Prabuddha Jivan 1967 Year 28 Ank 17 to 24 and Year 29 Ank 01 to 16

Author(s): Parmanand Kunvarji Kapadia
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 256

૧૬
પ્રભુજ જીવન
તા. ૧૬-૧૨-૧૭
પરિવાર-નિયોજન: બે મોરચાનું યુદ્ધ
- | ( તા. ૨૩-૬-૬૭ ના ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયામાંથી સાભાર એમ કહેવાય કે દર વરસે એક આખું ઑસ્ટ્રેલિયા આપણામાં ઉધૃત તથા અનુવાદિત )
ઉમેરાઈ જાય છે. તંદુરસ્તી અને પરિવાર નિયોજનના પ્રશ્નની મુખ્યત્વે બે વસ્તીના વધારાનું પ્રમાણ વધતું જ રહ્યું છે. ૧૯૦૧થી ૧૯૨૧ના બાજુ છે : એક તે દેશમાં બાળકો અને માતાનું તથા સમગ્ર- ગાળામાં આપણે ત્યાં એક કરોડ ઓગણત્રીસ લાખને વધારો થયો; પણે સામાન્ય જનતાનું મૃત્યુપ્રમાણ ઘટાડવું અને બીજું જન્મપ્રમાણ ૧૯૨૧ થી ૧૯૪૧ દરમ્યાન છ કરોડ તોતેર લાખને વધારો થય; ઘટાડવું.
૧૯૪૧ થી ૧૯૬૧ દરમ્યાન બાર કરોડ ચાર લાખને વધારો થયે; આપણે ત્યાં દર વરસે એક હજાર પ્રસૂતિએ ૯૦ બાળકો ૧૯૬૭ થી ૧૯૯૭ ના ત્રીસ વરસ દરમ્યાન આપણી વસ્તી કદાચ જમ્યા પછી મરી જાય છે. બીજા સુધરેલા દેશોમાં આ પ્રકારનું એકસો કરોડ (અથવા એક અબજ) ની થઈ જશે એમ લાગે છે. બાળમરણનું પ્રમાણ ૨૦ અને ૨૫ ની વચ્ચે છે. આપણે ત્યાં એક આપણા વસ્તીપત્રકનું પૃથક્કરણ, અને નમૂનારૂપ સમીક્ષા પરથી હજાર પ્રસૂતિએ દર વરસે ૮ માતા મરી જાય છે, જ્યારે બીજા જણાય છે કે દર વરસે આપણી વસ્તીમાં અઢી ટકાનો વધારો સમાજોમાં પ્રસૂતિ દરમ્યાન માતાનું મૃત્યુપ્રમાણ ૨ છે. આપણું થઈ રહ્યો છે. સરેરાશ મૃત્યુપ્રમાણ દર વરસે દર હજારે ૧૬ થી ૧૭ નું છે, જ્યારે | દર વરસે ભારતમાં બે કરોડ બાળકો જન્મે છે, જયારે દર વરસે બીજા પ્રગતિશીલ સમાજોમાં આ મૃત્યુપ્રમાણ ૧૦થી પણ ઓછું છે.
