Jain Center Essex Fells NJ 1993 04 Ten Years Celebration

Author(s): Jain Center Essex Fells NJ
Publisher: USA Jain Center New Jersey

Page 80

ઉત્તમ યમનિયમનો બોધ કરી સાપ્તાહિક સભા રહ્યા અને આત્મિક ઉન્નતિ એ જ સર્વસ્વ છે એમ વયે તેમનો દેહવિલય થયો. આ દુષમકાળમાં ભરે છે. પુત્રો પણ શાસ્ત્રોનો બનતો પરિચય માની ર૪ વર્ષની વયથી આ બધા પ્રયોગો કરવાનું આવા મહાપુની જીવનલીલા આટલી નાની રાખે છે. વિદ્વાનોનું સન્માન, અતિથિનું સન્માન, બિલકુલ બંધ કરી દીધું. પોતાના શેષ જીવનને વયે સંકેલાઈ જાય ત્યારે આપણને સહેજે ખટકે. વિનય અને સામાન્ય સત્યતા, એક જ ભાવ એવા તેમણે આત્માર્થીઓ અને મુમુક્ષુઓના પણ જીવન લાંબુ હોય કે ટૂંકુ એ અગત્યનું નથી નિયમો બહુધા મારા અનુચરો પણ સેવે છે. એઓ આત્મકલ્યાણ અર્થે સમર્પિત કરી દીધું. પોતે જૈન હોતું. એ કેવું હોય છે એ મહત્વનું બની જાય છે. બધા એથી શાતા ભોગવી શકે છે. લક્ષ્મીની સાથે હોવા છતાં તેમનામાં સાંપ્રદાયિકતાનો ભાવ મારી નીતિ, ધર્મ, સદૃગણ, વિનય એણે નહોતો. “મોક્ષમાર્ગ ગમે તે જાતિમાં કે વેષમાં થોડાંક વર્ષો પહેલાં મારે ભારત જવાનું જનસમુદાયને બહુ સારી અસર કરી છે. આ શક્ય છે, મોક્ષમાં ઊંચનીચનો ભેદ નથી એવો થયેલું. ત્યારે એક મિત્રને મળવા ઘાટકોપર ગયો સઘળું આત્મપ્રશંસા માટે હું કહેતો નથી એ આપે તેમનો મત રહ્યો છે. વૈરાગ્યભાવ અને વીતરાગદશા હતો. રસ્તામાં શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર જ્ઞાનમંદિર આવે સ્મૃતિમાં રાખવું
તેમના જીવનમાં વણાયેલા હતા. આ વિશે છે. તેની એક દિવાલ ઉપર હું કોઈ ગચ્છમાં નથી;
ગાંધીજીએ લખ્યું છે. ખાતાં, બેસતાં, સૂતાં પણ આત્મામાં છું; એ ભૂલશો નહીં એવું સૂત્ર આમ આત્માર્થને સાધનાર માટે ગૃહસ્થાશ્રમ પ્રત્યેક ક્રિયા કરતાં તેમનામાં વૈરાગ્ય તો હોય જ. લખેલું હતું. તે વાંચી ખૂબ પ્રભાવિત થયેલો. સર્વધા બાધક છે એમ માનનાર માટે શ્રીમદ્દનું કોઇ વખત આ જગતમાં કોઈ પણ વૈભવ માટે મિત્રના ઘરે આ અંગે વાત થઈ ત્યારે તેમણે કહ્યું જીવન એક સ્પષ્ટ પડકારરૂપ છે. ગૃહસ્થાશ્રમવાસી તેમને મોહ થયો હોય એમ મેં જોયું નથી. તેમની કે મહાત્મા ગાંધીજીએ કવિ રાયચંદભાઇના સાધકો સાવધાન રહી અને પ્રમાણિક પણે રહેણીકરણી હું આદરપૂર્વક પણ ઝીણવટથી નામથી જેમનો ખૂબ ઉલ્લેખ કર્યો છે તે આ જ ધર્મમાર્ગની આરાધના કરે તો તેઓ નિ:શંકપણે તપાસતો. ભોજનમાં જે મળે તેથી સંતુષ્ટ રહેતા. શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર. અગાઉ સત્યના પ્રયોગો આત્મકલ્યાણ સાધી શકે છે એ એમના જીવનનો પહેરવેશ સાદો, ચાલ ધીમી અને જેનાર પણ વાંચતી વખતે રાયચંદભાઈ વિશે વધારે જાણવાનું સંદેશ છે. તેમના લગ્ન વીસ વરસની વયે થયા સમજી શકે કે ચાલતાં પણ પોતે વિચારગ્રસ્ત છે. કુતુહલ મને થયું હતું પણ એવો કોઈ મોકો મળ્યો હતા અને તેમને બે પુત્ર અને બે પુત્રી મળી ચાર આંખમાં ચમત્કાર અને એકાગ્રતા હતી. કંઠમાં નહીં અને વાત વિસારે પડી ગઈ. પછી તો ન્ય સંતાન હતા.
