________________
શિક્ષણનો સાચો આદર્શ
પ્રવચનકાર : પૂ પા આચાર્યદેવ શ્રીમદ્ વિજય રામચંદ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજ
અવતરણકાર : શ્રી કપૂરચંદભાઈ રણછોડદાસ વારૈયા પાલીતાણું પુ. પાદ આચાયડદેવશ્રીએ સિદ્ધક્ષેત્રની પુણ્ય ભૂમિપર તા, ૨૨-૩-૬રના દિવસે પાલીતાણા એજ્યુકેશન સોસાયટીના કાર્યકર્તાઓની વિનંતિથી આર્યસંસ્કૃતિ તથા શિક્ષણ પર મનનીય અને ચિંતનસભર એક જાહેર પ્રવચન કન્યાહાઇસ્કુલ સભાગૃહમાં આપ્યું હતું. જે મનનીય પ્રવચનને હરેશ ભાઈ-બહેનોએ લાભ લીધો હતો. પૂ. પાદ આચાર્ય દેવશ્રીનાં એ જાહેર પ્રવચનનું સારભૂત અવતરણ પંડિત શ્રી કપૂરચ દભાઈ વારૈયા (મેનેજર શ્રી જૈન શ્રેયસ્કર મંડળ-પાલીતાણા શાખા)એ કર્યું હતું. “કલ્યાણું” પ્રત્યેની આત્મીયતાથી પ્રેરાઈને તેઓએ અમારા પર એ
અવતરણ મોકલાવ્યું છે. જે અમે અહિં “ કલ્યાણના વિશાળ વાચક વર્ગ માટે પ્રસિદ્ધ કરીએ છીએ !
આપણું આર્યાવર્ત કે જેને અનંતઇલન યો મત. માટે શું કરવું જરૂરી છે ? એ આજના પ્રોફેસરને
કે પ્રીન્સીપાલને પૂછીએ તે તે શું કહે? એ અમારે જ્ઞાનીયોએ પુણ્યભૂમિ તરીકે ઓળખાવેલ છે. અમાને
જાણવું છે, પણ તેમની પાસે એને જવાબ નથી, પરમાત્મા થવાનું જે સામર્થ, એનું ઉદ્દગમસ્થાન
ભૂતકાળમાં અમારે ત્યાં સાધુ બનતા તેમને આર્યભૂમિ છે. એ આર્યભૂમિમાં આર્યસંસ્કૃતિનું
ગ્રસ્થાશ્રમનું કામ ન હતું. પણ તેવી શક્તિ ન હોય ચિંતન કરનારા આ વિષમ કાળમાં જાગતા રહે એ 1
તેને વિજાતીયનો સંગ કરવો પડતો. પણ તે આનંદનો વિષય છે. અન્યથા વર્તમાનમાં તે એવી
વખતે તેનું કુળ, જાત વગેરે જેવાતું. અત્યારે એ સ્થિતિ સર્જાઇ રહી છે, કે–આર્ય સંસ્કૃતિ જેવી કોઈ
જોવાતું નથી. અત્યારે તે કઈ ડીગ્રી છે? એ જોવાય. ચીજ જ ન હોય એવું વાતાવરણ સર્જાઈ રહ્યું છે.
છે. અને તેથી છોકરાઓ મા-બાપના સ્ટતા જાય આપણી વાત શિક્ષણ અંગેની છે. શિક્ષણ કેવળ છે. આ અંગે અમારી પાસે મા-બાપની ફરીયાદો આલોકના જીવિત માટે સીમિત ન હોય. કારણ કે આવે છે. કરીયાદ આવતા અમે મા-બાપને પૂછીયે આ લક આપણું સૌ માટે પરિમીત છે. આત્મા
છીએ કે, દીકરાઓને તો ઠીક પણ દીકરીઓને ડીગ્રી અનંતકાળ સુધી રહેવાનો છે. વર્તામાનમાં આપણું
અપાવવાને મોહ શા માટે ? મા-બાપ કહે છે, કેજીવન આપણે રહીયે ત્યાં સુધીનું છે. આ જીવન સામો પક્ષ ડીગ્રી માટે પહેલા પૂછે છે. પણ ખરી ભાવિકાળ સુધારવા માટે છે. શિક્ષણના મૂળમાં એ વસ્તુ રીતે તો દીકરીઓને ડીગ્રી કોઈ કામની નથી, પડેલી છે.
આજે તે અમારો શિક્ષિત પણ બેકારીની બૂમ બાળાઓને એક મોટા ભયમાંથી ઉગારી લેવાનું મારે છે. સારો ભણેલે પણ સત્તા માટે દેડતો ફરે આ કાર્ય આ સંસ્થાએ કર્યું. સહશિક્ષણ એ સદા છે. તમારા બધાની શું ઈચ્છા છે ? તમારા હૈયાના ચારના મૂળમાં આગ ચાંપનાર છે. જેમ આ એક ઉંડાણમાં શું બેઠું છે ? મહાઅનર્થમાંથી બચાવવાનું તમારા ધ્યાનમાં આવ્યું તમને એમ થાય છે? કે, આ શિક્ષણ દ્વારા તેમ તમારા ધ્યાનમાં એ આવી જાય કે આજનું સંતે પાકે, મહાસતીયો પાકે, ધર્મ માટે અને દેશ આપણું જીવન નાનકડું છે. જીવન અનંત છે. માટે પ્રાણ દેવા તૈયાર થાય એવા સેવકો પાકે. મરે ત્યારે અનંત જીવનને સારું અને ઉજજવળ બનાવવા માટેનું એમના જીવનની સુવાસ ચારે બાજુ ફેલાતી હોય, આ જીવન છે. અનંત જીવનને સારું બનાવવા એવા માન પેદા કરવા માટે આ સંસ્થાઓ છે ને?
રહ્યું છે(ાણા)S SA