Page Text
________________
તુટે છે. પરિણામે લોહીમાંથી સાકર ઘટી શકતી નથી. અને મૂત્રારા મને, ચાલુ થાય છે. મૂત્ર પિડ અને મૂત્રમાગ ની શક્તિ ઘટવાથી, નિળ બનવાથી બીજા દરદો ઉત્પન્ન થાય છે. દાહ કર.
નારા દરદો, હૃદયના દરદે, લેહી ભ્રમણના દરો, ગડગુ ભડ, કળતર, ખંજવાળ, વજનમાં ધઢાડા, વા, અનિંદ્રા, ઝાંખપ લાહી, વિકાર, શારીરિક થાક યાને સાર્વત્રિક નબળાઈ થાય છે.
(૧) અન્નનું અપાયન, અરૂચિ, શૂદી, નિદ્રા, ઉધરસ, સળેખમ. એ કજન્ય પ્રમેહના ઉપદ્રવે છે.
(ર) મૂત્રાશય અને નળીમાં સાયા ભેાંકાવા જેવી પીડા, વૃષણુતુ પાકવુ, ફાટવું, જ્વર, દાહ, તૃષ્ણા, ખાટા ઓડકાર, મૂર્ચ્છર્યાં, પાતળા ઝાડા, તે પિત્તજન્ય પ્રમેહના ઉપદ્રવેા છે.
(૩) ઉદાવત', ક ંપ, હુંય જડાવુ, બધા રસેાની પૃચ્છા, શૂળ, નિદ્રા નાશ, શેષ, કાસ અને શ્વાસ એ વાયુજન્ય પ્રમેહના ઉપદ્રવે છે. કફના દસ પ્રમેહનાં લક્ષણુ અને નામ (૧) ઉક પ્રમેહ, મૂત્ર ઠંડુ પાણી જેવુ', ગંધ રહિત, શ્વેત, જાડું અને ચીકણુ ઉતરે.
(ર) ક્ષુ પ્રમેહ, મૂત્ર શેલડીના રસ જેવુ મીઠું તથા ઝાઝું ઉતરે.
(૩) સાંદ્ર પ્રમેહ. મૂત્ર રાત વાસી જાડુ થઇ જાય.
રહેવાથી
(૪) સુરા પ્રમેહ, મૂત્ર દારૂ જેવી વાસ વાળું. રાત વાસી રાખતાં ઉપરથી સાફ અને નીચે મેલુ જણાય.
(૫) પિષ્ટ પ્રમેહ. મૂત્ર લેાટ મેળવેલા પાણી જેવું, ધેળું અને કરે, ઝાઝા પ્રમાણથી ઉતરે. (૬) શુક્ર પ્રમેહ, મૂત્ર વી .મિશ્રિત ઉતરે.
જેવું, કે લેટ રૂંવાડા ઉભા
જેવુ કે વીય
(૭) સિકતા પ્રમેહ, ઝીણી રેત જેવી, તથા એક એકના મેળાપથી રહિત, કફની કણીએ મૂત્રમાં
ઉતરે.
(૮) શિત પ્રમેહ, કેટલીકવાર મીઠું', કેટલીકવાર શિતળ, વારંવાર સૂત્ર ઉતરે.
કલ્યાણ : ફેબ્રુઆરી, ૧૯૬૪ : ૭૫
(૯) શનૈઃ પ્રમેહ, મૂત્ર ધીમે ધીમે ઘણું થાડું
ઉતરે.
(૧૦) લાલા પ્રમેહ. મૂત્ર લાળના જેવા તાંતણાં વાળુ ચીકણુ ઉતરે. પિત્તના છ પ્રમેહનાં નામ અને લક્ષણ.
(૧) ક્ષાર પ્રમેહ, મૂત્ર ખારા પાણીના જેવા ગધ, વણુ, રસ અને સ્પવાળુ ઉતરે. ગળાના રંગ જેવુ લીલા
(૨) નીલ પ્રમેહ. વસ્તુ મૂત્ર ઉતરે.
(૩) શ્યામ પ્રમેહ, કાજળ જેવા કાળા રંગવાળુ મૂત્ર ઉતરે.
(૪) હારિક પ્રમેહ, હળદરના જેવા પીળા રંગ વાળું, બળતરા સહિત તીખું મૂત્ર ઉતરે.
(૫) માંજીષ્ટ પ્રમેહ. કાચા પદાર્થાંના ગંધ જેવું. દુર્ગન્ધ યુક્ત. મજીઠના ઉકાળા જેવુ સૂત્ર ઉતરે.
(૬) રક્ત પ્રમેહ, મૂત્ર ઉનું, ખારવાળુ, વિશેષ રાતુ àાહિ જેવુ ઉતરે.
આંબા હળદર
શેઠ પ્રભુદાસ કચરાભાઇને હુમણાં જ મહિના પહેલાં એકદમ વાત કાપે કાન અને આસપાસના પ્રદેશમાં સોજો ફેલાણા. બીજા દિવસે કપાળે, પાસે, અને નાકે સોજો વધ્યા. મુઝવણ જેવું થઇ પડયું.
આંબા હળદર નવટાંક લાવી, વસ્ત્રગાળ કરી, પાણીમાં ખદખદાવી સોજા ઉપર લેપ કર્યાં. ખાર કલાકે ફરીથી લેપ કર્યાં. ચોવીશ કલાકે સોજાનુ જોર તુટી ગયુ. ત્ર દિવસના આ સાદા પ્રયાગે ચાર પૈસાના ઔષધે અકસીર કામ કર્યુ, સો તદ્દન જતા રહ્યો.
|
માયુના ચાર પ્રમેહના નામ અને લક્ષણુ
(૧) હરિત પ્રમેહ. જેમ હાથીના મુખ ઉપરથી મેદના રસ હંમેશા ઝરે છે, તે પ્રમાણે વેગ રહિત, ચિક્રાસથી ભરેલું મૂત્ર લિંગ માગે ઝર્યાં જ કરે.
(ર) વસા પ્રમેહ. ચરખી, માંસ, મજ્જા, ચામ
| SR No. | 539242 |
| Book Title | Kalyan 1964 02 Ank 12 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kirchand J Sheth |
| Publisher | Kalyan Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1964 |
| Total Pages | 58 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Magazine, India_Kalyan, & India |
| File Size | 9 MB |