vicAra zaki te sthiti mATe pratidina baMkhanA karI rahelA vAmAM nardhAni thA vihAra bhavAni hoya che tevI melasthitina-muta dazAmanI kaMI kIMmata ja nathI. - gRhNAti naro'parANi uparokta sUtrathI Arya saMskRtine mAnya tathA zArIrALa vidAya nI nyAta punarjanmane ane anaMtA pUrvabhavane siddhAMta saMyAti navAni dehi / / pratipAdana thAya che ane e siddhAMtane anusarI uparanA avataraNamAM maraNane phakta dehAMtara muktadazA prApta thatAM sudhI pratyeka prANune janma-maraNa prasaMganA akalaga duHkhanI paraMparA prApti svarUpe ja jaNAvela che ane tene A deha dhAraNa karanAre AtmAnA zarIranI judI judI khaDI karatuM bhavabhramaNa trAsajanaka jaNAtuM hovAthI avasthAo jevI ke kumAradazA, yuvAvasthA ane ja temAMthI bacavA mATe dharmopadezake kevaLa hita buddhithI-paramArtha daSTithI ApaNane judA judA vRddhAvasthA sarakhAvela che. vaLI zarIra dhAraNa karanAra avinAzI-nitya AtmAnA zarIre aneka mArgo batAvI gayela che. aMtavALA-vinAzI che paraMtu AtmA te tenA uparokta vivecanathI spaSTa thAya che ke mumukSu sajajane bhavabhramaNamAMthI bacavA mATe sarvadA mULa svarUpe ajarAmara-avinAzI che. prayatnazIla rahevuM joIe paraMtu maraNanA bhayathI - A rIte ApaNe jene mRtyu ke maraNathI pratidIna dhrujArI anubhavavAnuM kaMI kAraNa nathI oLakhIe chIe tene ahIM dehAMtara prApti eTaluM ja nahIM paraMtu tadabhavamokSagAmI manu eTale anya dehane dhAraNa karavAnI sthiti tarIke ne to te chelluM maraNa hovAthI te khAsa oLakhAvela che ane tethI paNa AgaLa vadhIne AvakArane pAtra gaNAvuM joIe. chellA lekamAM kahevAmAM AvyuM che ke manuSya mRtyu-maraNane bhagavadagItAmAM je svarUpe varNa. jevI rIte jUnA-jIrNa thaI gayelA vastrone vavAmAM Avela che te khAsa vicAravA jevuM che. tacha daIne-pheMkI daIne navA vastro dhAraNa kare kadI paNa bhUlavA jevuM nathI. che tevI ja rIte zarIradhArI A jI rohitasminyathA te zaumAra gauvana nar zarIrane tajI daIne navA zarIra dhAraNa kare che. A prakAranI mRtyunI kapanA maraNanuM tathA dehAMtaraprApti/raH tatra na muhyati // / yathArtha svarUpa samajAvavAnuM buddhikAMzaya para - avazyameva thatAM janma-maraNanI bAha A bhAvavAhI, uttejaka AzvAsanarUpa thaI paDe jagatamAM sarva manune gharakAva na hota to daSTa che, eTaluM ja nahI paNa leza mAtra paNa mArano mAnasa dharAvatA manuSyo-adhama vatanathI ja tRpti bhaya nahI rAkhavAnuM sUcavatA tene AvakAra meLavatA pAmara prANIo pApAcaraNamAM eTalA badhA pAtra gaNavAnuM pharamAve che. mazagUla rahetI ane pApa-puMja eTalI hade vadhI jata jaDa-pagalika vastuonuM baneluM A ke temane pitAnA bhUtakALanA kR tarapha kadI paNa nAzavaMta zarIra ane tene dhAraNa karanAra-zarIradaSTi pheMkavA-vihaMgAvalokana karavAno prasaMga ja upa- dhArI avinAzI, ajarAmara AtmAne taddana sthita vAta nathI. pazcAttApa mATe kaMI avakAza ja nira-nirALA bhinna draLei che ane te bannene raheta nahIM. yathArtha svarUpe dalapAna jemanA hRdayamAM sArI For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrImAna yazovijayajI. Daaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaaa lekhaka:-. bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetA, ema. bI. bI. esa. "nirmala guNamaNi rahaNa bhUdharA, AvA satapuruSanA saMbodhanuM je manana kare che munijana mAnasa haMsa te ja mana che, bAkI te yatratatra bhramaNa karadhanya te nagarI re dhanya veLA ghaDI, nAruM vAMdaruM che ! zrI yazovijayajInA pitAnA mAtapitA kula vaMza." zabdomAM kahIe to-giruA guNavaMtanA guNa zrI, AnaMdaghanajI zravaNa karatAM kAnamAM amRta jhare che ne kAyA atre jinazAsanagagananA divya jyoti nirmala thAya che. "suNatAM zravaNe amI jhare. dhara mahAsaMtapuruSa zrImAna yazovijayajInA. mArI nimela thAya kAyA re- giA che guNa jIvanacaritra saMbaMdhI kaMIka vicAra karavAnA tuma taNuM.' mahAmuni zrI devacaMdrajIe upakrama che - mukhyapaNe temanA AdhyAtmika sAcuM ja gAyuM che kejIvanano paricaya ava prastuta che. upara " bhaluM thayuM meM prabhugu, gAyA, TAMkelA zrI AnaMdadhanajInA amara zabdomAM rasanA phala