Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir /lllliaa pustaka 39 muM aMka 2 je. saMvata 197 bhAdrapada in apUrva zAMti mu pati tIthI avicaLagaDha mu kA za ke zrI jaina AtmAnada sabhA-bhAvanagara, For Private And Personal Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAviSava-paricavA 1. mayUrAnyUkti **. *** .. *** ( kavi revAzaMkara vAlajI badhekA ) 27 2. pavadhirAja paryuSaNa parva. ... .. ( munizrI hemendrasAgarajI mahArAja ) ra9 3. upadezaka pu . ... ... .... ... (5. zrI samudravijayajI mahArAja ) 31 4. paryuSaNA : AtmasiddhinuM mahAparva ... ... (3. bhagavAnadAsa ma. mahetA ) 34 5. kSamApanA pada ... ... ... ( rAyacaMda mULajI pArekha ) 3pa 6, zrI munisuMdarasUri. ... ( mohanalAla da. dezAI B. A. LL. B. Advocate ) 37 7 zrI mRgAputracaritra ... ... ... ... (muni puNyavijaya (sa'vijJapAkSika) 40 8. padavI-pradAna samAraMbha ... ... **. * 43 9. vartamAna samAcAra. ( paMjAba samAcAra vagere ) ... 48 10, svIkAra samAlocanA .. *** *** *** ... 51 grAhakone vinati. Aje jyAre pracaMDa yuddha cAlI rahyuM che ane kAgaLo vagerenA bhAva traNa gaNA thaI gayA che, jethI ' zrI AtmAnaMda prakAza ' no kharca lavAjama karatAM vizeSa vaLe che, jethI amArA mAnavaMtA grAhakone namra vinaMti che ke teo grAhaka tarike cAlu rahe eTaluM ja nahi, paNa navA grAha meLavI ApavAnI potAnI pharaja samajI A paristhitimAM amane yogya sAtha Ape; temaja cAlu ke navA grAhakaeN cAlu rahI ane e rIte uttejana Ape tevI namra sUcanA che. ADatrIsa varSathI cAlatA mAsika mATe temaja tenI vadhatI jatI suMdaratA mATe amAre AthI vizeSa kAMI ja kahevAnuM na ja hoya tethI A sUcanA sava grAhaka mahAzaye dhyAnamAM le tema pharIthI AgrahabharI vinati che. -vyavasthApaka. nIcenA prAkRta-saMskRta graMthanI ghaNI a5 nakalo ja silike che, jethI jaladI maMgAvavA sUcanA che. (1) vasudeva hiMDI prathama bhAga rUA. 3-8-8 (6) bRhata kalpasUtra bhA. 4 the rUA. 6-4-0 (2) , dvitIya bhAga rUA. 3-8-8 (7) ,, bhA. 5 me rUA. 5-0-0 (3) bRhataka95sUtra bhA. 1 le rUA. 4-0-0 (8) zrI devendrasUrikRta cAra karmagraMtha rUA. 2-0-0 , bhA. 2 jo rUA. 6-00 (9) pAMcamA chaThTho karmagraMtha bhA. 2 jo rUA. 4-0-0 bhA. 3 jo rUA. 5-8-0 (10 ) triSaSTiztAkA puruSa caritra parva 1 lu', pratAkAre tathA bukAkAre rUA. 1-8-0 For Private And Personal Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zrI vAsupUjya (prabhu) caritra. (zrI vardhI mAnasUrikRta. ) 5474 zlokapramANu, mULa saMskRta bhASA ane suMdara zailImAM vistArapUrvaka judA judA Agame tathA pUrvAcAryokata aneka graMthomAMthI dahana karI zrImAna vardhamAnasUrijIne e sa. 1298 nI sAlamAM lakhelA A apUrva graMtha che. racanAra mahAtmAnI kavitvazakti addabhuta che, te temAM Avela sarva prakAranA rAnI paripUrNatA ja batAvI Ape che. tenuM A sAduM', sarala ane suMdara bhASAMtara che. UMcA e-TrIka kAgaLA upara suMdara gujarAtI akSarAmAM chapAyela che. - A graMthamAM prabhunA traNa bhavA, pAMca kalyANakA ane upadezaka jANavA cAgya mananIya su'dara bodhapAThA, tatvajJAna, tapa vagere saMbaMdhInI vistRta hakikatAnA varNanA sAthe puNya upara puNyAkya caritra, rAtribhojana tyAga ane Adara, bAravrata, rohiNI AdinI aneka saMdara, rocaka, rasaprada, AhalAdaka kathAe ApelI che, ke jemAMnI eka kathA pUrI thatAM bIjI vAMcavA mana lalacAya che ane pUrI karavA utsukatA thAya che. te tamAma kathAe upara grAhya ane suMdara upadeza paNa sAthe Apela che. prabhunA traNa bhavAnA jIvananA nahi pragaTa thayela jANavA jevAM aneka prasa'gA ane kevaLajJAna prApta thayA pachI prabhue sthaLe sthaLe vicarI Apela vividha viSayo upara AdaraNIya dezanAe e tamAma A graMthamAM ApavAmAM Avela che. - A graMthanI kRti jema uttamottama che, tema graMthanI bAhya suMdaratA karavAmAM suMdara vividha raMganI chabIo jevI kaeN-(1) zrImad vijayA dasUrIzvarajI (AtmArAmajI) mahArAjanI ke je graMtha udhADatAM prathama gurudarzana thAya che. tyArabAda (2) Arthika sahAya karanAra dayAvAriddhi dAnavIra nararatna zeTha sAheba mANekalAlabhAI cunIlAla je. pI. nI chabI jotAM temanI sakhAvatA mATe anumodanA karavI paDe che. (3) trIjI chabImAM zrI vAsa pUjya prabhunI saumyamUtti nAM darzana thAya che. (4) prabhune kevaLajJAna prApta thayA pachI, tIrtha sthApana kare che. te vakhatanI zAsanadevI ane yakSa sahita pAMca raMganI chabInA darzana karatAM AtmAne anahada prasannatA prApta thAya che. chevaTe (5) zrI ca"pApurInA vanamAM prabhu mAkSamAM padhAre che te vakhatanI bhavya, suMdara, zula dhyAnArUDha, saumya, zItala aneka 2'ga mAM taiyAra karelI mUttinA darzana karatAM AtmAmAM zAMti, zItaLatA ane apUrva AnaMda pragaTa thAya che. (6) zrI ca"pApurImAM Avela vata mAna jUnA ane navA maMdiranI chabIo temaja tenA pUThA uparanA kavara upara arvAcIna maMdira sAthe suMdara kavara che raMgamAM banAvI prakaTa karela che je, ba ne prakAranI suMdaratA karavAmAM mATe kharca karavAmAM Avela che. atyAra sudhI mAM pragaTa thayelA kA/paNa 'thaprakAzanAmAM A graMthamAM AvelA su'darA citrA haju sudhI AvelA nathI je jovAthI ja mAluma paDe tevuM che. | ko kare A caritra paherothI chele sadhI mananapUrvaka vAMcavA jevuM" ane paThanapATha For Private And Personal Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 2 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir namAM niraMtara upayoga karavA ceAgya che, jene mATe vizeSa lakhavA karatAM anubhava karavA jevuM che. kimata rUA. 208-0 pAsTeja jItu. ( A graMtha mATe munimahArAjAe vagerenA je suMdara abhiprAyA maLe che tenI noMdha mAsikamAM ApavAmAM Ave che ) zrI mahAvIra jIvanacaritra. (zrI guNaca drasUrijIkRta ) bAra hajAra kSeAkapramANu mULa prAkRta bhASAmAM, vistArapUrNAMka suMdara zailImAM, AgamA ane pUrvAcAauracita aneka prathAmAMthI dAna karI zrI guNacaMdragaNie sa. 1179nI sAlamAM racela A graMtha, tenu saraLa ane gujarAtI bhASAMtara karI zrI mahAvIra jIvananA amuka prasagAnA citrAyukata, suMdara akSareAmAM pAkA kapaDAnAM suzAbhita bAinDIMgathI taiyAra karI pragaTa karavAmAM Avye che. atyAra sudhImAM pragaTa thayela zrI mahAvIra caritrA karatAM vadhAre vistAravALA, jIvananA aneka nahi prakaTa thayela jANavA jevA prasa`gA, prabhunA pAMce kalyANakA, prabhunA sattAvIza bhavAnA vistArapUrvaka vivecana ane prabhue sthaLe sthaLe Apela vividha viSayA upara medhadAyaka dezanAonA samAveza A graMthamAM karavAmAM Avela che. kiMmata rUA. 3-0-0 pesTeja judu zrI supArzvanAtha caritra. ( bhASAMtara ) bhA. 1 lA tathA 2 jo (anuvAdakaH-AcArya mahArAjazrI ajitasAgarajI mahArAja) prabhunA kalyANakA ane devAe te vakhate karela apUrva bhaktinuM vistArapUva ka vana, zrI supArzvanAtha prabhune kevaLajJAna utpanna thayA pachI aneka sthaLe vicarI bhavya vAne Apela upadeza, aneka kathAe ane zrAvakajanAne pALavA lAyaka vratA ane tenA aticArA vagerenuM varNana ghaNuM ja vizALa rIte Apela che. A kathAnA prathAmAM buddhinA himA, adbhuta tattvavAdanu vaNu na, laukika AcAravyavahAra, sAmAjIka pravRtti, rAjakIya paristhiti, dhArmika prabhAva tathA naitika jIvana vigere tattvane paNa samAveza karavAmAM Avela che. ekadara A graMtha mAnavajIvanane mAdaka, jaina darzananA Aya ravicAranuM bhAna karAvanAra eka prabaLa sAdhanarUpa che. UMcA rezamI kapaDAnA pAkA bhAinDIMganA eka hajAra pAnAnA A be graMthanI kiMmata rU| 4-8-0. peAsTakharca alaga. lakhA:-zrI jaina AtmAnaM sabhA, bhAvanagara. For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org . je ra ka krA, - prakAza kara ra -- pustaka : 39 muM: aMka: 2 : AtmasaM. 46H vIra saM. 2467 : bhAdraSada: vikrama saM. 1997 sapTembara ? ___ mayUrAnyokti. vasaMtatilakAvRtta. asmAnvicitravapuSastava pRSThalagnAn, kasmAdvimuJcati bhavAnyadi vA vimuJce / re nIlakaMTha ! guruhAniriyaM tavaiva, maulau punaH kSitibhRtau bhavitA sthitirnaH // 1 // vAcaka badhuo ! A eka svajana sahakAradarzaka amUlI anyakti che. ApaNe sau jANIe chIe ane belI e paNa chIe ke "mora pIMche raLiAmaNe, vaNapI che lajavAya." A jUnI paNa sarvAga satyabharelI kahevata che. ene yathArtha upayoga na karavAthI vyavahAramAM kevI nyUnatA dekhAya che e batAvavA eka kavinI A manahara kRti che. eka mayUra pitAnAM pIchAM utArI nAkhavA taiyAra thaye, e ja vakhate e pichAe mayUrane kahevA (vinavavA) lAgyAM ke -he bhAI mayUra ! ame citravicitra (zobhAbharyA ) chIe, ane tArI pAchaLa lAgelAM UgelAM-Tela) . " che For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 18 ] zrI AtmAnaMda prakAza. 67 huM chIe, arthAt ApaNo parasparane ghaNo ja jUno-nikaTano ane satata nibhAvavA je jagajAhera saMbaMdha che, mATe ame vinavIe chIe ke amane zA mATe UtArI nAkhyo che? he zANA! amane na UtArI nAkho. ATalI amArI aMgata sanehasaMbaMdhabharI lAgaNI sAthe mAgaNI che, chatAM Apa amane ApanA zarIra parathI dUra ja karaze to te nIlakaMTha ! amAruM A chelluM vivekavinayavALuM vAkaya sAMbhaLI lyo ke amane te Ape dUra karyA ke turata ja ame te ( amArI raMgaberaMgI sauMdaryatAne lIdhe) koI rAjA-mahArAjAnA ziramora (mugaTa)mAM sthAna pAmIzuM paNa tame to te ja vakhate mora bAMDe evI zudra padavIne pAmaze !!! vahAlA vicAraka badhuo, saMsAravyavahAramAM zikSaNarUpa A anyakti che. haMsa e savarathI ane sarevara haMsathI zobhe che, parasparanI sahAya ke saMbaMdha vinA vyavahAra sUko-bhUkha lAge che. pAMca AMgaLI vaDe ja pahoce rUDo lAge che. sajajanenA svabhAvamAM te A guNa agragaNya che ke bakti suratanA parivArita jene aMgikRta (pitAnAM-svajana-Ajana) gaNyAM, tene sajajane yAjajIvana paryata nabhAve che- A anyakti svajJAti-svadeza-svadharma vageremAM paNa anukaraNIya che. pitAnA sAthane taje che te jarUra pAchaLathI pastAya ja che. vasaMtatilakA chaMda. pIchAM vade mayurane suviveka vANI, tyAga nahIM ghaTa paraspara sneha jANI, Azrita ne subhaga suMdaratAbharelAM, he nIlakaMTha, tava aMga viSe karelAM; te tyAgatAM tamataNI apakIrti thAze, pIchAM jarUra nRpane muguTe jaDAze, daMto jatAM mukha viSe paDI jAya khADe, pIchAM vinA jana vade ahIM mora bAMDe. ujJA . che guNagaNazedhakabedhaka, tA. 19-8-41 bhAma revAzakara vAlajI badhekA zrI paryuSaNano prAraMbha divasa. ) nItidharmopadezaka-u0 jaina kanyAzALA-bhAvanagara For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra paMcamIe saMvatsarInA kSamApanAne pracalita dina hatA bhagavAna kAlikAcAryanI pUrva dakSiNAyane sthita sUryane uttarAyane javuM paDe tema caturthIe sa'vatsarI dinanuM sthAna lIdhuM. hajIe acaLapaNe ArAdhya che bhavijanAmAM, thA aDaga abhaya adrirAja, dharma para AvatI Apatti dUra karI zikSA apAvI adharmIone, ne prabhAvanA karI jaina dharmanI tethI e ja sUrIzvaranA manAvavuM joie maraNIya-jayaMtidina. www.kobatirth.org le,-munizrI hemendrasAgarajI mahArAja parvAdhirAja paryuSaNaparva. (gatAMka pRSTha 11 thI cAlu ) pazu sava che-madhue; e vizALa bhAvI Adeza jainadharmane. