________________
માનવને એજ વિચાર આવે જોઈએ કે, દેશ કે પ્રદેશ પ્રત્યેને આટ-આટલે US મમતાને અંધાપે શા માટે? કોના માટે ? માનવ જ્યારે જગતમાં જન્મ લે છે, ત્યારે તેને
પિતાનાં શરીરને ઢાંકવા પૂરતું વસ્ત્ર પણ સાથે નથી રહેતું. વર્ષોના વર્ષો સુધી તેને દુનિયાની BE કઈ વસ્તુનું ભાન પણ હોતું નથી. જેમ જેમ સમજણ આવે છે, તેમ તેમ તેનામાં શ્રી I બુદ્ધિના વિકાસ સાથે દષ્ટિની, મનની સંકુચિતતા જન્મ લે છે. મારું ઘર, મારૂં કુટુંબ, he
મારે સમાજ એ રીતે મારાપણાને નાદ તેના મનમાં જાગતા, છેવટે મારો પ્રાંત તથા શ્રેષ્ઠ મારે દેશ એ જાતની મમતા બંધાઈ જાય છે. | મમતાનાં બંધન બહુ જ કારમા છે, મમતામાં આંધળે થયેલ માનવ કેવલ રેતીના ઉં મહેણે ચણી, સ્વપ્નના ભંગારમાં આનંદ માનતે કાલ્પનિક દુનિયામાં રાચતે હોય છે. શૂન્યમાં સર્વસ્વની કલ્પના કરતાં તેને કદિ વિચાર નથી આવતો કે, આ બધું શું સ્થાયી, હું સત્ય અને વાસ્તવિક છે કે ક્ષણવિનાશી, કાલ્પનિક તથા ઝાંઝવાનાં નીર સમું વ્યર્થ છે.
દેશ, પ્રાંત, તથા કોમવાદની મમતાને અંધાપ કેટ-કેટલા તેફાને સઈ રહ્યો છે, તે દૂ દિ હકીકત આજનો ઇતિહાસ કહે છે.
હિટલરે જગત ઉપર જે યાદવાસ્થલી ઉભી કરી, તે રાષ્ટ્રવાદનું ઝનૂન જ હતું ને? નું રશીયાના સરમુખત્યાર સ્ટાલીને જે પિતાની જ પ્રજા પર ત્રાસ વર્તાવ્યું તેમાં પિતાને દૂ માનેલે રાષ્ટ્રવાદ જ હતા ને? સામ્રાજ્યશાહીના પ્રચારકે નેપલીયન, ઝાર, અમેરિકા, કે ઈ જ બ્રિટનના માંધાતાઓએ જે ક્રૂરતાભર્યા કાર્યો કર્યા છે, તેમાં મમતાને, યની સંકુચિતતાને છે છે કે શુક્લકવૃત્તિને જ કારણે અંધપિ હતું કે બીજું કાંઈ? કણ ઇતિહાસના પાનાઓ ફરે છે, પ્રસંગે બદલાય છે, પણ ઇતિહાસ તે એને એ જ છે ઈ રહે છે. ગઈ કાલ સુધી ઝીણાના કોમવાદને કે સાવરકરનાં હિંદુવાદને વડનારા આજે થી પ્રાંતવાદના પાગલ નશામાં કે રાજ્યધારાસભા કે ભારતની પાર્લામેન્ટ જેવા સાર્વજનિક Bી સ્થાને ઉભા રહીને કેવા વાચુધ્ધ ખેલી રહ્યા છે, એ સાંભળતાં દિલ ધ્રુજી ઉઠે છે, કાયા )
કંપી જાય છે. દેશના હિતની કે પ્રજાકલ્યાણની લાંબી-લંબી જનાઓ ઘડનારા કોંગ્રેસપક્ષના પીઢ, જૂના તથા કસાયેલા કાર્યકરોના હૈયામાં રહેલે આ પ્રાંતવાદને ઉગ્ર અંધાપો દેશને ક્યાં લઈ જશે! એ કલ્પવું કઠીન છે. હૃદયની તુચ્છતા, વનાં જ કેવલ કાલ્પનિક સ્વાર્થને અંધાપ, વૃત્તિની શુદ્ધતા માનવાદયને કેટકેટલું હીણું, વામન તથા બાલિશ 0 બનાવી રહ્યું છે !
શું રાષ્ટ્રવાદ કે પ્રાંતવાદ, કેમવાદ કે કુટુંબવાદ આ બધાંયે અજ્ઞાનતા, મમતા, Bh તેમજ સ્વાર્થોધવૃત્તિના ઉઘાડાં પ્રતીક છે! જ્યારે સંસાર સમસ્તના પ્રત્યેક પદાર્થો આખે છે # મીંચાયા પછી અદ્રશ્ય થનાર છે. અંદગી એ પણ એક પાણીના પતાસાંની જેમ ઓગળી £ જનાર તુચ્છ વસ્તુ છે, તે પછી આત્માનાં અમરત્વને સંદેશે જીવનમાં પચાવી જાણનાર છે છે ભારતની પ્રજા, પ્રાંતવાદ જેવા ઝાંઝવાના નીર પાછળ શા માટે દેટ મારતી હશે?
[ અનુસંધાન ટાઇટલ પેઈજ ૨ જું ]
સ્થળ