Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma sAdhanA tathA AcAra kA bhavya prAsAda paMca AyAmoM kI puSTa AdhArazilA para TikA huA hai / kahate haiM ki bhagavAna mahAvIra 3 ke pUrva jaina dharma catuAyAmI hI thA, unhoMne isameM paMcama AyAma 'brahmacarya' kI jor3akara jaina dharma ko paMca AyAmI dharma bnaayaa| paMca AyAma isa prakAra haiM - (1) ahiMsA, (2) satya, (3) asteya, (4) aparigraha evaM (5) brahmacarya / prastuta nibandha meM tRtIya AyAma 'asteya' kI vivecanA karanA abhISTa hai / 'dazavekAlika sUtra' meM isakI vyAkhyA | karate hue kahA hai cittamaMtamacitaM vA appaM vA jai vA bahu / daMtasohaNamittaMpi, uggahaM se ajAiyA || taM appaNA na ginhanti, no vi giNhAvae paraM / anaM vA giNhamApi nANujANanti saMjayA || - adhyAya 6 gAthA 14-15 arthAt-padArtha sacetana ho yA acetana, alpa ho yA bahuta, yahA~ taka ki dA~ta kuredane vAlI sIMka jaisI tuccha vastu hI kyoM na ho, pUrNa saMyamI sAdhaka dUsaroM kI vastu ko unakI anumati ke binA na to svayaM grahaNa karate haiM, na dUsaroM ko grahaNa karane ke lie prerita karate haiM aura grahaNa karane vAloM kA anumodana karate haiN| Azaya yaha hai ki jo vyakti dUsaroM kI tRNamAtra vastu bhI yadi svayaM curAtA hai yA corI karane kI icchA karatA hai athavA dUsaroM ko curAne hetu prerita yA unake curAne kA anumodana karatA hai vaha cora hai aura jo vyakti isa prakAra ke kRtyoM kA sarvadA aura sarvathA tyAga karatA hai vaha asteya kA pAlaka hai / steya kA artha hai corI karanA aura corI na karanA asteya kahalAtA hai / uttarAdhyayana sUtra meM bhI yahI bAta doharAI gayI hai (adhyAya 16 gAthA 27 ) / 'sUtrakRtAMga' kI gAthAe~ aura bhI spaSTa udghoSaNA karatI haiM tivvaM tase pANiNo thAvare ya, je hiMsati AyasUya paDucca / je lUsae hoI avattahArI, Na sikkaI seya viyassa kiMci / / ur3aDhaM ahe ya tiriyaM disAsu, tasA ya je hatthe hi pAehiM ya saMjamittA, adinnamannesu thAvara je ya pANA / ya no gahejjA // - sU. 5/1/4, 1/10/2 arthAt jo manuSya apane sukha ke lie trasa tathA sthAvara prANiyoM kIratApUrvaka hiMsA karatA hai, unheM aneka prakAra se kaSTa pahu~cAtA hai evaM dUsaroM kI corI karatA hai aura AdaraNIya vratoM kA kucha bhI caturtha khaNDa : jaina saMskRti ke vividha AyAma 88-38888888838983986 ( pravAcaka, darzana vibhAga, sAgara vizvavidyAlaya, - brajanArAyaNa zarmA sAgara ) sAdhvIratna kusumavatI abhinandana grantha adattAdAna - viramaNa kI vartamAna prAsaMgikatA jaina sAdhanA kA tRtIya AyAma - 388888888888888 317
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAlana nahIM karatA vaha bhayaMkara kleza aura viSAda vaidika paramparA meM bhI asteya para paryApta uThAtA hai / ataH saMyamI sAdhaka ko U~cI-nIcI tathA vicAra-vimarza huA hai| manusmRtikAra yamoM kI tirachI dizAoM meM jahA~ kahIM bhI trasa aura sthAvara mahattA batalAte hue kahate haiMprANI rahate hoM-vicarate hoM unheM saMyama se rahakara yamAna seveta satataM na niyamAna kevalAna budhH| apane hAthoM se, pairoM se yA kisI bhI aMga se pIr3A yamAna patatya kurvANo niyamAna kevalAna bhajana // nahIM pahu~cAnI caahie| dUsaroM kI binA dI huii| arthAt buddhimAna vyaktiyoM ko satata yamoM kA