Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ ge zAsananA zIlabhadra jAhaers sArasvata puruSo che alagArI, niHspRhI, yogI ane aneka siddhinA sarjaka, kavivara zrI AnaMdaghanajI mahArAja munipravara zrI AnaMdaghanajI mahAna yogI ane kavivara hatA. temane gasAdhanA dvArA aneka siddhi sahajapaNe prApta thaI hatI. temanI AtmasAdhanA ane tyAgabhAvanA apUrva ane alaukika hatI. teo nispRhI, alagArI tema ja adhyAtmanA ucca sAdhaka-gIrAjaavadhUta hatA. zrI AnaMdaghanajI mahArAjanA janma ke dikSAnAM sthaLa-samayanI ke guru-saMbaMdhI kaI AdhArabhUta mAhitI, temanI kAvyakRtio ke anya sAdhano dvArA, prApta thatI nathI. temanA jIvana viSe keTalIka ghaTanA--keTalAka prasaMge ane anya DIghaNI mAhitI maLe che te lokamukhe vahetI AvelI vAtomAMthI, temanI kAvyakRtionA hArdamAMthI ane mahopAdhyAya zrI yazevijayajInI aSTapadI' racanA vageremAMthI prApta thAya che. zrI AnaMdaghanajIne samaya Azare vi. saM. 1960 thI 130 sudhIne manAya che. temane janma prAyaH buMdelakhaMDanA keI gAmamAM thayuM hatuM. temanuM dIkSAvasthAnuM nAma lAbhAnaMda" hatuM ane "AnaMdaghana" e temanuM upanAma hatuM. zrI AnaMdaghanajI mahArAjanA saMparkamAM maha0 yazavijayajI ane paMnyAsa zrI satyavijayajI AvyA hatA. temAM mAtra yazovijayajI te tyAM sudhI kahe che ke - "pArasamaNi samA AnaMdadhanajInA samAgamathI leha je huM yazavijaya suvarNa baje!" jyAre paM. satyavijayajI temanI sAthe keTalAka samaya vanamAM rahyA hatA. paM. satyavijayajI dvArA kiyoddhAra, zrI AnaMdaghanajI dvArA adhyAtmayoga ane mahera yazovijayajI dvArA jJAna - ema AtmajJAnanAM traNa aMgane triveNIsaMgama e samayamAM sadhAye hate. paMnyAsajI dvArA krioddhAra karavAmAM AvyuM tyAre-te samayamAM je zithilAcAra vagere 2010_04
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNabhagava tA 3ra3 pradUSaNa pravatI rahyAM hatAM tene citAra zrI AnaMdaghanajI ane mahe. yazavijayanAM pado, stavana, sayA vageremAM jovA maLe che. Ama, A samaya pAnakharane ane vasaMtanA - ema baMne rIte pratita hatA ema kahI zakAya. zrI AnadadhanajIe kayA gacchamAM dIkSA lIdhI te aMge matamatAMtara pravarte che. tema chatAM, temanA samAgama vagere jotAM tee 'tapAgaccha 'nA hAya ema vadhu banavAjoga che. jo ke, temanuM meTA bhAge ekAMtamAM ke jagalamAM adhyAtma-cegasAdhanAthe rahevAnuM je alagArIpaNu hatuM, tethI gaccha ke sapradAyathI te teo para ja hatA. eTaluM ja niha, temanuM jIvana ane kavana koIpaNane potAnA mAnavA prere evuM sarvavyApaka paNa hatuM. AvI pratIti ApaNane temanI nimna kAvyakRtiomAM tarata jovA maLe : * rAma kahe rahemAna kA, kAu kAna kaheA mahAdeva ;i pArasanAtha kahe kou brahmA, sakala brahma svayameva ri. bhAjana bheda kahAvana nAnA, eka kRttikA rUpa ;i taise khaMDa kalpanAreApita, Apa abaDa svarUpa ra. pase. rUpa parasake kahiye, brahma cInhese brahma ;i / ihi vidhi sAdheA Apa, ' Anadhana 'cetanamaya niSkar AjathI lagabhaga 275 varSa pahelA thaI gayelA yAgIvaya zrI Ana dhanajInAM stavanAmAM bhaktiyeAga che, jJAnayega