lIdhI re; kahIe to avanIne pAvana karanArA AvA devacaMdra kahe mArA manane, sapuruSa jyAM janme che te nagarIne dhanya che, sakala maratha sIdho re." te veLAne ane ghaDIne dhanya che, te mAtapitAne mATe cAlo ApaNe paNa puruSanA guNaane kula vaMzane dhanya che ! AvA nirmala gAna karI rasanAne rasamaya karIe ! saMtacaritranA guNamaNinA rohaNAcala samA saMtapuruSanA zravaNathI karNane pAvana karIe ! satpuruSanA uttama guNonuM smaraNa karavuM, pavitra caritranuM sAdhaciMtanathI cittane saceta karIe ! giruA saMkIrtana karavuM te paNa ApaNuM dhanya paNuM che ! guNavaMtanA guNagaMgAjalamAM nAhI kAyAne nirmala mahatu puruSano janma jagatunA kalyANa karIe ! ane preraNA amRtanuM pAna karI arthe hoya che, puruSanI samasta vibhUti jIvanane unnata banAvIe! kharekhara ! mahAparopakArArtha hoya. "ghoghArAva masa vi- puruSonA jIvanavRtta apUrva preraNA ApI tAH" AvA parama upakArI jagatakalyANakara manuSyanA jIvanane unnata-dhvagAmI banAve che mahApuruSanAM guNagAnano je rasAsvAda le che e aMgrejI uktimAM ghaNuM tathya che, "Lives te ja "rasanA" che, bAkI to vikathArUpa kuthalI of great men make our life sublikaranArI virasanA ja che ! AvA saMtanA pavitra me" vIra ane virapUjA, "Hero & caritranuM je zravaNa kare che te ja karyuM che, Hero-worship ' nAmano eka suMdara graMtha bAkI to vAyutaraMgane athaDAvAnA kANuM che ! kArlAila nAmanA aMgrejI lekhake lakhyo che. za ThasI gayela hoya che teo ja AtmAnI samajatAM temane mRtyuthI bIvAnuM kaMI kAraNa zuddha dazA samajI zake che ane AtmakalayANa sAdhI zake che temaja kharI vastusthiti barAbara rahetuM nathI. nA bha1 For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 142 zrI AtmAnaMda prakAza : - yu s * * - 1 - * temAM vIra koNa? ane varane jagat zA mATe " namo nAra vivAranilA ! pUje che? enI ghaNuM rasaprada carcA karI che. 3 : arhate yoginAthAya mahAvIrAya tAyine // " e uparathI atra saheje prazna upasthita thAya che ? ke sAro vara keNa? premadIpamAM pataMgIyuM Ama jaina daSTie ne vAstavika daSTie banI jhaMpalAvanAra praNayavIra zuM vIra, ke raNa- sAcuM vIrapaNuM to AtmAne che. AtmavIrasaMgrAmamAM bhISaNa saMhAralIlA pravartAvI vijaya- dharmavIra je AtmaparAkrama dAkhavI Atmazatrune lakSamI varanAra raNavIra zuM vIra ? bAho sukha- vijaya kare che, te AtmavijayI AtmavIra puruSa sAdhananI ajaba zedha karI ane gajaba ja sAcA vIra che. ane AvA je AtmavIra ulkApAta macAve evA bhayaMkara zastro sajI hoya che te ja anyane tevuM viratva upadezanArA jaganA sukha-duHkha sAdhananI vRddhi karanArA evA dharmavIra hoya che. vijJAnava zuM vIra, ke lokonA aihika kalyANa AvA AtmavIra-dharmavIra sapuruSanA athe pitAnuM jIvana arpaNa karanArA karmavIra kakSAbhede-AtmadazAbhe pAMca prakAra paDe che, zuM vIra? pitAnA AMtara zatruone parAjaya ane te jagatapUjya parama vibhUtione ApaNe karI potAnA AtmA para vijaya meLavanAra paMca parameSThi tarIke oLakhIe chIe. AtmavIra zuM vIra, AtmAne zuddha svabhAva AtmAnA rAga-dveSAdi zatruone haNa, kamanI dharma pragaTa karI anyane paNa te saddharmamAM tenA para vijaya meLavI, je zuddha sahaja AtmabedhanAra dharmavIra zuM vIra ? Ama vIranA svarUpe sthita thaI, kevalajJAna lakSmIne varyA che, vividha prakAre che. temAM prathamanA be pragaTapaNe te deha chatAM dehAtIta dazAe vartanArA jIvakaniSTha che, vacalA be mAdhyama che, chellA be mu che chellA be mukta satparuSane ApaNe "arihaMta" athavA saka utkRSTa che. kAraNake zrI dazavaikAlika sUtranuM jagata samastane parama pUjAha evA "ahaMta kathana che ke-vIrapaNuM te AtamaThANe'-ekalA kahIe chIe. carama dehaparyAya puro thaye je hAthe daza lAkha subhaTane parAjaya kare evA maLavA che zuddha sahajAnmasvarUpe sthitimaya svabhAvarUpa sulabha che, paNa eka svAtmAne vijaya karanArA mokSane pAmyA che tene ApaNe "siddha kahIe maLa durlabha che, ane te daza lAkha subhaTane jIta chIe. zuddha AtmAsvarUpanI sAdhanAne anukULa nAra vIra karatAM kayAMya caDhI jAya che. sAcuM vIra. zuddha AcAranA pAlanamAM