Sindhu desa of Jaina Literature is Tirabhukti

Author(s): Yogendra Mishra
Publisher: Z_Mahavir_Jain_Vidyalay_Suvarna_Mahotsav_Granth_Part_1_012002.pdf and Mahavir_Jain_Vidyalay_Suvarna_

Page 4

224 : SHRI MAHAVIRA JAINA VIDYALAYA GOLDEN JUBILEE VOLUME Incidentally, we may add that desa and visaya have been used synonymously as seen in early Jaina literature itself: 1. Jinasena of the 8th Vikrama century says in Harivamsa-Purana (1.2): “अथ देशोऽस्ति विस्तारी जम्बूद्वीपस्य भारते / विदेह इति विख्यातः स्वर्गखण्डसमः श्रियः // 1 // तत्राखण्डलनेत्रालीपमिनीखण्डमण्डनम् सुखाम्भःकुण्डमाभाति नाम्ना कुण्डपुरं पुरम् // 5 // " 2. Gunabhadra of the 10th Vikrama century says in his Uttara-Purana (74) : " तस्मिन्षण्मासशेषायुष्यानाकादागमिष्यति / भरतेऽस्मिन्विदेहाख्ये विषये भवनाङ्गणे // 251 / / राज्ञः कुण्डपुरेशस्य वसुधारापतत्पृथुः सप्तकोटिमणिः सार्धा सिद्धार्थस्य दिनम्प्रति // 252 // " . - Page 460, Bharatiya Jnanapilha ed., The same writer says later in that book (75) : " विदेहविषये कुण्डसज्ञायां पुरि भूपतिः // 7 / / नायो नाथकुलस्यैकः सिद्धार्थाख्यस्त्रिसिद्धिभाक् / तस्य पुण्यानुभावेन प्रियासीस्प्रियकारिणी // 8 // " --Page 482, Bharatiya Jnanapitha ed. 3. Sakalakirti (who died in A. D. 1464) says in his VardhamanaCaritra (VII): "अथेह भारते क्षेत्रे विदेहाभिध ऊर्जितः देशः सद्धर्मसङ्घाद्यैः विदेह इव राजते // 2 // इत्यादिवर्णनोपेतदेशस्याभ्यन्तरे पुरम् राजते कुण्डलाभिख्यं......... // 10 // " 9 Of these, No.2 (second part) is quoted by Vijayendra Suri in his Vaisali, 2nd ed. (Bombay, 1958), p. 40 and Tirthankara Mahavira, Vol. 1 (Bombay, 1960), p. 81; the remaining quotations are collected by K. Bhujbali Sastri in Jaina-Siddhanta-Bhaskara, 10 (December, 1943), pp. 60-61, footnotes. -