________________
૭૪ : વધુ પડતી ખાંડ નુકસાનકારક છે !
શાળામાં (૧) પિત્ત રસ પેદા થાય છે (૨) પાચન છે. પાણીનો વધારે પસાબ દ્વારા બહાર પડે છે. તંત્રને પૂરેપૂરી મદદ કરે છે. (૩) રસમ થી લેહીને જેમાં પિષક દ્રવ્યો બહાર નીકળી જવાથી શરીર લાલ બનાવે છે. (૪) ઝેરનો નાશ કરવા તતપર ઘસાતું જાય છે. સામાન્ય રીતે ચોવીસ કલાકમાં રહે છે. (૫) તૃષાનું સંચાલન કરે છે. (૬) કુદરતી ત્રણ શેર પેસાબ છુટે છે. પણ ખાનપાન તથા શર્કરાનું સંગ્રહસ્થાન છે, કે જે શારીરિક શ્રમ ઋતુના ફેરફાર, અને વય પરત્વે તેમાં વધઘટ દ્રારા ઓછી થતી ગરમીને સંગ્રહ કરેલી શર્કરા થાય છે. કુદરતી પાકેલા અન્ન, ફળે, ભાજી, દૂધ દ્વારા ગરમી આપે છે. અને આમ મધુરતા દ્વારા ઈત્યાદિ પદાર્થોમાં રહેલી સાકરનું સારી રીતે શરીરને સ્વસ્થ, કૃતિમય રાખે છે.
પાચન થઈ લોહીમાં યુસાઈ જાય છે. પણ ખાંડનું પણ યંત્રમાં તૈયાર થયેલ ખાંડનો વપરાશ ચાહ પ્રમાણ વધી જાય છે, ત્યારે કુપિત થયેલો વાયુ દ્વારા, પકવાન દ્વારા, એટલો બધે વ્યાપક બની અને કફ મેદ આદિ ધાતુઓને, બસ્તિ-મૂત્ર પ્રદેરહ્યો છે કે, શરીરના દરેક અવય ધણી તાણ થમાં લાવી તેને ક્ષય કરી અનેક પ્રકારના ભોગવતાં થઈ પડ્યાં છે. એટલું જ નહિ પણ પ્રમેહના દરદો ઉત્પન્ન કરે છે. તેમ વાગભટ્ટ કહે છે. ખાંડના પકવાન સાથે ખાધેલા બીજા ખાનપાન
જે પેસાબ મધ ખાંડ જેવો ગળ્યો હોય તે પણ પચવામાં ભારે થઈ જાય છે. પરિણામે મધુમેહ કહેવાય છે. વાત, પિત્ત અને કફથી થતાં યુકતની કાર્યવાહિ મંદ પડે છે.
મેહાના પ્રકાર ભિન્ન ભિન્ન છે. શુક્રાદિ ધાતુઓને ધનિક કરતાં ગરીબને, વિદ્વાન કરતાં સામાન્ય
નાશ થવાથી શરીરમાં જુદા જુદા પ્રકારે પ્રગટ માનવીને, વેપારી કરતાં ખેડૂતને, શહેરી કરતાં
છે. અને કુપિત થએલાં દેષો મેદ-માંસાદિક ગામડિયાને, નીરોગી રહેવું સહેલું છે. કોઈ ધન
| તને બસ્તી પ્રદેશમાં ખેંચી લાવે છે. લોહિ મેળવવા ધસમસી રહ્યું છે. કોઈ કુદરતની ગોદ ફd ફg મૂત્ર પિંડમાં આવે છે, ત્યારે તેમાંથી છેડી યાંત્રિક ઘમસાણમાં ધમધમી રહ્યું છે. શ્રમ
પ્રમેહના દરદમાં જીવી વર્ગ ખેડૂત, મજુર, રબારી, ભરવાડ જેવા
એક શેર દૂધ અને એક શેર પાણી ભેગાં કુદરતના લાડિલા પણ અવળા માગે આથડી રહ્યા
કરી તેમાં ઈલાયચી છ આની ભાર, જીરૂ છ છે ખાંડના મિષ્ટાન્ન અને એકથી અનેક વાર ચાહ
આની ભાર, સુરોખાર છ આની ભાર ખાંડી દ્વારા ખાંડના ઝેરને ગટગટાવા માંડ્યા છે. પરિ
મીલાવવું. આ બધું નરણે કોઠે ત્રણ હપતે પી @ામે તનથી, મનથી અને ધનથી, શારીરિક આર.
જવું. પછી પિસાબને રોકાય ત્યાં સુધી શેકો. ગ્યની પાયમાલી સર્જાઈ રહી છે.
જ્યારે ઘણી જ ખણું થાય ત્યારે પેસાબ કરવો. સાકરથી (ખાંડ) શરીરને ભારે નુકશાન થાય |
આ સાદ પ્રયોગ કોઈ પણ પ્રકારના પ્રમેહની દવા ' છે. સાકર ખાંડમાં કોઈ પણ પ્રકારનું જીવન તત્વ
શરૂ કરતાં પહેલા કરવાથી ઘણો જ ફાયદો થાય છે. નથી. ખનીજ ક્ષાર પણ નથી. એટલે વિષ સમાન
ઠાકોર ભગવાનસીંગ માધવસીંગને અતિ ભયંકર છે. ખાંડનાં પકવાન બે પાંચ દિવસ પ્રસંગે પાત
પ્રમેહનું દરદ આનાથી કાબુમાં આવી ગયું પછી લાગેટ ખાવાથી શરીરમાં અનેક પ્રકારની વિકૃતિઓ |
પ્રમેહના ઔષધે આપ્યા દરદ તદ્દન મટી ગયું. જન્મે છે. આ અનુભવેલી સર્વને લાગુ પડતી નક્કર હકીકત છે.
સેન્દ્રિય ખનીજ, ખટાશ, ખારાશ વગેરે પદાર્થો * સાકર ખાંડને વધારાને જો લોહીમાં ફરતો ચુસી લે છે. પણ ઘટ્ટ લોહિમાં વધી પડેલું સાકરનું થાય છે, જેથી લોહી ઘટ્ટ બને છે. ઘટ્ટતા ઘટા- પ્રમાણ ખેંચવાનું કામ મૂત્રપિંડને સ્વશક્તિ ઉપહવા તુષા લાગે છે. જેથી પાણી વધારે પીવાય રાંતનું થઈ પડે છે. આથી મુત્રપિંડની શક્તિ