che, samarpaNuyAga che; tema ja zrI jinAgameAnAM saghaLAM rahasyo che, A stavanA eka evA mahApuruSanuM sarjana che ke jemanI sAte dhAtumAM, daza prANAmAM, pAMca indriyAmAM ane chaTrUDA manamAM tema ja sADA traNa karoDa rUvADAMmAM paramAtmakti pratiSThita hatI. jemanAmAM asthimajAvat paramAtmabhaktinI pAvanakArI gaMgA aharniza vahetI hatI. AnaMdaghana cAvIzI : va`mAna avarpiNI kALanA 24 tIrthaMkaradevAnAM A 24 stavanAmAM kramazaH adhyAtma ravinA vadhatA jate udyota vartAya che. AnaMdadhana e aMtaratama AtmA che. aNu aNumAM vyApta aMtaryAmI che. sa` nikaTavartI padArthothI vadhu nikaTa AtmAnA svabhAvane sva-bhAva-bhUta banAvIne jIvavA mATe ceAgIvarya zrI AnaMdaghanajInAM A cAvIse stavane eka arjuDa ilAja che. badhAM stavanAmAM AnaMdaghana AtmAnI vANI che, AnaMdaghana AtmAnA urjAsa che, AnaMdaghana AtmAnI pratiSThA che. pratyeka stavanamAM sAdhakanI AgavI chaTA che. Atmika khuvArInI huvA che, yAga ane adhyAtmanI spanAnuM saMgIta che. kabaLa ane dhabaLanuM niva pratipAdana ane SaDUdananI spaSTatA che, avaMcaka Adi traNa yogAnuM nirUpaNa che, samyaktva guNanuM pratipAdana che. aDhAra mukhya dASAthI sarvathA rahita zrI jinezvaradevanA aciMtya sAmarthyanu virATa svarUpe nirUpaNa che. A stavane e utkRSTa bhaktivaranI utkRSTa jinabhaktinA utkRSTa aMtarodgAra che. mahAmahimAzALI AtmadravyanA AvA AbehUba nakaze anyatra bhAgye ja nIrakhavA maLe che. jema jana mahAkavi geTe mahAkavi kAlidAsanA zAkuMtala ne mAthe mUkIne 2010-04 :
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 324 zAsanaprabhAvaka nA hatA, tema A manamehaka stavane paNa mAthe caDAvIne nAcavAnuM mana thAya eTalAM e suMdara, sarasa ane ciMtanamaya che. bhavabhramaNane bhAMgIne bhukko karavAnI kalpanAzakita jagADavAnI A stavanamAM abhuta zakti che. pahelA stavanamAM prabhujIne priyatama tarIke svIkAryA che. devAdhideva zrI tIrthakara paramAtmA jenA priyatama hoya tenuM mana satI jema sat tattvamAM pratiSThita hoya; pachI pUchavuM ja zuM ! bIjA stavanamAM e prItamanI pratIkSAne bhAva bhAvasabhara zailImAM gUMthAye che : paMtha nihALuM re bIjA jina taNe re, ajita ajita guNadhAma. trIjA stavanamAM zrI vizvara vItarAga arihaMta paramAtmAnA sevakanI prAthamika egyatA darzAvI che. bhaya, dveSa, kheda ityAdi rahita bhakta ja bhagavAnanI jhAMkhI karI zake. cethA stavanamAM darzanapipAsu sAdhakanI AgavI chaTAonuM nidarzana che. sAdhakamAM Avazyaka Atmika khumArInI AbohavA jovA maLe che. emAM jinadarzananuM tattvajJAna jovA maLe che ane vega, adhyAtma ane anubhUtinI sparzanAnuM saMgIta prApta thAya che. e saMgItamAM lIna banIne saMsAranI mAyAjALamAMthI mukta thaI javAya che. sAdhaka Atmastha bane che ane Atmastha sthiti e ja parama AnaMdanI, parama sukhanI, parama zAMtinI sthiti che, ema siddha thAya che. seLabhuM stavana vAMcatAM e vAtanI pratIti thAya che ke gIrAja AnaMdaghanajI sAce ja e avasthAmAM ja jIvyA haze! bhAgya rUpI bhAnunA prakAzamAM AnaMdaghana AtmA prasannatAmAM pUrNa