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAgAmI mahAnubhAve ? pArAdhanathI pragaTe samata samabhAvI hoya munivare; samabhAvanuM vAtAvaraNa prasarAve sa sthaLe samabhAvI sAdhujane, saMghamAM te rASTramAM, saMyama ne maitrInA susaMskAra samaye, samabhAvI ne sevAbhAvI sAdhujane, paryuSaNa eTale tIrthaMkarAnI sa zreSTha bhAvanAone prakAzita karanAra eka mahAparva. e parve vasyA che naitika sadguNe. dhame nnatimAM rASTronnati yuge yuge mahApuruSAnA kAryA navInatA arpe che. ne rASTronnatimAM dhameAMnnati caturthI smaraNa dina che jene ne. puNyavatA meLave ubhaya anyAnya sahAyaka; preraNA e aitihAsika ane amara dinamAMthI, paryuSaNa utsava eTale jagatanA sarva AtmAe sAthe Atmaaiya bhAvanA. deva, guru, dhamanI nizcaya zradhdhA dhAraNa karatA jijJAsuo anya dezastha hA ke-- anya jAtIya hA, anya anya AhArapeSitavapudhArI hA, paNa te kayAre ? vivekapUrNa daSTi hoya tyAre; satpuruSA sadA hoya zuSka, tene bIjAM anusare, zreSTha saMskArane pAme, jJAnI tAre ane tare. ' "calu yavAnati zreSThai-saave vetarI nataH (gItA) x x X Aje bhArate dIna anAtha duHkhIjanAnA Akada karatA mahAsAgara umaTyo che. anAtha vidyAthIe cAhe Arthika sahAya. AjanA vidyAthIe, bhaviSyanA dharma rakSakA. vidyArthIone madada e ja anannadezajAyA, anannAhArava vayasarIrA / ne niLayacaLavaLannA, te satve dhaMdhukA maLiyA // sAcA dharmapracAra. atare sthApita hA e daivI Adeza paryuSaNu ujavavAne e che divya saMdeza. samyagdarzana, samyagajJAna ne sabhyazcAritra e meAkSamArga 'skArI chAtrAlayemAM saMskArapUrNa dharmasUtranu zikSaNa e ja sAcu ne sajIvana jJAna. jJAnanI sajIvanatA e ja parvAdhirAjanI satya upAsanA. For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 30 ] zrI AtmAnaMda prakAza. duHkhI vidhavAo cAhe zubha saMsthAo dharmahIna thatAM pariNAma zuM ? cAritravAna vidhavAothI dezannati; chinnabhinnatA ne nAzano prAraMbha. anAtha dIna vidhavAo udara mATe divya bhAvanAzAhanI sAdhuo zuM meLave sAdhana? kayAMthI meLave? ane sADIo, ApaNuM dharmasthabhe, AzrayavihIna vidhavAo kema ? uddabhavaze e ja AzAdhArI sAdhana vinA dhamantara ne anItimaya jIvana. ucharatA vidyArthI ane vidyArthInI vargamAMthI sAdhano pUrA pADavA zAstro saMbadhe ye upadeze che. zrImaMta ! Apa temane samAjanA vicArake! rUDhIsta ! jJAnavRdhdha thavAnAM sabaLa sAdhane. cAritrazALI zreSThIo! paryuSaNa eTale mahAdAna parva. lakSamIne je zubhadAnamAM samAna dharmapAlako para vAtsalyabhAva, yuga phare tema pejanA paNa phare dInanAM duHkha haThAvavAM, vidyAdAna zreSTha gaNuM vidvajanoe e paryuSaNanuM amUlya sAphalya TANuM. udarapoSaNa ne jJAnanAM sAdhana sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA, dukhI vidhavAone arpaNa thatAM jJAnabhaMDAra, jinarAja maMdira kartavyaniSTha banaze ne pratimAnuM yathArtha pAlana sAdhaze Atma-sAdhanA, e sarva jinadharma akhaMDa rAkhavAnAM sAdhane. sudhAraka zreSThIo! parvAdhirAja paryuSaNa eTale purANI rUDImAM Agraha te na ja saMbhave; jaina zAsananuM mahennatikAraka parva. palaTI nAkhe, mahAjano! vividha rIte gAyuM che paryuSaNaparvanuM chepurANe dAnane pravAha purAtana mAhAtmya jaina kathAkAe; supAtradAna e sAdhama bhAI-bahenane Ape. devadravya, vRddhi ane amArI pAlana. vidhavAne Azraya deva e zreSTha puNya. e zubha prasaMge gaNyA mahotsava-sAdhana. dAnavIra zrImaMta ! aneka sAdhane thAya pavIrAdhanA, dAnamAM na hoya jAtibheda ke dharmabheda, sAdhya eka ne sAdhane aneka. dAnavIrane sajAti ke vijAti sata kSetrone navapallavita rAkhavA ubhaya samAna, jANe nija dehanAM netrayugala. upadeze che sUripuraMdo, vidyAlaya, chAtrAlaye, kaleje, gurukula, ekanI upekSAmAM sarvane vinAza." zALAo sarva vidyAnAM kendrasthAne. jIvana che jyAM sudhI kalAzilpa te sthApita karI, udAra gRhastho ! tyAM sudhI jIvanta che jenasvabhAvanA. sAdhI le paryuSaNa parvanI saphaLatA. devadravyano sadupaga thavo ghaTe AjanA vidyArthIo te ja maMdiranA jodhdhAramAM dezanA bhAvI nAyake; bhavyAtmAonI darzana zukhribhAvanA jarjarita vastra na Take, sajIvana rAkhe che jinamaMdira, paNa mULanuM vRkSa bhUmie paDe, ta arthe dravyasaMgraha ne sadupayega tema vidyAhIna bhAvI samAja prazasya che e ja zAstrarahasya, For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upadezaka puSpo. saMgrAhaka-paMnyAsa zrI samudravijayajI mahArAja. (gatAMka pR 19 thI zarU ) vaLI A pratyeka dhyAnanA paNa cAra cAra thatAM e viSane kevI rIte viyoga thAya? bhede che. temanA lakSaNa nIce mujaba che. enAthI kayAre huM chUTuM? ema vicAra karyA kare (1) zeka, Akadana, vilApa ItyAdi te prathama A dhyAna che. A "aniSTaArtadhyAna kahevAya che. saMgArtadhyAna che. (2) krUra pariNAma ityAdi raudradhyAna (2) ke pAyamAna thayelA vAta, pitta ane kahevAya che. zlemanA saMnipAtarUpa nimittathI udbhavatI (3) jinapraNIta tatvane viSe zraddhA vagere zuLa, mAthu duHkhavuM, tAva Avavo vigere aneka utpanna karavAmAM nimittarUpa dhyAna dharmadhyAna prakAranI vedanAne maTADavA mATe satata vicAra karyA kare te dvitIya ArtadhyAna che. A kahevAya che. rogacittAttadhyAnakahevAya che. (4) bAdhAthI vimukha ane saMmohAdithI (3) iSTa zabda vagere viSayane saMbaMdha rahita dhyAna te zukaladhyAna kahevAya che. thayA bAda pharI pharIne te viSayane saMga AdhyAnanA cAra bheda paDe che, te ja ho kintu viyoga na thAo, e pramANe nIce pramANe che cintana karyA karavuM te tRtIya "iSTaviyoga(1) aniSTa zabda vigere viSayone saMbaMdha dhyAna" che. paraspara kSamApanA, veravRtti-vinAza, brahmacarya pAlana, e sarva parvasevana vrate. zArIrika, mAnasika zaktino vikAsa thAya. parvasevI pAtranI preraNAthI. devendra Ujave naMdIzvara dIpe, hoMza dharI, harSonmAda karI, mAnava kema na ujave? dharmanuM, dAnanuM, divya AnaMdanuM parva jene bhavijane! kema na Ujo harSathI? rAga-dveSa TaLe, nirvANa adhikAra maLe, AtmAnaMdanA mahedadhimAM divya snAna maLe, puNya vadhe, pApa baLe, vItarAgapadanA satata sevanathI vizvabaMdhutvane ramya pATha maLe. paryuSaNa parvane utsava eTale jIvanane zreSThatama AnaMda. e AnaMdamAM rasabasa thavuM e jaina jIvanane bhAgyeAdaya. e hemavarNaya bhAgyaravinA punita kiraNasnAnathI dehanAM aNue aNumAM divyatA dhAre. Aje e paryuSaNa parva, e mahotsavane, ramya aruNodaya che. For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 3ra ]. zrI AmAnaMda prakAza. (4) kAmathI jemanuM mana vikvala banyuM vyayanAM kAraNane satata vicAra karavo te viSache tevA manuSyo devendra, cakavatI vagerenI yAnubaMdhI nAmanuM cothuM rodradhyAna che. kRddhi bhavAMtaramAM maLe ema nidAna kare-bhavi. viSayane sAdhanarUpa dhana, parivAra ityAdinA vyamAM padgalika sukha maLe te mATe niyANuM rakSaNa vagerenI satata ciMtA e A dhyAnane kare te caturtha "agraNecAttadhyAna che." viSaya che. raudradhyAnanAM cAra bhede nIce pramANe che. dharmadhyAnanA cAra bheda nIce pramANe che- (1) prANIone vadha kare, tenuM uddabaM- (1) AgamanA ane nirNaya karavA mATe ghana karavuM, temane paritApa pamADe ItyAdi satata vicAra karavo te AjJAtricaya-dharmaprakAranI hiMsA saMbaMdhI satata vicAra kare dhyAna che.pUrvApara virodhathI rahita samastone te hiMsAnubaMdhI nAmanuM prathama rodra- hitakArI, pApathI mukta, gaMbhIra arthathI cuta, dhyAna che. keSavaDe jene bAMdhavA, haNavA, dravya ane paryAyavaDe gUti ane sarvajJapraNIta vagerene vicAra karyA kare e A dhyAnane evA AgamanA arthane nizcaya karavArUpa viSaya che. ciMtAne prabaMdha te AjJAvicaya-dharma (2) jIvene mAravAnI pravINatApUrvaka dhyAna che. TUMkamAM kahIe to sarvajJanI AjJA tema ja niraMtara tIvra ane bhayaMkara Azaya- zI che? enI parIkSA karavA mATe cittanI pUrvaka dukha devAne vicAra karyA kare te ekAgratA karavI te AjJAviya dharmadhyAna che. mRSAnubaMdhI nAmanuM dvitIya rodradhyAna anya rIte vicArIe te vItarAga-sarvajJanI che. jUThuM bolavAnI vRttimAM je krUratA Ave je AjJA che te ja dharma che, evI bhAvanAche tene lIdhe je satata cintana thayA kare te pUrvaka temanI AjJAone satata vicAra kare A bIjA prakAranuM raudradhyAna che ema anyatra te A prathama prakAranuM dhama dhyAna che. sUcavAyuM che. chaLa-prapaMcAdikanA AzayathI (2) gaurava, vikathA, pramAda, pariSaha asatya bolavAnI ane tene satya tarike ItyAdivaDe sanmArgathI patita na thavAya te sthApavAnI ciMtA e A dhyAnane viSaya che. mATe ciMtana karyA karavuM, athavA mULa ane ( 3 ) dravyanI corI karavAnA upAyamAM uttaraprakRtinA vibhAgathI udbhavela janma, manane rokavAne satata vicAra kare te tene ghaDapaNa ane maraNarUpa (bhava) samudramAM bhrayAnubaMdhI nAmanuM trIjuM raudradhyAna che. maNa karI karIne khinna thayelA AtmAe athavA lebharUpa kaSAyanA udayane lIdhe A- sAMsArika sukha-apaco apAyanA kAraNarUpa tura cittathI ne lobha saMbaMdhI vicAra karyA che ema vicAryA karavuM, athavA mithyAtvathI kare te trIjuM raudradhyAna che. krodhAdi kaSAyane AvRta banelA-kaluSita thayelA manavALA ku. vaza paraMtu dravyAdi harI levAne satata saMka- daSTie prarUpelA unmAthI A prANIo 5 e A dhyAnane viSaya che. kevI rIte dUra rahe tene satata vicAra kare (4) viSayenA arjana, saMrakSaNa tema ja te apAyaricaya-dharmadhyAna bIjA prakA For Private And Personal Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir upadezaka pu. [ 33 ] ranuM che. TUMkamAM kahIe te doSanA svarUpane guNane paryAyamAM saMkramaNa karavArUpa satata ane tenAthI mukti meLavavAno ciMtA-prabaMdha vicAra, athavA vitaka, vicAra ane pRthakatvathI te A dhyAna che. rAga, drapa vagere saMsAra- saMyukta banI alpAMze capaLa taraMgavALA baMdhananAM kAraNe hAI e kaNarUpa che e samudranI je akSubdha dazA che tevI dazA vicAra e paNa A dhyAnane viSaya che. anubhavavI te paNa A dhyAnane prakAra che. (3) zubha ane azubha karmanA vipAka viSe (2) ekavitarka ane apravicArathI satata ciMtana athavA naraka, tiryaMca, manuSya yukta temaja pavana nahi lAgato hoya evA ane devanA bhavamAM karmone anubhava levo paDe dIpakanI jema sthira evuM dhyAna te ekatvache, e viSe satata vicAra kare te trIjuM vitarkapravicArarUpa zukaladhyAna che. vipAkavacaya-dharmadhyAna che. (3) sUkSma kiyAthI je patita na thavuM (4) dravya ane kSetra saMbaMdhI racanA yAne te trIjuM sUmakiyAa pratipAti zukulaAkAra vizeSanuM satata ciMtana athavA te dhyAna che, athavA (mAnasika ane vAcika paMcAstikAyarUpa lekanA-saMsthAnanA svarUpanuM e ) be yogone nirodha karI phakta kAyika ekAgra ciMtana te cothuM saMsthAnavicaya vyApAra karanArAne je dhyAna heya che te dharmadhyAna che A dhyAna che. e rIte che vAcakadharmadhyAnanuM saMkSe (4) kriyAnI anivRttinA uchedarUpa pathI svarUpa kahyuM. A lekamAM paNa saMta dhyAna te cothuM yupatakriyAanivRttijanane enuM anaMta mAhAtmya