je niraMtara ughukta paNuM te AtmasthAne che. ane AvuM vIra che, evA ucca guNasthitine pAmelA samyagadaSTi paNuM ja dAkhave che te ja jagata AkhAnI parama vItarAga puruSone ApaNe "AcArya" pUjAnA pAtra, paramapUjya evA "aha" che. nAmathI oLakhIe chIe. zuddha AtmasvarUpane zrI. AnaMdaghanajInI vIragajanA che ke- jANI, samasta thatarahasyanA pAragAmI thaI je vIrapaNuM te Atama ThANe, jANyuM tamacI vANe re; ane te parama zratane upadeza Ape che, evA nANe dhyAne zakita pramANe, dhruva nija pada pahacAnere AtmArAmI jJAnI mahAmunione ApaNe virajIne caraNe lAguM, vIrapaNuM te mAruM re." "upAdhyAya kahIe chIe. ane zuddha gazAstranA prAraMbhamAM kalikAlasarvajJa zrI AtmasvabhAvanI nirmaLa sAdhanAmAM niraMtara hemacaMdrAcAryajIe paNa evA ja vIranI sAvadhAna rahI je sAcA sAdhuguNasaMpanna sAdhustuti karI che- carita samadaSTi saMte nijAnaMdamAM nimama For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ApaNu kANu anu- abhyAsI saMsAramAM avA ke manuSya nathI je pAtAnuM kalyANa na cAhatA hAya. kalyANanA artha zeSa che athavA sAcuM kalyANa, kayI vastumAM, kacI dazA raheluM che te keTalAka jANatA hoya tA judI vAta che. cAra athavA luMTArA potAnA nindanIya kArya mAM paNa kalyANanI gandhathI pravRtta thAya che e ajJAnanuM ja pariNAma che. vezyA " 66 samaje che temaja jUhuM paNa ema ja dhArIne bAlavAmAM Ave che ke tenAthI ApaNuM kalyANu thaze. mAyA, mamatA, mAhue sarva avaguNu evI bhramita bhAvanAnA ja pariNAmarUpa che. eTalA mATe jo ApaNe ApaNuM sAcu kalyANa cAhatA hAie tA ApaNe mATe jANavuM jarUrI che ke sAcu kalyANa zuM che ane kayI vastumAM raheluM che. ghaNe bhAge tA ema ja samajavAmAM Ave che ke je vastuthI sukha maLe te ja kalyANakArI che, paraMtu sukha paNa keTalAya prakAranuM hAya che. zArIrika sukha tA kSaNika che. viSayabhAgamAM samaya paLavAramAM cAlyA jAya che ane evA anubhava thavA lAge che ke zarIranuM sukha eka prakAre nathI maLI zakatu-khAlyAvasthAmAM ramata potAnA gaMdA vyavahArane potAnA sukhanuM kAraNagamatathI ane mIThAithI sukha maLe che. tA juvAnImAM srIthI, dhanathI icchAyA pUrI thAya che. vRddhAvasthA AvatAM te sukhanA krama tathA sAdhanamAM mahuAna parivartana thai jAya che. ane sauthI mahatvanI vAta tA e che ke icchA na hAvA chatAM paNa kAI parAkSa zakti ta chInavI lai prANahIna karI de che ane je zarIane sukhI banAvavA mATe AtmAnA sAdo karyAM te paNa sAtha cheADI de che. eTaluM nahi paNa yogasAdhanAmAM je nira Mtara apramattapaNe pravRtta che evA sAdhaka athavA mumukSu varga, jemAM AcArya, upAdhyAya na sAdhu e traNe tAva pAme che. AvA AtmazatruvijayI sAcA 'jenA'bhAvasAdhunI ja atra AcArya, upAdhyAya nAnA mArga zUrAnA mArga che ne te mArge AvA sAdhupadamAM gaNunA che; bAkI veSadhArI ne nAma- AtmaparAkramI vIravA ja-puruSasa hA ja gamana dhArI dvavyali gIonI emAM kai gaNatA nathI, karI zake che. ema mahAtmA zAsrakArano Azaya ApaNe samajIe chIe. Ama A AtmaparAkramI vIra puruSAnA mukhya be varga paDe che: eka te zuddha AtmAnI siddhi jeNe prApta karI che evA siddha athavA mukta varga, jemAM sadeha mukta arihaMta ne videha mukta siddha anne samAya che; ane bIjo-zuddha AtmAnI , rahe che, te AtmasvarUpasAdhana mumukSu mahAtmA Ana ApaNe 'sAdhu " nAmathI sa MbadhIe chIe. zAsrata guNasa dAha jenAmAM che evA bhAvayAgI, bhASAcArya, bhAva upAdhyAya ane Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hiranA mAraga che zUrAnA, For Private And Personal Use Only nahi kAyaranuM kAma jone; parathama paheluM marataka mUkI, vaLatI levuM nAma jona." zrI prItama bhakta ( cAlu )