vastu bhI corI se grahaNa nahIM karanA caahie| sevana (pAlana) karanA cAhie, kevala niyamoM kA paravastaharaNa caurya karma hai aura isa kUTeva kA nahIM kyoMki niyamoM kA pAlana karane vAlA yamoM para sarvathA parityAga acaurya yA asteya hai| acaurya yA ke pAlana ke abhAva meM gira jAtA hai| maharSi pataMjali asteya kA artha corI na karanA to hai hI parantu yaha ne apane 'yogasUtra' ke sAdhanapAda ke sUtra 30 meM ! pada niSedhaparaka hI nahIM hai| isakI vidhiparaka ahiMsA, satya, asteya, aparigraha evaM brahmAcarya ko vyAkhyA bhI kI jA sakatI hai| ImAnadArI, adhi- yama kahA hai| yahAM bhI asteya ke Upara do aura kAra aura kartavya ke prati jAgarUka rahakara unakA nIce do yama rakhe gaye haiM arthAt asteya tRtIya sthAna samyak upabhoga karanA bhI acaurya vRtti meM sammi- para hI rakhA gayA hai| yama-niyama ke pAlana ke binA lita hai| koI bhI sAdhanArata abhyAsI yogI nahIM bana ____ adhikAroM kA apaharaNa, zoSaNa karanA, sktaa| yogAbhyAsI yA adhikArI hI nahIM varan dUsaroM ko apanA gulAma (dAsa) banAnA, logoM ke inakA pAlana sabhI AzramavAsiyoM ke lie Avasvatva chInakara unheM apane Adeza manavAne hetu bAdhya zyaka hai| yamoM kA sambandha sampUrNa mAnava samAja karanA Adi garhita kArya steya vRtti ke hI upajIvI pAlana meM sabhI prhaiN| kisI bhI avasthA meM jIvanopayogI Avazyaka tantra haiN| ye mAnava ke parama kartavya haiN| isIlie mUlyoM kA apaharaNa na karanA hI asteya hai| agale ikattIsaveM sUtra meM maharSi pataMjali ne ina yamoM zramaNa paramparA ke dUsare stambha bauddha dharma meM bhI ko jAti, deza, kAla tathA samaya (avasthA vizeSa paMcazIla ke antargata asteya kI gaNanA kI gayI hai| yA vizeSa niyama) kI sImA se pare batalAyA hai| aSTAMgika Arya mArga ke paMcama sopAna kI carcA inheM sArvabhauma mahAvratoM kI saMjJA dI gayI hai| karate hue bauddha dharma meM bhI kahA gayA hai ki jIvana- Azaya yaha, ki yamoM kA pAlana kisI jAti vizeSa, yApana tathA jIvana-rakSaNa hetu mAnava mAtra ko kisI deza vizeSa, kAla vizeSa yA avasthA vizeSa ke mAnava | na kisI jIvikA ko apanAnA Avazyaka hai kintu mamadAya ke lie nahIM varana bha-maNDala para rahane vAle jIvikA samyaka honI caahie| isase na to kisI samasta mAnava samAja ke lie inakA pAlana karanA prANI ko kisI prakAra kA kleza pahu~canA cAhie upAya aura aparihArya hai / yama kA artha hI zAsana aura na unakI hiNsaa| isIlie 'lakkhaNa sutta'- aura vyavasthA banAye rakhane vAle niyamoM se hai ! 3 meM bhagavAna buddha ne nimnAMkita jIvikAoM ko abhAva sarvadA bhAva nirUpaNa ke adhIna rahatA hai| garhaNIya aura heya batalAyA hai-tarAjU kI ThagI, isIlie sUtra 30 kI vyAkhyA meM bhASyakAra vyAsa kaMsa kI ThagI, mAna kI ThagI, rizvata lenA, vaMcanA, jI ne likhA hai, "azAstrapUrvakaM dravyANAM parataH ) kRtaghnatA, DAkA-lUTapATa aadi| isa dharma meM bhI svIkaraNaM steyam / tatpratiSedhaH punaraspRhArUpamasteyaasteya ko paMcazIloM meM tRtIya zIla hI batalAyA miti / " steya ko paribhASita karate hue usake pratiSedha ko asteya kahA hai| steya vRtti azAstra318 caturtha khaNDa : jaina saMskRti ke vividha AyAma gayA hai| 0 sAdhvIratna kusumavatI abhinandana grantha SN Private & Personal Use Only www.jainerairal y.org