prApta thAya che. rUpa zukaladhyAna che, athavA zalezI avaduSkarmathI utpanna thayela mahAzakane je dhyAna sthAne prApta thayelA temaja traNe vegathI rahita haThAve te zukaladhyAna kahevAya che. tenA paNa evA mahAnubhAvo) , 5, 3, 4 ane sTra cAra bhede nIce pramANe che. e pAMca hasva svara belatAM jeTale samaya (1) (cauda) pUrvamAMnA kRta saMbaMdhI artha, lAge teTalA kALa pramANa sudhI je.dhyAna dhare vyaMjana ane gana paraspara saMkramaNa paratve che te A dhyAna che. vicAra karavArUpa dravya, paryAya ane guNonA karmakSayathI utpanna thayela tathA kevala saMcAra saMbaMdhI dhyAna te pRthaphatvavitarka AtmaprakAzarUpa A zukaladhyAna yogIone sapravicAra zukaladhyAna che, athavA para kevalajJAnanA avasare thAya che. Azraya lIdhA vinA nirmaLa ane zuddha evA AtmasvarUpanuM satata ciMtana athavA jIva A dhyAna potAnI meLe athavA sugurunA ane ajIvanA svabhAva temaja vibhAvane pRthaka upadezathI thAya che, paraMtu vajaaSabhanArA pRthaka karavApUrvaka dravya ane paryAyane alaga saMghayaNavALAne ja sthira hoI zake. A alaga vicAra karatAM paryAyano guNamAM ane dhyAna jyAre sthira thAya tyAre kSaNavAramAM For Private And Personal Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paryuSaNA AtmasiddhinuM mahAparva. Do. bhagavAnadAsa manasukhabhAI mahetA. (gatAMka pRSTha 14 thI cAlu) sAmAyika-samabhAvanI prApti jemAM vastugate je vastu prakAze, thAya te sAmAyika samabhAva eTale rAgadveSarahita AnaMdaghana mata saMgI re" madhyastha pariNAma. rAgadveSanI utpatti ahaMta --zrI AnaMdaghanajI ane mamatvane laI thAya che, paNa sAmAyikamAM bhAvavA yogya AtmabhAvanAthI te ahaMtva-mamatva catuviMzatistava-vizvanI parama vibhUti dUra thAya che, rAgadveSanI pAraNuti TaLe che ane rUpa je parama puruSe vartamAna covIzImAM thaI samabhAva sAMpaDe che. "A dehAdathI huM bhinna gayA teonA pAvana nAmanuM smaraNa karatAM, chuM, AtmAthI atirikta sarva padAthe mArA temanA guNonuM saMkIrtana karatAM, temanA pavitra nathI, huM te anaMtajJAna-darzana-vIne svAmI caritranuM vibhAvana karatAM ApaNane te parama zuddha caitanyaghana AtmA chuM" evI saddabhAvanAthI puruSasiMhanA-puruSavara puMDarIkenA paramapurasamatva daDha thAya che. vaLI sAmAyikano vizeSa pArthanI jhAMkhI thAya che, AtmaparAkrama karavA lAbha te e che ke temAM sakzAstrane svAdhyAya mATe preraNAbaLa sAMpaDe che ane jevuM te parakaravAnI suMdara yojanA paNa aMtabhUta che. zAstra- mAtma puruSonuM svarUpa che tevuM ja mAruM potAnuM kAree punaH punaH sAmAyikane Adeza karyo svarUpa che evuM AtmabhAne jAgRta thAya che. che te eTalA mATe ke temAM sthiti karate zrAvaka zrImAna yazovijayajIe A bhagavad paNuM zramaNa samAna thAya che, "vamaLa va tAro mA bhaktinI prazaMsA karI che ke - ane zramaNanuM pradhAna lakSaNa paNa zuM che? nAyA sAmargs: sArametanmayA labdhaM, zrutAbdheravagAhanAt / AtamajJAnI zramaNa kahAve, bhaktirbhAgavatI bIjaM, paramAnaMdasaMpadAm // bIjA te dravyaliMgI re; -dvArveizadvArvizikA. karmakSaya nIpajAvIne gadrane mokSadAyaka "zratasamudranuM avagAhana karatAM mane A kevalajJAna upajAve che. sAra mAnyo cheH bhagavaMtanI bhakti paramAnaMda "A samasta jagata avazya kamane vaza che. saMpadAonuM bIja che." tethI "A meM karyuM e mada kadI paNa karo A bhagavaMtanA vadana Adi kevA vivekanahI. ajJajana kArya sadhAya tyAre A meM vinayapUrvaka karavA joIe te mATe zrImAna karyuM ema belIne abhimAna kare che, ane haribhadrasUrijI prakAze che. te kArya na sadhAya tyAre devane doSa Ape che." "thAnanA mota, sAdAthanA tathA ! -cAlu) athAlaMmAla, jAsUvama For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAnA nAnA kSamApanA pas. [ 35 ] prajJAvAmA vadhAnamAphAiwA === == = ========= = rAvanAmAmaMjISTa, vaivAvanama !" || kSamApanA pada. --zrI gabindu. vasaMtatilaka da. arthAtu tArA gunA prabhu! ame adhika karyA che, sthAna-kAla ane kamathI je yukA hoya, bhUlataNa nidhi ghaNuM hadaye bharyA che; zabda ane arthane je anuvatuM hoya, svArthodha caeNhita bahu ja nAnA haryA che, bIjAne je saMmohana upajAve evuM hoya, jANyA chatAM nayane jhera sadA jharyA che. 1 zraddhA ane saMvaga je sUcavatuM hoya, toDyAM aho niyama meM bahu vAra laIne || bhAvathI jemAM romAMca ullasatA hoya, mADyAM haze avaranAM sukha aMdha thaIne; ] bhAMgyAM bhalAM vacana meM vaLI kola daIne, che jemAM zubhAzaya vardhamAna thato hoya, sevyA na puruSane vimukhe rahIne, 2 || praNipAta AdithI je saMzuddha hoya. che e sarva pApa hare deva ! dayA karIne, evuM devAdivaMdana ISTa che. bhUle bharela guNahIna zizu gaNIne che pratyAkhyAna-parapariNatithI nivRtta thavuM yAcuM dayA paramadeva ! page paDIne, ] tenuM nAma pratyAkhyAna. tevI pariNatine tyAga che mANuM kSamA pharI pharI hRdaye raDIne, 3 ne abhyAsa nAnA prakAranA zAstrokta pazca rAyacaMda mULajI pArekha. ! khANathI thAya che. svAdhyAya-A zabda ja atyaMta sUcaka tejJAnInA caraNamAM, vaMdana agaNita." che. sva + adhyAya-AtmasvarUpane abhyAsa kare zrImad rAjacaMdrajIpaNIta zrI Atmasiddhi. te svAdhyAya. sazAstranA vAMcana-manana-parAvartana kAyAnI visArI mAyA, Adi svAdhyAyanA aneka prakAra uddiSTa sAdhyane ja | svarUpe zamAyA evA; sidhdha kare che. nirca thano paMtha, kAyotsarga-kAyAne utsarga. A dehAdi bhava aMtano upAya che." huM nathI, tethI huM sarvathA nyAro chuM, ema -zrImad rAjacaMdrajI. dehAdhyAsanuM visarjana karavuM, tyAga karavAnuM ane mArA AtmAne A dehAdinA mamatvathI bu pratikamaNa-Ane yatkiMcita rahasyArtha 1 upara prasaMgavazAt kahyo che. pitAnA svAsthAnathI suSTa karI, vikhUTA pADI, sarAvI (gappA A bhraSTa thaIne je A jIva parasthAnamAM gayA che rAmi), huM paramAtmAnA athavA zudhdha Atma * tenuM tene mULasthAna para gamana, tenuM nAma pratikasvarUpanA dhyAnamAM nimagna thAuM chuM,"--evI bhAvanApUrvaka je ekAgra cittanirodha karavA te nI vizaddhi thAya che. ane te kamamalanI mala maNu. te sthAne gamana kayAre thAya? jo kamalakAryotsarga. A kAyotsarga AtmazudhdhinuM mahA- vAddha kema thAya? je sAcA aMtaraMga kAraNa thAya che, ane tenI utkRSTa sidhdhi thatAM, cita, pazcAttAparUpa jalathI svakRta pApanuM prakSAlana deha chatAM jANe dehAtItadazA utpanna thAya che. * lAla cha. thAya te. eTalA mATe pratikamaNa kiyAmAM pApanI "deha chatAM jenI dazA, vate dehAtIta; AlocanA karavAnI vyavasthA karavAmAM AvI che For Private And Personal Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra [ 36 ] 66 paDisiddhANaM karaNe, www.kobatirth.org zrI cyAtmAnaMda prakAza. kicANamakaraNe ya paDikamaNaM / kSamApanA--huM sarva jIvane kSamA Apu chuM, sa jIvA mane kSamA Ape; mAre sarvabhUta mAtra pratye maitrIbhAva che, mAre koi sAthe vera nathI. assaddahaNe ya tahA, faatraaNAe ya || cha " pratiSi vastuonA karavAmAM, kabyAnA nahiM karavAmAM, asadguNA-azradhdhAmAM, ane viparIta prarUpaNAmAM-ema je doSa lAgyA hAya tenu pratikramaNa hoya che. ' pratikramaNane zrImAna mahAmati haribhadrAcAya e tRtIya oSadhanI upamA ApI che. "pratikramaNamadhyeyaM, sati roSe pramAtta: | tRtIyauSadhakalpatvAdvisaMdhyamathavAsati // ----zrI yAAbha du. huM niraMtara prapaMcamAM paDyo chuM, ajJAnathI adha thayA chuM, mArAmAM vivekazakti nathI, ane huM mUDha chuM, huM nirAzrita chu, anAtha chuM. nirogI paramAtmA ! have huM tamAruM, tamArA " pramAdathI doSa thayA hoya vA na thaye hAya, te paNa pratikramaNu tRtIya auSadha tulyadharmanuM ane tamArA muninuM zaraNu grahuM chuM. hAvAthI, ane sa`dhyA samaye kartavya che. " trIjA prakAranu' auSadha rega hAya tA dUra kare che na hoya te rasAyanapaNe pariName che. pratikramaNa paNu deSa thayA hAya tA dUra kare che, ane na thayA hoya tA paNa AtmadharmanI puSTirUpa rasAyanapaNAne pAme che. ane mArA aparAdha DrAya thai chuM te rAI pApI mukta thauM e mArI abhilASA che. tema vAmi sathe nIvA, satve gItrA samaMtu maiM / mirmAtta me sattvamUttu, vaira maLyuM na veLaph / " evI kSamApanAnI zudhdha bhAvanAthI pApaprAgbhAra laghu-haLavA thavAthI AtmA skrUttimAn thAya che, ane AzayanI phItatA tathA vizALa cittatA pragaTe che. athavA prakArAMtare prabhu pAse nija deSaprakAzanapUrvaka kSamA yAcavI te paNa kSamApanAnA suMdara prakAra che, jemake-- "he bhagavan ! huM bahu bhUlI gayA. meM Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tamArAM amUlya vacanAne lakSamAM lIdhA nahi, me tamArA kahelA anupama tattvanA vicAra karyA nahi'. tamArA praNIta karelA uttama phalane sebu nahiM. tamArA kahelA dayA, zAMti, kSamA ane pavitratA be eLakhyA nahiM he bhagavan ! huM bhUlyA, Adhakko, rajhaLyA ane anata sa MsAranI viTaMbaNAmAM paDyo chuM. huM pApI chuM, huM bahu madonmatta ane karmarajathI karIne milana chu. paramAtmA ! tamArA kahelA tattva vinA mAro meAkSa nathI. AgaLa karelA pApAne huM have pazcAttApa karuM chuM. jema jema hu sUkSma vicArathI UMDA utaruM chuM tema tema tamArA tattvanA camatkAro mArA svarUpanA prakAza kare che. tame nirAgI, nirvikArI, saccidAnaMdasvarUpa, sahujAnaMdI, ana'tajJAnI, ana MtadarzI ane trale kayaprakAzaka aa. huM mAtra mArA hitane athe tamArI sAkSIe kSamA cAhu chuM. eka paLa paNa tamArA kahelA tattvanI zaMkA na thAya, tamArA kahelA rastAmAM mahArAtra hu rahuM e ja mArI AkAMkSA ane vRtti cA, huM sarvajJa bhagavan ! tamane huM vizeSa zu kahuM ? tamArAthI kaMi ajANyu' nathI. mAtra pazcAttApathI huM karmajanya pApanI kSamA icchuM chuM." zrImad rAjacadrapraNIta mokSamALA For Private And Personal Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI munisuMdarasUri. lekhaka : zrIyuta mAhanalAla dalIca' dezAI ( gatAMka pRSTha 23thI zarU ) AvI paristhitimAM jainAnI pravRtti jaina AcArthI-sAdhuee tema ja zrAvaka dhanapatiee rAjyakartA AnI sAthe mukhyatve karI sadA ane sarvathA mIThuM saMbaMdha rAkhI ghaNI dakSatAthI kArya lIdhuM che ane temanI prasannatA sAcI peAtAnAM dharma kRtya mATe temanI sahAya, sahAnubhUti ane saMmati meLavIne kArya lIdhuM che. A jAtanI khAtrI mATe upara jaNAvelA sulatAna ane rAjAeAnA samayamAM jainoe je je kArya karelAM che te joizu. B. A, LL. B Advocate. gujarAtanA jhapharakhAna ane ahamadazAhu ane kaTTara muslima hAi mUttibhaMjaka hatA. A jhapharakhAnane zilAlekha ane tatkAlIna graMtheAmAM hiMduee dapharakhAna tarIke oLakhAvyA che. teNe ema kahevAya cheke, ApaNA caritranAyaka munisuMdarane khaMbhAtamAM vArkiMge kulasaMDa 'gekulasakaTa ' e birUda ApyuM hatu.1 ' vArdi A dakhAna-jhapharakhAM-jarakhAMe hiMduenu' tI dhAma-sAmanAthanu' zivama'dira trIjI vakhata sa. 1454mAM nAza karyuM eTaluM ja nahi suMdara nAmanA AcArya caMdrane ' vAdiMgAkulasa'ka' evuM bista ApyuM tema. (3) A parathI RSabhadAsanA sa'. 1685mAM racAyelA hIravijayasUri rAsamAM pR. 122mAM kathela che ke traMbAvatI nagarImAM joya, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir : munisu`dara sUrIzvara je, jIte' vAda digambara teha. vAdIgAkalasAMDha 3 biduM thAya, tima tihAM melyA akabarazAha, jagataguru vara biruda te deha, darakhAna tava hAkema hAya; For Private And Personal Use Only hIrataNI zAbhA vAdheluM. 1 A darakhAna teja jharakhAna. zrI ejhAjI paNa jaNAve che ke 'kuMbhalagaDhanI prazastimAM evu 1.(1) dharmAMsAgara u0nI sa'. 1647 lagabhagatI kathana che. kre-rAjAonA samUhane harAvanAra pattana paTTAvalI kahe che ke saMmatIrtha dalAnena vA zo ( pATaNa )nA vAmI darakhAna jakkhAM)paNa jenARjIvana tti maLataH eTale khaMbhAtamAM darakhAne thI kuti thayela te zastrIone vaidhavya denAra A 'vAjiMgakulamAM sAMDha' che ema kahyuM hatuM. (ra) ( iDaranA rAjA ) raNamala paNa A kSetrasiMha (mevAsa'. 1672 ne sa. 1685 vacce racAyelA deva DanA rANA khetAnA kArAgAramAM bichAnuM paNa vimala gaNanA saTIka hIrasaubhAgya mahAkAvyanA pAmI na zakayA. pachI TippaNImAM batAve che ke sa 14, zloka 204mAM hIravijayasUrine aka * te iDaranA rAjA raNamallu sAthe be vAra laDaye ara bAdazAhe jagadguru e biruda ApyuM e kahevA haste. khIjI laDAi sane 1397 (sa. 1454)mAM sAthe udAharaNa Ape che ke: vadhAravAnena kuM. thai ke jemAM raNamala sAthe sadhi karI tene pAchA matIrtha pramola: huM mumundra mUvIrovio saMgharavuM paDayuM. te samayanI AsapAma dillIthI svataMtra -jema khaMbhAtamAM te zaheranA dhaNI dara nAmanA thai mujaphphara nAma dhAraNa karyuM hatuM. '-rAjapUtAra khAna-yavanAdhipatie prameAdathI (sahasrAvadhAnI) muti kA itihAsa pR. 566.