sukha pAme - e A stavane anubhava karAve che. A stavane pUrNa caMdramAMthI jharatI sudhA samAM che. enI artha vRti sUryakiraNa samI prakAzamAna che, te enI nAdalIlA, saMgItalIlA, zravaNalIlA caMdrakiraNa samI madhura che. A stavanAmAM AdhyAtmika garimAnuM ejas che, te bhaktibhAvanuM mArdava che. sudhArasane svAda phikko lAge e Atmarasa-paramAtmarasa A stavanamAMthI AsvAdAya che! vIsamA stavanamAM eTale ja AtmAne cAvavAnI vAta che, jemAM paramAtmarasa nIpaje che! A stavanenA abhyAsathI, sevanathI Atmazuddhi thAya che, AtmasanehamAM vRddhi thAya che, bhaktibhAvamAM samRddhi thAya che ane jIvanamAM riddhi prApta thAya che. mATe yogI zrI AnaMdaghanajInI A cevazI ananya kRti che ! dhyAnArha chavana-prasaMge nirbhayatAH zrI AnaMdaghanajInA vyaktitvane paricaya karAvatA keTalAka prasaMge noMdhAyA che. te prasaMge temanA viziSTa guNone vyakta karavA mATe sakSama che. eka vAra mahAtmA AnaMdaghanajIne khAnagImAM haLavekathI vinaMtI karavAmAM AvI ke Apa DI vAra vyAkhyAnano prAraMbha na kare te sAruM..." vyAkhyAna te tene samaye zarU thaze ja. mahAtmAe AkAza sAme daSTipAta karIne nirNaya jAhera karyo. "paNa nagarazeTha jevI vyakti sabhAmAM na heya ne" vyAkhyAna sAMbhaLavA beThelA Ajakee pitAnI akaLAmaNa vyakta karI. dharmanuM AcaraNa vyaktigata rIte vicArIne thAya? " ema kahIne AnaMdaghanajIe 2010_04
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNabhagava tA 35 dharma ane vairAgya para potAnA pracaMDa vANIpravAha vahetA mUkayo. amadAvAda zaheranA zrotAjanA sthaLakALa bhUlIne temanA pravacanamAM taNAI rahyA. saLI paDe te saMbhaLAya evI zAMti chavAI gaI hatI. vyAkhyAnamAM mADethI paheoMcanArA pote kaMIka gumAvyuM che'eve anubhava karatA hatA. meADA AvanAra nagarazeThane paNa trIjA zreAtAo pAchaLa besI javA sivAya chUTako na hatA. zrotAjanomAM beThA pachI paNa nagarazeThanu dhyAna pravacanamAM coMTyu' nahi, kAraNa ke tene vAra'vAra eka ja vicAra DaMkhatA hatA ke - mArI hAjarInI rAha na jovAI e te ThIka, paNa huM amadAvAdane nagarazeTha chuM tenI noMdha sudhdhAM na levAI ! ' - " pravacana pUruM thayuM. zrotAe AnadaghanajIne praznottarI karI ane vaMdana karI vIkharAvA lAgyA. pachI nagaraze mahAtmA pAse AvIne khelyA, 'Ape pravacanane AraMbha karavAmAM thoDI utAvaLa karI. huM pravacanamAM AvavAnA ja hatA. ' 'huM" zabda paranu vajana nirabhimAnI mahAtmAne na gamyuM. te mauna rahyA. vaLI nagarazeThe e ja vAta deharAvI 'huM AvavAne ja hatA. ApanA vaktavyanA lAbhathI mane vacita nahotA rAkhave, ' bhAi! mAre mana te adhA samAna che. ekAda vyakti mATe huM zA mATe thebhu ? aMdhAnA samayanI barabAdI karavAnuM nimitta huM ane tame zA mATe banIe ? ' A sAMbhaLI nagarazeTha Ubharo dabAvI na zakayA. te peAtAnA mananI vAta khullI rIte khAlI gayA : * amArA jevA dhasevako para ApanI kRpAdiSTa hAvI ghaTe. eTalA mATe te Apane mArA taraphathI AhAra ane kapaDAM vaheArAvu chuM. ane ghaTatI sevAno prabaMdha karuM chuM.' nagarazeThanu abhimAna joI AnaMdaghanajI