________________
: ૪૨ : એ શુ કરે ?
હતા. ધનેશ પર સુંદરલાલને બધા વિદ્યાર્થીઓ કરતાં વધુ પ્રેમ હતો. ધનેશ સુંદરલાલ સાહેબ વધુ રકુલમાં રહે તેમ ઇચ્છતા હતા, અને તે માટે કાંઈ કરી છૂટવા માંગતા હતા. અને તેથી જ તે ચિત્રમાં એવુ* સામર્થ્ય ખડુ' કરવા ઈચ્છતા હતા, કે જેથી સુંદરલાલની તાકરી ટકી રહે.
હવે ફક્ત ચાર દિવસ પછી જ મેળાવડા હતા. ચિત્રતા ઘણા ખરા ભાગ પૂરા થઈ ગયા હતા, પણ રંગ પુરવાનું કામ બાકી હતુ, છેલ્લી બે રાતના ઉજાગરા કરીને પણ તેણે એ ચિત્રકામ પુરૂ કર્યું. મેળાવડાના આગલા દિવસની સાંજે તે ચિત્ર લઈને ધનેશ સુંદરલાલને બતાવવા ગયા. તેની પહેલાં પણ ધણા વિધાર્થીઓ સુંદરલાલને પોતાનાં ચિત્રા તા. વવા આવી ગયા હતા. સુંદરલાલ ધનેશની રાહ જોઇ રહ્યા હતા. તેમને આશા હતી કે, જરૂર ધનેશ પેાતાની આબરૂ રાખશે. સુદરલાલ રાહ જોઈ રહ્યા હતા. તેવામાં જ ધર્મેશ ત્યાં જઇ પહોંચ્યા. તેણે જઇને પેાતાનું ચિત્ર સુંદરલાલને અતાળ્યું. સુંદરલાલની આંખમાં હર્ષોંનાં આંસુ આવ્યાં. તેમની તાકરી ટકાવી રાખવા માટે તે ચિત્ર સમ થાય તેવી તેમને આશા બંધાણી. ધનેશ સાહેબને પોતાનું ચિત્ર બતાવી ઘેર આધ્યેા. પાતાને પહેલુ ઇનામ મળશે એવી આશાના તરંગામાં તેને ઉંધ આવી નહિ.
બીજે દિવસે સવારે ધનેશ ઉઠયા અને જલદીથી નાહી-ધાને તૈયાર થઇ ગયા. આઠ વાગવાની તૈયારી હતી. ધનેશ તૈયાર થઇને એઠા હતા, તેવામાં તેમને ટપાલી આબ્યા અને હાથમાં એક કવર મુકયું. કવર તેણે ફોડયું. તેની અંદરના કાગળ તેણે વાંચ્યો તેમાં તેના મોટાભાઈને ( જ્યાં તેણે અરજી કરી હતી ) મળવા મેલાવ્યા હતા. બીજે સવારે મુંબઇની પેઢીના મેનેજરને મળવાનુ હતુ. તેથી જો તેના મેટાભાઇને નાકરી મેળવવી હાય તેા દસ વાગ્યાની ગાડીમાં ઉપડવુ જ જોઇએ. ધનેશના મોટાભાઇ અત્યારે મ્યુનિ પાલની એફ્રિસે ગયા હતા. ત્યાં પશુ તેમણે તેાકરી માટે અરજી કરી હતી અને ધનેશના મોટાભાઇ ઘેર કહીને ગયા હતા કે, “ અગત્યના કાગળ આવે તે મને મ્યુનિસિપાલ એક્રિસે પહે.ચાલે. ''
મ્યુનિસિપાલ એફિસ અને ધનેશના મકાન વચ્ચે લગભગ કલાક રસ્તા હતા. જો ધનેશ મ્યુ. એફિસે મોટાભાઇને કાગળ આપવા જાય તે મેળાવડામાં જઇ 'શકે નહિ, અને તેથી કદાચ ગરીબ, વૃદ્ સુ ંદરલાલની નાકરી તૂટી જાય, અને જો તે મેળાવડામાં જાય તે તેના મેટાભાઈને નાકરી મળે નહિ. તેથી વધુ એકાર રહેવું પડે અને કદાચ ધનેશને અભ્યાસ મૂકી દેવાની કરજ પડે-પાડવામાં આવે. આવી સ્થિતિમાં ધનેશ શુ કરે ?
શ્રી કિશારકાંત દલસુખલાલ ગાંધી
*
‘એ શુ કરે ? ’(૫) ના ઉકેલ. રંજનબહેન તથા પ્રવીણભાઇએ શું કરવુ ?
રંજનબહેનને ધમ પર શ્રદ્દા છે માટે તેમણે ધમ ને અનુસરીને જ ચાલવું જોઇએ. તેમણે સાસુ તથા જેઠાણી પર દ્વેષની ભાવના ન રાખતાં તેમને પ્રેમથી વશ કરવા જોઇએ. હ ંમેશાં દુશ્મન જોડે પ્રેમ કરવાથી દુશ્મનાવટ શમી જાય છે.
રંજનબહેને દરાજ એક કલાક વહેલા ઉઠવુ જોઇએ. એટલે કે છ વાગે ઉઠ્ઠતા હોય તે પાંચ વાગે ઉઠવુ જોઇએ. ઉઠીને તરત રાષ્ટપ્રતિક્રમણુ કરીને પછી ઘરનુ કામકાજ કરવું. અને ત્યાં સુધી ઘરકામમાં ભૂલ ન થાય તે બાબત પર ખાસ કાળજી .રાખવી જોઇએ. દરેક કામમાં સ્વચ્છતા અને ચાકખા હેવી જોઇએ. રસાઈ કરીને પછી સમય મળે તા દહેરાસર જવુ અને રસોઇ થયા પછી ધણું કરીને, સાસુ અને જેઠાણી રોકશે નહિં. સાંજે બને તે દેવસિ પ્રતિક્રમણ્ કરીને સુવું. પૌષધ જેવી મોટી ક્રિશ્નાએ અનુકૂળતાએ કરવાનું રાખવું. જો રંજનબહેન સારું અને જેઠાણી જોડે પ્રેમથી વર્તશે તે। સાસુ અને જેઠાણી પણ તેમના પર પ્રેમ રાખશે.
દુનિયામાં કોઇ પણ સ્ત્રી એવી નહિ હોય, કે જે પોતાના સગા પુત્રને ચાહતી ન હોય. પ્રવીગુભાઇને પણ તેમના માતુશ્રી ચાહતા જ હશે, અને પ્રવીણુ ભાઇની વાર્તામાં માનતા હશે. પ્રતીભાઇ પશુ ધર્મમાં