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . ......... .. [ 38 ] zrI AtmAnaMda prakAza. paraMtu jenonuM tIrthadhAma-zatrajaya tIrtha ane vastupAla maMtrInA jIrNa thayelA maMdirano udhdhAra tenA mukhya nAyaka AdinAthanA biMbane bhaMga potAnA bhatrIjA mAladevanI sAthe vicAra karI saM. 1863mAM karyo hato. kane te kalyANatraya cetyamAM prauDhapratiSThA sema[A biMba samarAzAhe maLa biMba alA- sudara gacchanAyakanA vacanathI jinakIrtisUrie uddIna khIlajInA samayamAM khaMDita thatAM saM. karI. (sa. sau. 9 leka 7 thI 80). 1371mAM sthApita kareluM hatuM. tenuM mastaka mevADanA lAkhA rANunAM prIti ane mAna oNcho eTale ukta dapharakhAne punaH khaMDita IDaranA osavAla zrAvaka saMghavI vacharAjanA karyuM, tene uddhAra kamazAhe gUjarAtanA sulatAna bIjA putra nAme vIsale deulapATakamAM nivAsa bahAdurazAhanuM mana meLavI. biMba karAvI, tenA karI meLavyAM hatAM. tenA 'vijayarAjya samaye sthAne padharAvI saM. 1587nA vaizAkha vadi Asalapura durgamAM zrI pArzvanAtha catyane jINe6 ravivArane dine vidyAmaMDanasUri pAse pratiSThA ddhAra thayo " evA Azayane saM. 1475 aSADha karAvI karyo. juo zrI jinavijyasaMpAdita sudi ka somavAranA zilAlekha maLe che. (ojhA zatrudhdhAra prabaMdha). ra. I. pR. 581 2) tenA ane tenA putra mokalI ahamadazAhe semasundarasUrinA ziSya rANAnA samayamAM ukta vIsalanI vinatithI ane kaNavatI rAjadhAnI (AsAvala-amadAvAda)nA teNe karelA utsavapUrvaka somasuMdarasUrie vizAlazrAvaka guNarAjane mAna ApayuM hatuM ane rAjane vAcakapada ApyuM. vaLI vIsale cite. tene saMgha laI te sUri sAthe zatruMjaya tIrthanI DamAM zreyAMsanAthanuM bhavya maMdira baMdhAvyuM. temAM yAtrA karavAnI IcchA thatAM tyAM javA mATe khAsa ukatasUrinA hAthe pratiSThA karAvI. tenA putra pharamAna karI ApyuM hatuM ane mANaso vagere caMpake pitAnI mAtA khImAInA kahevAthI 93 sAmagrI pUrI pADI hatI. AMgalanuM eka pArzvajina biMba karAvI tene be amadAvAdamAM A pAtazAhano mAnya evo kAussasagIyA sAthe maMdiramAM sthApita karI, te sonI samarasiMha somasuMdarasUrine bhakta hoI maMdiranuM nAma "mane rathaka5drama' ApyuM ne temanA vacane sidhdhAcalanI yAtrAe AvyuM, ane temAM pratiSThA ukata sUrie karI (A maMdira pachI girinAra yAtrA karI tyAMnA kalyANatrayanA hAla hayAta nathI). vaLI caMpake karelA utsava pUrvaka jinakIrti vAcakane sUripada, keTalAka 1 vi. saM. 1423 zrI zatrujha vAna (R- munione paMDita pada ane ghaNAne munidIkSA ratana) tava vitha tIrthamAhya kRtaH che bhAMDArakara riporTa ApI. (semasaubhAgya kAvya sarga 9). 2 zrIdawwAtrAnAnA sAthI --- - guNarAjasaMghapati-sAhacaryakRtAzcaryakAri devAlayAbara- 3 zrImadde ulavATake'tha nivasaja shriilkssbhuumiptepura:sarakIrA jJAAritIrthayAtrA-rANakapurano sema mAnyaH puNyavatAM suvarNamukuTa: saMghAdhipo vIsalaH suMdarasUrinI pratiSThAne saM. 1696no lekha. ji. 2, -guNaratnasUrinA kriyAranasamuccayanI prazasti loka 8 307, guNarAjanI A yAtrA saMbaMdhI vistAra mATe juo saM. 1524nuM semasaubhAgya kAvya sarga 8 saM. tatrAsti lakSabhUpaprasAdapAtraM pavitra citraguNaH / 1466 nI gurnAvalI, loka 348 ne 349, jaina sAdhurvIsalanAmAM bahudhAmA dAtRsutrAmA / / sAhityane saMkSipta itihAsa Ti, 444 pR. 454. somasaubhAgya. 9,4 For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zrI munisu'darasUri te mAkala rANAnuM bahumAna uparyukta zrAvaka guNarAjanA putra mAla pAmyA hateA, ane te guNarAje te rANAnA AdezathI ane ghaNA prasAdathI citADanA jaina kIrtistaMbha pAsenA jaina prAsAdanA udhdhAra karyo ane temAM sAmasuMdarasUrie saM. 1485 mAM pratiSThA karI ( citrakUTa mahAvIraprAsAda prazasti sa. 1495. pra. 2. e. jarnala pu. 73, na: 63, pR. 4ra thI 60) kubhA rANAnA rAjyanA khIjA ja varSe sara 1491 caitra zudi 11 zuke tapAgacchanA zekharasUrie deulavADA nagare gacchAcAranI prata lakhAvI (zrI kApaDIA keTalega 1, 332). te nagaragacchanA ramAM ( sa. 1493 mAM ) devagirinA zreSThI mahAdeva darzanArthe AvyA. tenI vinaMtithI ne teNe karelA utsavapUrvaka sAmasuMdarasUrie ratnazekharane ApyuM. rAjAnA mAnItA mahAdeva zreSThIe samasta tapAgacchane vastronI paherAmaNI karI hatI ane svAmIvAtsalya ane prabhAvanAo paNa ghaNI karI hatI. jaya vAcakapada kuMbhArANAnA rAjyamAM bhinna bhinna dharmanA lekAe aneka madira baMdhAvyAM che. 'teNe vasAvelA rANapura nagaramAM ( rANakapuramAM ) tenA rAjyamAM tenA prasAdapAtra pAravADa sadhapati dhaNAka ke jeNe sulatAna mahammadanuM pharamAna lenArA evA ( ukta ) sAdhu ( sAha) guNarAja sAthe AzcaryakArI devAlayAnA ADaMbara sahita zrI zatruMjayADhi yAtrAnAM sthaLee yAtrA karI hatI. ajArI, pIMDavADA (ane hAla sIrAhI rAjyamAM ), sAlerA ( udayapura rAjyamAM) vagere sthaLAe navAM jaina madirA ('dhAvIne ) tathA jAnAM devAlayAnA udhdhAra karIne, jaina deveAnI padmasthApanA karIne, duSkALa samaye annakSetre 1 zrImo: kSitivaticaMdyumanyate mayaM citrakuuttvstiN vyavasAyahetoH // 39 // ci0 pra0 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 39 ] kheAlIne aneka paropakAra ne sadhasatkAra Adi agaNya puNyanA moMghA kariyANAthI bhareluM jenu jIvanarUpI vAhana (vahANu) sa'sArasamudrane taravAte zaktimAna thayuM hatu. teNe ukta kuMbhakarNa rAjAnA suprasAda ane AdezathI traile kayadvIpaka' nAmanuM cAmukha yugAnrIzvara vihAra~maMdira sa 1496mAM karAvyuM ane zrI devasu'darasUrinA paTTa dhara zrI seAmasuMdarasUrie temAM pratiSThA karI.2 (ji. 2. na. 307) A rANAnA khajAnacI velAe sa'. 1505mAM citADamAM zrI zAMtinAthanu eka suMdara madira aMdhAvyuM. ane temAM kharatajinasena( ? )sUrie pratiSThA karI -ke jene hAlamAM 'zRMgAracaurI' kahevAmAM Ave che temaja vasatapura AdimAM jaina maMdi thayAM. A parathI jaNAya che ke kuMbhAnA rAjyakAlamAM jaina prajA saMpanna dvaitI. vizeSamAM A dAnI rANAe sa. 1506 aSADha zuddhi 2 nA vimalavasati ne luNi zilAlekha ke je Akhu paranA 26 vijramataH 1466 saMcavarSe...rALAzrI nuMmAvijymaanraajye tasya jesAiti sAmaumattva prasAdapAtreNa.. zrImadahammada suratrANadattakura mANa sAdhukRtaashcry kA ridevAlayA zrIguLarAgaMdhati paMce saMvarapura:sara zrI zatruMjayAditIrthayAtreNa / ajAharI pivAyattattarAphi bahusthAnanavIna jaina vihAra nILavAvasthAvasAyivamasamayasatrALA nAnAprAravaropakArazrIsaMghasarakArAcAthapurAyamAyathALa pUryamALamAraLavatArakSamamanugamasthAnAALa prAgaTayaMsa........dharanA hena... 1ALapuranAre zAyataMta rANA zrIyuMmadarzana keLa svanAmnA nivezitatadIya sumArerAtapretoyarIvAmidhAnaH shriicturmukhyupItharatiA:tiH pratiSTita: [zrI va suM] sUri (vaTavrama)....zrI somayuyUnimiH // ji. 2, ta. 307. A lekha samajavAmAM zrI ejhAjI jarA bhUla khAi gayA che. jIe temanA rAjapUtAne kA itihAsa TippaNI pR. 625 For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org cAritrasevananI duSkaratA ane nArakayAtananA asarakAraka vanane sUcavatuM mAtapitAnA saMvAdarUpe zrI mRgAputracaratra. A mRgAputrIya nAmanuM adhyayana bhagavAna sudharmAsvAmI potAnA ziSya ja bhUsvAmIne kahe che, je uttarAdhyayana sUtranA 19mA adhyayananA AdhAre bhavya jIvAne upakAraka dhArI ApavAmAM Ave che.mRgAputrakumAra deNu daka devanI mAphaka bhAgasukha bhAgavI rahyo che. eka vAra mAgamAM vicaratA evA zIlagusa`panna sAdhumahAtmAne joi potAne pUrvabhavanuM smaraNa thai AvatAM jAtismaraNanana thayuM, ane saMsAra parathI ugna thavAthI mAtApitAne cAritra levAne vinave che. mAtApitA saMyamanI -mUla uttaraguNurUpa pAMca mahAvratAdine ji MdagI paryaMta pALavAnI ati duSkaratAne varNave che, mRgAputra kahe che ke-te e ja pramANe che ane pote naraka tiryaMca bhavamAM anubhavelA dAruNa du:khenu hRdayadrAvaka varNana kare che. chevaTe mAtApitA pratrajyAnI anujJA Ape che. ukta vanamAMthI bahu bahu prakAre zikSA lai zakAya tema che. Anu ekAMtamAM samyak payyaleAcana karatAM kSaNabhara mATe paNa soMsAraparathI uddignatA AvyA sivAya rahe nahi. saMyamanI pAMca mahAvratAdinI sukaratAne bhajI-samajI eThelA enI duSkaratAne oLakhe-samaje ane dravyakSetrakALAdi anusAre sau saunA upayukta bhAve rahI saphaLatAne ANe eja. ====-Rev. