________________
{
"
: ૬ : કુલવધુ :
4' '
મંત્રી અને મહારાજા બને વિચારમાં પડી આપને માનસહિત મુક્ત કરવાનું મેં મહારાજાને ગયા. થેડી પળના મૌન પછી મંત્રીએ કહ્યું વચન આપ્યું છે. આજ સાંજ સુધી આપો
શેઠજી, દેવી કુદરભાના બદલામાં મહારાજા મારું આતિથ્ય સ્વીકારે, અને રાત્રિના પ્રથમ આપને સવાલક્ષ સુવર્ણમુદ્રાઓ આપશે, અને પ્રહરે આપ રાજભવનમાં ચાલ્યા જજો.” સરઆપ આ રાજ્યમાં વેપાર અંગેની જે કંઈ સ્વતીએ કહ્યું. વ્યવસ્થા માગશે તે પૂરી પાડશે.”
“શેઠજી, હું આપને ઉપકાર જીવનભર સરસ્વતીના મનમાં થયું કે, આ બધું નહિ ભૂલું. ખરેખર તમે ઉદારમૂર્તિ છે. હું ખેંચવા જતાં તૂટી જશે, અને રાજાની વૃત્તિ આપને એક વચન આપું છું કે, હવેથી હું ફરશે તે જે કંઈ ધાર્યું પરિણામ આવ્યું છે, આવી જાળ રચીને કેઈને નહિં સપડાવું.” તે બરબાદ થઈ જશે. આમ વિચારીને તેણે કૂટપ્રભાએ કહ્યું. પ્રસન્નચિત્તે કહ્યું “મહારાજાની આજ્ઞા હેય
સેમદતરૂપી સરસ્વતીએ કહ્યું: “જે આપ તે મારે સવાલક્ષ સુવર્ણમુદ્રાની પણ જરૂર અંતઃકરણથી સમજી શક્યાં હશે તે અવશ્ય નથી. મહારાજા ન્યાયપ્રિય છે, અને એકવચની
સુખી થશે. શાસનદેવ આપને સદાય સદ્છે, એ જ મારા માટે સંતોષની વાત છે. હું
બુદ્ધિ આપે.” ફરીવાર માલ લઈને આવું ત્યારે મહારાજાશ્રી
ત્યારપછી કૂટપ્રભાને ઉત્તમ ભેજન જમાડી મને વેપારની સગવડતા આપે એટલે બસ.
રાત્રિના પ્રથમ પ્રહરે વિદાય આપી, અને પોતે દેવી કુદપ્રભાને હું માનસહિત રાજભવનમાં
પણ પિતાના તમામ માણસો સાથે સાગરતટે મોકલી આપીશ.”
ચાલી ગઈ. કારણ કે બધો માલ વહાણમાં ગઠસેમદત્તના આ શબ્દોથી રાજા અને મંત્રી
વાઈ ગયું હતું, અને આ નગરીમાં વધુ સમય બંને ખૂબ જ પ્રસન્ન થયા, અને સોમદત્તને કાવું તેને ઈષ્ટ જણાતું નહોતું. આભાર માની વિદાય થયા.
વહાણ પર પહોંચ્યા પછી તરત જ સમરાજાના ગયા પછી સરસ્વતી જે ખંડમાં દત્તરૂપ સરસ્વતીએ વહાણના મુખ્ય સંચાલકને કુક્રપ્રભાને પૂરી હતી તે ખંડમાં આવી, અને પ્રયાણ કરવાની આજ્ઞા કરી. બેલીઃ “મહારાજાએ આપને મુક્ત કરવાની
વહાણ તૈયાર જ હતું. ઋતુ અનુકૂળ હતી, માગણી કરી હતી.
હવા પણ અનુકૂળ હતી, અને સાગર પણ પછી?” કુદ્રપ્રભાના પ્રાણમાં મુક્તિની શાંત હતે. આશા જાગી.
મધ્યરાત્રિ પહેલાં જ વહાણ ગતિમાન ના પાડી એટલે તેમણે સવાલાખ બની ગયું. સુવર્ણ મુદ્રાઓ બદલામાં આપવાનું જણાવ્યું !”
વહાણમાં પુષ્કળ ધન હતું, પરંતુ સરસ્વતી છતાં આપે ના પાડી?”
માટે તે સ્વામી એ જ સાચું ધન હતું. છેલ્લા આપનું લીલામ કરીને સુવર્ણમુદ્રાઓ આઠ–દસ પ્રહરથી તેણે ખૂબ જ શ્રમ લીધો મેળવવી એ મને રોભાસ્પદ ન લાગ્યું, એટલે હેવાથી તે સાવ થાકી ગઈ હતી, તેનું શરીર