melyA, zeThajI, tame vaherAvelA AhAra te have A dehamAM vaparAi cUkayo che, eTale e tamane leAhImAMsa rUpe pALe ApI zakAya, je zakaya nathI ane icchanIya paNa nathI. paraMtu tamArAM kapaDAM mArA zarIra parathI atyAre ja utArIne pAchA ApI zakuM chuM.' * eTalu' kahIne nagarazeThe vaheArAvelAM vastronA ghA karI, peAtAnI mastImAM cAlI nIkaLyA ne jagalamAM jaI rahyA. te samaye temanA hAThe eka stavana ramI rahyuM : - AzA merana kI kathA kIje, gyAna sudhArasa pIje, ...AzA dAsI ke je jAye, te jana jaga ke dAsA.' yeAgasiddhi : AbunI eka guphA bahAra beThAM beThAM Ana MdadhanajI padmA gAtA hatA, tyAM temane kheALate kheALatA koI pravAsI AvI caDayo, ne 4 f mahAtmAjI ! ApanA bALapaNanA mitre A kUpA meAkalAvye che.' hA....A ! zAneA kUpe che, bhAI ? ' mahAtmAe pUchyuM. Aga tuka ati utsAhamAM AvI gayA, ' bApajI ! A kUpAmAM evI vastu bharI che ke jenI pAse te haze tenI pAchaLa duniyA deTa mUkaze ! tamArA mitre A sAdhanAnI siddhi rUpe e prApta karIne tene bhAga Apane pahoMcADavA mane mAkalyA che. lA, khAtarI karo,' 2010_04 mastImAM vairAgyanAM eklyA :
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ 316 ATaluM sAMbhaLavA chatAM AnaMdaghanajInA caherA para vismayanI nizAnIrUpa keI camaka na UpasI. tee taTastha lAgyA. 'kema, A phpAmAM amRta te nathI meAkalAvyuM ne ?" temaNe pUchyuM. Aga tuke ThAvI rIte kahyuM, saMsAra UbhA che lakSmIne jore. jagata mujA kare che dhanavAna sAme. duniyAnI doTa che senA pAchaLa. tamArA mitre varasAnI sAdhanA pachI evuM rasAyaNa zeAdhI kADhyuM che ke jenA eka TIpAthI suvarNanuM sarjana thaI zakaze.' ema kahIne, phUpe khelIne teNe eka paththara para eka TIpuM sUyuM ane paththaranuM parivartana zarU thayuM. paththara dhIme dhIme suvarNa banavA lAgyA. AvanAra vicAratA hatA ke hamaNAM AnaMdaghanajI mArA hAthamAMthI kUpA laI leze; paNa AnaMdaghanajInI sthiratAmAM kAMI phera paDayo nahe. lAva, e siddhinA phaLasvarUpanuM... rasAyaNa.' ema kahI 'peA hAthamAM laI tenA ghA karyAM. temAMnuM rasAyaNa DhoLAI gayuM . e jyAM jyAM paDyuM tyAM tyAM suvarNanuM sarjana thayuM; paraMtu mahAtmAnI abheda STimAM koI parivartana na thayuM. tethI AvanAra mANasa akaLAyA. ene mahAtmAnI A vAta gamI nahi. mahAmahenate meLavelI siddhi Ama veDaphI nAkhavAmAM tene mUrkhAI lAgI. te mahAtmAne game tema khelavA lAgyA tyAre Ana MdadhanajIe mauna teDayuM : bhAi, sAme pelI paththaranI zilA tane dekhAya che ? ' x hA." pelA AlyA. * zAsanaprabhAvaka < hamaNAM gheADI vAra pachI kaheje ke e zilA zAnI banelI che.' ema kahIne AnaMdaghanajI tyAM pahoMcyA. zilA para laghuzaMkA karI ane pachI pelAne melAvIne zilA dekhADI. AkhI zilA suvarNanI banI gaI hatI ! AgaMtuka mahAtmAjInAM caraNAmAM ALeTI paDavo ane elyuM : '* ApajI ! Apane me ALakhyA nahIM ! mane mAfa kare. jemanI laghuza'kAmAM ATalI tAkAta hoya temanA vicAromAM keTalI tAkAta haze ! ' sAdhakane suvarNa nA meAhu bAdhaka hAya, tethI AvI vastu na khape, evA edhapADa laI ne bheAMThe paDelA saMdezavAhaka pAchA