એટલું બધું માધુર્ય હતું કે તેમને સાંભળતાં જર્સીમાં રહેતા ભાઇશ્રી શાંતિભાઈ કોઠારીના
માણસ થાકે નહીં ચહેરો હસમુખો અને પ્રફુલ્લિત પરિચયમાં આવતા જણાયું કે તેઓ શ્રીમદ્ અવધાન-શક્તિ એ શ્રીમદના જીવનની હતો. તેની ઉપર અંતરાનંદની છાયા હતી. ભાષા રાજચંદ્રના ભાવુક અનુયાયી અને અભ્યાસી છે. એક બીજી અદભૂત શક્તિ છે. અવધાન એટલે એટલી પરિપૂર્ણ હતી કે તેમને પોતાના વિચારો એક વાર તેમની સમક્ષ પ્રસ્તાવ મૂક્યો કે અમારે આમ તો એકાગ્રતા એવો અર્થ થાય છે પણ બતાવતાં કોઇ દિવસ શબ્દ ગોતવો પડ્યો છે એમ ગામ બેત્રણ દિવસ આવો. આપણે શ્રીમદ્દના એમની આ શક્તિના સંદર્ભમાં એવો અર્થ કરી મને યાદ નથી. આ વર્ણન સંયમી વિશે જ સંભવે. જીવન ઉપર સત્સંગ કરીએ. આમ ૧૯૮૦ના શકાય કે કોઈ પણ ભૂલ કર્યા વિના એક સાથે બાહ્યાડંબરથી મનુષ્ય વીતરાગી નથી થઈ શકતો. Thanksgivingweek-endમાં એ યોગ આવ્યો અનેક કાર્યો કરવા અને યાદ રાખવાં. તેમનામાં વીતરાગતા એ આત્માની પ્રસાદી છે. અનેક અને ત્રણ દિવસ સુધી તેમણે ખૂબ ભાવથી રહેલી આ શક્તિના અનેક પ્રયોગોની સફળતાથી જન્મના પ્રયત્ન ને મળી શકે એમ હરકોઈ માણસ શ્રીમદ્જી વિશે વાતો કરી. એ વાતને પણ આજે પ્રભાવિત થઈ શતાવધાનનો એક પ્રયોગ તેમની અનુભવી શકે છે. રાગોને કહાડવાનો પ્રયત્ન દાયકા ઉપર સમય વીતી ગયો છે. પણ એ ત્રણ ૧૯ વરસની વયે તા. ૨૨ જાન્યુઆરી, ૧૮૮૭ના કરનાર જાણે છે કે રાગદ્વેષ રહિત થવું કેટલું કઠિન દિવસમાં શ્રીમદ્જીના જીવન, કવન અને સંદેશની દિને મુંબઈમાં જાહેરસભામાં થયો હતો. આ છે. એ રાગરહિત દશા કવિને સ્વાભાવિક હતી જે છાપ ચિત્ત પર અંકિત થઈ છે તે કદીય ભૂંસાઈ પ્રયોગથી પ્રભાવિત થઇ તે સમયના મુંબઈની એમ મારી ઉપર છાપ પડી હતી."
એમ નથી. અંગત જીવન એથી વધુ વૈભવશાળી હાઈકોર્ટના મુખ્ય ન્યાયાધીશ સર ચાર્લ્સ સાર્જન્ટ
બન્યું છે. આપણા સમયમાં થઈ ગયેલા આવા તરફથી તેમને યુરોપના દેશોમાં આવવા આમંત્રણ
એક પરમ પુરષના જીવન-સંદેશને જાણવાનો મળ્યું હતું પણ તેમણે તેનો અસ્વીકાર કર્યો હતો.
લહાવો મળ્યો એ પણ એક સૌભાગ્યની વાત છે. અત્રે યાદ રહે કે શ્રીમદ્જી આત્મદર્શનની
તેમની જન્મશતાબ્દીઓ તો આવશે અને જશે, તાલાવેલીવાળા એક અધ્યાત્મવીર હતા. તેમનામાં
પણ તેમના જીવનસંદેશને જેઓ પોતાના અંગત રહેલી આ અદ્ભુત શક્તિઓ તેમને કીર્તિદેવીના -
જીવનમાં આચરણ દ્વારા ઉતારશે તેમનું તો શિખરે બેસાડવા માટે સમર્થ હતી. અઢળક
અવશ્ય કલ્યાણ થશે એમાં કોઈ શંકા નથી. આવા સંપત્તિ અને વિપૂલ પ્રમાણમાં લોકસંપર્કમાં રહી
પરમ સંતપુરુષને કોટિ કોટિ પ્રણામ! શકાય એવો વિશાળ ચાહકવર્ગ ઊભો થઈ શકે વિક્રમ સંવત ૧૯૫૭ના ચૈત્ર વદ પને એમ હતું. છતાં તેઓ આ બધા મોહમાંથી મુક્ત મગળવારે બપોરે બે વાગ માત્ર ૩૪ વર્ષના અલ્પ કોલેજવિલ, પેન્સિલવેનીયા. -કિશોર દેસાઈ