________________
૧૨૩ બીજા પવિત્ર તીર્થસ્થાનને
મહિમા અને વર્ણન. તાલધ્વજ ગિરિ ઉપર સાચા દેવ.
પ્રથમ શત્રુંજય મહાતીર્થ યાત્રાવિધિના પ્રસંગે જણાવેલા ઢંકાદિક પાંચ કૂટ પૈકી તાલધ્વજ, તલાજા બંદરની નજદીકમાં આવેલ છે, આ ગિરિવરમાં અનેક વિશાળ ગુફાઓ આવેલી છે, તેમાં પણ કેટલીક ગુફાઓ તે બહુજ ભવ્ય દેખાવવાળી અને જેમાં સંખ્યાબંધ માણસે સમાઈ શકે તેવી છે. પ્રથમ તેમાં મહાત્મા પુરૂષ ધ્યાનારૂઢ થઈ રહેતા હશે એમ અનુમાન થાય છે. ગુફાઓનાં મુખ્ય ભાગમાં નિર્મળ જળવાળાં ટાંકાં રહેલાં છે. અત્યારે તે વધારે વપરાશમાં આવતાં નથી. આ ગિરિરાજના પરિસરમાં તાલવજી નામની મોટી નદી આવેલી છે, તેને છેડેક દૂર શત્રુંજયી નદી સાથે સંગમ થાય છે અને તે બને નદીઓ પૂર્વ દિશામાં સમુદ્રને જઈ મળે છે. આ ગિરિરાજ ઉંચાણમાં