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ 16] pUrvaka hai| kisI kI AjJA ke binA kisI anya azaktatA ke kAraNa dInatA dikhalAnA yA kaThora vyakti ke dravyoM kA apaharaNa karanA steya hai| usakA saMyama kA pAlana na karane ke kAraNa bhAga uThanA pratiSedha hI nahIM pratyUta mana meM anya vyakti ke dravya mahAvIra zikSA nahIM hai| kyoMki mahAvratoM ke pAlana ko grahaNa karane kI icchA kA abhAva hI asteya tathA anyatra bhI ve "No hINe, No atiritte (AcAkahA jAtA hai| rAMga sUtra 75) kisI ko hIna yA mahAna mAnane ke pakSa meM nahIM jAna pdd'te| unake mata meM saMyama kI pAtaMjala yoga meM vivecita yama ko sArvabhauma bhaTTI meM ugra tapa kiye binA koI bhI vyakti jina mahAvrata kahA gayA hai| jaina aura bauddha zramaNa para nahIM bana sktaa| kyoMki jIva dayA, indriya saMyama, mparA meM vaidika varNAzrama vyavasthA ko amAnya Thaha satya, acaurya, brahmacarya, santoSa, samyakjJAnadarzana, rAte hue sabhI vargoM ke lie dharma ke dvAra khola diye tapa ye sabhI zIla ke hI parivAra haiN| [zIlapAhuDa gaye haiM / brAhmaNoM aura purohitoM ke sarvazreSTha hone kI mAnyatA ko bhI dharAzAyI kara diyA gaya isI prakAra Azrama vyavasthA meM bhI inheM do hI maharSi pataMjali aura bhagavAna mahAvIra kI apaAzrama gRhastha aura saMnyAsa rucikara lage aura tada- vAdavihIna mahAvrata pAlana karane kI kSamatA dhIrenurUpa inheM apane-apane saMghoM ke cAra vibhAga-sAdhu dhIre kSINa hotI gaI aura kAlAntara meM jaina gRhastha aura sAdhvI (muni-AryikA) athavA bhikSu aura zrAvaka-zrAvikA samAja ne bhI bar3I kuzalatA tathA bhikSuNI tathA zrAvaka aura zrAvikA iSTa haiN| adhi- prAvINya ke sAtha apane lie kaMsezanoM-suvidhAoM kI kArI kI dRSTi se jaina aura bauddha donoM paramparAoM DhIla jor3a lI aura galiyA~ DhU~r3ha lIM / kaThora saMyama, meM sAdhu aura sAdhviyoM ke lie ina vratoM kA apa- ugra tapa-vratoM kA apavAdarahita pAlana muni-AryivAdarahita kaThoratA se pAlana karane kA upakrama kAoM ke jimme choDa vaha barI ho gyaa| parigraha racA gyaa| isalie inake lie ye mahAvrata samajhe tathA steya ke nita naye hathakaNDe apanAne lgaa| gaye / gRhastha zrAvaka aura zrAvikAoM ke lie yathA- jaina samAja hI isakA zikAra nahIM hai apitu sampUrNa / 7 zakti aura kSamatA ke anurUpa inake pAlana kA bhAratIya yA vizva-mAnava samAja ina burAiyoM se vidhAna kiyA gyaa| isalie inake lie ye vrata kahA~ baca pAyA hai| aNuvrata mAne gye| isa taraha jaina aura bauddha dharmoM meM mAnava saMgha ko do AzramoM aura do vargoM meM jaba taka vyakti kevala apane taka hI sImita vibhAjita kiyA hai| ekAkI rahatA hai taba taka usake sAmane mahatvA kAMkSA aura usakI pUrti hetu parigraha yA saMgraha jahA~ taka mujhe vidita hai mere alpa adhyayana ke ayavA corI, saMgraha ke lie zoSaNa-apaharaNa, isa AdhAra para maiM kaha sakatA hU~ ki bhagavAna mahAvIra vidhA ko sucAru agrasara karane ke lie bauddhika ne vratoM ke pAlana meM kabhI koI DhIla dI ho athavA kauzala aura zArIrika zakti kA vikAsa evaM kisI vyakti vizeSa ko samaya-kAla-paristhiti ke bauddhika-zArIrika bala ke lie vidyA kA durupayoga, AdhAra para inake pAlana meM