________________
૭૩૮ : જ્ઞાન ગાચરી
કા વટ જોતી હશે? કેાની આગળ આપણે આ બધું પ્રદ ન કરવું છે? પ્રજા તે। ગરીબ અને ચીથરે હાલ છે.' એની પાસેથી કરવેરા ઉધરાવી આ બધી બિહામણી, અવાસ્તવિક અને આલીશાન ઇમારતા બાંધી આપણે શું સાબિત કરવું છે ? ગરીબાના ધા ઉપર મીઠું ભરવામાં શા હેતુ હશે?
હકીકત એટલીજ છે, અને તે વહેલી સ્વીકારાય તેવું ઇચ્છીએ કે, આપણે સરકારરૂપે કે પ્રજારૂપે ગમે તે રૂપે ઊભા હોઈએ, પરંતુ આત્મચિંતન કરતા નથી. જો આપણે આત્મચિંતન કરતા હેત તે। આ બધા નાટારંભ આપણને આનંદ ન આપત. આજે આપણે રાજાપે કે પ્રજારૂપે આત્મવાદી રહ્યા નથી. પાટા ઉપરથી ઉતરી ગયા છીએ.
આપણે સમાજવાની વાત કરીએ છીએ, પરંતુ સમાજવાદને માટે આત્મચિંતન જોઇએ. જે પ્રજામાં સાચી ધમ બુદ્ધિ હોય તેને સમાજવાદ શીખવવા પડતેાજ નથી. સમાજવાદ એ ભારતીય સંસ્કૃતિનું તે। પ્રધાન અગજ છે. મહાકવિ કાલિદાસે ભારતીય આત્માના ઉદ્દગાર રઘુવંશના પેાતાના એક નાના સરખા વાકયમાં રજૂ કર્યાં છે. ત્યાગાયસ ભૂતાર્યાંનામ ” એટલે કે રઘુવંશના રાજાએ ત્યાગને અથૅજ સંપત્તિ એકઠી કરનારા હતા.'
-શ્રી યાધર મહેતા. (અખંડ આનંદ)
પુનર્જન્મ !
એક ધણી આશ્ચર્યકારક હકીકત સાંભળી કે ખેડીઅલીપુરમાં એક ભટને ત્યાં એક બાળકનેા જન્મ થયેા છે તે તેના પૂર્વ જન્મની વાત બતાવે છે. બ્રાહ્મણુવાણી' માસિકના તંત્રીને મળતા તેમણે તે કીકત સત્ય છે એમ કીધુ.
એમ છતાં એ હકીકતની સત્યતા માટે વિશ્વાસ
ન પડયા. તેથી ગયા માર્ચમાં કેટલાક મુઝફ્ફરનગર ગયા અને ત્યાંથી ખેડીઅલીપુર ગયા. ત્યાં
કલીરાંમ
ભટને ઘેર એક પુત્ર જન્મ્યા હતા. જ્યારે તે કા વા થયા ત્યારે તે કહેતા કે મારૂ નામ સામત્ત છે, મારા પિતાનું નામ ૫, લક્ષ્મીચંદ છે અને મારી માતા જ્યારે હું મેળામાં જતા, ત્યારે ખાખે ભરીને મને પૈસા આપતી. હુ શિકારપુરમાં રહેતા.’
આ વાતને બહુ ફેલાવા થયા, ખેડઅલીપુરથી શિકારપુર પાંચેક ગાઉ દૂર છે. ત્યાંથી ૫. લક્ષ્મીચંદ ખેડઅલીપુર આવી પહેંચ્યા. સેંકડા લેાંકા ભેગા થયા હતા. ત્યાં તે બાળકને લઇ આવ્યા. જેવા ખાળક ત્યાં આવ્યા કે તરતજ તે૫. લક્ષ્મીચંદને વળગી પડયે. અને બાપુજી બાપુજી કહેવા લાગ્યા. લક્ષ્મીચંદની આંખમાંથી પણ આંસુની ધારા વહેવા લાગી. આમ બન્નેને રડતાં દેખીને આખી મેદની ગમગીન થઇ ગઇ.
આ બાળક વીરસાં હુને શિકારપુર લઈ ગયા. રસ્તામાં લક્ષ્મીચંદને એક કુવા આવ્યા તે જોઇ બાળક ખેલી ઉઠયા; આ અમારા કુવા છે. ગામમાં પેસતા વેંત તેને નીચે ઉતારી મૂકવામાં આવ્યા. તે ગલીઓ પસાર કરતા એક ચેારા પાસે આવી પહોંચ્યા જ્યાં ૫. લક્ષ્મીચંદનુ મકાન આવ્યું. બાળકને જાણીબૂઝીને ખીજા મકાનમાં લઇ જવામાં આવ્યા. ત્યાં તો તે એટલી ઉઠયા કે, આ મારૂં મકાન નથી,
પણ પટવારીનું છે.' પછી તે લક્ષ્મીચંદને ધેર
પહોંચી ગયા.
ત્યાં પચાસેક બૈરાંઓ તથા છેકરાઓ એકઠાં થયા હતા. અને તેમાંથી તેણે ૫ લક્ષ્મીચંદની પુત્રીએને એક પછી એક એળખી બતાવી. અને લક્ષ્મીચંદની પત્નીને દેખીને તેણે કહ્યું કે, આ તે મારી બા છે. પણ તે તેનાથી દૂરજ રહ્યો. તેને પુછવામાં આવ્યું કે તું દૂર શા માટે રહ્યો છે?' ત્યારે તેણે કહ્યું કે, મારી બાએ મને કશું આપ્યું તેા નહિ,’ પણ જ્યારે તેની બાએ તેને પાંચ રૂપિયાની નોટ - દેખાડી એટલે લાગલા તે તેની પાસે દોડી ગયા અને
તેના ખેાળા ખુદવા લાગ્યા.
ખેડીઅલીપુરમાં જ્યાં એને જન્મ થયા હતા