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhaka : puNyavijaya sugrIva nAmanA nagaramAM alabhadra nAme rAjA hateA.tene mRgA nAmanI mukhya paTTa* rANI hatI. te balabhadra tathA mRgArANInA alazrI nAme putra hatA. mAbApe tenu nAma alazrI nAma rAkhyu hatu, paNa lekamAM mRgA ( sa`vijJapAkSika )tese khyAta hateA arthAt leke tene mRgAputra kahIne ja melAvatA hatA. mAtApitAne ati vahAlA evA kumAra yuvarAja eTale yuvAnAsthAmAM ja rAjapadmadhArI thayA hatA. kumAra peAtAnA na Mdana nAmanA prAsAdamAM strIo mahArANInA putra hAvAthI mRgAputra nAme pra-sahita nitya mudrita manavALA dezu daka devanI peThe kIDA kare che. yukta manavALe eve te mRgAputra maNi ane ratnathI jaData geAkhamAM sthita thayelA nagaranAM catuSka, cakalA, trikabheTA ane ca-vara-cAtarAone avaleAkatA hatA tevAmAM tyAM mArgomAM cAlyA AvatA, tapa, niyama ane saMyamane dhAraNa karatA zIlasaMpanna ane guNAnI khANurUpa ratnatrayane dhAraNa karanArA evA zramaNa-munine dekhyA. mRgAputra animiSita STithI te munine joI rahyA. manamAM vicAra kare che ke-kayAMka Avu gavati jaina maMdiranI vacce cAkamAM che te karI ApyA hatA ke AmUnA jAtrALu Adi pAsethI je DhALu' (rAhadArI,jagAta), kruDika (muDiu mAthAdITha levAtA kara), valAvI (mArgarakSAnA kara) tathA gheADA baLada Adi para je kara levAmAM AvatA hatA te mApha karavAmAM AvyA che. ( nrue pR. ejhAjIkRta rAjapUtAnekA itihAsa 625, 630) A mevADapati zrI kuMbhaka rAjA devasUrinI navIna kAvyakalAthI Du harSathI paNa adhika kavi tarIke ApatA hatA. (sA. sau. 10,38) sAmapAmI zrI temane mAna For Private And Personal Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - janma - - nAma..nA zrI mRgAputracaritra. [ ] rUpa meM prathama joyeluM che. ema tene lAgyuM. ane janma, jarA, mRtyu vigere ane dhanahAni, munine joIne harSayukta manavALo thayo svajanaviyoga regAdikanA bhAjanarUpa che. sate pUrve paricita hoya tema manamAM mAnavA che mAtApitA ! A azAzvata zarIrane lAgyA. te kumArane sAdhunAM darzana mAtramAM viSe hu rati pAmato nathI, mane svasthatA kayAMka A sAdhune meM joyela che AvuM ciMtana anubhavAtI nathI. A zarIra evuM che ke bhaga thatAM UMDA vicAramAM paDI mUchI AvI. e bhogavI rahyA pachInI vRddhAvasthAmAM ane bhoga mUrachamAM ja jAtismaraNa thaI AvyuM, eTale bhagavyA ja na hoya evI bAlyAvasthAmAM pUrvabhavanuM smaraNajJAna thaI AvyuM. ane pANImAM thatAM phaNanA parapoTA samAna jetahuM devalokathI cavIne A manuSyabhavamAM Avyo jetAmAM nAza pAmanAruM che. evA A zarIramAM chuM evo niradhAra thayo. e rIte jAtismaraNa mane rati-prIti thatI nathI. samutpanna thayuM tyAre meTI addhivALA evA he abhyAtAya ! rega, kapha, vAta, pitta mRgAputre meM pUrvabhave zramaNya-cAritrane pALyuM ane jarA, maraNavaDe grasta evA A manuSyache ema smaraNa karavA lAgyA. viSayamAM paNAmAM mane eka kSaNa paNa gamatuM nathI. prIti vinAne mAtra saMyamamAM ja raMjita e he mAtapitA! nizcaye saMsAra duHkhahetu ja mRgAputra mAtApitA pAse AvI A pramANe che. aho! Azcarya che ke je saMsAramAM jIve vacane kahevA lAgyA. kaleza pAme che, saMsAramAM janma pAma e he mAtApitA ! mane pAMca mahAvrata pUrva duHkha, vaLI jarA avasthAmAM duHkha tathA A janmamAM sAMbhaLyA che. vaLI narakamAM tathA saMsAramAM taDakA, TADha, mastakapIDA, javara tiryaMca nimAM thatAM duHkho meM bhagavyA che ItyAdika rogo ane maraNa pAmavAnA duHkha tethI huM viSayonI abhilASAthI nirvikAma A sarva saMsAramAM hovAthI saMsAra duHkhathaye chuM. huM A mahAva tulya saMsAra- hetu ja che. jemAM bhavabhramaNamAM paDelA che samudrathI pravrajita thaIza. saMsAra samudrane kalezapIDita rahyA ja kare che. tarIza mATe tame mane dIkSA grahaNa karavAnA he mAtApitA ! mAre paravaza banIne AjJA Apo. parabhave javAnuM che. kema karIne? kSetra, gAma, he mAtapitA ! viSanA phaLanI jene upamA vADI vigere choDIne, ghara, va, rAcaracIluM, devAya tevA meM bhoga bhegavyA ke je pAchaLa- sonA rUpAM, putra strI tathA bAMdhava sagAsaMbaMdhI thI kaDavA vipAkavALA hoya che ane uttarottara bhAI-bhADaruM e savene ane chevaTe A dehane duHkhane laI AvanArA che. paNa tajIne javAnuM che. A zarIra anitya che. azuci-apavitra che mAtapitA! jema kiMpAka phaLane khAdhA maLamUtrAdikanI jemAMthI utpatti thAya tevuM che. pachI asara sArI thatI nathI, jheranI jema vaLI azAzvata-nazvara padArthanA AvAsarUpa che mAre che, te ja pramANe bhagavelA bhogone For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ kara ] zrI AtmAnaMda prakAza. pariNAma paNa suMdara nathI Avato. kiMpAka grahaNa karI mArA AtmAne uddhAra karIza. phaLa jovAmAM ramaNIya ane khAvA samaye svI- te magAputra kumArane mAtA-pitA kahe che kediSTa lAge paNa khAdhA pachI prANune nAza- he putra! sAdhu dharma ati duSkara che. he putra! kartA nIvaDe che, tema viSaya sukhe paNa tevA ja che. bhikSane te hajAra guNa dhAraNa karavA paDe che. he mAtApitA ! je puruSa lAMbI musA- he putra! sarvabhUtemAM samatA tema ja pharIe bhAtuM sAthe lIdhA vinA jAya che te jatAM jagatamAM zatru ane mitramAM paNa samatA jatAM bhUkhatarasathI pIDAIne bahu duHkhI thAya che. rAkhavI tathA jIvita paryata prANAtipAtae ja pramANe dharma karyA vinA je puruSa virati-prANahiMsAthI virAma pAmavuM e parabhave jAya che te jAte jAte vyAdhio duSkara che. tathA nAnA prakAranA roga vaDe pIDita thaIne he putra! nitya sarvakALa apramattapaNe bahu duHkhI thAya che. rahI mRSAvAda vivo ane sarvanuM hitakAraka he mAtApitA! je puruSa lAMbe paMthe satya vacana belavuM ane e viSayamAM nira sAthe puSkaLa bhAtuM laIne cAle che te puruSa tara sAvadhAnapaNe tatpara rahevuM A saghaLuM sudhAtRSAthI vivajita thaIne mArge jatAM sukhI ati duSkara che. thAya che. evI ja rIte bhAtuM sAthe laI musApharIe janAra puruSanA dRSTAMtAnasAre ja manaSya he putra! sAdhudharmamAM daMtazeAdhana-mAtra dharma karIne paraloke jAya che te dharmArAdhaka dAMta khetaravAnI saLI jevuM paNa adatta keI puruSa sukhI thAya che. te puruSa alpakarmA Ape nahi tyAM sudhI levuM nahi ane anaarthAt laghukarmA banIne vedanA jene nathI evo vagha-nirdoSa eSaNIya AhArAdika padArthonuM ja arthAt alpa azubhakama hovAthI te alpa grahaNa karavuM e paNa ati duSkara che. azAtavedanIyavALo thaI sukhI thAya che. he putra! kAma-bhoganA rasane jANanAre he mAtApitA! je ghara agnithI baLavA abrahmacarya-viSayabhoganI virati tathA ugra lAge tyAre gharane je svAmI kiMmatI vastu- brahmacaryarUpa mahAvratanuM dhAraNa karavuM e ene kADhI le che ane asAra-najIvA padA- atyaMta duSkara che. ne choDI de che. e ja prakAre A ja he putra! dhana, dhAnya tathA prakhya vargadaSTAMtathI A leka jarA tathA maraNavaDe nokaravarga viSe parigrahanuM vizeSa varjana karavuM, pradIpta thayo che, saLagI uThe che emAMthI mehabuddhi choDI devI e paNa ati duSkara che, tamee jene anumati ApI che e huM tema sarva AraMbhane parityAga tathA kazAmAM mArA AtmAne tArIza, e baLatAmAMthI mamatva na rAkhavuM e paNa duSkara che. ugArIza mATe have tamAre mane AjJA devI (cAlu) joie. huM Apa banenI anujJA pAmI cAritra For Private And Personal Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 66 www.kobatirth.org padavI-pradAna samAraMbha sAhityabhUSaNa vallabhadAsa tribhuvanadAsa gAMdhI kavizrI khabaradArane sAhityabhUSaNa, zrI rAyacUrAne sAhityabhUSaNa, zrI mULajIbhAI pI. zAhane kAvyabhUSaNa, jyAnA bahena zuklane sAhityamaniSi ane vaDAdarA kAlejanA preA. bhaTTa, preA. bhAve tathA sAvalInA vakIla zrI haragAviMdadAsane vidyAbhUSaNanI padavIthI navAjanAra banArasa zrI saMskRta vidyAmaMdira taraphathI A sabhAnA mAnad sekreTarI bhAi vallabhadAsa tribhuvanadAsa gAMdhInI ghaNA varSoMnI sabhA mATenI pramANika sAhityasevAnI kadara karI gai geAkuLa aSTamInA pavitra divase bhAi vallabhadAsane paNa sAhityabhUSaNa"nI padavI enAyata karavAmAM AvI hatI. banArasanA A saskRta vidyAma dira kAryAlayanA Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 39 -- D sa'rakSA tarIke hiMdanA keTalAka mahAna dharmAMcAryuM tathA narezAnA nAmeA che. ghaNA varSothI ekaniSThApUrNAMka tana, mana, dhanathI A sabhAnI sAhitya vagere kAryonI sevA karI rahela bhAi vallabhadAsane A sAhityabhUSaNanI padavI enAyata thatAM te mATenA AnaMda jAhera karavA zrI jaina AtmAnaMda sabhA--bhAvanagaranA taraphathI eka jAhera meLAvaDA gayA bhAdaravA zuda 11 sAmavAranA rAja sabhAnA makAnamAM sAMjanA sADAcAra vAge zrI zAmaLadAsa AlejanA pre|phesara ane bhAvanagaranI sAhityasabhAnA pramukha rA. rA. ravizaMkarabhAI ema. jozI ema. e.nA pramukhapaNA nIce karavAmAM AvyA hatA. jyAre preAphesara zAha, pre|phesara jAnI, preA. nRsi'ham, rA. hiMMmatalAlabhAi, zeTha kuMvarajI ANu dRSTa, rA. meAtIcaMdabhAi jhaveracaMda mahetA, DAkaTara jasavaMtarAya mULaca'dazAha ema. bI. bI. esa., mahAlakSmI mIlanA menejara zrI bhogIlAlabhAi, vArA khAMtIlAla amaracaMda, rA. viThThaladAsa lAkhaDavALA, For Private And Personal Use Only sTeTa IMjInIyara zrI zAMtilAla gabhIradAsa, rA. suzIla, rA. prANajIvanadAsabhAi uparAMta sabhAnA sabhAsadA ane pratiSThita gRhasthAnI sArI sakhyAmAM hAjarI hatI. meLAvaDAnI zarUAta karatAM sekreTarI zrIyuta harajIvanadAsa dIpacaMde AmaMtraNapatrikA vAMcI saMbhaLAvyA bAda zAha dIpaca'da jIvaNabhAi bI. e. bI. esa.sI.nI darakhAsta ane zeTha zrI amRtalAlabhAI chaganalAlanA TekAthI maherabAna pre|phesara ravizaMkarabhAe pramukhasthAna svIkAryA bAda A sabhA pramukha zeTha zrI gulAbacaMdabhAI ANujIe nIce pramANe prAsa'gika vivecana karyuM hatuM.
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 44 ] zrI AtmAna prakAza. mAnanIya pramukha sAheba, zrI adhikArI varga, dIvAna sAheba rA. rA. zrI naTavaralAlabhAi viThAnavaga ane baMdhuo, | mANekalAla suratIne Avela lekhita saMdezA vAMcI Aje Apane Ama traNa zA mATe karyuM che te saMbhaLAvavAmAM AvyA hatA. je nIce pramANe che. 'dhu zrI harajIvanadAse Ama traNapatrikAvaDe nive- rA rA. zeTha zrI gulAbacaMdubhAI ANaMdajIbhAI dana karyuM che. have ApanI pAse AjanA suprasaMga ApanuM AmaMtraNa maLyuM. bIjI vyavasAyane sabaMdhI ka Ika kahevA mAMgu chuM. | laTAne hAjara nahI rahI zakavA mATe mArI Apaze. | zrI jaina samAnada sabhAne sthApana thayAM 46 varSa thayA che. gurukapAthI ane A sabhAno mArA zrI jana AtmAnaMda sabhA eka evI saMsthA kAryavAhaka baMdhuonA saganathI bhAizrI valabha che ke jene mATe sthAnika jaina bhAIe ja nahi rAsa A sabhAnI je pramANika sevA kare che te paratuM AkhuM bhAvanagara vyAjabI gaurava ane abhimATe huM mukhya sevaka tarIke teone AbhAra mAna le. ati prAcIna jaina dhArmika sAhityanI mAnavA sAthe mAro AnaMda jAhera karuM chuM. Aje haratalikhita pratAnI ati kALajI ane saMbhALamArA priya badhuM vallabhadAsane sabhAnI temaNe varSo pUrva kanI sAcavaNI ane temAMthI vizeSa upayogI thayA karelI tana, mana, dhanathI pramANika sevAnI che 0 puratAnuM prakAzana e ApanI sabhAnI sevA kevaLa kadarano A bIjo mAMgalika prasaMga che. prathama bhAratavarSanA ja nahIM paraMtu pazcimanA paNu dezo soLa varSa pahelAM sa. 1981 nI sAlamAM paMjA- jyAM jana dharmane ane sAhityano AdarapUrvaka banA samagra jaina saMghe gurabhakti tathA sevA mATe abhyAsa thAya che tyAM suprasiddha che. saMsthAnI e mAnapatra ane sonAne meDala enAyata karyo hato. A aNamUla sevAmAM tenA mAnada sekreTarI zrIyut valabhatenI A sabhA pratye vadhatI jatI pramANika sevA mATe dAsabhAI tribhuvanadAsabhAine hirasa nAnAbIjo sakAra. aAvyAnuM saMskRta vidyAmaMdira sUto nathI. ane temanI e sevAnI banArasa saraskata bhAizrI vallebhadAsane ""sAhityabhUSaNa nI padavIthI vidyAmaMdira taraphathI mAnavaMtI "sAhityabhUSaNa "nI ala' kata kare che. sabhAnA bIjA kAryomAM sabhAnA padavI arpaNa karIne kadara karavAmAM AvI che te bIjA mArA sabhya e dhuono phALA-sevA che paraMtu dhANa" yeAgya thayuM che ane te prasaMgane ApaNA loka nA priya prophesara sAkSara zrI ravizaMkara jozInA pramukhaAtmAnaMda prakAza mAsika ane A sAhityaprakAzana ne pracAra vagere kAryone phALe te