koI suvidhA (kaMsezana) durabhisaMdhi, spardhA Adi samasyAe~ utpanna nahIM dI ho majhe jJAta nahIM hai / tapa aura saMyama ke prasaMga hotii| kintu apanI mahatvAkAMkSA kI pUrti hetu meM ve sarvadA asamajhautAvAdI hI bane rahe haiN| apane vyakti jyoMhI samAja meM praveza karatA hai tyoMhI vaha | vrata para aDiga rahanA hI unakI vizeSatA hai| na apanI durbalatA kA pratikAra karane ke lie aura dainyaM, na palAyanam' arthAt zArIrika kamajorI yA mahatvAkAMkSA kI pUrti hetu spardhA aura zakti saMcaya caturtha khaNDa : jaina saMskRti ke vividha AyAma ___ 316 00690 sAdhvIratna kusumavatI abhinandana grantha Jailuucation Internation Bor Private & Personal Use Only www.jansurerary.org
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ kI aMdhI daur3a meM laga jAtA hai / yaha daur3a use zoSaNa karanA sikhAtI hai / zoSaNa se avyavasthA, azAMti, kleza, tanAva utpanna hote haiM / upadrava, vidroha, viplava, yuddha tathA saMgharSa Arambha ho jAte haiN| samAja kA DhA~cA caramarAne laga jAtA hai| taba usakI punarvyavasthA hetu daNDanIti, anuzAsana evaM nyAya vyavasthA janma letI hai / maryAdAhInatA ko miTAne ke lie dharma saMhitA tathA daNDa saMhitAoM kA nirmANa kiyA jAtA hai / samAja kI mahatvapUrNa ghaTaka ikAI hone ke kAraNa vyakti apane AcAra-vicAra tathA pravRttiyoM dvArA samAja ke anya ghaTakoM ko bhI prabhAbita karatA rahatA hai / isIlie vyakti kI ucchRMkha latA-uddaNDatA-svArtha lolupatA ko rUpAntarita karane ke lie mahApuruSa samAja meM vrata vidhAna kI eka ora vyavasthA saMjotA hai aura dUsarI ora bhISaNa yAtanAoM sahita rAjakIya daNDa nIti dvArA usa para aMkuza bhI lagAtA hai / yadi hara vyakti naitika sadAcaraNa kare, ImAnadArI ke sAtha kartavyaparAyaNa ho ye to samAja meM sukha-zAnti aura samRddhi lAyI jA sakatI hai | ataH samAja ko susaMgaThita susaMskRta, evaM sabala banAne ke lie dharmAcaraNa ke mUlamaMtra vratoM ko apanAnA anivArya hai / vaidika tathA zramaNa paraM parAoM meM isIlie apane-apane DhaMga se vratoM ko yama athavA zIla kA anivArya aMga banAyA gayA hai| kevala chipakara kisI kI vastu ko athavA dhana ko curAnA hI asteya nahIM hai parantu kisI cora ko svayaM yA dUsare dvArA corI karane ke liye prerita karanA yA karAnA yA anumodana athavA prazaMsA karanA tathA corI karane ke lie upakaraNa pradAna karanA, corI ke mAla ko becanA yA bikavAnA bhI corI hai / vartamAna saMdarbha meM asteya pAlana kI parama AvazyakatA hai| kaI dina bhUkha se taMga Akara koI bhUkhA vyakti yadi kisI halavAI kI dukAna se kucha khAne kI vastu curA letA hai to vaha itanA gunAhagAra nahIM hai jitane ki nimnalikhita zreNI vAle loga / nava 320 zreNiyoM meM inako mukhyatayA bA~TA jA sakatA hai / ina zreNiyoM ke loga bhinna-bhinna prakAra kI coriyoM meM aharniza lage hue haiN| adhikAMza loga asteya roga se grasta haiM / apanI hI adhikAra maryAdA meM santuSTa rahane vAle ImAnadAra aura kartavyaparAyaNa vyakti' Aja aMgulI para ginane lAyaka hI hoMge / vastutaH corI karanA gulAba kI seja nahIM hai varan yaha sAhasa kA kArya hai / prAyaH loga corI karane kI socate to haiM para ve mAnasika rUpa se himmata nahIM juTA pAte / aise