Jaina Mahavidyas in Osian

Author(s): Maruti Nandan Prasad Tiwari, Kamalgiri
Publisher: Z_Nirgrantha_1_022701.pdf and Nirgrantha_2_022702.pdf and Nirgrantha_3_022703.pdf

Page 13

82
Maruti Nandan....
Nirgrantha
53. Two figures are on the vedibandha of devakulikā Nos. 2 and 4, while the remaining ones are
on the doorways. 54. Sometimes snake is represented with human bust and canopy overhead. However, the figure
of the main temple (mukhamandapa) shows two snakes, both with hunan busts and their
lower portions resembling a snake with inter-woven coils. 55. The upper right hand is damaged. 56. Sometimes, sword is replaced either by the varada or a fruit. 57. श्यामानागास्नपत्रा वो वैरोट्याऽरं भयेऽवतु ।
शान्तोऽरातिर्ययाऽत्युन - वैरोऽट्यारम्भयेव तु । Caturviunsatika 18. 72. वैरोट्यां श्यामवर्णां अजगरवाहनां चतुर्भुजां खड्गोरगालंकृतदक्षिणकरां खेटकाहियुतवामकसं चेति ।
-Nirvānakalikā, p. 37. विहङ्गराजासनबद्धसंस्था पयोधरामा भुजगेन्द्रपत्नी । फणेन्द्रयुग्मासिसुखेटकाङ्का वैरोट्यदेवी दुरितानि हन्तु ।-Mantrādhirajakalpa 3. 15.
The Mantradhirājakalpa provides garuda (vihangarāja) as vāhana and snake canopy overhead. 58. Three figures are carved on the vedibandha of the devakulikā Nos. 1, 2 and 4, while the
remaining ones are on the doorways. 59. साऽच्छुप्ताऽव्याद् गौरी
ह वाजिना याति या नमस्यन्ती । द्वैषमसिकार्मुकजिता - ऽऽहवाजिनायात्तियानमस्यन्ती । -Catuurvimsatika 21. 84. अच्छुमा तडिद्वर्णा तुरगवाहनां चतुर्भुजां खड्गबाणयुतदक्षिणकरां खेटक्सहियुतवामकरां चेति ।-Nirvanakalika, p. 37. तुरङ्गवाहा सितनित्यकाया खड्गसिपत्रीशरखेटकाङ्का । या जातरूपप्रतिजातरूपा अच्छुसदेवी दुरितानि हन्तु !-Mantrādhirajakalpa 3. 16. सव्यपाणिधृत कार्मुक स्फरान्यस्फुर द्विशिखखड्गधारिणी।
विद्युदाभतनुरश्ववाहनाऽच्छुप्तिका भगवती ददातु शम् !--Acāradinakara, p. 162. 60. J. N. Banerjea, The Development of Hindu Iconography, Calcutta, 1956, p. 442. 61. Klaus Bruhn, The Jina Images., pp. 104, 107, 108. 62. हंसासनसमासीना वरदेन्द्रायुधान्विता ।
मानसी मानसी पीडां हन्तु जाम्बूनदच्छवि: HAcaradinakara, p. 162. 63. मानसीं धवलवर्णां हंसवाहनां चतुर्भुजां वरदवजालङ्कृतदक्षिणकर
अक्षवलयाशनियुक्तवामकरां चेति ।-Nirvānakalika, p. 37. 64, निजाङ्गलतयोज्ज्वला विशदबन्धु जीवामया
सिताङ्गविहगा हतानमदबन्धु जीवाऽभया । ज्वलज्ज्वलनहेतिका हरतु मानसीतापदं
शुभाति शयद्यान्यवृद्धनुपमानसीता पद्म ।-Caturvimsatika 14.56. 65. Five figures are on the vedibandha of the devakulika Nos. 1, 2, 3, and 4 (two figures), while
the remaining ones are on the doorways.