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 144 zrI AmAnaMda prakAza. ApaNe jene jene sukhI banAvavAnA prayAsa To which the whole Creation karyo haze te loke paNa ApaNA zarIrane moves." bALIne tenI rAkha pANImAM phekIne be kalAkamAM "te bhagavAna cirantana che, amara che ane ApaNAthI chUTA paDI jaze, to pachI AvI ne cAhe che. eka ja Izvara che, tene eka anizcitatAmAM paNa zuM sukha mAnI zakAya ? mahAna niyama, eka mahAna tatva che. tenI sudUra strI, putra, dhana-sarva vastu vimukha thaI javAnI devI ghaTanA tarapha, cirazAMti tarapha samasta racanA che to e ApaNA kevI rIte gaNAya? je te cAlI rahI che." ApaNuM nathI te tene sukhadAyaka kevI rIte A kavitAnA aneka athAmAMthI mane upamAnI zakAya ? yukta vyAkhyA atyaMta priya che. rAjarSi bhartuharie te spaSTa karyuM che bhagavAna bhoge rogabhayaM kule cyutibhayaM AvA ciraMjIva bhagavAnane na jANavA e vitte nRpAlAd bhayaM / ja ApaNuM sauthI mahAna akalyANa che. kavi maune dainyabhayaM bale ripubhayaM 'sAdI nI suMdara ukata che ke "huM bhagavAna rUpe jarAyA bhayaM // DaruM chuM ane te sivAya je IzvarathI nathI rAhya vAramavaM kuLa mAM DaratA tenAthI DaruM chuM. je Izvarane nathI mAnatA kAye kRtAntAd bhayaM / te "bhagavAnanI sAthe zatrutA kare che ane sarva vastu bhayAnvitaM bhuvi IzvaranA verI e manuSyajAtinA verI che" nRNAM vairAgyamevAbhayaM / / bekananA A kathanamAM jeTaluM satya raheluM che arthAta jogamAM rogane, kalInAmAM maryA- teTalI dUradarzitA paNa rahelI che. bhagavAnane dAnA lepa thavAne, dhanavAnane rAjyathI luMTA- nahi mAnanAra manuSyajAtino marma samajI vAnA, mena rahevAmAM dInatAna, baLavAnane zakatA nathI. eTalA mATe ja belI (Bailly)e za, rUpavAnane ghaDapaNane, zAstrane zAstrA- lakhyuM che ke- rAmAM je kaI vadhu haimAM parAjita thavAne, guNavAnane duSTanA navA navA lAyaka hoya to te bhagavAna che ane zarIrane mRtyuno bhaya rahyA kare che. saghaLI bIju ApaNe AtmA, panIna (Panin) izvara sAMsArika vastu bhayathI bharelI che, kevaLa sabaMdhI ghaNuM ja suMdara zabdomAM lakhyuM che vairAgyanI sthiti ja bhaya rahita che. je saMsAramAM ApaNe rahIe chIe tenA AvI nazvaratAnI vacamAM kevaLa eka ja | koI prAraMbha te hovI ja joIe. prAraMbha satya che, ekaja sArI vastu che. ane te TenIsana te vagara vikAsa nathI thato. kAraNa vagara prAraMbha jevA mahA kavinA zabda sUcave che. nathI thatA. prajJA vagara kAraNa nathI hotuM. te Ave che. prajJA mananI ane mahAna haze ane te hamezAM TenIsana kahe che ke mahAna raheze ja. mahAna bhagavAna che, e That God, which ever lives mahAnane jovA mATe emane (Emerson) and loves, sApha lakhyuM che ke prakRtinuM AvaraNuM ghaNuM ja One God, one Law, one Element, sUkSma che. IzvaranI sattA cAre taraphathI praphurI And one far-off divine event, rahI che. mekakene ( Mechegne ) sApha kahyuM For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ApaNuM kalyANa. 145 che ke " izvaranI nikaTamAM raho ane tamane nathI rahete te pachI e manuSya pratye sAco bIjI saghaLI vastuo asatya jaNAze." kevI rIte thaI zake?" prasiddha vaijJAnika eca. bhagavAnanI vizeSa vyAkhyA anAvazyaka che. jI. vesa lakhe che ke "saMsAramAM Adi ane jenI veda "seti neti" karIne bhagavAnanI aMtima vastu dharma che."AjakAla dharma pratye vyAkhyA pUrI kare che tenI vyAkhyA ApaNe zuM ATalI zatrutA kevaLa eTalA mATe che ke te pote kahIe ? meM jANI bujhIne uparanI videzIe burAIono zatru che. kharAbane kharAba ja jue ApelI vyAkhyA lakhI che te viSayamAM khAsa che. prasiddha pAdarI DIna iMje (Dean Inge) to vadhAre zuM kahI zakAya ? sApha kahI dIdhuM che ke je vyakita jevI haze Izvaryastha samazya mattAnAmAMmfR tane bhagavAna tevA ja dekhAze ane jene bhaga. yeti vidyAmavidyAM ca sa vAcyo bhagavAniti // 1 che. vAna jevA dekhAze te saMsAranI sAthe evo ja vyavahAra karaze. je kaI ema pUche ke dharma jenAmAM saMpUrNa ezvarya hoya ane je zI vastu che te tene javAba e ja che ke - prANIonA AvavA javAne jJAna ajJAnane paNa jANe che tene bhagavAna kahe joIe. dharmasya tattvaM vihitaM guhAyAM, __ mahAjano yena gataH sa panthAH // e bhagavAnane jANa e mahAdhama che je mAge mahApuruSo cAlyA che te ja mArga ane e dharmanuM pAlana karavuM e ja eka mAtra che, te ja dharma che, te ja kartavya che. paraMtu karayANakArI che. dharma ke saMkucita vastu nathI. saMsAramAM ApaNe evA bhramita cittathI bhaTae kaI tarkanI vastu paNa nathI, dharma to tarkathI kIe chIe ke ApaNane duniyAnuM jJAna