loga maukA lagate hI hAtha sApha karane meM nahIM ! cuukte| ataH ye bhI corya karma ke bhAgI haiN| moTe taura para ina nava zveta hastiyoM ke kAranAmoM kA vivaraNa isa prakAra aMkita kiyA jA sakatA hai 1. adhikArajIvI savarNa - saMkucita vicAra- 1 dhArA vAle saMkIrNa hRdaya savarNa UMcI jAti ke kahalAne vAle samRddha tathA asamRddha apane Apako dharma kA ThekedAra mAnane vAle loga isa zra eNI meM samAviSTa hoMge / ye tathAkathita U~cI jAti vAle garIba dIna-hIna pichar3I yA nIcI jAti ke logoM ko aspRzya samajhane vAle loga haiM jo unake dhArmika, sAmAjika, nAgarika adhikAroM ko har3apakara iThalAte haiM / ye loga unake jIvanopayogI adhikAroM kA dinarAta haraNa karane meM tallIna rahate haiM / jaina paramparA hI nahIM varan sabhI bhAratIya dArzanika sampradAyoM ne jIvAtmA ko UrdhvagamanazIla mAnya kiyA hai / adhikAra hai| yahI nahIM, mAnava deha pAkara apane Atmonnati karanA pratyeka manuSya kA janmasiddha svarUpa meM pratiSThita hone kA prayAsa karanA mAnava kA parama uddezya yA puruSArtha bhI hai / sarvodaya kI raTa lagAne vAle ye madAndha savarNa harijanoM aura nimna jAti ke nirIha - nirdoSa dIna-hIna janoM ke jhoMpar3oM meM Aga lagAkara, unheM dhadhakatI jvAlA meM apane prANoM kI AhUti dene ke lie bAdhya kara dete haiM / isa prakAra unake jIvita rahane ke adhikAra ko har3apa kara jAte haiM aura jaba ve loga trANa pAne ke lie dharmAntaraNa kara lete haiM to una para magaramacchI azrupAta karate haiM / caturtha khaNDa : jaina saMskRti ke vividha AyAma 8. sAdhvIratna grantha Jain Cation International Private & Personal Use Only wwww.jairtellitery.org
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ ATMAINTAI 2. dhanajIvI, udyogapati, vyApArI aura sAhU- vATara kA iMjekzana lagA apanI phosa vasUla karane kAra-isa varga meM ve saba zrAvaka-zrAvikA tathA meM DaoNkTara apane Apako kRtakRtya samajha anya dhanADhya zreNI ke loga samAviSTa haiM jinakA Aja binA paise diye majAla hai koI marIja oNparetIrthakara, tathAgata, bhagavAn, allAha yA gaoNDa lAbha zana thiyeTara meM pahu~ca jAye athavA ucita auSadhi ) hai / anucita lAbha kamAne kI hor3a meM ye kama aspatAla se pA jAye / davAyeM corI se becanA yA tolate haiM, corI kA mAla aune-paune dAmoM meM kharI- muha dekhakara bar3oM ko tilaka lagAne ke phalasvarUpa date haiM, corI karavAte haiM, vanaspati meM gAya kI unheM mahaMgI davAyeM muphta dekara apane lie anya carbI, haldI meM pIlI miTrI, dhaniye meM bhUsA Adi savidhAyeM jaTAnA DaoNkTarI kA pavitra vyavasAya bana milAte haiN| yahI nahIM nakalI davA nirmANa aura gayA hai| aspatAla meM jimmedArI DayUTI se na kara unameM milAvaTa kara ye jana-jIvana se khilavAr3a ghara para klInika calA, donoM hAthoM se dhana baToranA karate haiN| dUsaroM ko yena-kena-prakAreNa ThaganA inakA mukhya vyavasAya bana gayA hai| vakIla donoM inakA vyApArika kauzala bana gayA hai| byAja kI pakSoM se milakara jajoM ko yathAyogya dakSiNA dekara UMcI dara aiMThakara mahArAja sAhaba yA muni yA sAdhu nirNaya apane pakSa meM karavAne meM mAhira hote jA rahe ki kI zaraNa meM jA zAMti khojane kA nATaka racate haiN| hai| nyAyAlayoM meM