________________
૭૦૬
બત્રીશીના સથવારે-કલ્યાણની પગથારે “પણ બા, પહેલાં તો વ્યાખ્યાનમાં તું પરાણે મોકલતી ને ખાસ કહેતી કે વ્યાખ્યાન સાંભળીએ તો ધર્મનું જાણવા મળે, જીવન સુધરે... ને હવે ના પાડે છે ?” “હા, વ્યાખ્યાન સાંભળવાનાં, પણ બીજા મહારાજનાં; એ ભાનુવિજયનાં નહીં.” “પણ એમના વ્યાખ્યાનમાં તો સૌથી વધુ રસ પડે છે. શબ્દો હૃદયસોંસરવા ઊતરી જાય છે. સતત વૈરાગ્ય નીતરે છે, એમ થઈ જાય છે કે સંસાર કેટલો ભયંકર છે. નથી રહેવું સંસારમાં.” “હું, એટલે જ તારે નથી જવાનું. જે જાય છે તેને દીક્ષાની ભાવના થઈ જાય છે. ત્યાં ગયો છે તો ખેર નથી તારી.” સંવત ૨૦૦૭-૨૦૦૮ માં મા-દીકરાના આવા મીઠા ઝઘડા અનેક ઘરમાં ચાલુ થઈ ગયા હતા. One can become Jack of all things, one can become master of one thing, but none can become master of all things. 2011 અંગ્રેજી કહેવતને ગુરુદેવે ગલત ઠેરવી હતી. એક-એક યોગમાં ટોચે પહોંચ્યા હતા. પ્રકર્ષપ્રાપ્ત પ્રજ્ઞા, પ્રકર્ષપ્રાપ્ત સિદ્ધિઓ અને પ્રકર્ષપ્રાપ્ત પરિણતિ એ પૂજ્ય ગુરુદેવશ્રીની આગવી વિશેષતા હતી. વિ.સં. ૧૯૯૫નું ચાતુર્માસ પૂનામાં હતું. દિવાળીની રજાઓમાં એક માસ માટે બનારસથી પંડિતવર્ય શ્રી બદ્રિનાથજી શુક્લ ન્યાયગ્રંથોનું અધ્યાપન કરાવવા આવ્યા હતા. “આત્મતત્ત્વવિવેક' જેવા જટિલ ગ્રંથોનું અધ્યયન ચાલુ થયું. “પંડિતજીનો યોગ માત્ર મહિના માટે મળ્યો છે, જો ભોજનમાં વ્યતીત થતો સમય થોડો બચાવી લેવાય તો વધુ લાભ લઈ શકાય.' આ વિચારણાથી છઠ્ઠને પારણે છઠ્ઠ લગાતાર કરીને પંડિતજીના યોગનો પૂરેપૂરો લાભ લઈ લીધો. તે જ રીતે વિ.સં. ૧૯૯૯ માં પણ અધ્યયન માટે વધુ સમય મળે તે આશયથી લીમહિનો લગાતાર છઠ્ઠને પારણે છઠ્ઠ કર્યા હતા. કેવી વિરલ જ્ઞાનભૂખ ! પૂજય ગુરુદેવશ્રી, આત્મારામજી મહારાજની જેમ સાંપ્રદાયિક પક્કડ; વૈચારિક વ્યામોહ અને સંકુચિત દૃષ્ટિથી દૂર રહેતા હતા. આ તેઓશ્રીના બહુમૂલ્ય જીવનનું મહત્ત્વનું પાસું હતું. આથી જ તેઓશ્રી એક શાસ્ત્રવચનનું