________________
અમર આત્મ બલિદાન ===
જિક :- શ્રી કુલચંદ હરિચંદ દેશી. વિક્રમના બે શતક પહેલાં મગધ સામ્રાજ્યના છેલ્લા સમ્રાટ ધનનંદનાં પતન અને મીયલશના ઉત્થાનના ઈતિહાસને સાંકળતી, પરમાર્હત મહામંત્રી શકટાલના ગોરવ, તેજ તથા બલિદાનની ભવ્ય ગાથાને આલેખતી એતિહાસિક નાટિકા જે
આ અંકે પૂર્ણ થાય છે. પ્રવેશ ૮:
અંધ બનેલા સમ્રાટને દેખતે કરવા પિતાને ભવ્ય બલિદાન?
વધ કરવાની મને મહામંત્રીની આજ્ઞા હતી.
જે મહાપુરૂષે મગધની સમૃદ્ધિ ખાતર પિતાનું પૂર્વપરિચયઃ રાજસભામાં મગધેન્દ્ર ધનનંદ જીવન આપ્યું છે, જે મહાપુરૂષના જ બળે રત્નસિંહાસન પર બેઠા છે, મંત્રીપુત્ર શ્રીયક ભારતવર્ષમાં મગધના નાથની અખંડપણે આણ બાજુમાં ખુલ્લી તલવારે ઉભે છે. અન્ય મંત્રીઓ વતી રહી છે, તે મહાપુરૂષ પ્રત્યે નિર્માલ્ય આવી પિત–પિતાનાં સ્થાને બેસે છે. સામેથી
સ્વાથી માણસની જાળમાં સપડાયેલે રાજા શંકા મહામંત્રી ધીર ગંભીર પગલે આવી રહ્યા છે અને વહેમ રાખે એટલું જ નહિ, પણ એક સમ્રાટ સિવાય બધા ઉભા થઈને માન આપે છે, પવિત્ર અને સત્યસ્વરૂપ સમા રાજભક્તના
મહામંત્રી સમ્રાટનાં ચરણમાં પિતાનું કુટુંબને નાશ કરવા નિર્ણય કરે, એ પ્રસંગે મસ્તક નમાવા જાય છે, ત્યાં શ્રીય, મહામંત્રીની મહારાજ ! મારા પિતા આથી વધારે કઈ ભેટ ગરદન પર તલવાર ચલાવી.
આપી શકે ? $ શાંતિઃ અરિહંત અરિહંતના શબ્દ- | (સભામાં પ્રત્યેક માનવીની આંખે આંસુથી ચ્ચાર સાથે મંત્રીશ્વરનું મસ્તક ધડથી જુદું થઈ ભરાઈ આવી) ગયું. રાજસભામાં ક્ષણવાર સન્નાટો છવાઈ વિમાન ભારતવર્ષના ઈતિહાસમાં ગયે. -
આ બલિદાના ભવ્ય અને યશથ્વી બની ગયું..! મગધેન્દ્ર-(શ્રીયકને) આ શે ગજબ! ધન્ય મહામંત્રી ! ધન્ય, શાળ! શકટાળ શ્રીયક! તે આ શું કર્યું? મહામંત્રી અને અમ્મર છે ! તારા પિતાનું ખૂન, અને તે રાજસભામાં? શ્રી. પિતાજી ! પિતાજી!
શ્રી. “મહારાજ! હું આપને અંગરક્ષક (શ્રીચક ઢળી પડે છે.) છું, આપનું રક્ષણ કરવું એ મારો ધર્મ છે.
પ્રવેશ : મહામંત્રી પુત્રના મેહ ખાતર સમ્રાટને વિનાશ
બંધનમાંથી મુક્તિ કરવાના છે, એવું સમ્રાટ માને ત્યારે મારી
સ્થલ: રૂપકેશાને વિલાસપ્રાસાદ ફરજ શી હોઈ શકે?'
પરિચય - રૂપકેશાના પ્રેમમાં જીવન મ૦ “ તે આ કેની આજ્ઞાથી કર્યું સમર્પણ કરી ચૂકેલ થુલભદ્ર પિતાની મહાશ્રી. પિતાની ઈચ્છાથી. સાંભળે રાજન! ઈવીણા પર આગલીએ ફેરવી રહ્યા છે.