Kumarpal Vinirmit Taranga Tirth

Author(s): Anandji Kalyanji Pedhi
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi

Page 9

..
.
!
મદિરની આસપાસ ૨૩૦ ફીટ જેવડો લાંબો-પહોળો છે ચોક છે. ચોકના મધ્યમાં 142 ફૂટ ઉંચું, ૧૫૦ ફીટ લાંબુ અને ]] } ૧૦૦ ફીટ પહોળું ભવ્ય મંદિર ગોઠવાયેલું છે. લગભગ ૬૩૯ ફીટનો ઘેરાવો આ મંદિરે રોકી લીધો છે. સમગ્ર મંદિર ખારા પથ્થરથી બાંધવામાં આવ્યું છે. ઇંટ અને ચૂનાનું મિશ્રણ એવું સપ્રમાણ શાસ્ત્રીય દ્રષ્ટિથી કરવામાં આવ્યું છે કે આજે ૮૦૦ વર્ષ વીત્યાં છતાંયે મંદિરની રચાના વિશેષ આંચ આવી નથી.
મંદિરનું મુખ અને દરવાજો પૂર્વાભિમુખ છે. પૂર્વનાં દરવાજામાં પ્રવેશ કરતાં અંબિકા માતા અને દ્વારપાલની મૂર્તિઓનાં દર્શન થાય છે. મંદિરમાં પ્રવેશ કરવાની ત્રણે દિશાએ ત્રણ પ્રચંડદરવાજાને ત્રિશાખા દ્વાર છે અને પ્રવેશદ્વારના ઉંબરમાં બંને બાજુએ ગ્રાસમુખ છે. પગથિયાં આરસનાં પણ સાદાં છે.
! If ICT | મંદિરના સિહદ્વાર પાસે એક વિશાળ અગ્રમંડપ મંત્રી 1 1/2 T/Fાર | વસ્તુપાલે બંધાવ્યો હતો અને તેમાં બે બાજુએ બે વિશાળ ગવાક્ષો બનાવી ભગવાનની મૂર્તિઓ સ્થાપી હતી પરંતુ અત્યારે એ સ્થાપના વિદ્યમાન નથી. માત્ર લેખ સાથે પબાસણ આસનો મોજુદ છે.
મંદિરમાં મૂળ ગભારો ગૂઢમંડપ, રંગમંડપ અને ચોકીઓની વિભાગ રચના કરવામાં આવી છે. રંગમંડપમાંથી મૂળગભારામાં જવા માટે બે નાના દરવાજાઓ મૂકેલા છે. તે પછી જ મૂળ ગભારાનું પ્રવેશદ્વાર આવે છે મૂળગભારો ૧૮ ફીટ કે લાંબો અને ૨૩ ફીટ પહોળો છે. આખોયે ગભારો મકરાણાના આરસથી મઢેલો છે. મૂળગભારામાં મૂળનાયક તરીકે શ્રી અજિતનાથ ભગવાનની મૂર્તિ બિરાજમાન છે. આ મૂર્તિ ૧૫ થી છે હાથની ઉન્નત અને મનોહર છે. તેની બંને બાજુએ લાકડાની કોની માં નિસરણી મૂકેલી છે. તે પર ચડીને મસ્તકે પૂજા થઈ શકે છે. . . . આસપાસ પંચતીર્થીનું ભવ્ય પરિકર છે. મૂળનાયકની પલાઠી ઉપર. ટૂંકો લેખ છે પણ તેનો ઘણોખરો ભાગ અત્યારે ઘસાઈ ગયો છે. દિગ્વાલનું શિલ્ય