________________
સુબુદ્ધિને વધારનાર અને વિવેકનો ઉદય કરનાર છે. સદ્ગુણનો ભંડાર અને નીતિનો નમૂનો છે. જ્ઞાન વિના પ્રાણી મનુષ્ય છતાં પશુ સમાન છે. ધર્મશાસ્ત્રનું વિશેષ જ્ઞાન મેળવવા માટે પ્રારંભમાં વ્યાકરણાદિ શાસ્ત્રોના અભ્યાસની બહુ જરૂર છે. મારો વિચાર પણ પાલીતાણામાં એક પાઠશાળા સ્થપાય તો ઠીક એમ છે. પરંતુ તેમાં ખર્ચ વિશેષ રાખવો જોઈએ. શાસ્ત્રી સુમારે રૂા. ૧૦૦)ના પગારવાળો રાખવો, તે ઊંચો અભ્યાસી જોઈએ. માટે એવા કોઈ ઉદાર ગૃહસ્થનો સંયોગ થઈ જાય તો ધારણા પાર પડે. હાલમાં દ્રવ્યના ખર્ચ કરનારા તો ઘણા છે, પરંતુ પોતાનું નામ કાયમ રાખવાની મિથ્યા લાલચ વડે જે કાર્યની અધુના બહુ આવશ્યકતા ન હોય એવા કાર્યમાં ખર્ચ કરે છે. અથવા તો લોકો જે કાર્યમાં ખર્ચ કરેલો દેખીને તાત્કાલિક પ્રશંસા કરે એવા કાર્યમાં એકબીજાની સ્પર્ધાને લીધે ખર્ચ કરે છે. પરંતુ જ્ઞાનાભ્યાસ કરાવવા જેવા પરિણામે અતિશય હિતકારક કાર્યમાં ખર્ચ કરનાર ક્વચિત જ મળી આવે છે. તો પણ એ સંબંધમાં ચીવટ રાખવામાં આવશે તો ધારણા પાર પડશે ખરી.”
ઉત્તમ પુરુષોની શુભ ઇચ્છાને પાર પડતાં વિલંબ લાગતો નથી. અહીં મહારાજશ્રીને ઇચ્છા થઈ એટલે જાણે દૈવે પ્રેરણા કરીને જ મોકલ્યા હોય નહીં એમ મુર્શિદાબાદનિવાસી બાબુસાહેબ બુદ્ધિસિંહજી તે વખતમાં મહારાજશ્રીને વાંદવા માટે ભાવનગર આવ્યા. મુનિ
૬૮