ghaNuM ja para che. reva DaM. herI Imarsana pheMsaDike - ochuM che. e saMsAra zuM che te ja ApaNe (Rev. Dr. Harry Emerson Fosdich) 141 nathI jANatA. lakhyuM che ke "dharma, saMgIta, dhArmika kriyA saMsAra kalApa, prema, bhalAI vagere kaI paNa vastumAM loko bhUlathI mAnI beThA che ke paise ja evI koI vAta nathI ke je buddhigamya na hoya. samasta sukhanuM mULa che. epikayura (EpiparaMtu jyAM sudhI saMsAramAM sUryane prakAza che curus) sApha kahI dIdhuM che ke saMsArane vaibhava tyAM sudhI ApaNe e vastuonI mahattAne mahAna saMpattimAM nahi, paNa ochAmAM ochI tyAre ja prApta karI zakazuM ke jyAre buddhi- jarUriyAtamAM che. ! paiso to kAmanAone sImAne oLaMgI jazuM." prajavalita karIne saMsArane viSamaya banAvI de AjakAla buddhivAdanuM jora che, paraMtu dharma che. tyAga saMtoSano janaka che. reno vagara buddhi kevI rIte pAzavI banI jAya che (Reynolds) ThIka lakhyuM che ke-"paise eTale tenuM nirUpaNa darzanika banazene (Bunsen) ocho haze teTalI ja ochI cintA raheze." karyuM che. te lakhe che ke "hRdayamAM dharmane paisA kamAvA, prApta karavA e sahelI vAta nathI. pradIpa" saLagAvyA vagara buddhinA saMskAra kevaLa ane enuM rakSaNa karavuM te tenAthI paNa muzkela sabhya pAzavatA ane chupAyeluM jaMgalIpaNuM rUpe che. paraMtu e paisAne sadupayoga kare che te rahI jAya che. mANasa "Izvara pratye ja sAce sauthI vadhAre muzkela che. prasiddha dhanakubera For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 zrI AtmAnaMda prakAza : rAthacAIDa (Rathschild)nuM A kathana paNa pahelAM phUla thAya che ane jyAre te kharI paDe che atyaMta kImatI che. tyAre tenI jagyAe phaLa utpanna thAya che tevI mRtyu rIte mRtyu navIna rUpane janma Ape che." saMsAranuM vikaTa satya mRtyu che. game te eTalA mATe zarIrane nazvara samajavA chatAM karIe te paNa ene paMjAmAMthI kaI bacI enA upara meha kare athavA ghamaMDa kare zakatuM nathI. bekananA zabdomAM manuSya mATe te nAdAnI ane ajJAna che. je A ajJAnamAM maravAnuM teTaluM ja svAbhAvika che jeTaluM janma nathI paDato tenuM kalyANa thAya che. ApaNuM levAnuM svAbhAvika che." jevI rIte janmatI kalyANa emAM ja raheluM che ke ApaNe koinI vakhate kaSTa thAya che tevI rIte svabhAvika kaSTa sAthe rAga dveSa na rAkhatAM ApaNuM dhana baLa mRtyu vakhate paNa thAya che. athavA dAridraya upara sukha duHkha karavAnuM choDI mRtyu jevI satya vastune mANasa bhUlI daIe ane jIvanane te eka uddezyanI siddhine zake che to pachI tenuM kalyANa thavAno kayI sAdhana samajIe. jethI bhagavAna zaMkare spaSTa rIte saMbhava che. pleyara(Blair)nA zabdomAM zabdomAM kahyuM che ke je leke pitAnA dhanavaibhavamAM masta che, jaM jJAnaM niyamAvatarUchyuM, bhaviSyanA sukha-svapnanA aMdhakAramAM paDelA nAnyat kiMcit vartate vastusatyam / che ane jeo ahiMthI vidAya laIne je yabhedo'sminnindriyopAdhinA vai, saMsAramAM javAnuM che tene mATe kazI taiyArI jJAnasyAyaM bhAsate nAnyathaiva // nathI karI teonI sAme jyAre mRtyu AvIne UbhuM raheze tyAre tene keTaluM ghAtaka duHkha thaze?" arthAta "eka nitya, Adi anta rahita jJAna satya che. jJAna sivAya bIjI kaMI vastu mRtyuthI koNa DaratuM nathI ? kene duHkha satya nathI. IndriyarUpI upAdhine laIne A nathI? zekasapIaranuM kathana che ke " raste cAlatAM saMsAramAM je vibhinnatA daSTigocara thAya che ekAda kIDI paga nIce kacarAI jatAM tene te ne te paNa jJAnamAM ja dekhAya che. karavAmAM teTaluM duHkha thAya che jeTaluM moTAmAM moTA mANasane thAya che. paraMtu e paNa satya evA jJAnanuM upArjana karavuM ApaNuM sauthI che ke je mRtyune kevaLa jUnA vastra badalavAnuM mahAna kartavya che. ane te prApta karavA mATe ja samaje che ane zrI kRSNanuM nIcenuM kathana saddagurunI zodha karavI joIe. enA abhAvathI dhyAnamAM rAkhe che - ja saghaLA manathI anartha thAya che. zivasaMhi tAmAM spaSTa lakhyuM che ke :vAsAMsi jIrNAni yathA vihAya, navAni gRhNAti naro'parANi / abhedo bhAsate nitya vastubhedo na bhAsate / tene mRtyune bhaya nathI hotA. laiMgiphelo dvidhA tridhAdi bhedo'yaM bhramatve paryavasyati // (Longfellow) kahe che ke "mRtya to nathI ja.jene ja thai mAthe vai mUnAmUrta tathaiva ! ApaNe mRtyu kahIe chIe te mAtra sthAnapariva- savameva kare vivRtta gharamAtana // rtana che. A zarIra ja nazvara che." eca. Dabalyu. arthAt "paramAtmA saMsArathI bhinna nathI. bIcare (H. W. Beecher) ThIka kahyuM che ke kaI vastumAM bheda nathI. ane je bheda pratIta For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vartamAna samAcAra. 