pharyAM. nile papaNu : A avadhUta yAgIne jagatanI jaMjALa pasaMda hatI nahi. potAnI mastImAM game tyAM viharatA. eka vakhata AbunI guphAmAMthI samAdhi pUrI karIne bahAra AvyA, tyAM AbhUSaNaiAthI lacI paDelI eka saundrayavAna strIe mAthuM namAvIne kahyuM ke -- bApajI ! huM jodhapuranI mahArANI chuM paNa mahArAjA mArI sAmuM jotA nathI. Apa kaMIka karo ke mahArAjAne ane mAre manameLa thAya.' AnaMdaghanajIne AvA sAMsArika praznomAM rasa nahAtA. temaNe mahArANI sAme joyuM paNa nahi. mahArANI tA rAja AvIne prArthanA karavA lAgI. eka divasa mahAtmAe kAgaLanI cabarakhI para kaMika lakhIne rANI sAme phekI, mahArANIne thayuM ke, ApajIe kAI maMtra ApyA che. tethI te laI, mALiyAmAM maDhAvIne paherI lIdhI. A pachI eveA camatkAra thayA ke mahArAjA have rANIne premathI khelAvavA lAgyA 2010_04
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ zramaNabhagavaMta 37 bIjI rANuone adekhAI thAya tema vartavA lAgyA. anya rANIoe A parivartana zAthI thayuM te jANavA eka catura dAsIne taiyAra karI. dAsIe jANyuM ke AbunA keI gIrAje tene vazIkaraNa maMtra Apyo che. A vAtane mahArAjAne jANa thaI tyAre te khUba gu thaye. eka sAdhunAM AvAM karatUtathI te khUba che che ane AnaMdaghanajI pAse pahoMce, ane kedhathI mAdaLiyAne ghA karyo. mahAtmAe ene elIne jevA kahyuM. mAdaLiyuM belIne temAMnuM lakhANa vAMcI sajA atyaMta bhIle paDI gayo. emAM lakhyuM hatuM ke - rAja-rANa mile, isameM AnaMdaghana ke kyA? rAjA-rANI na mile, isameM AnaMdaghana ke kayA?" rAjA AnaMdaghanajInA pagamAM paDyo. AvI hatI teozrInI saMsAra pratyenI nirlepatA! zrI abhinaMdana jinastavana mAM AthI ja kahevAyuM ke, darizaNu darizaNa raTate je phiruM, te raNa reja samAna, jehane pipAsA hoya amRtapAnathI. kima bhAMje viSapAna. tarasa na Ave ho maraNa jIvana taNo sIjhe jo darizaNa kAja; darizaNa durlabha sulabha kRpA thakI, AnaMdaghana mahArAja abhinaMdana jinadarazaNa tarasIe, darizaNa durlabhadeva... evI ja rIte, "AnaMdadhana-vIsInAM stavanomAM te aneka evI paMktio maLI Ave che ke je teozrInA UMDA tattvajJAnanI paricAyaka banI rahe che. jema ke, dharma jinesara gAvuM raMga, bhaMga na paDaje ho prIta jinesara. bIje manamaMdira ANuM nahi, e Ama kulaTa rIta jinesara....dharma, dhama dharma karate jaga sahu phire, dharma na jANe che mama jinesara, dharma jinesara caraNa grahyAM pachI, keI na bAMdhe che karma jinesara... dharma, AvA niHspRhI ane nirlepa mahAtmAne keri kaTi vaMdana hajo ! jemanI vANI akSara rahIne yuga sudhI amRtanuM pAna karAvyA karaze ! jinAgamanA pAragAmI, samartha vidvAna ane kavi upAdhyAya zrI sakalacaMdra gaNivara kavi gaNadAsa upAdhyAya sakalacaMdra ane caMdranI sarakhAmaNI karatAM lakhe che ke, "caMdra atri RSino putra che, je AkAzamAM virAje che. ane upATa sakalacaMdrajI zeTha geviMdane putra che, je tapAgacchamAM virAje che. caMdra soLa kaLAvALo che, jyAre sakalacaMdra bottera kaLAvALo che. caMdranI kaLA vadhe-ghaTe che, jyAre sakalacaMdranI kaLA pratidina vRddhi ja pAmatI 2010_04