________________
: ૬૨૨ : શું ઈશ્વર જગતનો કર્તા છે કેરું બનાવનાર છે? તેને બનાવનાર બી. નથી. કહયું પણ છે કે – ઈશ્વર છે, એમ કહેશે તો તે ઈશ્વરને બનાવ થઇ દેસાઇ, વા વરસ માતરમ્ | નાર કઈ હવે જોઈએ. એમ પ્રશ્નની પરંપરા તથા પૂર્વાનં , વાર્તા મનુવાદતિ . ચાલે તે અંત આવે નહિ, અને તેથી અન- અર્થ-જેમ હજાર ગાયની વચમાં વસ્થા દેષ ઉભો થશે.
વાછરડું પિતાની માને ઓળખી કાઢે છે. તેમ - જો તમે એમ કહેશે કે, ઈશ્વરને બના- પૂર્વકૃત કામ કરનારાની પાછળ જાય છે. વનાર કંઈ જ નથી. એ તો સ્વયં છે છે ને છે. - આ વિષય ઉપર જરા દીર્ધદષ્ટિથી અને તે પછી દુનિયા પણ છે છે ને છે, એમ માન- નિષ્પક્ષપાતપણે જે વિચાર કરવામાં આવશે વામાં શી હરકત આવે એમ છે ?
તે માલુમ પડશે કે, જ્ઞાનાવરણીય, દર્શના હવે તમે એમ કહેશે કે કર્મો પિતે વરણીય, વેદનીય મોહનીય, નામ, ગાત્ર, આયુ જડ હેવાથી કોઈ પણ ક્રિયા કરતા નથી, અને અંતરાય એ આઠ કર્મોએ આ જગમાટે સુખ-દુઃખ આપવા માટે વચમાં ઈશ્વ- તમાં અનેક પ્રકારની વિચિત્ર ઘટનાઓ ઉત્પન્ન રની જરૂર પડે છે, આ ઉત્તર પણ ગ્ય નથી. કરી છે, એક સુખી એક દુઃખી, એક ઉચ્ચ કારણ કે, જડ વસ્તુ સ્વયં કાંઈ જ અસર એક નીચ. એક રાજા એક રંક, આદિ તમામ ઉત્પન્ન કરી શકતી નથી, એમ માનવું ભૂલ- ભિન્નતા કમસત્તાને આભારી છે. એમાં પરમેભરેલું છે. આત્માની માફક જડની પણું શ્વરને બીસ્કુલ હસ્તક્ષેપ સંભવી શકતો નથી. અચિંત્ય શક્તિ છે. જૂઓ ! દવા તથા ઝેરી સુખ-દુઃખને આપનાર શુભાશુભ કમસત્તા પદાર્થો જડ છે. દવા અગર ઝેર જે કેઈના જ છે. કહ્યું પણ છે કે – પેટમાં જાય છે, તેને તે ઓળખતી નથી. મારે શુaહ્ય દુ:aહ્ય 1st સારા આ દર્દીને અમુક જાતની અસર કરવી જોઈએ, જે રાતતિ થવુદ્ધિ એવું તેને જ્ઞાન પણ નથી, છતાં પણ તે તે ૬ મતિ મિચ્છામાન: પદાર્થો માનવીના પેટમાં જઈને પિતાના સ્વાર્મસૂત્રગ્રંથિ હ : સ્વભાવ પ્રમાણે તેના શરીરમાં સારી અગર અથ–સુખ અને દુઃખને આપનારે નબળી અસર પેદા કર્યા વિના રહેતા નથી. કોઈ નથી. બીજે દુઃખ આપે છે, એ કુબુધ્ધિ જે કપડા ઉપર તેલ આદિની ચીકાશ હોય છે. હું કરું છું એ મિથ્યા અભિમાન છે. છે, તે કપડા ઉપર પવનની પ્રેરણાથી ધૂળના સમસ્ત જગત પિતાના કમરૂપી સૂત્રથી રજકણે સ્વયં સેંટી જાય છે. તે જ મુજબ ગુંથાએલું છે. કમપુદ્ગલ જડ હેવા છતાં રાગ-દ્વેષની ટુંકમાં પરમેશ્વરને બતાવનાર માને પણ ચીકાશવાલા આત્માને માનસિક શુભાશુભ બનાવનાર નહિ માને. દુષ્ટ માને પણ સૃષ્ટા વિચારરૂપ પવનની પ્રેરણાથી તે તે કર્મો તેમને નહિ માને. અંતમાં આઠે કર્મોને નાશ કરી વળગીને સુખ-દુઃખ આપે છે.
જન્મ-મરણના ફેરા હરી શિવસુખને વરી એટલે ગુન્હાઓની સજા ભોગવાવવા માટે સૌ કોઈ પરમેશ્વર બની અનંત અને શાશ્વત વચમાં ઈશ્વરની પ્રેરણાની આવશ્યક્તા રહેતી સુખના ભાગી બનો એજ એક અભિલાષા.