________________
૨૧૮
વીરશાસન. I have the honour to state that it is a good sample of genuine Saffron free from alcohol or any, animal matter.
I have honor to be,
SIR, Your most obedient servant, Sd/ Major B. Higham I. M.'s. Chemical Analyser to Government.
શ્રીયુત ગાંધીજીએ દેશોદ્ધાર માટે સ્વાર્થયાગ કરી, અનેક કષ્ટપરંપરાને વહેરી લઈ, આજે લાખો કરોડોની પ્રશંસા આકષી લીધી છે. અમે પણ ગાંધીજીના કાર્યો પૈકી કેટલાકની પ્રશંસા કર્યા સિવાય રહી શક્તા નથી; પરંતુ તેટલા માત્રથી જ મોહબ્ધ બની ગાંધીજીને પરમપવિત્ર પ્રભુ મહાવીરની તુલનામાં મુકવાનું ગાંડપણ તે અમે કદી પણ દા. ખવી શકીએ નહિ. જેને જે ઉપમા ઘટતી હોય તેજ અપાય. અઘટિત ઉપમા આપવામાં તે અમે તેઓની આડકતરી રીતે નિન્દાજ થતી હોય તેમ સમજીએ છીએ. અલબત્ત ગાંધીજી અત્યારે એક અસાધારણ માનસીક શક્તિ ધરાવનાર મનુષ્ય છે. અહિંસાના માગે સ્વરાજ્ય પ્રાપ્તિની લડત માટે સમગ્ર દેશનેતામાં તેઓશ્રી અગ્રગણ્યની કોટીમાં આવ્યા છે અને તેથી જેમ ન્યાયમાં શ્રી રામ, પરદુઃખભંજનમાં શ્રી વિક્રમ, સત્યવાદીમાં હરિશ્ચંદ્ર અને દાતારમાં જેમ કર્ણનાં નામે પ્રાતઃસ્મરણય થઈ પડ્યાં છે, તેવી જ રીતે શ્રીયુત ગાંધીજીનું નામ ઈતિહાસના પાનામાં સુવર્ણાક્ષરે કેતરાઈ રહે તો નવાઈ નહિ.
. આટલું છતાં અમે બેધડક કહીએ છીએ કે પ્રભુ મહાવીરના અને ગાંધીજીના જીવનમાં મેરૂ અને સરસવ જેટલું અંતર રહેલું છે. અસંખ્ય દેવો જેમને પડતે બોલ ઝીલી લેત્રાને તત્પર હતા, એવા આત્મિકેન્નતિની રચે પહોંચેલા પ્રભુ મહાવીર ત્રિભુવનને ડોલાવે તેવું સામર્થ્ય ધરાવતા છતાં, શત્રુઓના ત્રાસ (ઉપસર્ગો )ને સમભાવે સહન કરનાર હતા પ્રભુ મહાવીરે શત્રુમિત્રને સમદષ્ટિથી જોઈ, અનેક આપત્તિને સહન કરીને પણ સીધી કે આડકતરી રીતે કોઈ પણ જીવની લાગણી દુભાવી નથી, તે બુરું કરવાની તે વાત જ શી ? શ્રીયુત ગાંધીજીમાં તેવા પ્રકારની શક્તિ અમારી દષ્ટિએ તે દેખવામાં આવતી જ નથી. કયાં દેવાધિદેવ પ્રભુ મહાવીર અને ક્યાં શ્રીયુત ગાંધીજી
પ્રભુ મહાવીરનું આદર્શ જીવન યથાર્થ જાણે અને સમજે તે ચાહે જૈન હોય કે જૈનેતર હોય, તેઓની દષ્ટિમાં પ્રભુ મહાવીરની તુલનામાં આવે તેવી એક પણ વ્યક્તિ ત્રિભુવનમાંય અત્યારે તે નજરે ન આવે.
શ્રીયુત ગાંધીજીના કેટલાક અંધભક્તો, ખુદ જેને ભલે મહાવીર અને ગાંધીજીમાં કાંઈ પણ ફરક ન દેખે, એટલે તેમને પ્રભુ મહાવીરની તુલનામાં મુકે, યા તો ખુદ પ્રભુ મહાવીર તરીકે પણ ગણે તથા કેઇને શ્રી ગૌતમસ્વામીજી અને શ્રી સુધર્માસ્વામીજીની ઉપમા આપે તેની અમને લેશ પણ પરવા નથી, પરંતુ એટલું તો કહી શકાય કે, કોઈ પણ સમજુ અને પ્રભુ મહાવીરને યથાર્થ પણે ઓળખનાર, તેવા વિચારને મુખેતાભર્યા બખાળાજ ગણ્ય શિવાય હેશે નહિ. . .