૭ થી ૮૦ લાખ માણસે આપણે ત્યાં મરે છે. આપણે ત્યાં જન્મ આપણે ત્યાં તાજેતરનાં વરસના માંદગી અંગેના ખાત્રી
પ્રમાણ દર હજારે ૪૦ થી ૪૨ નું છે, જયારે મૃત્યુ પ્રમાણ દર હજારે પૂર્વકના આંકડા ઉપલબ્ધ નથી. પરંતુ જે કાંઈ હકીકતે આપણી
૧૬ થી ૧૭નું છે. પાસે છે તે ઉપરથી જણાય છે કે બિમારીનું પ્રમાણ પણ આપણે ત્યાં
મુ—પ્રમાણ ઘણું વધારે છે. એથી સૌથી પ્રથમ તે મટી શકે એવા ચેપી રોગો આપણી વસ્તીમાં ઝડપી વધારો થવાનું મુખ્ય કારણ વધુ આપણે ત્યાં આજે પણ મૃત્યુ અને માંદગીનું પ્રમાણ વધારવામાં પડતું જન્મ પ્રમાણ નથી, પરંતુ રોગ અને તેની સામે અગ્રસ્થાને છે. પ્લેગનો રોગ મટા પ્રમાણમાં થાય છે. શીતળાને આપણો વિકસતા જતા વિજય છે. ચેપી રોગોને અંકુશમાં આણરોગ જે ઘણા દેશમાં તદ્દન નિર્મળ કરવામાં આવ્યું છે તે હજી વાના તથા જાહેર આરોગ્યને સુધારવાના આપણા પ્રયત્નોને સાંપડેલી આપણે ત્યાં મોટા પ્રમાણમાં પ્રાણહાનિનું નિમિત્ત બને છે. જે વયમાં સફળતા અંશત: હોવા છતાં પણ મૃત્યુનું પ્રમાણ ૧૯૯૧માં દર એક શીતળાને રોગ થવાને વધારે સંભવ છે, એ વયનાં નાનાં બાળ- હજારે ૨૭નું હતું તે ઘટાડીને આજે આપણે દર એક હજારે ૧૬ કોને આપણે શીતળાની રસી મૂકવા જેવું પ્રાથમિક રક્ષણ પણ પૂરતા થી ૧૭ પર લાવી શકયા છીએ. જન્મસમયે જીવનની ધારણા પ્રમાણમાં આપી શકતા નથી. કોલેરાના તો ૧૯૬૧થી ૧૯૬૫ ના Expectation of Life ને આંક જે ૧૯૫૧માં ૩૨.૧ વર્ષને ગાળામાં દુનિયાના સમગ્ર કેમાંથી ૩૪ કે આપણે ત્યાં બન્યા હત તે ૧૯૬૬માં ૧૦ વર્ષનો થયો છે. છે અને કોલેરાને કારણે થયેલાં કુલ મૃત્યુમાંથી ૨૫ મૃત્યુ પણ
કેટલાક એમ માને છે કે આપણું સરેરાશ મૃત્યુપ્રમાણ ઘટવાનું આપણે ત્યાં થયાં છે. સદ્ભાગ્યે મેલેરિયા તે આપણે ત્યાં પ્રમા- કારણ આધુનિક દવાઓ અને રસીએ - Vaccines-ની શોધ ણમાં કાબુમાં લાવી શકયા છીએ અને નજીકના ભવિષ્યમાં મેલેરિયા છે. ભારત માટે આ વાત સાચી નથી. યુરોપ અને અમેરિકા માટે તદ્દન નાબૂદ કરી શકીશું એવી આશા છે.
પણ આ વાત સાચી ઠરતી નથી, કારણકે ત્યાં તે આ પ્રકારની * બીજે નંબરે આપણે ત્યાં ક્ષય, કોઢ અને ચામડીના દરદોના અઘતન ઔષધીએ શોધાઈ તે પહેલાથી જ મૃત્યુપ્રમાણ ઘટયું પ્રશ્ન છે. સ્વચ્છતા અને જાહેર આરોગ્યના વિષયમાં આપણે ઘણા હતું. આજે આપણા દેશમાં ગામડાંઓની દર ૫000 ની વસ્તી પાછળ છીએ અને સામાન્ય માણસની સ્વચ્છતાની ટેવમાં માટે એક જ Qualified - ડીગ્રીધારી - દાકતર ઉપલબ્ધ છે, સુધારાને ઘણે અવકાશ છે. આપણા ગામડાંઓને આપણે જંતુ- અને સમગ્ર દેશને એન્ટીબાયોટીક દવાનો પુરવઠો એટલો બધો ઓછા રહિત સ્વચ્છ પાણી પણ પહોંચાડી શકયા નથી. ૨૪૬૧ કસબાએ છે કે દર વરસે વ્યકિતદીઠ માત્ર બે જ સલ્ફાની ટીકડી મળવી શકય (TOWNS) પૈકી માત્ર ૭૫૦ પાસે જ કંઈક પાણીના પુરવઠાની છે, જયારે સામાન્ય મરડાની સારવાર માટે પણ ઓછામાં ઓછી રીતસરની વ્યવસ્થા છે. સારું પાણી મળવાના અભાવના કારણે આપણા સફાની ૨૦ થી ૨૨ ટીકડી જરૂરી ગણાય છે-અને આપણે ત્યાં દેશમાં રોગનું પ્રમાણ ઘણું વધારે છે.