147 thAya che te kAma che, je thayuM che ane je thaze, mahA vadi pAMcame AcArya zrIjInI adhyakSatAmAM je mUrtimAna che ane je amUrta che. te saghaLuM nAMda maMDAlI sAdhvIjI zrIdarzanazrIjane vaDI dIkSA ApaparamAtmA jANI zake che. " evuM parama vAmAM AvI. paMDita lAlA munzIrAmajI, lAlA IzvarU jJAna thaI javAthI saghaLA bhAvabheda chUTI jAya lAlajI, sokhIrAmajI Adi vIseka bhAI bAie che. badhI vastuo Izvaramaya thaI jAya che ane vIsathAnaka eTalI Adi vividha groccAraNa karAvyAM. manane moha naSTa thaI jAya che. evA jJAnanA AcAryazrIjIe paMca mahAvrata pAlana saMbaMdhamAM upArjanamAM ja ApaNuM mahAna kalyANa raheluM che. mahatvazAlI upadeza Apyo. bapore vAsasthAnaka pUja bhaNAvavAmAM AvI. vartamAna samAcAra. mahA vadi sAtame vihAra karI gaDhavAlAdimAM dharma paMjAba vihAra pracAra karatAM karatAM AcAryazrIjI amRtasara padhAraze. AvatI sakAtI vyAM thavA saMbhava che. pU. pA. AcAryovarya zrImadvijayavallabhasUrIzvarajI ma. pitAnI paMnyAsa samudravijayajI Adi ziSya svIkAra-samAlocanA maMDalI sahita nakedarathI vihAra karI zrI zaMkara AdimAM dharmopadeza ApatAM jAlaMdhara zahera padhAryA. zrIsa 1 gujarAtaNonI zArIrika saMpatti lekhaka bhAvabhInuM svAgata karyuM hatuM. raNajIta paTela. gujarAtanI nArInI zarIrasaMpatti AcAryazrIjI para vAraNa karyA ! UMcI kakSAe kema Ave te mATenA nibaMdharUpe A vasaMtapaMcamInA divase nAMda maMDAvI paMnyAsajIe e graMtha che, strIonA svAdhya jevA samagrane sparzatA sAdhvIjI zrIdarzanazrIjIne mAMDaliyA vegamAM praveza viSayo upara hajI ApaNuM lakSa gayuM nathI. A karAvyo ane lelA tIrtharAma sajoDe (yavAnAvasthAmAM) laghu graMthamAM tenA mATenA upayogI viSaya lekhake ane lAla banArasIdAsajIe caturtha vrata temaja nava cavyo che te khAsa paThana karavA jevA che. daza benone vIsathAnaka elI Adi uccarAvyAM. 2 pariNutA-zaratacaMdra caTTopAdhyAya mULa bapore samArehathI pU-prabhAvanA thayAM, lekhaka, anuvAdaka nAnAlAla pArekha. A tenI trIjI chaThe AcArya zrI Adi caturvidha zIvAra. AvRtti mULa lekhakanI kaLAkAra kRti jaNAve che. pura tarapha prayANa karyuM. zahera bahAra lAlA bAlamaka. A nAnI navalakathA bahu ja kapriya thaI paDela jInA baMgale AcAryazrIe mAMgalika saMbhaLAvyo che. A vArtAnA pAtronA svabhAvanuM vividhapaNuM ane guMthaNImAM mULa lekhake viziSTa vidvattA batAvI nRsiMgA, Adamapura, mAMDavaliyAmAM dharma pracAra che. AvA AvA pustake gujarAtImAM anuvAda karAvI karatA pIlAvAlA padhAryA. gurjara graMtharatna kAryAlaye A baMne graMthe AvI dazame sAmaiyApUrvaka hoziyArapuramAM praveza thaze, sakhta meghavArInA vakhatamAM vAMcavAnA zokhInonI AcAryazrIe jainadharmanI mahattA viSe vyAkhyAna AvazyakatA pUrI pADI che ane je lekhakane sahAyaAyuM. rUpa che je eka sAhasa ja gaNI zakAya. AvA agIyArase saMkrAMtI hovAthI agIyArasanA nava pustaka gharamAM avazya vasAvavAnI bhalAmaNa karIe vAgatA AcAryazrIe mahAmaMgalakArI stotro saMbha- chIe. kiMmata eka rUpiyo. maLavAnuM sthaLa bAvavApUrvaka phAguna saMkrAtInuM nAma saMbhaLAvyuM. amadAvAda, gAMdhI roDa For Private And Personal Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 148 zrI AtmAnaMda prakAza : itihAsanI keDI-lekhaka zrIyuta bhegIlAla 11 mahAtmA haMsarAja-lAla kezarAma kI, je. sAMDesarA. lekhaka taraphathI bheTa maLI che. ka. 2-0-0 prakAzaka taraphathI bheTa maLI che. rA, 3-8-0 12/14 kAlakAcArya kathAsaMgraha, budhIsTa 4 zrI vAstusAra prakaraNama- prakAzaka zrI dharaNI varasIDa bAI jaina tathA citrasena caMdanasAgara zAnabhaMDAra vejalapura, bI. sI. bradharsa padmAvatI caritra. zrI jaina vidyAbhavana lAhorathI che. sahIbapurA suratathI Ta maLI che. jene jJAna bheTa maLI che. bhaMDAra tathA kriyA karAvanAra vigerene piTejanA . 