________________
િવર્ષ ૯;
ફેબ્રુઆરી ૧૯૫૩
અંક ૧૨, ,
છે.
© શ્રીપાદ
સોમચંદડીશાહ
શ્રી દ્વા નું પ રિ બ લ....................શ્રી ત્રણ મણું, સાડાત્રણ કે ચાર મણ વજનની કાયામાં રહેલું નાનકડું મન, કેટ-કેટલું શક્તિમાન છે; એ હકીકત કયારેક જીવનમાં પણ અનુભવી શકાય છે. મન વિના જ્યારે કેઈક ન્હાનું પણ કાર્ય આપણુ પર પરાણે લાદી દેવામાં આવે છે, ત્યારે ઉત્સાહ રહિત બની આપણે એ કાર્ય ગમે તે રીતે પુરું કરી, હાશને દમ ખીંચીએ છીએ. આ પ્રસંગે આપણને સહેજે સહમજાઈ જાય છે કે, મન વિના કાંઈ થતું નથી, કારણ કે, કઈ પણ કાય ત્યાંસુધી વિકટ લાગે છે,
જ્યાં સુધી મન પર એ કામ લીધું ન હોય. માટે જ કહી શકાય કે, માનવ ધારે તે એને માટે કશું અશક્ય કે દુ શક્ય નથી જ.
પણ માનવની ધારણું એટલે શું? માનવના મનનું સામર્થ્ય, તેની દઢ છે સંકલ્પશક્તિ, ઈચ્છાગ કે આત્મશ્રદ્ધા; આ જ વસ્તુ માનવને સમથ બનાવવા છે માટે બસ છે. આત્મા અનંત શક્તિઓને સ્વામી છે. અનંતાનંત ચેતન શક્તિઓ છે એનામાં ભંડારાઈને પડેલી છે. પણ આત્માનો કાબૂ, અંકુશ કે તેનું સ્વામીત્વ આજે તેની પોતાની શક્તિઓ પર રહ્યું નથી. પેલું નાનકડું સન, આત્માને નિબલ, નિઃસવ અને ક્ષણે ક્ષણે પામર દશામાં મૂકી દે છે, પરિણામે તે હતી બની, કઈ પણ શુભ કાર્યને સફળ બનાવી શકતો નથી. વૃત્તિઓની ચંચલતા, & સુખશીલ સ્વભાવ, વિષય-કષાયની પરાધિનતા, મમતા તથા મેહ; આ બધાં પાપત માનવનાં મનને ચેમેરથી ભરડે લઈને મૂંઝવી નાખે છે, એટલે માનવ, દીન-હીન બની પિતાની સ્થિરતાને ગુમાવી પાંગળો બની જાય છે. ..
કઈ પણ શુભકાર્ય કરવા માટે તૈયાર થતાં પહેલાં આ આત્મા વિચારે છે, ”મારાથી આ કેમ થશે? હું કેવી રીતે કરીશ? મારું શરીર નરમ છે, હું છે
