________________
CLI
નહિ તેdી તેજછાયા
I કિરાણ
NSS ધર્મભાવનાની આવશ્યક્તા આજના ભૌતિક વિજ્ઞાનશાસ્ત્રીઓ ખરેખર સ્વીકારતા થયા છે. શરીર વિજ્ઞાન અને માનવિજ્ઞાનના જાણકાર પણ નિર્વિવાદ એ હકીકત કબૂલે છે કે, “આજે વધતી જતી માનસિક વ્યગ્રતા અને વધતા જતા શારીરિક રોગોનું નિવારણું ખરેખર ધર્મભાવનામાં રહેલું છે?
આ હકીકતને અનેક પ્રમાણે તથા દૃષ્ટતાપૂર્વક અહિં રજૂ કરવામાં આવી છે.
O
ધર્મભાવનાની અગત્ય કરે છે, તે સબંધી એક માનસશાસ્ત્રી નીચેને આજના માનસશાસ્ત્રીઓ સ્વીકારે છે કે પ્રસંગ જણાવે છે; માનવીમાં રહેલી ધર્મભાવનાને દબાવવાથી “એક બાઈને મધુપ્રમેહ-ડાયાબીટીસને માનસિક અને શારિરિક રેગ થાય છે. વ્યાધિ હતો. તેને જે તકલીફે થતી હતી, તે
માનસ ચિકિત્સકે આજે માને છે કે મધુપ્રમેહ (Diabetic Neuritis) ને લીધે મેટા ભાગના રેગે માનવીમાં રહેલી ધ હતી તેવું વૈદકીય નિદાન થયું. ભાવનાને સજીવ કરવાથી સરલપણે દૂર થઈ બાઈનું લગ્ન જીવન સુખી હતું. તેને બે શકે છે.
બાળકે હતાં. ચિંતા વ્યગ્રતાનું તેને કઈ સુવિખ્યાત માનસશાસ્ત્રી છે. કાલશૃંગ કારણ ન્હોતું. પિતાનાં પુસ્તક “આત્માની શોધમાં અર્વાચીન માનસ વિશ્લેષણ (Psychoanalysis) માનવી ”માં ધમની અનિવાર્ય અગત્ય ઉપર વડે શોધી કાઢવામાં આવ્યું કે આ બાઈને ભાર મૂકતાં જણાવે છે કેઃ
તેની માતા જે એક ફર સ્વભાવની દુષ્ટ સ્ત્રી પાંત્રીસ વરસની ઉપરની ઉંમરના બધાય હતી તેની પ્રત્યે અંતરમાં ઉડે તિરસ્કાર હતો. દરદીઓમાંથી એ એક પણ દરદી નથી કે જેની માનસેપચારથી આ તિરસ્કાર (deep બીમારીને ઉકેલ જીવનમાં ધમભાવના દઢ
rooted hatred)ને દૂર કરવામાં આવ્યો. ત્યાર કરવાથી ન આવ્યો હોય (finding a relig- પછીથી દરદ ઓછું થતું ગયું. છેલે તેના ious .outlook of life).
દુખ બિસ્કુલ મટી ગયે. તેને મધુપ્રમેહને. મનના ભાવે કઈ રીતે જૂદા જૂદા રંગે રંગ ગયે.
* TH:
( (@ા ઉં ( વિાણી) ) ):) | B
