Syadvada Ratnakar Part 3

Author(s): Vadidevsuri, Motilal Laghaji
Publisher: Motilal Laghaji

Page 249

१७२०
प्रमाणनयतत्त्वालोकालङ्कारः
[परि. ४ सू. २४
भाशकान्तरं निरस्यन्ति___अप्राधान्येनैव ध्वनिस्तमभिधत्त इत्यप्यसारम् ॥ २४ ॥ तमिति निषेधम् ॥ २४॥
भत्र हेतुमाचक्षते-- ५ कचित्कदाचित्कथञ्चित्प्राधान्येनाऽप्रतिपन्नस्य तस्याऽप्राधान्यानुप
पत्तेः॥२५॥ न खलु मुख्यतः स्वरूपेणाप्रतिपन्नं वस्तु क्वचिदप्रधानभावमनुभवतीति ॥२५॥ इत्थं प्रथमभनेकान्तं निरस्येदानी द्वितीयमकान्तनिरासमातिदिशन्तिनिषेधप्रधान एव शब्द इत्यपि प्रागुक्त न्यायादपास्तम् ॥ २६ ।। __ व्यक्तम् ॥ २६ ॥ अथ तृतीयभडैकान्तं पराकुर्वन्ति
क्रमादुभयप्रधान एवाऽयमित्यपि न साधीयः ॥ २७ ।। भयमिति शब्द: ॥ २७ ॥
एतदुपपादयन्ति -- १५ अस्य विधिनिषेधान्यतरप्रधानत्वानुभवस्याऽप्यवाध्यमानत्वात् ।२८।
प्रथमद्वितीयमङ्गगतकैकप्रधानत्वप्रतीतेरप्यबाधितत्वान्न तृतीयभकान्ताभ्युपगमः श्रेयान् ॥२८॥ अथ चतुर्थभकान्ताराभवाय प्राहुःयुगपद्विधिनिषेधात्मनोऽर्थस्याऽवाचक एवाऽसाविति च न
चतुरस्रम् ॥ ९॥ स्यादवक्तव्यमेवेति चतुर्थभ कान्तो न श्रेयानित्यर्थः ॥ २९ ॥ कुत इत्याहुः--
तस्याऽवक्तव्यशब्दनाऽप्यवाच्यत्वप्रसङ्गात् ॥ ३० ॥
अथ पञ्चमभङ्गकान्तमपास्यन्ति२५ विध्यात्मनोऽर्थस्य वाचकः सन्नुभयात्मनो युगपदवाचक एव स
इत्येकान्तोऽपि न कान्तः॥ ३१॥ मात्र निमित्तमाहुःनिषेधात्मनः सह यात्मनश्चाऽर्थस्य वाचकत्वावाचकत्वाभ्यामपि
शब्दस्य प्रतीयमानत्वात् ॥ ३२ ॥ ३० निषेधात्मनोऽर्थस्य वाचकत्वेन सह, विधिनिषेधात्मनोऽर्थस्याऽवाचकत्वेन च
शब्दः षष्ठभङ्गे प्रतीयते यतः, ततः पंचमभरकान्तोऽपि न श्रेयान् ॥ ३२ ॥
"Aho Shrut Gyanam"