02-0 surata mekalyAthI bheTa maLaze. ka. 0-10-0 zrI pAprabha jina stavana. 5 vardhamAnatapa paghAvalI tathA AtmazikSiAbhAvanA pU. AcArya zrI vijayalabdhisUrIzvarajI ma.nA ( rAga-jevI kare che karaNI.) ziSya muni nemavijayajI ma.nA upadezathI prakAzita thaela pustikAmAM uparokta surijI ma. kata vadha- padma prabhu kA zaraNa, cheDAne janma maraNa, mAna tapanA duhAo, caityavaMdana, sajajhA, stavana, kare karmakA vikharaNA, choDAve janma maraNa-Teka, tutio, thayo temaja vidhi ane prAcIna munipravarazrI premavijayajI ma. kRta AtmazikSA bhAvanA prabhu tuM banA nirAgI, meM te rahyA sarAgI; Adino samAveza karavAmAM Avyo che. eka AnAnI mamatA hRdayame jAgI, kahAMse hogA taraNa. TIkITa mekalanArane gAMdhI maMgulAla nemacaMda che. junI padma.-6 bajAra. mu. iDara. e. pI. reve e saranAmethI vItarAga deva pAyA, caraNomeM zira kAyA; bheTa maLaze. citta darza meM lagAyA, karmo kA hegA haraNA. 6 zrI dvIpasAgara prajJapti saMprahaNuM zrutasthavira zrImadda AnaMdasAgarasUriviracita223 gAthA ane prAkRta bhASA mAM racelI ane zrI prabhu tuM he zivagAmI, akrodhI ne akAma; caMdanasAgara mahArAje zodhela ati prAcIna prata maLI dekhI kazuM na khAmI, evuM sadAya caraNA. che. prakaraNanA abhyAsI mATe upayogI che. bheTanI buka haze tyAM sudhI pATakharca mokalavAthI khapIne bheTa maLaze. pachI ATha ATha AnAnI kiMmate maLaze suri ajita pAmI, sevA meM prIta jAmI; prakAzaka caMdanasAgara jJAnabhaMDAra vejalapura(paMcamahAla) lakSmIsAgara ke svAmI, jIvana zuddha karaNA. 7/9 (1prabhunA paMthe (2) manuSya jIvananI -4 saphaLatA (3) saMtasamAgama-lekhaka edala nasaravAnajI kharA. darekanI ki. 0-12-lekhaka taraphathI racayitAmunirAjazrI vidyAvijayajI mAraphata bheTa maLI che. munizrI lakSmIsAgarajI 10 rane vipAka-prakAzaka jenaophisa-bhAva amadAvAda, nagara kI rU. 2-8-0 prakAzaka taraphathI bheTa maLI che. pa .re For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAlatI tene prAdhAnya paNu' ApI racelA A kAvyo che. A kAvyanA kartA kavionI pratibhA paNa temAM tarI Ave che. ' A graMthamAM kAvyo, tathA rAsenA gujarAtI bhASAmAM sAra, kartA mahAzaya kayA kayA gucchanA hatA te, temaja teozrInA gacchanA nAme, grahasthAnA nAme tamAma mahAzayAnA sthaLA, saMvata sAthe ApI A kAvya sAhityanI suMdara ane sarala upayogI racanA banAvI che. pa0 0 pAMcaseha karatAM vadhAre pAnA che. kiMmata rU. 2-12-8, pAsTeja alaga. zrI kumAra vihAra zataka graMtha, zrI rAmacaMdra gaNi kRta mULa ane sudhAbhUSaNa gaNi mRta avacari ane tenA gujarAtImAM bhAvAthI vizeSAtha sahita teramA saikAmAM rasa ane alaMkAranA camatkArathI vibhUSita asAdhAraNa taisargika A khaMDakAvyanI racanA thayelI che. paramAhaMta kumArapALa mahArAjAe pATaNa mAM petAnA pitA tribhuvanapALanA nAmathI banAvela zrI kumAra vihAra jaina maMdira ane AcArya zrI hemacaMdrAcArya mahArAje pratiSThA karela zrI pArzvanAtha bhagavAnanI stutirUpa A kAvyanI racanA hovA sAthe te maMdiranuM camatkArika varNana Apela che. te maMdiramAM ane mukhya prAsAdanI aMdara 125 gula candrakAnta maNInI pArzvanAtha bhagavAnanI pratimA hatI. sarva kaLA ane staMbho suvarNanA hatA. ekaMdare te jinamaMdira 96 koTI dravyu kharacI kumAra pALa mahArAje baMdhAvyuM hatuM. tenuM varNana che. kAvyanI racanA sAthe tenuM gujarAtI bhASAMtara paNa ApavAmAM AvyuM che. 250 pAnAnA A graMtha che. kiM. rUA. 2 -0-0, ArTa pepara upara chapAyela che, | strI upayAgI caritro, Adarza -jagavaMdanIya satI zrI sItAjInuM caritra, 2 zrI damayaMtI caritra, e mahAsatIonA suMdara jIvana caritra kAIpaNu jena henane Adaza thavA mATe khAsa upayogI che. chapAvavAnI yojanA vicArAya che, AtmakalyANanI IcchAvALA, koI paNa jaina baMdhu ke hetanA pheMTA, jIvanavRttAMta A graMthamAM ApavAmAM Avaze. yAjanA kharca mATe amane lakhI jaNAve saMtoSakAraka khulAso ApavAmAM Avaze. | gujarAtI bhASAnA taiyAra thatAM graMthA. 