મરડાના દર્દીને વરસમાં બે ત્રણ વાર પણ મરડો થવાના કેસે બને રોગના નિદાન અને ઉપચારની વધારે સારી સગવડ, ખાસ છે). આ રીતે જોઈએ તે આધુનિક પધિઓ હજી ઘેરે ઘેર પહોંચી કરીને ગ્રામ્ય વિસ્તારમાં, મળે તે આ વિષયમાં આપણે જરૂર પ્રગતિ નથી અને એના કારણે મરણપ્રમાણ ઓછું થયું છે એમ કહી શકાય નહીં. સાધી શકીએ, માંદગી અને મૃત્યુના પ્રમાણમાં ધરખમ ઘટાડો થવો - યુરોપ અને અમેરિકામાં મૃત્યુપ્રમાણ ઘટવાનું કારણ સારું જરૂરી અને ઈચ્છવાયોગ્ય છે, આર્થિક રીતે જોઈએ તો પણ. કારણકે શિક્ષણ અને સારી જીવવાની સગવડ હતું. આપણા દેશમાં રાજજો મૃત્યુપ્રમાણ ઊંચું હોય તો તેને અર્થ એમ થાય છે કે જાહેર કીય સ્થિરતા, નહેરો અને સિચાઈને વિકાસ અને વાહનવ્યવહારની. આરોગ્ય પાછળ આપણે ત્યાં જે નાણાં ખચાય છે તેનું પૂરતું વળ- વધુ સારી સગવડોને પરિણામે ખોરાકને વધુ પુરવઠો અને એની તર આપણને ઉત્પાદનના રૂપમાં મળતું નથી. સાથે સાથે જો મૃત્યુ- કાર્યક્ષમ વહેંચણીને લઈને મૃત્યુપ્રમાણ ઘટયું છે. તે ઉપરાંત જાહેર પ્રમાણ ઘટે તે તેની તાત્કાલિક અસર વસ્તીવધારાનું પ્રમાણ ઊંચે આરોગ્યના ક્ષેત્રમાં આપણે એક માત્ર સફળ પ્રયત્ન તે મેલેરિયાની લઈ જવામાં થશે એટલે દેખીતી રીતે જ, મૃત્યુપ્રમાણને અસર- લગભગ નાબુદી છે. મેલેરિયા પરના વિજયના કારણે આપણે દર કારક રીતે કાબુમાં રાખવું હોય તે તેની સાથે ને સાથે જન્મપ્રમાણ વરસે દશ લાખ માણસેને મૃત્યુના પંજમાંથી છોડાવી શક્યા છીએ ઘટાડવાના પ્રયત્ન પણ કરવા જ જોઈશે.. .
અને બીજા દશ કરોડ જેટલા માણસોને માંદગી અને પીયમાંથી ભારતની કુલ વસ્તી આજે સાડીએકાવન કરોડ છે અને રોજ- બચાવી શકયા છીએ. મેલેરિયા સામેની ઝુંબેશ શરૂ કરી તે ના ૫૦ હજારથી વધુ બાળકો જન્મે છે. પરિણામે દર વરસે આપણી વરસની સરખામણી કરીએ તો ૧૯૬૬માં મેલેરિયાના વસ્તીમાં લગભગ સવા કરોડ માણસને વધારો થઈ રહ્યો છે. કેસમાં ૯૯.૮ ટકાનો ઘટાડો થયો છે અને પરિણામે
તો “ના, મુંબેશ શરૂ કરી
કરીએ
કેસોમાં
©*ણી