phaisale kAnUna ke anusAra nahIM Taiksa corI inakA priya khela hai aura beImAnI varan kitanI rakama kauna de sakatA hai aura jaja ko / zagala / kraya kara sakatA hai usa para prAyaH nirbhara hote jA rahe / 3. rizvatajIvI rAjakIya arAjakIya karmacArI haiM / bAbuoM ko bhUra-sI ba~TavAne meM bhI vakIloM kA aura adhikArI-Aja ke samAja meM aisA koI hAtha rahatA hai tAki ve unakI jAyaja-nAjAyaja vibhAga zAyada hI bacA ho jo kisI na kisI icchAoM kI pUrti kara sakeM / iMjIniyara aura ThekebhraSTa AcaraNa se achatA ho| zAsakIya aura dArA kI sATha-gA~Tha reta se Dhahane vAle bA~dhoM-paloMazAsakIya saMsthAna bhraSTAcAra ke jvalaMta aDDe makA ke makAnoM meM kahara DhA rahI hai| bar3e-bar3e khetoM ke banate jA rahe haiM / rizvata Aja ke yuga meM ziSTA svAmI jamIMdAra svayaM to hala kI mUTha nahIM pakar3ate cAra bana gayI hai| jitanI bar3I sITa utanA bar3A para khetihara majadUroM ko bandhuA banAkara begAra meM 70 dAma / binA paise diye majAla hai ki phAila eka jota gulachareM ur3Ate haiM / saba cora haiM / corI karane | iMca bhI Age khisaka jAye / samaya para kAma nahIM ke Dhaga alaga-alaga haiN| karanA inakA janmasiddha adhikAra hai| ThIka bhI hai, 5. candAjIvI netAgaNa-vibhinna bahAne lekara yadi samaya para AsAnI se janatA kA kArya nipaTa / netAjI candA baTorane meM dina-rAta la jAye to unheM kyA pAgala kutte ne kATA hai jo mantrI, vidhAyaka tathA sAMsada bhI isa kArya meM pIche 8 inako rizvata cupar3I roTI ddaaleN| kAmacorI deza nahIM haiM / apanA sarvasva janatA ke lie nyauchAvara | ko rasAtala meM Dhakela rahI hai / para paravAha kise hai ? kara usakI sevA karane ke dina lada gaye / Aja seThoM / choTe karmacArI se apanA-apanA zeyara vasUla kara aura pUjIpatiyoM ke hAthoM kaThaputalI-sA nAca na bar3e-bar3e adhikArI sIdhe bhI vyApArI aura udyoga nAcane vAle tathA ucca adhikAriyoM ke mAdhyama se patiyoM se bahuta bar3A aMzadAna vasUlane meM aharniza apanI cautha vasUlane vAle ye netAgaNa rAtoMrAta (cha lage hue haiN| ___lakhapati aura yadi cuna lie gae to apane kAryakAla I ___4. avaidha AyajIvI, DAkTara, vakIla, injI- meM sAta pIr3hiyoM taka calane vAlA dhana baTora lete ra niyara, ThekedAra va jamIMdAra-murde ko DisTila haiN| cora daravAjA inakA sAhUkArI kA pramANa hai| 321 caturtha khaNDa : jaina saMskRti ke vividha AyAma 38 sAdhvIratna kusumavatI abhinandana grantha 60 alleducation Internationar Yor Private & Personal Use Only www.jalicitorary.org
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ 6. vidyAjIvI, zikSAvid, patrakAra-sampAdaka- 6. paradhanopajIvI sAdhu-saMnyAsI-maThAdhIzaprakAzaka evaM lekhaka-Aja zikSAvid apanI ucca paNDita evaM dharma pracAraka-prAtaH smaraNIya pUjanIya zikSA ke balabUte para naye-naye hathakaMDe khojane meM rata jaina sAdhu-munigaNa vAstava meM stutya haiM kyoMki ve rahate haiM tAki unake pAsa bhI nambara do kI Aya anya maThAdhIzoM kI bhA~ti kisI prakAra kA koI kA kI varSA hone lage aura ve bhI lakhapati bana kAroM- parigraha nahIM pAlate / asteya kA pAlana kaisA hotA baMgaloM-koThiyoM meM aiza kreN| mAM zAradA kA pujArI hai inase sIkhA jAnA caahie| ye janatA ko asteya bhI