ekalA mAtra bhAI paNa heThaLa melAva bharI ujavavA nakakI thayuM che. vallabhadAsano ja che. temane sabhAe tetrIza varSa te paNa yathAyogya che. AjanA A AnaMdaprasaMganA pahelAM sekreTarIpade nImyA pachI temaNe Aja sudhI meLAvaDAnI huM saMpUrNa saphaLatA icchuM chuM', eja sabhAnI sevA ane gurubhakita mATe sAmAnya sthi- (sahI) naTavaralAla mANekalAla suratInA vaMdana tinA teo hovA chatAM tana, mana, dhanathI sevA bAda jaina' patranA adhipati zeTha devacaMdabhAI arpaNa karI che te joI mane ane mArI sabhAnA dAmajIe khelatAM jaNAvyuM ke Ajano prasaMga sarva sabhyane tene mATe mAna utpanna thatAM parama sAhitya upAsanAno che. sabhAne uddeza paNa sAhityaAnaMda thAya che. bhAI vallabhadAsane je mAna maLe pracAra ane tenA vikAsa che. sabhAe lAkha zlokenuM che te sabhAne ane mArA sarve sabhAsada badhuone prakAzana karyuM che. A badhAmAM pravartaka zrI kAMtiche tema mAnuM chuM'. vijayajI mahArAja, munirAjazrI caturavijayajI tathA tyArabAda A zaheranA maherabAna nAyaba- sAkSaravarya puNyavijayajI tathA zrI jinavijayajI Adi For Private And Personal Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org padavI pradAna samAraMbha. [ 45 ]. no phALo che tema zrIyuta vallabhadAsabhAIne phALe ghaNaja tenuM kArya mAnavajIvananA jJAnane dIpaka vadhu sateja che. A prasaMga mAre mATe paNa harSadAyaka che ane eka banAve evI ApaNI aMtargata IcchA hoya. sabhyanehIjana tarike mAre harSa vyakta karI viramuM chuM. AvI saMskRta saMsthAe zrIyuta vallabhadAsa bAda Do. jasavaMtarAya zAha ema. bI. bI. bhAInI sAhityapravRtti, saMzodhana tathA prakAzanaese. bolatAM jaNAvyuM ke kAryanI kadara karI, "sAhityabhUSaNa" nI padavI mAnanIya pramukha sAheba, rAjyane amaladAra enAyata karI che e khUba AnaMdanI vAta che. sAheba ane gRhastho, have ApaNe zrI vallabhadAsabhAInI pravRttione AjanA prasaMge ApaNe ApaNI sabhAnA eka vizeSa mAnanI dRSTithI jotA thaIzuM eTaluM ja vidvAna ane sAhityapremI tathA sevAbhAvI sekreTarI nahiM, paNa teone "sAhityabhUSaNa" mAMthI "sAhityasAhebanI banArasa saMskRta vidyAmaMdire je kadara karI, samrATa"mAM palaTAtA joIe tevuM mahAbhArata kAma temane mAnad upAdhi enAyata karavAmAM AvelI che, hAtha dhare tevI javAbadArI, tathA lAMbuM AyuSya te saMbaMdhI ApaNA abhinaMdana ApavA ekatrita bane maLe tevI zubhecchA rAkhIe. thayA chIe. zrIyuta vallabhadAsabhAinI sAhityapravRtti vegaApa sau jANatA hazo ke banArasa saMskRta vaMta che. ApaNuM sabhAnA badhA ya gujarAtI pustavidyAmaMdira samagra hindusthAnanI eka ajoDa konuM prakAzana temanA hAthe ja thayela che. ane saMsthA che. ane kahetA harSa thAya che ke e saMsthAnA saMskRta tathA prAkRta pustakanA prakAzanamAM paNa peTrana sAhebenI nAmAvalI hiMdudharmanA mahAna mukhyatve temane phALe che. temanAM saMzodhana tathA prakAAcAryo, upAdhyAyo ane rAjA-mahArAjAothI zananA pustaka, jevAM ke tIrthakara bhagavAnanA caritra bharapUra che. ApaNuM nAmadAra mahArAjA sara kRSNa- Aje khUba prakhyAta che ane tenI mukatakaMThe prazaMsA kumArasiMhajI paNa e saMsthAnA saMrakSapade thAya che. ApaNe ApaNuM sekreTarInI khUba prazaMsA birAje che. karavA sAthe teo te viSayamAM atIva rasa le tevI hiMdusthAnanuM prAcina gaurava, tathA bhAratavarSanI umeda rAkhIe, ane harSa anubhavIe ke ApaNuM saMskAritA bAhya jagatamAM pracAravAmAM uparokta AvA eka sajjana ane jJAnabhUkhyA puruSanI yogya saMsthAne hise aNamola che. paurvAtya saMskRti kadara thaI. ApanA amUlya samayane vadhu vyaya nahi bhASAmAM rahelI vicArasAmagrI, tatvajJAnane madhure karatA have huM besI jaIza. jJAnabhaMDAra, izvara sAthe eka thavA mathatA manuSyano bAda rA. suzIle bolatAM jaNAvyuM ke-mAnapatra talasATa, jIvananI suMdara rUparekhA-Adi samagra ApavAnI praNAlikAnA avazeSo hajU jaLavAI rahyA jIvanane sparze tevA viSayonuM nirupaNa saMskRta che. ApaNe te eTaluM jovAnuM ke padavI ApanAra graMthamAM joIzuM. duHkhanI vAta te eTalI ja ke vidyAlaya game te he, paNa lenAra vyakti keTalI lAyaka ApaNuM saMskRta bhASAnuM mahattva ApaNe bhUlyA ne pAtra che te ja vicAravuM ghaTe. eka rIte joIe ane pazcimAtya vidvAnoe tenuM mUlyAMkana karI te zrI vallabhadAse sAhityasevA sArA pramANamAM karI nAnapracAra sAdhyo. che, kAraNa ke sAhityamAM ekalA lakhavA mAtrathI ke jJAnavaSAnuM pratika jo koI hoya te koIpaNa prakAzana mAtrathI ja sevA nathI thatI. tenI vividha saMskRta vidyAmaMdira che. A saMsthA saMbaMdhI dizAo che. sAhitya-saMrakSaNa e jainono vAraso jeTaluM bolIe teTaluM ochuM che. tenI kIrti, ane che. graMtho saMgrahavA ane prakAzita karavA te te tene For Private And Personal Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 46 ] zrI AtmAnaMda prakAza. gaLathuthImAM ja pAvAmAM Ave che. rA. govardhanarAma- parama unnatikAraka sAcuM svarUpa anya vidyAonI bhAIe eka vakhate kaheluM ke jyAre sAhitya sUkAI apekSAe ati zreSTha rIte prakAzita karela che. gayuM hatuM, tenA rasakasa lagabhaga uDI javAnI taiyA- jagata gurU5 banelA evA A AryAvartamAM rImAM hatA tyAre paNa jaina munivaree sAhitya- saMsAranA kalyANane mATe A saMskRtavidyAne puSkaLa saritA vahAvI rAkhI hatI ane upAzrayamAM besI pracAra atyaMta jarUrI che ane te pracAra saMskRta nUtana nUtana racanA karye jatA hatA. navIna racanA bhASAnuM paThana pAThana, vakatRtva, vartamAnapatradvArA karatAM jUnAne saMgrahita ne saMrakSita rAkhavuM te ochuM pracAra, saraLa ane zreSTha graMthanuM prakAzana ane tevA upayogI nathI. vallabhadAsabhAImAM te egyatA che ane prakAzanane aMge padavI pradAna ane uttejanAdi kAryotethI temane maLela mAna yogya ja che. dvArA zakya che. uparyukta uddezIne kAryarUpamAM pariNabAda kavi revAzaMkara vAlajI badhekAe prasaMge- mana karavA mATe ja A saMskRta vidyAmaMdira cita vivecana karyA bAda zrI gulAbacaMda lallubhAI astitvamAM Avela che. zAhe bolatAM jaNAvyuM ke-bhAI vallabhadAsane maLela devabhASAnA kRpApAtra banelA je kaI vidvAna, bhAna te sabhAne ja maLe che. temAM sabhAnA dareka dharmAcArya ane tenuM parizIlana karanArA che, teo sabhAsadee gaurava levA jevuM che. sAhitya-sevA amArA A vidyAmaMdirane AdaraNIya ane snehapAtra uparAMta vallabhadAsabhAImAM bhaktino guNa che, je che. harahaMmeza ApazrIe saMskRta bhASAnA vikAsa prakAra tare sAhityane ja aMza che. teo sAhityasevA mATe karela kAryone dhyAnamAM laIna dravyavihIna amArI uparAMta keLavaNImAM paNa rasa dharAve che ane pAlI- A saMthA alpa dravyathI paNa tamane satkAravAne tANuM guskuLanA vIsa varSa sudhI sthAnika sekreTarI asamartha che chatAM paNa A vidyAmaMdira prabhAvazALI rahyA hatA. atrenI ujamabAI kanyAzALAnA supadavIna pradAna mAtrathI Apane satkAre che. paNa teo sekreTarI che. konpharansanA prAMtika sekreTarI sAhitya viSayanI ApanI yogyatAne lIdhe prasanna tarike paNa temaNe sevA bajAvela che. thaIne amAruM saMskRta vidyAmaMdira Apane "sAhibAda sabhAnA trIjA sekreTarI zrI viThThaladAsa tyabhUSaNa" nI upAdhithI ala kRta karIne atyaMta mULacaMda zAha bI. e. e banArasathI Avela harSita thAya che. temaja sarvazaktimAna evI mahApratiSApatra gujarAtImAM nIce pramANe vAMcI saMbha- kALIdevInA baMne caraNakamaLamAM savinaya prArthanA LAvyo hate. kare che ke ApanI sAhitya saMbaMdhI abhivRddhi sAhityabhUSaNa" padavI pradAna uttarottara vRddhigata thAo. prabaMdhaka: maMgalAkAMkSI, patranuM bhASAMtara. paMDita kAliprasAda zAstrI rAmAnujAcArya zrImAna vallabhadAsa tribhuvanadAsa gAMdhI "saMskRtama" saMpAdaka devanAyakAcArya maMtrI, zrI jaina AtmAnaMda sabhA bhAvanagara (kAThiyAvADa) saMskRta kAryAlaya adhyA jagaDyu kRSNASTamI 1998 vikramAke tirUpatti (madrAsa) ajJAnarUpI aMdhakArane dUra karatI vidyA jJAnane pragaTAve che. anya aneka vidyAo hovA chatAM je pramukha sAhebanA harate vallabhadAsabhAIne bhUta, bhaviSya ne vartamAna e traNe kALane viSe A arpaNa karIne te pramukhasAhebe jaNAvyuM kebhASA abhyadayanA kAraNabhUta hoIne te vidyAnuM sane 1930 mAM huM orIenTala kenpharansa For Private And Personal Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - - - - - - padavI pradAna samAraMbha. [47] prasaMge paTaNA gayelo. tyAM je koI mane maLatA teo ochuM kare che, jyAre laMDana ne krAMsanI yunivarsiTIo pUchatAM ke tamArA bhAvanagaramAM zrI jaina AtmA- chUTe hAthe padavIo Ape che. vallabhadAsane temanI naMda sabhA ane zrI janadharma prasAraka sabhAne sevAne anurUpa biruda egya sthAne ja che ane te prakAzano tame joyA che? teNe navA prakAzane kayA mATe bhAre harSa vyakta karuM chuM. kyA karyA che ? A badhA prazno parathI mane te vakhate mAluma paDayuM ke bhAvanagara AryAvartAnA A bAda zrIyut vallabhadAsabhAIe javAba ApatAM cheDe paNa prasiddhi pAmyuM che te tenI A be prathama pitAnI laghutA varNavI hatI. temaNe belatAM sAhitya saMsthAone paraNe. keTalIka vakhata evuM jaNAvyuM ke-sAhityano zokha mane prathamathI ja hato bane che ke je ApaNI ati najIka hoya che tenI ane temAM pU. zrI AtmArAmajI mahArAjanI kapAthI - avagaNanA thAya che ane mAnavasvabhAva paNa e ja te vela vistAra pAmI. pUjya pravartaka zrI kAMti che. vallabhadAsabhAIne paMdara varSa pUrve zrI paMbanA vijayajI mahArAja, munirAja zrI caturavijayajI mahAsaMdhe mAnapatra tathA suvarNacaMdraka enAyata hato rAja, sAkSaravarya munirAjazrI puNyavijaya mahArAja. tevI ja rIte banArasa jevI daranI saMsthAne mita A. vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAjano kharo AbhAra karatI joi ApaNe AnaMda anubhavIe te yukata ja te mAre mAnavAno che, kAraNa ke teozrIe yojanA ane saMzodhananuM kArya hAthamAM lIdhuM tenuM ja A suMdara che. sabhAe bhUtakalpasUtra, vasudevahiMDI, karmagraMtha, triSaSTizalAkA puruSacaritra ityAdi, saMskRta-prAkRta phaLa che ane mane yathAzakti sAhityopAsanA karavAno che ane kumArapALa pratibodha, mahAvIracaritra, suyogya sAMpaDyo. huM vyApArI chuM paNa mArA mitroe vAsupUjyacaritra ityAdi gujarAtI graMtho maLI Azare ja mane AgaLa karyo ane mArA mArgane niSkaTeka banAbase pustakonuM prakAzana karyuM che ane temAM mukhyatve ja vavA temaNe athAga preraNA karI. kharI rIte kahuM to phALe zrI vallabhadAsabhAIno che. AvA prasaMge huM sAhitya-sevaka chuM ane haju mAtra sAhityane protsAhana Ape che ane tethI AvA abhinaMdananA oLakhavA zIkhyo chuM. amArI sabhAno uddeza sAhityapracAra ane te paNa naphAnI daSTie nahi. meLAvaDo preraka ane yuvAnavargane uttejaka che. sevA karanArA be prakAranI hoya che: (1) kare che amArA jaina sAhityano vAraso vipula che ane ane temAM mArI sevA sAgaramAM biMdu samAna che. kharI ADabara vadhAre, (2) chAne khUNe besI kare vadhAre. rIte Aje maLela mAna mane nahi paNa sabhAne valabhadAsabhAIne kaI koTImAM mUkavA te mArA karatAM maLela che, kAraNa ke tenA avalaMbana vinA huM Aje tamo sau koI samajI zake