1 zrI vasudeva hiMDi graMtha, (zrI saMdhadAsa gaNikRta bhASAMtara.) tattvajJAna ane bIjI ghaNI bAbAtAne pramANika TharAvavA sAdatarUpa A graMthanuM mULa bahuja prayatnapUrvakanuM sa'zAdhana sadagata munirAjazrI cataravijayajI mahArAja tathA vidAmAna sAkSaravaryA munirAja zrI puNyavijayajI mahArAje karI jaina samAja upara mahAna upakAra karyo che. bhAratanI itihAsa taiyAra karavA mATe ajoDa ane bahu ja prAcIna graMtha che. AvA bahumUlya graMthanuM bhASAMtara vidvAna badhu rArA. bhAgIlAla ja. sAMDesarA amadAvAdavALA pAse taiyAra karAvela che. koI puNyavAna ane sukRtanI lamI pAmela jaina baMdhunuM nAma A graMthamAM phoTo ane jIvanacaritra sAthe joDAya tema icchIe chIe. A graMthamAM aneka aitihAsika sAmagrI, aneka jANavAyogya viSaya ane suMdara kathAo AvelI che. chapAtAM gujarAtI graMthA. 2 kAratnakoSa. - 4 zrI mahAvIrudevanA vakhatanI mahAdevIe. 3 zrI saMghapati caritra ' . 5 zrI pArzvanAtha caritra. je ke chapAI rahetAM zumAre be hajAra pAnAnuM suMdara vAMcana thaze. AvI sakhta mAMdhavArI chatAM sabhA ( anusadhAna TAITala pAnuM 4 ) For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. B. 481 A uttamottama suMdara sAhityanA prakrAgAnanuM kArya udevA pramANe kare che. navA thanArA lAIpha membarAne lAza levA jevuM che. jaladI nAma noMdhAvo. nAM. 1 mAM Arthika sahAya ApanAra badhu enuM jIvanacaritra pheMTA sAthe ApavAmAM Avaze. zrI pAratna mahodadhi ( bIjI AvRtti. ) thADI nakala silake rahI che. Agama tathA pUrvAcArya kRta prathAmAMthI sodhana karI 16 2 tapAnA nAma, tenI vidhividhAna dareka tapAnI kriyAeA sahitanI tenI hakIkato gujarAtImAM zAstrIya TAI pathI pratAkAre zumAre 17 phAma' sumAre aze pejamAM chapAI taiyAra thaI gayela che. kiMmata lejhara peparanA rUA. 2-8-0 glejha peparanA rUA. 2- devAdhideva zrItIthakara bhagavAnanA suMdara caritrA, nIcenA graMthanI mAtra thoDI kApIye silake che. pharI te paNa chapAI zake tema nathI, jaladI , lAbha levA jevuM che-- 1 zrI supArzvanAtha caritra (bIjo bhAga) rUA. 2--0 3 zrI vi maLanAtha caritra phA. 2--- re zrI caMdraprabhu caritra rU. 2-0-0 | sarvazALI ane Adarza puruSenA caritrA. zrI sumukha tRSAdi dhama" prabhAva konI kayA (sacitra) 1-0 -0 zrI jaina nararatana 'bhAmAzAha' 2- zrI pRthvI kumAra ( sukRtasAgara ) caritra 1-0-0 zrI samarasiMha caritra zatru jayanA paMdarame uddhAra 7-4-0 zrI kamazAhu caritra zatru jayanA sALamA uddhAra 7-4-0 zrI kali'gayuddha ane mahArAjA khAravela - 12-9 zrI vijayAna damari -4. dare ka sa ca prabhAvazALI mahAna nararatanA caritra sAthe khAsa manana jevA, upadezaka ane sAdI ane saraLa bhASAmAM, suMdara TAIpa, AkarSaka bAIDIMga ane uMcA kAma mAM pragaTa thayela che. pAsTa ja sarvanuM alaga. zrI cAritra ratna gaNi-vicita-- zrI dAnapradIpapaMdaramA saikAmAM 6 675 kalAka pramANu racelA A maMcanu? A suMdara ane sarala gujarAtIbhASAMtara che, jinAgamarUpI agni pAsethI vividha prakAranA atharUpI tejane mahuNa karI jina rAsana rUpI gharamAM dAnarUpI dIvAne pragaTa karavA, A graMthanI bAra prakAzamAM racanA karI che, dAnanA aneka bhedeA-prakAre, tenA mAcArAnuM varNana ane te upara dAnavIrAnA uttama 42 sudara manane karavA yogya suMdara caritrA-sudara kathAo sAthe ApavAmAM Avela che. sAthe dezathI ane sava'thI dAna' vivecana, dAnanA guNo ane deSiAnuM varNana vagere hakIkata viratArathI Apela che. jIvanane sanmArgadazaka, pitA peThe savaichita ApanAra, mAtAnI peThe sava pIDA dUra karanAra, mitranA peThe harSa vadhAranAra, mahA maMgaLarupa, AtmajJAnanI bhAvanAe kUrita karanAra, nima"on samyaktva, zrAvakatva, paramAtamatva pragaTa karAvanAra dedIpyamAna dAna marupI dIvA jina pravacanarUpI gharane viSe cAtara pAmI anaH jIvone mokSa prApta karAve che. eka dare A apUrva graMtha niraMtara paThena pAThata karavA jevo che. 500 pAnAnA uMcA pepara upara suMdara gujarAtI TAIpamAM chapAyela che. ki. rUA. 3-8-0 poraTeja judu'. mata zAha gulAbutha sthAyaNa : zrI mArA prinTiga presa : $ANApI lAvanagara, For Private And Personal use only