lakSmI kI zaraNa meM jAkara apanA pavitra vyava- kI ora prerita karate haiN| anya matoM meM bhI nAgA sAya bisarA-sA rahA hai| prakAzaka-sampAdakagaNa paramahaMsa ucca koTi ke haiM jo samAja ko dete lekhakoM kA zoSaNa karanA apanA pharja-sA mAna baiThe hI dete haiM badale meM tRNa kI icchA bhI nahIM | haiM / lekhakagaNa bhI parizrama na kara idhara-udhara kI rakhate / kintu inakI saMkhyA nagaNya mAtra hai| zeSa ra do-cAra kitAboM se sAmagrI curAkara apanA nAma sabhI maThAdhIza kabhI kisI yajJa, kabhI kisI anu- ( rozana karane meM lage hue haiN| pIta patrakAritA patra- SThAna, kabhI kisI mandira kA nirmANa Ayojita 6 kAroM kA dUsare rAste se paisA aiMThane kA vyavasAya kara dharma kI Ar3a meM apanI roTiyA~ sekate haiN| banatA jA rahA hai| samAja ke paise para inameM kaI surA aura sundarI kI 7. zramajIvI kRSaka aura majadUra-'paisA pUrA mauja meM aiza kara rahe haiN| na koI kAma, na koI kintu kAma nahIM' Aja ke zramika kA nArA hai| cintaa| pUrI majadUrI pAkara bhI kRSaka, khetihara majadUra tathA yadyapi jitane cora haiM utane hI unake corI ke anya zramikagaNa kAma pUrA karanA apanI jimmedArI DhaMga haiM / 'cora ananta corI ananta' phira bhI suvidhA nahIM smjhtaa| bIr3I pInA, sustAnA, dhImI gati kI dRSTi se samasta cora karmoM ko ukta navakoTiyoM para se kArya karanA inakA zagala bana gayA hai| zrama para meM rakhA jA sakatA hai| asteya palakara bhI ye zrama kA mUlya nahIM aaNkte| ucita prakAra kI koI chUTa nahIM hai| cAra prakAra kI majadUrI na pAne para usake prati vidrohI svara uThAne hiMsAoM meM se jIvana saMrakSaNa hetu kucha hiMsA to kA sAhasa inameM nahIM hotaa| isIlie zramika netA karanI hI par3egI / 'jIvo jIvasya bhojanam'-jIva inake kandhe para bandUka rakhakara apanI svArtha-siddhi hI jIva kA bhojana hai| isa siddhAnta ke anusAra kI golI Aye dina dAgate rahate haiN| ImAnadAra saMsAra meM rahakara mAnava hI nahIM prANImAtra pUrNa tathA hitaiSI mAlika, jo Ajakala birale hI haiM, ahiMsaka nahIM bana sktaa| jIvana jaba dAva para unake virodha meM bhI ye haDatAla kA astra apanA kara lagA ho to vahA~ asatya bhASaNa bhI kSamya batalAyA B usa udyoga aura udyogapati ko dharAzAyI karane kA gayA hai / jIvana-yApana karane ke lie kucha na kucha hai prayAsa karate haiN| parigraha to pAlanA hI hogA tathA saMtAnotpatti aura . laTajIvI, cora-uccakke, taskara evaM saMsAra calAne hetu brahmacarya kI bhI chUTa sabhI DAkU-ina zreNiyoM ke loga to ghoSita cora haiM hii| AcAra zAstroM meM dI gayI hai| vAla brahmacArI raha inameM bhI U~ce darje ke taskara aura sabAja dina kara isa kamI ko saMnyAsIgaNa pUrA karane kA prayAsa ke ujAle meM bhale mAnuSa tathA rAtri ke andhakAra karate haiM kintu caila yA acaila (vastradhArI yA digameM kAle kAranAme karate haiM / dina dUnA aura rAta mbara) sAdhugaNa bhI steya ko kisI bhI avasthA meM 2 caugunA dhana baTora kara bhI unakI dhanalipsA aura nahIM apanA sakate / isI prakAra gRhasthagaNa bhI caurya habasa nahIM miTatI / (zeSa pRSTha 327 para) 322 GooG caturtha khaNDa : jaina saMskRti ke vividha AyAma sAdhvIratna kusumavatI abhinandana grantha Oost Por private & Personal Use Only