che. padavI-pradAnanuM ATalI pragati karI zakyA na hatA. bAda sabhAnA vadhAre pramANamAM vitaraNa karavAmAM Ave to tenuM ati agatyanA prakAzanano TuMkamAM paricaya Apyo mUlya alpa avazya thAya; paraMtu tene paNa dRSTibiMdu hato. chevaTe sauno AbhAra mAnI, alpAhArane InsApha hoya che. ApaNI muMbaI yunivarsiTI padavI pradAna ApI samAraMbha visarjana karavAmAM Avyo hate. For Private And Personal Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vartamAna samAcAra paMjAba samAcAra. kapasUtranI vAMcanA paNa AcAryazrIe evI zIyAlakeTa zaheramAM zrI paryuSaNAparva. ja suMdara DhabathI karI hatI. AcAryavarya zrImadvijayavallabhasUrIzvarajI caudazanA divase nArIvAlanivAsI lAlA paMjUmahArAja pitAnI ziSyapraziSyAdi munimaMDaLI zAha dharmacaMde vIza maNa ghInI bolIthI kalpasUtra sahita zIyAlakoTa zaheramAM birAjamAna che. kaThaNA- laI vAjategAjate paMDAlamAM padharAvyuM. rAtanA STamInA divase sanAtanI bhAIonI AgrahabharI rAtrijAgaraNa karavAmAM AvyuM hatuM. vinaMtine mAna ApI AcAryazrIe rAmalAI suprasiddha vaidyarAja lAlA gopAlazAhajI jene para Avela sanAtanadharma maMdiramAM prabhAvazALI 100 maNamAM pAraNAnI bolI laIne vAjategAjate vyAkhyAna ApyuM hatuM. AkhI sabhA ekIavAje varaghaDAnI sAthe pAraNAne pitAne baMgale laI bolI UThI hatI ke AvI rIte kRSNalIlAnuM rahasya gayA hatA. samajAvanAra mahArAjazrI sivAya amone bIjo bapore bAra vAgye rAyasAhebanI keDIthI ghaNuM kaI Aja sudhI maryo nathI. parvAdhirAja ja samArohathI rathayAtrAne varaghoDA caDhAvavAmAM zrI paryuSaNa parva ArAdhana Avyo hato. ekaMdare A vadheDe bAdazAhI karavA sArU mulatAna, kalA, lambara, bikAnera varaDAne yAda karAve evo hate. Adi dUradUrathI zrAvaka-zrAvikAo AvyA hatA. ekaMdare bahAragAmonA lagabhaga traNeka hajAra nara trIjanA divase vyAkhyAna pachI rAvalapIMDInArIne samUha bhego thayo hato. rAyasAheba lAlA nivAsI DAkaTaraNI zrImatI dhanavantIdevIe madhura kamacaMdajI onararI mATenA taraphathI vyavasthA bhArAmAM kRtipUjA upara bhASaNa ApI AcAryazrIrAkhavAmAM AvI hatI. ane rAvalapIMDI padhAravA vinaMti karI hatI. bajAramAM Avela mIzanaskulanA vizALa medAna- thanA divase bArasAsutra rAyasAheba lAlA mAM paMDAla bAMdhavAmAM Avyo hato ane kalikAla karmacaMdajI agravAla onararI mAjI TreTanI keDImAM sarvajJa zrI hemacaMdrAcArya jagadaguru zrI hIravijaya- vAMcavAmAM AvyA hatA. rAyasene 30 maNanI sUrIzvarajI mahArAja tathA zrImadvijayAnaMdasUrIzvarajI belIthI bArasAsUtra laI AcAryazrIjInA karakama. mahArAja AdinI pratikRtiothI paMDAlane suzo- lomAM arpaNa karyuM hatuM. bArasAsUtra pUrNa thayA pachI bhita karavAmAM Avyo hato. AcAryazrIe pharamAvyuM ke A prata pAMcaso prathama traNe divase AcAryazrIjIe aSTAddhika varSa lagabhaganI che. emAM je mAdhu-mahAtmAonI vyAkhyAna ghaNI ja suMdara DhabathI vAMcI janatAne taravare che te sarvene hAthamAM muhapatti ane AgaLa dharmarasathI taraboLa karI hatI. zrI paryuSaNAnA sthApanAcArya rAkhelA che. arthAt je be amo pAMca kartavyo ane vArSika kartavyo vigere upara vyAkhyAna vAMcIe chIe te ja taba AmAM che. AthI rocaka bhASAmAM vivecano karyA hatA. samajanArA samajI zake che ke prAcIna koNa che ? For Private And Personal Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vartamAna samAcAra. bAda lAhArI enDa-bhajanama`DaLI sAthe zrIsaMdha sakti daherAsare dana-caityaparipATI karI paDAlamAM padhArI AcArya zrIjIe mAMgalika sabhaLAvyuM hatuM. svabhAvA ceSTAe varadhADA vakhate sAmethI sthAnakavAsIonuM julusa emanA sAdhu gAkuLacaMdajI premacacha Adi sAthe mAvI rahyuM hatu. samayasUcakatA vAparI AcArya zrIjIe saune zAMti rAkhavA upadeza ApyA: tu ja gurubhaktimAM vRddhi. nyAyAMbheAnidhi zrI vijayAna dasUrIzvarajI mahA ApaNA bhAioe rastA karI ApyA ane zAMti-rAjanI gurubhakti nimitte sthApana thayelo A ( zrI pUrvaka UbhA rahyA, paNa e lekA peAtAnA jaina AtmAnaMda) sabhA prathamathI ja gururAjanI nusAra gaDabaDa macAvatA aneka prakAranI svargIvAsatithi jayati devagurubhakti vagere karI ujave che, je ke sabhAnI karaja che; paraMtu khIjA mahApuruSAgurudevA, prAtaHsmaraNIya zrI mULacadajI karatA cAlyA. A vakhate AcArya zrIjInI AjJA pramANe ApaNA bhAioe zAMti na rAkhI hota ane mahArAja eenI peThe vartyA hatA Aje bharabajAramAM savatsarInA paraspara khamatakhAmaNA thaI jAta. zAMti e ja mATI vAta che. kamalasUrIzvarajI mahArAjanI svargavAsa tithinA tathA temanA ziSya zrI vijayarAja paNa upara|kata mujaba jayaMti ujavI A sabhA gurubhakita kare che, kAraNa ke dharma gurue mATe gurubhakita karavAmAM sabhA potAnI pharaja mAne che. zrImAn mULacaMda mahArAjanI jayaMti nimitte jinAlaya, tathA apeAre paDAlamAM aSTaprakArI pUjA ThAThamAThathI bhaNAvavAmAM AvI hatI. sAMjanA ghaNI ja zAMtipUrNAMka sa'vatsarI prati- teozrInI pAdukA vagere sthaLe agaracanA lapeTa kramaNu karavAmAM AvyuM hatuM. ane devAdhidevanI dara varSe pUjA bhaNAvavAmAM AvatI abhAve thatuM naTAtu jethI te bAbatamAM A sabhAnA hatI paraMtu sabhyAnu svAmIvAtsalya pUratA krUDanA vicAra karatAM hatAM; daramyAna teve suprasa'ga gurukRpAgurubhakata zrImaMta baMdhue te mATe ghaNA vakhatathI thI sAMpaDayeA. A sabhAnA Trejharara zeTha amRtalAlabhAI chaganalAlanA baM'gale gayA zrAvaNa vada 9 nA rAja mitramaDaLane bhojana nimitte Ama traNa thayuM tuM. je vakhate uparokata svAmIvAtsalya kAMDa sabaMdhI vAta karatAM nIce mujaba krUDa thayu hatu. jethI have svAmIvAtsalya dara varSe karavAmAM Avaze. 500) zAha cheTAlAla hIrAca'da, 250) zeTha harajIvanadAsa dIpacaMda, 250) zeTha zrI amRtalAla chaganalAla, 125) zeTha devacaMdabhAi dAmajI, 125) zeTha gulAba caMdra lallubhAi, 125) zeTha phatehacaMdabhAi jhaverabhAi 75) zeTha jhaverabhAi bhAcaMda hA. jAdavajIbhAi, bahArathI padhArelA mahemAnanI sevA-bhakti rAyasAheba lAlA ka`caMdajI, lAlA gopAlazAjI, tathA lAlA zorIlAlajI, rAmalAlajI, pyArAlAlajI, mUlakharAjajI vagere bhAioe khUba karI hatI. bhAjana, utArA vagerenI vyavasthA paNa suMdara thai hatI. lAuDa spIkarane prabaMdha heAvAthI vyAkhyAnamAM ane rAtre zAMti rahetI. zIyAlakreAnivAsI muktaka. jaina dharmAMnI ane zrI gurudevanI yazogAthA gAi rahyA che ane vadI rahyA che ke ameAne have ja khabara paDI ke payu SaSNupa AvA hAya che. zrI gujarAMvAlA zrI saMghanA taraphathI zrAvaNu vide 12 thI bhAdaravA suda 3 sudhI rite peTabharI bhejana ApavAmAM AvyuM hatu. ene lAbha hiMdumusalamAna vigere seMkaDA girAe lIdhA hatA. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [ 49 ] zrI vijayAnaMda jaina maMDaLe . dararAja AbUtI, temanAthajI jina, pArzvanAtha bhagavAnane kamaThe karelAM upasargA Adi dazya dekhADI janatAne Azcaryayukta karI hatI. For Private And Personal Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - [ 50 ] zrI AtmAnaMda prakAza. anepacaMda ne camanabhAI, 50) zAha kAntilAla pAlejamAM parAdhana. bhagavAnadAsa. haju phaMDa cAlu che. pUjyapAda prakhara zikSApracAraka madharahAraka gurubhakitanA A kArya mATe uparanA baMdhuoe AcArya zrI 108 zrImad vijayalalitasUrijI je udAratA batAvI che, te mATe AbhAra mAnavAmAM mahArAja saparivAranuM cAturmAsa pAlejamAM thaela che. Ave che. uparanI rakama muddala anAmata rAkhI vaDodarA, muMbaI, bharuca, pATaNa, mIyAgAma, karajaNa, tathA dhArA pramANe je vyAja apAya che temAMthI mAMgarola, jhara, dethANa, sADhalI, suravADA, pAchIvyaya karavAne sabhAe TharAva karelo che. Apura, DabhaI, sInera, kerala, kuraI Adi lagabhaga 43 gAmanA zrAvakazrAvikAo paryuSaNa parvanuM ArA dhana karavAne mATe atre Avela hatA. bhAvanaga2 ATha divasa daramyAna vyAkhyAnamAM zrAvakaA varSa AcArya zrImada vijayanemi- zrAvikAo vyAkhyAna barAbara sAMbhaLI zake te mATe sUrIzvarajI mahArAja saparivAra cAturmAsa ane lAuDa spIkaranI goThavaNa karavAmAM AvI hatI. birAjamAna che. teone vidvattA bharelo sumadhura cAra divasa pUjA bhaNAvavAmAM AvI hatI. upadeza vyAkhyAnaThArA janasamAjane maLe che. zrAvaNa va. 14 nA divase zeTha kapUracaMda choTAA varSe paryuSaNa parva paNa sArI rIte ujavAyA lAle caDhAvo belI varaghoDA sahita zrI kalpasUtrajI che. jyAM vidvAna dharmagurumahArAjane joga hoya tyAM potAnA ghera laI gayA hatA. tathA bhA. su. 1 nA temaja bane. payuMSaNamAM tapasyA bIjA varSo karatAM divase zeTha bhegIlAla motIlAla caDhAvo belI A varSe pramANamAM vizeSa thaI hatI. gheDIyApAraNAnuM bhagavAnanuM pAraNuM varaghoDA sahita pitAne ghera laI ghI paNa sAruM uparyuM hatuM ane zeTha mANekacaMda gayA hatA. karamacaMde pitAne tyAM laI jaI prabhAvanA vagere udA- bhA. zu. 4 nA divase savAramAM bArasAstranA ratAthI bhakti karI hatI. zrI mahAvIra janmavAMca. vAMcana pachI baporanA caturvidha saMdha sAthe caityananA divase zeTha tribhuvanadAsa bhANajInA suputra paripATI karavAmAM Avela hatI. premacaMdabhAInA dharmapatnI veNIoNne mAsamaNa kekaDI (jI, ajamera)nA svAvAda mahAvidyAkaravAthI svAmIvAtsalya saMdha karyo hato ane layane mATe pUjyapAdu paMjAba kesarI jainAcArya zrI tapasvIone pAraNuM karAvatAM ullAsapUrvaka bhakti 1008 zrImad vijayavallabhasUrIzvarajI mahArAja sA. karI hatI. pAMcamanA divase khImacaMda lallubhAI ne Adeza AvatAM zrI saMghe mAna ApI rUpIA e svAmIvAtsalya rU. 1400)mAM uchANIthI lai eka hajAranI rakama ApavA jAhera karyuM hatuM. tapasaMghanuM jamaNa karyuM hatuM. e rIte ullAsapUrvaka A sArA pramANamAM thaI hatI. prabhAvanA vividha niviMdane paryuSaNa parvanuM ArAdhana samAjamAM jAtanI thatI hatI. thayuM hatuM. ekaMdare zrI zAsanadevanI kRpAthI paryuSaNa parvanA sarva divase nirvidhanapaNe zAMtithI pasAra thayA hatA. (c) == For Private And Personal Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mah nAnI! weets pApA... - pa navI ta ,* 5 nounki * - ', ; dara = = = = kanyA sabodha-prakAzaka zrI AtmAnaMda taiyAra karela che. bhaMDAro ane lAIbrerIomAM jaina sabhA-aMbAlA ( lekhaka dezI phUlacaMda rAkhavA lAyaka che. krAuna ATha peja 35 kAramanA haricaMda) hiMdImAM anuvAdaka brahmacArI zaMkaradAsajI A graMthanI kiMmata rU. deDha graMthanI sarakhAmaNImAM jana. kimata cAra AnA. jaina bALAonuM zuM a5 che. kartavya che te jaNAvanAra 18 dinacaryA vagere zikSAo che. sAthe pAMca satIonA caritro vagere jaina tavasAra saTIka-upAdhyAyajI zrI saMkSiptamAM Apela che. vyavahArika zikSaNa sAthe sUracaMdragaNata. prakAzaka zrI vRddha mAna-satya-nItiA bukamAM Apela viSayo prAthamika rIte upayogI harSasUri jaina graMthamALA. jena tattvane saMkSipta che. prakAzakane tyAMthI maLI zakaze. svarUpamAM samaja ApanAre A graMthane 21 judA judA adhikAromAM samAveza karavAmAM Avelo che. mI tapAgaccha paTTAvalI (sacitra ) prakaraNe TUMkA chatAM paThana pAThana karavA jevAM che. abhyAsakramamAM upayogI thaI paDe te viSayano bhAga 1 lo, saMpAdaka paMnyAsa zrI kalyANa samAveza karavAmAM Avela