________________ प्रो० फूलचन्द जैन 'प्रेमी' वाराणसी माता एवं पिता- स्व. श्रीमती उद्यैती देवी एवं सिंघई नेमिचन्द्र जैन जन्मतिथि एवं स्थान- 12.07.1948, पो. आ. दलपतपुर, सागर (म.प्र.) शिक्षा- एम. ए. (संस्कृत), पी-एच.डी., साहित्याचार्य, शास्त्राचार्य (जैनदर्शन), प्राकृताचार्य, सिद्धान्तशास्त्री विशेषज्ञता का क्षेत्र- प्राकृत-पालि-संस्कृत, अपभ्रंश भाषा एवं साहित्य, जैनधर्म-दर्शन, प्राच्य भारतीय एवं श्रमण संस्कृति, इतिहास सम्प्रति कार्यक्षेत्र - निदेशक, बी. एल. इन्स्टीट्यूट ऑफ इण्डोलॉजी, दिल्ली, 1. पूर्व प्रोफेसर एवं जैनदर्शन विभागाध्यक्ष, सम्पूर्णानन्द संस्कृत विश्वविद्यालय, वाराणसी, 2. पूर्व-अध्यक्ष, अ.भा.दि. जैन विद्वत् परिषद्, 3. अधिष्ठाता - श्री स्याद्वाद महाविद्यालय, वाराणसी। सम्पादक- 'जैनसंदेश' भा. दि. जैन संघ, मथुरा से प्रकाशित पाक्षिक-पत्र। प्रकाशित निबन्ध- जैनधर्म-दर्शन, समाज-संस्कृति एवं प्राकृत संस्कृत-भाषा एवं साहित्य विषयक शताधिक शोध एवं सामयिक आलेख प्रकाशित। प्रकाशित मौलिक ग्रन्थ- 1. मूलाचार का समीक्षात्मक अध्ययन (तीन पुरस्कारों से पुरस्कृत शोधप्रबन्ध) 2. लाडनूं के जैन मंदिर का कला-वैभव 3. वैदिक व्रात्य और श्रमण संस्कृति 4. जैनधर्म में श्रमणसंघ 5. जैन साधना पद्धति में तप 6. उत्तर प्रदेश का जैन साहित्य को अवदान। सम्पादित ग्रन्थ : 1. मूलाचार : भाषा-वचनिका (पुरस्कृत बृहद् ग्रन्थ) 2. प्रवचन-परीक्षा 3. श्रमण आवश्यक नियुक्ति 4-5. तीर्थंकर पार्श्वनाथ (इस विषयक दो ग्रन्थ) 6. आदिपुराण परिशीलन, 7. आत्मप्रबोध, 8. आत्मानुशासन, 9. संस्कृत वाङ्मय का बृहद् इतिहास (द्वादश खण्ड), 10. बीसवीं सदी के जैन मनीषियों का अवदान, 11. मथुरा का जैन सांस्कृतिक पुरावैभव, 12. जैन विद्या के विविध आयाम, 13. स्याद्वाद महाविद्यालय शताब्दी स्मारिका, 14. ऋषभ सौरभ, 15. अभिनन्दन ग्रन्थ (अनेक)। पुरस्कार- 1. श्री चांदमल पाण्ड्या पुरस्कार (1981), 2. महावीर पुरस्कार (1988), 3. चम्पालाल स्मृति साहित्य पुरस्कार, 4. प्राकृत साहित्य का विशिष्ट पुरस्कार (उ. प्र. संस्कृत संस्थान, लखनऊ), 5. श्रुतसंवर्धन पुरस्कार (1988), 6. गोम्मटेश्वर विद्यापीठ (2000), 7. आचार्य ज्ञानसागर पुरस्कार (2005), 8. अहिंसा इण्टरनेशनल एवार्ड (2009), 9. डॉ. पन्नालाल साहित्याचार्य पुरस्कार (2009), 10. अ. भा. जैन विद्वत् सम्मेलन, श्रवणबेलगोला का 'संयोजकीय' सम्मान (2006) स्थायी पता- अनेकान्त विद्या भवन बी 23/45 पी-6 शारदानगर, खोजवां, वाराणसी, मो. 09450179254, 09868883648, anekant76@yahoo.co.in Jain Education International For Personal & Private Use Only www.jainelibrary.org