________________
આપ્તવાણી-૩
આપ્તવાણી-૩
આવતું જાય. પ્રવર્તનમાં આવે, ત્યારે કેવળ આત્મપ્રવર્તન એનું નામ ‘કેવળજ્ઞાન'. દર્શન, જ્ઞાન સિવાય અન્ય કોઈ પ્રવર્તન નહીં એને ‘કેવળજ્ઞાન” કહેવાય.
પ્રત્યક્ષ વિતા બંધત ત તૂટે !
જુદાં જ હોય. જુદાં હતાં, જુદાં છે અને જુદાં રહેશે. છ માસ સુધી સતત માંહ્યલા ભગવાનને ઉદ્દેશીને કહે કે “હે ભગવાન ! જ્ઞાન તમારું અને ક્રિયા મારી’ તો ય તે ભગવાન ભેગા થાય એવાં છે.
ઈન્દ્રિય જ્ઞાનને આધીન જોવું-જાણવું એ રાગદ્વેષવાળું છે. અતિન્દ્રિય જ્ઞાનને આધીન જાણવા-જોવાનો અધિકાર છે, તે વગર જાણવા-જોવાનો અધિકાર નથી. ઘણાં બોલે છે ને કે, “અમે જ્ઞાતાદ્રષ્ટા રહીએ છીએ.’ પણ શાનો જ્ઞાતાદ્રષ્ટા ? તું હજી ચંદુલાલ છે ને ? આત્મા થયા પછી, આત્માનું લક્ષ બેઠાં પછી જ્ઞાતાદ્રષ્ટાપદ શરૂ થાય.
મુક્તિ, મુક્તપણાતું જ્ઞાત થયે ! પ્રશ્નકર્તા : મુક્તિ કોને કહેવાય ? દાદાશ્રી : અત્યારે તમને કંઈક બંધાયેલા છો એવું નથી લાગતું? પ્રશ્નકર્તા : લાગે છે.
દાદાશ્રી : પહેલું બંધનમાં છું એવું જ્ઞાન થવું જોઈએ. બંધન છે માટે મુક્તિપણાનું જ્ઞાન થવું જોઈએ. ‘હું મુક્ત છું’ એવું જ્ઞાન થાય તો મુક્તિ થાય!
આત્માનું સ્વરૂપ, ‘જ્ઞાત' જ !
પ્રશ્નકર્તા : જ્ઞાન શું છે ? દાદાશ્રી : જ્ઞાન પોતે જ આત્મા છે. પ્રશ્નકર્તા : તો આ શાસ્ત્રોનું જ્ઞાન છે એ શું છે ?
દાદાશ્રી : એ શ્રુતજ્ઞાન કહેવાય કે ઋતિજ્ઞાન કહેવાય. એ આત્મજ્ઞાન ન હોય. પુસ્તકમાં ઉતરે એટલે એ જડ થઈ ગયું..
પ્રશ્નકર્તા : શાસ્ત્રોમાં ભગવાનની વાણી હોય તો પણ એ જડ કહેવાય?
દાદાશ્રી : ભગવાનની વાણી ય પુસ્તકમાં ઉતરે ત્યારે જડ કહેવાય. સાંભળે ત્યારે એ ચેતન કહેવાય. પણ તે દરઅસલ ચેતન ના કહેવાય. ચેતનપર્યાયને ઘસાઈને એ વાણી નીકળતી હોવાથી એ ચેતન જેવું ફળ આપે. એટલે એને પ્રત્યક્ષ વાણી, પ્રગટ વાણી કહી. બાકી આ શાસ્ત્રોમાં ઉતર્યું તે જડ થઈ ગયું, એ ચેતનને જગાડે નહીં.
પ્રશ્નકર્તા: આ તો કેટલાય કાળથી શાસ્ત્રોના આધારે જ ચાલ્યું આવે છે.
દાદાશ્રી : એ તો એમ જ ચાલે. ‘જ્ઞાની” હોય, અજવાળું હોય ત્યાં સુધી તમારો દીવો થશે, નહીં તો આ ક્રિયાકાંડ તો ચાલ્યા કરે.
પ્રશ્નકર્તા : મંત્રજાપથી મોક્ષ મળે કે જ્ઞાનમાર્ગથી મોક્ષ મળે ?
દાદાશ્રી : મંત્રજાપ તમને સંસારમાં શાંતિ આપે. મનને શાંત કરે એ મંત્ર, એનાથી ભૌતિક સુખો મળે. અને મોક્ષ તો જ્ઞાનમાર્ગ વગર નથી. અજ્ઞાનથી બંધન છે અને જ્ઞાનથી મુક્તિ છે. આ જગતમાં જે જ્ઞાન ચાલે છે તે ઈન્દ્રિયજ્ઞાન છે. એ ભ્રાંતિ છે, અતિન્દ્રિય જ્ઞાન એ જ દરઅસલ જ્ઞાન
પ્રશ્નકર્તા : જ્ઞાનનું સ્વરૂપ શું ?
દાદાશ્રી : જ્ઞાનનું સ્વરૂપ આત્મા છે ને આત્માનું સ્વરૂપ જ જ્ઞાન છે. જ્ઞાન એ જ આત્મા છે. ‘હું ચંદુલાલ છું’ એ તમને શ્રદ્ધા છે, એ “રોંગ બિલીફ’ છે. અને એ શ્રદ્ધાથી જ આ ભવોભવનાં ભટકામણ ચાલુ થઈ ગયાં છે. એ ‘રોંગ બિલીફ’ જ્યારે ‘જ્ઞાની પુરુષ’ ‘ફ્રેકચર’ કરી આપે ત્યારે ‘રાઈટ બિલીફ’ થાય, ત્યારે “એને’ જ્ઞાનનું સ્વરૂપ સમજાય. જ્ઞાનનું સ્વરૂપ સમજ્યા પછી એકદમ પ્રવર્તનમાં ના આવે. સમજ્યા પછી ધીમે ધીમે સત્સંગથી જ્ઞાન-દર્શન વધતું જાય અને ત્યાર પછી પ્રવર્તનમાં