che. A graMthanuM pramANa vijayajI mahArAja, upAdhyAyajI zrI dharmasAga TIkA sAthe 4100 loka che. A graMtha mULa tathA rajI. ( pazvRtti sahita) prakAzaka zrI vijaya bhASAMtara sAthe A sabhA taraphathI ghaNuM varSo pahelAM nItisUrijI lAIbrerI. parama upakArI zrI mahA bukAkAre prakaTa thayela hata; paraMtu zAstrI suMdara vIra jinezvaranI pATa paraMparAe thayela AcAryothI akSarothI sArA kAgaLa upara muni mahArAjAone aneka gaccho utpanna thayelA che temAM kayA kayA vyAkhyAnamAM upayogI thaI paDe tevI rIte pratAkAre mULa gachanA kayA kayA AcAryazrI upAdaka che ane kayAre te TIkA sAthe A prakaTa karavAmAM Avela che. manana garo utpanna thayA ? tenuM aitihAsika dRSTie karavA yogya A graMtha che. maLavAnuM sthaLasama saMkSipta vRttAMta A graMthamAM ApavAmAM Avela zeTha bhogIlAla sAkaLacaMda, rIcIrADa-amadAvA che. prathama zrI upAdhyAyajI zrI dharmasAgarajIne jIvana paricaya, saMpAdakazrIno paricaya, ane chevaTa paMca. zrI jakhau (kaccha) jina maMdiranA jhaghaDA ma gaNadhara zrI sudharmAsvAmIthI prAraMbhIne zrI saMbaMdhI pheMsale ane baMdhAraNa. ApanAra munivijyasenasUri sudhInI 59 pATaparaMparAno paricaya rAjazrI vidyAvijayajI mahArAja, baMne pakSonI hakIkarAvyo che. A padAvalImAM Avela pATa kata ane vahIvaTanI paraMparAne abhyAsa karI yogya paraMparA saMkalanApUrvaka ane sarasa rIte lakhavAmAM phesalo baMdhAraNa sAthe ApavAmAM Avyo che. vidvAna Avela che. A padAvalI taiyAra karavAmAM judA muni mahArAjene dhArmika jhaghaDAnA samAdhAna mATe judA prathAne upayoga sArA pramANamAM karavAmAM lavAda nImI tenuM yathAyogya rIte pAlana karavuM Avyo che, graMtha aitihAsika dRSTie yogya joIe, to ja sArthakatA mAnIe chIe. For Private And Personal Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir paMDita haragoviMdadAsa trikamacaMdane svargavAsa, jainAcArya zrImad vijayadharmasUrijIsthApita zrI yazovijaya jaina pAThazALA-kAzamAMthI je thoDA vidurano nipajyAM temanuM aNumela ratna te bhAIzrI haragoviMdadAsa trikamacaMda. sAhitya paratvenI teonI naisargika abhiracIe teone hiMdabharanA vidvAnomAM mokhare lAvI mUkayA. teone janma vi. saM. 1945 mAM rAdhanapuramAM thayela hatuM. teonA eka nAnA bhAI ke jeo hAlamAM pU. zrI jayaMtavijayajI mahArAjanA ziSyaratna vizALavijayajI mahArAja che, teo che. teo bAlyakALathI ja catura ane buddhizALI hatA. te guNethI AkarSAI kha bhAtavALA zeTha popaTalAla amaracaMda teone vyApArArthe muMbaI teDI gayA, paraMtu temanuM dila temAM cATayuM nahi ane soLa varSanI uMmare teo kAzI jai pahoMcyA ane pAThazALAmAM dAkhala thayA. tyAM ATha varSa rahI vyAkaraNa, nyAya, kAvya, sAhitya ane prAkRta bhASA temaja saMskRta bhASA para prabhutva meLavyuM ane kalakattA yunivarsiTInI parIkSAo ApI nyAyatIrtha ane vyAkaraNatIrtha thayA. pAlI tathA sihalI bhASAnA abhyAsa mATe teo sIna gayA ane cha mahinAmAM te bhASA para kAbU meLavya; eTaluM ja nahi paNa tyAMnAM baudha vidvAne samakSa "jaina dharmanI mahattA" upara suMdara vivecana karI, sane Azcarya pamADyA. teonI uttama kRti te "vizeSAvasyaka bhASya." jenuM saMzodhana teonI asAdhAraNa vidvattAne khyAla Ape che. e vidvattAnA paricaye saM. 1974 mAM baMgAlanI vizvavidyAlaye teone prAkRta, pAlI ane gujarAtI bhASAnA lekacarara tarIke niyukta karyA hatA. "prAkRta zabda mahArNave teone amara banAvyA che je teonA athAga parizramanuM phaLa che. je graMtha Aje pUrva ane pazcimanA vidvAnomAM Adarane pAtra bane che. teo svabhAve milanasAra ane dharmapremI hatA. teo A sabhAnA to ghaNA vakhatathI lAIpha membara hatA, AvA vidvAnarane saM. 1997 nA aSADha vada 13nA roja muMbaI khAte svargavAsa thayela che. teonA svargavAsathI jena samAjane eka vidvAnarananI khoTa paDI che. teonA dharma panI subhakA bahena, bahena moMdhI temaja anya kuTuMbIjanene dilAso ApavA sAthe teone AtmAne parama zAMti prApta thAo tema icchIe chIe. zeTha zrI kuMva2jI nathubhAIne svargavAsa. zeTha zrI kuMvarajIbhAI zumAre 65 varSanI umare mAtra be divasanI bimArI bhogavI gayA zrAvaNa vadi 5 nA roja paMcatva pAmyA che. mULa goghAnA vatanI dhaMdhArthe bhAvanagaramAM AvI rahyA hatA, sAmAnya vepAra zarU karI vyApAranA buddhikauzalyapaNAe karI puNyodaya thatA A zaheramAM eka sArA vyApArI tarIke pratiSThA meLavI hatI. sAthe Arthika saMpatti paNa vadhatI cAlI hatI. goghA jIllAnA moTA bhAganA vyApArIonA teo aDatIyA tema te vyApArIonI vyApAra saMbaMdhI pUrNa zraddhA hevAne laine te jIllAnA gAmanA keIpaNa vyavahArika, dhArmika kAryomAM paNa temanA salAhakAra hatA te jIllAnA vyApArIomAM, ane vyApArI maMDaLamAM ane A sabhAnA lAIpha membara hevAthI sabhya tarIke temanI khoTa paDI che, je mATe bhAvibhAva baLavAna mAnavAnuM che. teozrInA traNa putro bAbubhAI vagere tathA temanA najIkanA sagAM ane vyApAramAM bhAgIradAra jIvaNabhAI ane kuTuMbane dilAso devA sAthe temanA pavitra AtmAne anaMta zAMti prApta thAo tema prArthIe chIe. bhAI kuMvarajIbhAInA kalyANArthe bhAdaravA vada thI aThThAimahatsava, samavasaraNanI racanA, svAmIvAtsalya ane zAMtinAtra vagere puNyakAryo karavAnA nirNaya thayela che. For Private And Personal Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAI kezavalAla lakSmIcaMdane svargavAsa. muMbaInivAsI bhAI kezavalAla thoDA divasanI bimArI bhogavI azADa zudi 9 nA roja svarga vAsa pAmyA che. teo svabhAve milanasAra, devagurudharma paratve zraddhAvALA hatA. A sabhAnA te teo ghaNA vakhatathI lAIpha membara hatA. teonA kuTuMbane dilAso devA sAthe teonA AtmAne anaMta zAMti prApta thAo tema icchIe chIe. zrI navapadanI pUjA. | (artha, noTa, maMDala, yaMtra, vidhi vagere sahita ) zrImadda yazovijayajI mahArAjakRta navapadanI pUjA amAe tenA bhAvArtha, vizeSArtha ane nATa sAthe taiyAra karI pragaTa karela che. sAthe zrI navapadajInuM maMDala te te padanA vaNa-raMga ane tenI sAthe, vividha raMga ane sAcI sonerI zAhInI vela vagerethI tathA zrI navapadajIno maMtra ke je AyaMbIla-ALI karanArane pUjA karavA mATe upayogI che te baMne chabIo UMcA ATapepara upara moTo kharca karI ghaNI suMdara, suzobhita ane manohara banAvI A graMthamAM dAkhala karavAmAM Avela che. A sAthe zrI siddhacakrajI mahArAjanuM ArAdhana kema thAya, tenI saMpUrNa kriyAvidhi, cityavaMdana, stavane, stutio ane sAthe zrImAna padmavijayajI mahArAja ane zrImAna AtmArAmajI mahArAjagRta navapadajInI pUjAo dAkhala karela che. UMcA enTIka pepara upara gujarAtI suMdara judA judA TAIpathI chapAvI UMcA kapaDAnA bAinDIMgathI alaMkRta karela che. kiMmata upara daSTi nahi rAkhatA graMthanI adhikatA, upayogI vastuonI vividhatA ane sarvasuMdaratAne khyAla najare jovAthI kharIda karI mukAbalo karavAthI jaNAya che. di'mata mATe ke bIjI daSTie lalacAvavAnA heta rAkhelo nathI. kiMmata 3. 1-4-0 pAsTeja alaga karmagraMtha bhAga 1-2 saMpUrNa 1. saTIka cAra karmagraMtha zrImaddevendrasUriviracita-prathama bhAga . ra-0- 0 2. zatakanAmAM pAMcame ane saptatikAbhidhAna chaThTho karmagraMtha, dvitIya bhAga rUA. 4-0-0 | ghaNI ja kALajIpUrvaka tenuM saMzodhana, amArI prastuta AvRttimAM sAvadhAnapaNe saMpAdaka mahApuruSoe A baMne graMthamAM karyuM che ane racanA, saMkalanA vidvattApUrNa karavAmAM Avela che je graMtha joyA pachI ja jaNAya tevuM che. bAkI tenI sAthe gujarAtI bhASAmAM Apela prastAvanAmAM vigato, graMthakArane paricaya, viSayasUci, karmagraMthano viSaya kayA graMthamAM che tenI sUci, pAribhASika zabdanA sthAnadarza ka koSa, zvetAMbarIya karmatattva viSaya zAstronI sUci, karmaviSayanA maLatAM graMtha, cha karmagraMthAntargata viSaya diga'barI zAstromAM kyA kyA sthaLe che teno nirdeza vagere ApavAmAM Avela hovAthI abhyAsIo mATe khAsa upayogI thayela che, je prathama bahAra paDela karmagraMtha karatAM adhikatara che. UMcA enTIka kAgaLa upara suMdara TAIpa ane majabUta tathA suMdara bAIDIMgamAM baMne bhAge prakaTa thayela che. kiMmata baMnenA rUA. 6-0-0. posTeja judu. ' lakhAH-zrI jena AtmAnaMda sabhA-bhAvanagara, ( Anada prinTIMga presamAM zeTha devacaMda dAmajIe chApyuM.bhAvanagara. ) For Private And Personal Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir beg. No. 5. ThI, zrI tIrthakara bhagavAnanA suMdara caritra. 1, zrI caMdraprabhu caritra.. rUA. 1-1ra-0 2. zrI supArzvanAtha caritra bhAga 1 e. rUA. 2--0 3. sadara bhAga 2 je. rUA. 28-0 4. zrI vimalanAtha caritra. . rUA. 1-12-7 5. zrI mahAvIra caritra. 2. 3-0-0 6. zrI vAsupUjya caritra, rUA2-8-7 rUA. 13-8-0 uparanA vistArapUrvaka caritrA eka sAthe badhAM lenArane amArA taraphathI prakaTa thayela aneka suMdara citrA sahita sAdA kapaDAnAM pAkA bAIDIMgavALA zrIpAla rAsa artha sahita ( rUA. 2-0-0 nI kiMmatane ) bheTa ApavAmAM Avaze. gujarAtI graMtha. nIcenA gujarAtI bhASAnA kathAnA suMdara pustako paNa silike ochA che. vAMcavAthI AhUlAda utpanna kare tevA che. manuSya saMskArI, cAritravAna banatAM Atmaka9yANa sAdhI zake che. saMgAvI khAtrI kare. badhA pustako suMdara akSaremAM suzobhita kapaDAMnA pAkA bAinDIMgathI ala'kRta ane keTalAka nA suMdara citro sahita che. - (1) zrI caMpakamALA caritra rUA. 7-8-9 (9) sukRtasAgara (pRthvI kumAra caritra) rUA. 1- 0-6 (2) zrI samyaktva kaumudI rUA. 1-0- (10) zrI prabhAvaka caritra . 2-8-0 (3) zrI upadeza saptatikA rUA. 1-0-0 (11) zrIpALarAjAne rAsa sacitra arthe sahita (4) sumukhanRpAdi dharma prabhAvakonI sAduM pUruM" rUA. 1-4-0 kathA rUA. 1-0-0 rezamI pU!' rUA. 2-0-0 (5) Adarza jaina strI nA rUA. 1-0-0 (12) satI surasuMdarI caritra - rU. 1-8-0 (6) zrI dAnapradIpa rUA. 3--8 (13) zatruMjayano paMdarame uddhAra rUA. 0- 2-0 (7) kumArapALa pratiSa rUA. 3-12-. (14) , soLamA uhAra rUA. 1-4-0 (8) jaina nararatna bhAmAzAha za. 2-6-8 (15) zrI tIrthakara caritra - rA. 010 0 strI upayogI suMdara caritra-- satI surasuMdarI caritra. ( lekhaka : jA. suzIla ) . (rAgarUpI Aga ane dveSarUpI kALAnAgane zAMta karavAmAM jaLa ane maMtranI - upamAne yogya adbhuta rasika kathAtha. ) A strI upayogI kathAnI racanA jaina kathAsAhityamAM bahu ja Adarane pAtra manAya che. vairathI dhagadhagatA ane rAga-mAthI mUjhAtA haiyAne zAMta banAvavAnI kalAkuzaLatA ane tAki katA kartA vidvAna mahArAje A graMthamAM abhuta rIte batAvI che. kathArasika vAcakavarga kaMTALI na jAya te mATe prathama kathA-caritra pachI kevaLI bhagavAnanI upadezadhArA ane te pachI prAsaMgika naitika upadezake. ( mULa sAthe bhASAMtara ) sudhAbiMdu e pramANe goThavIne graMtha Adhunika paddhatie mULa Azaya sAcavI taiyAra karela che. | rasadaSTi, upadeza, caritra-kathA ane prAcIna sAhityanI dRSTie A graMtha eka kiMmatI aNumAla ane anupama graMtha che. enTIka pepara upara suMdara akSara ane rezamI kapaDAnA suzobhita bAIDIMgathI ala'kRta karavAmAM Avela che. kiMmata rUA. 1-8-0 pesTeja alaga, . For Private And Personal Use Only