________________
૬૧૪ : ટ્રસ્ટ પર નિયમન લાવતા ખરડા
ખરેખર પ્રવાસી' લેખકના આ શબ્દો જૈનસમાજને ઘણા ભાગે લાગુ પડે છે. આજે જૈનસમાજની ક્રોડોની ધાર્મિČક સ્થાવર-જંગમ મિલ્કતા, અરે જેની કિંમત શ્રદ્ધા-સદ્દભાવની મૂડીની દૃષ્ટિએ માપી ન શકાય તેવા આપણા તરણતારણ પરમપુનિત તારક સ્થાનેાની સ્વતંત્રતા સામે આજે જે અત્યાચાર શરૂ થઈ રહ્યો છે, તેનુ સ્વાતંત્ર્ય-આપણું ધાર્મિક સ્વાતંત્ર્ય જે રીતે ઝૂટવાઇ રહ્યું છે, તે કલકિત પારતત્ર્ય આપણા મસ્તક પર જે રીતે મૂકાઇ રહ્યું છે, તે માટે આપણે દરેક રીતે સખ્ત આદે લના ઉભા કરી વ્યવસ્થિત રીતે ઠેઠ લોકસભા સુધી આપણો અવાજ પહુંચાડવા જરૂરી બને છે.
'
ભારત સરકારના પ્રધાનમંડળ સુધી પણ આપણે આપણો વિરોધ નમ્ર શોમાં પહોંચતુ કરવેશ જોઇએ. ધાર્મિક સ્થાનેાના વહિવટની ખામીઓ ટાળવાના બ્હાને આ ખો તે ધાર્મિક સ્થાના પ્રત્યે આપણા અધિકારો તથા હક્કો પર એક રીતે તે સ્પષ્ટ શબ્દોમાં કહી શકાય કે ત્રાપ મારે છે. તે ખરડાની વિગતે વિસ્તારથી નીચે મુજબ છે.
લોકસભાની એરણુ પર એક ધારા મુસ્લિમ વકફના કાયદા નીચે આવેલાં મુસ્લિમ
ધાર્મિક ટ્રસ્ટોને લાગુ પડતા નથી. એટલે ખાદખાકી કરતાં આ કાયદો મુખ્યત્વે હિંદુ, જેમાં જૈનાના સમાવેશ થાય છે, તેમના ધ સ્થાનક અને ધાર્મિક ટ્રસ્ટને લાગુ પડે છે. રાજ્યે રાજયે ભિન્નતા:
ઘડાઇ રહ્યો છે. ૧૯૬૦ની સાલના એ ૧૪મા નખરના ખરડા છે. તેનું નામ છે. Religious Trusts Bill 1960, ધાર્મિક ટ્રસ્ટોના ખરડા’ આ વર્ષના માર્ચની ૨૮ મી તારીખે એને લાકસભામાં રજુ કરવામાં આવ્યા હતા. હમણાં તે પ્રવર સમિતિમાં ગયા છે. એ સમિતિ શુ ફેરફારો કરશે તે ખબર નથી, ને અંતે તે કેવુ સ્વરૂપ ધારણ કરશે તે પણ કહી શકાય નહિ પણ આ ખરાડાની મુખ્ય જોગ-લમાં વાઈઓમાં મહત્ત્વના ફેરફાર થવાના સંભવ નથી. આ ખરડાની કેટલીક જોગવાઈઓ ખરેખર અમુક મર્યાદાઓ વટાવે છે, ને રાજ્યસત્તા અને તેના અમલદારોને વધુ પડતી સત્તાએ અપાઇ રહી છે.
આ કાયદાનું નામ છે ધાર્મિક ટ્રસ્ટોના કાયદો. તે ઉપરથી એમ લાગે છે કે ભારતમાં તમામ પ્રકારનાં ટ્રસ્ટોને તે લાગુ પડતા હશે પણુ અન્વેષણુ કરતાં પરિસ્થિતિ જુદી જ લાગે છે. આ કાયદા પારસી, ખ્રિસ્તી, યહુદ્દીનાં ધાર્મિક ટ્રસ્ટાને લાગુ પડતા નથી, એટલે કે કામના ધામિકસ્થાના આ કાયદાની મર્યાદામાં આવતાં નથી. આ કાચા ગુરુદ્વારા કાયદા
આ કાયદે દરેક રાજ્ય સરકાર જે તારીખ જાહેર કરે તે તારીખથી તે તે રાજ્યમાં અમ
આવશે. જુદીજુદી રાજ્ય સરકાર વહીવટી વ્યવસ્થા પૂરી કરી શકે ત્યારે તે અમલમાં આવશે. એટલે કે એક રાજ્યમાં આજે અમલમાં આવે તો અન્ય રાજ્યમાં છ ખાર મહિને અમલમાં આવે. વળી આ કાયદા અન્વયે વિસ્તૃત નિયમો ઘડવાની સત્તા દરેક રાજ્યોને અપાઈ છે, તે એવી દલીલ સાથે કે દરેક રાજ્યમાં ધાર્મિક ટ્રસ્ટ વિશે વિવિધ પરિસ્થિતિ પ્રવર્તે છે અન તેથી દરેક રાજ્યે પેાતાના રાજ્યને અનુકૂળ નિયમો ઘડે. એ રીતે પશુ રાજ્ય-રાજ્યે ભિન્નતા ઉત્પન્ન થવાના
સંભવ છે.
આ ખરડાની કેટલીક વ્યાખ્યા પ્રથમ જોઈ એ, કારણ કે કાયદામાં વ્યાખ્યા મહત્ત્વની